Heimskringla - 28.10.1909, Qupperneq 5

IIEIMSKRINGLA
WINNIPBG, 28. OKT. 1909. Bls. 5
PRENTUN
VKI N.IÓTU'1. - >tf. .;ur, vif'ekipta mnrgra
W'miiipe iiu Bnsities8”mamia.—
hn þ<> err.ii. . r en. ekki ánægðir —
VVr viljum IN ;ii.ý uti.enii s.mh einattnotastvið illa
pieiitun reynii •• orn ;<muml — Vér ábyrgjumst
iið gcrn yr'ur áii'gAii '•innð yðar næstu prent.
pðntun til —
’Phone: Main 5944
The ANDERSON Co. SSSSSTK
PROMPT PRINTERS
ST.
ANO SAROENT AVENUE.
WINNIPEG.
IIESTA OG NAUTGRIPI má
verja flugnatiti með því, aö nug.ga
þá með ullartusku, sem dýf.t heíir
verið í blöndu úr einum hlut Crude
Carbolic Acid og 6 eða 7 hlutum
Olivie Oil. Eyrun og þá hluta
krop.psins, sem flugur leita helzt á,
þarf einkum vel að nug.ga. Sé
þetta g.ert að mor.gni, þarí ekkert
að ó.ttast, að flugan geri skepnun-
um mein fyrr; hluta dags.
Bréf frá Duluth.
18. okt. 1909.
CANADA-þlSTII. er auðvelt að
eyðileggja með því, að' dreypa
benzíni í kring um rót hans.
■LÖGUR TII. AÐ GLJA MEÐ
húsmuni er búinn til af jöfnum
hlutum af ediki, terpentínu og
Swe>et Oil.
KÆRU SKIFTAVINIR!
Eftir verði nú á ómöluðu hveiti-
korni, ætti hveitimjöl að vera selt
nú lægst á $3.15 hver hundrað
pundin. lín einmitt'nú viil ég fyrir
ótiltekinn tíVna selja “Cavalicr
Ilest Patent” hveitimjöl $2.85
hundrað pundin. Gleymið því ekki,
að tdrgja ykkur upp meö úæg.ileg-
an forða fyrir veturinn á meðan
verð er svona ógurlega lágt.
Næstu viku seljum við 20c kaffi
á 17c pundið og 18c kaffi á 15c
pundið, og níu sápustykki fyrir
25c. Ilvergi er hægt að kaupa
karlmanna og drengja alfatnað
eins tillega og hjá mér, ég hefi
miklar Lirgðir ai fötum, sem ég
sel með. 25 til 40 prósenta afslætti.
Sjáið nú, hvað það meinar : —
$16.00 karlmanna alfatnað nú fyrir
$9.60, $12.00 fatnað nú á $7.20, eða
$8.00 drengja alfatnað nú $4.60 og
$6.00 fatnað á $3.00. — Glevmið
ekki að koma og skoða þessi föt,
því ég hefi fastráðdð að selja þau
með þessu óvanalega lága verði,
þar tdl þau eru uppseld.
Fyrir gripahúðir borga ég nú lOc
fyrin pundið. Glevmdð því ekki að
koma með allar ykkar húðir Nil
mín. I.íka með allar aðrar vörur,
sem þdð hafið að selja, — nema
sokkaplögg, af J>eim hefi ég nóg
nú sem stendur.
Ilerra ritstj. Hkr.
Hingað kom þann 1. þ.m. Mrs.
M. J. Ben-edictsson frá Winuipeg,
og gladdi þívð alla íslenzka Duluth
| húa. Við buðum hana velkomna.
| Fyrirlestur flutiti hún um kvcn-
í frelsi 2. þ.m. í húsi Mrs. llalldóru
i r
• Olson, að viðstöddum flestum Du-
luth Islendingum. Hen.ná sagöist
! vel og skörulega frá öllu, eins og
■ vænta mátti af jafn fr jálslyndri
j starfskonu, og höfðum við allgóða
skemtun af því.
