Heimskringla


Heimskringla - 12.11.1903, Qupperneq 3

Heimskringla - 12.11.1903, Qupperneq 3
HfílMSKRlNGLA 12. NÓVEMBER 1903, Bæarlodir med godum kjorum, 10 mínútna gangur frá aðalviðskiftastöðvunum. Lóðirnar eru 25x147 íet, 16 feta breitt bakstraeti. Milli Portage Ave og Notre Dame. önúa að ARLINCTON 08 ALVERSTONE STREETS Hvort sem men hafa tftla eða mikla peninga, hafa f>eir hér jafnt tækifæri. %OT í HÖND Strætisvagnar fara hér framhjá. Heimili "n&lægt aðalviðskifta- stöðvum bæjarins fyrir hóflegt verð. Strætisvagnar fara hér nm. ÞAÐ ER NÚ f FYRSTA SINNI AÐ þESSAR EIGNIR HAFA VERIÐ TIL SÖLU. Hin mikla lengd á þessum lóðum, og það atriði að bakstræti liggur fram með þeim mun ætíð kjálpa til að gera þau útgengileg fyrir gott verð, þar sem aðrar eignir í nágrenninu ekki hafa slíka kosti. Leitið nákvæmari upplýsinga, iáið ’að sjá uppdrætti o. s.í'rv. hjá ODDSON, HANSSON & VOPNI j 55 Tribnne lildg. EÐA C. H. EIVDERXOIV, 3»» Mai.. St hreesandi að farrc yíir þenna kafla aögunnar eftir þann undangengna, og sjá að f>að er þó svolítið lífs- mark enn þá með þjóðinni eða öllu heldur nokkrum mfinnum að minsta kosti. Eggert Ólafsson, eins og himinsendur, rís upp til að vekja þjóðar meðvitundina og ást' ina til ættlandsins og þess er fag- urt var f þjóðareðlinu. Kvæði- hans prédika það guðs orð, sem byskupar landsins gengu fram hjá ogforsmáðu að |>að bairi fremur að þjóna ættlandinu en fáoinum útlendum varmennum, þótt í kon- ungs umboði væru, og gengu með þrfspertan hatt og korða við hlið. Með meiri dáð og dug er [>etta þó prédikað inn í þjóðina af Skúla fógeta, þvl hann sýndi það f verk- inn að hann vildi heldur teljast Is- lendingur, en konungs og kyrkju þræll, enda pvarr hann aldrei kjaik eða áræði eða frainkvæmd að gera það sem hann áleit réttast. Sem sýslumaður Skaglirðinga og land- fógeti vann hann þjóðinni meðan dagarnir entust, og er hann sá klettur í hafi 18. aldarinnar, sem seint mnn fyrnast sýnum. Hann stendur, að [>ví leyti sem öðru, í beinni mótsetningu við Guðbrand byskup, að hann vann landinu fyrst og lét hitt sem var minna um vert mæta afgangi. Hann var trálftill á kreddur og kuklaraskap, en bygði þess ineir á atorku og skynsemi, enda hofir landið átt fáa hans lfka að g.jörfileika og mannkostum. N f u n d i fyrirlesturinn er samanburður á menningarstefnu 18. og 19. aldarinnar, um stjórnar- baráttuna, Fjöliiismenn og Jón Sigurðsson. Þéssi f yrirlestur er stutt ágrip yfir það sem gerst hefir nú þessa sfðustu öld, og um starf Jóns Sigurðssonar, er aldrei fyrn- ist íslendingum að rifja upp. Af- leiðinguua af starfi hans álftur höfundurinn vera að „hann hafi leyst þjóðina úr álögum, leitt hana út í lffið og kent henni að þekkja sjálfa sig. sitt gildi og sínar kröf- ur“, og mun ekki oftalið þrekvirki |>að er Jón leysti af hendi. Þegar hér er komið sögu um leið og Jóns Sigurðssonar missir við, er ís- lenzka þjóðin komin á það stig aft- ur gagnvart sjálfri sér er hún var á áður on hún tapaði frelsinu. Hann setur Smiðsliöggið á og lýk- ur verkinu að gora fslendhiga að þjóð. Þeir eru búnir að ganga í gegnum hreinsunareld kúgunar- innar og súpa dreggjarnar af [>vf fljótræði, er þeir gerðu, þegar [>eir lögðu lögréttuna undir útlent vald og játuðust undir konunga x>g byskupa, og [eftir öll }>essi þrauta ár ganga þeir nú fram aftur sem Þjóð. Samt er munurinn sá, nð «nn eru [>eir ekki frjálsir eins eg Þeir áður voru. Þeir oru þjóð með takniörkuðu frelsi, ef til vill skyn- sainari en áður, eftir alla þessa hrakniuga, en stórt spursmál er hvort þeir eru betri en áðtir, enda væri naumast til [>ess ætlandi að hengingar og hýðingar, rán