Heimskringla - 18.09.1902, Blaðsíða 2

HKIM8KRINGLA 18. SEPTEMBER 1&02.
Deimskringla.
PUBLflSHHD BY
Thí Heimskringla News i Pablishing Ce.
Verð blaBBins ( CanadaocBandar. $1.50
nm árið (fyrir fram borgad). Sent til
fslands (fyrir fram borgað af kaupend
nm blaðsins hér) $1.00
Peningar sendist f P. O. Money Order
Registered Letter eða Express Money
Odrer. Bankaávísanirá aðra banka eni
Winnipeg e.ð eins teknar með afföllum.
R. L. Bwlrtwinaon,
Editor & Manager.
Office : 219 McDermot Street.
P.o. BOX I*»a.
Flutnings^rjalda
hækkunin.
Það var ekki alllítið veður, sem
gert var af því að flatningsgjald
var nýlega hœkkað á Canadian Nort-
hern brantinni, svo að það var látið
vera eins hfttt frá Winnipeg til ýmsra
staða hér vestur í landi, eins og flatn-
ingsgjaldið mhð C. P. R. braatinni.
Þessi ákæra biaðanna var heldur
ekki ftstæðulaus, því að Canadian
Northern-brauiarfélagið geiði slíka
flutningsgialda hækkun og auglýsti
hana, Þetta var beint brot & samn-
ingi félagsins við fylkisstjórnina og
&n hennar vitundar eða samþykkis
af þeim þjónum félagsins, sem hér
ráða gerðum félagsins í Wínnipeg.
Það gefur að skilja að ráðgjöfum
fylkisins brá í brún er þeir komust
að þessu. En forseti félagsins, sem
þá var austur í fyikjum, var sá mað
ur, sem stjórnin átti aðgang að í
þessu efni, þar eð hann var ábyrgð
af gerðum þjóna iinna hér. Mr.
Roblin, sem er Railway Commissioner
fylkisins, gerði tafarlaust boð eftir
forseta McKerzie að koma hingað
vestur og kippa þessu í !ag. For-
setinn kom hingað vestur f síðastl.
viku og afleiðingin varð só að Mr.
Roblin neyddi hann til að setja flutn
ingsgjöldin niður í það, sem þau
áðnr voru. Og með því er er þetta
flutningsgjaldo-hækkunarmál fit af
dagskrá. Og með því er það sýnt,
eins og Jíka blaðið Tribune kannast
við, að fylkis8tjórrin heflr vald til að
ákyeða flutningsgjöld með þessa fé-
lagsbrautum hér í fylkinu og til
Port Arthur. Að hækkun þessi, eða
tilraun til hækkunar, á flutnings
gjðldum, var gerð af þjónum braut-
arfélagsins hér, er engan vegin
stjórninni að kenna. En hún varð
að bíða eftir k*mu félagsforsetans
hingað til þess að geta kipt flutnings-
gjaldinu í samt lag. En þetta atriði
ætti að nægja til þess að sannfæra
fylkisbúa um að fylkisstjórnin hefir
umráð flutnii gsgjulda með þessum
brautum, og eins hitt að vænta má
nfi að C. N. félagið hafi lært þá
lexíu að j að geri ekki aðra tilraun
til að hækka flatningsgjöldin í þessu
fylki, sem það heflr engin ráð yflr.
Verzlunarmanna samkundan hér í
bænum hefir g«it tilrann til að fá
C. P. R.-félagið til að færa niður
flutningsgjöld sfn svo þau yrðu jöfn
flutningsgjöldnm C. N. félagsins. En
C. P. R. neitar að gera þetta og er
það illa farið. En & hinn bóginn
sýnir það enn Ijósara hagsmuni þá,
sem fylkisbfiar hafa af þvf að fylkis
stjórnin ræður flutningsgjöldum með
brautum innan fylkisins takmarka.
Ef nokkur vegar væri til þess að
Roblinstjórnin næði með samningum
yfirráðura flutningsgjalda með þeiiri
braut, þá mundi það uerða mikill
hagur fyrir almQDÐÍng, því að þá
yrðu þau eins lág með C. P. R. eins
og þau eru nfi með C. N. R.
