Heimskringla - 21.11.1907, Page 2

Winnipeg, 21. nóv. 1907.
BEIBSKSIVGLA
HEIMSKRINGLA
Pablished every Thursday by
The Heimskrinela Newsi Poblisbinf Co.
Verfi blahsins 1 Canada o* Bandar
$2.00 nm áriO (fyrir fram bor*aö).
Sent til Jslands $2.10 (fyrir fram
borgaOaf kaapendam blaOsins hér)$l.C*0.
B. L. BALDWINSON,
Editor A Manager
Office:
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
P.OBOX116. ’Phone 33 1 2,
Ræða
R. L. Bordens
í Walker LeikhúsiDu í Winni-
peg, 28. október s. 1.
(Niðurlag).
Allstaðar þar sem ég hefi ferð-
asrt: u<tti Vesturlandið, liefi éig heyrt
rruegnar umkvartamr um póstflutn-
ing>a og ófuldkomdð póststjórnar
fyrirkomulag. Aðal tilgangur nú-
verandi stjórnar er og hefir verið
sá, að láta tekjurnar af þedrri
(feáld mæta kostnaðinum og að
græða 4 póstfiutningunum, svo að
flokksblöðin gieti hælst yfir gróð-
anum og leiðtogarnir veriö upp
með sér af ráðsmenskunni.
En slíkur gróði undir núverandi
ófullkomnu póstflutndnga fyrir-
komuáagi, er ekki lofsverður, held-
ur ámælisverður, og sérstakl.-ga
að því er snertir Vestur-Can.id <,
þar sem tugir þúsunda manua eru
srtöðugt að flykkjast inn í uý hér-
uð og mynda þar bygðir. í siik-
um landsplássum er nauðsynlegt,
að sjá um, aá póstflutningarnir
scu tilsvarandi þörfum fólksins.
Vér hyggjum, að nú sé kom'inn
tími til þess, að flytja póstflutn-
ing mannia hieim að húsum þeirra,
á sama hátt og nú er ‘gert í Banda
ríkjunum, og sem hefir verið al-
menningá þar til mjög mikils hagn
aðar. En þetta á þó sérstaklega
við þau héruð, þar sem íbúarnir
eru orönir svo margir, að þeir
eiiga sanngjarna kröfu til þessa. í
slikum tilfcllum er í Bandaríkjun-
utn póstflutningur fluttur he.im i
hús manna á liverjum degi og
tekniir þaðan aftur bréif og böggl-
ar. í stað þess, að eitt hundrað
bæiwdur í héraði séu neyddir til
þe«s hver í sínu lagi að fara á
•pósthúsin til þess að ná pósti sn-
viui' og að kottra pósti frá sér, þá
er hægra að senda hann tii þeirra
á hvierjum degi, þó það sé auka-
kostnaður fyrir ríkið. Reynsla
Bandaríkjanna er sú, að síð.m
póstflutninigar voru fluttir heim íil
bænda, þá hefir tapiið í póstmála-
deildinni orðið minna en það var
áður. Vér höfum svo stierka von
om vaxandi fratnför þessa lands,
að vér hikum ekki við að gera
kunnugt, að vér ærthmi að koma á
þessum dagilega flirtningd lit 1 hér-
uðmn, á he’imili bændanna, hve-
nær sem vér lomumst til valda.
Ég hefi í kveld talað við yður
um atriði, sem gieta orðið ekki að
ein« umræðuefni, heédur einnig á-
dtfnluefni, því sirtt getur hverjiim
sýnst um þati. En rtil eru atriði í
lýðstjórn hvers lands, sem öllnni
sannsý-tium mönnum hlýtur að
koma saman um, án tillits til
flokksfylgds. Sérhver heið.ulegur
borgari ætti að heiimrta af leiðtog-
rnn sínum, að þeir haldi fast við
viss stjórnfræðiJieg grundvallar at-
riði, og sem miða til þess að
styrkja jafnvægi þjóðfélagsin.s. Eitt
af þessum atriðum er ráðvandleg
nveðferð ríkLsfjárins i þarfir rikis-
ins eingöwgu, en ekki í þarfir sér-
stakra flokksvina og einstaklinga.
