Heimskringla - 05.07.1906, Blaðsíða 2

5. júlí 1906.
HEIMSKRINGLA

{Heimskringla
PDBLISHED BY
The Heimskringla News & Pablish-
ing Company ^
Verö blaösins 1 Canada og Bandar.
$2.00 nm áriö (fjrir fram borgaö).S
Senttil Tslands (fyrir fram borgaO
af kaupendum blaösius hér) $1.50.
Peningar sendist P. O. Money Or-
der, Recistered Letter eöa Express
Money örder. Bankaávtsanir á aöra
banka en 1 Winnipeg aö eins teknar
meö afföllum.
B. L. BALDWINSON,
Editor A Manafcer
Ofiice:
4» 729 Sherbrooke Street, Winnipeg
PO.BOXlie. ’Phone 351 2,
4*
Heimgkringla, 6. júli 190B
Nafnbreytingar
]>etta má'l hefir áöur fyrir nokk-
nrum árum síöan verið rætt hér í
W'aðimi. Kn ems og svo marjjt
Htmað, sem rætt hefir verið, hefir
það ekki 'komið að tilætluðum
not-um. Fólk ýnvist les vkki þess
konar greroar, eða það lætur mál-
eftvið sem vind um eyrun þjóta.
Kn til þess belir verið um máiið
rvtað, og er nú ritað, að \ ara ís-
iendinjra í landi þessu alvarlega
við þeim ósið, sem svo marg-ir
þeirra hafa að ástæðulausu tekið
upp eftir komu sína hingað vestur,
að 'taka upp ný niifn, — í enjru
hetri en þeirru gtimlu nöfn og oft
miklu verri.
það fijjgja aðallega tvaer ástæð-
ur t'il slíkra nafnhreytinga. Hin
fyrri er sú, að hérlent fólk eijý
svo bá'gt með að nefna ísleuzku
nofmn, og þess vegna finst ýms-
um það sjálfsajft, að klína á sig
hverju þvi skrípanafni, sem Knsk-
nrinn kýs að ruefna þá, — að eins
tii að þóknast Knskimnn. Hin
siíðari ástæðan er sú, að sumum
um fkjst hrein vanvirða að því,
eftir að þeir koma hingað vestur,
að hera sín gömlu isfenzku nöfn.
st-vmpfi þá sem ivtlendinga og hér-
lendir mena og konur hiægi að
þeim fyrir afkáralegu nöfnin þeirra
og syo hraðar fólkið sér að um-
breyta nófmim sínum til þess sem
allra fyrst að verða sem allra inn-
lendast, — að nafniuu til.
Kn á þessu eru tveir aðalstór-
gallar. sá fvrst, að sumir breyta
svo um nöfn, að nýju nöfnin eru
eru bæði ljótari og stirðari í
framburði, heldur en evgin nöfn
þeirra. Hinn annar gallinn' er sá
að alt of margir þeirra, sem um
uófn sin ski'fta, gera það svo fijót-
lega eftir að þeir komti hirvgað, að
þeir hafa að eins lært að bera þau
fram munnk-ga. Kn séu þeir beðn-
ir að ri'ta þau á blað, þá er þeim
það ómögulegt, — þeir kunna þá
ekki að skrifa nafnið sitt — hið
nýupptekna nafn. Á meðal Islend-
rnga, sem telja sig allvel mentaða,
er það talin vanvirða, að vjta
ekki, hvernig nafn manns er ritað,
ef maððr á annað borð er skrif-
andi. Kn þeir sem breyta um nöfn-
in sín, líta ekki svo á þetta. þeir
ætlast til, að aðrir geti skrifað
nöfnin1, þó þeir geti það ekki sjálf-
ir. þeir sjá ekki lítilmenskuna við
þenna hugsunarhátt. þeir hafa al-
drei hugleitt það, að nálega allir
merkustu, inentuðustu og gáfuð-
ustu ísl-endingarnir í landi þessu,
þeir, sem hafa mesta staðfestn og
karakter og mestri tiitrú og virð-
ingn verða aðnjótandi hjá hygnari
hlrvta hérkndu þjóðarinnar, —
þeir halda nöfnum sínum óbreytt-
ntn, án nokkurs tilfits tfl þess,
hvort Knskuriuu getur borið þau
fram eða ekki. það láta þeir sig
engu skifta. þeir halda fram þvi,
og með nokkuri sanngirtvi, að þar
sem til þess sé ætlast, að allir út-
lendingar hér læri að bera fram
nöfn innlendra manna, þá sé ekki
til minna ætlandi en að hérkndir
menn læri að bera fram nöfn út-
Jendinganna.