Hra. G, H. 9ba w, yfirumsjón
armaður vöruflutningsdeildar C. N.
félagsins hér, segir að Mr. Roblin
hafl neitað að samþykkja hækkuðu
flutningsgjaldatöflu félagsins og þe>s
vegna sé hfin fir gtldi. Hann segir
enn fremur að lækkunin sem gerð
hafl verið á brautinni sé:
1. Fyrir alia korn og mjölvöru
til Port Arthur ‘2c éhver lOOpund.
2. Kol frá Rort Arthur 50c hvert
ton.
3. Byggingaviður frá Pt. Apéhur
og Reiny River millunum 25c hver
1000 fet.
4. Eldiviður S5—70e bvert cord.
5. Almennur varningur á öllum
brautum félagsins 15% lækkun.
6. Corn og mjölvara og garð-
ávextir milli allra staða á brautum
félagsnis 15% lækkun.
7. Lifandi peningur og afurðir
hans, svo sem smjör, ostur, egg, kjöt
og fuglar; einnig byggingarsteinn,
tigulsteinn, girðingaviður og annað
þess háttar 7^% lækkun.
Þetta er sfi vöruflutningstafla
sem nfi er í gildi með brautum C. N.
félagsins. Og alt það umstang sem
önnur blöð hafa haft til að bfia til
flutninghækkunartöflur eru hér með
ónýtt verk. Þess skal og hér með
getið, að áframhaldandi lækkanir
verða gerðar á flutningsgjöldum með
brautum þessa félags, eftir því sem
stjórnin sér að félagið getur staðið
við að lækka þau án þess fylkinu sé
þar með bökuð nokkur fitgjalda
ábyrgð. Því að tilgangurinn er að
fylkið skuli aldrei þurfa að borga
nokkurt cent fir fylkissjóði til þess
að borga skuldabréf fylkisins. Enda
engin hætta að það komi fyrir, þar
sem stjórnin heflr yfirráð gjaldanna
og getur því altaf varið hag fylkis-
ins gagnvart mögulegum yflrgangi
félagsins og það mun Roblinstjórnin
áreiðanlega gera.
Hvernig eyða skal
engisprettum.
Akuryrkjudeildin í Ottawa hef
ir sent Heimskringlu eítirfylgjandi
grein til birtingar:
“Þar eð engisprettur hafa á ný
ónáðað bændur í Manitoba og Norð-
vesturlandinu. Þá er nauðsynlegt
að minna bændurna á það í tíma
hvernig bezt megi eyða þessum
vargi, og að þeir hafa á valdi sínu
hin nauðsynlegu meðöl til þess.
Eins og árið 1900 þá hafa engi
spretturnar í ár ger vart við sig að-
allega með fram C. P. brautinni hjá
MeGregor, Melbourne, Carberry,
Douglas, Brandon, Oak Lake og
Ruthledge, og að sunnan hjá Pipe
stone, Lander.Hartney, og með fram
S«urisánni hjá Glenboro og svo norð-
austur til McGregor. Ráð deildar-
innar til bændanna, til þess að eyða
engisprettum er það, að brenna
varginn snemnra að vorinu. Þetta
skal gerast á nóttunni þegar þær
hafa safnast saman f strágarða, sem
lagðir skyldu þvert yfir akrana fyr-
ir engispretturnar að skrtða I. Siðan
skal plægja niður alla “stubble’’
akra, svo skal og sffeldlega nota
engisprettugildrur (Hopper-dosers),
einnig eitra fyrir varginn með blandi
af brani og Paris Green. Engi-
spretiur eru ákaílega sólgnar I bran
og eru mjög hæglega drepnar með
því að setja það I smá slettum yflr
akurinn eftir að bfiið er að aifira það.
Það er og afar nauðsynlegt að
bændur I engiprettu héraðunum
plægi alla “stubble” akra ( hanst eða
snemma að vori, bezt að haustinu.
