Heimskringla - 21.11.1901, Page 2

IIEIMSKKINGLA 21. NOVEMBER 1901.
PUBLISHÍSD BY
The öeimskriagla News 4 Publishing Co.
Verð blaðsins i Canada og Bandar .$1.50
am &rið (fyrirfram borgað), Sent til
talands (fytirfram borgað af kaupenle
um blaðsins hér) $1.00.
flaingai sendist i P.O. Money Order,
diíistered Letter eða Express Money
Jlrder. Bankaávisanir á aðra banka en i
'Vinnipeg að eins teknar með afföllum.
H. I/.
Kditor & Manager.
Office . 219 McDermot Street.
P O. BOX 1*8»
Uppgrip milliona,
í sínu nýja auglýsinga riti ‘;IIlin”
heíir vinur vor Stefán B. Jónsson,
tekið að sér að kenna Islendingum
“verkfræði” og “hagfræði” í tals-
vert myndarlegri stíl en ftður hebr
verið geit þar í landi. Að þetta sé
lofsverð viðleítni af Stefáni, dettur
víst engum í hug að nejta, því að
allir vita það að þessar tvær lræði-
greinir, verkfræðin og hagfræði.n
eru þær umfangsmestu og örðugustu
vísindagreinir sem nokkur ínaður
getur fengist við, og það svo að Is-
lendingar hafa ekki í þau þúsund ár
sern landið heflr verið bygt, átt
neina mentamenn sem hafa fundið
sig þess megnuga að t.akast á hend
ur að kenna þetta hvortveggja, þar
til nú að vinur vor ðtefán stofnsetti
þenna krónu skóla, vér segjum
krónu skóla, vegna þcss að leiðbein-
ingar hans í “Hlin” kosta að eins
eina krónu uin ftrið, ef borgað er
fyrirfram: Vér efumst ekki um að
Islendingar yfirleitt mun taka riti
þessu með fögnuði, bæði vegna þess
að þörfin fyrir vísindalega kenslu í
verkfræði og hagfræði er orðín svo
tilfinnanleg þar í landi, og svo eigi
síður hins vegna, að n&infásir læri
sveinar Stefftns ættu að geta haft
stóran hagnað af hagf'ra-ðiskenslu
hans, ef þeir breyt nftkvæinlega
eftir tilsögn hans.
Þetta eiu þær tvær aðal-eigin-
girnisftstæður sem ættu að knýja
menn í skólann til Stefftns. En svo
er og þess að gæta að siðferðishvöt
skynjandi manna hlýtur að örfa þá
til að rétta hverjum þeiru manni
hjáfpandi hönd, sem menn sjá að er
að vinna—upp & eigin reikning—til
ómetanlegra hagsmuna fyrir aldna
og óborna, eins og Stefftn óne.itan-
lega gerir með útgftfu þessa rits. í
Þessu sambandi viljum vér minna
Islendinga ft Fróni á það að Stefán
er Vestur-íslendingur, og
það er fyrir siglinguna að honum
hefir vaxið þekkíng ft þessum vís
indagreinum, og djörfung til þess að
hvlja þær ekki undir mælikeri and-
varaley8is og ómensku. -Maðurinn
vill fftta gott af sér leiða, og það
verður ekki honum að kenua ef' ís-
lenzka þjóðin þokast ekki mjög brftð
lega upp í fremstu röð meðal þeirra
þjóða sem lengst eru komnár í menn-
ingu og velmegun. Enginn þarf
framar að kvíða fátækt þar í landi,
sem fer að rftðum Stefftns. Það er
óþarlt að eyða timanum í því óvissa
gröðafyrirtæki að leita þar gulls í
grjótinu, eða að hugsaum kolanftma,
sem vitanlega eru þar ekki til, þó
ögn hafi borið áónýtum surtarbrandi
í einstöku hamraskoru hér og hvar &
landinu.
Ekki ættu Islendingar heldur að
láta sér detta í hug að selja útlend-
um þjóðum jarðir sínar fyrir annað
eins smáræði og 180,000 hverja jörð,
því þó að silfurberg kunni að finn-
ast í sumum þeirra þá getur það
ekki aukið þær í verði að neinum
mun, en er miklu fremur til hindr-
unar með því að það geymir of harð-
an jarðveg fyrir kartöfluræktina.
