Heimskringla - 31.12.1903, Blaðsíða 3

HEIMSKRINGLA 31. DESEMBER 1903,
sem á eftir fer, f sambandi við
■ódygð félagsins sjálfs.
Rannsókn og vitnaleiðsla f
þessu máli sýnist méf eins og þér,
mjög svo æskileg, en það þarf þá
að vera gert með yiti og alvöru.
Málsókn þarf líklega ekki að eiga
við, ef sagan að ofan er sönn.
» Það er vel gert af Hkr. að
fjalla um lffsábyrgðarmál og gefa
bendingar f þá átt eins og hún
hefir gert, það er óf>akklátt verk,
en engu að síður nauðsynlegt,
einungis að málin sé lesin alveg
ofan í kjölinn áður en [>au eru
böðuð í prentsvertunni.
Virðingarfylst.
Winnipeg 13. Des. 1903.
J. Einarsson.
Frá ,,Helga magra“
Flestnm íslendingum mun Helgi
magri minnisstæður, ekki að eins
landnámsmaðnrinn frœgi, sem reisti
«ér bú í kristnesi í Evjafirði í fyrnd-
inni, heldur líka JcUbburinn með
því nafni, sem í fyrra um miðsvetr
arleytið (29. Jan.) efnaði tii og
hélt löndum vorum eitt hið stærsta
og ánægjulsgastia samkvæmi, sem
nokkurn tíma heflr haldið venð
með íslendingum í Amerfku.
Ekki heflr hann haft hátt um
sig síðan en þó verið starfandi og
hugsandi t kyrf>ey. Nú er hann
aftur svo djarfur að koma fram fyr-
ir almenning þjóðar vorrar í þessu
landi og bjóða til annar3 miðvetr-
arsamkvæmis t ltkum stfl og f fyrra.
Geiir hann þetfa með þeim mun
meiri ánægju, þar sem honum er
ekki annað kunnugt en að miðs-
vetrarsamkvæmið í fyrra. sem að
fornum sið og fyrir stnttleika sakir
líka var ÞORRABLÓT nefnt, hafi
fengið lof mikið af iýð öllum. Mun
flestum bera saman um, að það
hafi verið hið íslenzkasta samkvæmi
aem haldið hefiir verið hér hjá oss,
og um leið hið skemtilegasta. En
veturtnn langur og ekki vanþörf á
einhverri allsheriar skemtun, er
aem flestir fái notið, og orðið geti
fólki voru bœði til ánægju og sóma.
Enginn skyldi nafnið hræðast
„Þorrablót", þött það só úr heiðni-
Svo eru nöfnin Þorri og Góa. ogó-
tal önnur, og hræðast þau enginn
fyrir það. Blótinu viljum vér i
blessun snúa að kristnum sið, með
þvt að láta alt fara fram sem prúð-
mannlegast og gera samkvæmið
eins göfugt og samboðið háttum
vel siðaðra manna og kristinna, og
fðng eru til, um leið og vér breið-
um yflr það eins rammfslenzkan
blæ og oss er unt. Og af því það
er sannfærfng vor, að þesú íslenzki
blær, er vér viljum láta einkenna
samkvæmi þetta um fram öl' önn-
ur, gefi því sérstaka þýðing og sé
til að afla því vinsældar hjá þjóð
vorri, höldum vér nafninu, þótt
heiðið sé, og álítum það engu spilla
því margur hefir góður maður krist
inn heiðið heiti borið og ekki verið
gefið það að sök.
Enginn skyldi heldur það til for-
áttu finea; að það eru menn ey
flrzkir, sem fyrir þessu gangast.
Það er tilviljun ein. Hér var eitt
sinn félag eitt afarstórt; er Islend-
ingafélag hét. Meira að segja, það
mun enn þá til vera, þó, lítið verði
þess nú vart. Mjög var það starf-
samt hér i fyrndinui og mörg orð
lagði það í belg. En flestir munu
að þeirri niður stöðu hafa komist,
að það hafi of þungt verið í vöfun- j
umog.þessi þyngsli oiðið [>vf að
aldurtila.. En til þess eru víti að
varast þau. Þess vegna kom fá- ;
einum mönnum saman um að J
mynda ofurlítið félag og láta það
leitast við að leggja rækt við ís- !
lendinginn eftir föngum. Það var
tilviljun ein, að þessir menn voru
Eytírðingar. En það er íslending I
urinn, sem þeir hata í huga; hans
veg vilja þeir sem mestan gera,!
sýna þvt sem bézt er í fari hans j
sem mestan sóma og hefja það, ef
unt væri, á hærra stig með þvf að
hlúa að þvl 0£ friða um það á all
ar lundir.
