Heimskringla - 03.10.1901, Blaðsíða 1

Heimskringla - 03.10.1901, Blaðsíða 1
 Htv-iinskrin{jla er gof- in ut hvern flmtudag af: Heimskringla News and Publishing Co., ad 547 Main St., Winnipeg, Man. Kost- ar um árið #1.50. Borgad fyrirfram. •»- -m- •»- ^ -f Nýir kanpendur fá í f kaupbætir sötru D;ake f Standish eða Lajla og jóla- a blað Hkr. 19o0. Verð 35 og f 25 cents, ef seldar, sendar é til íslands fyrir 5 cents i XV. ÁR WINNIPEG, MANITOBA 3. OKTÓBER 1901. Nr. 52. Konungsonurinn i Winnipeg. (Frá fregnrita Heimskrlnglu 26, Sept.) Um langan tíma hafði mikið verið skeg’grætt og masað um þá dýr- legu hátíð sem yrði þegar kongson- urinn kæmi til Winnipeg. Um það leyti sem hann steig færi á land í Canada, var fyrir alvðru og í dauð- ans ofboði, farið að skreyta og skrýða borgina. Bogar voru smíðaðir yfir Aðalstrætið, og þrennar bogadyr í gegnum hvorn. Strærisvagnarnir runnu gegnum miðbogann, en keyrsla og umferð var um boga- dyrnar til hliðanna. Veðrátta var vot, rigning, úði og suddi fyrri part vikunnar, og leit ekki alt út í besta máta. Á Miðvikudaginn var bieyta og for á götum borgarinnar, og heyrð ust stunur ogdjúpandvðrp fyrirhin- um komandi degi — fimtudagin- um 26. September. — Samt birti dá- lítið upp síðla dagsins. Um kvöldið gekk afarmikið á, ©g var ekki sparað að búast um eftir föngum fyrir hinn næsta dag, hvorki af einstaklingum né félögum og nefndum. Ég var hvorki í félagi né nefnd til að taka á móti kongssynirium, og þessvegna glöggvaði ég betur alt sem 4 ferð- inni var. Ég hafði fengið aðgöngumiða sem fregnriti að brautarstöðinni. Eg lagði á stað um kl. 10 f. m. þángað. Veðrið var þá fagurt og þurt. Leið mín lá eftir Aðalstræt- inu. Það var alt • saman prúðbúið, moð fáoum, &l£ö5um og böndum. Bogarnir voru fullgerðir. Þeir voru puntaðir að utanverðu með hveiti- grasi og fór það vel. Efri hluti syðri bogans var málaður, og var ekki ó- líkt á að líta, sem á marmaralög sæi. Flaggstangir voru upp úr hverjum toppstjaka boganna, og rafmagns ljósfæri hengu utan á þeim, er not Uð voru þá er dagsbirtanþraut. Dúk- ar voru þandir framan og aftan á bogana; og á þá málað: uVelkomin til Winnipeg". — Byggingarnar á Aðalstrætinu voru mjög fagnrlega og smekklega prýddar, að mér virt- ist. Mannmergðin var orðin mikil í Aðalstrætinu., enda þó ekki væru komnir þeirmenn, sem í skrúðgöngu ætluðu að verða, þegar ég fór norð- ur að brautarstöðinni. Var auðfund- ið að mikið stóð til. Brautarstöð C. P. R. (Kyrrahafs járnbrautarfélagsins) stendur 4 af- löngum ferhyrningi, sem stræti og bakstræti mynda. Þegar ég koin var lögreglan og dagvörður járnbrautar- fél. að reka fólkið út fyrir ferhyrn- ing þenna, og fóru fletir með fúsum vilja, en valdi þurti að beita víð fá eina, enda vorn þeir ekki als gáðir. Þegar lögreglan var búin að koma fókinn eins lángt frá stöðum og hún áleit nauðsynlegt raðaði hún sjer og dagvörðum í kríng um þ«r. Voru þá nokkrir Galicíu menn eða Douka- borar látnir sópa og prýða gangpall- ana. Síðan lögðu þeir dúk á pallinn a!Ia leið frá vesturenda hans og norð- an undan brautarskálann og ofan að smátjöldum sem voru rétt við sporið, þar sem stórmenni þessi stigu af lestinni. Auk þessara verkamanna voru menn sem vinna á brautar- stöðinni, og um 80 — 90 menn af helstu mönnum Manitobafylkis, svo sem fylkisstjórinn, fylkisstjórnin og meiri hluti þíngmanna. 