Altslíkt umfang og eftirleitanir eru
óþarfar, því ef menn óska að fá sér
kol eða málma eða eitthvað þes3-
hftttar, þft pantar vinur vor Stefán
alt slíkt fyrir fólkið gegn fyrirfram
borgun, eins og hann sjálfur aug-
lýsir—já, gegn fyrirfram borgun.
Þetta kann nú að þykja Þrándur I
götu þeirra sem enn eru fátækir þar
h landi.—En þetta þarf ekki að olla
mörinum neinnar fthyggju eða hug
arangurs, því að Stefftn kennir ráðin
við peningaeklunni, þau sem sé, a ð
rækta kartöflur — þarna kem-
ur það, ræktið kartöflur! ræktið
kartöflur! þft verðíð þér milliona
eigendur innan skams tírna, þft vex
auður yðar meðan þér sofið, og als-
nægtir velta utan að yðnr á alla
vegu. Þess vegna segjnm vér,
hoi flð fi Steíán, hlustið á mál lians,
breytið eítir kenninga hans, kenn
ingunni sem felur í sér í einu alla
leyndardóma þeirra umfangsmestu
vísindagieinasem til eru í heiminum,
yerkfi æðina og hagfræðina.— Ræktið
kartöflur!
Þessi kenn'ng Stefáns er svo
rökstudd að enginn þarf að efast um
ftgæti hennar. Hann sýnir fram á
ávöxtinn af kartöfluræktinni á Is
landi í samanbnrði viðsömuatvinnu-
grein í Manitoba á þessa leið: I
Manitoba geíur hver ekra lands, sem
kartöflum er sáð í; ftrlega af sér
226^ krónu virði. En ft fslandi
telst honum svo til að hver valla*--
dagslfttta gefl af sér, ef kartöflnm er
sftð, 720 krónur, og só þó dagslfittan
einum fimta minni en ekran að um-
mftli Hór gerir Steffin enda á sam-
anburðinu, og er það illa farið, því
að tornæmir nfimssveinar fá ekki
fullan mæli þekkingar í hagfræðinn
með þe3su að eins, en auðvitað er
það að fyrir eina krónu eiga menn
ekki heimtingu á að fft allan fróð-
leik svona alt í einu, enda hætt við
að andlega meltingin verði lakari ef
mönnum er ofþyngt með fróðleik,
örara en þeir eru hæflr að taka sér
til gagns á móti honurn. Það er nú
sannað að dagsláttan gefur af sér á
Islandi 720 krónur, þegar kartöllum
er sftð f hana, en dagsláttan er ein-
um fimta parti minni en ekran í
Jfanitoba, þessvegna er nauðsynlegt
að bæta einum fimta af 720 við þá
upphæð. en það er 144, svo að af
ekru lands á Islandi gefur kartöflu-
ræktin hóndanum 864 krðnur. Nú
eru meðaijarðir á íslandi sem æst 20
ferh. mílum enskum að ummáli,
sumar auðvitað dftlítið minni en aft
ur aðrar mikln stærri. En meðal
jörð er, segjum 20 ferh. mílur og í
hverri mílu 640 ekrur svo að jörðin
verður sem næst 12,800 ekrur að
stærð. sem mundu gefa af sér firlega,
ef kartöflum væri sfið í þær, sem
næst 11 \ million krónur, eða 11,
459,200 krónur. En svo má gera
rfið f'yrir að draga verði d&lítinn
blett af landinu frft til grunnlóðar
undir húskotá til þess að hafast við I
rneðan verið er að raka saman milli
onunum, og mundi það minka upp
skeru verðið svo sem svarar þessum
200 krónum sem eru fram yfir 11
millioniinar og 459 þúsundirnar.
