Heimskringla - 09.12.1909, Blaðsíða 4

Bfr 4/ WKKíPKC, DKðf, tm
nttMStKÍSG'EA
Johannes Jósefsson,
glíumk pp , uy félíigiii' h.iiis.
Ef Jóhannes JósefáSon heíSá lif-
a5 á sögnöld vorri, þá væri af
honum mikil saga. Eflaust mundi
hann ungur haía lagst í víkánjni,
herjað víöa um lönd og haít hver-
vetna sigur. Má vera, að hann
h«Tði getið sér £róðan orðstír með
Vreringjum suður í Miklagarði. —
Slíkt mundi hafa þótt mikill frami
°R söjrur af ferðum hans og hreysti
verkum sagðar á alþingi.
Timarnir breytast. En víkings
lunuin deyr ekkf út með ö-llu fyr
en hjóðareðlið deyr. Neistinn lifii
undir íelhellunni, eins og óljós
draumur. Og óðar en varir, bloss-
ar hann upp, verður að íþrótta-
eldmóði, sem hcsir sig um fagur-
ska; aða limi æskumannsins og
km'r til aflrauna.
övo er um Jóhannes. Hann hefii
öll einkenni þeirra manna, sem
miklir kappar þóttu með fcrfeðr-
um vorum : ágæta líkamsburði,
frábæran limleik í margs konar í-
þróttum, en fyrst og fremst þau
andans einkennd, sem veita hvoru-
tveggju vöxt og viðgang : metn-
aðinn fyrdr sífia og þjóðarinnar
hönd, k ppið og harðfylgið. A ör-
skömmum tíma hefir hann öllum
öðrum fremur hrundið íslenzku
Lmtinni til nýs vegar og gengis
l eima. Og nú fer hann meö félög-
um sínum land úr L ndi og sýtvir
glímt.na öðrum þjóðum við ágæt-
an orðst r. Ég hefi fyrir mér fjöl-
mar ar úrkippur úr enskum, skozk
um, dönskum, norskum og þýzk-
um tlöðfim, sem getið hafa um
sýningar þeirra félaga. Og það er
gaman að sjá, að þessi för þeirra
er sigurför íslen/ku glímunnar
hvar sem hún kemur, og það er
mesta furða, hve fljótt svo alóþekt
íþrótt vinnur hvlli.
En engu minna lof en glíman
sjáli fær sjálfsvörn sú, er Jóhannes
hefir f..ndiið upp og að mestu hvíl-
ir á grundvelli glímunnar. Hann
sýnir, hverndg með þessum varnar-
Lrögðum iná verjast árásum hníf-
stungumanns, boxara, eða þriggja
vopnlausra manna í senn.
þeir félagar hafa verið hér í mán-
uð og á hverju kveldi sýnt íþrótt-
ir sínar í Zdrkus Busch, mesta
“padreimi" borgarianar. Undir
eins fyrsta kveldið fengu þeir hlýj-
ustu viðtökur, og allan mánuðinn
beíir plímunni verið tjaldað sem
aðal-tálbeitunni. Glíman fær lof-
san log ummæli í eitthvað 20 Ðer-
línartlöðum, sem ég hefi séð, og
Lokal Anzedger, eitt helzta blaðið,
hikaði ekkj við, að telja hana
bezta atrdðið a.f öllu, sem sýnt var
í Zirkus Btisch. Myndir hafa komið
af þedm í nokkrum blöðum.
Mikið þykir um það vert, hve
gl man sé tíguleg líkamsíþrótt,
hreyfingarnar fagrar og vel fallnar
til 1 kamsþroska. Glímumenntrnir
og framkoma þeirra falla vel íjgeð.
Sem dæmi set ég hér ummæild úr
Sport-Welt, 14. september.