Paris Gieen blandan er þannig
gerð: Tak 1 part Paris Green og
bæt þar við 1 parti salti, sem virðist
hafa mikið aðdráttarafl íyrir flug-
urnar, bæt þar við 11 pörtum af
brani, nrær þetta v'el saman og bæt
svo við eins miklu vatni eins og efn
ið þolir. Dreif svo fir þessari blöndu
í eins smáum slettum eins og unt er.
daga að drepa fluguna, og því geta
þær flogið nokkurn spöl áður en þær
drepast. Eldri flugurnar éta þessa
blöndu miklu betur en þær yngri,
og það hefir aldrei misheppnast þar,
sem það heflr verið revnt. Nýlega
heflr það verið uppgötvað at herra
Harry Vane í Awemo, Man,, að
hrossatað má nota í staðin fyrir bran,
og að blandan er þannig jafnvel að-
gengilegri fyrir engispretturnaf.
Það er og þessari blöndu til gildis að
hfin kostar ekkert, þar sem aftur á
móti að bran er dýrt ( vesturlandinu.
Þessi blanda heflr meðmæli Dr.
James Fletchers, skorkvikindafræð-
ings í Ottawa, einnig akuryrkjuráð
gjafans í Manitoba og Mr. II.
McKellar, aðstoðarmanns hans og
ýmsra annar jafn merkra manna.
Eftir Norðurlandi,
Norðlenzk menning.
Gróðrarstöðin á Akureyri.
Vorið 1896 sótti Sigurður Sig-
urðsson á Draflastöðum um styrk
til þess að afla sér mentunar f garð
yrkju og hafði hann f>á í huga að
fura til Danmerkur; {>á var það, að
Páll Briem amtm. stakk upp á því,
að Sigurður í þess stað legði stund
á skógrœkt og varð f>að úr, að amts
ráðið veitti Sigurði styrk til utan-
J farar með því móti, að hann kynti
sér rækilega skógrækt erlendis.
Um sumarið var P. Fejlberg hér
á ferð og leiíaði amtm. f>á ráða hjá
honum- Fejlberg, áleit að langrétt-
ast væri að Ieita til Noregs. Eftir
bendingum hans skrifaði Páll
Briem til þjóðkunns naanns, land-
búnaðarstjóra J. Smith f Kristj-
aniu, og bað hann [að benda á góð-
an skóla; f>ar sem Sigurður gæti
bezt kynt sér skógræktina. Hann
benti á búnaðarskólann á Stend og
pángað fór Sigurður svo um haust-
ið 1896.
Þá vildi svo vel til, að þar var
mýlega orðinn skólastjóri Bemt
Klokk,—ágætur maður, sem dó í
vor, sem leið, Norðmönnum til
mikillar sorgar. Hann studdi Sig-
urð með ráðum og dáð. Á Stend
skóla var sérstök alfið lögð við
skógrækt og garðyrkju, en að sumr
inu var Sigurður við gróðrarstöðv-
ar f Noregi og skoðaði skógrækt-
unarsvæði vfðsvegar f landinu.
Haustið 1898 kom Sigurður hing-
að til lands aftur. Hélt hann svo
um veturinn fyrirlestur hér á Ak-
ureyri og skýrði frá reynslu Norð-
manna. Samkvæmt reynslu þeirra
var öll skógrækt á sandi bygð,
nema því að eins, að trjáplöntum-
ar væm aldar upp í því landi, þar
sem f>ær eiga að ala aldur sinn. j
Þetta er lífsskilyrði þeirra.
Norðmenn höfðu reynt að flytja
trjáplöntur frá Danmörku og gróð-
ursetja þ:cr í Noregi; þetta hefði
hepnast með trjáplöntur, er sér-
staklega var hlynt að, en annars
ekki. Það var meiraað segja hæpið
að flytja plöntur frá Noregi sunn-
anverðum til gróðursetningar norð-
arlega í Noregi.
Fyrirlestur þessi hafði mikil á-
hrif á menn. Menn sáu að það var
skilyrði fyrir allri skógrækt hér á
landi, að fá gróðrarstöðvar hér, þar
sem trjáfræi vœri sáð og f>ar sem
plantan væri, meðan hfin værí að
ná dálitlum þroska.
Vorið 1899 var farið að hugsa
um að koma hér upp gróðrarstöð.
Bæjarstjórnin bauðst til f>ess að
leggja til land undir gróðrarstöð-
ina og girða hana á sinn kostnað.