Að vísu eru til nokkrar undan-
tekningar, þar sem vitmiklir Is-
lendingaT hafa breytt nöfmtm sin-
tim að nokkuru, en sú breyting
felst aðallega í því, að rnenn þess-
ir hafa tekið sér ættarnöfn, oftast
dregin af landsplássum þeim, sem
þeir þjuggu í beima. T.d. Arin-
Arinbjörn Sijjnrgeirssotf Bardal.
Hér er “Bardal” ættarnafn og
befir það til síns ágætis, að það
er stut't og þægilegt í fraTnburði.
Kn ekkert íslenzkt nafn getur ver-
vð stirðara og óþjálla til fram-
bttrðar heldur en Arinbjörn Sigtir-
geirsson, og þó hefir Arinbirni al-
dT'ti komiö til htigar að breyta
því eða afbaka það á nokkurn
h'átt. Og virðist sú stefna hans
ekki hafa staöiö ^honum fyrir þrif-
ttm. Maðurinn hefir frá upphafi
borvð skyn á það, að þaö er kom-
ið undir atorku mahna, starfsemi
og framferði yfirleitt, hvernig þeim
farnast hér í landi, og hverskonar
’tiltrúar og vírðingar þeir fá notið
hjá meðbræðrum sinum, en alls
ekki það, hvaða nafn þt ir l.era.
Sigtryggur er annað afar óþjált
nafn í fram'burði og þó hefir Cajit.
Sigtryggur Jónasson, í þau 35 ár,
sem hann hefir veriö hér í landi,
ekki lá'tið sér detta í hug að af-
baka það nafn að neinu kyti til
að þóknast enskinum, og hann hef
| ir komist sæmilega áfram fyrir
| það.
Mýmörg dæmi lík þessu mætti
nefna, en þessi, sem hér eru talin,
| eru nægileg til að sanna staðhæf-
ingu blaðsins, nehvil. að þeim sem
ekki hafa fáfcngis eða grunnhygn-
is evginikikann í sér, eða í eðli
sínu, þeir halda nöfmitvum óbreytt
um, hvað sem á dynur, en hinir
breyta þeim. Jveim veitir eins létt,
að hafa nafnaskifti eýin og sokka-
ski'fti, og þeir bevta viðlíka mikilli
hugsun við hvort'tveggja starfið.
Kf fólk vildi nú athuga það, að
nálega allir mikilhæfustu íslend-
ingamir hér í landi halda nöfnum
sínum óbreyttum, þá ætti- það í
sjálfu sér að vera nægileg fyrir-
mynd til að aftra öðrttm frá að
breyta nöfnum s’num algerkga að
'óþörfu. Og þegar á hinn bóginn
þess er gœtt, að það ertt að eins
st'órglæpamenn, sem vegna breytni
sinnar neyðast til að flýja stað úr
stað tál að verjast varðhaldi og
annari hegni ngu, — sem hafa þörf
á að breyta um nöfn, þá er það
evtt næg ástæða tvl þess, að aftra
hverjum heiðvirðum tnanni eða
konu, sem gædd eru meðal greind,
frá því að kasta eiginnafni sínu
fyrir nokknrt annað nafn.
í þriðja lagi ætti fólk -að gæta
þess, að eigin skírnarnöfn }>ess
eru h'hi'ti af því sjálftt, eins óað-
skiljanlegur eins og skinnið eða
húðin, sem það gengur í, og það
í fær því í rattn réttri ekki losað
| sig við nö'fn þessi, hverstt fegið
sem það vildi.
Fólk ætti ekki að telja sér van-
sa'tm að síkum gömiu nöfnum,
nviersu stirð sem þau ktinna að
vera i framburðinum. }>ví hér-
kndtt nöfnin eru i sjálftt sér aft
eios stirð og örðug í framburðiv
]>að er t.d. engin ástæða fvrir
Hallgerði þórólfsdóttir, að vera
íóánægða með nafniö sitt, og sist
ætti hún, ef hún hefir nafivaskifti,
að kalla sig “Gertrude Mclzenag-
hen” eða “Myrtle Vandervoort”,
þvi aö þessi og þvílík nöfn eru
engu eigtilegri en íslenzku nöfnin.
