Heimskringla - 13.11.1902, Blaðsíða 2

HEIMRKRINOLA 13. NÓVEMBER 1902.
PUBL.I8HBO BV
The Heimskriugla News & FablLshiog Co.
Verð blaðsina i CanHdaoi; Bandar $2.00
uin árið (fyrir frarn boraað). Seut til
ísland'* (fyrir fram bortjað af kaupeud
uui blaðsius hér) $1.50.
Peninitar se’ dist i P. O Money Oicbr
ReKÍstered Letter eða Express Money
Od er. B mkaavisamr á aðra banka eu í
Winnipei; e.ð eins teknar ineð aSólluin.
H. Ii. Kalilwinsim,
Kditor & Mauaaer.
Otfioe . 219 McDermot Ave
P o. BOX 128*.
]vosningar í Banda
líkjunum.
Þann 4. þ. m. fóru fram kosn-
ingar til löggjafarþingsins í Banda-
rfkjum. I þinginu eru 357 þing-
menn. Repúblikar hafa milli 20
og 30 þingmenn fram yfir Demó-
crata, og fór það eins og búast
mátti við. Samt unnu democratar
sigur sumstaðar. Kosningabeit-
ur Repúblfka voru ýmsar, en aðal-
lega munu þeir haf sigrað kosn-
ingamar fyrir aðgerðir Roosevelt
forseta, í kolaverkfallinu. Hann
kom þar fram sem duglegur og
hygginn maður. Ennfremur mun
það hafa bætt fyrir honum og
flokki hans, að hann hefir talað um
að stemma stigu fyrir okri og of-
vexti auðfélaga (tmsts), í landinu.
Það má því óhætt fullyrða að for-
seti Roosevelt vann kosningarnar
miklu fremur en Repúblfka flokkur-
inn, í f>etta sinn. Sumum af
flokksmönnum hans hefir lfkað illa
við hann„ og talið hann ónýtan, og
lítt vitran. En því veldur öfund
og innbyrgðis flokksrígur. Roose-
velt er óefað bæði hygginn og dug
legur maður, og stórvtkiur þegar
þvf er að skifta, og fara vinsældir
hans á meðal alþýðu vaxandi, eftir
því sem hann hefir starfað meira að
opinberum verkum.
Það hcfir óefað veikt Demó-
crata, og stutt Repúblika, að Demo-
cratar eru skiftir f gull- og silfur-
málinu. Meðan þeir em það, þá
verður þeim óefað erfitt að ná
völdum. En strax og þeir sleptn
silfurtrúnni mundi þeim verð*
leiðin létt til valdanna. Þar að
auki er stefna þeirra margra á
móti útvfkkun rfkisins, en aðalvilji
þjóðarinnar er óefað með landa-
stækkun, og stækkandi verlzunar-
viðskiftum. Undir f>eim kringum-
stæðum, sem Democratar berjast
undir, þá mega f>eir vera ánægðir
yfir þeim sigri, sem f>eir tengu í
pessurn kosningum. Þeir sigruðu
vfða, og sumstaðar eru sigrar
þeirra sögulega eftirtektaverðir, og
þeim mikið framtfðargagn ef þeir
kunna að nota sér þá.
Kosningar fóm fram f 42
ríkjum. Odell, fylkisstjóri 1 New
York rfkinu, er endurkosinn. Um
það embætti var hart barist af
flokkunum, en Coler, Democrati
tapaði kosningu moð nokkuð mikl-
um atkvæðamun. Og víðar vom
kosningaruar sóttar af hinu mesta
kappi.
Álit prófcssors Koch
um berklasýki.
Nýlega var stóit læknaþing
haldið i Berlin. Á því þingi var
mikið rættum berlaveiki og berkla,
Pióf'essor Koch skýrði frá rannsókn-
um sínum og reynslu á lffl og eigin-
leikum berkla og þróun þeirra.