Annað atriðið er ráðvandleg stjórn
og meðferð þjóðlandanna í þarfir
þjóðfélagsins. þriðja: Ráðvandleg-
ar embætta vedrtingar, bygðar á
hæfileikuim og karakbér manna, en
ekki á flokksfylgi eingöngu. Og
síðast en ekki sízt : Hreinar kosn-
ingar, frásneiddar öllum kjörseðla
svikutn, mútugjöfum og annari
þess kyns óhæfu. þeir, sem nú
sitja í stjórninni í Ottawa, hafa
þráfaldlega brotið móti þessnm
viðurkendu ; réttmætu stjórnar-
“princípum”. Fitnm þúsund ekrur
aí timburlöndum í Vesturlandinu
hafa verið settar unddr eignarrétt
stjórnarvina, undir því yfirskyni.
að þeir liefðu fengið þau í sam-
kepni við aðra umbjóðendur.
JLeöalvTerð-það, sem ríkið hefir
fengið fyrir þessi lönd, er i6c fyrir
hverja ekru.
Rikisfé hefir veriö varið til
fiokksþarfa. Fjárveitingar hafa
vierið gerðar, sem engin tilraun
hefir verið gerð til að réttlæta.
Opinber verk hafa veriö unnin á
stöðum, þar sem þeirra var engin
þörf og þar sem engin tilsvarandi
mntekt var fáanleg, og þnr sem al-
mjemtingur bað ekki um, að þau
væru unnin. Kn að edns gert til
þess. að vedita stjórnarvinum arð-
sama atvinnti.
NúveTandi stjórn hcfir myndað
umiboðssölu fyrirkomtiiagið, þar
seni tugir þúsunda dollara hafa
verið borgaðir til manna á ári
hverju, til stjórnarvina, sem ekk-
ert höföu fyrir þvi unniðL
Timburlönd, sem fengdst haía
fyrir eitt 0(g tvö þúsund dollara,
hafa af kaupendunum veriö seld
vdku síðar fyrir 250 þúsund dollara
eða meára.
Saskatcbewan Valley landsal-
an var gerð án vitundar þinigsins
og þjóðarinnar. þau lönd voru
seld nokkrum möunnm, setn einn
Kiiberal vinur stjórnarinnar var
forvigismaðiir fyrir. þedr félagar
græddu millfóndr dollara á þedm
landkaupum.
Rabbyns vatnsáveitu samning-
urinn hafði ekkert ákvæði uut það
mieð hvaða verði þau lönd skyldu
scdd til bænda. þessi lönd hada
giengið kaupum og sölrnn milli
ýmsra félaiga, og fyrsta salan gaf
þeimi Hitchcock og McGregor ' j
mi'lldón dollara gróða.
Blairmore bæjarstæðis salan var
gierð þvert ofan í dómsákvæði ‘Ex-
ehe:fuer’ dómsins, og á þann hártt
fékk I.Lberal þingmannsefnið í Al-
berta I4 mdllión dollara í vasa
sinn.
Bithaga land hneyxHð, Galwav
gr'ifsifclftgs satnndngurinn, Orá.nd
Forks gripafélags samningurinn,
og margir aðrir slíkir samningar
eru sýnishorn aif samskyns st.iris-
aðferð stjórnarinnar.
Enginn Liberal í Canada þyldi
slíkt háttalag, ef þannig væri far-
ið meö þeirra persónulegu eiguir.
En þó er hver einasti I.iberal og
hver einasti Conservative i l'an-
ada meöeigandi í þessum eigmim
landsins. Inntektir ríkisins lij.gja
í löndum þess, sem þanfiig er só-
að út af Ottawa stjórir.nni i:!
hagnaðar fyrir prívart inenn og til
skaða fyrir ríkisheildina.
Eg hefi þegar minst á emn.vt’a-
veitingar. Iæyfið mér nú ,rð nrnn-
ast á hreinferði í kosningiiin. Eg
stakk upp á því á þingi í iyira,
að sett væri nefnd til þciS að at-
huga nákvæmlega alt kosninga-
fyrirkomulagið, og að gera þær
ráðfeg.gingax, sem henni findiist
nauðsynlegar til að bæta það, og
sem svo yrði hægt að bæta inn i
kosningalöigiin. Eg ámælti ekki
stjórninni, en varaðist af ásetrtu
ráði, að gera þetta að flokksttiiáli,
af því mér er sérlega ant um, að
íá þau lög bætrt. Eg stakk upp á
þeim umbótum við lögin, er hefðu
giert þau í samræmi við gildandi
kosningalög á Stórbretalandi, að
meðtöldu því atriði, að óháður
dómari skyldd settur, sem rann-
sakaði öll mál, er af kosningum
kynnu að rísa, þrátt fyrir sainn-
inga, sem gerðir kynnu að vera af
póilitisknm flokkum eða uinboðs-
mönnum þedrra. Nefnd var sertt,
en engin löggjöf hefir verið gerð,
þó hennd væri loíað í hásætisræð-
unnd á yfirstandandi ári. A sdð-
asta þingi ávitaði ég stjórnina
fyrdr hirðuleysi hettjnar í þessu efni,
og ég hefi síðan stöðugt lýst fyrir
þjóðinni kosningaglæpum þedm, er
gcrðir eru mögutegir undir gild-
an4i lögmn, o,g sem hafa svívirt
sögu þessa lands á sl. tíu árum.
