Heimskringla - 17.09.1908, Qupperneq 5

HEmSERINGIA'
IWINNIPEG, 17. SEPT,. 1908.
5 bls
Yesturför.
Hierm Eitiiar Hjörleiifssom ritar í
Norð'itrlatHl, dags. 4. júli sl., unt
i tlaöamiensk.u Vestur-lskndiu.ga á
þessa leið :
Ve&tur-ísleitwlingar ertt tnnuna
íitsastir til lesturs og ritsuirfa.
Jtað má af mörgu marka. Og
miaðal aniruars af blöðum þeirra.
Af þemm hiaiia þeir, að tiltölu \ ið
fólksfjölda, ógryniniii' öll. Mest ber
á vikuiblöðumtm í \ViniiiiLpag,He:nis-
kringlu og I.ögibergi.
Hcámskriaglu stofimtiði Krímaitin
B. Attidie:rso.n 1886. Meöritstjómr
hatts vorum við Kgigert Jó'hanins-
som finá Stie.insstöðtrm í Skagalirði
í íyrstu. t'tgiefiatHU komst í íjár-
þröttig eifitir 3—4 niáinu'ði, og þá
varð eiitthviað missiris dvcil á út-
kontu l>lajðsins. þeigiar þaið kom á
fóit aítur, varð Kggiert Jóhs.tttins-
son rit'stjóri einmi. Nú hiefir Bald-
vui L. Baldvin'ssoin' verið ritstjóri
blaðsi.ns um mörg ár. Hainrn er,
svo sem kuminiugt .cr, 'eiinm af hel/.tu
Islemdinigum vestra, og hefir sntið
á MamiitO'haaþimigi mörg ár, seim
fmlltrú'i Ný-lslendinga'. Við síðustu
:ð víst töluverðum v.imsældum að
íaigma. Kt'tsitjórinii hygigur víst, að
þaer vinsiældir stafi að eituhverju
leyiti afi þ-ví, hvað blað hams er
gestrisið við vitleysiwiia. É.g held,
að iþví isá ekki svo fiariði. E’g ficld,
Loks befir Margirót Beitnedikts-
som úit kvemmia'blað, í Wi'n'ttApag. aö
mig mámndr, scnn heiitir Freyjai.
þau eiinitök, setn óg hefi séð aí
blaðdimu, hafia niér vir/.t með held-
ur sóðakigiuin fcáganigi, og blaðið
að þær stafi. eingöu'gu af því, ltvrað i lítit vdið ailþýðu hæfi.
blaðiið er jafinfiramit giestrksið við
vi'tii'ö. það ht-ldur tt'ppi ttnerki a.ml-
leigs frelsis. JUemn ftnmn, að í því
er þiess tflverurt'ttnr fólgiimm. Og
sá náttiur er ávalt góður og gild-
ur.
■Lögiherg er lamgstærsrt.a blaðið,
sem ge'fi'ö er ú.t á ískin/.ku. það
var stofmiað 1888, óg Sigitr. Jóttia'S-
son 'áttd truestali og. be/taiU þáttinu
í S'tofm'un þess. Að því
staiiida I öllu
leiit't
Nú' miam ég ekki efitir fleári blöð-
um þar. Haimng.jan má vita,
hvort þíiu eru ekki fkiiri. Kn livort
semi er, kyn.ir það sér vkki, að
þatta erú niiklar blaðia-útgiáfiur,
þmgiar þess aJls er gætt, að Viestur-
Iskndingar eru ekki fleiri en ]tiir
eru, að þeir eru dneAfðdr um afiar-
stónt svæði af Ves.turhe.imi, og
tnargir þieirru ' komniir aJveg út úr
ískm/.ku þjóðlíli, og sjá frá-
nokkuru sin.ni nokkurt ís-
ýtttKÍr ;ijf hel/.tu Winmáipegi-lsliand- I
inigntm, eimkum vinir siéra Jófflcs !
Bjarniásottiar. Forseiti fiélaigsins, |
seiin gefittr blaðið út, er Tómas j
J órtsson', setn ég hefi áðu r nninst I
á. Kffl' ritstjórunm er Stefám Björtis- j
roU', oand'. tbeol. Honiumi kynitist j
é'g lítið. Kn aðs'toðarritstjétra hrans | t^'tolu váð folksfijölda. Né
d'álíitnð tniEÍrá', Birmá Pólssyná, | tilhiiieágin,g t.il þess, að taka
lem'/.kt bJað, og að meigiimþorriinti
ks og ka.ttp.ir óhiemjustór fréittar-
bJoð á tmis.kri tungu og margs
konar bJöð önnur. Blaða-útgáfiur
cru íráleitt jafnmiklar ttueð nokk-
ttrri anmari þjóð i Viesturheimi, að
hieJdur
þátit í
skáJds Ólafissonar. Hntin fór fyrir
nokkuruim árum héðam af lamdii til
Harvard háskólans, ætlaði að
laggja stumd á raímaigusfræði, en
gait ekki haldist þar við vegmia fié-
umræðii'm tvm alls konar miálefmi.
kosnim,gar varð Sigtr. Jóttiasson; levS)is þe,ga,r hamm hafðt aflað sér |
Nymæli.
homum sigttrsælli þar í kjördætn
inu.
