Heimskringla - 18.08.1904, Síða 2

HEIMSKRINGLA 18. ÁGÚST 1904
.1
Heimskringla
PUBLXSHED BY
The Heimskringla N'ews 4
ing ‘
Verö blaösins í Canada og Bandar.
$2.00 nm ériö (fyrir fram borgaö).
Senttil Islands (fyrir fram borgaö
af kaupendum blaösins hér) $1.50.
Peningar sendist í P. O. Money Or-
der, Reffistered Letter eöa Express
Money örder. Bankaórfsanir á aðra
banka en 1 Winnipeg aö eins teknar
meö afföllum.
B. L. BALDWINSON,
Editor Sc Manager
Office:
727 Sherlirooke Street, Winnipeg
P. O. BOX 1 16
Þj
óðe igna ráðs-
m e n s k a n
í frjálsum menningarlöndum
gera þjóðimar tilkall til þess, að
forvígismenn þjóðlegra fram
kvæmda — stjómendumir — séu
svo heiðarlegs eðlis, að þeir hagi
stjórnarstörfum slnsm samkvæmt
beztu vitund og þekkingu.til beinna
hagsmuna fyrir fbúana, sem heimta
' hyggilega tilhögun þjóðlegrar starf
semi og riðvandlega meðferð þess
fjár, sem þjóðin leggur árlega ti:
rfkisþarfa, og eins er að sjálfsögðu
heimtuð ráðvönd ráðsmenska allra
eigna þjóðarinnar, og með liliðsjón
af þvf, að þær geti vaxið í verði og
notagildi í jöfnum hlutföllum við
eignir hvers prívat borgara f rfkinu,
eftir þvf sem árin lfða og framfarir
þjóðarinnar fara vaxandi. Þegar
þannig er hagað ráðsmenskunni,
þá er vel að verið. En þegar hún er
bygð á principi, sem gengur í þver-
öfuga átt við hagsýni og ráðveudni
þá era þjóðar-gjaldþrot vfs fyr eða
sfðar.
I þessari grein viljum vér benda
á þrjú ráðsmensku stryk Laurier
stjórnarinnar, sem augsýnilega eru
ekki gerð með hliðsjón af hagsýni
eða ráðvendni:
eftir f>vf, að til vom fleiri fiskipláss
í Canada, sem hún var enn ekki
búin að ráðstafa, að ennf>á var tals-
vert eftir af auðlegð Canada ríkis,
sem hún var ekki búin að gefa
vinum sfnum. En svo búið mátti
hreint ekki standa, hún varð ein-
hvernveginn að losna við það sem
eftir var, að minsta kosti af því,
sem Iieyrði undir fiskimáladeildina.
Og hún f>urfti ekki lengi að bfða
eftir handhœgu tækifæri til þess,
því margir voru vinimir og allir
gátu þeir eitthvað þegið af f>jóðar-
eigninni.
eign í nálega liálfa öld, og fyrir j Óánægja er þegar farin að gera
sama og ekkert verð. En vötnin,! vart við sig út af þessu ráni, og
sem til eru tekin í leyfisskjalinu, | væntanlega fer sú óánægja vaxandi
eru alþekt sem ágæt fiskivötn, svo [ eftir því sem almenningur skilur
sem Nelson áin, ásamt með öllum j betur þetta mál. Umræður um
firðinum út frá henni, sem rennur j málið hafa þegar orðið í Ottawa
inn úr Hudsonsflóa; einnig Pigeon j þinginu, og stjómin orðið fyrir
ánin og öll vötn og ár f Keewatin j þungum ákærum út af því, en með
I fyrsta lagi: 8ala sú á 250
þúsund ekrum af stjórnar (þjóðar)
jandi f Alberta héraðinu, og sem
að miklu leyti höfðu verið sett til
sfðu fyrir heimilisréttarlönd, sem
stjóminni þóknaðist að selja fyrir
e i n n d o 11 a r hverja ekru, (»ótt
öll lönd þar umhverfis séu nú seld
& $4.00 til $7.00 hver ekra. Um
f>etta hefir áður verið getið hér f
blaðinu og er pvf óþarft að ræða
frekar um (>að uú.
