Heimskringla - 03.10.1907, Blaðsíða 2

K E IB! S K R í N C L A
r fWinniipieg, 3. okt. 1907
HEIMSKRINGLA
Poblished every Thursday by
The Heimskringla News 4 PablisbÍDg Co.
Verh blaðsÍDB f Canada ogr Bandar
$2JOU tim árið (fyrir framborgah).
Beot tiJ JslaDds $2.00 (fyrir fram
borgaC af kaapeudom blaOsios hér)$1.50.
B. L. BALDWINSON,
Editor A MaDRger
Office:
729 Sherbrooke Street. Winnipe?
P.OBOXH8. 'Phone 3512,
R. L. BORDEN
iei&togi Conservative flokksins í
VCanada, seim nýlegia hiefir haldifi
teiSangiir xim ötl Austurfiylki ríkis-
á«s, og flutt rnargar ra-5ur í hielztxx
borgum og baejum, kom hör til
líæjarins fyrir skömmu síöan, á
leið vesttir til British Colnmibia og
Vtfeturfiylkjanna, þar sem haun
aedunig heldur stórfxmdi til undir-
búnings undir næstu ríkiskosning-
ar. Hann ætlar að enda þenna
tóöangur siiiii með terð og tunida-
höldum á yTnsiim stö8um í Mani-
t-oba, siem síöar veröur auglýst.
lCn hór í Winnipeg fiieldur hann
Ínm1 þann 28. október næstk., og
jer vonað, aö margir íslendiin/giar,
ítenii láta sig landsmál nokkru
.skdfiita, sæki þann fund og hlustá á
etnáil þess manns, sem veröur næsti
Btjórtiiarformaöur í Canada.
Hiexra Borden hefir mieö sam-
fyykki, helztu styrktærmanna sinna
í hinnm' ýrnsu fylkjum ríkisins giet-
iö út stefnuskrá þá, sem Conservæ-
4áve flokkurinn ætlar aið fiylgja,
þpgar hann nær völdum. Skráán er
í 16 liðum, og er á þessa le.iö :
1. Jtá'Övandlag meökrö fjármál-
arma, bæöi að þvi er snertir
Ijárveátingar og fjáreyöshi þá,
sem hinar ýmisu dieiildir hata
trueö höndum í ríkisþarfir.
2. Kmibeetta veitingar skulu gierð-
fir rrueð tilliti til hæfileika og
persónulegs hreinteröis, en ekki
eingöngu vegna flokksfiylgis.
3. Tr-aust ákvæöi skulu gerö til
_þess, aö tá 'þeim mönnum
hegnt, sem sekir gerast um
kosninrgasvik og mútuvieiitingtar
<eöa mútu'þágur. Knníremnr tdl
Juess, að opinljera alla fijár-
eryöslu pólfitiskra flokka og til
•þess að lyrirhvggja sjóösöfnun
til sviksamlegra nota, og til
þcss aö lunna félögum aö gefa
i gjalir til slikra sjóöa, setn og
vinnuveá'tien'dum og flokksfor-
göngumönmum. Og til þess, aö
flýrta fyrir þeim miáltim, sem
rísa út af kosningnm. Kinnig
til þess, aö koma í veg fiyrix
aið samtök veröi gierö til að
taka þau mál út úr rét't'i eöa
láta þaxi falla niður. Knmfrem-
xxr, aö gtsra ráðstafanir til þess
aö alhxr kosningiasvika kærttr
skuli nákvæmlega rannsakaöar,
og eif nattösyn knefur, aö setja
saérstaka lögsóknara í sHkum
májtxm, til þess aö sjá um, að
ákvæöum laganna sé fylgt.
4. Aö gera algerða ibreyitingu og
endurbót á þeim lögnm, sem
lúta að rikisþjóntistnnni (‘Civ-
il Servioe’), þannig, aö allar
veitingar séu gierðar af óháðri
tncfnd, sem byggi veitinigarnaT
á prófskj'rslum umbeiðen'da, er
sýni, aö þeir hafa fullmegt á-
kvteönttm meota og þekkingar
skilyröum.
