Heimskringla - 31.12.1903, Blaðsíða 1

Heimskringla - 31.12.1903, Blaðsíða 1
* Fregnsafn. Markverðustu viðburðir hvaðanæfa. —Anðmenn f Montreal ern að myndafélag með 4-J millíón dollars höfnðsfól til þess að nema kol í British Colnmbia. Sama félagið hygst að saga timbnr, brenna Coka og stunda m&lmbræðsln. —Frétzt hefir að Cashel, morð- inginn, sem strank úr fangelsi í Calgary fyrir nokkrum tíma, fánm dögnm áðnr en hann átti að hengjast sé kominn í hið alræmda útilegn- mannabæli í fjöllunnm í Wyoming- ríkinn, og má því ætla að honnm verði ekki náð fyrst um sinn. —Conservatívar f North Renfrew- kjördæminu f Ontario unnu kosning- nna á laugardaginn var með 716 framyflr næst: áðurvarkosin Liberal með 459 atkv, nmfram. Sýnir þetta mikla 8koðanabreytingn kjósenda í Ontario, og talið vfst að dagat Liber- alstjórnarinnar þar í fylkinn séu þegar taldir. —Lítill efi þykir á því að Japanar og Rússar mxinf lenda f ófriðf innan skamms. Rússar hafa gefið Bretnm tilkynningu nm að láta sig engn skifta nm ansfrænn málin, en láta sigog Japana einráða um úrslit allra ágreiningsmála þeirra á milli. —Járnbrautarslys varð hjá East Paris, Mich. á laugardaginn var 22 menn biðu bana og 39 særðnst hættulega, Stórhríðarveðri sem geysað hafði nm tfma á þessnm stöðvum er kent um slysíð, — Marconi-vírlausa-hraðse ndinga aðferðin kom að góðu liði águfu- skipinu Kronland, sem sigldi frá Andverp 5. þ. m. áleiðis til N,ew York. Það bilaði eitthvað við stjórnvél skipsins þegar það var kom ið 300 mflur út í haf, svo það gat ekki haldið áfram ferðinni. Loft skeyti var samsínndis sent írá skip- inu til eigenda þess 1 Antverp og þeir beðnir að senda gufuskip til að hjálpa hinu vélbrotna skipi. Þetta var gert og alt gekk vel. Það er talið vfst að ilia hefði faiið fyrir þessu skipl, ef loftsendinga aðferðin hefðiekki orðið notuð til að krefja hjálpar. —Yilhjálmur Keisari er komin bvo til heilsu að hann heflr kom- ið fram opinberlega og látið þjóðina sjá sig á gangi. Blöðin segja háls. mein hans nú gróið. —Oscar Svíakonungur afhenf Björnstjerni Björnson Nobel sjóðs bókmentastarfs-verðlaunin (75.000 Kr.) þann 10 þ. m. Þeir Konungu og Björnson töluðust við nær stund- •ar langt og fér vel á með þeim. —Bandaríkin hafa sent nokkur herskip til Panama í viðbót við þan sem þar voru áður og að öðru leyti styrkt afstöðu sína þar, Bretar hafa formlega kannast við Panatnalýð vtldið sem sérstakt rfki, og alt bend- ir Já að Columbiamenn megi hætta \ ið að senda konur sínar og dætur út f blóðuga styrjöld ogsætta sig al- geriega við að tapa Panama undau yfirráðum sfnum, —7000 sauðir brunnu í sauðakví f Buffalo um iólin. Skaðinn metin $75,000. Eldnrinn iæsti sig f kind- unum á svipstundu svo að ekki varð mögulegt að bjarga neinu af skepn- unum. MARKERVILLE, ALTA, 14. Des. 1903. Herra ritstj. Hkr. Ásamt mjða þessum sendi ég þér til úrlausnar fyrirspurn viðvíkj- andi lögum um hve mikill skógur má vera á löndum. sem tekin verðl með heimilisrétti hér í Canada, Mig minnir aö J Section megi ekki hafa meiri skóg en 25 ekrur til þess að hann sé opinn fyrir landtöku. En svo þori ég ekki að staðhæfy þetta. og leita því til þín í fullu trausti að þú vifjir gera svo vel og uppl/sa þetta greinilega í Hkr. sem fyrst, eða hvernig fer, ef einhver hettr tekið land skógi vaxíð, með rangri lýsingu á þvf. Missir hann landið? Upplýstu mig og aðra vini Hkr, eins vel og þér þykir þurfa. Þinn einl. Jónas J. Hunford. ÚR BRÉFI frá South Bend, Wash 6. Des. 1903. .....Rilstj. Heimskringlu.