Í ödrn lagi: Það er f fersku
minni lesendanna, að Laurier
stjómin veitti. fyrir tveifiiur árum,
mönnum nokkrum 1 Ontario einka-
leyfi til að reka fiskiveiðar í James
flóanurn, sem skerst inn úr Hud-
sonsflóanum, fyrir árlegt gjald sem
var sama og ekki neitt. Leyfi það
gildir yfir rúmlega 20 ára tfmabil..
Þessi leyfisveiting vakti allmikið
umtal í Austurfylkja blöðunum um
það leyti, og þótti þeim flestum
sem 6tjómin hefði kastað þessari
auðsuppsprettu ríkisins, sem met-
in er margra millfón dollara virði,
út fyrir als ekki neitt, að eins til
þess að auðga nokkra persónulega
vmi ráðgjafanna. Ekki eitt ein-
asta blað mælti þessu nokkra bót,
ekki einu sinni Lögberg, og munu
þá flestir skilja, að meira en lftið 111,1
óhreint hafi verið í pokahorni
stjórnarinnar í máli þessu. Jafn-
vel stjórnin sjálf reyndi ekki að
afsaka þetta f þinginu, enda var öll
sanngjörn afsökun ómöguleg.
En þó er svo að sjá, sem stjórn-
i ]>riðja lagi: Maður er nefnd-
ur T. H. Markey; hann býr í Mon
treal. Þessi maður er einkavinur
núverandi fiskimála ráðgjafans.
Hann hafði marga hildi háð undir
merkjum Liberal • flokksins, og
hjálpað til að vinna nokkra kosn-
ingasigra fyrir þá í Quebec fylki,
og reikningar hans við Liberal-
flokkinn stóðu þannig, að honum
taldist fiskimálaráðgjafinn skulda
sér lítilræði, sem hann vildi gjara-
an fá borgað í einhverri mynd.
Ráðgjafinn leit með velþóknun á
reikninginn og viðurkendi skuld-
ina. Það var svo sem sjálfsagt, að
borga herra Markey kröfu hans að
fullu. En þá vaknaði spurningin
um það, hvort ráðgjafinn ætti að
borga skuldina af eigin eignum
sfnum, eða að greiða féð af eignum
þjóðarinnar. Hann, sem var sjálf-
ur ráðgjafi Canada rfkis, var að
sjálfsögðu einnig eign ríkisins með
húð og hári, að minsta kosti á með-
an hann hélt embættinu. Þess-
vegna voru hans skuldir skuldir
ríkisins, og þá lá beint við,að borga
þær með rfkiseignum, og þar sem
hann var sjálfur ráðsmaður rfkis-
eignanna, hversvegna skyldi hann
þá ekki nota þær eignir til þess að
borga með þeim skuldir sfnar? Til
hvers var að vera opinber maður í
opinberri stöðu og ráðsmaður opin-
berra eigna, ef. ekki fylgdi þeim
heiðri sá réttur, að mega nota þess-
ar eignir til lúkningar þeim skulda-
kröfum, sem á hann væra gerðar?
Og til hvers væri ráðsmenska hans
yfir öllum þessum eignum, ef hann
ætti ekki að gera sér og vinum sín-
um gott af þeim? Og vissulega
mátti herra Markey standa á sama
hvaðau gjaldið kom, og hvort það
var fengið fróint eða stolið. Aðal-
atriðið var, að hann fengi reikning
sinn borgaðan. Þennan reikning,
sem var svo undur sanngjam! Þar
sem herra Markey fór ekki fram á
annað, en að mega kaupa hálft
Canadaveldi fyrir $10.00! Það
var svo sem sjálfsagt, að verða við
bón hans, mannsins, sem svo mikið
hafði unnið fyrir Liberal-flokkinn
við kosningar í Quebec fylki. Það
ar svo sem el,ki heldur nein hætta
á ferðum, þar sem gamli McDougall
var nú hættur að yfirskoða rfkis-
reikningana og enginn hefir verið
settur til að gegna þeim starfa f annnar
hans stað!