Næstu vdku var hiin í hedmboð-
um hjá íslendingnm hér, því þeir
j eru í mesta máta gestrisnir. þann
I 7. okt. fór hún tneð Mrs. Olson á
fund W.C.T.U., ogt ftutti þar langt
I erindi um kv.enfrelsi. Allir gerðu
góðan róm að ræðu þeirri. J>ar
mætti hún heitutn kvenfrelsisvin-
um, og þótti þedm yænt um að
frótta, hve íslenzkar konur eru á-
kafir meðmækndiir kvenréttinda-
málsins, þvi Jxtt sjálfar eru frelsis-
vinir og starta að bdndindi og
mörgu öðrn, sem mannkyninu er
til frægðar og framfara og bkss-
unar. W.C.T.U. konurnar vildu, að
Mrs. M.J.D. væri bcr um tima, til
þess að flvtia fyrirkstra um kven-
réttindamálið. E.n hún gat ekki
orðið við jxani tilmælum í þetta
sinn, en lofaðd að koma síðar, ef
hún gati, og þá að sjálfsögðu
flytja ræður um kvenírelsi, hvar
sem þær óskuðu.
IMrs. M. J. Beneddctsson hélt
heim aftur þann H>. þ.m.
8-1-12-12-4-15-18-1-
ENSK UR L EIKIIÚ SSF O R-
maður áittd nýlega að sýna leik,
sem ljónsorg kom [yrir í. Hann
gat auðvitað ekki farið með Ijón-
ið inn á kiksviðið, og kom því til
hugar, að láta Ijóndð orga inn í
fónógrafí, og lét hann í því skyni
inn í búrið til Ijémsins, en því
geðjaöist ekki að honum og mölv-
afi hann með löppinni. þá lét
hann bera antian fönógraf aö búr-
inu utanvert, og lnvk við haun lét
hann halda á kjötbdta svo hátt að
ljónið sæi hann. Ljóndð þaut org-
andi á móti hljómtrektinni, og —
tilraunin hepnaðist.
Yfirlýsing presta-
fundarins.
1 IIedmskrin.glu 7. og 14. j>.m. er
grein. með jiessari yfirskri.ft frá
vind mínum Hjálmari A. Berg-
rtiann. Bæði vegnia málsdns sjálfs,
sem þar er um að ræða, o.g líka
vegna þess, hver skýrdn.g er þar
gefin á vmddrskrift minnd undir þá
yfirlýsin.gu, langar mig til að fá að
leggja orð í belg.
þessi yfirlýsáng, sem sumum
virðist vera svo dæmalaust illa
v.ið, byrjar á því, að mótmæla
þedrrt staðhæfingu, að kjarni á-
gredn.:ngsmálsins inn.an kirkjiifélags-
ins sé bókstafsinnblástur ri.tning-
arinnar.
Sé þessi mótmæli tilbæfulaus og
þvert ofan í sannledkann, þá ligg-
ur í augum uppi, að einhver deila
verður að hafa átt sér stað innan
kirkjufélagsins um það, hvort rétt
sé að trúa bókstafs - inn-
blæstri ritningarinnar.
'Ölluili er }>að vitanlegt, að
mönnum inna.n kirkjufélagsins hef-
ir ekki komið saman um innblást-
urs-kenndnguna svonefndu, um það
t. d., hvort ritningdn. sé öll inn-
blásin eða aðedns að því er sncrtir
trúaratriði.
En um bókstafs -innblástur
hefir mér vitanlega enginn ágrein-
ingur verið, af þeirri einföldu á-
stæðu, að e n g i n n innan kirkju-
félagsins hefir haldið fram þeirri
kennángu.
Til j].ess að satma það, að í
Sam.einingunni hafi verið haldið
íram bókstafs-inniblæstri, og með
því gjört ómerkt þetta atri'ði yfir-
lýstn.garinnar, tekur H. A. B.
aðra mnhlásturs-kenningu, sem
séra Björn B. Jónsson hefir g.jört
grein fyrir í 9. árg. Aldamóta, bls.