HevmskringJu er stjóriiiaö efitir
öðruim reglum em mokkru öðru
hlaði, setn ég þekki. þar er alt
premitað, se.ni bJaðinu bierst, fiall-
egt og ljótt, viturkgit og vitlaust
og hvorugt. það stiaifar alls ekki
ai því, að ritstjóri ber’i ekki gott
skyn á það, sem honuin er se,nt.
Hramm er prýðis-veJ skýr tnaður og
hygigámtu, og riití.er sjálfur. Jvn
hamn lít-ur svo á, sem svottia edgi
frjáJ.slvnd' blöð að haga sér, varna
mijög heitur. Hamn ritaöi stöðugt
fróttir frá tslatidi í mesta blað
Cattiaidai, Winmipeg Free Pnevss.
Undár núverandi riitstijórm er
Lögberg yfirleitt giaetáð blað og
stAJi'iliaga ritað, frétitaibilað gott og
mna r’giví'sJegtt r firóðkiikur í þvi. Um.
au/.tur-fslen/k framíaraim'áJ talar
engum málfirelsis í dálkum síniutn, það af góðvild. Ivn hugsjómar-til-
íiar, ltafðt hamtti t bvggju, að hakla , „ .
„ , - U, , . , , . FraJntið ba»nda er t miesta ttnarta
afraitn mamit. Og lang-likk'igast þvk ' , - , .
v , ; vaimkigi, eí,]>iiiim tnonmvm, se'tn nu
vr mitir, að hann mmn.i haJda betm x ■ v , , , ,
nð þvt loknu. það leynd.i sér ekki, i fu ^ v^tKt að kymbotum korn-
að hAttigað leAtaði huguri/nm.. Áhu.g- ! e^uu. a’ b ‘s a onva. ugmy
inm 4 máium ætt'jarðiarininar var ;
og að það attki vitisældár blaðsins.
Étmndnm hefi ég’sóð þa-r heJdur ó-
þverrakg ómot um rits'tjóramm
sjálfi m, pnenituð
Kg imi'nM'ist
þrif ekki mikil.
Ba>ði hlöðin sýmdu mr’r hina
mestu aÍúS. Lögherg hélt tmér veg-
aithu.gaKemdala.Ust. L v, • ln ^,n g;imlum ritstjóra
eimnar greiiitiar, sem j símmtn, í himmm glæs'ikgu sölum í
um símvm í framkvæmd. F.n til
ratifltiir þeárra eru í því fé>lgimar, að
bæita svo kyn hirnmia ýimsu korn-
beigiundta, að uppskeflran verðá tvö-
fökl við það, sem að undainfiörnu
lnefir þekst.
W. Blad T'homias ritar í Dadly
Miail á þessa lcið :
Viöfrægt austræiti't fólag bcfir
tek.ið til starfa í Caitiada og ]>ví
st irfi er lýst í emsku tíniariiti syo,
að þaið sé ailimenn trú orðin, að
þeiir mic'inm, aean u.m mcirg ttmdan-
far'in ár hafiá xtnmiið að kymbóitum
] 1 imtma, cg ]tá sérstakkga koittr
plaMitffliai, séu að því kotmnir, að
' uppcskera ámægjulegam áramgur cif
starfi síffliu, sem gé það, að fratn-
stóð í fyrstia blaðinu, er út kotn | íbúð irhúsi Jóns Vopmiai. I veizl- * - ■ •1
efitir er ég kom vestur. ís'lemdiuigar J unitii voru titn 60 maniU'S. Ræðu-
dagurimm var ný'-a.fstaðmn. Hamm I imemm, voru Tótmas Jóusson, bræð-J j'i5a' svo b,æi(jt,ar htsæðis te<mn,dir
var t þe'tita simn, nokkurs konar urn.ir Maigmus og Vilhelm PaJssyn- aö tvöföw uppskera fiáist aif hverri
fnðar- og sa'inkom.ula'gs hátíð. | ir og Sigtr. Jónassoa. Sjaldat* cUru hvopt 9Mn só gott
Vestitr-ilslend.img'ar höfðu um all- j heyriast í saitnkvætnutti her á lamdi eSa jjj.. bil ;lkuryrkju þag j,efir I
mörg ár ekki getað komið sér j jaifinrsujallar ræður og suflttár | tekÍ9ti að fra'tnkiða pJöflvt-
satnan Uttl, hvwrn dag haitiðin þairra, senn þar voru fluttar. Kg j ur) 9,,m haf ( j syr svo mikla
skyldii haldin, Fyxsta -bátíSán haíði famm þvf in,e,vr til þeirrar rtrygðar j föMtáfcir og þroska eiginJeiika, «ö J
vertð haldmi 2. agust, og vtö þamm I og ástúðar, sem þar kom fratn vært ltil af j)VÍ u,tsæSi ,j)a
dag valdu sutttir baJda. Aðrir kusu | við mmg, sem tg vissi vel, að j mu,nAi }x:,ð ,s,t,órkostlc.ga a.uka upm- 1
heldur 17. júiná. þeitrta hafðt momt- flesita samkvætniisgestima greauda | sloorllllIBí,n ltóPSta ,árs. Hvcrttigl