Amtsráðið veitti og fö til hennar
og svo var Sigurður ráðinn til þess
að undirbúa hana og koma henni á
fót, jafnframt veitti amtráðið Sig-
urði dálftið fé til þess að rannsaka
líf og lffsskilyrði skóganna í
Fnjóskadal. Samkvæmt rann-
sóknum Sigurðar, átti það að geta
svarað kostnaði, að girða land og
yrkja skóga hér á landi, og þótti
mikils vert um þá vitneskju.
Sama sumarið sáðí Sigurður
nokkum trjáfræi heima hjá sár.JEn
um haustið var farið að girða
gróðrarstöðina og plægja og herfa
jarðveginn.
Gróðrarstöðin er á sléttum bletti
sem hallar lítið eitt tfl suðausturs,
og f örlítilli brekku ofan við flöt-
ina,—r<’tt fyrir sunnan kyrkjuna,
hér á Akureyri. Staðurinn er vel
valinn, hann ligtrur f skjóli og er
laus við snjórok, jarðvegurinn er
að vísu Uokkuð leirborinn, eins og
títt er hér á Akureyri, en með
sandi og áburði hefir hann verið
bættur mikið.
Vorið 1900 var gróðrarstöðin
fullger.
Hfin er um 350 ferh.faðmar að
stærð. Girðingin er tréstaurar með
slám á milli, klædd járnplötum á
þrjá vegu, en vírneti á þá hliðina,
sem að brekkunni veit.
Vatni er veitt úr höfðanum ofan
f gróðrarstöðina,- -brannur grafinn
upp á höfðanum og járnpípur
lagðar úr brunninum niðri f jörð-
inni ofan brekkuna og efst f gróðr-
arstöðina. Þaðan er vatninu svo
spýtt um allan garðinn úr slöngu
mikilli,
Vorið 1900 var sáð f hana J>ess-
um frætegundum; grení, ýmsar
tegundir, fura, ýmsar tegundir, or
(Alnus), lam, (caragana), birki,
gullregn, reynir, rósir, lind, læ-
virkjatré, evonymus, Og gróður-
settar voru þessar tegundir: gidl-
vfðir, hlynur (Acer), birki, lam,
þyrnir, ribs, reynir, álmur, læ-
virkjatré, fura, lífstré (Tuya), ösp,
elri.
Af þeim plöntum, sem gróður-
settar höfðu verið, dóu veturinn
eftir, birki, þymir, f>sp, lffstré og
flestar plöntur af elri. Aðrar gróð
ursettar plöntur vom með góðu lífi
sumarið eftir og sumar höfðu
þroskast vel.
Orsakimar til þess, hve mikið
dó af plöntum fyrsta árið, eru tald-
ar 3. Mannskaðaveðrið mikla,
20. Sept. 1900 gerði iniklar skemd-
ir f gróðrarstöðinni; margar plönt-
ur vora rifnar upp með rótum og
fjöldi þeirra svo lamaður að auð-
sætt var, að þær gætu ekki lifað
næsta vetur, þótt að þeim væri
hlúð eftir föngum. Önnur orsök
hugsanleg er sú, að leysingarvatn
hafi um veturinn náð að grafa
kringum þessar ungu plöntur, sem
voru að festa rætur; J>riðjn orsök-
ina má telja |>á, að plöntumar hafi
verið orðnar veikar við flutning frá
Noregi og svo geymslu hér, áður en
unt var að gróðursetja þær.
Nokkrum matjurta-tegundum
varsáð í gróðrarstöðina og náðu
>ær góðum [>roska. Af einni kart-
öflutegund (Bodö) varð uppskera
þrítugföld; íslenzkar kartöflur tvf-
tugfölduðust.
Ofurlftil tilraun var gerð með
íafra; þeir náðu fullum þroska,
eins góðum og f Danmörk.
Haustið 1900 sigldi Sigurður til
náms á landbfinaðarháskólann f V
Til frekariskýringar setjnm vér
hér töflu yflr flutningsgjalda lækkun Slík blanda skyldi bfiin til á hverj-
með C. N.-brautinni fyrir hina ýœsu um tveim dögum og iafnótt dreift fir
fiokka varnings, í samanburði við henni yfir akrana, þar til \argurinn
það sem var ft síðasl. ári. I er eyðilagður. Það tekur eitrið 2—3
PLUTNINOSOJÖLDI CEN’TATAL! HVHR 1 Oí>D.
