Heimskringla - 07.04.1904, Blaðsíða 3

HEIMSKRINGLA 7. APRÍL 1904

lindum f>á vil ég r&ða Gfsla til
J>ess að henda ekki otmjðg gaman
að J>ví að ég sé vitfyrringur. Það
veitir honum engan ærutitil eða
lof hjá heiðarlegum mönnum, en
getur bakað sjálfum honum van-
virðu og fyrirlitning annara.
Grísfi gerið gaman að því í
ísafold, dags. 15. Júnf f. á., að ég
væri á sveit og gæti ekki unnið
fyrir mér. Satt er það eins og ég
hefi áður getið um að ég varð að
þiggja af sveit á Islftndi; en það er
óskoðað enn f>á að ég hafi f>egið
meiri sveitarstyrk en hann nám-
styrk. Hvortveggja styrkveitingu
þessa ber að skoða veitta í heiðar-
legum tilgangi en ekki hið gagn-
stæða, og því getur þága hennar
ekki sanngjarnlega talist ámœlis-
sök, þótt Gfsli hafi reyni að láta
pað líta svo út þar sem ég átti hlut
að máli.—Hann lftur sömu grunn-
hygnisangunum á það sem önnur
mál—unglingurinn. Annars gegn-
ir f>að furðu að hann skuli hafa
•offrað ritsnild sinni til að svara
mér, þar sem hann telur mfg vit-
fyrring og langt fyrir neðan það að
vera svara verðan, og margur
mnndi telja stórmeirzku hans það
ósamboðið að lúta svo lágt að eiga
orðastað við mig, smœlingjann og
■einstæðinginn hér í ókunnu landi.
Hinsvegar sé ég nú að Gísli er
svo einkennilegur maður að ég
mun veita honum meiri eftirtekt
her eftir en ég hafði hugsað mér að
gera. En það ár sem hann getur
um að ég hafi strokið úr vist, skal
ég þess geta að ég vann síðari
hluta þess árs sem kaupamaður og
var það látið óálalið; konan mín
var þá að Kyrkjuhæjarklaustri, og
vísaði tilvonandi tengdamóðir
Gísla henni burtu, og er ^onan
mfn ekki sú fyrsta er farið hefir
þaðan á þann hátt og mun henni
ekki lagt það til vanvirðu af f>eim,
sem til þekkja.
Gfsli segir að hreppsnefnd
Kleifarhrepps hafi ekki sóð sér
fært að hafa okkur nálægt böm-
unum okkar af J>ví við hefðum
annars gert þau að ómanneskjum.
Sé þessu ekki logið á hreppsnefnd-
ina þá er hér með ráðin sú gáta til
hvers syni mfnum var komið til
Odds Stigssonar í Skaptardal.
Þeir sem komu honum þangað
urðu að játa að þeir befðu ekki
þekt manninn áður, og getur Gísli
ef-til vill bráðum fengið að sjá það,
þvf ég finn mig knúðan til að birta
greinilega atvik öll er að þvf
hryggilega morði lúta. Ég skal
játa það hér að ég gat ekki sint J>ví
máli svo sem átt hefði að vera, og
orsakaðist það af heilsuleysi mínu,
krampa, enekkiaf vitleysi. Kramp-
inn orsakaðist af illri meðferð á
mér, og bætti f>að haim ekki er ég
hugsaði út f þann voða er barn
mitt var sett í.
Vera má að greihar Gisla um
mig verði honum til upphefðar
f framtíðinni, en engin merki eru
þess enn þá sjáanleg hjá f>eim sem
þær hafa lesið, eða eru að nokkru
kunnir málavöxtum, og hygg ég að
sæmilegast hefði honam verið að
láta mál þetta afskiftalaust, úr þvf
að tilgangi greina hans, að spilla
fyrir mér, er ekki náð, eins og
s/ndi sig bezt á ferð minni til
Reykjrvíkur í sumar er leið, er ég
fór alfarinn af landi brott; f>á
trúðn menn ekki sögum hans, og
voru þá margir sem buguðu góðu
að mér. Ég hafði með mér nokk-
ur vottorð frá Islandi, sem birt
hafa verið í Heimskrínglu og sýna
þau glögt að þeir sem f>au gáfu
• hafa þekt mig að öðru en Gísli
segir um mig.
Það skal og tekið fram, að rtf
þeirri reynslu sem ég þegar er bú-
inn að fá af landi og fólki hér j
vestra, þá hef ég ástæðu til að |
þakka að verðugu J>ann styrk er
mér var veittur til vesturferðar.
