Heimskringla - 15.05.1902, Blaðsíða 1

j KAUPIÐ
J Heimskring/u. j
j uriPCiTD ^ J
J Heimskring/u. j
XVI. ÁR
WINNIPEG. MANITOBA 15. MAÍ 1902.
Nr. 31.
Frjettir.
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
Rev. Dr. E. E. Hale frft Boston,
hélt nýlega fyrirlestnr í Chicago nm
hlntverk 20. Jaldarinnar. Hann
segir að það séu Jsérstaklega flmm
m&l, sem 20. öldin þnrfi að leysa af
hendi, og þan sén að byggia fjórspor-
aða járnbraut frá Labrador til Pata-
gonia. Sá brant á að forða íólkínu
frá að troðast undir á vissum stöðnm
2. hlutverk 20. aldarinnar er að
byggja eins lagaða brant frá Atlants
haflnn og austur að Kyrrahafi, yfir
þvera Evrópu og Asíu, með smá-
greinnm út frá. til Odessa og annara
stórstaða Sú braut hjálpar fólkinu
til að dreifa sér úr krónum og troðn
ingunum, sem það er nú inni byrgt
f, á ýmsum stöðum á þvi svæði. Sú
braut mur.dí líka hindra margar
þúsundir Gyðinga að flytja frá
Rússlandi og Póllandi, sem nú
vilja komast til Ameriku,
ingu, og koma þeirn til að nema
land og rækta á Síbreriusléttunum,
og þar með vinna og þjóna landi
forfeðra sinna.
á, ætlunarverk 20. aldarinnar
væri að byggja hina fyrirhuguðu
Cicel Rhodes-braut frá Miðjarðarhaf-
inu eftir endilangri Afríku, suður á
Góðrarvonai höfða.
4. ætlunarverkið væri að eyða
þjóðflokk. drambinu á milli hvíta
þjóðflokksins og hinna mislitu þjóð-
flokka, svo sem blökkumanna, Indí-
ána og Kínveija.
5. ætlunarverkið væri, að koma
á friðarformúlu fyrir allherjarfriði
þjóðanna, og samkomulags þeirra.
í vikunni sem leið náði upp-
reistarliðið á Santo Domingo um-
ráðum á böfnðborginni þar: San Do-
mingo. Stjórnin gafst upp fyrir
herdeildum fyrverandi forseta Vas-
qnez, sem er aðalforingi uj'preistar
manna. Samt er frjður settur þar
til næstu lýðveldiskosninga eru um
garð gengnar, en Santo Domingo er
samt algerlega á valdi uppreistar-
manna.
Próf. K. tíirkeland, Norðmaður
heflr dvalið f Berlín á Þýzkalandi
um tfma. Hann er að sýna þar sýn
ishorn af rafmagnsfallbyssu, Bem
hann heflr fundið upp. Þeim sem vit
hafa á þessháttar skottólum, lýst
mjög vel á þessa uppfyndningu próf.
Birkelands, og eru sannfærðir um,
að hún er margfalt öflugra morðtól,
en nokkurt það, sem nú er brúkað.
Verksmiðjueigendur á Þýzkalandi
hafa boðið Biikeland að kaupaaf hon
um þessa uppfynding hans. Hann
á að láta þá fá sýnishorn, sem þeir
geti búið til fallbyssu eftir, sem geti
flutt tveggja tonna kúlu, að minsta
kosti 12 mflur. Hvernig þessi byssa
er gerð vita menn ekki enn þá, nema
það, að kúlan fer eftir hlaupi, búnu
til úr stáli og vafið með koparvír.
Sagt er að byssa þessi verði miklu
ódýrari, en þær fallbyssur, sem nú
eru brúkaðar. Smiðir, sem smíða
stórskotabyssur og hershöfðingjar
bíða með óþreyju eftir að þekkia og
reyna þessa Birkeland byssu. Menn
búast við að hernaðaraðferðin taki
stórfeldum breytingum, þegar farið
veiður að nota þessa ralmagnsbyssu,
til að drepa fó 1 með.