Þessar ellefu og hftlf milliou króna
ftrsgróði bóndans af kartöflurækt-
inni á Islandi er vel þess virði að
honum sé veitt eftirtekt, og það ef-
umst vér ekki nm að landar vorir
þar heima muni gera. Enginn þarf
heldur að forvitnast neitt um það
hvers 'egna vinur vor Stefftn hætti
svo skyndilega búskapnum ft Dunk
árbakka, eða því hann rakaði ekki
saman nokkrum millionnm með
kartöflurækt & þeirrí gæðajörð áður
en hann brá búskap. því eins og all-
ir vita þá eru framkvæmnir aldrei
nauðsyulegar til þess að sanna rétt
mæti hugsjónanna- Sannleikurinn
er sft að Stefftn sem sannur föður-
landsvinur, mat það miklu meira að
koma skóla sínum & stofn og byrja
kensluna í hagfræðinni til þess að
upplýsa og auðga landslýðinn, held-
nr en að standa kengboginn með
krepta fingur utan um skófluskaft
við kartöfluræktina, því það vita
allir að landíð hleypur ekki burtu, og
millionirnar eru viasar í vasann hve-
nær sem þeirra gerist þörf, Stefán
hefir sýnt það og sannað. Hvers
meira vænta menn. Það er hans að
yrkja en þeirra að skilja og vinna.
Fyrsta sporið er að kaupa “Hlin”,
lesa hana og læra. Þá ætti Björn
inn að vera unninn.
Meðal stórþjóða heimsins fmst
engin sem lætur betur að stjórn, eða
hefir öruggara traust ft forvígis-
stjórnmálamönnum sínum heldur en
brezka þjóðin. Enda eru fá lönd
sem hafa jafn gáfaða og hámentaða
menn í stjórnarr&ðinu sem Bretar.
En þjóðin er forvitin. Hún vill vita
af öllu sem gert er, og heimtar hlífð-
arlaust að stjórnmálamenn hennar
dragi engar dulur á tilgang sinn og
athafnir í stjórnarframkvæmdunum.
Enda mega stjórnmálamenn Bret-
lands eiga þann vitnisbnrð með réttu
að þeir skýra jafnan alþýðnnni rétt
og satt frá tilgangi sínum og stjórn-
arathöfnum öllum. Þó brá Salis-
bury Iftvarður frft þessari reglu í
ræðu sinni í borgarstjórahöllinni I
Lundúnum fyrir nokkrum dögnm,
þegar hann mintist á ófrið Engla við
Búa. Ilonum fórust meðal annars
þannig orð;
“Vér getum ekki skýrt yður frá
öllum atriðum sem lúta að þessu
mfili, og vér getuin ekki sagt_ opin
berlega frá öllu því sem er að ger-
ast, slíkt væri vanræksla ft skvldum
vorum að gera það. Slíkar skýr-
ingar mundu ekki gera yðar alger-
lega átiægða, alt það sem ég mfi
segja, og ég tala í nafni þeirra sem
mesta þekkingu hafa á Þessu mfili,
er að vér erum að vinna i áttina til
sigurs eftir því sem vikur 0g m&H-
uðir líða.”
Þessi ekýring þykir blöðum
PJnglands öllu verri heldur en ef
ekkert hefði verlð talað um mfilin.
Blöðin Times og Speetator, sem jafn-
an eru þó hlynt stjórninni, fara all-
hörðum orðum ura ræðu Salisbury’s
og telja víst að hefði alt gengið að
óskum h ns, mundi hann fúslega
hafa lfitið þess getið; en nú séu þess
öll merki að sjáffir Bretar, eða stjórn
þeirra, séu engan vegin öruggir um
úrslit ófriðarins. I þenna streng
taka ýmsir stjórnmftlamenn og prest-
ar landsins og ýms af stærri blöðuui
þar. Það er bent á auglýsingar
stjórnarinnar, sein birtust í blöðun
um fyrir skömmu, eftir kennurum
til að kenna konum og börnum Búa
í Suður-Afriku, sem Bretar hafa þar
i herverði. Það er tekið fram 4 aug-
lýsingunum að kennararnir hafi þar
ársvinnu við þetta verk að minsta
kosti, og þykir það benda Ijóslega ft
að Bretar voni ekki eltir brfiðum
endalyktum ófriðarins þar syðia.