Vera má að ég sýni sfðar vott-
orð frá mönnum, er mér hafa kynst
hér vestra, og læt ég þvf illmælum
Gísla um mig frekar ósvarað að j
svo stöddu.
Icelandic River 14 MarzJ1904.
Páll Hansson Öræfingub,
Heiðraða Heimskringla !
Þú gerir svo vel og veita við-
töku eftirfylgjandi ágripij[af trú-
málafundunum svonefnda, er fram j
fóru í lútersku kyrkjunum hér j
næstlftið.
Á trúmálafundi f Tjaldbúð-
búðinni. Þessi fundur var allvel
sóttur. Umræðuefnið, sem aug-
lýst var f Lögbergi var: „Skyldur
foreldranna við börnin“. Séra Fr.
*
J. Bergmenn tók fyrstur til máls,
og tók hegar fram, að hér hefðu
eðlilega og aðallega meðlimir safn-
aðarins málfrelsi og svo Ifka menn
hinnar 1. lút. kyrkju, en hugmynd-
ir frá öðrum en f>eim, er stæðu á
grundvelli þessara safnaða, bað
hann að láta eigi koma í ljós.—
Kom J>ar þegar hin gamla aíkunna J
ljósfælni þessa drottins-agents ;
fram, og allir skildu vfst hver J
meiningin var. Að máli klerks j
loknu fékk forseti safnaðarins orð-
ið, jafnframt og hann tók við
stjórn fundarins. Einkennilegt j
nokkuð var hið fyrsta hans, að
bjóða öllum, er köllun findu hjá
sér að taka til máls eða tala. En
með J>ví hin bendingin var á und-
an komin, munu menn algert hafa
orðið í vafa um það, hverjum bæri
fremur að lilýða prestinum eða for
setanum, og ekkert urðu menn
varir við nokkum frjálstrúarmenn
á þessum fundi. Hefði J>að þó að
lfkindum ekki spilt fyrir, þar sem
forseti tók það sfðar fram í tölu
sinni, að f J>essum söfnuði væru
—eins og eðlilegt er — menn sem
ekki væru færir um að tala.
Fyrstur tók til máls um mál-
efnið sjálft séra R. Marteinsson og
mintist á hinar ýmsu snörur, sem
fyrir unglingunum lægju, jafn-
framt og hann benti foreldrunum
á, að vera börnunum góð fyrir-
mynd;—hyggjum vér að allir hafi
f hljóði samþykt því, með [>ví líka
að allir vissu slfkt, 'alt eins vel og
klerkur, og vilja slíkt, en því mið-
ur, að hávaðanum ferst f f>essi»
efni líkt og siálfur postulinn segir
um sig: „Hið góða sein ég vil“ o.
s. frv. •
Næstur tók leikmaður til máls
sem byrjaði með J>vf, að þakka
prestunum innvirðulega fyrir að
hafa vakið máls á þessu J>arflega
málefni, og bað svo nú um „gott
ráð“ til að hafa taumhald á börn-
unum, og halda þeim fra glaumi
og solli bæjarins. Ráðið fékk
hann ekki, enda drap sá er næstur
talaði einmitt á J>að, að slíkt lægi
eiginlega fyrir utan(!) tilgang
fundarins.—Þá tók prestur einn til
máls, sem kvaðst vfðförull vera og
víða kunnugur. Eftir Jiýðingar-
arlaus alm. inngangsorð, sagði
hann frá gamalli konu, sem hann
hafði einhversstaðar vestur f landi
talað við, sem hefði frætt sig um,
að ekkert þjóðráð til að varðveita
bömin frá sollinum væri sem það,
að fara með J>eim út í sollinn og
taka þátt f „ballinu“ með þeim;
kvaðst hún slíkt gera, og það
enda nú á gamals aldri, en bœði
viðurkendi tölnmaður sjálfur, og
ýmsir aðrir vfst með honum, að
J>etta væri ekkf allra meðfæri, að
leika eftir henni.
PIONEER KAFFI
J>etta er undra land} og
þeir sem þekkja
PIONFÆR KAFFI
vita að það er undra kaffi,
þegar það er brent, og
mikið betra en vanalegt
grænt kaffi, sem verður
að brennast við eid,
Biðjið matsalann yðar um :
HaldiO saman “Coupons,, og
skrifið eftir verðlistatum.