2 erkibisk- upar, og prófessorar nokkrir og 2 helstu piestar borgarinnar og 4 fregn- ritar og 2 myndtakarar. Klukkan 11.45 kominná sviðið vestanvert við tjöldin herliðið og herlúðraflokkur- inn. Sýndi liðið fáeinar líttmerkar heræfingar. Þegar kl. var nær 11 kom ugoverment‘' lestin með hægð inn á stöðvarnar. Ofan úr henni steig Sir Wilfred Laurier og Lafði Minto og var þeim fagnað með gleði- ópum. All langt leid um þar tilloks að lest konungssonarins rann mjög alvarlega og líklega eftir, hátignar- legum mælikvarða inn að brautar- stöðinni. Á tveimur öftustu vögn- unum stóð kórónan máluð í gullnum litum, og á frömri vagninum orðið Y o r k en þeim eftri C o r n w a 11. Við þessa sýn drundu við gleðihljóð úr hverjutn barka, ogJuenska“ brosið i flæddi þá utan um hvert andlit sem sjáanlegt var. Konungssonurinn stansaði ofur lítið ásamt konu sinni og öðru föruneyti og móttakendum inn í tjöldunum, sem áttu að tákna biðstofu. Á meðan dundu fallbyssu- skot á bakvið. Fyrstur af föruneyti þessu hóf Sir Wilfred með Lafðí Minto gönguna frá tjaldinu og vest- ur pallinn að keyrsluvögnum, sem þar biðu. Litlu á eftir gengu hinn tilvonandi konungur Bretaveldis og drottningarefnið. Þar á eftir fylgdu móttökumennirnir, ogkvað allmikið að, að sjá þá fvlkíngu. Fólk þetta keyrði þegar upp að bæjarráðshöll- inni. Þar hafði fjöldi manna beðið siðan snemma um daginn, og sýndist mörk slík liggja í sumum kerlinga andlit- unnm þar, að þcim væri orðið mál á að sjá þessa heiðursgesti. Hver bæari áðsmaður hafði einkaréttindi til að bjóða 3 konum til sætis á há- pallinum, sem reistur var fram á strætin undan ráðhúsinu. Þegar konungssonurinn og kona hans voru komin uppá pallinn, voru þau gerð kunnug heista fóikinu, sem sóttisi eftir því. Síðan yoru honum flutt á- vörp trá fólkinu í heild sinni og frá nokkrum sérstökum félögum; að því loknu svaraði hertogínn ávarpinu, og hældi móttökunni, staðnum og fólkinu, og lét stærstu ánægju sína í ljós yfir sjón og sögu Winnipeg- borgar og Manitobafylkis. Að loknu ávarpi hans gaf Sir Wilfred merki að hrópa þrefalt gleðióp. Að því búnu lét hertoginn útbýta medalium til margra þeirra liðsmanna, sem stríddu í S. Afriku í fyrra. Að þeim snúningum og fleiru loknu, voru hjónin keyrð ofan til lestarinnar aft- ur, þar sem þau höfðu fataskifti, og keyrðu þar næst suður til stjórnar- stöðvanna, og tóku þar dagverð. Tröppubekkir voru smíðaðir framan undir Manitobaháskólanum áður en konungssonurinn koni. Var það gert til þess að skólabörnin sem syngju fyrir hjónin gætu sitið þar og hamist í skefjum. KI. 3 e. m. átti alt þetta stórmenni að koma sarnan framan við háskólann. Bæði ungir og gamlir fóru að flýta sér heim að háskólanum kl. 2 e. m. Skólabörnin voru látin gánga til sæta sinna, og lögreglan og hervörður fór að fylkja líði I kring. í réttan tíma komu öll þessi farandi stórmenni með kongs- syninum og konu hans. Honum var flutt ávarp í'rá háskólanum og fleiru, og svaraði hann því með að lesa upp svar á móti, sem var hlýlega samið, og hljóðaði um mentunina í d a g í Manitoba — unga frjósama fylkínu. — Þar var þeim sýnd