Heimskringla - 22.09.1910, Blaðsíða 2

2 BIk WINNIPEG, 22. SEPT. 1910.
HEIMSKRIN'GLA
Heimsknngia
Pnblished every Thnrsday by The
B«ÍHiskririf!la News & Pnblisbine Co. Ltd
Ver© blaðsins 1 Canada og Randar
02.00 um Arið (fyrir fram bor»aC).
Bent til Islands $2.«i) (fyrir frsm
bcrg&t af kanpendnm blaðsins hér$1.50.)
B. L. BALDWINSON
Editor A Manatrer
Office:
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
P.O. BOl 3083.
Talsfmi 3512,
Yestur-íslenzkir
listamenn.
Ijóða útgáfum, sem komið bafa því aö láta Islenska l'ióðflokkinn
írá pennum Vestur Isl. skálda. og hann einan njó'ta verka sinna,
Hvaö amiaö eöa meára heföi blað- meö þvi aö ffefa þau út eingónnu
ið jjetaö gert fyrir skáldin. Hefir undir Isl. texta. Héföt þeim ver-
ekki Heimskringla birt á síöum iö annt um aö fá verk sín útbreidd
sinum þau einu 2 lög sem henm hér í landi, þá hefðu þtir átt að
hafa verið send af Isl. tóníræöing- hafa enskan texta viö lögin jafn-
um hér vestra, þeim herrum Helga íramt þeim islenska. þá fyrst var
Helgasyni í Wynyard og Jóni Fnð-( von til aö útgáfurnar hefðu borg-
finssyni í Winnipeg. Hvað annað aö si'í vel ef lögin heföu reynst aö
eöa meira gat blaðið gert fyrir vera vi'ö hérlendrar alþýöu hæti.
þessa menn. þaö er rett aö eng- yiót; þessari stefnu má finna þaö
ir ritdómar hafa byrst um þessi ag ekki sé hæRt aS Jslendinga
lög, því starfi er ritstjóri Ilkr. kér vestra til þess að snúa Isl.
ekki vaxinn. Enda ekki annara textanurn a gott enskt mál. það
meöfæri en þeirra sem gæddir eru má ^ vísu vera aö ekki sé hægt
söngfræöi gáfunni; og þeir menn ag finua neitt af ísl. skáldunum
eru harla fáir sem slíkt er .ætlandi,
hér vestra sem gætu leyst þetta
Athugasemd Th. Svd. I.-iinli, í
Noi. 48, Hkr. 1 þ. m. ;im iröingai-
skort Vestur Islendinga á lista-
-mönnmrv þeirra og ræktarleysi
•þjóöflokksins við þá, eru í sumum
atriöum þann veg stílaðar aö full
þörí er aiÖ .gera athugaseindir viö
■þær, því aö ella mætti ætla, af
þeám sem málunum eru ekki n-aegi-
Jega kunnugir, aö viö hér vestra
ktuinum ekki aö meta það sem
vel er sagt og gert. Enda segir
Lamb það berum orðum aö “rit-
stjórar blaða vorra og tímarita
hafi ekki auga fyrir þá litlu frjóa-
anga listarinnar, sem veikir og í
vondri mold eru að spretta upp
meðal Vestur íslendinga.” og aö
frá þeim eigi list vor litils liösin-
nis ajÖ vænta.
Nú má spyrja: Hveraig maður-
inn viti um þetta sjónleysi rit-
stjóranna, og um það að frá þeim
sé einkis að vænta til stuðnings
listinni, í hverri mynd sem hún
kemur fram, og hvers vegna bein-
ist hann sérstaklega að ritstjórun-
um í þessu efni, eða veit hann
nokkurn annan flokk landa vorra
hér vestra sem betur sjá eða
glöggvar meti hæfileika og nyt-
semi Vestur íslenzkra listamanna,
heldur en einmitt ritstjórana eða
veit hann af nokkrum öörum
flokki manna sem líklegri eru en
ritstjórarnir til þess aö hlynna að
vexti og viðgangi listarinnar með-
Vestur Islendingum, að undan-
skildum sjálfum listamönnunum.