Einn aunar sneri sér þá líka
að hinni raungæfilegu hilð máls-
ins—er annars brestur var á hjá
flestum—og talaði lipurt um for-
eldra skyldurnar og uppeldið;
lagðist hann að síðustu svo djúpt,
að hann kvað uppeldi barnanna
ætti að byrja þegar áður en börnin
yrðu til.—Vér viðurkennum að
hér var meining, og hún alldjúp,
fólgin í, en því miður J>á kom eng-
in rökfærsla hinnar djúpsettu kenn
ingar hj á honum, svo ósýnt verður
um árangur og ávöxt hennar , hjá
fólkinu.—Prestur einn gekk enn
frarn, og þó hann yrði ekki lang-
orður, þá sagði hann livað hann
„vildi“ og J>að sem hann „vildi“
var það, að bömin lilýddu foreldr-
unum „af clskn“. „elsku * og engu
öðm. Ráð til fæssa kom hann
auðvitað alls ekkert með, og
urðu allir að sætta sig við þetta
sem hann ,,vildi“; en svo varð
raunar ekki heldur annað sagt, en
að all-þefgott ryki úr J>eim poka.
Þá stóð enn upp leikmaður
einn allmælskur og hátalaður og
byrjaði á þakklætinu fyrir sig og
sína, sérstaklega fyrir það, að hon-
um var gefið hér hið gullvæga mál-
frelsi. Lftið kvaðst hann mundi
leggja til um málefnið fyrirliggj-
andi, og tók skýrt fram, að hann
þekti eigi ráð til að hafá uppeldis-
leg áhrif á börn hér, eða halda í
hemilinn á þeim, og að næst
mundi vera að láta þau sem mest
eiga sig sjálf. Það var og annar
til á fundinum, sem hélt líku fram,
og virðist slfkt óueitanlega benda
á, að hér hjá oss sé í þessu efni
við ærið ramman reip að draga.
Enda sté nú gamli séra Jón sjálfur
fram, ogþótt honum yrði f fyrstu
ærið stirt um mál, þá náði hann sér
brátt niður á hinni jákvæðu og
raungæfílegu hlið málsins, og fékk
bent fólki á, að gott og gamalt
meðal væri til, sem merkilegt vœri
að enginn hefði þegar minst á, en
f>að væri vöndurinn, hann
„meistari Eirfkur gamli“ og að
J>að þyrfti að flengja,—hýða—dug-
lega. Þetta minti oss allra fyrst á
hina gömlu aðferð vinnukonanna
á gamla landinu, sem tóku vönd og
hýddu rokkhjólið, þegar strengirn-
ir vildu ekki tolla á, meinandi að
þá væri eitthvað „óhreint11 nálægt,
einhver sneypa (púki). Annars
verður tæplega séð, hvað sá gamli
meinti, nema hann hyggi að öll
fræðsla eða agi gangi bezt inn f
krógana um hinn öæðri enda
þeirra. Eitthvað drap karl líka á
hinn nýlega dána heimspeking og
uppeldisfræðin g, Spencer, en vér
fengum ekki betur heyrt eða skil-
ið, en.að það yrði til þess eins. að
minnast þess, að hanii hefði verið
vantrúarmaður, og þá var vita-
skuld, hjá þessu fólki J>ama, ekkert
nýtt f honum(!) þótt sú skoðun sé
frú öðru sjónanniði eitt ofurmegni
einfeldninnar, J>ví einmitt Spencer
er jafnt heimsfrægur uppeldisfræð
ingur, sem heimspekingur (enda
móti öllum flengingum að vér til
vitum).
Yfirleitt virtist gamli maður-
inn hafa hér allfátt að segja og
var stirður að nfarki, og lét eKki
rætas þá von og eftirvæntingu, er
einn mælandinn þarna í fjálgleik
sfnum og undirgefni lét í ljósi, að
„hér hefðu nú prestami r einir alt
að1ægja“. Oss rann í hug, rétt
eins og það væru J>eir einir, sem
alla krakkana ættu, sem getur orð.
ið nokkuð athugavert, en livað sem
J>vf líður, fáum vér ekki annað
fundið. en að svonalöguð presta-
dýrkun og auðm/kt sé jafnt hlægi
leg, sem heimskuleg og að lokum
skaðleg.
Einn hinn síðasti kom séra
Fr. Bergmann aftur fram og hélt
langa tölu og hana þreytandi, en
sem vfst átti að vera rúsfnan í end-
anum á kökunni. Var svo að heyra
sem honum hefði einnig fundist
lítið til um raungæfileg uppeldis-
meðöl hinna, sem talað höfðu. f>vf
hann tók fram að hann ætlaðf nú
að koma með hin einu óyggjandi
ráðin og sem rétt væru við hend-
ina og öllum opin stæðu, en J>au
væm fyrst og fremst sunnudaga-
skólinn og svo náðarmeðölin sjálf.