unt orðið svo ttiikið kappstnal, þó I ttl mitttta á v'iið tmig nm suttiar þær ^ ,lh,n,tur ], .ssar haifa verið fram-
a« kymkgt magi vÍK’úist, aö “17-j skoöamár, sem liggja mér í mestu j j,...i<td.,r ,er Ky.ndartmál, satn stfórn-
júnMneon" váldu ekki sækja sam-1 rúmi. ! in æt,ti aö ajt bapp á, að i
komiurmar, sttn haJclniar voru -• j Norður á Gimli í Nýja Islamdi uppigiötva, af því, að ntiað því j-rðii j
aigrnst" Kn nu halðt orvtð aö satttn- i ej. fift. fit íslsm/kt vjkublað, sem 1 a.uðJegð hims bre/.ka jarðvegs auk-
tnigmtm, að hetlda h«-tiðflma_ b. f*,ust ; bwtíc Baldur. Núveramdt ritst jóri I in ntiattgfi ildk'.ga, og a.f því emn-
- efittr þvt sem mer skddist, þamg- j „r jK„n.n p Sólniun4s. | frctttmr, að hér er að ræða um
að itiil Ausitur-Isletiid'ittgar kæmu : ss y, •. ,
. , h ! son, Un.iitiaraiprsstur. það helclur
scrsaimam utn, emihverm anmiaflt | ^ skoSimum ja[llia,earma,n.u j
þtoðttiiimmnmgardag. Og sutrnr ; álmn og tnítara i trú-
•pedjrra 'matnna, sem lastiust hotou : •:
haldiiið fram 17. júmi, sýmdu sátt- , m'a utn'
fiýsi sima moð því, að flýtjt ræður | Satneinittgiim, bdað kirkjuléfiags-
J^enmiam’ dag. Og yfirloitt fjölnnenitu
þeir, eáitts og ekkert hefiðt i skorist.
t þessari, grein, sem éig miti'tist á,
var sártitfysi inanmainma gerð aö
svívárðiitiigarefint í þeirra garð, Og
grenmin var ekkert aitin«'ð em ó-
]),\erraJiegti r og heimskiilogar geð-
vom&kusk’ttur. Við haitta gerðt riitr
st jórinm' aithugasemd, sem fiór í þá
átt, að því færi svo fjárri, að lík-
ittdd vaeru til þess, að greiU'im hefði
aokkurar góðar a f 1 e i ð i n g a r,
að húm virtást ekki vera rituð i
meitmiU'm góðttm t i 1 g a n g t.
Eg sagöJ við sjálfian mág :
Hvers vegttia vera «ð prcmita greáti',
sttn ekki kemur tiioiin'U góðu til
vegur, og cr ekki eimi sintti rituð t
góðttm tiJgatigi ? Hvert erindii á
slíkt inm f blöðim ? JVtt ég át.taði
mig á þvi á eifitir, að ritsiijór.iinn
fór þar efitir ínegiinr.egJu, sem ha.nin
tielur liolla og góða'. VitanJciga
megi far-a illa tneð hama, c'ins og
freJsið sjáJfrt. Kn það sé þá ekki á
hams jábyrgð, bcfdur höfiitiidam'na.
Með iþessari rirtstjórn er Hiaims-
krimgla alveg öins'tætt blaiö. Að
'sum.tt leyrti sýn.ir húm menmiitvgar-
stig aJ'men'iiinigs betur en nokkurt j
íimmað ibJað, seim ég [x’kki, Og þeig-
ar frá Mður, hJýtmr húm að verða,
frá þvi sjóniiartni'ði,
merkilagt blað. þar kieimmr hver
htiigsaittiir úttt m e nn kynsiins mikil-
toim 'furðit I v«fusf . “f1' Og verði un't að
r-| j baldia þvi afiram* verður jtað vafia-
, . t1 , i * | laust stöðugt beitur og bertur til
dvranmia cflns og hatrn er kJæddur. f ... , , - r
.; . .... ,.,.v þass fiaJlið, 1 eÆtir þvt sem ritstjor-
l'.m t oftrnm bJoðu«n er það tiðcust, 1 ’ _x
x k • c- ur • x amuim auðnast beitur
a ð aðrxr fiat ekkt að syma stg gast- .
cn. þeir. setn eiga til e&n- a’. a M!r ' 1 'm 'l . . ,
rifiort. Eða þc’i'tn er þá að ldklst hlfsíir UPP £-vr,r all<la h,ams
uumtn
hver spa
minsta kosti greáitit, og sópað «f
þeáim meis.ta rykinu. það ínumm
flestir rttstjórar kanmia.st við. Og
sú hliðimi er ekk.i talin viamdiaimámsrt
á starfi þeirra, að ktwtitta að haína,
Og afteiðittgán af þessari rit-
stijórmar-megtm«"glu hefir orðáð séf,
að svO' tntkið hefir lemrt hjá 'hlaðtimt
af 'þeiim' höfumidum, san efltgtr aðrir
mtttiidu vilja hýsa. Meinitt, seim
setja samatt aJls komar ó'þ.verra.