“Gaman var að Isleiidingunum
og íþróttum þeirra. Beinvaxnir,
knálegir menn, ekki cfhlaðndr vöðv
um og fitu, svo sem fitukepps-
kempur og boljakar, heldur ítur-
vaxnir ineð mjúkum limum : fagr-
ir, tíguleg r likamir, fimir sem
kettir, og þó yndisþokki í hverri j
hreyfingu. Sjálfsvörn þeirra fellur j
mönnum mjög vel í geð. Hún er j
ekki eins svakaleg og Jiu-Jitsu, j
sem oss liefir «m lafiga hríð veríð
misþyrmt með, en engu síður ör-
ugg. tslendingar eru viðfeldnir
menn og enn þá fclátt áíram í
framgöngu. Vonandi ' er, að þeir
varðveiti enn langa hríð á leiksviö-
inu sdtt eðlilega. látbragð’’.
Nú fara þedr félagar til Péturs-
borgar, og verða ef til vill á Rúss-
landd í vetur. Hedmurinn stendur
þeim opinn. En hvar sem þedr
koma ceina þeir nm stund hitgum
áhorfendanna tdl íslands. Og þegar
þeir fara, skilja þeir eftir cndur-
minndngu um tápmikla ísLenzka
æskumenn, og einkennilega íþrótt.
Að baki þe:m sjá áhoi fjndurnir
hilla upp þjóð, sem þeir að vísu
vita lítil deili á, en þeitn finst hún
muni vera ung og hraust og. ítur-
vaxin — og standa á gömlum
merg.
það er á æskunnar valdi, hvort
sú verður reyndin.
Berlín, 10. okt. 1&99.
Guðm. Finnbogason.
— ísafold.
Um sundskóla.
Ég var staddur hér 1. ágúst sl.
og h^rfðd á kappsundjö við ökerja-
ijorð, sem fór íram hjá sundskála
U ngmeinn„l.lags Reykjavíkur. Ég
hcrfri á sundmenndna með undrun
og aðdáun og held að það hafi
flestir gert, sem þar voru staddir,
sérstaklega þar sem kalt var i
V'eðri og kvika var dálítil.
það var verst, að þessi hópur
var oí lítill. En af hverju voru
þedr svona fáir, sundmenmrndr, —
ekki nema 9 ? Hvað kemur ul þess
að sú íþrótt, sem er hollust og
bedisusanuegust af öllum íþróttum,
er ekki iökuð meira í hofaðstað
þessa lands (Reykjavík) á 20. öld-
íniii, en svo, að edndr 9 mcnn keppa
á sundd á þjóðhátíöinni sjálfri og
paö ungir menn tdltölulega allir ?
ilver er, og hver hefir verið
þrándur í götu þessarar íþróttar ?
þessa spnrningu lagði ég fyrir Pál
i’.riingsson sundkennara, þá er ég
gekk einn morgun suður að sund-
skálanum ekki alls fyrir löngu.
Herra Páll Erlingsson svaraði
fljótlega : “Ég er ekki í nednum
vafa um það, að hann er sá, að
almenningur þekþjir ekki gæðd þess-
arar beilsusamlegu íþróttar’’, og
han.n bætti við : “þ v í m i ð u r”.
“En er þetta ekki farið að
breytast?” spurði ég. “Jú, dálít-
ið, ekki get ég neitað því”, svar-
aði Pall, “en mikið vantar á, að
sundið sé alment, og fyr verður
það ckki þjóðinni til heilla. Versti
þrándurinn fyrir framtíðina er, að
foreldrar og aðstandendur þedrra,
sem upp vaxa nú á þessu tímabili,
hafa ekki nógan áhuga fyrir því,
að ala upp hrausta og tápmikla
syni og dætur”. — “Er sundskál-
inn ekki notaður mikið?” spurði
ég” ‘‘Ég læt það vera”, svaraði
Páll, “hingað koma margir, bæði
karlar og konur, — tíðin hefir
verið tvo slæm þennan mánuð,
sem skálinn hefir verið opinn, og
þrátt fyrir það hafa margdr kom-
ið, en oftast þessi sömu andlit, og
það daglega”, — og svo sýndi
hann mér dagbókina, sem allir
voru skriíaðir í, og sá ég þar dag
eftir dag nöfn nokkura ungra
meyja húðan úr bænum og svo
nöfn þeirra ungu manna, sem
bera íþróttimar hér á hierðum sér,
ekkí síður þessa en aðrar, til fyr-
irmyndar og eftirbreytnd. “Hefir
verið marg.t manna hér?" sagði
ég við Pál. “Já, og fjörugit oft”,
bcétti Páll við. “það er eins og
ný>tt líf færist 1 menn, þegar þeir
eru búnir að synda hér spölkorn
li't, og allir láta þaö í ljósi við
mdg, áður on þeir fara, hvað þeim
liði nú vel. þedr geti ekki lifiað án
þess að haða sig við og við, og
ég vona, aö það komi fledri og
fleiri undir það lögmál tilverunn-
ar. En hængnr er á. það þurfa
fleiri að læra en kunna”. — “Er
sundlaug.in ekki opin?” sþuröi ég.