og rupl, brennurog bannfæringar hafi aukið stórum á manndóm og vel- sæmis tilfiuning þeirra, en þetta hafa verið aðal námsgreinar við skóla þann er þeir hafa gengið í gegnum. Samt er nú sú fótfesta fengin, er ætti að geta gert þeim mögulegt að standa þótt dálftið blési á móti. Að minsta kosti ætti andinn að vora reiðubúinn fyrst hannerlausúr áþjáninni, en f>ótt svo væri, |>ví ver fer líklega eins og fyrri daginn, að holdið verði veikt. Ef einhver kemur nógu skrækrómaður og heimtar með nógu mikilli sjálfskyldu, þá er kann ske hætt við að knésbæturnar kreppist í stað hnefanna, og lík-- aminn gangi f gegnum allar þessar gömlu ‘Salaam’ hreyfingaráný, þótt vafalaust neðan úr duptinu andinn sveimi upp til hæðanna og jafnvel brjótist kannske “upp á hæsta tindinn”. Tíundi fyrirlesturinn, sá sfðasti í bókinni, er nokkurskonar ,resume“ yfir heila innihaldið., Tfmabilin eru borin saman og leit- ast við að sýna samb*ndið á milli þeirra, hvernig á þvf standi, að þjóðin geti boxið það mótlæti. er yfir hana dundi á „niðurlægingar tfmabilinu" og á endanum risið upp svo að segja frá dauðum og kastað af sör helztu ánauðarhlekkj- unum og rutt séy á ný til rúms í sess ineð siðuðum þjóðum, er áður var alfrjáls og réði sér að öllu leyti sjálf, sem einvaldur konungur. Ástæðuna telur höfundurinn vera ,.Þ j ó ð e r n i s t i 1 f i n n i n g u n a“ er altaf hafi lifað inst f eðli þjóðar- innar og verið hennar aða.l lífs- kraftur. Það er endurminningin uin það sem áður var, um eðli og uppruna sinn,. uin lífskjör sfn, hvernig þau voru, eru, og hveniig þau rettu að verða. En það sem hefir haldið þessari endurmiiiiiingu vaknndi. fdstrað og alið |>essa til- fintiingu eru fornbókmentirnar, arf- urinn erforfeðumir eftirskildu kom andi öldum. “Það er andi forfeðr- anna. sem lesa má á milli lfnanna á hverri éimistu sfðu af fornsögun- um, er allajafna stappað hefir stál inu f þjóðina þegar hún hefir ætlað að úppgefast og sagt: „Aldrei að vfkja“. Höfundurinn ræður þvf til að of ísland vilji tryggjasér framtfð, [>á um teið verði það að tryggja sér enn betur en verið hefir þann hugsunarhátt og það siðalögmál, sein opinberað ér í Eddunum og sögunum. Þjóðin verður að byggja á |>vf í framtfð- iipii, eða að öðrum kosti deyja. Kemst hann þvf að lfkri niður- stfiðu um framtfð íslands og Dr. Thomsen f sinu alkunna kvæði: „Svipir“. „Landsins f þrautum leitar sveit Landvætta og heldur vörð, og hulins undir hjálrn eg veit Þær hjájpa fósturjörð. Söyuhetjurnar huldu enn hendi yfir fslands byygd. Ef aftur rerða eigum menn Aa Því veldur trygð'V Það er hvorki austrænan eða vestrænan, hvorki raddir frá gröf- um konunganna eða spámannanna f Judeu, né heldur hrafnaþings- gargið héðan að vestan, er hjálpa mun ættlandi voru að taka það sæti, er [>að eittsinn skii>aði, lield- ur orð og eftirdæmi forfeðrauna, er geyind eru í sögununi, og sem hafa verið Ifflð og sálin í þeim framfarabyltiugum er enn hafa lánast hjá þjóðinni. Það verður ekki fyr en þjóðin lærir til fuls að þekkja sjálfa sig, livort eðli hennar og instu hvatir eru f siðferðis og menningar áttina að henni fer að miða áfram, það verður ekki fyr en hún hættir að eltast við svipi og sjónir er heillað hafa lienni sýn nú uin margar aldir, og að liún snýr heim afturog leitar að sfnum týnda grip hjá sjálfri sér, að fram- farimar byrja. Bún er búin að reyna að lifa eftir annara nótum að eltafyrirmyndir sem eðli hennar eru eins ólfkarog nóttin er degin- um. og ætti því að verabúin að fá sig sadda at' þeim eltingaleik. Salomon var máske vitur maður, en hann verður aldrei annar eins fslenzkur spekingur og Njáll eða Snorri eða Einar