— Af því við erum svo fáir íslending- arnir hér í bæ, þá ber lítið á tilveru okkar, en þó skal ég geta þess, að 03S líður hér öllum vel, og svo mundi það verða, þótt vér værum hér fleiri. Bædi höl'um vér góða heilsu og næga atvinnu, en í þessu tvennu er fólgin aðalvelsæld líf'sins. Tímar e u hér enn þá góðir með atvinnu og kaupgjald gott, eins og verið hefir um sfðastl. 3—4 ára tfrná næstliðin, en ýmsir óttast samt að nokkui breyting kunni að verða á þessu á næstkomandi Ari, fyrir og eftir næst- komandi [kosningar, en engin vissa er fyrir þessari fmynduðu brevtingu — Verzlnn her í bæ má heita allfjör- ug, Jbæði fyrir bændavöru og hjá kaupmöDnum. Bændur fá fyrlr smjör sitt 30—35c. fyrir pundið, 50 cents fyrir tylft af eggjum; kartöflur seljast 1 cent pur.dið og stundum meira.^jEpli kosta frá 75c. til $1 bush.,feftir gæðum. Hey er $16 til $20Jtonnið hér út úr búðum. Fóður- bætirjer nokkuödýr- Shorts $1.20— $1.85Jsekkurínn, eða $25 tonnið, en Bran 85c. 100 pundasekkurinn. 200 pundjbezta hveiti kostar $4,80. Aðr- ar vörur’eru í líkutn hlutíöllum. Tiðin var hér óvanalega vot- viðrasöm á næstkomandi sumri. Þó hefi égjekki frétt að hey eða aðrar afurðir bænda hafi nökkuð skerast. Aítur er tfðin nú um títna, lik því og vanalega.^fgóðviðri öðruhvoru, þó 'hafa frostnætur komið nokkru fyrr en vantjei, og grénað af snjóhagli, sem varaði í forsælu vfir 1 dag um mánaðamótinJOktóber og Nóvember. —Læt ég svo staðar numið með frétt að þessu sinni og óska til lukkn 011- nm löndum mfnum á stóru sléttun- um fyrir austanfjöllin. Guðm. Jónsson Austfjörð ÚR BRÉFI frá Garðar, N. D., dags. 15. Des. 1903. .... Leikritið: „Oft fer sá vilt er geta skal“, var leikið hér á Garðar að kveldi þess 7. 8. og 9. þ. m. og heppnaðist mjög Jvel þrátt fyrir óveður, sem aftraði fólki frá að koma langt að. Nú undanfarið hefirveðrið verið mjög vetrarlegt: hríðarstormar flesta daga. í morg- un var frostið 28. stig fyrir neðan zero, og finst fólki það mikið svona snemma vetrar. Barnaveiki er að stinga sér niður og vegna Þeirrar veiki var hætt skólakenslu á skóla- húsinu No. 5 hér f Garðarbygð. Tvö börn líerra Jóns Mýrdals er sagt að liggi f taugaveiki, og stuttu áður en þau veiktust mistu þau hjón efnilegan dreng 6 ára. Fyrirspurn til ‘Helora magra* Vel er mönnum það kunnugt. áð „Helgi magri" var þjóðhöf'ðingi mikill sinnar tfðar, en vart mun fólki það eins Ijóst. "að hann htfl PIANOS og ORGANS. Helntsr.man & Co. Pianos.---Bell Orgel. Vér seljum með mánadarafborgunarskilmálum. J, J. H McLEAN 8l CO. LTD. 530 MAIN St. WINNIPEG. ew York Life | nsurance l,o. JOHN A. McCALL, president. Idfsábyrtiðir í gildi, 31. Des. 1902, 1550 inillionir Hollara. 