69 (kennmgin nm fullkomin inn-
blástur —. pLenary inspiration), og
allmargir af prestum kirkjufélags-
ins munu aðhvllast, — og ge f u r
þeirri keuningu nafnið bpkstafs-
inntlástur. En hvergi innan kirkj-
unnar hefir sú kenhing verið svo
nefnd ; það er alt önnur kcnning,
sem auðkend befir verið með því
nafni.
Auðvitað dettur mér ekki í hug,
að H.A.B. hafi viðhaft þetta rang-
nofn.i mót betri vitund ; til jjess
befi ég alt af áli.tið hann of sattn-
ledkselskan mann og góðan dreng.
En, svona hefir hann skdlið það.
En sá skilningur er skakkur og
hefir engin söguleg rök við að
styðjast. Og með því fellur auð-
vitað öll röksemdaledðsla hans í
þessu atriði. O g þ e t t a
fyrsta atriði yfirlýs-
ingarinnar stendur þá
ó h a g g a ð þrátt fyrir móttnæli
hans.
J>á er að athuga næsta atriðiö.
Yfirlýsingin mótmældr því, að
kirkjuþingið hafi neitað réttmæti
°g gagnsemi trúaðrar bibliurann-
sóknar. Hér segir II.A.B. að yfir-
lýsingin fari ekki með sannledka,
og vitnar þvi til sönnunar í það,
að tillögur j>ær, sem ég bar fram
í ágreiningsmálinu, voru f.eldnr og
farið um Jtær ómjúkum orðum.
J>ess vegna er líklega rétt, að ég
gjöri með fám orðttin gredn fyrir
því, hvernig á þeim tillögum stóð.
All-lengi hefir mér og öðrum
verið það ljóst, að töluverður
skoðanamunur átti sér stað inttan
kirkjufélagsins um J>ýðingarmikil
trúaraitriðd. T.d. um hinar nýju
guðfræðds-kenningar R. J. Camp-
bells, sem heldur fram, svo að ég
nefni edtt atriði, skilningi á per-
sónu fr.elsarans, sem er þveröfugur
við það, sem v.erið hefir trú kristi-
legrar kdrkju frá fyrstu tímum og
fram á }>en.nan dag ; sumir höfðu
ekkert annað eu gott um kettning-
ar þessa manns að segja ; öðrum
fundust þær v.era bein kristdndóms
afn.ei.tun. Enn.fr.emur um inn.blástur
rittiingarinniar, eins og ég h.efi áður
ten.t á. Ennfromur um sam-band
ritningar og trúarvitundar. Enn-
fremur utn þýðingu trúarjátninga
og kenttiin.garfrelsi. Og inn í deil-
urttÉir um þessi atriði var bersýni-
lega komið töluvert af persónu-
legri óv'ild, sertt auðvitað spilti
fremur samkomulagi en ba'tt.i, og
gjörðd mönnum örðugra fyrir, að
skdlja hvorir aðra.
þegar svo á þin.g kom, þá hóp-
uðu m.enn sig í fiokka og .bjupgust
til tardaga. líg tók ekki þátt í
n.einum flokksfundum, en vissi þó
allvel hvað málunum leið. Meðal
annars var m.ér kunnng.t um það,
að þin.gsályktunartillögur vcru í
smíðum hjá báðum flokkum. En
jtað fanst mér vera mér ljóst, að
tæplega væri það hugsanlegt, að
menn geetu, eins og á stóð, skorið
með sanngirnd og réttlæti úr þeim
yfirgri.psm.iklu og vandasömu á-
greiningsmálum, sem fyrir hendi
voru á því þingi. Enda kom það í
ljós viö umræðurnar, að málin
sjálf ræddu menn ltarla lítið.