Glæpalisti sá er langur og byrjaði
með BrockviJle *og West Hurpn
kosnittgununi' árið 1898 o,g endar
með I/ondon kosmingunum 1905.
Ég hefi fært fram atriði, sem
sönnuð hafa verið með þingræð-
umi og með dómstólunum. Kjör-
seðlnm hefir verið stolið og kjós-
endum múitað í hedldsölu og stór-
kaupmn. það er ljósrt, aö lög v-or
ekki að edns þurfa umbóta, held-
ur einitidg, að þcdm sé hetur hlýtt
en nú cr gerrt. þess vegna höfuin
vér sett í steínuskrá vora það, að
gera nauðsynlegar umbærtur á lög
unum og líka það, að gera ráð-
stafaniir rtil þess, að þcim verði
hlýtt. þessari stefnu vorri hafa
þeir Aylcsworth og Pugsley svar-
að mieö því, að bríxla Conscrva-
tive flokknum um kosndngasvik.
Og ég hefi þegar svarað berra
Aylesworth, og nú vil ég svara
hr. l’ugsley. þegar hann var dóms
málastjóri í New Brunswick, þá
lét hann sér ekkert ant um, að fá
þessum umbótum komið á eða
setja nokkra rannsókn til að opin-
bera kjörlLsta svikin alræmdu í
Rotiisey, né að hegna mönmnn
þeini, sem ttppvísir urðu að því,
að hafa franiið þá glæpi. Ilann
kveðst hafa sannanir fyrdr, að
Conservativar l.afi haft niikinn
kosningasjóð árið 1904, og að mik
ið af því fé hafi verið brúkað í
einn kjördæm’i, sem hann ekki til-
greinir. Jafnvel þó þetta væri sartt
og ef fénu hefir verið ratiglega
varið, þá sannar það ednmdtt
nauðsyndna á aö fá þcim umtoót-
urn korniö á íót, sem ég er að
herjast fyrir, en sem herra Pugs-
ley og félagar hans vilja ekki
veita. Herra Pugsley þvkist hafa
nána vitneskju uin kosningasjóð
Conservativa í síðustu rdkiskosn-
ingum (1904). Vill hann ekki einn-
ig lofa oss að vdta um kosnin'ga-
sjóð I.iberala á því ári ? Og vdll
hann ekki styðja tilraunir mítvar í
því, að fá setta nefnd til að rann-
saka öll slík mál ? Nefndin ætrtd að
vera þannig skfpuð : Stjórnin úit-
nefnd ednn mann, andstæðin)gaflokk
uriun annan, og þeir tveir mettn
velji svo þriöja manninn. Kf hann
er einlægur í því, að vdlja hafa
hreiniar kosningar, þá verður hann
fús á, að £á slíka nefnd setta og
að leyfa henni að rannsaka öll
kosniagamál beggj« llokka á "prtí
ári. Conservative llokknrinn er
hjartantega ásáttur með, að hlíta
úrskurði slíkrar neíndar. En sé hr.
Pugsley ekki fús til að hafa þetta
rannsakaið, þá má þjóðin skilja,
að hann óttdst afleiiðkigarnar if
því fyrir sdg og flokk sinn. þaö
skal vera mér ánægja, að mrga
segja slíkri nefnd alt seni qg veit
um kosnimgasjóð Conservativa og
ég skora á hann og sögumenn
hans, að sýna og sanna, að ég
hafi niokkiirntdma á æfi mdnni sain
þykt, að svo mikið sem einuni
dollar væri varið t'il óleyfilegra
nota. Ræður mínar um þetta mál
eru kunnar þúsundum manna uin
alt Canada, og þedr vdrta, að efndð
og hugsunin er sú saitia í öllum.