Og á meðal þeirra, sem til þekkja
erti slík nafnaskifti höfð að at-
hlægi og skoðaö sem vottur ttm
grtinnhygni og hégómaskap, og
það eru slík nafiiaskif'ti vissulega
og til ævarandi háðungar þeim
heimskingjum, sem þykjast yfir
það hafnir, að bera skírnarnöfn
sín þó íslenzk séu.
Kn alvarlega og skaðvænlega
hliðin á þessu máli er farin að
verða dagleg reynsla, og í erfða-
máltim eru líkttr til, að í framtið-
inni geti fólk vort Kðið stórtjón
við naínaskif'tin. Fastefgnakaup
eru af sumum mönnum gerð und-
ir tveimur til þremur tnismunandi
nöfnum, oft ttndir hverju sérstöku
nafni, og sama nafnið þó aldrei
stafað eins, sem tæpast er heldur
von að sé, því það er einkenni
þeirra manna, sem heita sitt á
hverri stundinni, að þeir vvta eig-
inlega aldrei, hvað þeir heita eða
vilja h«eita, og hafa ekki nægitega
greind til að geta stafað rétt nafn
ið sitt í nokkttrt eitt skifti. }>egar
svo slíkir menn falla snöggtega
frá, þá eiga erfingjarnir í hinni
rnestu bará'ttu með að satvna erfða
rétt sinn, nema ttndir eintt af hin-
um ýmsu nöfnum, og það þá hinu '
ré'tta skírnarnafni.
Díftni: Magnús Hannesson kaup-
ir land árið 1894 undir síntt rétta
nafni, en tvevmur árum síðar |
kattpir hann fusteignir i bænum
undir n'afninu Mike Hemang, og
enn síðar kaupir hann aðra* fast- í
eign í öðrum bæ undir n'afnimt
Martin Howafd. það þarf engum !
getum að því að leiða, að erfingj-
ar þessa manns, þegar hann fellttr |
frá, mega fara til laga til að fá |
sannað erfðarétt sinn til eijrnanna'
og sá kostnaður getur orðið svo
mikill og málið svo langdrægt, að
það é-tist upp í lögfræðinga og
dómskostnafi irveir en eignanna
virði, — alt fyrir einskæra heimsku
og hégómaskap herra Magnúsar-
Mike-Martin Haitnessonar-H'em-
angs- Howards.
Enn em til dæmi ekki svo fá,
þar sem menn ef'tir þriggja ára
veru sína hér taka út borgarabréf
undir vissn nafni og rita sig svo
fyrir heimvlisréttarlandi undir alt
<<ðrti nafni. Kn þegar þeir, til þess
að geta tev.gið fnlt eiguarbréf fyr-
ir löndum sínum, verða að fram-
vísa borgarabréfunum, þá kemur
þar fram alt annað nafn en þess,
er landið á að fá. Nú er það vit-
anlegt, að ekki þarf að muna
nerna um eins stafs skekkju í nöfn-
unum til þess þau séu að lögum
skoðuð tvö sérskyld nöfn, og þá
hvílir á'byrgðin ýmist á sjálfum
hlutaðeiganda eða á erfingjum
hans, aö sanna, að hvorttveggju
nöfnin sétt í rattn réttri eitt og hið
sama nafnið. það hefir oft komiö
fyrir, að peTsónur kaupa hluti
undir eiktt nafni, en gera bkrganir
í þau kaup undir öðru naíni. Og
þanni'g j^etur það komiö’ fyrir, að
sami hluturinn verði aö lögum að I
borgast tvisvar sinnum. Rvtstj. !
Heimskringlu er kunnugt ttm, að
þetta befir komið fyrir hér í bæn-
um. Eins það, að menn \-erða oft
að spyrja, hvernig þeir hafi staf-
að nafnið sitt, er þeir rftuðu und-
ir kaupsamning fyrir nokkrum
irvánuðum, af því þeir voru þá
búnir að gleyma, hvað þeir hétu
á þeim tíma, höfðu skift um nöfn
í milli'tíð, — ekki af því, aö fyrra
tvafnið væri ekki full gott, eða það
hefði að nokkru leyti hindraS
framför þeirra, heldur af því að —
jú, þeir vita þá ekki eigintega,
hvers vegna þeir hafa gert skvftin,
og geta enga vvtsmunatega eða
sanngjarna grein gert sér eða öðr-
um fyrir því.