háskólabygg ingin, og rituðu þau nöfn sín í heitn- sóknarregistur skólans. Þegar þau komu út úr skólanum aftur og voru gengin til sæta sinna, þájsýndu nokkr- ir Indiánadrengir heræflngar. Þeim fórst það mjög snoturlega og fimlega, og horfðu hertogahjónin á það með mestu ánægju. Síðan var súngið: „Rule Brittanna11 og uGod save the King“ af 3000 skólabörnum, ogfórst þeim söngurinn vel. Þá fóru en fram herætingar. Að því búnu talaði prinsinn við nokkura gamla hermenn og Indiána sem höfðu verið í bar- dögum í þjónustu ríkisins. — Að því loknu keyrðu hjóninburtu til mið- degisverðar. Það var ákveðið að hertoginn legði af stað frá Winnipeg kl. 10.30 um kveldið. Fólk fór að þyrpast og þrengjast saman á götunum, er leið hans lá um, ofan að brautarstöðinni kl. 9. Stræti þau sem konunglega fólkið keyrðieftir, voru fagurlega prýdd og uppljómuð með öllu mögulegu Ijös- skrúði, sem glansaði og glóði í öllum myndum og litum. Var mjög fögur sjón að sjá Aðalstrætið í allri þeirri ljósadýrð, sem þar skein og Ijómaði á punti og skrautbúningi þess. Þegar ég fór niður að brautarstöðinni var kl. 9,45, þá gat strætisvagninn ekki gengið lengra á Portage ave. en austur að Clarendon hótel, Voru þá bæði gangstéttir og strætin þakin fólki, áhorfendum, skrúðgöngurum og blysberum. Þegar á Aðalstrætið kom, var með naumindum að hægt væri að komast leiðar sinnar fyrir fólksös. Samt var hin mesta hægð og stilling yflr öllu. Þegar ég kom ofan að brautarstöðinni varð ég frá að hverfa að komast Aðalstr. megin inn á stöðvarnar, og mátti fara í krlng og komast iiin að austanverðu. Braut- stöðin ver harðla dýrlega skreytt og puntuð. Datt mér I hug. að naum ast mundu kastalarnir I Álfheimum vera dýrlegri sýnum.— Föruneyti hertogans var að kvöldverði inni í vögnunum, og er það annað tveggja tannlítið eða þnð fer hægtnð matsín- um. Það virtist liggja vel á því, og vera laust við áhyggjur hins næsta dags.Á brautarstöðinni voru mjög fáir nema veikmenn, lögreglan og varð- menn járnbrautarfélagsins. Timinn leið og klukkan varð 10.30 og ekki kom konungafólkið. Þá fóru nokkr- ir af þeim sem vorn þar um morgun- inn að taka á móti því, að tínast inn á sviðið. Rétt um klukkan 11 stigu hertogahjónin úr keyrsluvagninum á brautarstöðina. Þau stönsuðu dá- lítið á vestri enda göngupallsins og og reikaði kóngssonurinn þar fram og aftur fáeinar mínútur, en kona hans taladi við einn eða tvo heldri borgara, sem þar voru. Síðan héldu þau ofan eftir pallinum “og litu vin- gjarnlega til allra er þar voru. Þau stigu nær því tafaiT-iust, upp í vagninn (Cornwall) sem aftastur var og seig lestin þegar á stað. Þegar hún var kornin á liieyfingu, komu hjónin út á svalir sem aftan á vagu- inum voru. Kongssonurinn stóð ber- höfðaður með hattinn I hægri hendi og héit honum rétt ofan axlar. Hneigði hann stilliiega og hlýlcga á móti fólkinu eftir því sem lestin flutt- ist f'ram með því. Kona hans stóð, hýr ogbrosandi og lét munninn ganga meðan ég sá til hennar. Þannig kvöddu þau Winnipeg og Manitoba- búa. K. Á. B. Frjettir. Markverðustu viðburðir hvaðanæfa. 