700,000 gjaldendur, sem eru félagið eiga þaðog njóta als gróða. 145 þús. manna gengu í félagiðá árinu 1902 með million doll. ábyrgð. Það eru 40 milliónir meíra en vöxtur fél. 1901. Gildandi ábyrgðir hafa aukist á síðastl. ári um 188 mill. Dollars. Á gama ári borgaði félagið 5000 dánarkröfur—yfir 15 mill. Doll,— og þess utan til lifaridi nteðlima 14} mill. Doll., og ennfremur var 84,750,000 af gróða skift upp milli meðlima, sem er #800,000 meira en árið 1901. Sömuleiðis lánaði félagið 27,000 meðlímum $8,750,000 á ábyrgðir þeirra, með 5 per cent rentu og án annars kostnaðar, C. ölafson, J, «. Ilorgan, Manager, AGENT. GRAIN EXCHANGE BUILDING, w i jsr isr ipe g-_ se 11 boðsgestum sínum beina- er að 8umhli sátu. En hvernig víkur þv þá við að eyfirski „klúbburinn“ hér í Winnipeg, er nefnir sig ,,Helga magra, selur boðsgestum slnum greiða fyrir æríð fé? Hvernig mundi „Helga magra“ lftast á þetta tiltæki „klúbbsins", ef hann mætti Jíta upp úr gröf sinni? Mundi hann kunna „klúbbnum“ nokkrar þakkir fyiir tiltækið?— Hann (H. m.) var gestrisinn og bauð ekki mönnum heim til þess að giæða á þeim fé, þótt heiðinn væri. Kristnir menn taka upp hátfð heiðinua manna og kveðast vilja henni í blessun og kristni snúa. Hvað mundi sagt um það, ef ein- hver tæki líkneski Þórs eða Óðins, færði því fórnir og teldi það kristi legar athafnir? Vill Helgf magri svo vel gera, að svara þessum spurningum, og skýra málið fyrir almenningi Arnór Árnason. Vinsamleg bendiug. Eins og öllum er ljóst, hafa ís lendingar heima á Fróni hlotið all- mikinn sigur eftir 50 ára stjórnfrels isbaráttu. Erþað stórkostlegt gleði efni öllum sönnum ættjarðarvinum og það því fremur sem sá maðnr hefir hlotið sæti í æðsta sessi sem kunnnr er að flestum þeim kostum, er til þess þarf að sitja þar þjóðinni til sæmdar. Það virðist því sjálf- sagt að Vestur-íslendingar allir taki nú saman höndum og láti semja heiilaósk í ávarpsformi til hins fyrsta ráðgjafa íslands; ætti það helzt að vera undirritað at kosnum fulltrúum frá hjnum ýmsu félögum meðal vor, t. d. kyrkjufélögunum báðum, blaðaútgáfufélögunum öll- nm o. s. frv. Þar ætti engín flokka skifting né ágreiningur að koma til greina, heldur sameiginleg gleði vfir unnum sigri bræðra vorra aust- an hafs. Þetta er að eins vinsamleg bending sem óg vona að verði tekin til greina og ætti það að gerast sem allra fyrat. SlG. JÓL. JÓHANNESSON. MINNIOTA MINN , 20 DES. 1903. Gifting. Ný gift eru hér, Björn lögmaður Björnsson sonur Björns Gíslasonar dannebiogs—manns frá Hauksstöðnm S Vopnafirði og Þóiun dóttir Jónatans Jónatanssonar frá Eyðum.—Dauðsfall. NýdáinerSig- rfður Pétursdóitir, Péturssonar frá Hákonarstöðum í Jðkuldal. Hún var kona Runólfs Runólfssonar frá Snjóholti Eystra. Tíðarfar, siðan um miðjan Október heflr veðrátta mátt heita hagstæð, en samt sökura óveðranna er framan af haustinu gengu, sjást hér enn hveitistakkar uppi8tandandi.—Ferðamenn. Pétur Hxvarðarson frá Gaukstöðum á Jök- uldal er hér á ferð nú sem stendur, og hvað láta illa af landbúnaðai útlitinu 4 Ausffjörðum, segir hvorfna hina fornu búsæld Jökuldala.—Enn hver er orsökin ?