Ef nú ístendingur suður í Cafi-
forníu deyr og eftirskilur erfingj-
um sínum 100 þxs. dollara, þá
getiir alt farið vel, ef hann hefir
borið þar sitt rétta naftt. lin hafi
hann, sem réttu tíáfivi hét Harald-
ur Árnason, neifnt1 sig Harry And-
rews og eftirskilið eigmrmar utvdir
því nafni, þá er meira en liktegt,
að 'erfingjíir hans hér töpuðu öll-
um arfintim að eins fyrir tvafn-
breytinguna.
Vér sjáum ekki betur, en að hér
sé' um mjög alvarlegt. mál að
ræða, sem landar vorir ættu að
a'thnga með mikht meiri ná-
kvæmni, en þeir hafa ernvþá gert.
Og vér teljum rétt, að allir sem
sanvþykkir erti þessari stefmi, að
fólk haldi fast við eigin skírnar-
nöfn sín, gerðtt sitt ýtrasta til
þess, að aftra löndum sínum frá
að breyta um nivfn. Vér teljum,
að hé'T sé að ræða ttm eitt af stór
máhtm þjóðflokks vors, mál sem
alla varðar, og tnál sem óumflýj-
anlega hlýtur að hafa mikla þýð-
ingu fyrir framtíðarhag landa
vorra hér vestra. Kftir þvi sem
Vestur-ístendingar verða auðugri
og starfsemi þeirra í landi þe^su
víðtækari, eftir því er þeim það
n'auðsynlegra, aö koirta fram sem
sannir manndómsmenn. K» það
er enginn manndómtir í þessum
skrípategu nafnbreytingum, ekkert
netna helber skaði og skömm.
Taki þeir sneið sem eiga.
-------0------
Nýr mentaheiður
Skúli Johnson, að 523 Kllice
avenue, fóstur og uppeldissonur
herra Jóns Thorsteinssonar, revð-
hjólasala aö 477 Portage avenue,
hefir sýn-t þuð við nýaistaðið próf
upp úr undirbúningsdeildinni á
Wesley Coltege tipp í háskóladeild-
ina, að gáfur Íslendinga eru hér í
engri af'turför. Og sama er að
seg'ja um Joseph Thorson, son hr.
Stefáns Thotsonar hér í bænttm.
Báðir þessir piltar hafa útskrifast
með beztu einkunn upp í háskóla-
deildirnar. Skúlk þó mcð enn betri
einkunn, því að hann fékk lang-
bezta (Ai) vitnisb'urð í ölhtm
greinum er hann stundaöi, og það
svo, að hefðu lög skólans teyft
það, þá hefði hann þnrsópað ö}I-
um hæztu verðlattnunum úr sín-
um bekk. Og að eins skör lægra
var Joseph Thorson, en fékk þó
eins og Skúli Ai . vitnisburð fyrir
alt námið. þesir jiiltar fengu $60
verðlaun hvor.
það er ef til vill í íyrsta sinni,
sem nokknr nemandi hefir útskrif-
ast eins og Skúli upp úr tindir-
búningsdeildinni með jafnháum
vi'tnisburði í öllum námsgreinum.
Knda er nú mikið um þetta rætt
meðí^J hérkndra manna, sem fús-
lega játa námsyfirbttrði íslend-
inga yfir aðra nemendnr skólans.
þeir, sem á þessn ári útskrifuð-
ust tir fyrra árs bekk undirbún-
deildanna voru: Ágúst Blöndal,
sonur hr. Björns Blöndals hér í
bæntim, Baldnr Johnson, ölafva
Jónína Jónsson, Walter Lindal,
Tho’ra Panlson (dóttir W.H.Paul-
son), Rdith Wilhelmina Polson
(dóttir innflutninga agents Jos.
Polson), Stephan Stephanson,
Anna Margrét Thorlakson og Oct-
avius Thorlakson (börn séra
Steingríms Thorlaksonar í Sel-
kirk). öll haía þessi ungmenni út-
skrifast með meðal vitrvisburði,
nema Wafter Lindal, sem eins og
þeir Skútí og Joseph fékk Ai vitn-
burð fyrir alt námið.
