Heimskringla - 06.01.1910, Blaðsíða 1

XXIV. ÁR
WIVMPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN, 6 JANÚAR 1910
Mrs A B Olson Aug 08
NR. 14
Fregnsafn.
víarkverðusru viðbnrAi'
hvaðanæfa
— FlóS á Spáni í sl. vdku gierSi
íeikna eignatjón. AS eins þrjú hús
standa eftir í Christiana bæ og í
bænum Lavicella fór hver bygging
n©ma ein kirkja. Bonaventa bær
tneS 5 þús. íbúum var yfirflotinn
vatni í 5 daga. Margir smábæir og
uppskera á stórum landssvæSum
hefir algerlega eySilaigst í þessum
flóSum,. Um líftjón þó hvergd getiS
þar.
— Snarpar umræSur urSu
um jólin í Belgíuþ nginu útafkon-
úngs mötunni, sem stj'rrin haf i
ákveSiS aS vera skyldi 3,300,000
frankar eSa 660 þús. dollars. Só-
cialistar vildu láta setja konúng af
völdum og vei ta honum ekkert fé,
«n nota höllina og meSfylgjandi
byggingar fyrir sjúkrahús og heilsu
hæli og verja f nu til vi,<haids
þurfalingjum en svo lauk aS ;fjórn-
in vann sitt mál meS loO athv.
mót 29. Konungs matan er sú
sama sem læopold konúngur hafSi
meSan han.n lifSi. Hinn nýji kon-
ungur átti kost á aS íá hana auk-
ua en hafnaSi því boSi.
— Útlit er fyrir talsverSa hækk-
un á hveitiverSi á þessum vetri.
SíSustu fregnir segja, aS hveiti-
uppskeran í Argentínu ver&i í
minna lagi og aS f ýmsum öSrum
löndum einkanlega á Spáni og í
Portugal scu ekki sem glæsilegast-
ar horfur.
— Átta grimmir og soltnir úlfar
eltu nýlega bónda einn sem var aS
k’eira gegnum skóg í Montgomery
héraSinu í Illinois. ]>egar bóndi
sá aS hann kæmist ekki undan
vörgum þessum, kastaSi hann af
■sér loSkápu sinni og henti í 'Úlfana
en komst, meSan þeir voru aS rifa
hana í sig, meS illan leik út úr
skógnum og barst þá næg hjálp
til aS reka vargana á flótta.*
— VerkfræSingar eru aS undir-
húa til skurSagraftar undir Bost-
on borg. Gaung þau eóga aS ger-
ast fyrir járnbrautarfélng og eiga
&S vera til þess aS tengja járn-
hrautarstöSvar félagsins sem
eru sín í hverjum enda baejarins.
1 sambandi viS þetta verk er á-
kveðif aS festir félagsins veiSi
kér ef*'> knúSar meS rafnfli en ekki
Sufu, bæSi innan takmarka borg-
arinn;>r og í umhv.irli heiumr.
— Nokkrum háttstandandf em-
kæ-tti smön.nu m i Youkon var nýl.
vikdS frá embetti undir því yfir-
■skini, aS þedrra væri þar ekki leng-
ur þörf Menn þessir eru nú á lexS
t*l wa, aS finna húsbændur
s»n)a. 1 Vancouver sögSu þedr, aS
sú sanno. ástæSa fyrir atvinnu tap-
inu vceri, aS þeir hefSu neitaS aS
fyl'gja bingmannselni stjórnarinnar
aS málum viS síSustu ríkiskosning
ar- l>edr létu þess jafnframt getiS,
aS ef ekki yrSi breytt svo sann-
gjarnlp.ga viS þá, þegar austur
úæmi. aS þeir meettu vel viS una,
þá mundu þedr hafa ýmsar pær
upplvsingar aS gefa í sambandi
viS stjórnanfardS þar vestra, sem
K€ra. mætti aS umtalsefni á þessu
júned.