J>ess vegna kom ég fram með
miðlunartillögur mínar. Eg ætlað-
ist til að j>ær yrðu, ef þær meðu
samþykki, timræðu - grundvöllur
framvegis. A þeim grundvelli hefði
svo mátt ræða hin einstöku á-
gredningsatriði eitt árið .enn, og
sjá svo, hvort ekki yrðu sam-
komulagshorfur betri á næsta
þingi. — J>etta var }>að, sem fyrir
mér vakti, og ekkert anrtiað. En
tillögurnar voru þá í svipinn mis-
skildar af sumum. Og þeir, sem
endilega vildu aö þctta ágreinings-
inál yrði útkljáð á j>essu þingi,
gátu auðvitað ekki ver.ið ánægðir
m«ð þoer, }>ví að til j>ess voru þær
ekki ætlaðar.
Sjá nú ekki sanngjarnir menn,
að þeir, sem greiddn atkvæðd á
móti þessum tillögum af þetrri á-
stœðu, að þeir vildu útkljá á.grein-
in.gsmálið, að svo mikht leyti sem
unt var að ú.tkljá þa.ð með Jying-
samþykt, — að jteir mettn g á t u
vel greitt atkvœðj á
móti þ e i m, þó að þeir
vœru hjartanlega s a m -
þykkir öllu því, sem í
þeim s t ó ð ?
Jxssu til sönnunar skal ég bettda
á eitt atriöi. Séra Kristdnn K.
ölafsson mælti undir.edns harðlega
á móti tillögum mínum, e.ins og
H.A.B. tekur fram í gredn sinttii.
Eftdr það tók ég til máls ; en af
j)ví að málfrelsi var mjög tak-
markað jj.ann dag, og ég hafði í
mörg horn að líta, komst ég ekki
til þess, að svara honum eins og
ég vildi. En ég talaði einslega við
hann, á meðan ednhver annar var
að nota sínar fimm mínútur, og
varð það árangurinn af því sam-
tali, að séra Kristinn kannaðist
vdðij>að, að í tillögunum væri ekk-
ert, sem hann gæti ekki fallist á,
og vildi að ég tæki þær aítur og
bæri þær fram eftir aö atkvæði
hefðu verið greidd um hinar til-
lögurnar, og kvaðst þá
mundu greiða atkvæði
m .e ð þ e i m. En þ-að vildi ég
ekki, ai þeirri ástæðu, að þá næðu
þær ekki tilgangi sínum, að koma
í veg fyrir aðrar samþyktir, sem
ég var hræddur um aö myndu
■fr.emur auka sundurlyndi en eyða.
— Séra Kristinn gat því með
góðri samvi/.ku skrifað und.ir þann
lið yíirlýsingarinnar.
Annað atriði skal ég líka benda
á, sem sannar mál mi.tt. í síð-
asta apríl-tlaði Sameiningarinnar,
bls. 42, kemst séra Björn B. Jóns-
son svo að oröi : „Biblíuratinsókii
sú, sem nefnist „hærri kritik”, er
ein mikilsverð grein guðfræðdnnar.
„Gamla guðfræðin virð-
i r h a n a e n g u s í ð u r e n
h i n ,, n ý j a ”. * ) því ntiður
hefir þeíta göfu.ga hugtak á síð-
ustu tíð fengið á sig ilt orð fyrir
það, að það er nú ,ven juLega sett í
samtand við hina n.eikvæðu, efa-
sjúku stefnu í guðfræðinnd”. —
Jtessi orð finst mér benda tdl jtess,
að ekki muni séra Björn n.eita
réttmæti og gagnsemd trúaðrar
biblíurannsóknar. það hefir hann
líka sagt mér alveg hiklaust, jteg-
ar ég hefi átt tal við hann um
það mál.
Eg fæ tess v.egna ekkd betur séð,
en að alLir sanngjarntr mentt hljóti
að kannast við' það, a ð þessi
a n n > r 1 i ð u r y f i r 1 ý s in g -
a rin n a r s é algjörlega
r é t t tt r.
j)á er loks eftir jtriðji liðttr vfir-
lýsingarinnar, sem n.efnir J)á staö-
hæfingu fjarstæðu, að síðasti ár-
gangur Sameiningarinnar hafi með
samþykt kirkjtiiþdngsins verið gerð-
tir að trúarjátningu.