héraðinu, austan og norðan við
Manitoba, sem renna í hana; og
einnig stóra Slave vatnið í Norð-
vesturhéruðunum, sem er á ellefta
þúsund ferhymingsmílur að stærð,
talsvert stærra en Winnipeg vatn,
og fult af ýmsum ágætum fiskiteg-
undum. En þetta þýðir, að herra
Markey hefir fengið einokunar-yfir-
ráð yfir öllum fiskivötnuui í Norð-
vestur hluta Canada rfkis, eða með
öðram orðum: liálft Canada veldi
fyrir aðeins $10.00 á ári.
En svo hefir herra Markey ver-
ið svo vænn, að ganga náðarsam-
legast að þvf skilyrði, að lofa Indí-
ánum og hvítum landtakenduin,
ferðamönnum, og verkamönnum
Hudsonsflóa félagsins, sem búa
kunna á þessum stöðvum, að veiða
sér til matar. En alls enginn mað-
ur má um 42. ára tlmabil fiska einn
einasta þysling til sölu eða f liags-
munaskyni.
Rétt er að taka það fram, að
þetta 42. ára tfu dollara leyfi herra
Markeys, er f rauninni aðeins gild
andi til 21. árs, en með þvf fasta
skilyrði, að hann megi þá endur-
nýja það um önnur 21 ár. Það
þvf, að stjórnin þagði málið alger-
lega fram af sér, urðu umræður
stuttar.
Annars er líklegt, að kjósendur f
Selkirk kjördæminu séu svo heiðar-
lega hugsandi menn, að þeir með
atkvæðum sfnum við næstu kosn
ingar lýsi vanþóknun sinni á þeirri
stjómaraðferð, sem veitir einstök-
um mönnum ótakmarkað einveldi
yfir allri veiði í beztu fiskivötnun-
um, sem finnast í norðvestur Can
ada.
Hvað heldur Lögberg um þetta?
‘Landnámabók Vestur-
íslendinga.”
EFTIR
Styrkdr V. Helgason
(Niðurlag).
Hvernig á Landnámabók
Y estur - Islendinga
x a ð ve r a ?
Rithátturinn á landnámssögusafni
Gunnars heitins Gfslasonar, þvf
litla sem ég hefi séð af því áprenti,
er ekki óviðkunnanlegur og s/nist
mér hann helzt benda í áttina til
þess ritháttar er vera ætti á Land-
j námabókinnifyrirhuguðu. Þómætti
mun alls óhætt að ætla, að hann f8len'zkail vera nokkrn betri ásum
uppfylli endumýjunar atriðið ná-
um stöðum; en rithætti Gunnars
Það happaráð var þvf tekið, að
Laurier-stjómin skyldi veita herra
Markey (og þeim sem kunna að
vera eða verða í félagi ineð honum)
einkaleyfi til þess að stunda
fiskiveiðar um 4ii. ára tíma í
öllum þeim ám og vötnum í Can-
ada,sem stjómin var ekki áður bú-
in að koma undir einveldis yfirráð
vina sinna. En fyrir þetta á svo
herra Markey að borga í rlkissjóð-
#10.00 — segi og skrifa:
tfu dollara á ári.
Þeim kom saman urn það, stjóm-
arherranum, að þetta gæti verið
nokkur hugnun fyrir herra Markey
og vini hans, sem vænta má að
einnig séu vinir stjómarinnar. Það
kvæmlega, og má því óhætt kalla verður þó eigi fylgt alstaðar, vegna
leyfið 42. ára einkaleyfi, eða einok- efnisskipunar, sem yrði að vera öll
unarleyfi. önnur f hinni nýju Landnámabók,
j en sú er þeir Gnnnar og séra Fr.