Hraðfrétt segir, að borgin St.
Pierre, sem er f öfuðborgin á Mar-
tinique eynni, sem er í Vest Indía
eyjaklasanum, sé gjöreydd af elds-
umbrotum. Eldfjallið Mount Pelee
byrjaði að spú leðju og hrauni 3. þ.
m. Svo mikil svæla og gufa fylgdi
gosinu, að borgin sást ekki frá kring
umliggjandi eyjam né skipurn, sem
voru þar á ferð. Nú er gosinu lok-
ið, en borgin horfin með öllu, að
sögn. íbúarnir voru þar um 30,000
að tölu. Guerin verkstæðin, sem
stóðu 2 mífur utan við borgina, eru
sögð eyðilögð líka. F regnþráða
sambandi er alveg slitið við Martini-
que nú sem stendur, og vita menn
ógerla hvernig ástandið þar er. Jarð-
skjálftar hafa verið harðir og tíðir á
eyjunum þessa daga. Eftir því sem
næst verður komist, hafa nær þvf
allir fbúar í St. Pierre farist og flest
eða öll skip, sem stödd voru þar &
höfninni.
— Splnverjar fundu eyju þessa
og skoðuðu 1483, um sama leyti og
Columbus fann meginland Amerfku.
Hún er nú ein af frönsku Vest ind-
versku eyjunum, og er eldfjallaland,
með frjósömum dalverpum. Þar
sem hún er lengst, er hún 50, en
mjóst 16 mílur. íbúatalan er um
200,000. Stærsta bojgin þar er eig-
inlega Fort Royal, en St. Pierre var
aðalverzlunarborgin. Þar eru fjarska
mörg sykurverkstæði, og rommgerð-
arhús. Nafnkendasta og stærsta
eldfjallið þar er Mount Pelle, 4,430
fet á hæð.
I Cariboo í B. C. eiga að vera
fundnar svo auðugar gullnámur, að
aðrar eins hafa ekki fundist síðaji;
1862 Eigandi þeirra er sagður gaiff
all námamaður, hann er 87 ára, og
hefir að mestu leyti eytt æfl sinni í
guilleit.
Paul L. Ford, höfundur “The
Honorable Peter Sterling” og “Jon
ice Meredth”, var drepinn af bróð-
ur sínum Malcolm W. Ford, sem
líka var söguböfundur og kappleik
maður. Þeir áttu heima í New
York. Þegar Malcom var búinn að
skjóta bróður sinn, skaut hann sjálf-
an sig tafarlaust á eftir. Orsökin er
talin,að þegar fyrir 11 á''um,þá fekk
Malcolm minna af eignunnm, en
Paul, erfðaskráin ákvað það. Hann
kendi Paul um þetta, en kunnugir
menn segja, að faðir hans hafl af-
skift hann, vegna þess að honum
lfkaði ekki að Malcolm gæfi sig við
kapplefkum og aflraunum. Paul L.
Fords er mjög saknað af vinum og
vandamönnum, og hörmulegt þykir
að svona skyldi takast til með þeim
bræðrum.
Kol hafa fuudist f Portage la
Prairie við brunngröft. Óvfst um
gæði og gnægð þeira enn þá.
Sfðustu fréttir segja að 30,000
mann6 hafi farizt i jarðskjálftanum
og eldsumbrotunum á Martinique,
og 50,000 séu heimilislausar og
alslausar.
Sem sjálfstætt rfki hafði Trans-
vaal frímerki fyrir sig, en nú er
búið að breyta til um pau, sem í
öðrum nýlendum brezka veldisins.
Mynd Edwards VII. er á þessum
frímerkjum. Þau eru komin hing-
að til Winnipeg.
Eitt hið 6tærsta verkfall, sem
nokkum Jtíma hefir þekzt, er ný-
byrjað f Bandarfkjunum. Það eru
námamenn, sem gera þetta verk
fall. Flestir af þeim vinna f kola-
námum. Þeir segjast ekki ætla að
gera neinar óeirðir né spell, en
vilja fá kauphækkun. Mælt er að
f>eir sem eru í þessu verkfalli séu
140,000, og .muni bætast við þá
tulu, ef ekki gengur saman með
þeim og verkveitendum.