“Ekki ennþá”, svaraði Páll. “En
ég vona að hún verði opnuð nú
hdð allra fyrsta, því það hafa
margir komið hingað og sagt, að
þeir skyldu synda, ef þedr bara
kj-nnu og væru vanir. Suma hefi
ég fengið til að fara úr, en tíminn
sem þeir hafa getað verið niðrí,
hefir verið svo stuttur, aö sund-
tökin haía lítið æfst. En þessi
stofnun á eánmitt að vera áfram-
hald af laugunum. ]>ar á að kenna
sundtökin og svo, þegiar þeim er
náð, er æfingastaðurinn hér. —
Ég vildi setja hér þau lög, að
L'nTÍnn drengur gæti ícrmst, sem
ekki kann sundtökin, og ég vona,
að sá dagur renni upp yfir þennan
bæ, að ungu drengirnir kcppist
hver við annan að verða mestir á
sundi. Ég vdl bæta því við, að
enpinn drengur ætti að geta verið
þektur fyrir, að ganga á síðum
buxum eftir ferminguna, sem ckki
kann að synda.
S t e f n i r.
þessa grein höfum vér prentað
upp eftir Reykjavíkurblaðinu Lög-
réttu í þeim tilgangi, að vekja enn
á ný athygli landa vorra hér á
j>essari fögru, hedlsusamlegu og
gagnlegu íþrótt, sem var i svo
miklu afhaldi hjá íslendingum til
forna. Flestum læknum ber saman
um, að þessi íþrótt sé einhver sú
heilsusamlegasta, og benti Dr. ö.
Stephensen á þetta í hánum á-
ga-'ta fvrirlestri, sem hann flutti
fvrir MenningarfélajTÍð og prentað-
ur var í síðasta árgangi Hkr.
Framfarir í
skurðlækningum.
Frakkneskur læknir, Alexis Car-
rel að nafni, sem undanfarin ár hef-
ir starfað við Rockefellers-stofnun-
ina í New York, hefir nýlega vertð
í Parisarborg og haldið þar fyrir-
lestra fyrir skurðlæknum, sem vak-
ið hafa óvenjumikið umtal ogeftir-
tekt.
Hve óvenjulega mikið honum
hefir tekist, umfram það, sem áð-
ur var kunnugt, á hann mest að
þakka því, hve aíar-listfengur hann
er á að sauma saman æðar. Hann
hefir tekið stykki út úr slagœðinni
á hundi og sett annað stykki, frá
öðrum hundi í staðinn og látið
það .gróa saman. Hann hefir líka
skorið stykki úr slagæðum og sett
stykki úr blóðæð í staðinn. Við
það breyttdst blóðæðaspottinn
smátt og smátt, svo hann fót að
líkjast slagæðunum. Ilantt hefir
ekki að eins flutt æð frá etnu dýri
yfir til annars af sömu tegund,
heJdur líka æðar úr mönnum yfir í
dýr.
. ... ... ... .... i«>».'.M..a..iai....1.