—Sama er landið frjóft og fagurt. Já, Eyðileggingar orsökin liggur í þjóðháttum er nú tíðkast og óhagkvæmum lagasetuinguir. Jón Runólfsson (sem vérallir þekkj- um) lagðl 4 stað til íslands fyrir fáum dögum. Úrræði 4 Það hefir jafnan verið tilflnnan- legur skortur á fslenzkum sönglaga- bókum hér vestan hafs, bæði að því er sneitir hentugar nótnabækur fyr- ir vísnasöngva og eigí síður fyiir venjuleg sálmalög. Annarskonar kyrkjulög fyrir hljóðfæri eða sam- söngva , fslenzku máli hefir blátt áfram ekki veiið um að gera, hvorki að austan né vestan við haflð, t. d ritningarsöngva (anthema) né aðrar viðhafnar kyrkjusöngva eða sér- söngva á (solos). Sönglistin meðal íslendinga hefir Ifka til þessa tfira yfirleitt verið svo bundin óviðtæk og einhæf, eins og kunnugt er. Til- tölulega fáir hafa ýmsra orsaka vegna, haft tækifæri til að nema þessa fþrótt heima í ætthögunum fornu, og enn aðrir hafa slept tæki- færinu fram hjá sér og nokkrir þeirra, sem talsverðri fullkomnun náðu í þessa átt, hafa náð henni fyr- ir sig sjálfa aðeíns, en ekki unnið að því að aðrir yrðu hennar að mun að njótandí. Hinir, sem auðnast hafði að neyta tækifæranna og vílja höfðu til að láta þjóðina njóta af ávöxtun- um, hafa verið svo fáir að þeirra hef ir eigi orðið næg not Því er það að lægri tegund sönglistarinnar hefir eins og náð mestu haldinu á tilfinn- ingu íslendinga. Yfir höfuð að tala hefir því belgingssöngurinn (að syngja alt af jafn sterkt, eða helzt ávalt eíns sterkt og hátt eins og mögulegt er) haft mest fylgi, flesta áhangendur. Kyrkjusöngurinn hef- ir alment verið jafnsterkur og hár og óhrifinn (uandagtig) að heita má, hvort heldur hann fór fram við jarð arfarir. skfrnir, giftingar o. s. frv. Knginn munur hefir jafnan verið gerður á efnisbreytingu sálmsvers anna. Bænarsálmar og neyðarljóð fmfa oftar heyrst sungin með hvln- andi krafti og rífandi áreynslu á raddfærin. Sllmasöngsnótnabækur þær, sem íslenzk alþýða heflr átt kost á að nota til þessa, haía eigi sýnt ósöngfróðum mönnum að neiun mun skyldi gera 4 raddstyrk í einu né neinu lagi að heita má. Vitan- lega geta sönglærðir eða sérlega sönghæfir menn fundið það og skilið eftfr fallardanum í samræmis heild- inni (harmoay) eða tóneðli hinna ýmsu faghluta hvar slikar breyting- ar eru nauðsynlegar — þótt öllun^ jafnvei mönnum á líku lærdómsstigi beri þar eigi áyalt saman um. Sálmabækur, sem prentaðar eru merkjum, er sýna hvaða lómstyrkur og rómlag fari bezt í hverjum sálmi> versi eða stuðli, hafaeigienn verið til meðal þjóðarinnar, þótt slíkar sálmabækur, sé hér á fandi alltíðar^ og h jálpi mikið til þess að sönglært fólk eigi hægra með að verða sam- taka og samhuga við æfingar og framkomn við guðsþjónustur. Nú er svo komið, að sögn, að í vændum eru nægar nótnabækur fyr- ir sálmasöngva. Fyrir ýkjaiöngu síðan var safnað áskriítum fyrir nýja, endurbætta útgáfu af fjórrödi- uðu sálmalagabókinni, er Jónas sál Helgason gaf út fyrir mörgum ár- um. Þessi nýja útgáfa átti svo að koma út Innan hæfilega langs tíma og f'ærast áski ifendunum: en það hef- ir dregist til þessa, en frézt hefir að hún