Það snjóaði á fíistudaginn var
f Ottawa, og vfðar f austurfylkjun-
um.
Jarðarfiir Wijliam Thomas
Sampson, sjóliðsforingja Banda-
ríkjanna, fór fram á föstu-
daginn var, með hinni langmestu
viðhöfn, 6em átt hefir sér stað við
herforingja greftranir hér f Ame-
riku.
Vilhelmina drottningá Hollandi,
sem legið hefir þungt um langan
tfma og hefir verið talin af, er nú á
góðum batavegi. Hollendingum
þykir mjiig vænt um það, og prest-
amir nota tækif ajrið til að prédika
fólkinu sitt af hverju, og fá drjúga
skildinga fyrir.
Frakkland og Bandaríkin urðu
fyrstu ríkin, sem sendu nauðlfð-
andi fólki og alslausuá Martinique
eynni peninga. Alstaðar er verið
að drifa saman fé til að hjálpa, því
neyðin er afskapleg og ástandið hið
grátlegasta.
Mælt er að kolalagið, sem
fanst við brunngröftinn í Portage
la Prairie nýlega, sé 138 fet á
þykt, að öðru leyti eru kolin ó-
rannsökuð, en búist við að þessi
fundur hafi mikið verzlunarlegt
gildi fyrir Manitobafylki.
Sambandspinginu verður slit-
ið þessa daga, eftir kostnaðarsamt
en gagnslaust starf, að kaUa. Flest-
ir þingmenn komnir heim til sín
fyrir langa löngu.—Bara stjórnar-
áúgildin og fáeinir fleiri, sem
hanga fram yfir þingslit.
Uppreistarmenn 1 Kína eru
stöðugt að gera upphlapp, en eru
jafnharðan bældir niður. Slagur
varð í Nanningfu 27. f. m. Upp-
reistarmenn byrjuðu, og brúkuðu
Jessatíma hervopn. Bardaginn
stóð yfir nokkra klukkutfma, en
leikslokin urðu þau, að uppreistar-
iðið fiúði upp til fjaJla, og skildi
um 400 fallna menn eftir á orustu-
vellinum.
Akuryrkjumáladeildin í Ottawa
heflr fengið pantanir fyrir 20,000
tonnum af hveiti. Þessi j)öntun er
frá heimála skriístofunni á Englandi
og á hveitið, að sendast til S. Atriku.
Helmingurínn er þegar sendur, og
hinn helmingurinn á að vera kominn
f skip 20. þ. m., svo útlit er tyrir að
knapt sé um bveiti byigðir þar
syðra. Ogilvie og Lake of the
Woodí félögin seldu allt þetta hveiti.
Stöðugt halda mannskaðafréttirnar
áfram á Martinique og kringum
lyggjandi eyjum. Sögð eru voða
eldsumbrot á St. Vincent eynni, sem
er önnur eyjan f rciðinni sunnan við
Martinique, og tilheyrir bretum, og
að mesta bygð af Carobi Indiánum.
Eldtjallið La Soufí.riere spýr glóð,
leir og gufu, svo svælan er hálía
mílu á breidd niður við fjallið og
tveggja þuml. þykkir steinar
berast f gosinu 12 n ílur frá eldfjall-
inu. Um 2000 manna hafa rnist
líflð, og gosið ekki hætt enn þft.
Loftbátur fórst 12. þ. m. Se
nor Severo. Brav.ilíumaður, fór í
loftbát frá Paris og bauð fjölda
manns að vera viðstöddum og
horfa á förina. Fjöldi fólks keyrði
út úr liorginni til að sjá tiJ loítfar
ans. Þegar báturinn var kominn
1500 fet upp 1 loftið, bilaði loft
belgurinn og báturinn féll hjálpar
lausjþráðbeint niður. Hann kom
ofan áhús, og hrökk þá Severo út
úr honum og kom niður svo hart,
að fótleggjabeinin gengu f gegnum
sólanaá skónum.