Úr 2. árs bekk hafa útskrifast:
Sigriðttr Thorstena Jackson, Bald-
ur Olson, Sktili Johnson, Joseph
Thorson. þati Jackson og Olson
með tneðal vitpisburði.
Af þessutn fáu ungnvennum hafa
piltarnir fengið bezta vitnisburð.
Kkki sést á skýrslunni, að Lindal
hafi hlotið verðlaun, en sjáænlegt
er það þó, að hann hefir hlotið að
ná hæztu verðlaunium í 1. árs
bekmvm, þar sem hann komst frá
prófinu með beztu einkunn.
það er í mesta máta ánægju-
legt ekki að evns fyrir aðstand-
endur þessara þriggja jviita, held-
einni'g fyrir alian íslenzka þjóð-
flokkinn, hve vel þeir hafa staðið
sig og hve mikinn sóma þeir hafa
gert Ves'tur-íslendingum með fram
komu sinni á skólanum. Haldi
þessir piftar, sem allir eru korn-
trngir, á'fram skólanámi, þá má
vænta mikils af þeim í framtíð-
inni. ]>eim er vel til þess trúandi,
aið halda upj>i heiðri Vestur-Is-
lendinga engtt síður en ]>eim, sem
á liðnum árum hafa gert það. Kn
a'thugavert er þaö, að alt eru
þetta júltar af verkamanna flokk-
inum. Knginn þeirra hefir meira
en það sem hann þarf til dagkgra
nauðsynja. I því eiga þeir sam-
merkt með ölltvm hinum, sem á
liðnum árum hafa, þrátt fyrir bar
át'tu við fátæktina, sýnt sig öllum
öðrum nemendttm atiðtigri af gáf-
um til náms og þroskuðum skiln-
ingi.
það verður aldrei of vel mælt
um svo fagra framkomti vorra
ttngu uppvaxandi landsmanmt. —
Hafi' þeir þökk fvrir starfið, og —
‘•‘more power to them”.
----------------
Agentarnir í W’peg
•
það er ekki ófróðlegt að lesa
þingtiðindin í sambandi við inn-
flutninga starfsemi Domimon stj.
og fjölda agenta hennar hér í bæn-
um, í samanburöi við fjölda þcirra
á fyrri árttm.
Vér muiium svo langt, að I.'ig-
j berg taldi það óhsefit mestu ai
Conservative stjórninni gömlu, að
hafa 7 manns alls starfandi við
iniitlutningahúsið hér með sam-
j tals $5,800 árslaunttm. Kn nú eru
tímarnir breyttir, og nú minnist
1 Lögberg aldrei með einu orði á
! eyðslusemi í sambandi' við þessi
mál.
Altfvenningur má því ætla, að nú
séu færri menn en áður vortt og
minni árslaun í sambandi við inn-
flutningahúsið i Winnijteg.
píjntm þeirra sem reykja, — um
það verður ekkert sagt með vissu.
En h'itt er víst, að hoiuttn er ætl-
að að draga árslaun þau, sem hon
um eru ætluö. Og höfunt vér þá
hér í bæmtm 36 itinflutninga starfs
menn.
þessi tilbrevting á innflutninga-
starfseminni jjefur lesendttnum afar
Ijósa hugmynd um, hvernig Lauri-
er hefir tekist að færa innflutninga
kostnaðinn upp úr $120,000, seui
hann var á síðasta ári undir Con-
servativum, upp í nálega heila
mil'líón d'ollara á síðastliðnu fjár-
hagsári. En auðvitaö er þó þar
með talið hhiti af þeiin 300 þús.
dollurum, sem goldnir hafa verið
til ímvndaða fclagsins, sem sam-
anstendur af nafnlausu mönnutvum
Við þetta mætti og bæta laun-
um herra Jóns Blöndals, sem nú
starfar á íslandi, því aö í raun
réttri tná hann teljast til Winni-
j>eg. En það skal þó ekki jvert hér,
því sá kostnaður mun talinn verða
í reikningtim stjórnarinnar til út-
gjalda í EvrópU.