Hugsanlegt er nú, að Lögberg hafa. Betur kann ég st/lsliætti
mundi hafa kallað þetta afturhald, j Gunnars og orðalagi, en séra Fr.,
ef þetta hefði verið gert af Con-|0?Þó er séra Fr. allsnjnllur f frá-
servative stjórn, en undir núver- sumsstaðar. þar sem hann
. ,, B.j4gerir sér mest far um að vekja eft
andi krmgumstæðum mun blaðiði. , ,, , , „
° _ [ írtekt lesenda á sogumonnunum.
skoða þessa starfsemi alla miða í T, „ , ,
| Lárus Luðmundsson vill belzt
frjálslyndis áttina. Það mun - {ylKja rithætti Ara {r6ða? ^ hann
ef þaðannars getur strammað upp segir að sé á “landnámabók Ara”;
nægilegt siðferðisþrek til að minn- J — hér hefir skörpum skotist, þvf
ast nokkuð á þetta inál — halda landnámarit það, sem Haukur
því fram.að stjórnin hafi sýnt mjög ’ lðgmað«r Erlendsson eienar Ara,
, . , , . , ,. . „ . [ Þar sem bann segir að An hafi
ánœgjulegt frjálslyndi í garð vinak ur ^ landnám„ _
smna með því að veita þeim Þetta j var týnt (eftir því ráða má af
leyfi, sem óhætt má telja margra j orðum Hauks)* — fyrir daga Hauks,
millíón dollara virði. og liafði Haukur eigi annað fyrir
- ; sér um landnám á Islandi, svo að
X bossu sambanai má sotfi bcss^ i , • . 1 t . -i ,
1 1 hann geti þess, en landnámabækur
að síðan herra Markey fékk leyfi þ,.irra Styrmis og Stnrlu, lög-
þetta, hefir hann selt það í hendur manna. En líklega hafa þeir séð
British American fiskiveiðafélags-j landnámarit Ara. Vita engir menn
ins og það félag hefir svo selt leyfið bl. að (>etta rit Ara, í hinni frum-
hendur Athabasca fiskifélagsins, VerÍ?tU
yfir 1J00, og óvíst að svo lengi hafi
sem hefir aðal aðsetur í Selkirk því að Haukur ^ ^
bæ, og sem samanstendur af nokkr- ifkiega átt ko8í á að sjá það.*) —
um vel-tryggum Liberölum f þeim Þessvegna þykir mér ólíklegt, að
bæ. Og þegar þessa er gmtt, þá Lárus þekki rithátt þann er verið
fer að verða skiljanlegt f hverjum ; hefir á landmámu Ara , enda ber
. » u þar gagnstætt vitni kaflinn í grein
tilgangi leyfið var veitt, og að hr. ; \ . ,
. Lárusar, þar sem hann vill Ifkjast
Markey og British Amencan fiski- Ara f frá8fÍRn sinni um ^ Krigt
veiðafélagið voru aðeins handhægir rtnu Hveinungadóttur Relækku
umboðsliðir f máli þessu, til þess “Jónsdóttur”(!).
að hylja hinn sanna tilgang. stjórn-! En fslendingabók Ara hefði
að gæða Selkirk. vinum L'<rus átt að þekkja; þar kemur
millfóna dollara ntháttur Ara fram f allri sinni
sfnum á tugum
virði af eignum Canada ríkis fyrir
! dýrð, nema ef til vill að því er
snertir réttritun hans (stafsetn-
samasem alls ekk. neitt,. (>vf vérjj^ þyf ftð Rjálft frumrit
teljum ekki $10.00 árlega borgun Ara af f3lemlingabók er nú löngu
neitt gjald fyrir einokunarleyfi j glatað.
in hafi fengið nokkra eftirþanka af gat komiðhoDum vel að mega hafa
þessu starfi slnu: Hún mundi nú Jeinokunar yfirráð yfir þessari þjóð-
þetta.