5. Aö bæta svo fyrirkomulag þaö,
sem útvalning manna í Semat-
ið nú byggist á, aö þeir einiir
vierði þangaö kjörnir framvegis
er fylgi fram vilja þjóöarinnar
eins og þeir vita hanm réttast-
an, og gieri þannig þá máJstofu
gagnlega txppbót á þingstof-
xmni, og alþýölega löggjafia-
stafnnn.
6. Að mairi nærgætni sé höfið í
•þvá, hvaöan þeir innflyitjendur
aéu •fiengnir, sem styrktir ertt
rrwið ríkisfié, og nákvæ-mari
jiannsókn á því fólki, sem flyt-
xtr inn í landið, og afnám flutn-
'ingsstyrk s fiyrirkomulagsins aö
xmd'an'tekunm sérstökum til-
.fiellnm, og til þess að tryiggja
rikinu sérstaklega góöa inn-
flyrtjeiKhir.
7. AÖ ráösmensku og me'ðíarð
iþjéxöeignianna skuli hagaö svo
— þar með taldiar sérhlunn-
finda veitingar — aö þaö miöi
til almenniiígs hagnaöar og
þijóðiþriía, og með því skilyröi,
1 aö sanngjarn hluti aif gróðan-
nm, sem af 'þeim fiæst, skuli
tienmia í ríkissjóöinn.
8. Stfxrífæksla og ráösmenska
þjóöar járnbrautanma skal
, .vetta í ittnsjá óháörar Qefoíi-ar,
I
9-
þeiir eru svo nærnir fyrir veðra-
brigöum og vanir lyeiitu loftslagi,
aö þeir veröa sem næst ónýtir til
úti'Stanía, þegar mælirinn stígur
niiöur fiyrir írostpunJtt. þieir, sem
haia þá skoöun, að Austrændngj-
um þeim, er til þessa lanids flytja,
sé mögulegt aö blandast saman
viö engil-saxneska kynflokkinn,
st-m skail vera algterloga firáskil-
in ílokkstegum yfirráðum, af-
um ,eða yfirráðum.
U mbætxrr á vatnsvegum óg
attknimg á hafmbátum ríkisins,
auknjn>g þjóölegra hafinstaða,
umbætur á flutnMigstækjum og
þar af leiðamdi lækkun á flutm-
ingsgjöldum milli framilaiöslu- , _ , ..
... _T , , , . samlaöast hugsumtm hans or eít-ir
stoöva og markaöar, hvort 1 . h „
, ,, , . ? . „ . , væmtiHgum, og Iifa 1 firiði með
hieldur hierlends eöa ertends, og , h ’ k. , ... v
k eli flutn- ■ úonum, — eru eins þekkxmg-arsmauð
| ir í því máli eins og þeir eru trú-
arsterkir á það ómöguleg.a.
Kg hefi verið marga mámuöi
bæði í Japan og Kína, og ég hefi
svo árum skiftir hafit svo að sagja
dagleg’t sammeyti viö Austræn
stofnun fullnægjandi
ingstækja.
10. Aö breyta himti núverandi
járnbrauta nefnd upp í umsjón-
armefmd þjólegra fyrirtækja, og
meö meiru valdi og víötækari
vtrkahring, svo aö hún hafi
fttll umráö yfir öllum þeim fé-
lögum, sem eiga og starfrækja
þjóðtegar nauösynjar eöa hafa
fiengiö þjóÖteg startrækshi
hlunnindi.
11. Að se,tja á stotn, efitir fitilla
rannsókn og femgmar upplýsing-
ar um það mál, þjóðetigma tal-
þræöi og málþræði, umdiir því
fiyrirkomulagi, sem skal vera
sanngjarnt gagnvart þvi íé, er
þegar l.efir veriö seitt í slík
fyrirtækii.
12. AÖ gera umbættir á póstflutn-
inga fyrirkomulaginu, sérstak-
lega í nýbygðum héruöum rik-
isins, og aö póstflutmingur sé
flmttur heim í hús manna úti á
lamdsbygöinni, þar sem því
veröur viö komið kostmaöarins
vegna.