það er mikið efamál, livort ekk-i
er ástæða til að skora á Laurier
að auka enn tölu Winnipeg flokks-
ins irteð því að bæta við öðrum
íslendingi, því að í samanburði
við fólksfjölda íslendinga hér f
landi, þá ættu þeir að eiga heimt-
ingu á, að hafa tvo íslendinga við
ininflutninga húsið hér. Og það því
fremur, sem landi vor Jos. Polson
er svo fatlaður, að honum er það
ofraun, að inna af hendi alt það
starf', sem nú er á hann lagt. Og
þó hann sé drengur góður og ósér-
hlífinn, og hvers manns httgljúfi,
þá er það út af fyrir sig engin á-
stæða til að ofþvngja starfskröft-
ttm hatvs, |>egar völ er á na'gttm
fjölda af hæhtm mönmtm, sem fús-
ir mundtt að taka að sér að þiggja
rífleg og skilvíslega goldin laun, í
peningum fyrir að láta telja sig
með í þessum fjölmenna og heið-
virða agenta hóp, — og það jafn-
vel þó þeir yrðtt að gera eitthvert
lítiif'jíirtegt handtak einhverntima
á árinu fyrir latimtm sínum.
Vér teggjtim svo málið t gerð
Lögbergs, sem hefir aðal áhrifin
við Laurier stjórnina í velferðar-
málum landa vorra hér vestra, og
vonurn fastlega, að það leggi sína
blessun yfir það.
------♦-------
‘'UngTi tímaiiK herrar”
Vér setjum því hér tvl fróðleiks
lista yfir starfsmenn Lauriers við
in'iiflutningahúsið hér og árslaun
hvers þeirra, svo að um ekkert
þtirfi að vera að villast, og er
iisti þessi samkvæmur skýrslu inn-
anríkis ráðgjafans, sem hann las
upp í þinginu þ. 5. apríl sl.
Listinn er svona : •
J. Obed Smith V ... 3,000.00
A. Moffat
C. G. Bernier 1,500.00'
M. Jerotne 1,200.00
Thomas Galley i,5oo.ocr'
C. F. Beandry 1,000.0
Joseph Polson 1,200.00
K. Duff
A. Hallonquist 1,200.00
W. J. Kennedy 1,200.00
I). W. Mclvor 1,000.00*
Robert Adamson ... 1,500.00
C. A. Boxer
Jatnes Campbell . ... 900.00
H. Williams
F. Messent ( 600.00!
E. J. Lloyd 730.00
C. J. Passmore 730.001
P. Harvev .... 1,200.00!
Leon Roy
Cyril Genik
J. Wolff .... 1,200.00!
Paul Wood ... 1,200.00
Rev. F. Woodcutter . .... 1,000.00
D. Morrison
H. C. Refd ... 426.251
P. M. Morin .... 730 00
Thos. Stanbury 730.00
T. J. Saunders og Elisa-
beth Saunders .
Dr. S. C. Corbett . .... 2,400.00'
Joseph Young .... 1,500.00
S. Gray
D. W. Agntte
J. Dtet)
C. W. Spiers
Samtals ...$41,480.25
Oft í ræöum og ritum segja
blöð og stjórnmálamenn, að þeir
“tmgtt séu tímans herrar”. Séu
þessir herrar brotnir til mergjar,
bæði frá málfræðistegu sjónarmiði
og sögulegu, kemtir í ljós, að yfir-
leitt er þetta skrttm og skjall. —
Ungur þýðir í algcngri málsþekk-
ingu þann sem er á þeitn aldri,
sem natimast er sjálíbjarga, eða
jafnvel jafn ómálga, t.a.m. ung-
barn, tingviði m.fl. Aftur er ung-
lingur sá sem kominn ' er af því
stigi að vera tingttr. “Ungu herr-
arnir” eru því krakkar á íslenzka
vísu. En máitæki þetta mun vera
ttm stjórnmálaforingjum og her
liði þeirra. Menn ertt yfirleitt kall-
aðir fulltíða, þegar þeir eru tutt-
ugu ára að aldri. Atkvæði greiða
menn ekki fyrri en tuttugu og eins
árs, og kjörgengir ertt menn ekki
til þingsetit fyrri en tut-tugu og
fimm, víðast hvar. Og sú er reynsl
an, bæði hér og annarstaöar, að
sjaldan ber á miklum stjórnmála-
hæfileikttm hjá stjórnmálamönnum
fyrri en þeir eru komnir nær fert-
ugs aldri. það er eðlitegt. Vitrir
menn, stiltir og gætnir, safna fyrst
reynslu og þekkingn áður en þeir
taka sér stórmál fyrir henúur, og
gerast frömuðir þjóðar sinnar.