Herra Pugsley, þegar hatui yar
dómsm'álastjóri í New Brunswick,
gerði ettga- tiJraiin rtdl iþess að
hegna glæpaseggjmn þeim, sem
fylttt Rothsey kjörlistana með
fölskum nöfnum. það var þess
vegna vel viðeigandi, að hann
fékk sæti í ráðaneyrtd þess rnanns,
sem Jjélt verndarhendi yfir West
Huron og Brockville glæpaseggj-
unurtii, og seni m.eð því athæfi gaf
hverjum atkvæðaþjóf og kosnitnga-
svikara i Canada lausan tauminn.
Á þeirri hrtieyixlanlegu vernd eru
toygð þau áðrttr óheyrðu kosninga-
svik, setm síðan hafa undir merkj-
um þess flokks sett svartan' blett
á síðusttt tdu ára sögu þessa
ríkis”.
Blaðið “Winnipeg Tritoune”, sem
áður haföi mælt á móti stcinn-
skrá herra Bordens eins og hann
opdttbcraði hana í Halifax, hefir
nú', eftir að hafa heyrt hann sjálf-
an fiytja hana munulega, aðhylst
hana í öllum aðalatriðum. Blaðið
segir blátt áfram, að Borden sé
einlægur, að hann lofi kjósendun-
um skýlaust, að koma á þjóðeign
talþráða og málþráða, og að
skapa þjóölega ráðsmensku nefnd
sem sknli annast um starfsemi
járnl.rattta og annara þjóölegra
nauðsynja. I.oforð hans um að
veita Vesturfjlkjum ríkisins íull
yfirráð yfir þjóðlöndnm og náma-
löndum innan takmarka þeirra,
og að gera umhætur á pósttnálum
ríkisdns, sem alþýðu er hin mesta
þörf á, og að koma póstflutriing-
uin heim í hús manna í hinum
ýmsu byg'ðum landsins. Ivinnig
loforð hans um að endurbæta
sbjórnarþjónustu (‘Civil Service’)
fyrirkomuJagtð og gera það eins
og það er á Bretlandi. þetta eru
alt atriði sem þjóðinni ættu að
vera geðfeld, sqg.ir blaðið. þessi
loforð, gerð af sjálfum leiðtogan-
inn fyrir flokksins hönd, liljóta að
hafa áhrif á alla þá, sem heyra
þau af hans eigdn vörum og með
því sannfæringarafli, sem allir við-
urkcuna að herra Borden haff.
Yfirfcitt má fullyrða, að Con-
servatdve flokknrinn unddr leið-
sögu iierra Bordens hafi gengið
lcngra í því, að taka þjóöeigjna-
steifnuna upp á stefnuskrá sdua,
heJdur en áður hcfir gert verið í
jxissu ríki.
Konur á þingi.
f- -
Mannréttinda jöfnuður sá, sem
Finnlendingar hata sýnt konum
þjóðar sinnar með því að veita
jxiim atkvæðis og kjörgettgisrétt
og að kjósa nokkrar ij>eirra til
jtdttgscitii, — er nú jx’gar farinn að
sýna árangnrinn af þoirri stefnu
santtgdrnis og rébtlætis.
þittg Finnl'endinga samansbendur
af cdnni þingdaild með 200 ]>ing-
mönnum. Um síðustu kosniaigar
greiddu komir 56 prósettt allra at-
kvæða i bæjum og borgum, og úti
á landsbygðinnni greiddu jxer 50
prósent atkvœðantua, — svo að í
öllu landinu greiddu þær meira en
lielfing allra atkvæðanna, og 19
konur voru kosnar til Jringsetu.
Jijóðistjórniarnienn kusu 80 af sín-
um mönnutti á þingið, 0|g þedr
fylgja kominum aö málum í öHum
áhugamá'lum ]>eirra, og svo gera
ýmsir aðrir þingmenn, svo að kon-
urnar ha£a vissan medri hluta
þittgsins, þegar um einhver þau
m-ál er ato ræ?Sa, s«n þeim er sér-
lega ant tim að nái fraini að ganga
í slíkum málum' tná því segja, að
þessar 19 komur ráði úrsldtum á
þingi.