Hann hefir þá reynsla og skoðun, að
þeir geti ekki flutst úr dýrum f
menn, til þess að verða þeim skað-
legir. Hann bað menn taka vel
eftir þvf að hann væri aðallega að
tala um þá berkla sem kviknuðu og
þróuðust í nautgripum, og flyttast
þaðan í menn. Uann sagði, að það
væri villikenning að meon yrða
berklaveikir af þeim berklum, sem
flyttust með mjólk eða kjöti til
manna. Hann hegir að Jjeir berklar
hafi svo ófullkomna b.vguintru, sem
séu f innýfluni og blóði dýianna, að
þeir geti ekki skaðað menn. Sist
af öllu veiið o aök allra þeirra
dauðafalla, sem beiklaveikin valdi
nú á döguin. Það séti margir sem
um þetta rita, er halda þv[ fram, að
það sé algengt í Banda ikjunum og
á Englandi, að berklar Hytjist frá
kúm til rnanna, þið er að segja inn-
ýlla beiklar. Sumir halda á móti
þessad kenningu samt sem Aður.
Hér er þetta mjög sjaldgælt. Sijóin
in hér 1 Þjóove1 jalandi hefir komið
upp sé'stakri rannsóknaihtolnun til
að rannsaka þetta læknii>fræð'slega,
og niðuistaða þeirra lannsékna e>
'ú, að það er afar f itítt, Hð bei klai
fluttir frá kúm, o' 1 i bei klasýki.
Prófessor Koch sagði að menn
skyldu búa sér til sannanir fyrir þvf,
að beiklar úr nautakjöti bærust til
irianna, sem handlékju það mest, og
hefðu sár eða meiðsli á höndum, svo
berklarnir gætu komist inn f blóðið,
og orsakað veikindi. Þeir gæta alt
að einu vel bori-t þann veg, eins og
fara ofan í mann, og jafnvel miklu
frekar. Þetta væri alt ofur skiljan-
legt. En hvar fengjast svo sannanir
fyrir að þetta ætti sér hta?? Slátra'-
ar, kjötsalar og matieiðslufólk fengju
engu fremur beikla-júkdóma, en
annað fólk, sem hve gi kæmi nálægt
nautakjöti, nema éta það að tnei u
eða ntinna leyti. Sumir ri-pa sig
eða sketa, og atieiðingin getur orðið
sú, að þeir deyi úr tæringu, e
kjöt8alinn deyr ekki frentur þannig
en einhver annar iðnaðarmaðui.
Það fæst engin sönnun fyrir þvf, að
þeir sem alla æfl fara nieð nauta.
kjöt og kýrnyt séu nokkuð frekar
undiioipnlr að fá berklaveiki, en
þeir setn ald'ei koma nálægt naut-
giipam. Sú leynsla sem menn hafa
fengið, að apar hýkjast og drepast ef
berklar úrnautakjöti em bettir inn f
blóð þeirra, álftur p ófessor Koch
ónóga sðnnun á því, að beiklar úr
dýrutn sýki ntenn, og þurtl enginn
að hiæðast það.
Ef það er sannleikur, að bei-kla
sýkin stati af kúanijólk og naitta
kjöti, í jafnstóium stfl og nú er hald-
ið tram, þá ætti að vera hægt að
sanna það. Þegar eitrað kjöt eða
mjólk er etin, þá leyna ekki orsak
iinar sér, og afleiðingarnar ern anð-
sæjar. En engin sýki verður sým-
leg þó fólk éti kjöt af bei klaveikum
kúm, og diekki mjólk úr þeim.
Hvernig stendur A þvi? Læknar og
aðr!r vita að þoð er étið daglega
kjöt af beiklasjúkum dýrnm, og
ekki einasta kjötið oj, mjólkin, held-
ur lfka þau liffæri skepnunnar, sem
voru aðal heimkynni berklatimgun-
innar, og neytendurnir eru jafn ó-
sjúkir af berkla veiki, og það
fólk sem aldrei fær hana. Sé skað-
laust að éta kjöt berklaveikra dýra,
þá er jafn skaðlaust að diekka
mjólk úr þeim. Fólki er táðlagt að
að sjóða mjólkina, en snðan gjöreyð-
ir ekki berklum, en verulega góé
mjólk rýtnar við suðuna. Hvernig
stendur á þvf að fólk er avo dauð
hrætt við mjólk með beiklum f?
