Heimskringla - 28.05.1903, Blaðsíða 3

HEIMSKRINGLA 28. MAÍ 1903.
Guði sé lof, mér llður vel—
og langtum betur en huginn vænti,
mig f>ó í harma minni él,
og meinið pungt, sem gleði rænti;
helzt er mér gjamt að hugsa, að
héðan af aldrei batni það.
Vonin og kvíðinn vixlast á
—veitir honum þó langtum betur—
hvort bömin muni og megi hjá
mér framar hafa gott aðsetur;
sú áhyggjan er söm og jöfn,
sæl þar til eg kemst í höfn.
Ofanprentað kvæði er p:entað
upp úr Fjölni, frá árinu 1886. I
fyrra flutti Heimskringla þetta sama
kvæði eitir handriti frá prestinum J
séra Bjarna Þórarinssyni. Komu
þá fram nokknð margir, sem þóttust
kunna kvæðið með allmiklum ðrða-
mun fr& því handrili. Ein 2 hand j
rit hafa verið send af þvf til Hkr. af J
mönnum, sem numið höfðu það í
æsku og vildu láta prenta þau. En ,
réttast af öllu mun vera að prenta
kvæðið upp úr Fjölni. Þar er það
prentað sama ár og Guðný dó, og
má setla að það sé rétt hermt þar.
Eins og knnnugt er, voru Fjölnis-
menn vandvirkir og skýrir á ljóða- i
gerð. Mun mega fullyrða það, að
kvæðið fæst ekki réttara en það
stendur þar.—Kvæðið er þess virði,
að það týnist ekki úr minnum
manna að svo komnu, og því vill
Heímskringla stuðla að því með því
að flytja lesendum sínum það, sem
allra réttast að föng eru á.
Það er ávalt töluverð hætta á
því, að útlendingar fari í gönur þeg-
a.r þeir koma inn f þióðlíf hins nýja
lands. Það er ávalt hætta á því, að
menn láti þá eftir þeirri freistingu,
að taka upp alt það, sem er auðveld-
ast og íyrirhafnarminst. Og ekkert
er eins auðlært eins og húmbúgið.
Menn láta sér það oft lynda. Is
lendingar hafa lfka dálítið brent sig I
á húmbúgi síðan þeir komu hingað j
til lands. í því sambandi þarfj
ekki annað en minna á nafnbreyting
arnar og nafnahringlandann. Fram-
an af var ekki til þess hugsandi, að
halda sínu rétta nafni, heldur þurfti
að taka sér nýtt nafn og sumir skiítu
um nafn með hverri tunglkomu.
Menn höfðu ekki þrek til að standa
við nöfnin sín, heldur tóku sér ensk |
nöfn eða afbökuðu nöfn sin, svo auð
veldara væri fyrir enska menn að:
nefna þau. Flest þau nöfn, sem
menn tóku sér, voru liót og auðvirði!
leg, allra algengnstu vinnuhjúa
nöfn. Ef ætterni íslendinga hér
verður dæmt eftir þeim ensku nöfn-
um, sem þeir hafa tekið sér, verða
þeir skoðaðir sem afhrak tnannfé-
lagsins, þvf þau nöfn mðrg benda til
að þeir séu komnir út af ósjálfstæð-
ustu og óupplýstustu flokkum ensku
þjóðanna. Hlægilegt er það í samr-
bandi við nafnhringlanda húmbug-
ið, að sumir Isleudingar hafa tekið
sér norsk og írs nöfn og þau oft af-
bökuð. Norsku nöfnin, sem sumir
íslendingar flagga með, eru allra}
nafna vitlausust og ljótust.
Margt af því, sem hér hefir ver-
ið tekið fram um nöfnin, hefir áður
verið sagt af öðrum mönnum. En
f>að er enn eitt atriði í þessu sam-
bandi, sem vcr minnumst ekki að j
hafa heyrt opinberlega talað um, og j
það er hætta sú, sem á þvf er, að
til mikilla vandræða leiði með eignir
og erfðafé manna vegna þessara J
breytinga nafnanna. Samkvæmt j
landslögum má enginn breyta nafnj
sínu nema með leyfl dómstólanna.