SafnaSarfdag edtt í Lundún-
um gaf, um jólin 70 þús. dollara í
P’eningum til 12 þúsund fátæklrng-
1 v'orginni og er þaS sú stæista
SJÓf, sem nokkurt safnaSarfélag
J’cfir út'býtt me&al þuríalinga par
í borg.
— Treptow stjörnuturninn á
þýzkalandi hefir fengiS nýjan sjön-
uuka, sem er öflugri miklu en
Uokkur annar, sem gerSur hefir
verið og stækkar 4500 sinnum. —
Hann kostaði $12,500.
~ Rannsókn í bænum Buffalo,
v • Y., hefir l.eitt í ljós mikla eySlsu
^emi á almenningsf'é. þaS hefir
^annast, aS sumir “Contractors”
hafa fengiS sjöfalt verS fyrir verk
S'U, viS þaS, sem þau heíðu kost-
aS, pf tilboS hefSu veriS gerS í
verkín af öðrum mönnum. Kinnig
e'dur nefndán því fram, aS þau
v^r'c> sem bærinn lætur sjálfur
tnna á eigin redkning, séu látin
Pst_a alt of mikiS, og að orsökin
su; að langt of margir menn séu
baejarþjónustunni, svo að hver
ein.n hafi miklu minna starf en
ann gæti afkastaS. AfleiSiugin er,
a heilum hóp manna vsrðtir 1 af
arlaust hleypt út á gaddinu, vm
hávetur, sem unniS hafa fyrir
borginja, og þieirra störfum b.rtt á
hdna, sem halddS verður eftir.
— Stjórnarnefndiii í “Kxplorers’
Club" í New York hefir á f.undi
þann 24. des. sl. samþykt r.S
strdka nafn dr. Cooks af íélaga-
skránni, og er hann með því gerð-
| ur rækur úr því félagi' fyrir s\ ik-
| semi gagnvart almenningi og íélag-
I inu, í því, aS hafa þókst hafa k’ifr
i aS upp á hæzta tindinn á Mclvin-
fev fjnlli. Klúbbur þessi helir á
l síSustu ártim rannsakaS þetta ntál
i uákvætnlega, og liclir komist að
I þeirri niSurstöSu, aS doktorinn
í hafi gldrei kotnist upp á fjallið, þó
bann segSist ltafa gert þaS. ]>ess
er getið í fréttum frá Kattpmanna-
höfn, aS satiiian.agögn þatt, setn
rannsökuð hali veriS af háskóla-
ráðinu þar utn pólarfund dr.
Cooks mtini bráðlega verða af-
hent lögreglutini til geymsltt, í
safn-i því er lýtur aS glæpamönn-
. um. — Samtítnis þessu er Peary
pólfari að færast ttpp metorSastig-
ann, þiggttr nú gullmedalíur og
ýmsar sætndir af latidfræöifélögutn
j og hefir fengiS fttlla viStirkenningii
sem hinn eini og fyrsti finnandi
norðttrpólsins.
— Yfir 2 þúsund taugavedkis
sjúklingar vortt í Montreal borg á
jólunum, og talan fer daglega
hækkandi. Læknarnir hafa sent á-
varp til borgarbúa ttm aS neyta
ekki vatns til nokkurra tnuna
nema þaS hafi áður verdö soSiS.
— Kitt Chicago blaS getur þess,
aS búlönd Bandaríkjabœndia, aS
meðtöldum byggdngum og búfé,
sétt metin á 30 þús. milíónir doll-
ara, eða 44 prósent miedra en áriS
1900.
— þeir Cotitit /.eppilin og Próf.
Hergeseil frá Strassborg láta þess
getiS, aS þedr ætli í félagi aS
kanna norSurheimskautiS meS
hjálp lof.tskipa, á komandi sttmri.