Það hræðist ekki smjörið, sem er sá
hinti mjólkurinDar, sem er heim-
kynni berklanna. Enginn hikar
við að éta gott smjör. fJiuturinn er
sá, að fle>tir eða ailir menn éta
meira og minna af berklurn. Þvf
deyja þá ekki flestir úr tæringu?
Prófessor Koch kvað það vera
alt sem hann þekti í þessu efni að
hann hefði grun á, að tvær mann-
eskjur hefðu fengið berklaveiki frá
dýrum, en vísindalega væri hann
ekki sannfærður um hvort sá grunur
væri bygður 4 rökum. Hann kvaðst
ekki bera á móti þvf aKerlega, að
berklar bærnst frá dýrum og' til
manna, og yllu sjúkdómum, en það
væri mjög sjaldan eftir þekkingu
sinni á málinu. Hann skoraði á
aðalnefnd þessa Jæknaþings, að láta
rannsaka afleiðingarnar, sem kjöt og
mjólk með berklnm, hefðu á fólk,
8em neitti þeirrar fæðu.
Ef við ætlum að há bardaga við
berkla þá, sem f dýrum búa, þi verð
um við fyrst að taka ákvörðun til
að gera það, og þar næst að taka
skynsamlega aðferð, bygða á grnnd-
velii heilsufræðinnar. Við verðum
að Hnna fyrsta frjófangann til sýk-
innar, og feta akkur stðan Afram,
gegnnm orsakir og afleiðfngar, þang-
að til við komum að aðalorsökinni.
Eg hygg að aðal .neðalið við be' kla-
sýkinni, sé hollari hýhýlaskipun,
heilsusainari verkstæði, lýutra pláss
og meira lílsloft harida einstaklingn-
um. Þar næst að einangra berkla
sjftKa menn trá heibiigðu fólki.
Þetta er sú eina hetnaðaraðlerð, sem
við megum reiða okkur á í bardag-
anum geg be klum. ifeynslan sann
ar. að alla sjíikdónm ntá foiðast, og
draga úr ofuriuagni þeirra, og það
sama 4 við í oiustunni við berkla-
sjékdónia. Lólaklapp og fagnaðar-
lœti vöi'uðu langa stui d eltir það að
prófessor Koch lauk máll sinu.
Franskur dýialæknir mótmælti
skoðun prófe-sois Koch, og var það
meira form, en ftstæður, að hann
gerði það.
Doukhoborar.
Það mun tnargan fýsa að fá of-
nrlitla hugmynd unt sögu þes a tiú-
argiliuflokks. E'tirfarandi línur
sýua aðal atriði úr sögu hans.
Uin miðja 18 öldina fóru kvek
a ar að boða ti úgrillur sfnar á milli
leiguliða f Rússlai di. Þeir ðhang
eudur sem kvekarar fengu, ytirgáfu
grisk-katólsku kyrkjuna, og aðhylt-
ust einkum samcignar kenninguna,
og voiu strangir á méti herskyldun
um. Bæði kyrkjan og ríkið voru
fyrirlitin af þessum niönnum, enda
kom það fyllilega f Ijós f sfarti þessa
trúarHokks. Ákvæði vo u gerð af
rfki og kykju, tll að sterama stigu
fyrfr útb eið-lu flokksins. Einu sinni
geiðu þau ákvæði að taka skyldi
alla Doukhoboia og senda þá í hóp
au'tur til Siberfu. f fiðiu sinni vo n
ákvæðf gerð um að aðskilja þá frá
öðriim mönnum f landinu Þi var
Hokknum fengið land út af fyrir sig
itieð fram Kaucasusljöllunum, og
leylt að Mfa þar og láta eins og hon-
um bezt líkaði. Fram að 1887 var
fólk þetta afskiftalaust, og 'eið held-
ur vel að efnutn. En þetta ár krafð
ist rlkið að það skyldi vera hftð
borgaralegum lögum, og krafðist
keisaradæmið að karlmenn skyldu
vera hervarnar skyldir, sem aðrir
borgarar í ríkinu. Doukboborar
skutu málstað sínum til ekkju-
drotningarinnar A Kússlandi, og fyr-
ir erfiða milligöngTi hennarvar þeirn
ieyft að flytja burtu úr ríkinu.