Þegar f alvöru er rætt um mál
þetta, þá verður ekki annað sagt,
en að stjómin hafi vísvitandi bragð-
ist þvf trausti, sem íbúar Canada
báru til hennar, þeg r hún var sett
að völdum. Engum getur dulist,
að hún hafi vísvitandi brotið sinn
helgasta embættiseið, sem lagði
henni á herðar að meðhöndla rfkis-
eiguirnar eftir beztu' vitund og
samvizku, og að hún hafi vísvit-
andi rænt þjóðina öllum arði af
verðmætustu eignum hennar um
nálega hálfa öld, til þesi að auðga
að sama skapi nokkra vildarvini
sfna f Selkirk bæ.
Landnámabækur Austur-íslend-
inga, þær sein nú eru til, eru eftir
Sturlu lögmann Þórðarson (d.12:84)
og Hauk lögmann Erlendsson, er
ég fyr nefndi. Til er og landnáma-
bók sú, er kend er við Mela 1
Borgarfjarðarsýslu (Melabók); hún
er huldin rituð af Mela-Snorra
Markússyni. Styrmisbók er nú
týnd fyrir löngu, en helzt munu
kaflar úr henni finnast f Melabók.
Þessum landnftmabókum verðum
vér nú að hlýta, til fyririnyndar
fyrir landnáinu vorri, ef vér viljum
fylgja þar sömu efnisskipun og
rithætti, sem hinar Austur-fslenzku
*) Hamkur lögmaður sýnist hafa
fæðst nálægt 1265; fulltfða er hann j
fyrir 1500. S. V. H.
,i. i .-.y
landnámabækur hafa. En ég hygg
að flestum nútíðarrithöfundum yrði
slfkt allerfitt, svo að vel færi, þar
sem um svo ólfk efni er að ræða.
Það er óhjákvæmilegt, að Land-
námábók Vestur-Islendinga yrði
að fara sem næst kröfum nútímans,
í öllu þvf sem leyfilegt væri. En
forðast yrði þar ensk-fslenzk eða
dansk-lslenzk mállýti, eða mjög
mikið af orðsháttatildri og upp-
teknum setningum eftir aðra nú-
tfðarhöfunda, sein sumir eru að
rembast við að sletta inn í rit sín
allskyns samsettum skrípyrðum og
mállýskum, sem þeim þykir við-
kunnanlegri og bragðbetri en hin
óbrotna, hreina íslenzka, jafnvel
þó að þeir sumir skilji ekki sjálfir
þýðingu orðskrfpa þeirra sem (>eir
nota. Ritari bókarinnar þarf að
geta ritað nútfðar íslenzku lýta-
laust, og skilja hana vel. Það má
ekki ætlast til minna en að hann
skilji rctt öll algeng íslenzk orð,
sem notuð eru í daglegu tali, t. d.
d u f 1 og k 1 j á, osfrv.; — þau skil-
ur Lárus anðsjáanlega; þó geri ég j
hann ekki jafnan þeim séraFriðrik
og Jóni orðabelg, í íslenzkri orð-
fræði, — enda er hinn síðamefndi
einkum “viðurkendur frægðarmað-!
ur” f þeirri grein. — Fyrirgefið, J
góðir liálsar, að ég gleymdi að geta
Jóns fyrri; það var þó óþarfa yfir- j
sjón.