En hann hefir gert það, sem
meira er. Hann skar t. d. bæði
nýrun úr hundi. Lót svo annað
nýrað á sian staö aftur og saum-
aði það þar fast. Hundinum batn-
aði eftir áverkann og lifði sem
ekkert hefði í skorizt. Ai öörum
hundi skar hann attnan afturfótinn
Og sctti við sárið aftúrfót af öðr-
nm hundi jaínstórum. þetta greri
og hundurtnn gekk eins og áður.
Oft tókst Carrel lækni að halda
líkamshlutum þeim og liíEærum, er
hann skar út úr dýrum, liíandi um
lengri tima. Hann geymdi þessa
líkamsparta í glerilátum, sem loít
komst ekki að, inni í ísskáp. En
áður en hann færi að nota þá til
tilrauna sinna, þýddi hann þá upp
gætilega, saumaði þá svo inn í
skepnurnar, þar sem hann ætlaði
þeim rúm. Likamspartarnir urðu
aftur lifandi, án þess að breytast
til' v.erulegra muna. A litlum hundi
skar hann dálítinn spotta úr einni
siaigæðinni og felti i skarðdð jaín-
langan spotta af æð úr íótlcgg af
manni, sem tekinn hafði verið af
honunt. þessi spotti úr slagæö
mannsins hafði legið í isskáp í einn
sólarhring, greri þó fljótt við slag-
æðaendana á hundinum, og nokkr-
um mánuðum síðar var varla
hægt að finna, hvar samskeytin
voru. Lakar gekk þetta, þeg&r um
heil líffæri var að ræða. þó tókst
Carrel að halda nýra, sem skorið
var úr skepmi, lifandá í nokkra
klukkutíma, setti það svo i aðra
skepnu og fékk það til að taka
þar til starfa.
Carrel lækbir er ekki í neinum
vaía um það, að takast muni að
gsra ýmsar þær skurðlækningar á
itönnum, er ekki hafa þótt tiitæki-
egar hingað til. Til dæmis mun.i
.nega, áður en langt um líður,
skera burtu mein þati, sem stund-
um koma á sla<gæðar manna og
setja óskemda slagæðahluti í stað
þedrra. Eins væri hugsanlogt að
etja í menn ný liðamót í stað
liðamóta, er molast hefðu í sund-
r. þ.ýzkur skurðlæknir, Lexer að
nafni, hefir þegar gert þetta á kan-
num. Hann sýndi kúnínurnar á
skurðlæknafundi, sem halclinn var í
Ílerlínarborg. Hann hafði tekið úr
þcdm liði og heil bedn og sett önn-
ur lein í sfcaðinn. Kanínurnar voru
hinar sprækustu og gengu eins og
aðrar kanínur.
Carrel er jafnvel svo stórhuga,
að halda að ekki sé óhugsandi, að
skifta um hjarta í mönnum. Aðal-
vandinn sé að vera nógu fljótur,
af því að heilinn taki svo aíar-
fljótt hreytingum, þegar blóðrásin
hæitbi. Með innspýtingu á blóði
hefir tekist, að láta hjarta í dauðri
skepnu fara að slá aftur. Og til-
raun hiefir verið gerð til þess, að
skifta um hjarta í skepnum. þær
lifðu á eftir örlitla stund, en alger-
lega meðvitundarlausar. Heilinn
var dauður.
þegar Guðmundur Hannesson
var nýkominn beim úr sigldngu hér
um árið, ko’m til hans kerLing og
bað hann að setja í sig nýja þvag-
tlöðru. Hún haíði heyrt, að hann
hefði haft tvær slíkar blöðrur
heim með sér frá útlöndum ; önn-
ur væri faritt og var hún hrædd
um að hin mundi ganga upp.
ÆLtli kerlingin eági það eftir, að
fá í sig nýja þvagblöðru ?
— Norðurland.