Oft verða til erfðamál út af mismun
andi stafsetningu nafna.; hvers má
þá vænta þegar nðfnunum er alveg
breytt? Eða hverskyldi ætla t. d.
að „Bil Andereon” væri sama sem !
.Guðmundur Árnason” og hann væri
lögmætur erfingi „Árna Jónssonar”? i
Þá má mikið lán vera með ef ein-
hvern tfma ekki rísa upp deilur og
málaferli út af erfðafé vegna nafn-
breytinga hringlandans.
Ef maður því [einu sinni heitir
einhverju nafni, þá er bezt að kann
ast við það og standa við það. Sá
maður, sem skammast sfn fyrir
nafnið sitt, eða pjóðerni sitt, eða
föður sinn, eða móður sína, er húm-
búgisti.
En vér eigum að reyna að forð-
ast húmbúgið og vera m e n n.
Framanprentuð grein er tekin
upp úr “Vínlandi”, prentuðu í Maf
f>. á. Þar er löng grein, sem heitir
þessu geðslega nafni: „Húmbúg”.
Það er býsna viðkunnanlegur fsl,
ættarsvipurinn eða hitt J>ó heldur.
í sjálfu sér er þessi grein eftir-
tektaverð og góð, þó höfnðið á
henni sé málleysa á leiðileg-
asta stigi. Og ósjálfrátt dettur
manni í hug, að ekki hefði Kristj-
án skáld Jónsson puntað höfuðfat
hennar svona, ef liann hefði verið
risinn upp af gröf sinni, og verið
að skrifa um hræsnina, yfirskynið
og auladóminu.—Þar er talað um
“Vísinda húmbúgið”, “pólitiska
húmbúgið”, “kyrkjulega húmbúg-
ið”, og “tízku liúmbúgjð”, og síð-
ast um nafna húmbúgið í landan-
um. tlr því greinin sérstaklega
mintist á Islendinga með nafna
‘húmbúgið’, hefði hún alt að einu
mátt ganga beint að þeim og öðr-
um með kyrkju ‘húmbúgið’, sem
gengið er lengra en svo að f>að taki
tárum, hjá J>eim sárfáu, sem sjón-
ina hafa heila. Þar sem greinin
segir að notaðir séu „krókar og
veiðibrellur” til fjárdráttar fyrir
kyrkjuna, hefði hún mátt bæta þyí
við, að snýkjur og betl sé alt of
vfða notað í hinum kyrkjulegu
verkahring, En á andleguliliðina
sé oft beitt rógburði og hatursfull-
um ofsóknum gagnvart, saklausum
mönnum, 1 stað hinnar gullnu
breytni: „Elskaðu náungann eins
og sjálfan þig”. Ofsóknir vondra
manna geta aldrei svert göfugleik-
ann, sem sannleikshluti trúar-
bragðanna hvílir á. En þjónar
peirra og tilheyrendur sverta pau
og meinga, þegar f>eir fótum troða
kenningu þeirra, sem þeir segjast
trúa og taka dómsvaldið í sínar
hendur, og vega æru náunga sfns
launvfgum.
K. Á. B.
Bindindismenn
°g
stjórnarkosningar.
Það hefir, enn sem komið er,
lítið lieyrst í íslenzku blöðunum
um afstöðu eða stefnu bindindis-
manna við f hönd farandi fylkis-
f>ingskosningar. Það er f>ó ekki af
því að bindindismenn séu stefnu-
lausir f þetta sinni, þvf að í all-
mörgum kjördæmum hafa [þeir
kosið menn úr sí uim flokki, “ sem
þingmannaefni og stefna þeirra
er að útnefna þingmannsefni f öll-
um kjördæmum fylkisins, f>ar sem
þvf verður viðkomið með nokkurri
von um sigur. Tne Manitoba
branch of the Dominiou Alliance
stendur fyrir þessari hreyfing og
hefir með sér allan þorran af jbeztu
bindindismönnum fylkisins.