■ 1 2 1 3 4 5 6 7 8 10
Duluth til Winnipee 1901 93 79 65 56 47 45 35 35 27
Port Arthur til Winnipeg 1902 89 75 60 45 40 34 25 25 20
Lsekkun 4 4 5 11 7 11 10 10 7
Duluth til Miami 1901 108 92 75 63 53 50 37 36 29
Port Arthnr til Miami 1902 108 90 72 54 49 41 29 30 24
Lsekkun 2 3 9 4 9 8 6 5
Duluth til Baldur 1901 117 99 81 97 56 54 41 39 J 324
Port Arthur til Baldur 1902 115 96 77 58 52 44 31 31 26
Læddnn 2 3 4 9 4 10 10 8i 64
Duluth til Wawanesa 1901 122 103 84 70 59 56 42 40j 834
Pt. Arthur til Wawanesa 1902 120 100 80 60 54 46 32 32 27
Lækkun 2 3 4 10 5 10 10 84 64
Duluth til Brandon oe Harnev 1901 122 103 84 70 59 56 42 40J 834
Pt Arth. til Br andon og Hartney 1902 120 100 80 60 64 46 32 32 27
Lækkun 2 3 4 10 5 10 10 84 64
Duluthtii Port.la P. oeCarman 1901 105 89 73 62 52 49J 38 37 294
Pt. ArthtilP. la P. og Carman 1902 105 88 70 53 48 40 28 29 23
Lækkun 1 3 9 4 94 10 8 64
Dntuth til Gfadstone 1901 112 95 78 65 55 524 39 384 31
Port Arthur til Gradstone 1902 112 95 77 68 52 44 31 31 26
Lækkun 1 7 3 84 8 74 5
Duluth til Dauphin 1901 142 119 96 78 67 60 44 424 354
Port Arthur til Dauphin 1902 188 115 92 68 61 52 37 36 31
Lækkun 4 4 4 10 6 8 7 1 44 44
Khöfn. Þá tóku J>au hjónin Jón
Chr. Stephánsson og frfi Kristjana
Magnfisdóttir að sér umsjón með
gróðrarstöðinni, og hafa lagt hina
mestu alfið við það starf, enda á-
rangnrinn orðið ágætur.
Þegar klaki var kominn úr jörð
f fyrra vor, var sáð ýmsum trjávið-
ar-tegundum f nokkurn hluta af
garðinum, J>ar sem áður höfðu vax
ið káltegundir og hafrar, fura,
greni, reyni, lævirkjatré og lffstré,
Auk J>ess voru gróðursettar um 800
trjáplöntur, 500 frá Noregi (reyni-
viður og birki), 300 íslenzkar, mest
birki og vfðir. Minna var sáð af
matjurtum, en árinu áður, og upp-
skeran góð. Jarðepla-uppskeran
miklu minni en árinu áður, mest
rfimlega tólfföld, enda almennur
misbrestur á kartöflunU síðastliðið
haust. :. .*?• f
Af trjátegundum þeim, sem sáð
var fræi til f fyrra vor, komu allar
upp meira og minna f fyrra súmar
nema að kalla má ekkert af eini.
Gert ráð fyrir að misfellurnar
kunni að hafa stafað af því, að
fræið hafi verið lélegt og að leys-
ingarvatn kunni að hafa skolað ein-
hverju af þvf burt.j
8íðastliðið haust var bfiið um
enn vandlegar en áður, eigi að eins
fræbeðin þakin vandlega með lyngi
heldur og trjástokkar settir fyrir
alt vatnsrensli, sem orðið gæti að
meini. Horfumar vom yfirleitt
hinar beztu f fyrra sumar, og eru
þó enL betri nfi,
Sfðastliðinn vetur dóu mjög fáar
plöntur og f j sumar jhafa*þær
þroskast [mæta vel.