Það var Tolstoi greifl, sem kaus
Canada handa þeira. sem aðseturstað.
Yelfeið Doukhobora lá bonum þungt
á hýaita. Margir álitu þá ófæra til að
bjarga sér sjálfa.og engar þjóðir vildu
hafa nokkuð við þá að sýsla. En þá
var því lýst yttr af stjóminni í Can
ada, að hún væri búin gaumgæfllega
að rannsaka ártand þessaia manna,
og væra þeir sparneytnir, iðnir og
guðelskaiidi, og það eina sem þeir
væruöðruvísi en aéiir innflytjendur,
væri fólgið í því, aé þeir gengu ekki
í hernaé eða til vfgale>la. E» á-
stand rfkisins bentir ekki að nokkru
leyti á það, að ófriðarsamt yrði, svo
það heféi litla þýéingn, þótt þeir
neituð i herskyldunni f Janúar
1898 komn þeir til Canada á tveim
ar fólksflutningsskipum. Hrygðar-
sjón var að sjá þá anmingja, er þeir
komu! Með sálmasöhg og bæna-
huldi þökkuðu þeir guði slnum fyrir
að vera komnir að sléustu í það lanö,
sem þeir helðu fielsi til guðræknis-
iðkanna sinr.a, án þess að vera ónftð
aðir af ríkisstjórnrnni. Stjórnin
kaus landstöðvar handa þeim f Norð-
vestarlandinn. Þar var þeim fengið
stórt landsvæði, sem nemnr 138,240
ekrum. Álíka landsvæði var þeim
úthlutað í öðrum stöðum. Þeim
farnaðist eftir vonum fyrsta árið.
En svo fóru að koma vandræði til
sögunnar. Þegar til landtökulag-
anna kom, og þeir átti að rita sig fyrir
landi og greiða innritnnargjald, neit-
uðu þeir að hlýða þeim. Þeir kváð
u>t trúa á sameignarrétt, en ekki
rétt einstaklingsins. Alt átti að
vera sameign óaðskilin, og sú skylda
sem lögin í þessu landi krefðu at
sér, væri þveit á móti trúarlrögðum
sínum, og þar af leiðandi væru land-
iögin í Canada syndsamleg.
Síðar, þegar farið var að kalla
eftir sveitarvegabótagjaldi, kom
önnur stórsyndin til sögunnar. Það
er synd \ móti trú þeirra að gjalda
skatta til nokkurs, því skattgreiðsla
feldi í sér viðurkenningu fyrir jarð-
neskri srjórn. Doukhoborar sögðust
að eins vera þegnar guðs, og manna
lög helðu þeir ekkert við að gera.
Þegar þeir bygðu 1 egi handa sér þá
gerðu þeir það án þess að fara ettir
rfkislögum um tillög frá einstakl-
ingum. Öll tillög til fjármála rlkis
ins, og opinberar skýrslur ura fað-
ingar, dauðslöH og giltingar væru
þeir hlulir, sein trúaibrögð þeina
fjölluðu ekki um. Þeim kora ókunn-
uglega fyrir að svona löguð cna'nna
lög væru til í land nu. Lög um
giftingar og hjónaskilnað sögðu þeir
að væiu á allan máta hvimleið.
Giftingar væru trúarbragða athöln,
sem engin lög næðu yflr, og rikið
hefði enga heiinild til að skifta sér
at' henni. Og alveg væri það sama
tneð hjónaskilnað. Ef hjón óskaðu
að skilja þá heyrði sú athöfn undir
guðlega handleiðslu, og rlkið þyifti
ekki að skilta sér af henni. Þegar
svona var komið, fóru Doukhoborar
að reka s'g alstaðar á ríkislögin f
Canada. Þeir fóru að sjá og fir.na,
að f rfkinn var ekki það frelsi að
öðlast, sem þeir hölðu leitað eltir,
og trúariðkanir þeirra og trúarlög-
mál var ekki eins frjálst, og þeir
höfðu búist við, þegar þeir komu.