Hinir tveir pólitisku flokkar
Liberalar og Conservatfvar, líta
hálfgerðu hornauga til bindindis-
manna í sambandi við Þessa hreyf-
ing, en f>ó skara Liberalar langt
fram úr í f>ví, að áfella bindindis-
menn og sérstaklega reyna þeir til
að sverta og svívirða aðalleiðtoga
bindindismanna f þessari hreyfing,
Mr. W. W. Buchanan og Mr.
Mulock. Gamli GreénwayJ^hefir
hvjið eftir annað fordæmt Mr.
Buchanan og varað Liberala |við,
að láta ekki tælast, til þess að
greiða atkvæði með bindindis-
manni, eða þingmannsefni J>ví, er
bindindismenn útnefna, [>vf það
sé hið sama og að greiða atkvæði
með þingmannsefni Roblins og
halda stjórn hans við völdin. Blað-
ið Free Press endurtekur fæssar
ásakahir leiðtoga Liberala íjJ5 eða
6 dálka langri ritstjómargrein þ.
18. þ. m. Það er tekið ]>ar fram,
að hið eina er haldið geti Roblin-
stjórninni við völdin, söjþessi
stefna bindindismanna, sé |lienni
haldið áfram, og er það meir en
lftið lirós fyrir bindindismenn.
Annars virðist blaðið ekki vera
sjálfu sér samkvæint í þessiTmáli,
því í sömu greininni fer það að
reyna að telja Liberölum trú nm,
að þessi stefna geri f>eim ekkert til
þvf níu tíundu allra bindindis
manna f fylkiuu séu Liberalar og
greiði atkvæði með sfnum flokki,
þar eð gamli Greenway hafi f tfma
komið fyrir f>á vitinu og bent þeim
á hættuna, er yfir þeim vofði.
/s/enzkir frumbyggjar |
vfta að þe>'m vegnar betur hér en á gamla
landinu. Þeir komast strax ad þvf að það er
meiri hagnaður að kaupa frumbyggjara-
kaffi-brent en óbrent. Þar er hreint og rusl-
laust og án steina. Biðjið kaupmennina um
það það er miklu betra eu óbrent kaffi.—
Islendingar eiga hér að strfða við örðug-
leika. Einn þeirra er að óbrent kaffi tapar
einurn fimta við brensluna. Hygnir menn
kaupa pionber coffee-brent, hreint, ó-
mengað. Spyrjið eftir því, skrifið eftir því
ásamt enn þá betra og ljúffengara blub
ribon coffbe, bezta kaffi í Canada. Skrifið
og finnið:
Blue Ribon Mfg. Co., Winnipeg. 2
iuuuuuumuuuuiuiuuhuiuuwl
En hver er afstaða fslenzkra
bindindismanna við í hönd farandi
fylkisþingskosningar. Það hefir
enn ekkert orð heyrst frá bindind-
ismanna hálfu um þetta málefni,
Good Templarar, sem að sjálfsögðu
hljóta að álítast leiðandi menn
bindindismálsins á meðal hinnar
íslenzku þjóðar, eru önnum kafnir
að hugsa um sfn sérstöku efni,
húsabyggingar og þvfuinlfkt, og
hafa því nauinan tfma til að sinna
þessu mikilsverða málefni, sem
vera ber. Dagskrá II., sem telur
sig að nokkru leyti málgagn bind-
indismanna, hefir ekki komið út
um langan tíma, og þar af leiðandi
er þögn og friður í þeirri átt um
tfma. Kyrkjan, sem að sjálfsögðu
ætti að vera leiðandi í þessari bind
indishreyfing, er þögul sem steinn
og afleiðingfn er, að enginn hefir
sagt eitt orð um málefnið opinber-
lega.
En er þessi þögn hyggileg?