í vor var plantaðjjfit úr fræbeð-
unum um 16 þfis. tveggia ára
plöntum, mest greni og furu. Þeim
fer vel fram. Og plöntur,*T sem
gróðursettar hafa verið, hafajjtek-
ið mestum framförum í sumar.
Stærstu plönturnar eru[ orðnar um
60 J>uml., hafa vaxið__um 2 álnir
sfðan 1900 fast að einni alin i sum-
ar, Það Jer J>ví ánægjulegra, sem
J>essi"miklaTframför hefir orðið'á
mjög sköinmum tímaA| Ekkertjfór
að lifna, sem kalla mátti í gróðrar-
stöðinni fyr en f áliðnum Júním.
Ýmsir hafa fengið 'dálftið af
plöntum til að gróðursetja hjá sér,
en lítilræði má telja það enn.Flens-
t>org skógfræðingur fekk um |100
furuplöntur til að gróðursetja^í
Hálsskógi. PlönturnarJ eru seldar
á 5—25 aura eftir stærð og aldri. t*
“Fagur er dalur og fyllist skógi*.
Það var eftirlætishugsjón Jón-
asar Hallgrímssonar um ættjörð-
ina. Gróðrarstöðin hér er vísirinn
til fjx-ss að þeirri hugsjón megi
framgengt , ve rða 6 Norðurlandi.
Akureyrarbúum J>ykir jjlfka [vænt
um hana. Unglingarnir | kalla
gróðrarstöðina ýmist “ “Aldingarö-
inn Eden“ eða “Paradfs". 1IOg J.
Chr. Stephánsson hefir engan frið
fyrirfólki, sem langar tilað koma
inn f hana, sem von*er. ‘íSíJfff
Eftir 3—4 ár er búist við iguð
plöntumar, sem frá upphafi hafa
vaxið í gróðrarstöðinni, verði erðn-
ar svo proskaðar, að byrja megi á
reglulegri skógrækt. En tilætlun-
in eFsfi, að fara hægt og gætilega
á stað. Vonandi reynist Jþetta ein
af hinum hugnæmustu menningar-
fyrirtækjum Norðurlands.
Bréf til ritstjóra Hkr.
Heiðraði vinur:—;
í til efni af grein þinni Jum
daginn gegn mér, út af J>ví er ég
reit um íslendingadagskvæðin í ár,
ætla ég að tala við þig nokkur orð
1 bróðemi. Mér J>ykir fyrir að J>fi
skyldir taka þér þessa grein mína
svona nærri, og var ég fremurundr-
andi yfir áhuga þfnum að svara
mér, en gefa ekki heldur dóm-
nefndinni tækifæri til J>ess, sem J>ó
virtist helzt vera í hennar verka-
hring.
Það sem ég hef svo lært á
þessu góða og vel ritaða svari þfnu,
var fremur öðru það, að ég hafi
e k k i minst allra vit á skáldskap.
En |>ó nú svo væri, þá vil ég gera
tilraun að ná J>essum $15.00 er þú
bauðst mér, var það höfðinglegt
lx>ð af |>ér, og mér heiður að J>iggja.
Mest af öllu þótti mér fyrir
því, að þú skyldir taka það svo,
sem ég væri að gera lftið fir M.
Markússyni sem Bkftldi, því í raun
og veru er það sitt hvað að meta
einn sem skáld eða að finna að
rími eða máli hans. Eg veit vel
að gallar þeir sem ég finn á kvæði
M M. eru finnanlegir hjá góðum
skáldum. En þau skáld vora ei
skáld vegna þeirra galla, heldur
þrátt fyrir [>á. M. Markússon er
þvf ólastaður af mér sem skáld, þó
ég hafi fundið kveðskapargalla hjá
honum, og sama má segja um H.
Blöndal, það eru því ekki skáldin
sem égér að beinast að heldur frómt
að segja dómnefndin, eins og þú
munt séð hafa. Það sem ég meinti
með grein minni um daginn og það
sam ég nú þykist sanna, er, að
dómnefndin hafi ekki verið réttlát
í dómi sfnum, enda þó ég bfiist við
að hún hafi gert eftir bezta viti og
samvizku. Ef mér skjátlar í þessu,
þá er það ósannað af þér enn, af
því grein þfn var fremur fljótræðis-
leg og misgáningi undirorpin. Eg
held fyrir mitt leyti, að það sé meiri
vandi að rita um skáldskap heldur
en um flokkapólitík, en í henni ert
þfi mesti hestur, eins og þfi munt
sjálfur vita.