Vistin í Canada fór að verða
erfið, og þá langaði til að komast
þaðan buitn, vegna þess að rfkis-
stjórnin þar kom 1 bfiga við þeiria
trúarsetningar. Þeir fengn auga-
stað 4 Bandaríkjunura sem rfki, sem
þeir hefðu nóg fielsi til að fram-
fylgja og iðka trúarvingl sitt. En
þegar til alvörunnar kom þá reynd
ist þeim sá staður öðruvísi en þeir
höfðu búist við. Þeim var ncitað
um inngöngu til British Columbia.
Þeir seiidu fylkisstjóranum þar bæn-
arskrá uin inngöngu, en fengu af-
svar. Þeir sem undir þá hænarskrá
voru skrifaðir, skýrðu frá að Can-
ada hefði verið sér vonbrigðaland.
Þeir hefðu búist við því trelsi þar,
að þeir mættu lifa og hegða sér, eftir
þvf sem trúarbrögð þeirra byðu
þeim að gera. En urðn þess skjótt
vaiir, að þeir nutu þar ekki þess
frelsis sem þeir höfðu leitað eftir.
Þeir sfgðu enD fremnr:
"Við hlýðum að eins þeim anda,
sem f oss býr, og við getum ekki
hlýtt nokkrum fyrirskipanum eða
lögum, sem gerð eru af mönDum.
Við getum ekki hlýtt lögum eða
jfttað stjórnarskrá nokkurs rfkis, sem
sérstök rfki búa til, eða verið þegn-
ar nokkurs konungs, því við erum
að eins þegnar guðs.”
Stjórnin í British Colnmbia svar
aði þeim. að hún gæti ekki leyft
nokkrum mönnum innflutning, seu
lý>tu því yfir að þeir gætn ekki
samþykt að hegða sér eftir lögum,
sem fylki eða rfki stjórnaði ibúnm
8ínum nndir. Þeir hafa nú sent
sendiherra til Suður Afríkn til að
leita þar að landbletti, sem þeir
gæti bóið á, og verið óáreittir af lög-
um rfkja og stjórna. Hann á að
feiðast þangað berfættur, og sem
pílagrfmur, og er enn þá óséð hve
nær hann kemur þar fram, og hvern-
ig erindi hans endar þar.
Nfi hafa þeir gengið fit frá
beinum trúarsetningum sfnum, og
afneita að hafa dýr í þjónustu sinni
og vilja einkis af þeim neyta. Þessi
trúargrilla er afleiðing af prédikun
um trúboða þeirra, sem nýfluttir
eru fr& Rússlandi. Þeir hafa sterka
trú & þessu, og fylgja því fram í
verkum, og neyta engrar fæðn, sem
er af dýrum, og bera ekki klæði sem
gerð eru úr ull, hári eða skinnum, og
þverneita að brúka dýr til nokkurr
ar vinna, því alt slikt athæfi sé s'Ar-
synd. Margir þeirra bafa þvf slept
dýrnm sýnum út á mörkina. Þetta
hftttalag þeirra byggist & þeirri kenn-
ingu. að sftlir framliðinna verði að
taka út hegningu með því að vera um
stundarsakir f dýrnm, ftður en hún
fær inngöngn í sæluna. Öll dýr séu
heilög.
Nýlega segjast þeir hafa fengið
boðskap um, að Kristur sé aftur
kominn ofan á jarðríki, og sé byrj
aður að nýju að kenna mönnnm.
Þeir hafa margir afr&ðið að taka sig
upp, og flytja með sér konur og
börn, og eru að leita að Jesú Kristi.
Þeir héldn fyrst að hann mundi
mæta sér í Norðvesturlandinn; en
það skeði ekki. Eru þeir nú & ieiðinni
til Winnipeg og búast 6teiklega við
að mæta honum þar. Finni þeir
hann ekki þar, þ& ætla þeir að halda
áfram, en hvert vita þeir ekki.