Svo iramailega sem vér gætum
eitthvað geit í þessa fcttina, vonum
vér, að vór ekki verðum látnir
gjálda 'þess, að vér eiutn Eyflrð-
ingar.
Samkvæmið höfum vér ákveðið
að halda 29. Janúar. Það var þann
dag haldið í fyrra af því ekki var
hægt að fá hæfllegt húsnæði miðs-
vetrardaginn sjálfan. Nú var það
heldur ekki hægt og þess vegna var
þessi dagur valinn. Vér höfum
þegar tekið Ifl leigu lang-vegleg-
ustu, rúmbeztu og skrautlegustu
samkomuhöll bæjarins, þina spán-
nýju Manitoba höll á Portage Ave.
og vonum, að þar verði nægilegt
húsrúm handa öllum gestum vorum.
Herrn bóksali Halldór 8. Bardal
hefir góðlúslega tekið að sér að
selja aðgöngumiða til samkvæmis
þessa. Verða þeir til sölu í búð
hans hinni nýju hið bráðasta og
eru menn beðnir að snúa sér til
hans f tíma. Því það mun líkt
verða og í fyrra, að færri fái en
vilja. Það verða einungis seldir
eins margir áðgðngumiðar og sæti
verða við borðin í salnum, og tala
látin standa á hverjum miða, sem
vísar til sætis með sömu tölu. Þess
vegna verða ekki fleiri aðgöngu-
miðar seldir en sætin verða við
borðin, svo allir geti setið f einu
og notið jafnt ícttanna, bæðj hinna
andlegu og líkamlegu. Þeir sem
heima eiga út um nýlendurnar, ættu
að fela kunningjum sínum hér í
bænnm að kaupa aðgöngumiða fyr
ir sig og gera það í tíma. Vér lát-
um þessa getið vegna þess, að marg-
ar fyrirspurnir frá mönnum vfðs-
vegur f mikilli fjarlægð hafa þegar
borist oss um það, hve nær Þorra-
blótið muni haldið verða, og ein
þeirra alla leið frá Klondike.
Kostar aðgöngumiði bver $125
eða $2 50 fyrir karlmann og kven-
mann.
Síðar verður nákvæmari grein
gerð fyrir samkvæmiau og tilhögun
þess, ef þurfa [>ykír.
Þar verða vistir allar sem ís-
lenzkastar að unt verður og alt það
er hverjum íslendingi þótti góm-
sætast f æsku á borð borið.
Einir átján vænstu sauðartnag-
álarnir í Bárðardal fluttu sig bú
ferlum vestur hingað síðast liðið
sumar og bíða þess síðan ir.eð ó-
þreyju að komast á Þorrablótið.
Helztu skáld vor og ræðuskör-
ungar verða til þess fengnir að
flytja kvæði og tæður yfir borðum.
Og beztu hljóðfæra-leikendur bæj
arins verða fengnir fyrir ærið gjald
til að leika á hljóðfæri og skemta
gestunum.
Eftir að botðum hefir hrundið
verið, fara fram ræðuhöld,. rímna-
kveðskapur, tvíaöngur og aðrar
þe3S konar skemtanir að fslenzkum
sið, eins lengí fram eftir nóttinni
og mönnuni þóknast. 0g nm leið
vetður tækífæri fyrir unga fölkið
að dansa í öðrum sal, sem til þess
er ætlaður.
Kristuesi hinu vestra á tuessu
Þorláks hins hel|<a, 1903.
Helgi magri.
Foresters-málið á Gimli.
Herra ritstj'.