13. Að íjármála fyrirkomulagtnu
skuli svo breytt, að það örfi
framleiöslit allra þeirra nauö-
synja, sem þægilega verða
framteiddar í þcssu riki af
þeim efnum, siem fólgin ertt i
landinn, og meö sanngjörntt til
litii jafnt til þeirra, er nota
vörurmar, og himna, sem með
handafla síniim vinna aö
framteiðshi þeirra.
14. Að örfa vöruskift’i inman brezka
veldisins.
15. Að afhenda þjóölönd þatt til
Alberta og Sarkatchewan fvlkj
amma, sem eru inman takmarka
þeirra, og undir sanngjörnum
skiilmálum.
16. Aö bin ýmsu fylki sé'tt lálin
nj<>ta þeirra réttimda ósk-rtr.i,
scm þeiini hefir vcitt vcrið nteð
stjórmarskrá ríkisins.
í þessum 16 liöum eru talin að-
ajaitriöin í stiimxskrá Conscrvativc
flokksins, eins oa hierra Borden
anglýsti hama i ræðum símum í
Austurfylkjxinum. Iæsendurnar sjá,
eif þeir atbuga nákvæmtega, aö
mnkiiö og gagmlegt mátefni felst i
þedttt liðum, — þar ttieð þjóðeign
■JU.***jT w » a » u.1 v.a w. I . .
Vancouver, og ég segi skil- U^ra va anKs
ópíum. Sttxndum eru lofitin í hús-
um þöirra svo lág, að það er ckki
mögutegt aö stamda uppré'ttur í
þeim. í þessar smugur koma svo
| húsþjómar auðuga fólksids í Van-
I couv.er, og halda þar til á nótt-
unni í hinum hryllilegasta óþrifn-
I aði, fara svo á morgmama og út-
jbúa morgummiatinn í húsum hús-
í'bænda sinna. Er nokkur furða, þó
; sjúkdómar kvikni og tæringarsýki
1 sé algieng þar í borginni. Kf vcr
höldum áfram að fieyfa þessu fólki
aö flytrja inn í land vort, þá
viersmar þetta ástand meö ári
hverju, þar til þaö verður jafnvel
enxtþá hættutegra og meira óþol-
andi, en það nú er, og um leið örð
lngja 1
yrðislaust aö þair eigi ekkii hægra
með aö samblandast hvítum mönn
um en vatnið oliunni. Og þaö
veröur enginn friöur mögulegxtr
þar til British Columbiu búum
veröur lcyfit aö útiloka austrænu
kynflokkana úr landi. Og þetta
fæst með' því eina rmóti, að vcrka-
lýöurinn hetjist banda meö þvi aö
beita atkvæöisrótti sinum hy-ggi-
tega og aö kjósa þá mienn á þimg,
Verzlun Japama viö Camada verð
ur aldrci stórvægiteg, af því að
Japaraar eru firamgjarnir efitirstæl-
ingamenn og mttnu því ibráöleiga
■framite'iöa hctrn a fyrir ýmsa þá
hluti, sem þeir fiá rnú frá þessu
landi. Sem dæm.i þessa má geta
þess, að japamskt gufU'skipaiféiLag
eitt byrjaði tneö því að ráöa
hvíta yitirmenn á skip sín, en jafn-
ótt og Japanar læröu handbrögð
seut raeyða riki.sstjórnina til þess|þeirra voru hvttu mennirnir sviftir
að lögleiða innflutningsbann. þvi
þó það kunni aö vera, aö allir
menn séu jafnir í augum himinsins
þá er það óyggjal.di sanmlöikur, aö
mismunur á fæöinaarstaö, kring-
umstæðum, mcratum, eðlisíari, trú,
siðvemjttm, lit og bfóöi, — gerir aÖ
sjáilfsögðu skarpan mtm á mönn-
unum.
Hvað ætla Austrænimgjar aö
gera f Vancouver? Á síöasta ári
var tala þeirra talsvert minmi en
hún er nú, cn samt beföu þeir fall-
i'ð þá af hungri, ef bæjarstjórnin
beföi ekki hjálpað þeim, og á yfir-
standandi ári vcröur þó ástxnd’ð
ennþá verra. það er emgih at-
vinna fyrir þá, og þeir gamga betl-
andi hús úr húsi, og hóta oft illu
og skemma matvæ-Li, ef þeirfi er
neitaö um hjálp. Margir óttast þá
og borgarbúum stendur ekki ein-
ungis ótti, lældur ,bein fuetita af
þeim.