Mundi það ekki jafn hyggilegt fyr-
ir íslenzka bindindismenn, sem
innlenda, að hefja upp merki sitt
og taka ákveðna stefnu við nœstu
fylkiskosningar. Eða skyldi það
vera satt, er einn leiðandi íslend-
ingur hélt fram í samtalí við þann,
sem þetta ritar: að bindindismenn,
yfirleitt, hefðu enga stefnu; þeir
sem væru Liberal eða bindindis-
menn, greiddu atkvæði með Liber-
ölum, og þeir sem væru Conserva-
tívar greiddu atkvæöi með Con-
servatívum. Málefnið, ‘bindindis-
málefnið, hyrfi—væri þá ekki leng-
ur til.—Eg hélt þvf þá fram — og
ég hefi þá skoðun enn, — að þetta
álit hans á bindindismönnum væri
ekki rétt, en samt er ekki hægt að
neita þvf, að allmiklar lfkur er
hægt að færa fram þessu til sönn-
unar.
Allir sannir bindindismenn
ættu að sjálfsögðu að greiða at-
kvæði með þeim umsækjanda til
þings, er berst fyrir bindindismál-
efninu, og þar sem ekkert þing-
mannsefni er frá bindindisflokkn-
um, er jafn sjálfsagt fyrir alla
sanna bindindismenn að greiða at-
kvæði með þeim manni, er hlyntur
er bindindismálefninu og líkleg-
astur til að vinna þvf gagn. Ég
vona fastlega að sá tfmi sé kominn
að bindindismenn yfirleitt virði
bindindismálefnið meira en sín
pólitisku mál og greiði atkvæði
með þvf, hvenær sem hægt [er.
Templab.
Áltkonuljóð.
Man ég grundu græna
glitrandi af blómum,
giltur sólar geislum,
grænn ®g fagur skógur,
ljúfi lundur
í laufaskála þínum
sat eg marga mœra
morgunstund í blænum.
Upp í toppum trjáa
titruðu raddir fugla,
veltu sér á vængjum,
vonglaðir í blænum,
sungu kátir kvæði,
komnum morgun roða,
svásu sumri og ungu,
sól og fögrum degi.
Þeir sungu um ást og yndi
alt sem fagurt liflr,
fríða fjólu á bala,
fagra björk f runni,
ljósa lilju á bökkum,
laugaða’ elfar straumi,
rauða rós í haga
roðna geislum sólar.
Nú er breytt í bygðum,
burtu svift er tjöldum,
margir ferða farnir,
fé úr seli rekið,
auðir hólar, hæðir,
hamra læst er sölum.
Sit ég ein og syrgi
sviknar vonir mínar.
Útlegð í frá erfðum
eg var burtu hrakin,
rænt var ró og gleði,
því ráfa ég ein í heimi.
Lífs mig sælu svifta
sorgir, huldar mönnum.
En aldrei höfga harma
huldukona segir,
Aldrei grundu græna
geng ég þér á mótí,
aldrei lilju ljósa
lft á elfar bökkum,
aldrei fjólu fríða
finn í kirtli bláum,
aldrei rósin rauða
roðnar geislum sólar.
Aldrei má ég aftur
unaðsríki lundur,
líta Ijósum skreyttn
laufa sali þína,
aldrei bekk á breiða
blómstur ofna dúka,
svellur harmur hjarta;
hörð eru álög norna.
Kona.
Vonbrigði.
Æskunnar vorið var inndælt og blítt
aldreí þá nauðanna kenid,
iá lífið mér sýndist svo fagurt ogjfrítt,
frjálslyndur huganum rendi,
er von fram á ófarið æflnnar skeið
unaðar geislabrot sendi.
Þá leiknaði’ ég sjálfskapað lífsins
á leið
lánið í mannanna hendi.
En nú eru liðin þau inndælu ár,
aldrei sem koma til baka,
á hvörmum mér svíða nú saknaðar
tár,
sorgirnar hjartanu þjaka,
því vonbrigði byrgt bafa blíðunnar
sól,
en bölið vill yfir mér vaka.