I BANK 01 f-p-pq—p-i FT0R0NT0
INNLEGG - - $30,853,000
VJER OSKUH VIDSKIFTA YDAR
WINNIPEO DEILD: John R Lamb,
456 MAIN 8T. KADSMAf>Un,
....... —
Meö |>vf aö hiöja æfiniepn um
‘•T.L. CIGAH,” |>Aertu vifisaö
fó Ai'ætan viudil.
(l’MON MADE)
IVesterii Cit'ar l’aetory
Thomas Lee, eieandi Winnnipeg

l
i
j

" /' rtnn nl of Aynculture <md Immigration.
MANITOBA
pvtirt tylki hetn 41,iby.oh^ ekrur lands, 6,019,200 ekrur eru
votn, svtn veita landinu raka til akuryrkjuþarfa. þ«s vegna
holuin vér jalnan nægan raka til uppskeru trygginga r.
Knnþá eru 25 máliónir ekrur óteknar. sein fá má með heim-
ilisrétti eða kaupum.
íbúata;a árið 1901 var 255,2x1, mi er nún orðin 400,000
irianns, hefir nálega tvöfaldast á 7 árum.
íbúatala Winnipeg borgar árið 1901 var 42,240, en nú um
115 þúsundir, hefir meir en tvöfaldast á 7 árum.
Flutningstæki eru nú sem næst fullkomin, 3516 mílnr járn-
brauta eru i fvlkinu, sem allar liggja út frá WimM'peig. þrjár
þverlandsbrauta lestir tara daglega frá Winnipeg, og innan
fárra mánaða verða þær 5 talsins, þegar Grand Trunk Pacific
og Canadian Northern bætast við.
Framíör fylkisins er sjáanleg hvar sem litiö er. þér ættuð
að taka þar bólíestu. Ekkert annaö land getur sýnit satna vöxt
á sama tímabili.
TIIi Flirnvil I1V!VA :
Farið ekki framhjá Winn.peg, án Jve-ss að grenslast um stjórn
ar og járnbrautarlönd til sölu, og útvega yður fullkomnar upp-
lýsingar um heimilisréttarlc'ad og fjárgróðg möguletka.
Stjdrnarformaður og Akuryrkjumála Káðgjafi.
Skriflö eftir applýsingum til
.loKi p'i llni'Ue .ln«. Hartrcy
I78LOUAN ‘VE WI.NNIPEG. 77 YOKK ST„ TORONTO.
-» -1ocm
%

-“ít-
LDKKI SKALTU geyma til
ii.oitiuiis sem ha'gterað gera
I dag. Pan'ið Heiuiskringlu f dag.

0i)i-
76 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
vegna þitrfum við ekki þeirrar bjálpar, sem þú varst
svo góður að bjóða mér um daginn, en ég kom samt
t:i að heyra, hvað þú ætlaðiir að segja mér”.
“því betra, góði Mórits minn”, sagði Jakob, ’“en
nú s’ uhim við íara yfir að skóginum bak við dysina.
þ r g t r en.oinn séð okkur, þó cduhver fari um veg-
inn’’.
þeir set.t st á ni’Sur l ggjandi tré, þannig, að dys-
in var að 1 a’ i j:ieim, en skógu’inn að framan. þar
gat tnvinn síð eða beyrt þá tala.
“Segðu m r r.ú f/rst”, sagði Mórits, ‘ hvernig á
því st '.ð, að f . rir fát m dögum varstu gatnalmenni
og fiakk; ðir um með líru og a;>a, en nú ertu aftur
urgur maður? Varstu í d. larbúringi ?
‘ Já, drengvr minn, ég hitti gamlan líru’iedkara,
stm li veikur, hér um bil í mílu fjarlægð héðan.
_H nn gat ekk rt unr.ið sér inn með lirunni sinni, og
því bauð ég honum að fara í stað hans, ge>gn helm-
inignum a.f gróðanum, og það þáðd hann”.
‘ En af hvi rju vildirðu dulllrða þig?”