þaö hefir veriö sagt, að -verka-
mannaifélögin sétt ósanngjörn í því,
aö heinita löggjöf, er stiemmi eöa
aífcaki með öllu inmflutming þessa
féilks í ríkiö. Kn verkamiennirnir
eru ekki þeir einn, sem kvarta und
an þessu fólki. Kaujvmannastiéttin
í Vancouver líðitr við þá engu sið-
ur en aðrir. V'er/.lunarrmennýnir
skilja það vel, aö hver Austræn-
ingi þýðir einttm hvítum manni
— verkamanni — færra, og tap af
þess manns verzlun, af því aö
Austrækingjar verzla erngöngu við
sinnar eigin ]>jóðar meiin.
Kin verksmiöja í Vancouver hef-
ir 275 verkamienn, en aö eins 50 af
þeim eru hvítir menti, en fiyrir
stööum sínmn og Japanar settir i
þetirra 9taö”.
Aö síðustu gat ræðumaöur þess,
aö þaö væri gnægö handverks og
ann-ara verkamanma í British Col-
umbia, og aö eina fnelsun og fratrt
tíöar veLfierð landsins laigi í því,
aö af'taka meö öllu innfiutning
allra Austraeningja, sem ynnxi fyr-
ir miklu lægra kaupi en hvítir
menn gerðu eða gætu sæmilcga
litað aí.
Einbands-brautm
miáj og tiafþráða í ríkinu, og ríkis- skömmu unnu hvítir menn þar ein
hJti'ttaka í gróöa þeiirra félaga, er
xxiieö lögttm ha.fa fengið sérré'fctiinda
hJunnindi hé-r í Canada. Að aÖ-
skiilja starfrækslu þjóðar járn-
braufcaiinu frá pólifciskum áhrifmm,
og, ým'islegt fieira, st-m fcil hags-
bóta má veiröa fyrir ríkiö í heild
santu.
það er voruandi, aö sem flestir
íslendingar sæki fund Jterra Bor-
ttens í þessttm bæ, þann 28. okfcó-
ber næstk. Menn geta átfc visfc, að
Iantlsmálin verða þar rædd meö
þuirri þekkingu, stillingiu og kur-
tieksi, sem heiövirðum sfcjórnmiáJa-
nxiaimi sæmir.
---------
Alit verkamanns á
INNFLUTNINGI JAPANA.
J. H. McVaty, forseti verka-
miannafiéJagsims í Vancouvcr og
einn ai ítilltrúum þess iélags á
verkamanma þingimi hér í bænum,
m-ælti nýlciga viö blaöamiann í Win
mipieig á þessa Leiö :
“Margt af þvi, sem borist hcfir
tiil blaöanna á síöari tímum við-
víkjandi ixxnflntningi Japama, cr
ekki bygt á sannleika. Sú staö-
hæfing, aö ekki sé nægur vinntx-
kralfcttr hvitra nvanna fcil þess aö
fiulltxægja •etfifcirspurmn-m eiða þörf-
um atvinnustofnananna j og um-
bóta fiyrirtækjum öllum, er ekki al
gerletga sönn. Kg hefi séð hvífcum
mönnum, KngLandingum, visaö frá
atvimnustoínununum í Vancover af
því aö, vinnumiarkaðurinn var of-
se-fctur atvinnulausum mönmim. —
þaö er ánt.iðantega cnginn htjrgull
á handvefks eöa öörttm verka-
mönntim á Kyrraha'fsströndinni og
sá orörómur, aö ekki sé hægt að
fá vimmend'ur á jártxbrattlir eða fcil
anraara framfara fyrirtækja, nema
meö þvi aö flytja Japana, Kinverja
og Hindúa inn í LandiÖ, er alger-
lega aJvegialeiðandi og ósannur.