'Memtt', sem hvorki hafa 'þekking né
hæfiJeika til ritstarfia, eiu alt af
vilja vcra eáitthvað að bulla. Og
það befir jaíttfram't fajlt írá >blað-
cmm .þá, sem ckki kmn.na við sig- í
]xámi hóiþi. þrátt fyrir það á blað-
og betmr að
át'sýni, seim
síðu'stu áriitt.
Únií'tiara.r gefia út ibJað í Wittni-
!>ag, sam beitir Heimir. í því hwtia
stoðið góðar ritgerðir. En yfir-
leitt cr blaðið fretnmr srtremibið,
og ekki vcruleiga Hklegt til víð-
ta'kra áhrAfia.
Suðri í Mijmnieót a í Minme.sota í
B.amdlaríkjmuitn hefir utn nokkur
ár, firam að nýári, vorið gcfið úit
mámaftanbl.i'ð, sean hét VínJaud.
Forstöðutnistin þess voru séra
Bjöm B'. Jón.sson og þórður lækn-
ir þárðarson. Nú er það biað hsetit
aÖ kotna' út, og ekkieTt íslemlkt
Jlað kernur sem stendur út í
Bamdaríkjum.
íniaitarJþi'Pgð'ir alls Iwitnsins. Og j
cáminág af því, að með þessari up.p- I
götvuiU' tná' srtóríbldlega attka afi- ;
urða írie.tnJeiiðslu hverrar eJcru
l.itids í öllttim vorutn hjáietiidum,
bteði að þvi cr su.ertir kornrtteiguttd-
ir og graistekju.
þessar uttdra plöntur, setn nú
þeigar aru tál, verö'a eí til viIJ ekki j
íáanfiagar um ótakmarkaðam ára- |
fjciJda,, af þetimi eámfiöldu, og þó alls !
óniauösyttksgu ástæðutn, að sala I
þ, irr,a muncli ekki borga fratn-1
1'tiðsJu kostfliaðittn. Fratnleiðaittd-j
iint mumcli seJja úitsæði s’irtrt nt.eð
sattttgjörn.u verði um 1 eða 2 áira-
toil, ttt á þriöja ári inttndi heiimwr-
itnn fcatnk'iöa natgar útsæðis'
bivrigðitr, og miaÖttrittn, sicm varið
hetir 30 árum æfi sittnar til þess,
að fraintluiða þessar plömtur,
'inufflidá vcrða að eyða elliáruin sín-
á
vera mögiuleigt, að halda símmm
vísindaleigit tiilraunutn áfrám', og
•því verður hanm að geita árleiga
sertit á markaðinm bætitor kornibeg-
umdir, svo að hanm hafi -alt af á
hvérju 'árt Jnæt'tor tieigumdir frá
því, settt áður helir verið. A þamn
hiátrt ‘gærti hafltn haldi.ð ttppi iflim-
tektia mögmleakutn sínm'tn. Og edn-
mitt þeitto er mi aft' gerast, ekki
að eiitis á ©inium eða, rtveimur stöð-
umi. En tneð þessu er framför
laflndsins lialddð til baka 20 eða 30
ár, tniáiske 40 ár.
Hierra Garton hefir starfiað að
því, að fiwtta “8-tcita mamindnm’’, j
eáflts og hattn kallar það. Aðforð !
'hains er ekki srtramg-vísimdafieg |
ILamm rc'ytvk ekki að fullkomma
uppfmndmáinig'U sírua srtig af stigá. :
heiMiur að firaflnteiða alrt í cinu hið i
óvær.ita og óskil jamlega.. Hiamm j
safinar að sér ýmsuin tegundum I
pJamrtna frá öllmm löndum, svo
stitn Mumtmy hveiti, Kínverskum j
höifrum og Persnoskum og fleári
teigunidum. Hann grattids'koðar hæfi-
leiika hverrar teguivdar, Jvlamdar
Jteiiitt svo satnam, og gætir þeirra
nákvætnileigia, og skoðar þcvr í
S'jómiamka’ ofit á daig tneðan þcer
eru að vaixa, til þess að kytvna sér
e'ijvkettimiiin og arthinga hinar tny.ju
tagumdir á öUu þroskaskieiðfl
þeflrra.. Á iþorwvain hártt mytwlast
nýjir rteigiuitvdir. Máske þœr vcrði
sutríar dvergar, aðrar jötnar. EAn
af jö'tur.vöxTui tegundunum' er sú,
setn rnfind er “8-feta maðurimíi’’,
'tns', er elmt allra ísfiemi/.kra blaiða, j
;era nú er uppi nreð VeiS'tur-ísland- j
ingivnv, stofittað 1886, og séra Jón j
Bijarnason hiefir verið ritstjóri
hicimnar öll árim. Blaðiö beftr unfltá.ð
kiaiþpisaitti'lie'ga að eflimgu kirkjufé-
laigsitis. Og gáfur ritstjórams hafia
ofit komið þar glæs.ikga fram.