‘Að sumu Lyti af því ég vildi ekki láta þekl ji
irix, og að ö.ru Leyti af því, að gamall maður vek-
nr meiri meðaumkun en ungur maður. Ég útvegaði
m r 1 ust s’eg'T og gvmla, gráa h'irkollu, ferðaðist
,vi á m li h í m jasetr nit , 1 t apann c!an a og lék
á 1 rrn- f rir b< r i . Ég gr.tddi mikið af pening-
am. þ .t'ta voru í raun ré-ttri prettir, en j að er
en in syi:d, að svíkja þá ríku til að lijálpa j.eim fá-
tæku’.
“Hddurðu það?” sagði Mórits hugsandi. “En
mairma se-ir, að al's konar svik sén synd”.
“Já, m mrra þín se ir það, en 1 klega þekkir
bún e’:1 i '11 svi’ m, bar 'n.:sT j na og svívirðdngarnar,
s:m Jer ríku 1 ,j ða okkur. Pf ég se~ði nér œfisögu
mína, þá myntLrðu samsinna því, að öll sú bafud,
FORLAGALEIKURINN 79
sem ég get látið þeim riku í té, sé bœði sanngjörn
og veröskulduð”.
“Segðu mér þá æfisögu þína”, sagði Mórits fjör-
lega. “það er eitthvað við þág, sem segir mér, að
þú hafir verið lánlaus, og þess vegna kenni ég í
brjósti um þig. En hvers vegna berð þú umhyggju
fyrir mér?”
;‘Af því örlög þ'n líkjast mínum, enda þó ég
voni, að þau taki betri stefnu. Með mig hafa for-
lögin leikið scr og íarið illa með mig”.
“Lkjast forlög mín þínum ? Á hvern hátt?"
“Af því þú crt f'xtækur og einmana, cins og ég
befi verið, — af þ\ í að þú hefir að eins mömmu þína
til að elsl-a og treysta, eins og ég hafði, — af því
þú ert kúgaður af þcim ríku, eins og ég, -*• af því
þú að l i'dum ert laungetinn eins og ég, og ofur-
seid r t lv ljun ím og fátækt af einhverjum ríkum og
háttstan'Linci föðrr. þess vcgna elska ég þig, þess
vegra vil ég se. ja þér kafla úr æfisögu minni, þér til
aðvcrtinar, — — voöalegrar aðvörunár. þú ert ung-
tir, trúgjarn og viðkvætnur,---ég vil gera þig tor-
tryrginn og fcarðan, því það ertt til meun, sem þú
verður að tortrygja, vinrr minn, ef þú vflt ekki
verða eins ógafusamur og ég er. Ég held ég geri
þér pagn með því”.
‘ I-Líld rðu það?” spurði Mórits efandi.
“Já', dren.£rur mi'-n, af því að til eru tvö öfl, sem
stjórna fc<dirimim, fc.ið vonda og hið góða. þau eru
ávalt samfcliva og ná jafalangt. þú þekkir enn þá
ekki nema það góða, en ég ætla að kenua þér að
þekkja það vonda".
Hvers vegna viltu gera það?”
“fce ar ég se-ist ætl ’ að kenna þér að þekkja
það vcndi, þá meina ég ekki með þvl að gera þig
s álfan vondin. því það gæti ég aldrei réttlætt. En
þú skilur það, að jxgitr maður geugur eítir uxðar-
80 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
brautum, eins og lífsleiðin er, þá- verður maður að
Jiaía Leiðsögumann, sem getur sagt manni, hvar
h'æ-ttulaust sé að ganga, og ja'n ramt bent manni á
unddrdjúpin, sem maður þarf að varast”.
“Já”, sagði Mórits, “,ég skil meiningu þína”.
“Jæja, ég skal vera leiðsögumaður þikm, ég skal
fcenda þér á undirdjápin, sem þú enn ekki þekkir. þvi
j>að skal ég fullvissa þig um, að á l.f.sleiödnni eru til
voðaleg regdndjúp”.
“þekkir þú þau?” spurfi Mórits með hryllingi.
“Já, ég þekki þau, barnið mitt”, svaraði hinn, og
um leið trá f/rir teisku brosi á andliti háns, "ég
hefi fa’Iið í þau”.