Jað er hjartans sannfæring mín,
aö sú staðhæfing sé einhver sú
allra grát-hlægiLegasta fjarstæða,
sem frani hefir komið í öllum þess-
ttm kdrkjulegit deiltim vorttm. Og
það sannar ekkert, }>ó að tekist
tafi, að telja svo t>g svo mörgum
söfnuðum trit ttm þá fjarstæðu.
J>að mætti alveg eins halda því
fram, að öll Jkiu nefndarálit, sem
samþykt hafa v.erið á kirkjttijMng-
ttm, og hafa inni að halda ein-
hv.ern skiln.ing á einhverju, sem
stendur í ritningunni, t.d. um trú-
boðsskyldtt kristdnna manna eða
annað þess háttar, hafi með því
verið gjörð að trúarjátn.ingum.
En slíkt hefir mér vitanLega eng-
um manni til httgar komið, og
furða óg mig ekki á því.
En Jxið er ekki til tKÚns að vera
að stæla um annað eins og jx'ttu ;
við gætum haldið áfram að dedla
ttm það í tlöðunum alt árið án
þess að verða nokkru nœr, sér-
staklega ef ekki koma fram betri
röksemdir, en þær sem ennþá hafa
af fylgismönnum þessarar nýstár-
legtt kentvin.gar veriö á borð born-
ar.
En nú skal ég benda vini mín-
tim H.A.B. á mjög einfaldan og
Hiiðveldan veg til þess að sanruv
mál sitt, og jtað veg, sem góðum
lögmanni sæmir.
Ilann kannast sjálfsagt við þá
aðíerð, sem höfð er stundum til
þess að ganga úr skugga um það,
hvort ein.hver tilskipun sé lög eða
ekki, — j>á aðferð setn sé, að
prófa hana fyrir dómstólunum. þá
aðferð skulttm við nu hafa.
Nú skal ég hér, honum til hægð-
*) Leturbreytingin gjörð af
mér. F.H.
arauka, lýsa hátiðlega yfir því, að
ég nedta því afdráttarlaust, að
viðurkenna nokkurt eintak eða
nokkurn árvang Sameiningari.nnar,
eða það mánaðarrit i heild sinni,
sem trúarjátningu, og álít mig
ekki að neinu leyti bundinn við
það, sem í Sameiningunni stendur,
fyrir trú mína eða kenningu, því
að sumu af því er ég algjörlega ó-
sambykkur.
Nú samþykti síðasta kirkjuþing,
að trúarjátningar kirkjufélagsins
séu bindandi, en ekki að eins leið-
bednandi. Af því leiðir það, að svo
framarlc'ga, sem það var skdlndng-
ttr síðasta kirkjuþdngs, að síðasti
árgangur Sameúningarinnar ætti
að hafa trúarjátningar-gildd, þá er
ég orðinn svo sekur við kirkju-
íélagdð, að næsta kirkjuþing neyð-
ist t.il að hedmta af mér að ég
taki þessa yfirlýsing mína aftur,
eða sé að öðrttm kosti rækur úr
kirkjufélarinu.
Kömi nú H.A.B., ef honum ann-
ars er nokkur a 1 v a r a með
það, að vilja sanna jxssa staðhæf-
ingu sína, og kæri mig f.yrir
kirkjuþingi. J>á hlýtur það að
koma ótvírætt í ljós, hvor okkar
hefir á réttu að standa. Sú að-
ferð er miklu betri og hrednn.i, en
eintóm orð og málalengingar. Og
með þessu móti ættum við að
geta hvílt okkur fram að nœsta
kirkjuþingi frá því að íjöiyrða
frekar ttm málið.
líg þykist nú hafa sýnt fram á
það, að prestar kirkjufélagsins eru
ekki komnir í neinn bobba, ekki
heldur liættir við alla rökfærslu,
og hafa ekkert tekið aftur af því,
sem þeir gjörðtt á siðasta kirkju-
jiingi. En alt j>etta hefir II.A.B.
veriö aö bera þeim á brýn.