í þriðja skifti nú á fáum mán
uðum var brenna nýlega f Fort
William.lí Brann {>ar kornhlaða.
sem4C. P. R. fél. átti. Hún var að
miklu leyti úr stáli.
GOOD TEMPLARA FRETTIR.
í síðasta nr, af International
Good Templar er þess getið, að stór-
stúka íslands hafi gefið 70 dollaratil
söfnunarsjóðs Good Templara, sem
myndaður var í fyrra i sambandi
við 50 ára Jnbiiee hátið Good Templ
ara, og ætlast er til að nái $1.000,000
í sama nr. þess blaðs er farið
nokkrum orðum um Sig. Júl. Jóhann-
esson fyrir starf hans í bindindis-
m&linu, á meðal íslendlnga I Winni
peg.
Alheims stórstúkuþirg Good
Templara verður þetta ár haldið í
Stoekholmi í Svíaríki. Það byrj8r
8. Júlí. Allir erindrekar Good-
Templara frá Norður Ameríku
leggja á stað frá New York með
sérsFiku skipi, er flytur þá beina leið
til Kaupmannahafnar, þann 25
Júní næstk. Vonandi er að stór
stúka Manitoba sendi nú íslenzkan
erindreka fyrir sína hönd, þar eð
stórstúka íslands sendir að minsta
kosti tvo erindsreka á þetta þing.
ITHENEW YORK LIFE. I
“Pro bono Pnblico*’
t Þegar maður kaupir klut.
Umboðsmenn New York Life ábyrgðarfelagsins færðu forseta
félagsins. Honorable John A McCall, 56 millionir dollrrs í nýjum lífs-
ábyrgðum á sex vikum, og skömmu þar á eftir færdu þeir öðrum
varaforseta íélagsins, hra. Geo. W. Perkins, 62 milliónir dollars i nýj
um lífsábyrgðum. Þannig fékk félaeið EITT HUNDRAÐ OG
ÁTjAN MILLIONIR DOLLARS virði i nýjum Jifsábyrgðum á
fyrstn 3 mánuðum af árinu 1902. Aldrei fyr heflr jafnmikil lífsá-
byrgðar upphæð safnast að nokkru einu félagi í heiminum á jafn
stuttum tíma eins og að þessu STÆRSTA og BEZTA nf öUnm lífs-
ábyrgðarfélögum. THE NEW YORK LIEE er á undan öUum
keppinautum i heimi. Það er einfalt sameignarfélag án nokkurra
hlmhafa. i-Uur gróði er eign skirteinahafendanna. NEW YÓRK
LIFE er á undan öðrum félögum í Canada.
Skoðið vaxtasafnsskírteini NEW YORK LIFE félags'ns áður en
Þér gangið í lifsábyrgð i nokkru öðru félagi.
J. <w, Worgan. raðsmaður,
Grain Exchange, Winnipeg.
Chr. OlafsNon,
isleozkur agent.
♦
Þessir nemendur eru búnir að
að ljúka vorprófi sfnu við Wesley
College: Þorvaldur Þorvaldsson,
Stefán tíuttorms6on’ Maria And-
erson og Rúnólfur Fjeldsted. Þor-
valdur Þorvaldsson útskr., en hin
taka próf til inngöngu í háskólann.
Einkunnir þeirra eru enn f>á ekki
komnar út. Fr. Júl. Ólafsson hef-
ir lokið vorprófi við Manitoba
Collage.
Þessir nemendur eru að byrja
vorpróf við Westley College: Árni
Stefánsson, Tborbergur Thorvald-
son, Björn Þorfinnsson,' Guttorm-
ur Guttormsson, og þessir nem-
endur við Collegiate skólann:
Emelia Anderson, Jóhannes B,
Jóhannesson og Magnús Hjalta-
Allir pessir nemendur ætU
Herra rit9tj. Heimskringlu.