þaö er ekki hægt a.ð nota Aust-
rænihgja vifi járnbratifcarvmrMt eft-
ir að kólnar á hatxstrji, af því, að
göngu, og verzlun þeirra við kaup-
menn var mikil. Nú bafa komið ó-
dýrari vinnumenn þangaö og katip
menn hafa skaðast viö þaö. það
er engin vitsmunateg ástæöa f.yrir
því, aö þetta ástand skuli halda
áfiram aö rnra svona. Líkke.rfc gotfc
getur leitt af því. Japanar, Kín-
vierjar og Hiudiiar verða að fara.
Vér erttm aö Leika við eldsvoöa
mieð því aö líöa þá í landinu. þeir
eru ekki af voru hergi brotuir og
þt-ir samþýðast oss aldrei.
Hinir stærri vcrkvieiifcendur segj-
ast ekki gieta femgið mcnn frá BrcX
landseyjum, og séu því fcilxiieydtlir,
aö £á þá frá Asítx. Kf það er ó-
mögulegt, að fá fólk frá Bretlandi
til að ílytja kingaö til Canada,
hverjir cru það þá, sem fylla öll
íólksilutningaskip, sem vikulaga og
daglcga flytja íólk vestur um haf-
iö ? ÖU skip, sem ganga vesfcúr yf-
ir Atlantshaf, ertt þétfc.skjj>iiö fálk'i
Heimskringla hcfir áður minst á
uppfiuradraingM þá, sam verkfræð-
ingurinn I.ouis Brennan hefir ný-
tega giert heyritrn kttnna á Bret-
landd, og sietn með réfcfcu má fcelja
eina mdkilvægustu tipj>götvtin, sem
gcrð hcfir varið, af því að hún tck-
ur langsamltga fraxn öllu þ.ví, sem
áður hcíir sýnt vcrið í líka áfcit, —
ba öi að þvi, er snertir ódýrteika
slíkrar jármbrautar, því að svo
mikltt mittna kostar að byggja
hana, en aðrar slíkar hraufcir, sem
gteröar hafa ver.ið, og ennfremiur aö
því er sncrtir lífs og lima trvgg-
ingxx þairra, er með hemxi mnhu
fara, — og siðast af því, afi xipp-
fundndng þessi e.r óbrotnari en þær
scm íáðtir ltafia gcrðar vievrið í
sama fcilgangi.
M«nn hafa funtlið til þass jafnatt
sffian járnbraufcir voru fyrst bygð-
ar, hvie afiar umstangs qg kostnað-
armikið það helir verið aö byiggja
þær, og margoft hafia hugvits-
nneixn g>ert tilraxinir xil þess, að
finna upp járnbraufc, er koma
miætti að sömu notum og þær tr
nú tfðkast, en rncð minni fcilkostn-
aði. það ertt liðiin 75 ár s-ítöun prt>-
Lessor W. K. Johnson upjigöfcvaði
skoj>parakringluna, til þess að
sarana með henxti segul-jaifinvægi
hreyfandi hliifca. Síðar vkr afli
þessu hai'tit við skip, en sú tilraun
hiepnaöist ckki, því afi öldur sjáv-
arins miátfcxi hetnr að velta þeiixn
heldur en ujxpfinndnittigin aÖ halda
þeim í jafnvægi á öldnnnm. Og
þetta afl hefir aldrei af neinum
manni orfiifi handsamaö t'ifi nokk-
urra prakfciskra nota fyrr en nú,
að hr. «I!rt-nn,in hcfir gert þaö svo
grdnilega, að verkfiræödsdáldm í
hermálastjórn Brefca hefir viöur-
kcnt uj>j>fundning hans tullkomna.
Enda hcfir I.ún með íi0,000 sityrk-
veitingti fiyrir nokkrum árum stutt
hann til þess að fullgcra uppgötv-
txn þessa, og það var samkvæmit
í hyerri fierfi, lólki, sem óskar aö tillögum hennar, að hann gieiymidi
setjast aö í Canada. Kn skdp þau
sem sigfia um Kyrrahafið, veröa
afi fineita eftirgangsmunum tifi þess
að fiá itœnn til að flytja hdngað.