Ennfreinur er mikil óánægja á Eng-
landi útaf afsetning Bulleis liers-
höfðingja, sem blöðin telja algerlega
rangiftta og ástæðulausa. Yfirleitt
er ófinægja alþýðunnar á Englandi
að fara dagvaxandi með gerðir
stjórnarinnar, og blöðin geta þess að
tími sé til kominn að krelja' rfið-
gjafana til sagna eða að þeir leggi
niður vöidin að öðrum kosti'. Það
sem hefir vakið einna mesta ófinægju
mcðal kierkalýösins eru dauðsíöllin
ft bömum Búa og konurn þeirra í
herkvíjum Breta, sem sögð eru að
vera um 2C00 á viku, og er kent
illri meðferð og óhollri fæðu. Brezka
þjóðin vill fyrir hvern mun vinna
sigur í þessu stríði en hún vili láta
það verða á mannúðlegan hátt. Vill
fá að vita um hverja hreyfingu sem
gerð er í Suður-Afríku og heimtar
að stjórnin skýri fromt og skilmerki
lega frfi öilu ftstandinu eins og hún
veit það bezt. Að stjórnin tjáir sig
ófúsa að gera þetta er í augum al-
þýðunnar vottur þess að stjórnin ótt-
ist afieiðingarnar, og að þegar eft
tími kemur sem alt verður opinberað,
þ. verði heiður þjóðdrinnar í veði,
og tiltrú hennar meðal heimsþjóð
anna ef til vill töpuð.
Bréf kveðja,
Slökt hefir snjósins-foka, fá
F'ífll-ljós ft völlum,
Visnir frjósa vangar á
Vorsins-rósum öllum.
Eyði-flag er akur-rein,
ís um haga skafinn,
Vindar naga visna grein,
Vetrar bragur hafinn.
Meðan rænist fold og fjöll
Fati, grænu prýddu:
Steypti’ úr snænum stuðla-föll,
Stef úr blænum þíddu.
Þó að frjósi fönn við hlíð,
Frysti ós í helluro-
Kveddu ljós í kingj-hríð,
Klíðaðu rós úr svellum.
H a r p a sezt þft sjálf í tún
Senn, með Þresti’ og blóminn—
Þá er bezt að hætta: Hún
Heflr mestan róminn.
Stephan G. Stephansson.
Póstafgreiðslan á Islandi.
Herra ritstj.
Til fróðieiks að ei-s sendi ég þér
hé ■ rneð uiuslait utan af síðasta biéf-
inu, sem éir skriíaðí til Islands Mór
var e durseut það (umslaglð) til söun
u lar því. hveruig bréf frá mér líta út
þegar þau koma í hendnr móttakai.da.
Þéss má céta. að biéf þau sem hér á
við. eru s’ðast afhent af póstafiireiðsl
unni á Sta;' í Hrútafirði. Þaðau koma
þru jafnan rauðkrítuð með “40 ‘ í
stóru letri, Þe3si tala rnerkir 40 aura,
sera móttakandí verður að botKa,Hvort
þetta rauða smiðshögg er rekið á af
cteiðsluskilsemina af póstafKi eiðaridan
utn þar fi Stað læt ég ófullyrt í þetta
siun, þó líkur bendi á að svo muni vera.
Hitt væri ég fús ad legcja eið út fi, að
hvert einasta af háttáannað líandrað
brjfa sein és hefi skrifað heim til ís
lands slðftn ég kom í þetta land hetlr
verið viktað á pósthúsinu hér í Winni
peg ok óorcað fult bjrðargjald nndir
það.—Þetta sym hér fi við eru hvorki
fyrsta né einasta og likieca ekki .held-
urseinasta óráðvendnin af hfilfu póstaf
ííieiðsiunnar fi íslandi.—Eftir að vita
hvort þetta getur fleytzt þanaig óáreítt
um allan ókomínn tím,
Éf þú vildir gera svo vel að segja
fáein orð utn þetta mál, herra ritstjóri.
þfi gæti það yerið betra heldur en ef
allir þegðu altaf.
Með virðingu.
J. Einaiísson.
ATH.
Þeir eru ekki svo fáir, Vestur-
Islendingarnir, sem kvarta undan
því að bréf þau sem þeir senda til
Islands komi mjög illa og óreglu-
lega tii skila frfi hinum ýmsu póstaf-
greiðslustöðum þar, og í mörgum til
fellum koma þau alls ekkí til skila.
En svo eru auðvitað mörg bréf sem
tiðtakendur þar fá, með því að borga
póstafgreiðslumönnum þar vissa pen
inga upphæð fyrir þau, þrátt fyrir
það þótt fult burðargjald sé borgað
uudir þau hér vestra. Þessar anka-
borgunarkröfur þar heima eru Vest-
ur-Islendingum als óskiljanlegar og
að þeirra áliti algerlega ranglfttar.