Hinn rauðfcærði þagnaði um stund. Rökkrið
fcre'ddist yfir nrgrennið og tunglið gægðdst upp yfir
sj'ndt-ildarhringinn og sendi geisla sína á milli
trj nna þan,<að sem þeir sátu. í ein-u furutrénu
scing næturgalinn, og kvcldblxrinn suðaði í skóginum
— anniars var alt kyrt og þögult.
Hinn rauðhærði huldi andlitið í höndum sínum,
og virtist sokkinn oían í fcitrar endurminningar. Vift
lil ð hans sa.t fcarnið, sem undrandi horfði á þennan
einkennilega tötraklædda kennara.
Mismunurinn .var líka einkennilegur. — þessi svip-
dimmi, óhemjulegi maður, gagntelinn af ástríðum og
siðíerðisLesrum og 1 kamseftldslegum þjáningum,------
og við hl ftina á honum j .etta fcarn, sem enn þá var
ókunnuig't hitdminum, og því vonda, sem í honum býr,
hlustándi með eftirtekt og á' u.ga á mann þennan,
sem b<úinn var að gangt gegn um hinn fcitra skóla
lífsins, og nú ætlaði að innræta hinu auðtrúa barni
hin voðalegu leyndarmál þess.
“Mórits”, sag'i Jakob loksins, '“hefir móðir þ'n
kent þé að trúa á guð?"
"Já”.
“Trúðu á hann, drengur, — það er rétt gert af
FORLAGALEIKURINN 81
þc’r-----trúðu edns lengi og þú getur á góða í°r'
sjjn, sem stjjrtvar lífi mannanna. —.— Ég vil ekki
svdfta þig þessaxi trú------hún gerir þig farsælan,
-----ég fcefi líka trúað, — ég hefi líka verið sæ’ll"'
“Trúirðu þá ekki lengur á guð?’’ spurði drengur-
i.in með hryliingi.
“Barnið mitt", sagði Jakob, ‘'‘ég sagði þér nýRga
að til væru tvö öfl, «em stjórna heiminum, —
vonda og hið góða, en yfir þeim ræður þriðja afliö,
— ■— það er það afl, sem þú kallar guð, en ég kalla
það foilag”.
“Forlög” — sagftd drengurinn skjálfandi.
“Já, eða tdlv ljun, ef þú vilt það heldur. Setjum
svo, að vi3 mefta ailri okkar alvöru og atorku tök-
um okkur stöðu undir fána hins góða, — setjum svo,
a3 við stríðum, líðum, og að oss tlæði í baráttunnJ
gegn hinu vonda afli, — heldurðu að slíkt stríð leiðr
ávalt til sigtirs ? — Nei, barnið mitt, ég hefi átt 1
þessu strífti i mörg ár.----1 rnörg ár hefi ég barist
gegn friedstingunum, neyðinni, glæpuuum, örvilnan-
infflii, — og hvað htldurðu aö ég hafi unnið við þa® •
Ekki annað en neyð, glæpi og örvilnan. Af því að
ég var fátœkur, var ég varnarlaus gegn oísóknunum
og svívdrðinig.unum, sem mér voru sýndar. því skal
ég segjíi þér, fcarnið mitt, þa'ð er að eins eitt afl ti'l,
sem stundum getur staðið jaínfœitis forlögunum, °í
það cr afl------gullsins. — En gullið vekur fíknir,
ííknunum verður að fullnæigja. — En á hvers kostn-
að? Hinna táplitlu, fátee'ku, varnarlausu. IHr'r
ríku virða þess vegna hver annan, en velja fórtiir síu'
ar meðal hinna íátæku. F.í hinn niðurbældi maður
kærir þá fyrir róttvísdnni, loka þeir munni hans 1««®
gulli eða valdi”.
“Já”, sagði Mórits, setn meö vaxandi ákafa
hlustaði á skoðanir þessar, “já, þú segir safit. þ,eir