það er bæði hlægilegt og rangt
meðríarið, að stagast Stöðugt á
því, að “'þeir ttngtt séti tímans
herrar”. Að vísu má senda unga
menn, þótt ei hafi þeir náð at-
kvæöisrétti, til atkvæða smölitn-
ar. Kn vafamái er, hvort þeim
vinst sú iðja betur enn tldri mönn-
unttm, sem bæði huíu rej’nslu og
þekkingu, að vænta má, fratn yfir
þessa “tingtt tímans herra”. Hitt
væri alveg rét't að segja: ]>eir
Samanburðurinn verður þá þann
ig : Undir stjórn Conservativa, 7
starfsmenn með $5,800.00 árslaun-
um ; en tindir Ivatirier stjóminni,
35 starfsmenn með $41,480.25 árs-
lafinum, — eða 5 sinnum fleiri
starfsmenn og 7 sinnum hærri árs-
laun.
Við þetta er athugandi, að þessi
listi er saminn siðan fækkað var
landa vorttm, hr. W.H.Paulson, á
innflytjendahúsinu. En svo er gert
ráð fyrir, að bæta við einum
manni til í Winnipeg, þó ekki Is-
lendingi, og hefir þegar verið gerð
áætlun fyrir launum hans.
ungu v e r ð a timans berrar.
það er ekki af öfund á þessum
“ungu tímans herrum”, að minst
er á þet'ta mál, heldur hinu, að
bemda á þaö sanna, og það sem
reynsla ailra þjóða sýnir. það get-
ur íaríð svo, og hefir farið svo oft,
að þegar unglingar og börn eru
skjölluð og pipruð upp, að það
eyðiteggi hæfileika þeirra til að
verða “tímans herrar” i sinni tið.
það er illa íariö, að koma þeirri
hugmynd inn hjá börnum á ttnga
aldri, að þau þtirfi hvorki reynslu
né þekkingu til að verða sjálfutn
sér og öðrum aö gajrni.
Kkki er þess sérstaklega getið í
skýrslu ráðgjafans, hvaö þessi nýi
maðttr á að jrera. það má vera,
að hann eijn að busta skóna hinna
embaettismannaniva, og’ kveykja í
í sambandi við þetta má geta
um viss ungmenni, sem eru “tím-
ans herrar” hér í Ameríku og víð-
ar. Kn það er herradómur í viss-
ttm skiiningi. því pr svo varið
víða, einkum í borgttm, að ungir
drengir gera félag með sér til að
fremja ýmiskonar hnupl og ó-
knytti. Auðvitað hafa þeir verið
aldir iila upj>. Stjórnleysi og hörð'
og ónákvæm sambúð skyldmenna
]>eirra. er oft undirrótin að ógæfu-
þeirra. þeir forðast fyrst heimildð
og flækjast á götum og víðavangi.
Stra'x og þeir stálpast éta þeir
'brjóstsykur og annað sælga:ti.
þar næst læra þeir af eldri félög-
um sínum að reykja cigarettur,.
sem neyðir fram óstjórniega nautn
en drepur flesta manndáð, sem til
var í þeim. þar næst læra þeir að
drekka ýmsa svaladrykki, og inn-
an litils tíma eru þeir farnir að
drekka öl. þarfirnar vaxa, en pen-
i'ngarnir eru ekki á glámbekk á
götu lífsins. þeir verða að fá
þá einhversstaðar, og þegar þeir
fást hvergi með góðu móti, þá
eru dyrnar í þeim stað breiðar,—
þeir hnupla þá einhverju setn er
jx'nmga virði. þetta kemst upp í
dagkgan vana fyrir sumum. þetta
kemst uj>p, þeir eru teknir af lög-
reglunni ; nái ekki lögin yfir þá,
þá eru feður þeirra stundum knúð-
ir til að hýða þá frummi fyrir lög-
reglustjóra og þeim sem þar eru
viðsta'ddir. Nú fer skörin að fær-
ast upj> í bekkinn. Vesalings ó-
knytta strákarnir una þessu ó-
Érelsi illa. þeir taka sig saman
fleiri eða færri og leggjast út á
sumrin, ekki langt frá bæjum, því
þar er veiöistöðin, helzt fengs von
á nótt eða degi. þá eru þeir orðn-
ir sínir tímans herrar. Aðrir
hlaupa burtu í aðr.t bæi. Halda á-
fram fyrri sið, verða fangaðir og
varpað í myrkvastofu. Aöstand-
endur þerrra verða að borga þá
út, ef þeir geta, annars eru þeir
fattgelsis “herrar” ttm nokkurn
tíma. Sumt af drengjum þessttm
devr innan við fullorðins aldur.