Bitt a£ þeim málum, sem kon-
urnar hafa lagt mdkla áherzlu á
að íá leibt til lykta á þann hátt,
sem þær telja réttast, er vín-
bannsmálið, og svo hafa j>ær toar-
ist hraustlega fyrir viðurkenningu
skoðana sinna á því, að þær hafa
í siðustu viku fengið {>ingið tiJ
{>css, ednróma, að banna allan til-
búndng, innflutniing og sölu alls-
konar víntegunda og öl og tojór-
tegnnda, hverju nafni sem nefnist.
Jafnvel kirkjum er toannað að
nota vin t‘l sakramentis útdeiling-
ar. Konurnar fcalda þvi fram, edns
og líka e'r rétrt og virturlegt, að
svo lengi, sem k rkjan haldi á-
fram að Ijúga því í aJiþýðuiua, að
vín það, sem hún úrtdeilir, sé blóð
Jesú Krists, j>rát-t fyrir það, að
hvert einasta mannsbarn, sem
koniið er til virts og ára, vedt og
skilur, að [>að er með öllu ósatt,
— }>á geri kirkjan það sem í henn-
ar vaJdi stendur, til Jæss að við-
halda drykkjuskap i lamlinu, og
tinddr því yfirskyni, að áfettgi sé
heilagt fþetta áfengd) svelgi svo
hinar kristnu blóðsugur vínið í
sig í allskonar myndutn og með
allskonar blöndun og itndir alls-
konar nöfnum. þess vegna halda
konur þessar því fraim, að nú sé
kominn tímii til þess, að taka fram
fiyrir heindur kirkjunnar í þessu
efni, og að banna henni aJgierleiga
aJIa vdnnautn. Hinsveggr haía kon-
ur leyft það, að undir stjórnar-
umsjón megi nota vín til lækniiuga
og til vísindalegra þarfia og til
neyzlu rússnieskum hermönnmn. En
það hefir vdssulega verið nauðung-
ar ákvæðL i þessu vdnhannslaga
frumvarpi srtjórnarinnar, setn' geröi
rússneska hernuettn nndanlþegna
víntoanninu.
Enginn má hafa áfenjgi á hedmili
sínu, nenua hann gerti san.nað, að
það hafi verið þar áðnr en lög
þessi voru samþykt af þinginu.
fcögreglunni er feyft, að fara inn í
hvert hús og Ieita að áifieng-i, og eí
það finst þar án þess hægt sé að
sanna, að það hafi verið þar áður
cn lögin báðu gdldi, þá má sekta
ei|gandann um $2o cða varpa hon-
um í fangelsi.
Ekkert ákvæði «r í lögunum um
skaðatoætur fyrir tjón j>að„ er vdn-
°g ölgierðarmenn kunna að Hða
við þetta lagasmíði. Vdðvíkjandi
j>essu atriði í lögimum viöurkiendu
konur ranglætdð, en þær héldú því
frattt, að tími væri til j>e.ss kominn
að leggja röklciðslu til hliðar, en
fara eftir þeiin óskum jýóðaritinar,
sem bygðar væru á tilfinningu
benniar, átt tillits til j>ess, hvað
rökfræðin telji rétrt að vera.
þær viðurkendu einnig, að ein-
staklings frelsið væri með j>essu
takmarkað. En það sama mætti
segja um öll lög, að þau hefðit
þann tilgang, að hefta ótakinark-
að frelsi einstaklinganna.
Blaðið ‘T.ondon Times” lætur
illa yfir lögum j>cssum, telur j>au
óþörf og illa hugsuð, og segir þaö
uú sýnrt, að lagasmíði kvienna toyg.g
ist á tómum tilfinniingum, án til-
lits til sainngdrnd. Blaöið teJur al-
gerlega víst, að Rússakieisari muná
synja lögutn j>essum staðfestingar.
Hinsvegar verða j>eir eflaust
margir, sem telja að stefna þess-
ara kvenna miði í rétta átt og
óska )>oim góðs gengis með vin-
bannsstiefmi þeirra.
Xýr skipa-skmður
Baaidarikja forsetinn hefir lagt
blessun sína yfir þá hugmynd hag-
fræðinga, að ekki einasta sé. ]>aö
æskilegt, heldur e-innig veJ tnögu-
fegit, að gera 14 feta djúpan skipa-
skiirö alla leið frá Chicaigo borg
suðíir í Meixico flóa, hveð rúmlega
500 milión dollara tilkostnaði.