8 þumlunga djúpur snjór fjell I Dauphin hjeraðinu um siðustu helgi. Mjög eftirtektavert mál hefur verið hafið í Ontario móti lífsábyrgð- arfélagi þar I bænum. Máliðer þann- ig vaxið að katólskur prestur að nafni Brophy, gerði samning við einn llfsábyrgðaragent að nafni, Cromar, um að tryggja líf Cromars fyrir $80,000 Cromar var ungur maður eu dó skömmu eftir að líf hans hafði verið tryggt, presturinn krafðist að sjer yrði borguð öll ábyrgðarupphæðin. En ekkja hinns látna gerði einnig kröfu til fjirsins; lcvaðst ve.a sannur erringi, og að presti bæri aðeins að fá þá upþhæð sem hann heíði borgað I iðgjöldum, og með rentum af þeim peningum. Dómur féll þannig að ábyrgðin skyldi álítast ógild, en að félagið skyldi borga prestinum til baka þá upphæð er hann hafði borg- að því í ið gjöldum. Dómarinn kvað það ólöglegt að nokkur maður gæti f'Tggf Hf annars manns og á þann hátt gert dauða haus að persónulegu bagsmunaspursmáli fyrir sig. Blöðin á Bretlrndi eru einhuga farin að láta I Ijós megna óánægju útaf ósigrum þeim sem Bretar hafa nýlega orðið fyrir í Suður-Afríku. Þeim þykir það ófyrirgefanlegt að aldrei hafl ver farið fyrir breska hernum þar syðra, en einmitt síðan stríðinu átti samkvæmt yflrlýsingu Lord Kitcheners, að vera lokið. Blöð- in hvetja stjórnina til þess að leggja maira lé og menn í sölurnar, til þess að biuda bráðan enda á stríðið, segja liermenn þar syðra, vera orðna lúna og lítt hæfa ti! frekari hernaðar, viija þeir séu sendir heim,' og aðrir sendir suður I þeirra stað. Eftir þessu er svoaðsjá sein Bretar sjálflr hafienga trú á því að þessurn ófriði sé líkt þvl lokið. Thomas Fortin, einn af Ottawa þifigmönnununi, hefui .erió gcrður að hæstaréttardómara, ásamt ráð- gjafa Sir Lewis Davis. Það horfir til stórtiðinda I Spring Vallev 111. Þar er gefið út anar- kistablað, sem heitir uL’Aurora“, og fór það mörgum fögrum orðum um á- gæti Czolgosz, fyrir að hafa myrt for- setann. Útaf þessu hafa 2000 borg- arar þar I bænum, tekið sig saman um að gera áhlaup á skrifstofu blaðs- ins, en hún er varin af 20 völdum og vopnuðum Anarkistum, sem segjast hafa 500 hjálparmann þar í grend inni, ef til stórræða komi. Ennfrem- ur hóta anarkistar að kalla til al- menns fundar, og er þá búist við upp- námi þar I borginni. l’atric Daley, andaðist I Oatario I síðustu viku, 1041; ára gamall, og Adam Misener dó I Hamilton, Ont. umsama leyti 103 ára að aldri. Stjórnendur Buffalo-s/níngar- innar hafa opinberlega auglýst að sýningin muni enda með stórkostlegu peníngatjóni, fyrir þá sem staDda fyrir henni, nema þvl aðeins, að blöð landsins og þjóðin I heild sinni lijálpi til þess að auka aðsóknina, ástæðuna fyrir þessu, segir nefndin vera þá, að við fráfali forseta McKinley hafl fólk eins og ósjálfrátt gleymt sýníng- unni, eða vanrækt að sækja hana. Það var og er ætiast til að hún stæði yfir til fyrsta Nóvember. En ef að- sóknin ekki eykst að mun við það sem veríð hefir s. 1. 