ÁkveSiS er, aS þeir hefji ferS þessa
á tveimur loftskipum, sem bæöi
verSa útbúin meS loftskeytatækj-
um. Jnegar kemur norSur í hedms-
skautiS, á annaS skipanna aö
halda kyrru fyrir meöan hitt flýgur
áleiöis til pólsins. Komi svo nokk-
uS íyrir, er hindri ferS þess skips,
þá er liinu skipinu tilkynt þaö
meS loftskeyti, og skal þaS þá
strax £ara til hjálpar. Próf. Herge-
seil, sem nú er í New York, segist
leggja af staS til þýzkalnds innan
fárra daga, til þess aS byrjtv aS
undirbúa þessa ferð. Hann segir
örSugasta spotUmn af leiSangri
þessum vera 800 mílna langan veg
frá Cross Bay til pólsins, en segir
aS meS hagstæSum vindi megi
komast þaS á 30 til 40 kl.stund-
um, eÖíi máske á skemri tíma. í
rauninni segir hann sjálfa pólarför-
ina vera auka-atriSi, — aSaltil-
gangurinn sé, aS auka þekkingu
hedmsins á öllu ásigkomulagitiu
umhverfis heimsskautiS, v.iS norS-
urströnd Grær.lands og þar norSur
af. RáS er gert fyrir ýmsum örö-
ugleikum í sambondi við för þessa
en einnia helzt að því leyti aS geta
einatt átt kost á, aS bœta gasi í
belginn, jaínótt og þess veröur
þörf. Ktt allan útbúnað tdl þess
ætla þeir aS undirbúa og koma í
lag á tilteknum stöSum áSur en
aöalferöin verður byrjuS norSur.
Zeppelin greiíi er nú sem óSast aS
smíöa skipin til fararinnar, hvort
þedrra verSttr nær 400 feta langt,
m©S alúmintim ttmgerS, 30 til 35
gashólfttm og útbúdS fyrir 38
manns. Kn ekki ætlar hann aS
fledri en 12 mantts muni taka þátt
í förinni. — Búist er viS, aS þýzka
stjórnin kosti allan þennan vit-
biinaS, og þann kostnaS annan,
sem leiöir af þessum ledSangri.
— Morocco-búar hafa á ný gert
uppreLsit mót veldi Spáttar. Upp-
reistarmenn réStist þann 29. des. á
ýms vígvirki Spánar, en vnðti fyr-
ir halla í öllum þeim viöureigntim.
Samt ætla þedr aS halda áfram á-
sóknunum. þeir ertt yel vupmtm
búnir og djarfir til atlögu. I-'n
Spánarstjórn er vio því búin, aS
‘CfiXfiX8XftX8»2æ8*»»»3ÖSÖ«»»æCfim8»C8»æ»»»»als
Áramóta hugleiðingar.
y’ÍMANS hjöl er æ & iði,
oft vör fáum séð,
nýjar myndir, nýja siði,
nýjum herrum með.
Osjálfrátt f orði og verki
— augljöst virðist mér, —
sinnar tfðar möðurmerki
maður á sér ber.
Vits og heimsku vegamötum
veröld stendur á,
hún af vanans fornu fótum,
falla bráðum má.
Vfsindin ei vilja skeita
venjum fortfmans,
skynsemis við ljós þau leita
leið að sannleikans.
Rfikkur enn þótt heim vorn hjúpi
hryggilega svart,
þau úr regin dulardjúpi
dregið hafa margt.
Keppir fram og æðrast eigi
andi gagnrýnans,
mörg þö liggi Ijón á vegi
linast sókn ei hans.
Rofa nú til sólar sýnist,
seigt þó gangi og fast,
skynið vex, en villan tínist,
vitið smá-þro8kast.
Áríð sem er upp að renna
— •'R bygg sennilegt, —
eitthvað lánist oss að kenna
ei sem fyr var þekt.
Heimi trö þótt héti liði,
heit það löngum brázt.
Þekkingar á sönnu sviði
sigur loks mun fást.
S. J. Jóhannesson.
b æceœce»»»»»o0»»c0»ce:oic0o0»c8cececeoeœœc8œc8»»c8cec8cececíl
senda aukinn heraifla til Morocco
til aS bæla niSur allar óeirðir
kúga þegna sina til friöar.