í 9, tölubl, Hkr (10. f>. m.)
stendur ritstjórnargrein með fyrir-
sögninni: „Foresters-málið á
Gimli“. Jafnvel þó mér sé ekki
um Það géfið að rita í blöðiri, [>á er
margt f þessari grein, sem skyldan
gagnvart félaginu (The Indipend-
ent order of Foresters) býður mér
að svara.
í heild sinni er grein [>essi ó-
þörf og óeðlileg f þeim anda sem
hún er rituð, eða kemur fyrir al-
menningssjónir, sérstaklega hvað
stóryrðin snertir, svo sem „prett,-
vfsi, rán og þjófnað o. fl.. og hafði
ég ekki búist viðnemu slíkufrá
[>ér. þar sem við áttum tal um
þetta mál fyrir skömmu slðan og
mér fanst þá þú vera á sama máli
og ég, hvað aðalatriðin snertir í
þessu „Foresters máli á Gimli“.
Það er ekki tilgangur minn að
svara grein [>irini orði til orðs, en
hitt vil ég reyna að sýna fram á
að félagsstjómin hafi gert rétt eft,-
ir þvf sem málið var lagt upp í
hendur hennar, eða með öðrum orð-
um: Ekki getað geft annað en hún
gorði.
Félagið, The Indipendent Ord-
er of Forester, er svo kunnugt orð-
ið, bæði meðal íslendinga og ann-
ara, að ongum dettur í hug að ef-
ast um skilvísi þess. Reynsla með
lima stúkunnar ísafold hér í Win-
nipeg, sem f meir en 10 ár hefir
haft viðskifti við stórdeild (Sup-
rime Court) félagsins, hefir verið
sú, að ekki hefir verið hægt nð
hugsa sér skilvfsara félag að skifta
við. Svo ég er viss um að öllum
meðlimum Isafoldar fellur illa að
heyra þvf borin svik og þjófnað á
brýn.
Eftir þvf sem mér hefir borist,
[>á er Það víst rétt, sem [>ú segir,
að borgun var boðin fjármálastjóra
Gimli-stúkunnar fyrir þann 20.
Marz. En ef þú skýrir rétt frá, að J
hún hafi verið boðin fram 1. Marz,
þá er engum bliiðum um }>að
að fletta, að maðurinn hefir, eða
einhver fyrir lians hönd, verið bú‘
ir.n að brjóta félagsgildi hans; þvf J
í sannleika gerir ekkert til hvort j
peningarnir voru boðnir eða borg-;
aðir þann 1. eða 20. Marz, eða mán ;
aðarins, som um er að ræða. Pen- [
ingarnir verða að vera borgaðir af j
meðlimi sjálfum eða einhverjum J
fyrir hans hönd fyrir 1. dag þess ;
mánaðar, sem gjaldið fgildir fyrir, i
að öðrum kosti hefir hann tapað |
félagsréttindum Jsfnum. Lög fé-1
lagsins eru svo ótvfræð f þessu til- J
liti, að það ætti engum meðlim fé-
lagsins að vera ókunnugt um þessa
fyrstu og stærstu skyldu, sem fé-
lagfð leggur þeim á herðar.
Independent Order of Foresters
á óefað hinn mikla viðgang sinn
því að pakka meðal annars að starf
semi þess er bygt á föstum grund-
vallarreglum, sem gilda jafnt fyrir
alla meðlimi þess, og sem æðstu
stjóruendur, ekki geta breytt út
af nema [>eir hafi gildar ástæður til
þess, þvf þeir verða að svara fyrir!
gerðir sínar, verða að lilýða lögum
félagsins rétt eins og hver einstakl- J
ingur, semfélaginu tilheyrir;?sjálf-
ir eru þeir háðir sömu lögum og B.;
Baldwinson og ég og hver annar!
meðlimur fél.
Það, að Gimli-stúkan sendi
stórstúkunni peningana og hún
(stórstúkan) kvittaði fyrir, réttlætir
ekki afstöðu hlutaðeigandi gagn-
vart lögum félagsins. Nema [>vf
að eins að Proof öf Death beri með
sér f eiðsvarinni sk/rslu f jármálarit-
ara, að peningarnjr hafi verið borg-
aðir eins og lögin heimta. Pen-
ingar þeir sem Gimli-stúkan sendi
stórstúkunni, sem iðgjöld fyrir Jón
sál. hafa verið endursendir Gimli-
stúkunni með bankaávísun No.