2 vikur- Þá verður hún penlngaleg eyðilegging fyrir þá sem hafa lagtfé I að koma henni 4 fót. (1World Wide, “ er vikublað, sem fiyturgreinar uia ýms mál, úr helstu ritum seai út koma I hinum mentaða heimi. Blað þetta er gefið út af Jonh Djugall & Sons, þeiin sömusem gefa út Montreal Witness, og heflr náð miklum vinsældum á þeim tima sem það hefir verið við lýði. Prest- ar, kennarar og aðrlr fræði- og bók- mentamenn, balda rojög af' þessu þessu blaði- World Wide er fremst í blaðaröð á því verðí sem það ér selt. Þar eð það heldur lesendum sínum I nánu sambandi við heimeins mest hugsandi menn. John Dougall & Son, senda það hverjum sem vili til ársloka fyrir 15 cent. AUstór hópur af ferðamönnum kom hingað s. 1. viku, sunnan frá Bandarikjum víðsvegar, til þess að Hta efrir löndum í fylkinu. Þeir eru aðallega frá Minnesota og Iowa ríkj- um. Mönnum þessum leyst svo vel á ástandið hjer að þeir keyptu lönd fyrir $1U,000,00, og töldu ví3t að miklu meira yrði keyft af félögum sínum syðra, innan skams. Frjett frá Ottawa segir að auka kosningar I /msurn ríkiskjördæmum, til að tylla skörð þau, er orðið hafa við embættaveitingar til þingmanna, verði látnar fara tram i Desember I vetur. Sagt er að maður einn sem dó í Wasliington í s. 1, viku, hali gert elstu dóttir Roosevelt forseta, esíingja að $100,000,00, af eignum sínum. Frá Spini fréttist að 3 stærstu stál- og járugerðarfélögin þar i laudi hafi sameínað eignir sínar með þeirn ásetníngi að koma í veg fyrir sam- keppni og að halda vörum sínum í sem hæstu verði Á 7 dögum, frá 16. til 23. Seft. náðu Bretar 450 Búum, þar af voru um 360 teknir herfangar. Mr. Roosevelt hcflr þegarauglýst það áform sitt, að halda sem næst við stefnu þá er fyrirrennari hans hafði; meðal annars segir hann það áform sitt, að koma á afnámi allra tolla, seai ekki sjeu nauðsynlegir til ríkisinatek.i>a, ef slíkt tollafaám hmdri ekki iðnað landsins og kaupgjöld landbúanna, að komið sé á beinum verslunarfréttaþráðum, milli austur Bandaríkja og sjóstaða I Suður-Am- eriku og milli vesturstranda Banda- ríkja og Mexico og mcð Suður-Ame- riku, að hlynt sje að verslunaiskípa- gerð, og skip bygð, sem beri fána Bandaríkjanna um heim allan, sje stjórnað af Bandaríkjamönnum og sje eign þeirra, að skipaskurður sé graflnn og fullger svo fljótt sem verða megi, til þess að hægt sje að hafa greið skipasiglingaviðskifti við Mið- og Suður-Ameriku og Mexico, að lagður sje sjóþráður frá Bandaríkj- unum beina leið til Hawaii ég Filips eyja, að öll ágreiningsm J milli Bandaríkjanna og annara stórvelda, verði lögð I gerðardóm til þess að koma I veg fyrrir stríð, að sparifé þjóðarinnar 4 bönkunum sje verndað á þann hátt að viðhalda framtörum laudsins, og með þvj að velja heiðar- lega menn í embætti og að koma á vöruskiftum við umheiminn svo að öll framleiðsla Bandarikjanna sem umt'ram er heimaþartir, geti selst með hagnaði á útlendum mörkuðum og að koma í veg fyrir alla óþarfa og einstrengingslega verslunarkeppui við aðrar þjóðír, Million Templara fjelag hefur verið stofnað I Lundúnum. béra Friðrik B Meyer stoí'naði iélagið með opinberum fundi þar I borginni þann 24. Seít, s. 1. Ilugmyndin er að út- vega eina millión manna til þess að gánga I algei t vínbindindi. Prest- urinn byggir þessa félagsskapar hug- mynd á þeim orðum Chamberlains er hann viðhatði I ræðu í Manchester fyrir nokki urn árum, að uannaðhvort yrðu Bretar að vinna svigá otdrykkj- unni eða ofdrykkjan mundi viuna bug á þeim“. Um 50 piedarliafa þegar lotað fylgi sinu til að vinna að tullkomnun þessa raillion Templara félags, og ráðstat anir hafa verið' gerðar til þess að halda opinberar bindindissrmkonaur u n alt landið frá þessum