Það er nú loks tillaga mfn, að j
Landnáinabók Vestur-íslendinga
sé gerð og samin í lfkri mynd og
hér greinir:
Hún ætti að vera nákvæm s k r á
f stafrófsröð yfir alla sjálf- [
stæða landnema Islenzka í Vestur-
heimi, sem til næst. í nánari orð-
um: Eg á við, að nöfnum land- i
námsmannanna sjálfra væri þarj
skipað eftir íslenzkri stafrófsröð, j
þar sem stutt, nákvæm og vel rituð
æfisaga fylgdi hverju einasta land-!
námsmanns nafni, þar sem það!
stæði í röðinni, ásamt ættartölu á-
gripi (forfeðra nöfnum hinum
næstu, og afkomendatali) hvers
manns þar sein hans væri getið, og
þar sem slíkt yrði fenpfið. I slík-
uui sefiágripnm ætti að sjftst fæð-
ingar- giftingar- og dánarár, ásamt
degi, — hvers landnámsmanns og
nánnstu ættmenna hans (einkum
niðja hans hér vestra). Land-
námsársins væri og sjálfsagt að
geta, eða útkomuárs hans frá Is-
landi.
Auðvitað mundi saga sumra
landnema verða lftið annað en ár-
töl, sem þó eru ómissandi; þeirra
sfíknum vér mjög f hinum ágætu
landnámabókum Austur - Islend-
inga, cem þó ern að1 mörgu Ieiti
gimsteinar fslenzkra sögurita. Ar-
tölin eru ómissandi leiðarstjama f
allri sðgu, þó að sumum, einkum
skáldsagnavinuin, þyki þau áþörf
og leiðinleg, — jafnvel óhafandi.
Eu hér er eigi um skáldsögu’ að
ræða.
I landnámabók f þeirri mynd
sem ég nú tók fram, félli sögnr
margra samferðamanna saman, af
sjálfu sér, lfkfc og snnistaðar á sér
stað í hinum gömlu landn'<mal>ók-
um. Þetta yrði og mjög til stytt-
ingar ritinu.
Æfisögur sumra landnema yrði
aftur all-efhismiklar og gæti þær
orðið mjög skemtilegar ef vel væri
sagðar. Þeim ætti að fylgja mynd-
ir af landnemanum, sem (>ar væri
getið^. ef þess væri kostur, osfrv.
Sjálfsagt er og að fylgt væri þeirri
tillögu Lárusar, að rita æfisögur
merkra kvenna inn í bók þessa, ef
þær eiga ekki alveg sömu sögu sem
sögð er om menn þeirra.
Svo yrði að gera bókina úrgarði,
að þar fyndist e n g i n s ög uleg
s k e k k j a eða ósamkvæmni í ár-
tölum.
Svona bók yrði afarmikið verk;
en hún yrði stórfróðlegt og gagn-
legt sögurit, og ágætt minningarrit
handa ðOáralandnámsafmæli Vest-
ur-íslenclinga, -- væri hún þá kom-
in út.
En ef vér fylgjum þeirri reglu,
að geta aðeins “stórmennanna”
einna, sem hér náinu land, eins og
séra Fr. hefir reynt að gera, — eða
þeirra er rfkastir urðu hér vestra,
— þá týnum vcr viljandi ættum
þeirra “stórmenna,” er síðar fæð-
ast, af kynkvfslum þeirra manna,
er vér, fyrir vanhyggju sakir, lét-
um ógetið í landnámabók vorri.
Svo fór íslenzku sögufræðingun-
um forðum, og söknum vér því
ætta margra miðalda höfðingja og
stórmenna, í ritum sögualdarinnar.
Hálfverk era aldrei ómaksins verð;
þau eru oft aðeins til hindranar
þvf að hið fullkomnara verka verði
nokkurntfma byrjað, og er (>að illa
farið.
I landnámabók Vestur-
Islendinga ætti hver ein-
asti Vínlandsbúi fslenzkur, að
geta fundið nöfn og sögur forfeðra
sinna, ásamt drögum til ætta sinna,
eftir eitt hundrað ár (að minsta
kosti) frá þvf er landnámabókin
var prentuð að fullu. Það mundi
um margar ókomnar aldir viðhalda
íslenzku þjóðerni og þjóðrækni, á-
samt Islenzku máli, hjá Vestur-ís-
lendingum, sem að öðram kosti
hljóta að glata hvorutveggju
smámsaman þegar vesturflutning-
ar frá Islandi eru að lokum liðnir.