Hann fullvissaði með sínum ein-
kennilega myndugleika fólkið um,
að hið allra vissasta og vænsta
ráð til farsæls uppeldis væri (>að.
S n e m m a, sem allra fyrst að
koma með börnin til skfrnarinnar,
koma með þau fljótt, skiljanlega
áður en sá Vondi hefði átt nokkum
kost á að ná í J>au og sá í sálina
sínu illgresis fræi, því f>egar alt
kemur til als, þá er kölski í fullu
fjöri og við sfna heljarmakt f skiln
ingi f>essara lfðsins andlegu leið-
toga.—En meðan svona er, þá virð
ist líka til lftils að vera um bóta-
meðöl að tala. Kölski mun sitja
að sínu. En svo fær maður ekki
neitað því, að manni líður hálfilla
inni þar, sem kenningar svona lag-
aðar eru í fullri alvöru fluttar, og
f>etta, þó gott sé í sjálfu sér, ef til
vill, séu talin raungæfileg-
ust ráð og einhlýt til guðs bama
uppeldis,
Framh.
SPURNING.
Heiðraði ritstj.
Viltu gera svo vel og svara eft-
irfylgjandi spurningum. Hafa
farþegjar, sem ferðast með G. P.
R. brautinni, ekki heimtingu á að
J>eir séu fluttir tafarlaust til þess
staðar, er f>eir kaupa far til. Eða
ef þeir eru ekki fluttir alla leið,
heldur verða að bíða 9 daga á leið-
inni. er fél. þá ekki skyldugt til
að borga skaðabætur? og, ef svo,
hvað miklar? Eða getur fél. far-
ið með farþegja eins og dauða
vöra? látið þá bfða við brautina,
eins lengi og f>ví þóknast, án J>ess
að hafa nokkra gilda ástæðu, aðra
en ónógar og ónýtar gufuvélar?
Einnig ef maður borgar Express-
flutning á hlut, er pá ekki félagið
skyldugt að flytja hlutinn til þess
staðar, er borgað hefir verið fyrir
hanntil? Og hvað lengi getur
fél trassað að koma fymefndum
hlut á sinn stað ? Eða eru engin
lög til yfir C. P. R. fél. af þvf J>að
er auðugt? Eg óska eftir svari,
HINN AGŒTI
‘T. L.’ Cigar
er laugt á undan, menn ættu ekki að reykja
aðra vindla en þá beztu. Búnir til hjá :
í WESTERN CIGAR FACTORY
^ Thos. L.ee, eigandi. 'WIITN'IPEG.
á Thos. 1
þvf hér era engar upplýsingar að
fá.
Kaupandi.
SVAR. Spumingar þessar
fela f sér flókið lagaspursmál, sem
vér getum ekki svarað afdráttar-
laust. En vér hyggjum.
1. Að farþegi, sem borgað hefir
fargjald sitt ^að fullu til ákveðins
staðar, eigi heimtingu á að vera
fluttur þangað viðstöðulaust að svo
miklu leyti sem möguleikar félags-
ins leyfa J>að. En félagið er ekki
skyldugt til að borga farþegjum
skaðabætur fyrir tafir, sem orsak -
ast af ófyrirsjáanlegum og óviðráð-
anlegum forföllum. En orsaki
félagið farþegjum sfnum óþarfa
farartálmun án þess að h^fa gilda
ástæðu til þess, þá mundi farþegi
hæglega fá skaðabætur, en J>ó að
eins með málshöfðun og með því
að sahna að farartálmunin hefði
verið ástæðulaus og ónauðsfnileg
og með þvf einnig að sýna að
hann hefði beðið tjón við biðina,
svo sem svaraði skaðabótakröf-
unni.
2. Félagið er skyldugt að flytja
Express- flntning til þeirra staða,
sem það semur um að flytja hann
til og tekur borgun að fullu fyrir.
En um tímalengd sem sá flutning-
ur má vera á ferðinni, getur Heims
kringla ekki sagt. Það einnig yrði
að útkljást með dómi, ef til laga
kæmi.
3. Það eru til lög yfir starfsemi
C. P. R. félagsins og undir þeim
lögum starfar það.
Ritstj.
‘AIIaii-Linan’
flytur framveeis íslendinga frá íslandi
til Canada or Bandarikjanna upp á ó-
dýrasta og bezta máta, eins og hún
ávalt hefir gert, og ættu því þeír, sem
vilja senda frændum og vinum fargjöld
til Islands. ad snúa sér til
hr.H. S. Itardal i Winnipeg, sem
tekur á móti fargjöldum fyrlr nefnda
línu, og sendir þau upp á tryggasta og
bezta máta, kostnaðarlaust fyrir send
anda og móttakanda, og gefur þeim
sem óska, allar upplýsingar því við-
vikjandi.