tíma, fram að nýárí fyrst um sinn. Allmikill fjöldi af vefurum og klæðagerðarmönnum á Englandi eru að flytja til Bandaríkjanna, þar sem þeim hefir boðist vel launaðar stöður I verkstæðum. Frakk.ar hafa ennþá hendur í hári Tyrkjasendiherra Frakklands heimtar að soldán borgi Frökkum tafarlaust allar kröfur þeirra, ein af kröfum þessum er 180,000 pund. Tvær Bandaríkja trúboðskonur sem fyrir nokkrmn dögum voru tekn- ar af tyrkneskum stigamönnum, og haldið til fébóta, hafa ennþá ekki fundist, en fréttst hefir með vissu að þær hatt verið fluttar til Búlgaríu og sjeu faldar þar, þar til þjófarnir fá þá peningaupphæð sem þeir heimta til að láta þær lausar. Hiaðfrétt frá Christaniu I Nor- egi, segir Hinrik Ibsen, Ijóð og leik- ritaskáldið raikla, liggja fyrir dauð- ans dyrum, og engin von um bata. Lord Kitchener er sagður mjög óinægður með ástandið I Suður-Af- ríku. Breska stjórnín hindrar svo framkvæmdir hans þarsyðra að hann eralvarlega áð h igsa um að segja af sér herstjórninni. EIMREIÐIN VII 3. Hefti barst blaði voru í síðustu viku, er rit það að vanda all fróðlegt til lesturs og skemtandi. Fyrsta greinin, uIslensk þröngsýni“ saga frá Nýja íslandi, 32 bls. eftir G. E., er gamansaga um sendingu Jóns á Strympu, til Winnipeg, til að ræða járnbfautarmil við fylkisstjórn- inaj fyrir hönd Ný Islendínga, um framkomu Jóns I borginni, ræða hans á ráðgjafaiaadi, og síöa.4 drykkju- túr Jóns I bænum að afloknu erind- nu og innsetning hans á lögreglu- stöðvarnar. Vér hyggjum að flestir Vestur-Islendíngar munu hafa gam- an af að lesa sögu þessa. Næst er uSöngur og söngkensla áíslandi11, eftir Sigfús Einarsson; sú grein fyllir 6 siður ritsins. Þykir hðf. söngkensla á landinu vera á lágu stígi, og þurfl bráðra og breiðra um- bóta við. Ilann telur Islendinga vera raddmenn mikla, en kunna illa með að fara; og hann endar grein sina með þessum orðutn: uþað þarf meira en að reka upp rokurog skafa innan eyrun á náunganum með hljóð- um, til þess að syngja svosem heimt- að er þar, sem sönglistin er annað en kák eitt;“ næster uRitsjá“ — Er hún um bækur sem útkomið hafa nýlega svo sem: uLögfræðingur“ IV. árg. Akureyri 1900, ritaður af Páli amt- manui Brieiu. Sá ritdómur er eftir V. G. Hallgilmur Melsteð: uFornald- arsagan11 Khöfn 1900 VIII + 227 bls.v ritdóinur eftir Sigfús Blöndal. uBúnaðarrit“ Hérmans Jónas- sonar. uBernska og æska Jesúu, dönsk saga þýdd af Vilh. Jónssyni, biðir ritdómarnir eftir H. P. Grein eltir V. G. um 8. árg. Sunnanfara, sem ritaður er af þeim B. Jónssyni og E. Hjörleifssyni, Grein eftir II. P. ura ritgerð. „Skógarnir i Fnjóskadal11 eftir Sigurð Rigurðs- json, sú grein er um árángur af rann- sóknum höfandarins um viðhald og ræktun skóga á Islandi. Ýmsar aðrar greinar eru í þessari Eimreið, margar þeirra eftir F. P Einnlg grein eftir M. Þ. um fyrirlestur er Einar Hjðrleifsson lijelt í Rvik í Apríl s. 1. um uAlþýðumentun á íslandi. í þeim fyrit lestri heldur Mr. Iljðr- leifsson því fram, að íslendingar sjeu á ískyggilega lágu mentunarstígi og langt á eftir r'rændþjóðum þeirra. Svo eru og 2 kvæði 1 ritinu ann að þýtt úr ensku, hitt prentað á ensku, og grein um líenry Ward Beeeher, eftir II. P

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.