það hefir í mörg ár legdö á með-
vitunid ýmsra þjóðmálaimianna í
Bandaríkjunum, að citt af jieim
nauðsynlegus'tu fyrirrtækjum, sem
þjóðin verði fyr eða síðar aö ráða
fram úr, sé aö koina á öflugum
vatniav'cgum um laiidfð. En jafn-
framt hefir j>að verið viðurkent,
að 'tiil þess þyrfrt'i mikið fé, og fæst
ir haia veriö svo stórhuga, að þeir
liafi vogað sér að vona, að þjóðin
eöa jiing hennar Cengist til aö
leggja út í sv» umfangsmikiö starf
að svo komnu. lfn nú er sú sann-
færing að festast betur og betur í
hu-gum manna, að staðhæfing
Roosevelts forseta í fy.rsta ávarpi
hans til Congressins hafi verið á
góðuni' og gildnm rökum bygð.
Hann var j>ar að mæla með l’an-
amaskuröar málinu, og sagði þá
einn af ráðlgjöfum hans við hann :
“Frá liafi tiil liafs, lætur viel í eyr-
um, herra forseti, en gleymdð ekki
því, að svo stórCelt fyrirtæki er
örðugt til framkvæmda". Forset-
inn svaraði : “þekking mín á am-
eríkönsku þjóðinni er sii, að jiess
örðuigra, seni eitt fyrirtæki er til
framkvæmda, jx-ss tiiieiri áhuga
sýttir hún í því, að fá þaö fram-
kvæmt”.
Nú sér }>jóðin að það setn rildir
ii'in framkvæmdir í Panamaskurð-
ar tnáldnu, það gildir einni/ í
þessu nýja skipaskurðar má'i ftá
Chdeago til Moxico flóans. ■
Forsertinn hefir á ný sýnrt trú
sína á framkvætndaafli þjóðarinn-
ar triieð því að opinbera j>að í Ca-
iro d IlLittOÍs, að hann sc meðritæll-
ur þessu nýja skipaskuruar ntuii
frá Cliicaad til Ncw Orleaits. Og
þaö er nú alincnt lalið vist, aö
hanii' á næsta þdngi lniitii n.æla
nueð fjárframlagd til jiess að byrja
skurðgröftinn, og að gerður sé 14
fcrta djúpur skurður aila leið suðnr
í Flóattn .
Hin mdkla Mississippi á tnvndar
farveg fryrdr mest af þessari v,ega-
lengd, eða aJla lei-S frá Flóanum
norðvestur bil St. fcouis. þá tekur
viö Ill'inois áin alla leið t;l Chi
cago. Svo er sairt, að hermála-
daild Bandaríkjanna sé þegar búin
að verja yfir 225 milí'ónum dollara
tdl unitoóta á Mdssdssippi áuni sið-
an á dögum borgarastríðsLns. En
því fé l.efir verið viarið mjög ó-
regluleiga, og því ekki koniið að
edns mdklu ldði og til var ætlast.
Til þcss að fá ráðna fcót á þessu
og til þcss að hafa vatnsvega b.vt-
ur sérstiaklega með höndum, settí
forsetinn á síðasta vori tueftnl
tnanna, er skyldd athug.a öll slik.
mál, ásanut með hafnbóta májuml
þjóðardnttar, og gtera tillögnr umr
hvað gera þurfi i hverju sérstökui
tdlfelld. Og þessi nefnd, setn Ijeitir
“Dee.p Water Commission”, hefir
það nú fyrir staini, að finna ráð
til '}>ess, að þcssi stóri skipaskurð-
ur verði grafinn edns og að framani
er sagt, svo að vöruflutniingur
verði greiðari og ódýrari en nú á
sér staö. þrjátíu og Tvær Milíónir
Dollara eru áætlaðar tnl að giera
14 feba djúipan skurð frá Chicago
tiil Mdssissdppi árinnar, og til þess
að gera farveg þeirrar ár 14 feta
djúipan alla leáð suður í Flóattn,-
er áœtlað, að ekki veiti a£ Fimm
Hundruð MUíómim Dollara.