En ég óttast, að alt þetta strandi
á því skeri að enginn fáist til að
gangast fyrir starfi því, svo að við-
unanlega fari.— En haldið áfram
að rita um Landnámabókina og
safna til bennar; slfk söfn eru
góðra gjalda verð, jafnvel þó að
eitthvað megi að þeim finna.
Ritað í inesfca flaustri noröur í óbygðuin
Víulands 5. júlí 1904.
Good TerAplai-8 Reglan
Eftir Ingvar Búason.
n.
Stofnun, starfsemi, vöxtur.
Eins og mörgum Islendingum er
kunnugt, er Reglan rúmlega 50 ára
gömul. Hún var fyrst stofnuð árið
1851 f bænum Utica, N. Y., af 3
mönnum, er tilheyrðu öðru bind-
indisfélagi, sem nefndist “Knights
of Jericho.” Menn þessir komu
fram með uppástungu í þá átt, að
stúkan, eða félag það er þeir stóðu
I, skyldi þar eftir kallast “The
Good Templars.” Uppástungan
var samþykt, og var þá fyrst feng-
in undirstaða fyrir Good Templars
félagsskapnum eins og hann er nú.
Nöfn manna þessara, er kallast
mega stofnendur Regluimar, voru:
L. E. Coon, J. E. N. Backus (liáðir
dánir), og T. L. James (er sfðan
varð yfir-póstmeistari Bandarfkj-
anna. Hann byrjaði einnig hið
fyrsta Good Templara blað.
Næsta ár, 13. júlf 1852, var enn
gerð lítil breyting á nafni félagsins
og nefndist það þá eins og nú:
“Óháð Regla Good Templara”
(“Independent Order of Good Tem-
plars”). Hin fyrsta kona, er gekk
f félagið, “Óháða Reglu Good
Templara” (því að í hið fyrnefnda
Goocl Templara félag fengu konur
ekki inngöngu) var Elizabeth
Snow; það var réttum mánuði eft-
ir byrjun Regluiuiar í þeirri mynd,
[ er vér nú höfum hana. Reglan er
: þannig fyrst allra leyuifélaga að
veitakonum jafnrétti viðkarlmenn.
Tuttugu árum seinna, 17. ágúst
1872, var- hin fyrsta stórstúka stofn-
uð og voru þá einungis 3 undir-
stúkur, er sendu erindsreka, en
eigi að síður fór stofnunin fram og
hefir aukist og blómgast síðan.
Fimmtfu árum sfðar á sama stað,
árið 1891, var haldið sérstakt há-
stúkuþing f Utica, N.Y , fæðingar-
stað Reglunnar, og voru þar sain-
ankoiimir erindarekar úr öllum álf-
um heimsins, er mættu fyrir að
minsta kosti fimm millíónir gam-
alla og nýrra ineðliina Reglunnar
og 600,000 starfandi meðliina víðs-
vegar f veröldinni.
Starfsemi.—Reglau starfar eða
framkvæmir verk sfn á þennan
' hátt:
1. Með hjálp undirstúkna, sem
[ eru f raun og veru undirstaða Regl-
! unnar. Þær stúkur halda fundi
sfna vanalega einu sinni á viku og
taka þá inn nýja meðlimi og upp-
fræða þá í bindindismálinu. Regl-
an kennir, að það sé göfugt verk að
reisa við hina föllnu, að varðveita
aðra frá falli og lina böl það sem
stafar af vfnnautninni.
2. Þar næst starfar Reglan með
hjálp umdæmisstúkna, er hafa viss
hérað undir síuu u^:dæmi og lfta
eftir hag Reglunnar á þeim stað.
Þær stúkur koma vanalega s.aman
fjórum ainnum á ári.