Mér virðist sem hvergi sé værð eða
skjól
uns við mér að gröfln vil taka.
Já, fallvalta gæfa nú þekki ég þig,
á þér skal ei vonirnar festa.
Eg trúði þér lengi, þá táldrágstu mig
tókst síðan frá mér það mesta,
sem lífið af unaði lætur í té,
já, ljúfasta, sætasta bezta.
Eg misskil þig ekki þó sorgmæddur
sé,
mér sífelt þú deilir hið versta.
En þóegsé gæfunnar olboga barn,
ekki vil hugfallast láta.
þó helkulda byljir mig hrekí’ út á
hjarn
heimsins, ég skal ekki fáta,
en hughranstur bíða eftir batnandi tíð
og bótum í fullkominn máta,
aftur mun verma mig vorsólin blfð,
ég veit það er fásinna að gráta,
Tr.
Þegar lffsins þrek og yndi er þrotið,
þá er tapað alt f þessum geim,
og vonar fley f fjöru liggur brotið
til frelsarans er Ijúft að komast heim,
Tr,

SÆLGÆTISLEGA EFNIS-
GODUR OG ILMSŒTUR
The T. L. “Cigar” \
Það er vinsæl tegund, sem heflr áunnið sér hylli m
og vináttu vegna verðskuldaða eiginleika. Þús-
undir reykja nú þessa ágætu vindla.
REYKIÐ ÞÉR ÞA?
í WESTERN CIGAR FACTORY
Thos. Lee, elgandl. 'WIJSriSriÆ’ElGI-.
i Thos.
■■MSVS'
flANITOBA.
Kynnið yður kosti þess á*ur en þér ákveðið að taka yður bólfestu
annarstaðar.
íbúatalan í Manitoba er nú.............................. 275,000
Tala bænda f Manitoba er................................ 41,000 .
Hveitiuppskeran f Manitoba 1889 var bushels............. 7,201,519
“ “ “ 1894 “ “ .............. 17,172,888
“ ‘‘ “ 1899 “ “ ..............2V .922,280
" “ “ 1902 “ “ .............. 53 077.267
Als var kornupp3kerau 1902^ “ “ ........ .... 100,052,343
Tala búpenings í Manitoba er nú: Hestar.................. 146,591
Nautgripir................ 282,848
Sauðfé..................... 85,000
Svín................... 9’ .598
Afurðir af kúabúum í Manitoba 1902 voru.................. 3747.603
Tilkostnaður við byggingar bænda f Manitoba 1899 var.... $1,402,800
Framförin f Manitoba er auðsæ af félksfjölguninni, af aukntm
afurðum landsins, af auknum járnbrautum, af fjðlgun skólanna, af va i-
andi verzlun, af vexti borga og bæja, og af vaxandi velliðan
almennings.
f siðastliðin 20 ár hefir ræktað land aukist úr ekrum........... 50.000
Upp i ekrur......................................................2,500 000
og þó er siðastnefnd tala að eins einn tíundi hluti af ræktanlegu landi
í fylkinu .
Manitoba er hentugt svæði til aðseturs fyrir innflvténdur, þar er
enn þá mesta gnægð af ágætum ókeypis heimilisréttarlöndum og mörg
uppvaxandi blómleg þorp og bæir, þar sem gott er til atvinnu fyrir
karla og konur.
í Manitoba eru ágætir friskólarfyrir æskulýðinn.
í Manitoba eru mikil og físksælveiðivötn, sem aldrei bregðast.
í bæjunum TDnnipeg, Brandon, Selkirk og fleiri bæjum mun n4
vera vfir 5,000 íslendingar, og í sjð aðal-nýlendum þeirra i Manitoba,
eru rúmlega aðrar 5,000 manna. Þess utan eru i Norðvesturhéruðunum
og British Columbia um 2,000 íslendingar.