þeiss mikla mioin er það, hve rirt-
stjóriamum er þess viairnað, að
sawiiþýða h'Uigsjón.ir mirti'mtans httgia
síitiutrv. Memm hljóta «uð finma tál
þess, æ hotur og bettur, að það.,
som haldiið er að þei'in í því blaði,
vieájtir ekki sálum þoirra ttoina
veruloo’a næring. það heyrir til
förnium fcrH ínamusamdn ns. Og , .. ,
suimt ríður beámrt ,bág við þekkingu um 1 orbyrgð. Kn homtm a að
miaittnamjva niú 4 tím'Uitti.
í því eifiná er Breáðaiblikum séra
Friuriks J. Bergmiaivms alveg öfi-
ivgit farið. þar stamda h'UgsjómU'm
n'úrtítnans allar diyr opmar, þó að
alt sé rirtað í krisrtilegum arnda'.
\'ita,nlegia er blaðið ed'tvkum ærtlæð
Vestur-t slemdflnigu m, og að sjálf-
sögðu bior það ]ies« merki. Saflnrt
er það illa farið, að það er í að
eiflvs fárra tnanma höndmm hér
hieétna. Blaðið er að ýmstt leytá
svo vel fal'lið til þess að vekja
og það er nú þeigar tolið fullsiamm-
aðy að þessi tegumd fratnleáðár
eða ettd'urn,ýjar sjáJla s'ig að
8-fieita foreldrin framfieiða 8-íota
a&vœmi.
það hefir fiongi verið trú manna,
að pJömrtmr éAivs og dyr framl.Addu
sér lík’t, að smávtvxám haírartietgund
framleiddi ekki aðra nviklu stærri
og þroskaim.eiri heldur em húm væri
sjáfií, hcldur að eins jaánstóra. En
nú hefir herra Garton s iivtiað, að
þessi gamla trú er ekki á rökum
bygð. H,irm lvefir, nveð því að
blamda sami iflt villvhöfrum nveð al-
gemigflini höifirum, temigið nýja teg-
und, tveá'in þriðju pörtuim stærri
en þær, setn blamdað var eatnam.
Og 4 Warrimgitom vísindalega ba’i-
garö'inum er það sanmað, að þessi
stækkun er eimgönigu að þakka
villihöfniitiunv. Memti' hafa beitt
ýwvsiiimi aðfierðum til þess að funíva
niýijar úegundir. Eim er him svo-
neifimdi ‘ B.iteson” og ‘‘Biffeai’’ að-
ferð' í Catiiiliridge, ötvnur er “Bur-
■hamik” 'aðferðim í Bamdaríkjunufln.
það er áreiiðamleigt, a'ð uppgötvan-
ir herra Burhamiks vierða gerðar
heiimimum kunmar immao skanvs
títnia. Eim aft'terðflm er kcmd við
M. Welmiorátt í París, sem geitur
L'tb'tteytrt jarðberum cfitir vilja sítti-
um og láitáð þau vasa ammaðhvort
ár, eða árleiga, eftir vild sitvni. Og
ieán aftfierðim er kend við Johm Gar-
ton., hii.nn mesta vísimda-bú'firæðámg
scm verið hefir u.ppi á England'i
Hamm. lýstá nýlega fyri.r mér að-
ferð simfflii vtð að tramJeiða “8-
íertia miamini'itim”. í garði haflns og
viflMMistofiu, sá ég mokkra “8-feta
meinmi” og “peretvniial” Clover
plönitu, 5 í'ut að jivermáli, hafra-
'hattsa náfiega 2. fierta lamgia, setn
ht-Jdiu ttáJiega 11 þúsutvd kornttm og
einm haifca-bmsk, setti hafði 12 þús-
und konii. ]xer var og 6 raða byggi
aif V'imafieijri beigumd, og ýmsar aiðr
ar teigumdir, þar með hveiti. — Og
mvargar fliuiri rtcigundir sá ég þar,
sem allar vorvt undraverðar ívrir
stærft Jx.irra og þroska.
Effli um eitt ttá'ttúruadj'ittiigði
verft ég að ge-tei, sefln ©kki er áður
kumittugit í sögu gtta®afræðinittar, tm
það er bJöndun sú, setn herra Gar-
ton hofir gert mieð rúiggrasi og
“fo'scue” grasi. BJömdun þessara
tagiivnda fratnileiiddii 5 úr í röð' ýtns-
ar muTgvísleigar áður óþektar teg-
undr af grasi, með ýmsutn sér-
kemitvtimi, en þó öll í líkiivgu við
‘•fescue” giras'iö, — þar tvl á sjötita
ári, a.ð aillar þessax tegundir í
eimt breyt'tust i algemgrt og ótnremg-
að rúiggras. Vísindattiömnim hefir
emm leikki tokist, að skýra ors-akir
þessa ajibráigðis. Krv svo mikið er
Giattton og saflnverkamemn hams á
öðrum stöðmn biinir a-ð sýtta, að
htiimur .nn þarf ekk,i að ótitast rrvart
arskort., því að haegit er að fcam-
leiðia ttiat miklu örara em miamm-
kym.útt fjölgair. Vamak’gar korn-
jurtir vatxa jaftvt og eru hraust.ir,
en vift blönd'tm ólíkra tegumda
fr«mJei'ftast nýjar 'teigumdir, og
sumar þeirra haf.t mikiv yfirb'urðt
yfir þær, se.m áftttr haífia þieksrt. —
þert't' i ef framtþróun, og muft voix-
amdi .þökkrtvg'it og vakamdfl ábuga
tná væn.tu jtess, að sá tím.i si itá-
lægur, að hæmlur lamdsims gati:
fraitnjieiitt af ökru.m síflvum mtiarg-
firlda tvppskeru við þa.ð, semi tvú
þekkiiSt.