Póstlögin hér taka það beint fram,
að burðargjald á bréfum til íslands
sou 5 cents fyrir hverja hfilfa únzu
og á Istandi ern hréf send hingað
vcstar fyrir 10 aura hvert lóð. Nú
þegar bréf, sem héðan eru send, og
sem vigta m i n n a en hálfa únzu,
er borgað ineð‘5 eenta burðargjaldi,
sem límt er fi þau með frímerkjmn,
þá eiga sendendur sanngjarna heimt
ingu á að slík bréf séu afhent við-
takendum á íslandi fin nokkurrar
auka borgunar. Þar sem svo vill til
að burðargjaldið á bréfum er ekki
fullkomið, þá eru lagaákvæðin þau,
að viðtakandi verður að borga tvö-
falda þá upphæð sem vantarft fult
burðargjald, en ekki tvöfalt burðar-
gjald. En I tilfelli því sem herra
Jón Einarsson getur um í bréfi sínu,
sem ritað er til herra Guðna Einars-
sonar á Ospaksstöðum í Húnavatns-
sýslu og sent fiéðan 15. Janúar 1901,
en afhent viðtakanda á Stað í Hrúta
flrði þann 25. Febrúar síðastl., þá er
viðtakandi lfitinn borga 40 aura í
peningum til póstafgreiðslumanns-
ins þar fyrir bréf, sem var m i n n a
en hfilf únza að þyngd, en hafðí fi
sér 5 cents í frímerkjnm. Það er því
Ijóst að hér fitti engin aukaborgunar
krafa að eiga sér stað, og sizt af öllu
gat hún orðið 40 aura, þvf að það
er tvöfalt fullt burðargjald hréfsins
Hugsanlegt er að það bréf sem hér
vigtar tæpa h&lfa únzu geti, ef það
dregur í sig raka fi geymslustöðun-
um heima, vigtað Þar fullt lóð, en
það ætti ekki að hafa nein áhrif á
póstgjald bréfanna, eða viðtakendur
vera lfitnir gjalda þess.
Vestur Islendingar hafa lengi
þagað yttr þessum rangindum póst-
afgreiðslumannanna fi Islandi. En
nú virðist oss tími til þess kominn
að leiða athygli póststjórnarinnar í
Reykjavík að þessu mfili, og að mæl
ast til þess að hún geri gangskör að
því að komast eftir hvort þessi óregla
orsakast
1. af klaufaskap eða skeytingarleysi
eða
2. at rangsleitni gagnvart viðtakend
um bréfanna, eða
3. að það sé beinn þjófnaður til þess
að auðga póstafgreiðslumanninn
þar?
Þetta síðasta atriði er fljótfund-
ið af bókum póststjórnarinnar í
Reykjavík, því að hafi penirigunum
verið skilað þangað suður, þft hljóta
skýrslurnar að bera þess Ijósan vott.
Undir öllum kringumstæðum er
mál þetta' þnnnig vaxið að það er
bein skylda póststjórnarinnar í
Reykjnvík að gera tílraun til að f'fi
þfi leiðréttingu fi þessari óreglu rneð
vestanbréfin, að monn hér vestra séu
ekki sviftir öllum lagarétti til þess
að geta haít viðskifti við ættmenn
sina á Islandi, þegar þeir borga fullt
það burðargjald á bréfþeirra, sem
póstlögin heimta.
Tilfelli þaðsemhér að framan
er getíð urn, er ekki einstakt í sinní
röð; hið sama kom íyrir i Janúar
síða3tl. fi Islandi meðbréf, sem þang
að var sent til eins af merknstu
mönnum í Isafjarðarpósthússura-
dæmi, og önnur dæmi mætti nefna,
ef þörf gerðist.
Að endingu vijdum véi biðja
alla Vestur-Islendinga að gera
Heims'crlnglu aðvart um þ;iu van-
«kil & Islands bréfum, sem þeir
Verða fyrir og íim aðra prettvísi
póstafgreiðslumanna þar, sem lítill
efi er fi að margir þelrra beita gegn
viðtakendnm vestanbréfanna frá Ma-
nitoba.
Ritstj.