sé nú um það leyti sloppinn úr pressunni. Jafnframt fylgir fregn tú, að önnur ný fjórrödduð sálma- lagabók til sömu notkunar, sé þegar kominn hér vestur á undan hinni, og án rokkurs fyrirvara. Þessi slð- arnefnda bók kvað vera búin til prentunar af séra Bjarna Þorsteiní- syni, 8em ralinn er einhver söngfróð- asti maður á íslandi um þessar mundir, og er því bókin væntanlega mjög fullkomin í þeirri grein. Sumum kann að virðast þetta gleðiefni mikið fyrir sönglaga fram- för, að hafa nú þegar fengið líklega ágæta nótnabók eftir séra B Þ. og svo að vörmu spori endurbætta út- glfu af Jónasar bókinni svonefndu; en slfkt getur, ef vel er aðgætt, verið töluvert álitamál. Hugsimaður sér, að tekið verði jönmm fegins höndum við báðum bókunutn og þær annaðtveggja brúk- aðar báðar á víxl af hverjum söng- stjóra eftir því sem honum geðjast tóusetning þessa lagsins í Bjarnabók og l'ins lngsins I Jónasarbókinni, þá verður jafnan að hafa með höndum báðar bsekurnar og söugfiokkur hans sömuleiðis og væri það ærÍDn og ó- þarfur kostnaður. Þá myndi og svo farið, að þegar Pétur brúkar ávait vist lag eftir rithætti Jónasar, myndi , Páll jafnan nota sama lagboða eftir „útse:ningu“ Bjarna, þvl hver myndi fylgja sfnum smekk, og söng- flokkar beggja verða að beygja sig undir val söngstjóranna eins og vant er og rétt. Hér myndi ekki söng fræðilegur smekkur né þekking í gildi laganna ráða nema endrum og eins- Öllum er kfranugt, að að eins tiltölulega fáir af þeim, er söng hafa stýit við ísl. söfnuði hér vestra til f>es3a, hafa verið færir til að dæma fyrir vfst um gildi alfra laga er þeir þó hafa æft, spilað eðasungið, þótt slíkt sé nú að byrja að leiðast í betra horf Hér eru því líkur til að notað yrðu alt að því eins oft þau icgin, sem öfullkomnari væm tóu- kveðin, ýmist af því að auðveldara þætti að læra þau, eða syngja þessa röddina eða hina, eður þá af því að „gripin" þættu hentugri fyrir lftt æfðan organleikara. Hinsvegar mætti og búast við að bækurnar irðu báðar í brúki þannig, að Pétur myndi ávalt brúka bók Jónasar, af þvf að hann hefiraltaf brúkað eldri útgáfuna, eða var kunningi Jónasar eða kunningja hans. En P&ll vildi miklu heldur brúka nýju bókina hans séra Bjarna. því séra Bjarni væri viðurkendur sem einn söngfróð asti 'maðurinn á landinn (íslandi) Þannig löguð rök eru alltfð í öðrum m&lum og því engu óeðlilegri'f þessu sambandi. Það mun allmörgum skiljanlegt að hér þurfi 'gætni með, ef ekki á að hnigna sönglistinni við komu bók anna. Að brúka báðar bækurnsr jötnam höndum er óþarfur kostnað ur, eins og áður er sagt, að brúka þær b&ðar & vlxl ollir skaðlegum ruglingi. Fólk, er sækti af og til kyrkjur ávlxl, gœtf eiginlega hvergi fylgt með I söngnum svo vel væri, og söfnuðirnir sjálfir mættu að meira eða minna leyti hvila radd- færi sín unz )>eir kyntust betur þess- um nýju lagamyndum. Eina r&ðið, sem mér virðist vera um að tala i þessu efni er f>að, að Íslenzk-Lúterska kyrkjufélagið hér taki sér fram um að l&ta velfærann, helzt innlendann, óháðann söngfræð- ing yfirllta b&ðar bækurnar og gefa úrskurð um yfirleitt gildi þeirra