Kn ef flutningar gxtlra, mórauðra
og svartra nxanna cdga aö halda
áfram, þá vcrður fltitningur j>eirra
einhverhtíma arðsöm tck jugrein
fyrir innflutninga fiélögin. Ivinhverj
ir græða fé á þessu cdns og nú
sfcendur, en það er ekki gróöa-
bragð fyrir Cauada riki.
Kn aö fráfceknu þyi, aö þetta ó-
dýra verkafólk frá Asfu er aÖ eyði
fiaggja atvinnuvegi landsins, þá er
og önnttr hli-ð á jx-ssu miáli, sem
cr engu síður athtigavierö. lín hún
ier sú, að þessuin Austræningjum
er leyffc að ibúa í hreysum og und-
ir svo óþri'fategum lífsskilyrðum,
að þaö er viöurstyggitegt, og löig-
in mundu ekki leyfa hvífcttm mönn-
um að búa í því ástantli. þessi
lifnaöarháttur Austrændngjannu er
hæstuLegur og kvcdkir sjúkdóma,
sem bredöast út mieöal fiólks og
stofna ldfi þnes.s í hæfctu. Kg j>ekki
eifct hús, 125 fieta langfc, 50 fieta
hrcitt og aö ei-ns tveggja lofita
hátt. í þessu húsi sofia sttmar næt-
ur ak að 2 þúsund Kínverjar.
Kúmdn eru meöfiram vleggjunitm,
hvert upj>i yfir öfiru. þangaö
skríða í'búarmr og svæfa sig með
að opdnbera hana þar tdfi nú fiyTir
fáum máíiuöum, þó hún væri íull
komnttð íyrir 2 árttm.
það er einbantls-hraut á þýzka-
landi. Hún liggur mcöfram Wupjæh
ánmi, gegn um Barmen, Klberfield
og Whowinkel, og vagnar hafa
runnið cítir hcnni í sl. 3 ár, — en
sá er mututrinnj afi þáö er hiengi-
braut og vagnarnir hanga neðan í
henni og rcnna með taJsveröutn
hraöa.
“Einbandsbraut var og fyrir 4
árum bygð í BaJJybunndon Jtérað-
inu á írlandi. Hún er fimtán míl-
ur á tengd, og var bygð til aö
sýnaj, að v.agnar gætu giengið eftir
ednu spori, eða teini, eöa bandi.
En sú varö hcr raunin á, að ekki
fékst jafnvægið, varð þvf afi byggja
tvö hliðarspor nokkrtt hærra frá
jörðu en aðalspori'Ö, svo í stað
jjess að vera ein-9porbTati.t varð
hún í rcyndinni þrí-sporbraiut.
En jtcssi nýja og fullkomna upj>
fundnina Brennans fyrirbyggir alla
nauösyn á hliðarsporum. Hann
helir scgtt 1-jaf n v ægis íífcibún.ið á
vögnum sínnm svo aö þeir haltla
jatnva'ginu á eintim teini eöa
bandi. Hli'öarspora brautim á ír-
Jahdi var að því teyfci nofcanlcg, að
vvaignar á henni ha-fia máð 110 tníJna
hraön á kl.stund. A þýzku loft- , jafinnn lítdfS eitt
braxt’tiuni er sagt að hægt sé aö I ari.
láta vagma renna mcð 430 xnílna
hraða á kl. stumd, en eragar sögttr
halia of því fittriö, að það bafi nokk
iirnitfma verið giert.
Fyrir 3 árum fiaun nrófiessor C.