— Bardaginn um vínsölubanniS
sem háöur var í yfir 170 svedtum á
mánudaginn var í Ontario fylki,
fór svo, aS vínbannsmenn unnu í
61 sveitum, vínsvelgir i 05, en ekki
frétt um 35 sveitir. AtkvæSa-
gredSsla fór fram í 10 sveitum, þar
sem vínsölubann var áður í, og
gr.eiddu tvær af þeim atkvæSd meS
að leyfa vínsölu afttir, en átta meS
því aS halda vínsölvtbanni áfram.
Yínsala var afbekin í 129 sveitvim
alls þar í fylkinu núna um nýáriS.
Verðskulduð vinahót.
SíSastliðiS gamlaárskvöld var
tneS meira mótd gestkvæmt hjá
Kristni skáldi Stefánssynd og GuS-
rúnu Jónsdóttur, konvt hans, aS
676 Home Street hér í borginni.
þá hófu tim 40 menn og konur
leiSangur á hendur þeim hjónum,
frá Birni kattpmanni Péturssyni,
og var Jón fasteignasali Bdldfell
foringi flokksins.
Kkki höfSu þau hjónin liaft neinn
vígbúnaS hedma fyrir, enda gerði
ei herfólk þetta boS á undan sér,
og varö þvi litt ttm vörn aS ræða,
þegar flokksforingi ruddist inn í
húsiS í broddi fylkingar meS alt
liS sitt á hælttm sér. Voru þau
hjón höndum tekin af öllum þeim,
sem inn komu, en þó laus látin
von bráðar, og herförinni snúiS
upp í hedðurssamsœti.
Tilefni leiiSangiirsins var þaÖ, aS
á ldðnu ári voru ldðin 25 ár síðan
Krdstinn og GuSrún gengu í hjóna-
band, og vildu vinir þeirra eigi
láta þaS ár svo hjá liöa, aS þeim
væri eigi gert þaS eftirminnanlegt
meS nednu ftióti.
^amsætiS bvrjaði meS því, aS
Jón Bíldfell ávarpaði hin öldnu
brúðhjón með nokkrum vel völdum
orSum, og skýröi orsakir þessarar
fagmaðarsamkomu.
þá flutti þorsteinn þ. þorstedns-
son kvæði, ort til þeirra hjómanna,
við þetta tækdfæri, og skrautritaS
af þorstednd. KvæSinu var útbýtt
prentuSii meðal gestanna og var
þaS síðan sungdS af öllum.
Séra Rögnvaldur Pétursson las
næst upp ávarp til "hjónanna,
skrautritaS af þorstedni, og af-
henti þedm gjafir, sem gestirnir
höfðu með sér tekiö : Guðrúnu
gullúr, sett demöntum, ásamt gttll-
f.esti, en Kristni gttllbúinn göngu-
staf úr íbenviði. A hvorutveggja
grdpinn var grafiS : “Til minning-
ar um 25 ára hjónaband. Á gaml-
árskvöld 1909. — Frá vinvtm”, á-
samt fangamarki og nöfnum þeirra
hjóna og ártölunum “1884—1909”.
þökku'Stt þau hjónin gjafir þess-
ar meS nokkrum oröum. Sögðust
vera innilega glöS yfir gripum þess
um, en þó m.eir yfir immileik þedm,
sem lýsti sér í httgarfari vina sinna
til sin.
Auk þeirra, sem aS íraman eru
talddr, töluSu þessir gestir : Magn-
tts lögmaður Brvnjólfsson, Fiiuutr
Tónsson, Skapti B. Brynjólfsson,
Stefán Thorson, Mrs. Jónína G-
Christie og Árni fastedgnasali Kgg-
ertsson.
Á milli ræðanna stingti menn
þjóSsöngva, og stýrSi Gísli prent-
ari Jónsson söngnum.
AS ræðunum enduSmn voru
veitingar frambornar, og aS þeim
loknum skemtu menn sér viS spil
og annan fagnaö, eítir livers eins
geðþótta, og fór alt samkvæmiö
fram hið ágætasta. BuSu memn
hver öSrunv gleðilegt nýár og þökk
uSu hver öSrum íyrir gamla áriS.