á Þverá, Samson var sjálfsagt nokkuð sterkur, en í engu bar hann þó nf Gretti. David var skáld gott, en ólfkt er [>ó bet- ur rfmað hjá Agli, og svo mætti fleira telja. Ef bók herra Jónsson ar gæti opnað augu almennings fyrir þessum sannleik, væri ekki hægt nð segja að hann liefði unnið óþarft verk með útgáfu hennar. og ef í framtíðinni hann gerirþað þeim mnn skcörulegar, seni þetta er hans fyrsta verk, er kemur út fyrir almennings sjónir. ]>á |>arf þjóðiu ekki aðsjáeftir þeim litla styrk. er hún veitti honum í suin- ar til framhaldandi starfa f þessa átt. En hún á þur kjör og kosti við sjálfa sig. Yilji hún ekki hlusta, vgrða tekjurnar smáar og fáar eins og fyrri daginn. Rógnv. Petuksson. FoAM LAKE, ASSA., 2. Nóv. 1903 Hra. ritst.j.: — Það er helzt til fiétta héðan að flekkusótt fskarlat-feber) heflr verið á ineðal fóíks hér urn nokivurn und- anfarin tfma Fyrst dó úr þeirii veiki Þorbjörg Leifsdóttir, dóttir þeirra hjóna Johus F. Leifssonar og Scgrfðar Högnad., til heiniilis við Fishing Lake; 'hún var 4 ára gömul, og dó þann 18, Sept. sfðasl. Þar næst dó úr sörnu veiki ungur dreng- ur Ilögni að nafni, sonur fyrnefndra hjóna, hann var eins árs gamall og dó þann 30. Scpt.- Næsfa dauðsfall- ið úr semu veiki var Haraldur Kristófer Ólafsson, sonur þeirra hjóna StefAns Ólafssonar og Guð- rúnar Hinriksdóttur, hanu var 4 ára gamall og dó þann 3. Okt sfðastl, Skömmu þar á eftir, eða þann 9. I Okt., mistu þau hjónin Bjarni Jason son og Guðrún Eríksdóttir, unga stúlku er hét Carolina Þuríður, hún var V ára gömul og dó úr sömu veiki.—Sama dag dó einnig konan Guðrún Hinriksdóttir kona Stefáns Ólafssonar, sem hér er nefndur að ofan, hún dó úr afleiðingum barns- burðar, og mun hafa verið liðlega fertug að aldri; góð og hæglát kona hverrar fráfall er eftirlifandi fjöl- skyldu óbætanlegt. — Næst þar á eftir iést drengurinn Jóhannes sonur hjónanua JonsS. Thorlaciusog Rósu Jóhannesdóttir, hann var 6 ára gamall og dó þann 13. Okt. úr veik- leika (heilaofvexti) er hafði Þjáð hann um nokkurn undanfarinn tíma.—Þessu næst lést úr afieiðingum barnsburðar konan R, Coupland, kona skólakennara ísl. við F’oam Lake; mun hafa verið 24 ára götuul- hún dó þann 27. Okt. Hið síðasta dauðsfall, já, vér vonum það verði hið sfðasta um langan tíma, skeði þrnn 28. Okt, þá Iést að heimili B. Jasousonar mað- urinn Lafran3 Jónsson, ókvæntur um 55 ára gamall, hann lést úr ein- hverri minsemd er iæknum ekki bar saman um hver væri. Þann 27. Sept síðastl. slasaðist ijóudinn Gisli J. Bildfell, hann var á leið frá Yorkton, en tenginagli sá bilaði er tengir saman töngioa og vagninn í léttivögnum. Ili033in fóru til hliðar og uiaðurinn féll út úr Vagninum og leygðist og meiddist á annan hátt í lærlið; hann heflr legið rúmfastur síðan en er þó á batavegi. —Seinnipait Okt. slasaðist 5 ára garnall drengur Magnús, sonur þeirra hjóna Kristjáns Gabrielssonar og Haidóru Bjarnadóttir; það skeði á þann hátt að hann varð undir vagní er íældir hestar hlupu með og fór hjól yflr handlegginn & honum og braut fyrir ofan oínbogaiið. Síðustu fiéttir segja diengfnn á góðu u bata ve^5. Þeir sem veikina haf a fengið og eru á batavegi eru: Diengur lyá St. Ólafssyni og stúlka hjá 15. Jason syni, einnig bóndinn Jngiui. flJfrllts sou. Hiun síðastuefndi gerði það gustukaverk að fara á milluiu hinua þjáðu heimila og veita þá aðstoð ei f hans valdi stóð, þó hann fyrir þaó yiði útiiokaður trá sinu eigin heiu - ili, því allar samgöugur voru baun-. aðar meðal biuna sjúku heimila og þen ra er veikin hafði enn eaki kouuð á. Astandið var því í hæ,ta ui&ta sorgiegt og þreytandi, þar sem lor- eldiar þurttu að hata alla fyrirhöfn á að jarðsetja börnin siu og það í suuium tilíellum hverfcá eftir öðiu. Eg enda svo þessar Jínur og bið hlutaðeigendur að virða til betri vegar alt sem kann að vera ot eða vau sagt; og vona einníg að ég eða aðrir þurli ekki að skrita upp anuað- eins sJysa og dauða register um langau ókomiun tima. John Janusson. HINN AGGETI ‘T. L.’ Cigar er laugt á undan, menn ættu ekki að reykja aðra vindla en þá beztu. Búnir til hjá : L WESTERN CIGAR FACTORY \ Tho». Lee, eigandi. ■WXIsrnsrIPEG. IMNN> EFTIRMÆLI: Hinn 5. f. m. andaðist að heim- ili sinu í Pelican Rapids, Minnesota, konan Sigríður Björnsdóttir, af ný- atstaðinni barnsfæðing. — Hún var fædd 6. Sept. 1873 að Hrafnagili I Skagafjarðarsýslu.—FJuttist frá ís- landi til Amertka með móðir sinni, Helgu Jóhannsdóttir, 1887.— Giftist C. E. Haukins, manni af skozknm ættum 1899.—SigGður sál. var 8 ár í Pembina N. D., þáógíft, hjá niéður sinni, og ávann hún sér þar hylli allra þeirra er heuni kyntust, því hún var vinföst og Unni ölltt Éécú var fagurt og gott. — Sigríður sál. sýndist fljótt skilja þýðingu lífsins og varði því timanum vel strax á Unga aldri sjálfri sér og móðir sinni til styrktar.—Það er einnig óhætt að fullyrða að Sigrfður sál. haft verið sannur sómi fslenzkra kvenna, encla líka þurfti hún á því að hala á síé- ari árum, þar sem húnstóð & sjónar sviði hérlendra inanna, sem vanalega virðast dæina þjóð vora eftir fram- komu einstaklingsins.—Sigrfður sál, læfur eftir mann og einn son þriggja ára gamlan,—^ Ilennar er nú sáit saknað af móður og bróðir, er búa í Pine Vallay, Man. Mrs. Groodman heflr nú miklar byrgðir af Ijómandi fögrura haust og vetrar kvenhöttum með nýjasta lagi og hæst móðins skrauti. IIún tekur nióti pöntunum og býr til hatta eftir hvers eins vild. Einnig tekur hún að sér að endur- skapa gamla hatta, alt fljótt og vel af hendi leyst. Svo selur hún alt ódýraraen nokkur önnur “milliner“ f borginni. Egóska þess að íslenzkt kven fóik viidi sýna mér þávelvild að skoða vörur mínar og komast eltir verði á þeim áður en þær kaupa annarstaðar. Mrs Goodman 618 LangsideSt. Winnipeg. Þúsund dollaus virði af vörum af öllum tegundmn sel ég undiaskrifaður moð lægsta verði. Einnig sel ég alskyns sætabraað, rúgbrauð og ,Loat’ brauð, 20 brauð fyiir dollar; einnig hagldahrauð og tvfbökur, sem slt verður búið tii af þeim alkunna og góða bakara G. P. Þórðarson í Winnipeg. Enn fiemar ^et ég þess, að ég eel Hkr- lyrip að eins $2 Vrg. ftsamt með beztu sögnm f kaupbætir.—Allir sem skulda fyrir blaðið geri svo vel að borga það til min hið allra fyrsta. Égtek góðar vörurjafnt og peninga. ÁRMANN JÖNASSON. Selkirk, Man. 25,000 ekrur. Iadfftna „scrip" fyrir 25 þús- und ekruin seljum vér f 240 ekra spildum með lægsta markaðsverði. Kaupendur geta valið úr öllum ó- teknum heimílisréttarlöndum i Ma* nitoba eða Norðvesturlandinu. Þeir semeiga óeyddan heimilisrétt, geta tekið 240 ekrur af þe3su landi ftfast víð heimilisréttaiJand sitt og eignast þannig 400 ekrur í einni spildu fyr- ir mjög iitla peninga.—Nftkvæmari upplýsingar f \st hjft Oddson, Hans- son & Vopna. Room 55 Tribane Block. Winnipeg. Rit Gests Pálssonar. Kæru landar ! — Þið sem enn hafið ekki sýr.t mér skil ft and virði fyrsta heftis rita Gests sál. Pálsson- ar, vil ég nú vinsamlegast mælast til að þið lfttið þrð ekki dragast lengur. Undir ykknr er það að miklu levti komið, hve bráðlega verður hægt að halda út 1 að gefa út. næstu tvö hetti Gests, setn eiga að koma út bæði f einu Vinsamlegast, Arnór Árnason. 644 Elgin Ave. Winnipgf. Man. L

x

Heimskringla

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.