--------------
íslands fréttir.
Si'ðastkomin blöð firá Islandi
eru fittétrtasmamð að vamda. þau
erti barmiafnJl af flokkaipólvtík,
bæði úitá þmrri og iitvr.i kasaðri.
Frót'tir ertt Jvc.ssar :
Forseti Frakkfiamds hefir gert
ráðluttra Islands II. HafsLin aið
Gramd Oíficiier hinmar frakknesku
hieiður.sfvJkingar.-----31. júií var
óþurkaitið á Suðurlamd.i, og all-
mikil hey úti óþerrin. ------- Aíli við
Faixaflóa í tmaðalkvgi þatrta suiiva.r,
em fvskur firekar sntár.------Land-
læ-kfltár Guðttwtmdur Björnsson heJir
fierðast utn Skagafjarðar-, Húna-
vartnis-, Stramda-, D-ala-, Snæéells-
nessr, Mýra- og Borgurfjarðarsýsl-
ur í sutnar, í emiba'ttis erindum.
Noröflirlönd héldtt fi'skisýmingu i
stt'nvar í þrándheitni í Noregi.
Kaiiipma'ður Ágúst Flygemriug í
Hiafnarfirðfl fékk gullmedalíu fyrir
fisk, þó ekk'i fiallegtm. Aðra silfur-
nvedaiéu fiyriir bá.t islem/.kan, sfctn
smíðaið hafði herra Bjarui Bry.nj-
ólLssoni í Engieiy.-----það hel/ ta
ivýtt, seiu ísletvd.iivgar sáu á þe.ss-
ari sýttingtt var linuvinda, snúið
tni&ð lvaiitdafli, ttototvkg á mótor-
bátmn og róðrarbártmm. Nokknrar
af ]:eiian pömrtnðu þeir til Akureyr-
ar. A sýniittgivmvi hfiauit sænskur
mótor, kendur við Bolvnder fyrstu
\ erðlatvtt. þar var eámflvig danskur
mótor, ‘‘Víkimigur”, setn vakti
nvikla eftirtekt, Krirfierðarlítáll og
léttur í umsvifum. Færeyátiigar
hltttu gullmiedialíu fyrir gévfta fiski-
verkutv.-----Dáiitttt er Magnús Vál-
hjálmsson, siðast bóndi á Hraítva-
bjöngium í N.-Múlasýslu.--------------
Druktttvður eir 'Bogi bóridi þóröar-
•som á Vairinialæk f Ran.gárvalla-
sýslu. —■- Dáinm er Jón Jómsson
í Braiðraborg 4 Seyðisfirði, 78 ára
ganvall, elju og reglutnaður. -----------
D'áinitt- 18. ágúst þorsteium lækmir
Jóns'som, Stiunda'ðá lemgi Jækningar
í Veist'itvan niaieyjutn, og var þing-
maftur þar um skeið.--------------Sétto
ágúsb stramdaði skip við Skáfiar
neisstamigia við Seyðisfjörð, frá Ála-
borg. Náðist «i«p og cr hæfit fyrir
viðgébð. Sel't á ivpivbofti fiyrir 1200
kr. Skápshöfin bja rga.ðásrt..-----------
Frakknie.sk fiskiskúta sökk á Héx-
aðsflóa. Skiipshötnim konist lífs aí.
---- Góður afli í Vtcstmaivtvaeyjutn.
----Séra H'elgi Arnason i Olafs-
vík gaf 200 kr. til H'ai’l'sulié'liaigsheel-
fsiflvs. þeim he.i'ðvtr setn hieáöttr ber,
og dnattgitega við orðið þörfi'timd.
---- Prófiessor Fimnur Jónsson og
prófiassor Danfe-1 Bruun fierðttðus.t
utni Norðurlatvd í suimar, að graita
í rústir ag leá-ta fornmeinja. Merk-
astá staðurinn, s:m þeár grófu í,
rmi'ti verið ha.fa að Hoístöðmn váð
Mývartm. þar fmttdtt þeár boftóftina
og stúkutóít. Manniabeim, dýraibeiim
og leifiar af vopnvvtn fittndu ]>eir
líka, og mttn sá fiornflne.njaigröitur
reyttast all-rnie.rkur, og fróðtegur,
þeigar þair skýra ha'tvn greiinilcga.
/
Arni Kristjánsson,
(GEITEYINGS).
(Dátttn 31. október 1906)
Koitatt gré.t, og kvörtuðu börm
Köld við lorlög ttauða.
Á anvaistu'iidu engin vörn
Kggjutrp faitist mót dattöa.
þeiirro,' skjól og. skjöldur varst
Að skaip’adæg'ri himsta'.
J aifinit þú gJciði og bölið harst,
Biifuðist eá h.iö mittsta.