Og ég þykist ltka ltafa sýnt fylli-
lega fram á það, að óg vissd vel,
hvað ég var að gjöra á síðasta
kirkjttjidn.gi og sömuleiðis þá, þeg-
ar é.g skrifaði itndir yfirlýsingtt
prestafumlarins siðasta.
Mcr er enjiin lattmtng á því, að
ég er cnn óánægðnr ntieð l>að,
livernig með ágreiningsntálið var
farið á síðasta kirkjuþdngi. Ólikar
skoðanir ge.ta verið um ýmisLegt
innan eins félagsskapar, og þá oft
erfitt að gjöra sér glöggva greitt
fyrir því, hverju réttara sé og
skyldara að fylgja.
En ei um það tvent er að velja,
að styðja kirkjufélagið, þrátt f-yrir
margvislegan óftiIlkomLedk þess og
yfirsjónir, til j>ess að halda áfram
sinni góðu starfsemi, sem j>að hef-
ir nú haldið uppi í nærfelt 25 ár,
cöa að fjandskapast gegn }>ví og
leggja sig fram til þess að gjöra
því alt til skaða og skapraunar,
sem tint er, og telja sig þó kristna
tnenti, — þá er ég í engttm c£a ttm
það, hvorn hópdnn ég kýs. Og á
því vona óg að fleiri einlægir
kristndr menn átti sig, sem eru ó-
ánægðdr að einhverju ley.ti með
gjörðir síðasta kjrkjuþings, j>egar
jy.ir hugsa rólega um málið.
Friðrik Hallgrímsson.
Baldttr, Man., 23. okt. 1909.
LÁN skyldi ALDREI TAKA
nema í ý.trustu nauðsyn. Reglan
er : Vinn þú fyrir peningunum áð-
ur en þú eyðir j>eim.
ANDANN Á AÐ DRAGA wegn
um nefið, sein-t og hægt. Munnur-
inn sé lokaður.
E. THORWALDSON
Mountain - - N. Dak.
I
Um kveldið beyrðist svo voða-
ljSnsorg á ledksviðdnu, að áhorl-
endurnir urðtt hræddir og þutu tit.
26 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
Útlit hennar sýndi bæði fátækt og fegurð, já, nærri
því skraut. Veggirniir voru svartir af elli, og að
ednsiein.n gluggi. Bórðíð og stólarnir voru óvandað-
ir, og legubekkuritin var ekki svo mikdð sem tnálað-
nr. En þar voru ýtnsir munir, sem bentu á betri
títna og v.elm.egtm. Rúmið, sem veika konan lá í,
var klæ'tt livítu tjaldd. Við vegginn hjá rúminu
stóð snoturt skrifhorð, og á því stóð borðspegill ;
glerið var að sönnu brotið, en spegillinn bar, með sér
að hann hefði .verið skrau.tgripur. Hvítur dúkur þakti
skrifborðdð. Við hliðarnar á speglinum stóðu tvær
krystallsskálar, og í ánnari j>eirra lávgullhringur með
'bláum .gimsteinum, sem litu út eins og blómiö
GLeym-mér-iei. Á veggnttm, rétt hjá speglinum, var
hilla ; ititiianum trédiska, tinskeiðar og spe.ngd leiri-
fát, stóðu á hiLlttnni tv.enn bollapör úr Atistur-Indía
postulíni. Gólíið var eins hvítt og það gat verið,
og var stráð um það greniibarri. Tréstólarndr og
borðið var hreint og þokkalegt. í fáum orðum :
stof.au sýndi bæði fátækt og viðhöfn. J>að var sorg-
leg, ,en án efa dýrmaet endurminn.ing ttm ástarinnar,
æskunnar og ánægjuntiar horfnu daga, £yrir eigand-
ann.