Það var góð tændi'ng og þörf í
niðurlagi ritstjórnargreinar yðar
um landtökur og innflutn'ng, er
birtist í síðasta blaði Ilkr. Eg er
búinnað vera hér í landinn 15 árog
ég hefl enn ekki getað skilið hvers
vegna svo margir íslendingar vilja
heldur vera í stórborgunum við erf-
iða vinnu—þrælar annara—heldur
en leyna að ná sér í landbiett, sem
þeim hingað til hefir staðið til boða,
og verða sjálfstæðir menn. Oft hefi
ég ieynt að gera mér grein fyrir því
en mér hefir enn ekki tekist það.
Stundum hefi ég kent því um að
stjórnirnar — hvort heldur Liberal
eða Orvatfvar — bj&ipi ekki f&tæk-
um bæjarbúum eins og þær æ:tu að
gera. Þúsundum dollara er &rlega
varið til að fástórhójm af útlending-
inn flandið og þeir styrktir & allan
h&tt af srjó ninnitil að byrja búskap,
en engu centi hefir nokkru sinni ver
ið varið til hjálpar fátækum bæjar
búum, er gjarnan vildu taka laDd og
byrja að búa, ef þeir gætu. Yæri
jöfn viðleitni og hjilp sýnd þessu
fólki og útlendingunum af stjórn-
anna hálfu, mundi tátæku bæjarfólki
stórum fækka.
En á hinn bóginn er það sann
leikur, að margir menn vilja beldur
vera í borgunum, heldur en úti á
landi; vilja beldur vera f&tæklingar
I borg, heldur cd sjálfstæðir búend
ur úti á laudsbyi.'ðinni. En þet a
eru að eins undantekDÍngar. Menn,
sem litla hugsun hafa nm iramtíð
sina eða sinna, eru kæringariausir
vesahngar, er látu hverjum degi
nægja sína þjáning.
Eg vildi óskaaðgrein yðar yrði
til þess að f&tækir islenzkir bæjarbú
ar færu nú að taka rögg á sig og
leita sér að góðri bújörð, áður en
þær eru allar uppteknar af öðrum
Þeim hefir nú alvarlega verið bent á
hafnaðinn, sem af því leiðir fyrir
framtiðina, og sj&'tír hafa þeir
rernzlu hinnar liðnu tíðar um borg
ar»eruna og geta nú borið sami n
kostina og ókostina. Þeir sem inest
og bezt hugsa um þetta m&l, eru
yðir þakklátir fyrir greinina og ég
voaa að hún hafl góð áhrif og veiði
aðtiiætluðum notum.
Þinn einl. vin.
Númi.
‘AMBER plötu-reyktóbakið er að ,
sigra af eigin verðleika.
Hafið þér reynt það?
Safnið TAGS. Þau eru verðmæti.
Bústaður séra Bjarna Þórarins-
sonar er nú nr. 55Í7 Yong Street.
Góo bújörð til sölu nálægt
Seamo, Man.
Ágætt, nýtt fjós úr steini, rúmar
24 kýr, loggafjós, sem rúmar 40
nautgripi, hestbús gott fyrir 4 hesta,
mjólkurhús úr steini 20x12 á stærð,
iveruhús 20x18 að stærð og eldhús
20x14 og ígatis brunnur, Fáeinar
ekrur eru plægðar og girtar Þessi
böjörð ireð öllu tilheyrandi kostar
að eins $700 00 með vægum skil-
m&lum, Listhafendur snúi sér til:
ÁRNA ANDERSON,
7Ö9 Ellice Are W.
Winnipeg, Man.