og taka síðan upp til almennrar biúk. unar f söfnuðunum þá bókina ein göngu, er betri álitist. Með þess» móti mætti búast við að önnur hvor bókin yrði að tilætluðum notum. Það liggnr I augum uppi að ekkert tillit ætti að taka til þess, hverjir höfundar bókanna eru, heldur til þess, hvors þeirra verk er betra eða fullkomnara. Þótt nokkrir ósöng- fróðir flokkaleiðendur yrðu óánægð- ir Jyfir svona lagaðri framkvæmd kvikjufél. í tyr8tu. myudi fllótt yfi' það fyrnast og verkið verða því þakklitara f fiamtfðinni. Það væri mjög æskilegt að ein hverjir þeirra er meiri þekkingu hafaen ég & söngfræðism&lum, hvort sem þeir eru söngstjórar eða eigi, vildu gera kunnugt álit sitt í þessu sambandi. F&ir þeirra munu álíta málið einkis virði. Jafnframt er væntanlegt að kyrkjufélagið meti eigi líklegar afleiðingar af komu bókanna að vettugi, en geri sitt til að þær verði að sem farsælustum notnm við guðs þjónustur framvegis. Ritað á jóladaginn 1903. J. Einarsson. Ubgfrú Rósa Egilson lagði af stað vestnr að hafi til systur sinnar sunnudaginn 20. þ. m. Kiukkan 3 sama dag komu saman Þeir af leik- félagi Skuldar, er ferðuðust með leiknum „Parnílla" í fyrrahaust og gáfu þeir ungfrú Egilson armband úr gulli. Voru í það grafin nöfn allra þeirra er f förinni höfðu verið. Sig. Júl. Jóhannesson afhenti gjöf- inaog talaði nokkur orð fyrir hönd flokksins. Samsætið var haldið að heimili Fred. Swanson’s. CarQlina Dalmann flutti kvæði hlýtt og vel orðað. Þessir fluttu tölur: Fred. Swanson, Guðin. Anderson, Guðjón Iljaltalfn, Olafur Eggeitsson, Ást- björn Egge tsson og Gunnlaugur Jóhannsson. Að Því búnu vrr ung- frú Egilson lylgt niður á jámb aut- arstöðvar og hún kvödd |ar og ósk- að allra hailla n.eð tæzta þakklæti fyrir frainúrskarandi dugnað i þarf- ir b.ndind.sins. Sómaverk. Fi á Argylenýlendu er ossritað að íileudingar þar hati á siðastliðnu sumriskotið sarnan á annað hundrað dollara og keypt fyrir þá upphæð mjög myndarlegan legstein, er þeir reistu á leiði Sigbjörns sál. Jóhann- sonar skálds, frá Fótaskinni í Þingeyjarsýslu, sem dvalið hafði meðal þeirra um nokkurra ára tfma, og með ljóðum sfnum og allii fram- komu gert sig þar hvers manns hugljúía. Auk þess er bændur lögðu at mörkum til þessa sóma- verks, þá g&fu og bæði kvenfélögin þar í bygðinni siua $10 hvort þeirra til fyrirtækisins. Steinninn er um 6 fet á hæð, með fagurlega áhöggnu nafni þess látna, ásamt læðingar. og dánardegi og einkunnaiorðum hans, alt með gyltu letri. Svo er glerrúða greipt f steininn yfir letrið, svo það skemm ist ekkí af áhrifum lofts. Þeir eru vanir því, Argylebúar, að gera myndarlega hvað sem þeir takast í fang, og þeir hafa ekki brugðið vana síuum f þessu etni. Sigurbjörn sálugi halði með margru ára Ijóðagerð sinni f nýlendunni auglýst svo kosti landsins og dugnað og framfarir uýlendubúanna þar, að «ngin nýlenda Islendinga hefir ein* verið kveðin inn f nrinni þjóðarinnar eins og hún. Hann verðskuldaði því að minningu hans væri haldið á iofti, og það hafa sveftungar hans nú gert með þessu sómaverki sínu.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.