Elskaðir ]>íma eflgiim þjóð,
Urvnár föðttc, óður.
Urn afifia þátva æfislóð
Ollufln Viarstu góðitr.
Sóltt fiynr sortamm dró
Sárköld norn örlaga.
Mininámg gevmist þeigar, þó —
það sé gömul sa.ga.
Eg sé þig ei lemigttr, sonmr tnin.n
gó'ðmr,
Svift er éig einasta hJónutvu mínu.
Fölmaður, l'fisvana góftviiva gróður,
Gla.tiað er ymdi í frálailli þ'im.u.
J5, Ler sys't'kinuutn kveftju firá
svrgjamdii tnióður,
í sælttnnar bústað þ'ritn. lífsstjörn- I
ur skinia,
Mig, dnevniir ttm sam'fiuTidi,, já,
Drottámn, inimfli góður!
A dýrustu trcysti ég ná'ftáma þína. j
Guð g.aif oss níu tnjög vl.skuteg
lvörmin,
(>g itiiitttt stóðstu, sonur, við ldið
miér eftár.
Kg skoðaft'i þig eltór.mar skjöld j
minm, og vörrvin,
E.n skaipadóms áfrýjum ekkert hér !
hefitir.
Kn sárt vei't óg móður svíður í
hjarta,
Að sjá biirnim sftt níu borim til I
grafiar.
Gg hrikalt or náJvrópvð niístandi,
svarta,
Se«n iticyðir ásrtvir.á, að skilja árn (
biúiðar og ræktunarré'tt á a'fimörl'->
uöum spildum, sem getvgið haifia
aft' crföum tnann fram af tnamflii
um mörg liftin áx.
Dr. Orotthyaitekha ártfii bvvgarð
miikimn og fagran í þessu hérafti-
Hainn haíði fullami eigittaxrétt á ö 11-
tvm ibyggángivnnum. Em lamdið var.
fcigti' kymilokksins eáms og öll öimur
lömd þar i bérað'imu, og af þessu
stafiar öll erfftumála flækjan.
þagar Dr. Oronhyarte.kha andað*
ist, eftirskildi batiu tvö börn, soo
og diórt'tir. Dó'trtirim haffti gifst
hvítum flnaivni, P. J. Johttston, og
er því ttiú, í augum lagamma', hvít
kona.
Soour Dr. Orotthvate'kha anctaft-
ist 'skömimu eftix aft fia'ftir hams féll
frá. Ha.it,n átit.i 2 komitr 4 lífi, aðra,
sum jhamrv kvongaftist á KngJaflvciá
fyrir 12 eða 15 árutn, og sem síðaic
skáildi vift hamm og tékk þamm skiln-
a.ft suður í Battdaríkjumi. ltfitir það
kvonigaö'ist sonurimm í ammað sinm,
og sú kona lifir em.niþá eins og hvn
fyrr'i. Undir vamialegum l.aidslög-
unv geertá fý’rri konan rvú ekki áitit
neámm laigaréitt til þess aft krefjast
nokkurs hlrvta af þessu-m eigmuirn
teittgcl.iföðmrs síns efta vtðskilÍTis
bómda, sítts. Kn samkvætnrt liigumi
Indtiáma er þaft ákveðvð, aft ef .hvít
kona giftisrt Imdíána, þá sé hún
eimmií; tneð því orftin Indíáni og
aðn'jórtaittd'i sömn lamidsréttitida og
þeir. Á þeissmni gruttdvelli ,gerin
þcssi kona tilkall til dámarbúsAnSw
Kona no. 2 b&rst tnót’i þessaxi
krö'fiu lúrnt konuttrwtr, og heldvtr
framv því, að htin e'in hafi tilkall til
eigmaintta.
Mál þeitrta er í mosta miárta flók-
ið, og ])aft er húist við, að séx-
slak't. rcittiairhald verði að haía til
þes® aft tak-a vitnaká.ðslu í miálin'U
og nevina að jafna svo sakir meðal
þeirrai, sem gira kröfu til eigitr
a.ntta, aft sártt og samlyndi mie-gi
verðai.
Lítil athngasemd í kven-
írelsismíUinu.
Mér liefir alt af verið fcrugftið
um þaö, aft ég fiylgdi sjaldan íjöld-
a’imm að ínáluin, og ber ég ekki ú
itvótii, aft þutto sé sartrt, — on ég
hefi þá ætið gófta og gilda ástæðu.
Nú í kvanfnclstsinálitnt mun aJIur
þorri siystra. mántva verða á móti
ntér. Kf c’g htfði ekki vissu fiyrir
því, aft pettinga spursmálið vrði
það a-ðsta og efsta í hug konuivn-.
ar, ekk.i síður en karla, tnyncM ég
rna'la 1 iiklaust nteð ótakmörkuðti
freJsi kvemiv.i, — ett ég veirt. að
henmtir mnrk og nvið yrfti að ná í
v. 1 laumiitö eflnbærtti’, og þer meS
yri'i srt irfá l«enaiar í sinum eágin
vie.rKai'iriitig lolift. Kotta í dó'iuaia,
lækttis i g ritstjóra sserti eða é
g'.æi]ia*naii'tti vie.iðunt., getur ekká
vierift viigiittkomia, móftir og hús-
frciyij.i, — alveg ómögutegt, neana
þá' a.ð r.MifinAttu að e'itvs og ekki þaft.