Yfir ÍO millionlr ekrur af landi i Maniioha, sem enn þá
hafa ekki verið ræktaðar, eru til sðlu, og kosta frá $2.50 til $6.00 hver
ekra, eftir gæðum. Þetta land fæst með vægum kaupskilmálum.
Þjóðeignarlönd í ðllum pörtum fylkisins, og járnbrautarlðnd með
fram Manitoba og North TÝestern járnbrautinni eru til sölu.
Skrifið eftir nýustu upplýsingum, kortum o. s. frv. alt ókeypis, til'
llOSr. B. P ROBLIN
Minister of Agriculture and Immigration,
WINNIPEG, MANITOBÁ.
Eða til:
JoMcpli K. Skapatson, innflutninga og landnáms umboðsmaður.
Bonner & Hartley,
Lögfræðingar og landskjalasemjarar
494 Main St, -- - Winnipeg.
R. A. BONNER. T. L. HARTLBY.
Állaii-Linair
flytur framvegis íslendinga frá íslandi
til Canada og Bandaríkjanna upp á ó
dýrasta og bezta máta, eins og hún
ávalt hefir gert, og ættu því þeír, sem
vilja senda frændum og vinum fargjöld
til íslands, að snúa sér til
hr.H. !M. Bardal í Winnipeg, sem
tekur á móti fargjöldum fyrir nefnda
linu, og sendir þau upp á tryggasta og
bezta máta, kostnaðarlaust fyrir send
anda og móttakanda, og gefur þeim
sem óska, allar upplýsingar þvi við-
vikjandi.
Fari ekki sá sem fargjaldið á að fá,
fær sendandi peningana til baka sér að
kostnaðarlausu.
Kr. Ásg. Benediktsson selur gift-
ingaleyfisbréf hverjum sem þarf.
$3,000.00 - -
SKÓR
Thorst. Oddson heíir keypt
3,000.00 virði af skótaui, sera
hann selur með stórum af-
slætti allan þennan mánuð
fyrir peninga, í búð^sinni að
483 Ross Ave.
ISAK JOHNSON. P.ÍLL M. CLEMENS.
johnson & Clmens
ARCHITECTS & CONTRACTOKS.
(Islezkir).
410 McGEE ST. TELEPHONE 2093.
Taka að sér uppdrfttt og umsjón við
byggingu alskonar húsa.
D. IV F/eury & Co.
UPPBOÐSHALDARAR.
849 PORTiGK AVE.
selur og kaupir nýja og gamla hús-
muni og aðra hluti, einnig skiftir hús-
munum við þá sem þess þurfa. Verzlar
oinnig raeðlönd, gripi og alskonar vörur.
TELEPHONE 1457. — Oskar eftir
viðskiftum Islendinga,
OLI SIMONSON
MÆLIR MEÐ 8ÍNU NÝJA
5kandinavian Hotel
718 Uain Str,
Fæði $1.00 á dag.
Woodbine Restaurant
Stœrsta Billiard Hall í Norðvesturlandinu. ]
Tíu Pool-borð.—Alskonar vín og vindlar.
Lennon A Hebb,
Eieendur.
(Janadian Pacific Pailway
Jola skemtiferdirnar i
Desember.
Fram og aftur
lœgsta fargjald
til allra staða í
ONTARIO,
QUEBEC
SJOFYLKJANNA.
Gildir þrjá mánuði.
Viðstöðuleyíi veitt þegar komið er
austur fyrir FORT WILLIAM.
TOURIST
og fyrsta pláss
SVEFNVAGNAR
á hverjum degi.
Jola og nyars-farbrefin
fram og til baka kosta TVO ÞRIÐJU
vanaverðs.—Farbréfln til sölu Des.
21. til 25. og 30. 31., og Jan. 1.
Gilda til 5. Jan., að þeim degi með
töldum.
Eftir frekari upplýingum snúið yður
til næsta umboðsmanns C. P, R. fél,
eða skrifið
C. E. McPHERSON,
Gen. Pass. Agent,
WINNIPEG.