1173 og eru því ekki f sjóði felags-
ins, eins og þú segir í grein [>inni.
5. „Að Jón var f sannlelka góð-
ur og gildur meðlimur stúkunnar,
| þegar hann lézt, og svo viðurkend-
ur af sinni og félagsbræðrum.
Með lífsábyrgðarkröfunni neit
ar Gimli-stúkan þessu hvortveggja,
og fyrir þá skuld neitar félags-
stjórnin að borga kröfuna.
6. Að Gimli-stúkan hefir fast-
lega mælt með þvf að þessi dánar-
krafa sé borguð refjalaúst af fé-
laginu til hins rétta erfingja“ o. s.
frv.
Um þetta atriði f grein [>inni
get ég ekkert sagt. Eg er þvf
ekki kunnugur, en hinu sem fram
er sett f þessari 6. grein þinni er
ég þér samdóma. Ég efast ekki
um að hver einasti íslenzkur for-
seti mundi óska að krafan hefði
gotað orðið borguð. Svo heldur
þú áfram:
„Vér sjáum ekki beturjen að
félaginu hafi larist afar ilIa“,’fo. s.
frv.
Hefir þá félaginu farist afar-
illa, að það skyldi breyta samkv,
lögum sfnum? Viðskiftahliðin á
þessu máli er sú sama sem gildir
hjá öllum félögum, hverju nafni
sein néfnast, „borgun í gjalddaga11 j
ella verður hlutaðeigandi að sætta
sig við afleiðingarnar. án tillits til
kringumrtæða, eða finst þér það
ekki rétt fyrirkomulag í viðskifta-;
lífinu; hvernig heldur þú að það !
gengi til, ef einmitt þetta værii
ekki sterkum skorðum bundið.
Ég skal leyfa mér að taka upp
fáein atriði úr grein þinni ogsvara
Þeim. Þú segir:
<f
„Það virðist algerlega rangt af
stjórnendum félagsins eystra, að
ganga alveg þegjandi ogfmeð fyrir-
litningu fram hjá öllurn þeim mik-
ilsvarðandi málsatriðum“.
Stjórnarnefnd félagsins hefir
hvorugt gert.
Frá þvf f Aprflmán. og þar til
17. Sept. héldu þefr ákvörðun'sinni
til baka, til þess auðvitað að gefa
Gimli-stúkumii og erfingjunum
tœkifæri til þess að leiðrétta það
sem þurfti, svo hægt væri að borga
kröfuna.
1. Að iðgjalda borgun Jóns
sál. var boðiu fram í gjalddaga og
að fullu og langt fram yfir það.
Þú segir: „Oss hefir verið
sagt, að í þessu sérstaka tilfelli
mundi lifsábyrgð Jóns sál. hafa
verið borguð umyrðala.ust, ef hann
hefi dáið einum eða tveimur dög-
um sfðar en hann gerði, eða f Apr-
flmán“.
Ef Gimli-stúkan hefði sett í
skýrslu sína, að iðgjaldið fyrir mán
uðinn, sem hann dó í—Marzmán.—
hefði verið borgað, segjum 20.
Febrúar, þá var um enga mótstöðu
frá stjórnendum félagsins að ræða.
Hefði Jón sál. dáið 1. Aprfl f stað-
inn fyrir 31. Marz, þá var 20. Marz
borgað fyrir frarn fyrir Apríl, og
þá hefði Gimli-stúk m að lfkind-
um látið framboðið gilda fyrir
Marz-borgunina. Gjaldið var ekki
borgað í gjalddaga, þar af stafa í
þessu tilfelli öll vandræðin.
Þetta kemur ekki lieim við
það sem þú segir framar í grein-
inni, að það hafi vesið boðið fram
1. Marz. Ef það hefir þá verið
boðið íram I. Marz. Ef það hefir
þá verið boðið fram var það ekki
í gjalddaga og því síður langt fram
yfir það.
2. „Að stúkan tók það framboð
gilt og sendi iðgjald hans til stór-
stúkunner“.