]>ing mikið var haldið i fyrra í
bor.ginnd St. fcouis, og þar mynd-
að fiéJag til að l.rinda nuáld þessu í
æskdJcgt horf. Málið var aftur
rærtt á fundd í Washington á sfc
vetri. Alþýða manna er orðitx
sanrufærð unt, að járnbrautadélögin
hafa ekki við að flytja nauðsynja-
vörur svo ört að fullnægi þörfum
þjóðarinttar, og það er til J>ess að
bæta úr þessu ástandi, að mál
þet'ta hefir fengið svo almenttan:
byr, sem nú er orðið. það ltiefir
sýttt sig á sl. 2—3 árum, að járn-
bran t'aféilögin hafa ekki viö að
flytja kornvörur bænda til rnark-
aðar eða kol tfl hittinar á vetrtnn,
eða baðmuH Suðurríkjanna til
haínsbaðarma. Járttl>raurta félögin
vdðurkefltta sjáJf, að þau hafa ekki
na'gan vagnafjölda til þess að fuU-
nægja þörftim þjóðarinnar, og hve
ört, sem þau auka flutningstæki
sín, þá eykst þó vöruttlagn bænda
einnþá örara, og vörubyrgðir þær,
sem þiedr þurfa að sér að hafa,.
aukast að satna skapi.
Svo er tdJ ætlast, að skipaleið
jxissi eftir árfarvieigum toæti að
tnestu úr núv.erandd vandræðunii,
og jx'ss vegtta virðist það vera
orðið áhugamáJ, að fá skurðinm
gerðan eins fljórtt og auðið er.
En V'erkfræðingar, sem mál
þetta hafa athugað og gert áætl-
amir 11 m kostnaðinn, seg.ja að það
muni taka all-Iaii(gan tdma, að full
giera svo umfanigsniikið verk.
rr ssi rfkt Ttggja aT Kdnni fyrir-
hiiiguðu skdpaleið : ' Illinois, Ken-
tucky, Mdssouri, Arkansas, Ten-
nessiete. Mdss'issippi. E11 önmir ná-
læg riki hafa og mikinn hagnaö af,
að fiá sktirði j>esstnn komið á, auk
jx'ss sein það fylgir áætluninni, að
gera skipaskurði um margar þær
stórelfar, sem netina í Mississippi-
fljótiið, svo að vatnavegir þessir
verði sem lífæðar út um alt land-
ið og geíi bændum ósegjanlegat*
hagnað með greiðum flutningtim
og ódýrmn.
En menn óttast, að Jiingið muni
ékki verða viljugt tdl j>ess að
vetita fé til J>essa fyrirtækis fyr en
óskir þjóðarinnar ttm að fá jjebtai
unnið Jjafa komdð £ram á akveðn-
ard fcátt en ennþá er orðið.
------.
Fréttab réf.
HNAUSA, MAN.,
5. nóv. 1907.
1 október haia mátt hedrta stöð„
ttg toliðviðri, enda notuð aif ýms-
um i Nýja Islandi, því maxgir voru
viið heyskap fratn yfir 20. okt., —
bættist því talsvert úr heyvand-*-
ræðahorfitmtm. Alt fyrir það,
þurfa menu aö farg.a fjölda ttaut-
gripa, sein þedr ekki hefðu þurft,.
hefði smnarið verið skaplegt. Hér
fóru um gripakaupmenn frá Win-
ttt]>e|g, og kom ajinar þanndg frant,
að helzt feiit út fvrir, að hann
vildi £á gripi fyrir svo sem ekki
ueitt, enda fékk hann enga. Hinn.
hefir þeigar keypt nær 150. Fékk
haim þá me.ð því verði, að ólík-
Iegrt er, að kjört hækki i Winnipeg
tdl muna, ef kjötmiarka.ðsinienn
giera oft j>esshábtar innkaup. Eintv
bóndi seJdi um 30 gripi, yngsta 2-
vetra og það upp, og fékk að nueð-
aJtali I13.50 fyrir hvern.
Haustafli úr Winnipegviathii tneð-
mdnstia móti í liaust, og hefðd ver-
ið rýrt innlegg margra, hefðu
fiskikattpmeun ekki tekið nær því
allan fisk, að óundanskildttm þedm
friðaða. — þann 1. þ.m. (nóv.)
fóru fi.sk imenn sdðasta norður 4
vatn tiJ vetrarveiði, frá Hnaus-
uin.
]>ann 24. október andaðist Eyj-
óJfur Magnússon á Unalaindi við''
fsLcndingafljót. Hann bjó eitt sinrti
ósi (Unaósi ?) i Norðurmúlasýslu,
var orðinn hiáaldraður og einn af
fyrstu landnámstnönnum Nýja ís-
lands. ITans son er Gunnsbeinn Eyj
ólfsson, tónskáld, etc, og j>eir
bræður. O.G.A.