Dvöldu gestir saman í bezta fagn-
aði lengd nætur, unz ]>eir héldtt
htim til sín glaSir og ánægSir úr
herferS þessari, sem mttn vera ein-
hver sú mesta, sem háð hefir veriS
meðal íslenditiga í Wituiipeg.
þessir voru satnankomnir :
Mr. og Mrs. Björn Pétursson,Mr.
og Mrs. Arni Kggertsson, Mr. og
Mrs. Hannes Pétursson, Mr. og
Mrs. Björn Blöndal, Mr. og Mrs.
Rögnv. Pétursson, Mr. og Mrs.
GuSm. Christie, Mr. og Mrs. Uín-
dal Hallgrimsson, Mr. og Mrs. Jón
Bíldfell, Mr. og Mrs. Gísld Jónsson,
Mr. og Mrs. Stefán A. Johnson,
Mr. og Mrs. Guðjón Thomas og

OGILVIE‘S Royal Household Flour
Til Brauð Gefur og Köku Æfinlega Gerðar Fullnœging
^ÍTEINA MYLLAN í WINNlP G.-LÁTIÐ HEIM \ IÐNAÐ SITJA FYRIR viðskiftum yðar
/

Mr. og Mrs. Th. S. BorgfjörS og
Mr. og Mrs. Fdnnur Jónssom.
Mrs. Jón H.elgason, Mrs. Stefán
Pétursson og Mrs. Magnús Péturs-
son.
Miss SigríSttr Johnson og Miss
Ingibjörg Pétursson.
Mr. Björn Walterson, Mr. Jóseph
B. Skaptason, Mr. S. B. Brynjólfs-
son, Mr. Magnús Brynjólfsson, Mr.
þorstednn þ. þorstednsson, Mr.
Guöm. Ingimundsson og Mr. Stef-
án Thorson.
Islands fréttir.
Séra Matthias Jochumsson varð
74. ára þann 11. nóv. sl.
Tvœr hafnarbryggjur eru nú full-
gerðar á Akttreyri. Sú innri var
fullger í byrjun nóv. sl. StærS
hennar er 11 þús. f©rálnir og geta
2 hafskip legiö viö hana í einu.—
Ytri hafnarbryggjan er 17 þús. Ler-
álndr, þegar öll lóö herinar er með-
talin. — þegar innri bryggjan var
fullger, voru tvær samkomur haldn
ar þar í kaupstaönum, til þess aS
minnast þessa íyrirtækis, — önnur
á sjálfri bryggjunni, hin í Good-
templarasalnum. Ræður fluttu :
Guölaugur GuSmttndsson bæjarfó-
gcti, Stefán Stefánsson skólastjóri,
FriSbjörn Stednsson, Bjarni Kin-
arsson o.fl. — Vist má tel.ja, að
Akureyri sé nú betur úitbúdn aS
bryggjum en nokkur annar bær á
landinu.
Bdskup Islands ætlar á næsta
sumri aS þiggja heimboö kirkjufé-
lags Vestur-lslendinga á 25 ára af-
mælishátíö félagsins.
Jón Bergsveinsson síldarmats-
maSur er á ferS í útlöndum, til
þess aS ledtast fyrir um markaö á
islenzkri síld. Tilgangur hans er,
aS ferSast ednnig ti! Vesturhedms
í sömu erdndagjörSum.
Nýlátinn er í Reykjavík Krlend-
ur Magnússon gullsmiSur.
Kristján Jónsson dómstjóri hefir
stefnt rágjafa Islands yrir ummæl-
in í tilkynningunni frá stjórnarráS-
inu í sambandd viS frávikning
gæzlustjóra bankans. — BlaSiS
þjóðólfur ræðir máliS m©S still- !
ingu og viSurkennir, aS óregla hafi
átt sér staS í hankanum.
Gnttormi Vigfússynd umboSs-1
manni landssjóSsjarða og fyrrum
alþingismanni vikiS frá umboSs-
störfum fyrir margra ára vanskil. j
Sveinn ólafsson í Firöi er settur j
umboSsmaSur.