Þvf ber [>ú ekki dauðsfalls-
sönnuninni (Proof of Death) sarnan
við það. Setjuin svo, að pening-
arnir hefðu verið boðnir fram í
tæka tfð og Gimli-stúkan tekið
það gott og gilt. Þvf gat hún þá
ekki á 5 máuuðnm, sem stjórnar-
nefndin beið. leiðrétt það?
3. „Að stúkan taldi haiin gild-
an meðlim og stórstúkan ueit-
aði því ekki meðan hann var lifandi
og líklegur til framtíðar borgunap.
Stórstúkan vissi auðvitað ekk-
ert um þetta fyrr en lífsábyrgöar-
krafan kom. Hefðu stjórnendur
félagsins vitað um það, þá hefði
Jón sál. orðið að fá endurtekning
inn í félagið og stúkuna, án tillits
til þess hvort hann hefði verið lfk-
legur til framtíðarborgana. hefð
liann á annað borð viljað halda á-
fram að vera meðlimur h'lagsins.
4. „Að stórstúkun mcðtók ið-
gjöld hans og kvittaði fyrir þau
sem fnlla borguu fyrir Mt.rz, og
heldur þeim peningnm".
Ég held það sé mjög vafasamtj
hvort félagið yrði dæmt til að
greiða erfingjunum dalina, Þetta
mál snýst eðlilega mest um gerðir
fjármálaritarans, og sumir halda1
ef til vill að félagið beri ábyrgð af
gerðum hans, Því er ekki þannig!
varið. Fjármálaritarinn erað eins
erindsreki (agent) meðlima sinnar
stúku, gagnvart stjórnardeild fé-
lagsins, og þvi hefir stórstúkan
enga ábyrgð á gerðum hans (sbr
147. (2) grundvallarlögum félags-
ins).
Þessi (félagslegi)^ bróðurkær-
| leiki, sem þú heldur að stjórnend-
! ur félagsins hafi svo lftið af, getum
! við livorugur okkar eða nokkur
annar orðið eða verið aðnjótandi,
J nema á meðan við erum „in good
standing". Ef við liættum að
vera það, þá svfkjum við samninga
okkar við félagið, og getum naum-
ast búist við að njóta bróðurkær-
leika eftir það, sfzt frá þeim mönn-
um, sem lítið hafa af að uiiðla.—
Hvort manuúðin hefir tilveru í
hjörtum stjórnenda I. O. F. skal ég
ekkert um segja. Eg hefi ekki
prófað þau, en ég hefi síðan ég
kyntist félaginu og stjórnendum
þess, álitið að þeir vœru mjög
samvizkusamir og réttsýnir menn
og ég hefi þá skoðun enn [>á, þrátt
fyrir „Foresters-málið á Gimli“.
Þinn einl.
Bt. Sveinsson,
Winnipeg, 12. Des. 1903.
flANITOBA.
Kynniðyður kosti þess áður en þér ákveðið að taka yður bólfestu
annarstaðar.
íbúatalan í Manitoba er nú............................... 275,000
Talabsenda í Manitoba er................................. 41,000
Hveitiuppskeran í Manitoba 1889 var bushels.............. 7,20lÍ61B
“ “ 18»4 “ “ 17,172.888
“ ‘ “ 1899 “ “ ..............2',,922,280
“ “ " 1902 “ “ .............. 58 077,287
Als var korcuppskeran 1902 “ “ ............. 100 062,843
Tala búpenings í Manitoba er nú: Hestar...... ........... 146,591
Nautgripir................ 282,348
Sauðfé................. 35,00e
Svin................... 9 ,598
Afurðir af kúabúum Í-Macitoba 1902 voru.................. «747 608
Tilkostnaður við by«gingar bænda í Manitoba 1899 var..... $1,402,800
Framförin í Manitoba er auðsæ af fólksfiölguninni, af aukntm
afurðum lanisins. af auknum járnbrautum, af fjölguu skólanna. af vs i-
andi verzlun, af vexti borga og bæja, og af vaxandi velliðan
almennings.
í síðastliðin 20 ár hefir ræktað land aukist úr ekrum........... 50,000
Upp í ekrur.................................. ..................2,600 000
og þó er siðastnefnd tala að eins einn tíundi Muti af ræktánlégu landi
i fylkinu .