Fari ekki sá sem fargjaldid á að fá,
fær sendandi peningana til baka sér að
kostnaðailausu.
Magnús Björnson 11 McDonald St.
selur eldivið fyrir peninga út í hönd
með lægra verðe en aðrir viðarsalar i
bænum. Peningar fylgi pöntunum.
MagnúsBjörnson, HMcDonald St-
Department of Agricul-
ture and Immigration
MANITOBA.
TILKYNNING TIL BÆNDA:
Það koma nú daglega inn í þetta
fylki hópar af ungum mönnum frá
Austur Canada og Bretlandi, sem
vilja fá bændavinnu. Margir
þeirra eru æfðir vinnumenn og
aðrir óska að læra bændavinnu.
NÚ ER TÍMINN
til þess að útvega sér vinnuhjálp
fyrir komandi árstfð.
EF ÞÉR ÞARFNIST VINNU-
MANNA
1, 2 eða 3 menn, þá ritið til undir-
ritaðs og segið hvernig vinnumenn
þér þarfnist, hvort heldur æfða eða
óvana menn, og hvers þjóðemis,
og kaup það sem pér viljið borga.
Skrifið strax og forðist vonbrygði.
J. J. GOI.IIF.N,
PROVINCIAL GOVERNMENTT IM-
MIGBATION AGENT,
617 llain St. Winnipcg.
Woodbine Restaurant
Stœrsta Billiard Hall i Norövesturlandin
Tíu Pool-borö.—Alskonar vín ogvindlar.
Lennon A Hebb,
Eigendur.
50,000 okrur í Suðaustur
Saskatchowan. Verö $3*4
—$4 ekran. Tíu óra af-
borgun. Slétturog skóg~
ar. Gripir ganga nti eftir
jól. Hveiti 40 busbels af
ekru. viö jórnbraut; ódýr-
ar skoöunarferöir.—Skrif-
iö eftir uppdrœtti og upplýsingum. Scaudina-
vian—Amðrican Land Co. 172 Washrngton St.
Chicago.
8onnar& Hartley,
Zjögfræðingar og landskjalasemjarar
494 llaln St, ... Wlnnipeg.
R. A. BONNER. T. L. HAHTLET.
Disc Drills.
Þaö eru viöurkendar fullkomnustu SÁÐ-
VÉLAR sem nú eru fóanlegar, og sú bezta af
Disk sóövéluntm er vitanlega SYLVESTER-
vélin, meö “Stephensons patent doublo disc”.
Gleriö svo vel aö koma og skoöa sýnishorn
af þeim 1 búö minni. -Skoöiö þar eiunig
BUGGIES sem ég hef til sölu. I>cir era indis-
legir.
Ég ætla aö gefa suotran veöurnu«li hverjum
þeim viöskiftamanni som kaupir vörur af mór
fyrir $10.00 útborgaðar, eöa gerir lónsverzlun
fyrir $25.00.
Finst yður ekki þnrö ó fóöurbætir ó þossu óril
Cuttingbox-(kurlvél) mundi stórum drýgja
korumatinn.
C. Drummond-Hay,
IMPLEMENTS & GARRIAOES,
EELMONT MATJ
Mikill Gróði í Hænsnarækt.
Ef þjer hafiö Klondiko hænur, þaö er
undraverð Amerisk hænsnatogund* Eru bestu
sumar og vetrar verpihænur í heimi. Ég
fókk 335 egg í Janúar 1903 fró 20 Klondike hæn-
um eöa 3873 egg óri f ró 20 Klondike hænum.
I>ær eru ieöraöar einsjog gmsir eöa svanir.
Eg nú aö afgreiöa pantanit um útungunar egg.
Paö er mikil eftirspurn eftir þessum Klondike
hænu eggjum. Svo ef þjer óskiö að fó eitt-
hvaö afþeim þó sendið pöntun yöar hiö allra
fyrsta* Eftir 15. Marz veröa pantanir af-
greiddar 1 þeirri röö sem þær koma.
I Dragiö] okki aö kaupa þau, því þaö er gróða
! bragö aö eiga Klondiko hænur Sendiö strax
1 oent Canada eöa Bandaríkja frímerki og fó-
iö Catalogue meö fullri lýsingu Klondike
hænsa. Sendiö til,
KLONDIKE POULTRY RANCÐ.
Maple Park, Kane County 111. U. S A
OLI SIMONSON
MÆLIR MKÐ SÍNU NÝJA
5kandinavian Hotel
718 Haln 8tr,
Faeði 91.00 á d&ft.