Það horflr til vand æða með
þetta vesalings fólk. Það er stór
vandi á höndum landsstjórnaiinnar,
að gieiða fiam úr þessu ntftli svo vel
og laglcga fari. Það sést nú að
Kússland'8tjóin heflr lekið hygnasta
ráðið, að leyfa þeim burtfiuting, fyrst
þeir gfttu ekki búið þar undir líkis
iðgununt. Canada heflr ginnast
Ifttið, að stuðla að innfltitningi þcssa
fólks. Þetta fólk getur ekki bfnð
itman unt aðra menn. Það þyrlti að
fitvega því eyju eða skaga, þar sem
það væii út af fyrir sig, og hefði
sín eigin lög.
Islands-minni
2. Ágúst 1902.
Eftir: SefXn Sigfósson..
Nú lfður fram úr munans megin
djúpi
ein mynd af gyðju hátt á norður-
slóð;
með hvítan fald og fanna sveipuð
hjúpi
með freðinn hadd, en iður þrungin
glóð;
þars heljarkaldur greipar Ægir
glennir
um grýtta strönd og myndar fj'irð
sund;
þars kapphlaup þreyta Búri, Nár
og Nennir,
en neðra þorskamengið lffið
grennir,
það er vor fræga feðra regin-grund.
En lítum ofar — eigi er alt sem
sýnist—
er yfir landið miðnátt sólitt skín,
þá breytir gyðjan svip, ið svarta
týnist,
og svásleg mánaraugum birtist
sýa:
er dalir lyfta dnggartára hjflpi
og dagghreint brosir ótal rósa skrúð,
og áður lfður inst úr gljúfra djúpi
en aftansólin gylt á hverjum hnjúki
hin aldna móðir undra værðar prúð.
í dag vér lftum leiítrað sólarstiífum
úr laugan fsatára risið senn
ið dýra landið heims í yztu höfum
með hamravfgin, örin tvenn og
þrenn,
með heiðaflæmi, fjöll er vötnum
skifta
og fiigur mynda dalaskaut og sveit,
með gróðurlönd og grundir þar sem
svifta
oss gjörir rósemd fæst, en hjörtum
lyfta
sfn megnar alt á andans hærri reit.
Þú ert f dag, sem endur fyrir löngu
ein undra—hverju barni þfnu s/n
þú móðurstorð er mættir oft svo
röngu
að máttir tæpast geyma bömin j>fn,
er frelsisröðull runninn var til viðar
en ríkti nótt við ástrfðanna bál;
er innra og ytra einkis naustu friðar
en allir d&nir móður virtust liðar,
og hörmung spenti helga landsins
sál.
Nú birtir aftur móðurstorðin mæra
er máttug endurrann þín frelsis sól,
er hagsæld nýja hlýtur þi'r að færa,
svo býrgast fer af nýju um áa ból.
Og þó enn vetrar gæfu landsins
grenni,
og grói ei aftur skógarmörkin forn,
og þótt að fs þitt ftra mitti spenni,
endurogsinnum júnf’ f þfnum fenni
þá er samt horfin heiftugust J>fn
Nom.
Ó, pess vér biðjum brennandi með
támm
þfn böm er sendum kveðju þér í
dag
á minnisdegi, Atlants-bundnir bár-
nm;
ó, blessi guð {>ig, snúiss alt í hag!
Ó, vertu sama’ æ auðgalaugað legi,
en lát ei aðra nýta’ öll gæðin hans;
og aldrei framar útlent vald J>ig
beygi
og utan guði’ ei skör þín kortung
hneigi!
Hin forea’ æ lifi frægð hins “gamla
lands” I
Minni Tslards.
Kveðið f Júlf 1902.
í dag skal tryggja bræðra bönd
á björtu lífsins vori.
Það lýsir enn þá lftil rönd
af löngu aldar spori!
en stórt má vinna’ á einni öld
sé árla tekinn dagur!
Hvað skal vinna? Hvar sjást
gjöld?
Og hvað er þjóðar hagur?
Vort fósturland í flæði rfs
það feðra skýlir beinum
Það er sært af eldi og ís
og öðrum stærri fleinum
en þér má benda vinur vfs!
á veg í hærri greinum
ef þín lund við loga kýs
Að leggja bót við meinum.
Hvað! Á að færa fóstru heim
einn flokk af Vínlands rósum?