Manitoba er Uentugt svæði til aðseturs fyrir innttvténdur, þar er
enn þá mesta gnægð af ágætum ókeypis heimilisréttarlöndum og mörg
uppvaxandi blómleg þorp og bæir, þar sem gott er til atvinnu fyrii
karla og konur.
í Manitoba eru ágætlr íriskólarfyrir æskulýðinn.
í Manitoba eru mikil og fisksæl veiðivötn sem aldrei bregðast.
í bæjunum .VTinnipeg, Brandon, Selkirk og fleiri bæjum mun nú
vera vfir 5,000 Islendingar, og í sjö aðal-nýlendum þeirra í Manitoba
eru rúmlega aðrar 5,000 manna. Þess utan eru í Nordvesturhérudunum
og British Columbia um 2,000 íslendingar.
Yfir lö mlllionir ekrur af landi í Hanitoba. sem enn þé
hafa ekki verið ræktaðar, eru til sölu, og kosta frá $2.50 til $6.00 hvei
ekra, eftir gæðum. Þetta land fæst með vægum kaupskilmálum.
Þjóðeignarlönd ( öllum pörtum fylkisins, og járnbrautarlönd mei
fram Manitoba og North Western járnbrautinni eru til sðlu.
Skrifið eftir nýustu upplýsingum, kortum o. s. frv. alt ókeypis, tiJ
ROSf. R. P ROBLIN
Minister of Agriculture and Immigration,
WINNIPEG, MANITOBA.
Eða til:
Josoph B. Skapatson, innflutninga og landnáms umboðsmaður.
‘Allan-Liiiaii’
flytur framvegis íslendinga frá íslandi
til Canada og Bandaríkjanna upp á ó
; dýrasta og bezta máta, eins og hún
ávalt hefir gert, og ættu því þeír, se«n
vilja senda frændum og vinum fargjöid
til Islands, að snúa sér til
hr.H. S. Bardai í Winnipeg, sem
tekur á móti fargjðldum fyrir nefnda
linu, og sendir þau upp á tryggasta og
bezta raáta, kostnaðarlaust fyrir send
anda og móttakanda, og gefur þeim
sem óska, allar upplýsingar því við-
vikjandi.
Fari ekki sá sem fargjaldið á að fá,
fser sendandi peningana til baka sér að
kostnaðai lausu.
PALL M. CLEMENSt
Islenzkur architect.
490 Haiu St. Winnipejr.
Bonner & Hartley,
Lögfræðingar og landskjalasemjarar
494 Jlain St. - - • Winniprg.
R. A. BONNBR. t. l. hartlby.
Woodbine Restaurant
Stærsta Billiard Uall í Norövesturlandin
Tíu Pool-borö.—Alskonar vín ogvindlar.
Lennon A. Itebb,
Eigendur.
JON V. THORLAKSON,
747 ROSS AVE.
j Flytur alskyns farangur og bús-
: gögn um borgina á öllum tímum
dags, og fyrir lægsta verð.
Telephone 2479 er f húsinu
Oanadian [^acific [(ailffaj
Jola skemtiferdirnar i
Desember.
Fram og attur
VVINNIPEG BUILDING & LABOR-
ERS UNION heldur fundi sfnaí Trades
Hall, horni Maraet og Main 8ts, 2. og 4.
rð.studasfskv, bv>ers mánaðar kl. 8,
lœgsta fargjald
til allra staða í
ONTARIO,
QUEBEC
S.TOFYLKJANNA,
Gildir þrjá mánuði.
Viðstöðuleyfl veitt þegar komið er
austur fyrir FORT WILLIAM.
TOURIST
og fyrsta pláss
SVEFNVAGNAR
á hverjuin degi.
Jola og nyars-farbrefin
fram og til baka kosta TVO ÞRIÐJU
vanaverðs.—Farbréfin til sölu Des.
21. til 25. og 30. ál., og Jan. 1,
Gilda til 5. Jan„ að þeim degi meé
töldum.
Eftir frekari uppiýingurn snúið yður
til næsta umboðsmanns C. P, R. fél
eða skrifið
C. E. McPHERSON,
Gen. Pass. Agent,
WINNIPEG.