Fer til Selkirk 24. Maí
son.
lfka að ganga á háskólann
vegis.
franv
Hra. S. Christie, íslenzki dáleið
arinn, hefir ákveðið að halda al
menna dáleiðslu sýningu 1 Pearson
Hall í West Selkirk 24. Mai næstk
íslendingar i Selkirk fá nú tæki
færi á að njóta góðrar skemtunar og
ættu þeir allir að sækja þessa sain
komu. Hra. Christie ábyrgist að
veita þeim betra og fullkomnara
prógram en þeir hafa nokkru sinni
átt kost á að sjá af nokkrum íslend
ing.— Sjá auglýsing í næsta blaði.
nikii
kjiirkanpa
mALA
ÞEGAR ÞÉR
ÞURFIÐ GÓÐ
AR VÖRUR
FYRIR HÚS
YÐAR
BANFIELD’Si
CARPET ST0RE
494 TIAl&i STREET
♦
♦
♦
♦
WIANIPKN ♦
FEGURSTU olíudúkar 50c. yaröið ALLIR 1 EINU ♦
STYKKI oft líta út eins og gólfteppi. ♦
Teppi sem þekja heilt gólf fyrir »2 OO -si.VOO ♦
Mikið af ódýrum gluyga yai dinum hjá «
BAATFIELD. *
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦«
‘ Þú ert komin heim aftur,” sagði
Gaðrún í Gr&skinni við Jórunni Jöt-
ULbjarnardóttir, “Allir héldu þú mund-
ir devja,” bætti Gunna við og geispaði
óluiida'lega. “Svo er guði og Kola
Wiue fyrir að þakka að ég er hér aftur
komin i.fandi og get nú litið eftir Jóni.
Þó ég hefði dáið. þ& niétt þú vera þess
viss að Jón hefði aldiei haft gaman af
vii feiigi þ’nu lengi.” * Er það ekki
bö'vað.r uppásláttur að tarna. Ef
þetta sem þér batnaði af heflr sömu
áhrif á alla eins og þig, forði guð raér
frá að smakka það nokkurntima,”
og stökk út. — Ein flaska af Kolavini
kostar $1.00. Skriflð þannig:
G. SwANSON.
HYGENE KOLA Co.
207 Pacific Ave., Winnipeg.
Pöntunum verður sint þó Swanson sé
ekki viðlátinn,
TH ODDSON
selur allskonar skófatnað með lægra
verði en fólk hefir vanist, t. d. góða
ste>ka karlmannsskó á einn dollar,
kvenskó á 50 cents og barnaskó á
25e. Komið og skoðið, þá muuuð
þið sannfæiast.
483 Ross Ave.
Winnipeg 8 marz '02.
Hygiene Kola Co.
206 Pacific Ave.
Kæru herrar:—
Mér þykir vænt um
að geta með góðum á-
stseðum hælt yðar
góða “Kola Wine’
Um langan tíma hef
ég þjáðst af tauga-
slekju og siæmri melt
ingu. En siðan ég fékk yðar ágæta
Kola Tonic Wine, hefir mér batnað
und r ega fljótt, og ég hefí ánægju af
þvi, að geta mælt með þvi meðali, við
alla þá, sem liða af sama sjúkdómi og
ég var undirorpinn.
Yðar með virðinu
G. W. Bellamv.
Ross Aye. Winnipeg,
LÆKNIS ÁVISANIR
NAKVÆMLEGA AF HENDI
LEYSTAR.
Beztu og ágætustu meðöl, og lyfja-
búðarvörur, ætíð á reiðum höndum.
IIurra! hurra!iAiiarmeðaiateftandirmiíyrjabúð:
DR. CHESTNUTS.
Nordvetitnrhorni
Portage Ave. ojp .Tlain St.
Pantanir gegnum Telefón fljótar
og áreiðanlegar um alla borgina.
Telefon er 1314;
fLEURY
eftir ágætum alfötnuðum fyrir menn
og drengi, einnig skyrtur hálsbönd,
hattar og húfur. Allar vörur nýjar
tallegar og með lágu verði.
D. W. FLEURY,
561 Hain Street.
Gagnvart Brunswck Hotel.
Dr. Olafur Stephensen,
Ross Ave. 563, ætfð heima frá kl.
1^*—3^ e. m. og 6—8^ e. m. Tele-
phone Nr. 1498.