“Nú, nú, mamma", sagði Mórits, eftir að hann
hafðd vermt sig fá.edn augtia.bLik við eldinn, “nti skal
óg sjóða sú.pu handa J>ér. Mér er orðdð lneitt og
fötiii, tttín .eru niærri þttr. Vertu nú óhrædd”.
VesaLdttgs pilturinn sagðd ósatt til þess að hugga
tnömmti sína, því Lvann skalf enn af kuLda.
“Guð bLessi þig fyrdr umhyggjusemi þína, góði
drengurimt min.n”, sa.gði móðdr hans kjökrandi, ‘‘en
komdtt nú og hjáLpaðu mér, svo ég geti staðið upp
og sezt vdð eidinn, það ætti að gera tnér, gjott .
“Bara að það sé ekki hættulegt, mamma min”,
sagðd Mórits efablanddnn. “Máske það sé betra aö
1>Ú sért kyr”.
FORLAGAIvEIKURINN 27
“Ó, ned, barnið mitt, ég er ekki veik, en ég er
stdrð of kulda. Komdn nú og hjálpaðu mér, þá
ertu góður".
Mórits fiýttd sér að setja stól vdð eldinn, og gekk
svo að rúminu til að hjálpa móður sinni.
Vedka konan stóð upp með erfiðismunum, studdi
sig við axlir drengsins, staulaðist að eldinum og sett-
inn. Kona þessi virtist vera um 28 ára að aldri, en
sorg og vetkindi höfðu gert kinnar hennar fölar og
dey.tt f.jöriö í augum hennar, setn nú voru edns og
dreymandd. J>að var auðséð, að hún hafði verið
framúrskarandd fögur, enda þótt rósirnar á kinnum
he.nn.ar hefðu nú breyzt í liljttr.
Um Leið og móðdrin settdst, tók hún um háls son-
ar síns og þrýsti höfði hans otan í keltu sína með
eðlilegrá' móðurgleði.
“Mamma”, sagði pilturinn um leið og hann los-
aði sig með hægð. “Eldttrinn er aö fölna, og ég verð
að sjóða súipti'tta þína. Svo skulum við steikja kart-
öflur í eldinum. Sýndst jx-r j>að ekkd ?”
“Jú, 'góða 'barnið mitt, jtaö' skulum við gera.
En farðu fyrst úr treyjuttnd þinni og hengdu hana við
eldinn, svo hún þornd”. •
Mórits gerðd eins og hontim var sagt, fylti svo
pott mieð va'tni, Lét, ketið ofati í jxið og setti svo
pottinn yfir eldánn.
“Sjáðu nú, góða mamma mín, nú skaltu fá gé>ða
og nærandi súpu. J>ú j>arft hennar, því jxr hefir
verið svo lengi kalt”.
Ilann tók stól og settist hjá henni.
“J>ú hugsar ekki um sjálfan þig, litli drengurinn
mtnn”, sagSi húsfrú Sterner, og strauk ttm leið
dökku lokkana hans frá ennimt, “af umhyggju íyrir
mér, g.leymirðu þvi, að þú ert sjálfur svangúr. Guð
blessi jiig”.
“Ö, það ltefir enga þýðingu, mamma, ég er ekki
28 SÖGUSAFN HEIMSKRINGLU
mjög svangur. Fái ég tvær steiktar kartöflur og
edna brattðsneið, j>á er það nóg fyrir mig. En það
er mjög ledðinliegt, að við. skulum vera eins fá.tæk og
einmana og við erum”.
“Já, sonur minn”, sagði frú Sterner með tárin í
augunum, “við erttm fátæk og einmana, eins og þtt
segir, en við skulum elska og aðstoða hvort annaö,
— er það ekki?”
“Eilíflega, mamma”, sagði drengttrinn og hallað-
ist að brjóstum hennar, “éig skal ávalt elska þig, og
þegar ég verð st-ór og eignast liús, eins falLegt og
það, sem við höfðum áðttr en við urðum fátæk, j>á
áttu að flytja til min og búa ltjá ld.tla. Mórits þíntim,
og j>á skaltu fá b'lóniagarð, sem þér þykir svo vænt
um, til að ganga um. þér til- skemtu nar”.