Sláandi dæmi.
Mr. Angus McKay, rfiðsmaður
fi fyrirmyndarbúiuu í Indian Head í
Assiniboia-héraðinu, heíir nýlega
sent stjórninniskýrslu um’j frjóvsemi
jarðvegsins í því héraði og uppskeru
magn ýinsra gras og fæðitegunda fi
fyrirmyndarbúi því er hann stjórn-
ar, Á þessu hausti hefir uppskeran
verið þar eins og hór segin
Hveiti, 71 tegund sáð 7,
Maí, hæst uppskera af 7 beztu teg-
undunum var frá 57 bnsh. til 67
bush. af ekru, en lægst uppskera af
öllum tegundunum var 40 bush. af
ekru. Þroskunartími þar 108 til
114 dagar.
B y g g. 22 tegundum sfið 14.
Maí. 6 beztu tegundirnar gáfu af
sér frfi 59—68| bush, af ekru, en
lægsta uppskera varð 35 bushel af
ekru. Þroskunartfmi frá 83 til 93
dagar.
H a f r a r 63 tegundum var
sáð 9. Maí. 7 beztu tegundirnar
gáfu frá 128 til 147 bush. at ekru;
lægsta uppskera varð 72 J bush. af
ekru, Þroskunartími frfi 93 til 104
dagar.
Baunir. 57 tegundum vár
sáð 15. Maí. 8 beztu tegundirnar
gáfu frá 58J til 66 bush. af ekru, en
lægst uppskera varð 36 bush,
Kartöflur: 89 tegundum
var sáð 2. Maí og teknar upp 3.
Okt. 6 beztu tegundirnar gáfu fiá
591 tif 640 bush. af ekru. Lægst
varð uppskeran 174 bush.
N æ p u r: 29 tegundum vai
sfið 21. Maí og teknar uppll. Okt.
6 heztu tegundirnar gfifu frá 1155
til 1369 bush. af ekru; lægsta upp-
skera varð 699^ bush. af' ekru.
G u 1 r ó f ur. 20 tegundum
var sáð 21. Maí, teknar upp 11. Okt.
Uppskeran varð fra 413’til 429 busl
afekru. Lægst uppskera varð 198
bush. af ek.ru.
Sykurrófur: 7 [tegundum
var sftð 22. Maí, teknar upp 2. Okt.
Uppskeran varð frá 543 til 694
bush. af ekru.
M a n g e 1 s. — Það er stærsta
rófutegund, sem til er. 25 tegund-
um'var sáð 22. Maí og teknar upp
2. Okt. 6 beztu tegundirnar gftfu
frá 913 til 1023 bush. at’ ekru.
Lægsta uppskera varð 360 bush af
ekru.
M a i s k o r n til mann- og
gripaeldis. 34 tegundum var sftð
22. Maí. Uppskorið 2. September.
Stönglarnir urðu frá 108 til 138
þumlunga háir og upp3keran varð
af 6 beztu tegundunum frá 48,180
pund til 33,724 pund afekru; minsta
uppskera varð 23,030 pund af ekru
Skýrslur frá fyrirmyndarbúinu
í Brandon í Manitoba fyrir þetta fir
eru enn þfi ekki auglýstar, en ætla
mfi að þær séu mjög svipaðar Indian
Head skýrslunum, því að jarðvegur-
jnn er nákvæmlega hinn sami í Ma-
nitoba og í Assiniboia, sem liggur
næst vestan við þetta fylki, og lofts-
lag mjög ftþekt.
En skýrsla þessi er gott sýnis-
horn og gild sönnun fyrir því hvað
jörðin iCanada Vesturlandinu gefur
af sér, þegar hún er unnin með
þekkingu og nákvæmni.
Ölögleg hólrnganga.
Mr. Jóhannes Sigurðsson, Duluth.
Þar er þú hetir enn á ný ráðist
að ér út-af svari mínu gegn þér á-
hrærandi greinarkornið “Bók bók-
anna” (samanb. Hkr. nr. 49) þft hlýt
ég að þessu sinni að ganga fram á
inóti þér þótt þú berjist ólöglega bæði
að vopnum og atgöngu. En fyrst
þú ávarpaðir mig svo vinalega bæði
í annari persónu og með fullu skírn-
arnafni, þá held ég að ég verði í
þakkarskyni að ávarpa þig aftur á
móti í annari persónu, úr þvíþú hef-
gert mftlefni þetta persónulegt á ann-
að borð. um leið vona ég þú afsakir
þótt það hafl dregist nokkuð fyrir
mér að svara þér þar ég hefi haft
maigt annað að hugsa Utn sem ég
hef látið sitja í fyrirrúmi.