A. Albcrston upp nokkurskomar
r afseguLmiagnsbraut, se-m gerði
lcstuni mögulegt, að renna tmð
undra mikluxn hraöa efitdr hcntxd, en
ekkii eru sögur af, að hxm hafi orö-
i'ð afi notum. Kn þó að ba-ði írskti
og þýzku brautdrnar hafi rcynst
brúkanlegar, þá hafa hvcrgji aörar
brautir vieriö geröar efit'ir þeim. A
hinn bógdnn er það nú víst, aö her
málastjórn Breta hefir haft tnik'inn
viöbxi'naö til J>ess aö nota Jiessa
Brenman braut, hvenær setn Jk-ss
þarf í hernaði. því að hxxn er fljót-
bygö og meö lifclmm ko9tnaði í fcil-
tölu viö það, sem til Jxessa tíma
hefir vdögiengist, og er því einkar-
hientug þar sem um þaö er að
ræöa að kotna mörgum möiimim
og mdklum farangri yfir langan og
ógrciðan veg á landi, og ylir eJfnr
og vötn, og einu gildir, þó landi'Ö
sé óslótt. Hr. Brennan gierir kröfu
til }>ess, að va'gnar geti runniö
með 300 mflna hraöa & kl.stnnd
efitir ein-sporbraut sinni, og svo
eins hægt og þeir vilja, sexn stýra
vögtiunum eða feröast í þoixn. Kn
jatnframfc gefcttr bann jxiess, að j>að
yröi kostnaöarminna, að látia lest-
ina ckki fara hraöara ett 125 milur
á kl.stund. Hinvcgar hefidtir hann
því fram, aö eftir þvi, senx hrað-
inn sé xncdri, eftir þvi sé ieröalagiö
þneytiumixwia, og er þaö vel skiljan
legit. Mótorafl cr nofcaö til Jiess að
knýja vagmana áfirarn. Tvö flug-
hjú! crti á hverjram vagni og smi-
ast þau með undra hraða. Kr svo
mælt, aö sé mófcorafliö aJgertega
stöðvað, þegar Jesfcdn er á J'ullri
terð á sporintl, þá hafidd hjólin á-
fram að snúast, svo að lesfcin gefci
niraraiS áfiratn í 13 mímifcur til kl,-
tíma, án þess að nokkru afli sé
biedifct. Kn segul-jafnvægis útbúniað-
xtrinn sér ttm, aö lestin haltlí jafni-
vægimt, og þcim útbúnaöi cr þaran
ig haigað, að etvgati þaftf til að sjá
tttn hann, og vagttiama miá knýja
mcö hvaöa afli scm cr: giasolime,
gttfu, rafniagui eða ööru, er veftir
mægan krafifc.
Svo er ætfiaö, að í fullstórurn
vögnum tiJ fólks og mann ílutra-
ingia, sem nú er vieriÖ aö smlða á
Knglatvdi vcrði allur úfcbúnaöur
viö dráfctafliö og jafnvægis nfliö
ckki meira en 2 prósent aí J>umga
hvers vagns. Hr. Bremnan befir og
útbúnaö fcil J>ess aö olíxi'bera afila
parta vélanna eins og þörf er á.
það tindravc.rðasta og ótrúteg^-
asta öllum [x im, sexn ckkd skiilja
eöli jwssa jafnvæg'isafls er þaö, að
þegar vagninn er hlafiinu f tra'igri,
þá er sú hliöin, sem þyngTt er,
hærri «n hdn -teitt-
A vögnum [xtssum eru stytt-
ttr leða skoröur á hliöuuttm, senv
Láfca tná niöur J>egiar þeir standa
h reyfin garlattsi r.
Hr. Brcnnan sýndi fyrst upp-
götvun sína heima hjá sér, í Cbat-
ham á Iinglandi. ]>ar haföi hamt
lagt bríiutarboininn og ifcengt við
hann vír, sem iiann lét strengja yfi-
ir elftt. Land'ið var mjög mdshæð-
ótt, svo brautin giekk ýmd'Sfc upp á
viö eða eöa ofan í móti, og oft í
allmdklum hliðarhalla og í ýrnsum
buigöum. því alt var uimbáiö svo
sem í öröngu og ósléfctu lamdi
væri tneð vatn.sföllum og öðrum.
tálmuntim. Brautdn og vagxiinn
voru aö eins sýnishorn, hvorugit í
mllri stær'ð. í vagninum LitJa var
maöur, haran vóg 140 jxund. í eitfc
skifiti léfc Brennan déxfctttr sína vcra
jí vagningum. þessi liitli vagn þaut
! u[>p svo aö segja snarbratfcar
j brekkur og n'iöttr aftur lritiumogdnv
c-ftir allskonar kröpputn hlykkjurnt
og yfir, tilbúin gdl og ár. Síöast
varr vagninn látinn stausa á sfcál-
vír, sem lá yfir eifct vatndð', og þar
sfcóð' lxann kyr meöan ntynd var
tckin af honttm. Svo héJt hann af
staö afitur yfir vatndö, — cn ablrcii
mistd hann jafnvægiö.