RáSgjafi Islands hefir afráðiS að :
höfða mál gegn ritstjóra NorSra
fyrir medöandi og óþverraleg um- í
mæli í því blaSd.
Svæsinn kíghósti gengttr á NorS-
itrlandi. Sex börn hafa dáiS úr
honum í Siglufiröi.
BlaSiS NorSurland, dags. 27.
nóv. sl., skýrir frá ástæSum þem,
sem komiö hafi landsstjórmnni til
þess aS skdfta svo snögglega um
starfsmenn viS Landsbankarin. Á-
stæöurnar, sem blaSiS telur, ertt
meSal annars þessar :
1. KS 260 víxillán, aS tipphæS 140
þús. kr., hafi veriS veitt ólögl.
af starfsmönnum bankans, án
heimildar bankastjórnarinnar,
2. Lög og regíur um sjáKskuldar-
áibyrgöarlán hafi verdS marg-
brotin.
3. Lán hafi veriö vanrækt.
4. Reikningar hankans hafi ekki i j
mörg ár veriS bornir ttndir úr- !
skurö landsstjórnarinnar, eins j
og lögin fyrirskipa aS gera
skuli.
5. Lántökuheimildir hefir oft
vantaS.
6. SparisjóSur bankans ógerSur
upp um 8 ár, þannig, aS bæk-
ur innleggjienda hafa ekkd verið
bornar saman viS höfuðbók
bankans, til þess aS athviga,
hvort tölvinvim bæri saman.
þaS hafi sannast, aS tölunum
beri e k k i allstaðar saman.
7. Rannsóknarnefndin lítur svo
á, aS bankastjórnin hafi veriö
natiSa-ókunnug bankanum.
8. AS bankastjóri hafi oft einn á-
kveSið trvggingu sjálfskuldar-
ábyrgSarlána, og aS mörg slik
lán hafi væriS illa trygS.
9. óinnheimtir vextir og afborg-
anir af lánum svo árum skiftd.
10. Skulda-lögsóknir margoft mis-
ráSnar og of sednt ákveSnar.
11. AS lántökuheimildir hafi vant-
aS.
12. Ýttísár bækur í mestú óreiSu,
sumar alls ekki færöar. Redkn-
ingsfærsla aSfinsluverð.
Svo er aS sjá á blöSunum, að
enn sé ekki alt taliS, þó ekki séu
fleiri kærttr frambornar aS svo
stöddu. — Kn séu hdnar framan-
greindu kærttr á rökum bygSar,
mun flestum þykja ærnar sakir tit
starfsma.nnaskifta, og hvergi í
hedmi mundi slík óregl v viS baiika-
störf liafa veriS látin viSgangast.
þann 25. okt. varS Jón Chr.Stcf-
ánsson, timburmedstari á Akttr-
eyri, áttræður, og var þá hinn
mesti sómi sýndttr af bæjarmötin-
um, meS heiSursávarpi frá bœjar-
arstjórninni og ýmsum félögitm
bæjarins.
Fjárskaðar iiröit i Ilj ItnstaSa-
þinghá í október sl. Vatniavö.xitur
mikill hljóp í SdfijótiS og fórust 70
kindur í fljótdnu, og mikldr hey-
skaSar ttrSu í því votvdSrakasti.
Wall Piaster
Með þvf að venja sig á
að brúka ‘•Knipire”
tegundir af Hardwall og
Wood Fibre Plaster er
maður hftr visa að fá
beztu afleiðingar.
Vé- búum til :
“Empire” Wood Fibre Plaster
“Empire” Cement Wall “
“Empire” Finish “
“Gold Dust” Finish “
“Gilt Edge” Plaster of Paris
og allar Gypsttm viiruuteg.
undir. —
Eiqum vér að senda ^
yður bœkling vorn *
MANITOBA CYPSUM CO. LTD
SKRIFSTOFUR OO MILLUR I
Winnipeg, - Man