Korium verður aft vera kotta að
öllvi leyrt'i efta engu.
þnð munuð ssgja, aft efitir em-
b'trttun'iim sæktu aft oins þær, setn
iilid'U NÍg ltcfiar til þcss. VeJ að
tnerkji, þá a^ttu and'tega iáto'kaii
k< 'itvtirnar, að gcgnai civgirtikonu og
tnéftur ;rt'iiðititttV'i. í ftestuiin tilfie.il-
tatar.
Eg nnam ]>að, sonur, aft mætnr ;
m«.'r varstu,
Og mætur ntv-r verður é.ns lemgi
ég ainda.
Móbgiang «g stríðið nve.ð st'illinigu
h.vrstu
Staftráft'inin í þiirtt lífverk að vatvda.
Etj ve.it þaft, ig fintt ykkttr fljót-
tega afitnr
A firiðajrins latidi hjá scjlargraitn
hæða.
Mér götuma lýsi guðssottar kraltur,
]>á gJeymast mér sorgir, tárin og
ttnæöa.
(Fyrir móður hins látnia).
K.Á.B.
Erfðamálin.
Kiit't af þ'.'ian flóknnstu erffta-
málum, s.'iiu Indiámaduild Camada-
stjórnar hefvr. ttokkurtttima þurfrt
aö skifito sér af, er diámarbú Dr. ;
Ororuhyatekha, þevss er tnyndaði j
ItKÍiapemdemrt Order ol F orestiers — |
lífisábyrgðar’fiélagið — og stjórnaft.i
því þar táJ hann. amdaðist 3. miairz
1907. Dánarbúið hefir verið virt á j
.300 þúsu'ttd dc llaira, og í flækjtvnmá
er sá hluiti eiignanna, setn ligigur !
inm.am takmiaxka Mohawk Indvámia .
héraftsvns, ná]ægt Deserottto. — j
Sto'rð iþessa hérafts er 17 þúsund ,
tcrm'ílur af lattdi, eitt vbúatalatt þar
er 327 marms — af þeirri tölu eru
uani 60 hvítir rnieinm, sean fomigift
liajfia Leyfi til að búa þar meft því,
að þeir hafa leiigmnáfia 4 laittdspild-
um þenm, er þeir rækta. Kmigiirti a,f
Indiámá' flokknntn hefvr fiullkomið
eigauarbréf yfir neittn hltvta af lamdá
ittttaii! hériaðsims, heJdnr að c:ms á-
u'in m'V'Udti gál.tðii ttneinmiirnár
stt.e.iftia hjú þerin. þaft þurfa ekki
nriii.il Iy- Jaibrot, til ;,ft sjá, hvernig
færi, þxgar aldár liftu. AuftvitaS
finddst þá ekki eittn e.úiasti maður
eua kcttt, ívtn Ler værn til aö
toksi há env'a’t'ti.
] e-s ve-gná rná ekki gnsáfta götu
okkar iittn á starfissv'ið karla. þaft
tná ekki gefiíi okkur trjáilsam að
gi mg -aft særtum þ.irr.i. Jteir geita
eikká tfckið okkar swti, hvaft fegmir
sem þ. ir viJdu, aumiing;artiir. Við
sjáum þuð öll, sent sjá \i!jutn, aft
eif vitgramittara fiólkift aö eirvs ærtti
aft auka mammikyttvð. miyndi þaft
1 ifta íifi s.'r ekki cittasta andlega
rv'rntm, heldttr amdiaga eyðitegg-
ing. Kn aft vift hötum atkvæðisr-
ré'tit i ölhttn ínálum, er sjálfisagt,
og heífti, aotíð átt aft viera sijálí-
sagrt, þvi sí'ðan fivrst aft t’l okkar
spurðisrt, höfum við staftið körl-
utn fullkötnlegia jaifinfæf is að and-
tegnt artgervi. — H.afift þið þaö
ternia', piltar góftár! —
Kveiníreilsis heitjurnar munu víst
tkki bitessa mig, f.yrir þessa at-
hugKtocitrvd. ]>aft verftktr að hafa
þaft. Eg er meft þvi óviusa‘l.v
miarki brcmd, aft segja meimingu
m’iut, lvvort húm þykir betur efta
ver. Kn ég óska ykkur til lukkn,
svstttr tnír.ar, mcð þaft fnrisi, sern
þift fiáiift, og vona aft þift notfið
þaft vel og hyggilega.. Svo kveð ég
ykkttr með þeirri ósk og vou, aft
þjft haildið áfram aft vera konur,
og fl.ð 'þflft vinmið vel og d'Vggiifiega'
f ykkar eágin verkaJtrimig. Meft því
vimmift þið komamidá kynslóðum
farsælaota gagn, og þamtvig njóto
þær Jezrt hœfiieáka ykk.tr. — F áií
ekki bönmmum ykkar fóstrti. þaG
erit fáir sem taft.ir og cngin sean
móftir.
R. J, DAVÍÐSSONA