Það er gott að sjá á þessu svari
þinu að mitt svar hefir hleypt í þig
nýjum fítungsanda og sjálfsmóð, sem
sýnir að þér heflr komið mjög illa
að ég skyldi dirfast að bera nokkuð
til baka af' því sem þú hafðir sagt og
allra helzt að ég skyldi gerast svo
ósvíflnn að nota þín eigin orð til
sönnnnar mlnu mfili. Afsökuníþví
efni get ég ekki geflð aðra en þá að
mér var eígi hægt að gera við því
þótt þú í fljótfærni þinni og t í m a -
leysi styrktir rnitt inál. Þótt þú
finnir ekki aðra kosti hjfi mér en
lieimsku og skilningsleysi, þft segi
ég þérsattað ég kann að lesa og
máttu búast yið að ég gagnrýni ræð*
ur þínar með því litla viti sem ég
hef og þeim skilningi sem mér er
geflnn.
Þú heflr neytt mig ft hólm í ann-
að sinn, en vopnin þín eru misliermi,
hártoganir og ' rangfærsla. Mcð
lævísri aðf'erð hyggur þú að blinda
svo augu áheyrenda að þeir sj&i eigi
hin beinu viðskifti og leikslok. Þetta
er allþung sakarágift, en hún er því
miður sönn.
Mishermin í svari þínu eru svo
mijrg að það er-ekki hægt að telja
þau upp rúmsins vegna. Má ætla að
þú hafi vitað betur þar heldur en
raurr ber á. Þessu til sönnunar skir-
8kota ég til greina minna.
Þú dregur þá ályktun út úr
grein minni að ég telji ekki kaþólska
kristna. Slíkt er annaðhvort ill-
girnisleg eða fávizkuleg rangfærsla.
Sé hún með vilja ger er hún illgirn-
isleg, ef hún er ger ftn .vitundar er
hún fávizkuleg. lig bar saman
“kristindóm” þann sem biblían
geymir og þann “kristindóm” sem
kaþólskan varðveitir í minnum, og
tilnefndi “Mótmælendagrein” kristn-
innar. Er þft “greinin” heild? Eg
held þú þyrftir að verja ofuriitlu af
þínumnauma tíma til þess að
stúdera hugsunarfræði (logik) og
efla á þann betur meiningu þína áð-
ur en þú leggur út á andlegan hólm-
göngu völl, og það enda þótt þú
eigir við lítilmenni.
Sú ftlyktan þln að ég telji
kristna menning hefjast fyrst með
siðamótinni, er tóm furðuleg lok-
leysa, því til staðfestu vísa ég til
greina minna.
Þft bætir þú ekki úr, er þú legg-
ur mér þessi orð í munn um f'orn-
þjóðirnar: “Því þær eru framfar-
lausar, þekkja hvorki rafmagn né
gufu”. Eg skora á þig að henda á
þessi orð í greinum mínum. Ef þú
getur það skal ég taka þau aftur, því
þau eru “ólógisk.” Getir þú það
ekki virður þú að liggja undir því ft-
mæli að beita mishermi og rang-
sleitni sem vopnum ft mótstöðumann
þinn.
Aðal vopn þitt er þó altaf “bók-
stafurinn” og “bókstafstrú.” En það
get ég sagt þér í einlægni að þú berð
þar í tóman steininn, því það hlýtur
þú að jftta að ég hefi ekkert tilefni
gefið þértil þess að vera að tönglast
eilíflega ft bókstafnum. í því efni
sem oftar hefii þú hlaupið gönuskeið
utan við völl þann sem ég hefi hasl-.
að þér, hafl ég annars haslað þér
nokkurn völl; (sjft gr. mínar).
Eg get ekki með öllu leitt hjft
mér sumt af því nýja er þú brýtnr
upp ft í grein þinni, en mig langar
til að vera sem ffiorðastur og gefa