Móðir hans ga.t .ekki svarað sökutn hrygðar, en
þrýsti honum fastara að hjarta síntt.
"ELsku barnið mitt”, sagði hún loks með veikri
rödd, “ég vdldi mér auðnaðist, að sjá þig sæluríkan
og óháöan, þá skyldi ég ánægð loka augutn mínttm,
en grunur minn segir mér, að við verðum bráðum
að skilja, Mórits mitm”.
“Skilja, nei, aldred”.
“Jú, vdttur mdnn, — — móðir jiín verður að yfir-
gefa þdg. Hún flytiir í annan heim, til að leita
hans, sem hún hefir elskað, og sem er farinn þangað
á tindan henni, — en augu bemiar sktilu ávalt vaka
yfi.r }>ér, og hfm mun gleðjast, þegar þér gengur vel,
en hrvggjast, þegar }>ér líður illa".
“Nei, mamma”, sagði drengurinn kjökrandi,
“taLaðii ekki þannig. — j>ú mátt ekki fara bur.t írá
Mórits þínttm, sem elskar þig svo inndlega. —i-----
Mikld drottinn ! hvað œtti þá að verða af mér ?”
"Jæja, vdð skulum þá tala um annað. Sorgin
kemur nógtt snemma. Segðti mér nú, hvað þú
varst að gera í skóginum svona lengi ?
FORLAGALFIKURINN 29
“ö, jxtð er löng saga. En )>ú mátt ekki reiðast
mér, þó þér finnist ég haía breyt-t rangt”.
“Br.eytt ran.gt?”
“ J á, K"g stökk up.p á vagn- aftan til, sem kom
akandi”.
“J>.að var ekki rétt, vimir tninn”.
“E.g hélt jxtð væri saklattst, • og ég var svo
þreytttur og kaldur. Ég orkaði ekki að bera eldi-
viðánn, og þó varð ég aö koma homim heim, til
j>ess að geta veitt }>ér hdta. Jte.ss vegna hélt ég
að hinn g.óði guð mundd fyrirgefa mér, þó ég settist
upp á vagntnn, en hann helir líklega ekki gert }>að,
því ég varð að iíða harða hegningn fvrir vfirsjón
mína”.
“A hvertt hátt, sonttr mdnn ?”
Mórits sagð'i benni nú edns og var, að hann hefði
verið kallaður þjófttr og lygari, og að litli dreatgttr-
inn 1 vagn.inum hefði barið sig með sv.ipunnd.
“Vesalings drengurinn. minri’, sagði húsfrú Stem-
■er, .“þú befir orðið að þola harða hegningu fvrir yfir-
sjón þína. J>að var luirðýðgislegt af höfðingjafólki
þesstt, að breyta þannig við barn á þínum aldri”.
“Já”, sagðd drengurinin ákaíur, “þannig eru þetr
þessir ríku og hieldri menn, jxir fara með fátækling-
ana ver ©n- tneð huiida, sem þeér fleygja bednum í
einstöku sinnum, en berja J>á }>ó o.g sneypa miklu
oftar. J>eir ertt miskttnnarlausari en vdlt dýr”.
“Mórdts minn góðttr, talaðu ekkd jxinnig”, sagðl
móðir hans alvörugefin. “ö, ned, elskaða barnið
mitt, það eru til eðallyndir, áreiðanlegir og brjóst-
góðdr menn í öllum stéttum, þedr ríku eru ckki verii
en aðrir. — — þú mátt ekkd ímynda þér það, en-da
þott þessd maður, sem ]>ú gerðir reiðan, hafi verið
ómannLegur og harðbrjósta — —”
“Jú, mamma”, sagði drengtwinn með frekju, —•
þedr eru allir grimmir og mdskunnarlausir. J>að