Nei! Hún á mæta mittis reim
af mörgum blóma ljósunt!
Er hún |>á ekki illa klædd,
þar út við norður pölinn?
Neil Hún af sjftlfri sól er brædd
f sumar nætur kjólinn.
Ég skil þig ekki gýja góð
þú glymur á myrka strengi!
Á ég að sækja íslands fljóð
og alla landsins drengi?
Nei! Þú átt að hreyfa hreysti blóð
með hreim af tímans falli.
Vor þjóð er heit, sem Heklu glóð
og hörð, sem jukul skalli.
Hún getur þolað ís og eld
þar öllum |>jóðum betur,
hún er lögum s'imu seld
og sumarblúm um vetur!
ef hennar gneisti glœddur er
hann gýs tíjótt upp í báli!
hann var fluttur frum um ver
i fornum sið og máli,
Á meðan sonur íslands ert
þá eigðu rétt þinn sjálfur!
Það mun seinna sögu bert
ef situr að verki hálfur.
Þfi ert sem grafið gull úr is
Af gamla Skuldar ljánum!
Hiu glaða saga gefur prfs
af Grettis vöm á knjánum!
Oft virðast svipuð vfga kjör
þar vega að móðnr þinni.
Það standa á henni fingraför
af fomu ránstíðinní:
Svo missir hingað margan svein
já, mög og frfðar dætur!
en seinna kann með grænni grein
þau greiði skaðabætur.
í gleymsku haf ei gengin er
vors Græðis-kynja drotning.
Vér myndum flokk og hóp sem
hér
og heiðrum þig með lotning.
Þótt gefum þér ei gull, né skip
nc góss, er böl má lina.
Æ! hug vorn geym sem helgan
Rrip
frá hendi trúrra vina.
Þingeyingub.
TJr bréfi til ritstjór Hkr.
SÉRTRÖK HLUNNINDI.
Hver sá borgari þessa lands,
sem heldur því fram að stjórnar-
fyrirkomulag vort sé óaðflnnandi,
hlýtur annaðtveggj* að var heimsk-
ingi eða þá svo blindaður af pólitlk
og von um einhver pólitisk hlunn-
indi, að hann getur ekki eða vill
ekki greina rétt frá röngs. Þvf er
alloft haldið fiam f ræðu og riti af
pólitiskum málaskúmum, jð stjórn
og starf hennar sé það bezta eem
heimurinn heflr nokkurntíma fram-
leitt, og að þeir sem séu að hjala um
endarbætur séu illgjarnir æsinga-
menn og stjórnleysingjar. Ég hef
oft sagt það, og endurtek það nú,
til að varna missktlning, að stjórnar-
skrá vor er ágæt. Þvf hún teknr
það fram skýrt og skorinort að allir
borgarinnar séu jafnir gagnvart lög-
unum sem þeir búa til. Að frara-
kvæmdarvald þeirra sem stjórra,
grundvallist á valdi og sarrþykt
sem stjórnað er. Alt þetta lætur
vel í eyrum oger óneitanlega enuar-
bót á hinum stoinrnnnu stjórnar-
skrám hinna gðmlu landa, er taka
fyrst til greina konunginn, þá guð
og þjóðina, eins og þeim félögum
þykir bezt við eiga. Með öðrum
orðum í voru landi er stjórnin til
oiðin samkvæmt kröfum þjóðurinn-
ar. í gömlu löndunum er þjóðin til
vegna stjórnarinnar, sem að sðgn er
af guðlegum uppruna. í þeim lönd-
er það því álitin synd að setja út
á stjórn konungsins af þvf sú trú er
svo rótgróin að konnngurinn sé eins-
konnr milliliðnr milli guðs og þjóð-
aiinnar, og þvf sé það guðlast að
setja út á hinar vaidboðnu skipanir
hinna kiýndu höfðingja. Nú eru
margir borgatar þessa lands sem á-
lfta að stjórnar8kráin sé fótum troð-
in þegar auðvaldið vill svo vera l&ta.
Þessir borgaiar állta það ekyldu
sfna að vara þjóðina við þeirri hættu