Ég ætla nú að taka grein þfna
lið fyrir lið, og svara þeim í röð.
1. Hafir þfi lesið ljóðmæli St.
Thorsteinssonar munt þú hafa orð-
ið snortinn af fegurð þeirra og
andagift, eins og ég og þúsundir
aðrir. Ef þú lítur svo yfir minni
og eftirmæli hans, finnurðu þá
sömu andagift í þeim, eins og í
föðurlandskvæðum hans og nátt-
úrakvæðum? Bæði St. og önnur
góð skáld yrkja fyrir peninga. eftir-
mæli og annað. Það er því al-
vanalegt, En smekkvísir menn
finna mun á þeim eftirmælum eða
tækifærisljóðum er skáldin yrkja
fyrir innri köllun við kvæði þau er
þau yrkja fyrir gjald eða beiðni
annara þó ei sé goldið fyrir. En
munur sá liggur ekki í ytra frá-
gangi kvæðanna heldur sál þeirra,
ef svo mætti að orði komast. En
sfi sál er býr f kvæðum, á vanalega
saueðli með sálum lesendanna,
það finnur þvf hver óspilt tilfinning
lesarans áhrif þeirrar sálar er leyn-
ist f ljóðum eins og Líf og Leif-
þrasir f Hoddm/inisholti.—Fjarri
væri mér að lasta St.gr. sem skáld,
en peningabragðið munu fleiri hafa
fundið en ég.—Þessi rökfærsla mín
er ekki reiknuð upp á $ og c, ég
vona að þú skiljir það samt.
2. Ekki staðhæfði ég að Hjörtur
Leó skildi ekki sjálfan sig, en ég
gizkaði á það. Það játa ég hjart-
anlega að Hjörtur er gáfaður og á
góðum vegi með að verða mentað-
ur maður. Og einmitt á gáfaður
maður erfiðara með að skilja sjálf-
ann sig, skilja hvaða efni er í hon-
um, skilja köllun sína í lífinu, sklja
þenna háflevga anda, sem leitar
hærra en skankarnir geta seilst,
sem engin takmörk • önnur en
heimskan getr hindrað.—En ef J>fi
getu’ gefið inér fullnægjandi skýr-
ingu á prenti yfir meininguna í
kvæði Hjartar um daginn, yfir
hvaða hugsjón réði andagift hans,
hvaða prinsip lá til grandvallar, [>á
skal ég gefa þér minn hlut f þjóð-
brautum Roblins, það ætti að vera
gott $15.00 virði eftir Kringlu að
dæma, og eigi skoðast óhöfðing-
legra tilboð en hortittatilboðin þín,
sem þó era fyrirtak.
3. Þá kemur nfi að hinum við-
kvæma bletti í grein þinni, hor-
tittakaflanum. Hortittur er ekk-
ert sérstakt ákveðið orð í málinu,
sem hægt sé að þekkja fir eða
sneiða sig hjá. Hann er líkt og
“freistaranum” er lýst, fagur og
fsmeygilegur og getur smeygt sér
inn f hið allra helgasta þegar verst
gegnir og orðið þar til stórtjóns
fyrir rfm og málfegurð, Hortittur
getur verið eitt orð eðr fleiri f röð,
en lýsir þá hugmynd þeirri sem um
er að ræða eitt.hvað lijárænu-vill-
ingslega og eyðileggur skáldfeg-
urðina með þvf að ver* þar, sem
hann átti ekki að vera. Með öðr-
um orðuin, hann er fleigur sem
stungið er í eyður, þegar efni skort-
ir eða málsnild til að koma að við-
eigandi orðum. Hortittur er eins
og asni f hrossastóði, hrinur hans
verður ósamkvæmi við gnegg hross-
anna. Hann er eins og heimgæs í
svanahóp , gargar f ósamræmi við
álftasöngitin. Og hver óspilt til-
finning heyrir mismuninn.