Sumir sjá að sér, en stimir balda
áfram eins lengi og auðið er, og
erti alt af sínir “timans herrar”.
Sumir erti settir mn á stráka-
betrunarhús. þeir verða að dúsa
þar þangaö til þeir hafa náð lög-
aldri. Sumir láta sér rnáske segj-
ast, en aðrir ekki, og verða því
ómenni alla sína daga. þótt þetta
sé ekki algengt í Canada, þá er
samt alt of mikið af því, og fer
óðum í vö'xt eftir fólksfjölgun. —
Mælt er, að fjöldi sé af þessum
flækingum og loddttrum í suður
Bandaríkjunum. þetta er frjóakur,
sem ttpj> úr spretta þjófar og morð
ingjar, og öll • þatt illþýði, setn
þjóðunum ertt skaðteg, og lögregl-
an hefir ekki netna að nokkttru
leyt'i boimagn við. það má eflaust
rekja sögtt margra glæpaseggja og
þeirra, sem ö'xin, gálginn, byssan
og raf'magnsstratimurinn hefir sent
út vfir endimörk þeirrar jarðar,
á svijmlðan hátt og hér er lýst.
Fjöldinn af þessum ttndanvilling-
um menningar og mentunar verða
mestu fyilisvin og skapa sér sjálfir
aidur.
það þykir máske háðslegt, að
nefna þessa tegund af iingmennum
“tímans herfa’V Ktt það er alls
ekki. þetta eru ]>eÍT einu “ungu
ttmans herrar”. þedr sem sé lifa
ekki fyrir nokkttrn tíma né tak-
mark.
Hitt er biá'tt áfram að gera gys
aö góðum og ga'gnle'gu'm ungling-
um, að kalla þá þessu nafni ; þeir
verða “herrar tímans” þegar
dtignaður, atorka, þekking og
reynsla kaiiar á þá að skipa attð
sæti.
Vinur þeirra ungu.
--------•!-------
íslenzk fiallagrös
Dr. Hairsteen, j>rófessor við
búnaðarskólann i Kristíaníu í
Noregi, hélt nýlega meðkenmirum
sínum veizlu. Allir aðalré'ttirnir
þar voru íslenzk fjallagrös. Meðan
á máitíðinni stóð, hélt prófessor-
inn ræðu um nærin'garefni og aðra
gfröa eiginteika grasanna. Meðal
annars kvaðst hann geta framleitt
6 smekkgóðar og nærandi •máltíð-
ir fyrir 10 aura úr ein'tómum
í'jallagrösum. I veizlu þessari var
á borð borin fjaHagrasasúpa meö
smáögnttm af fleski út í henni.
Annar rétturinn var samb'land af
grösunttm við hrisjjrjón, og þriðji
rétturinn var eingöngu grösin soð-
in ; fjórði rétturinn var brauð til-
búfð úr fjallagrösum, með ofur-
lftlu af hveititnjöli blaudað saman
við þau.
Prófessor Hansteen sagði gest-
um sínwm, að hann heíði fundið
aðferð tfl þess, að ná bragðgóðu
og næringarmiklu hvitu hveiti ur
g'tiltim fjailagrösum.
Gestirnir létu vel yfir Tnáitiðinin
og einn þeirra Dr. Paulson, er nú
að gcra tilraunir með grös þessi í
því skyni að búa tii úr þedtn fæðu
fyrir sjúklinga, sem nota megi á
spítuhim og öðrum hjúkrunarstofn
unutn.þar sem fæðan þarf að vera
létt og Ijúffeng og þó næringar-
mikil.. ...