Herra Brennan kveöst hafia veriÖ-
mcisfcan h'lmta æfi sinn-ar að hugsa
þetfca upp. Haxtn eT nú 55 ára>
gamall. Fyrir nokkrum árttm fiaim-
hann tt]>p og bjó til torpedó.
Brezka stjórnin gaf honum hálfa
millión dollara íyrir þá n'p[>fttndn-
ingu. Hvort hann íær nokkra þé>kn
ttn fyrir braittar uppfundningni sina
cr cnmþá óvíst, en æfcla má, aíí
svo vierði.
t
Til auglýsenda
þeir,- sem þurfa að fá srnáaug-
fýsingar settar í Heimskringlu í
eitfc skiiti eða tvö, eru beðnir aÖ;
gæfca þess, að láta blaöiö vita,
hvc oft auglýsingin á aö koma. —■
Mieinxi eru ennfremur ámiratdr um,
aö slíkar auglýsingar edga s*Ö>
borgast fiyrirfram. UppLæðirnar
eru svo litlar, að þaö borgar sig
alls ekkii &iö þurfa aö bóka þðbr og
bdöa svo von úr viti eátir borgun-
ittni, og eyöa tíma í, að gianga eft-
ir henni. Verðiö er 350 þuml. dálks-
lc.xigdar, um 35 orö fara í þttml.
Kmníremiir «ii mctm beðnir aö
afchttga, aö aitigl., er koma eiga i
blaöinu á ákveðnum útkomudegi,
veröa að vera kommar á skrifstofií
blaðsdns fyrir kl. 12 á þriöjudag i.
þnedrri viku.
þefct-a hvorttvegigja er fólk vin-
sarri I.-ega beöiö aö muma og
breyta þar eftir.
TIL KOJVU3VGS.
EftirfarRndi kvmei eftir Þorstein *káld
ErlinKMSon til konunf<s var noitaf> við-
tftku af nióttökuDofndÍDui, — þótti of
hrys.singsjfiirt'.
þú sást, g.ylfi, göfgtx jökulmcyna,
gxiedöa hafiö erand þjörtu frá,
völlinn hiclga hörmum sínum leyn«,
Heklu sfcanda fólgnum glóöttm 4.
Hversu fanst Jxt, vísír, þjóðin vaka’,
Vættir Islands, hilmdr, tagna J>ér ?
Hér er markið, hvernig vætfcir taka
hverju því, setn konungsmerki ber.
Vættir okkar vaka tiöast hfijóöar,
vimi kjósa, ráða landsinS trygð ;
Einars fylgja’ er útnessvöröur þjóðar,
aörar skima hver úr sinnd bygð.
Sá er bofti fyrstur fastra trygfta
fólksins, eftir næturmyrkrin Löng,
þegar væfctir vorra fósturbygtöa
vakna til að hefja, morgunsöng.
Er nú, fylkir, fjarri slíkur dagur! 3
h ólkiö tók í þina miJdingshönd ;
konttngsnafnið glæsfci forðttm fagur
firæ.göarljómi um gjörvöll Noröurlönd.
Nú vill landiö meira þoka mega
mörkum Jxdm, sem neyöin hefur aett.
Nú vdfil þjóðin tyggja tratistan ciga
til aö vernda l.eiöur sdnn og réfct.
Fylkir vor. I öllum okkar sögum
•er þeim kongum fegurst merki reást,
scm hixtn sterka svcigðti fyrir lögum,
sem hirtn smæstd gat aö fttllu treyst.
Fegr’i bændr á hér ekkert hjarta
en Jiú, kongur, megjr líkjast þeim ;
vioit'i J>ær Jxcr framtíð fræga’ og bjarfca,
fylgi þér að Sjálandsströndum heistn.
Þontletnn Erlíngsaon,