Frá hverjum annars á listin mik-
ils að vænita í framtíðinni nema
frá þeim sem sjálfir eru listfengdr;
rvo listfengir að þeir séu, eða
verði færir um að gera betur en
áður hefir gert verið, því að vitan-
lega getur engin framför orðið í
neinni grein nema að einhverju sé
ntn það bætt sem áður hefir unnið
verið, og ekki er saangjarnt að
búast við þeim umbótum frá öðr-
um en þeim sem sjálfir eru gæddir
þeirri listfeiígi er taki fram list-
fengi annara samtíðamanna, svo
að þeir geti leist af fiendd betri
listaverk en aðrir hafa áður gert.
þaö viröist því ekki nein gnld á-
stæða til þess að væna ritstjórana
um hæfileika skort til þess að gera
umbætur þessar, frekar en aðra
mannilokka meðal Vestur Islend-
ínga. Heimskringla staðhæfir -að
það séu lista og listfengu mennirn-
ir eingöngu, sem listin, í hverri
myad sem hún er, getur vænst
nokkurs stuðnings og umbóta frá.
Vér fáum ekki betur séð en að það
eitt liggi í verkahring ritstjóranna
að minrvast á og draga athygli al-
þýðu að þeim verkum listamann-
anna sem þeir leysa af hendi og
gera þau opinber, og það hehr
Htámskringla jafnan gert svika-
laost, og með þvi reynt að hvetja
þá til enn frekari ogi fullkomnari
starfa, reynt með þessu að votta
þeim þá viðurkenningu sem sann-
gyrni hefir krafist, um leið og það
var bending til hinna ungu sem
kunma að búa yfir óþroskuðum eða
óreyndum lista hæfileikum, að
kotna fram á sjónarsviðið ogi sýna
hrað þeir gætu aírekað. Annað
eða meira fáum vér ekki séS1 að sé
á valdi ritstjóranna að gera !lst-
um til gagns og stuðnings.
Lamb segir: “Ef einhver málaði
listamynd, orti listakvæði eða
samdi lista lag þá er alt minna
nm dýrðir hjá blöðum vorum.”
Hvar finnur maöurinn rök fyrir
slíkri staöhœfing? Hefir ekki
Heimskringla flutt mvnd og æfiá-
grip af herra Friörik Sveinson hér
í borg, þeim eina þektum og viöur-
kendtim lista málara sem Islend-
ingar eiga fyrir vestan haé og hef'-
ir ekki blaðið fariö mjög hlýie<nun
oröum um listaverk hans og kvratt
landa vora hér til þess að styðja
að list hans með því aö ^aupa af J
honutn listaverkin og láta hann
hafa svo nóg að gera af listasmiði
að hann þyrfti ekki að verja tíma
sinum til annara verka, en gæti j
varið öllum kröftum sínum til
jafnvel herra Lamb lætur vera að verk vej aj hendi. Fjn hinsvegar
rekja eða liða í sundur tónstigin ef k;.r vestra—á kyrrahafsströnd-
og hljóðföllin i snildarlögum Jóns inné—eiun Islendingur sem Heimsr
Friðfinssonar og sýna ísl. almen- I kringla veit meg vjSsu að getur
ningi hverja þýöingu hvert þeirra leyst þag stiir{ Vel af hendi, edns
hefir, og hvar betur mætti fara, cé j vel nokkur nú liíandi Islending-
nokkurstaðar. þvi gerir hann j ujy en j>ag er sa jralli á þeim man-
þetta ekki ?. Svarið er ofur^ ó- 3Í aS hann fer S\ro dnlt með þessa
brotið. það kemur af þ'Ti að s{na ag hann vill helst að en-
hatm getur það ekki, og það satna gjnn viti vjtj af henni og bess
mætti með sanni seg a um að i vegna er nafns Jians hér ekkijf etiö.
minsba kosti 999 af hverju þúsundi | vrt.stl]r Jsl tónfræöingarnir létu
manna, hvaða þjóðflokki sem þeir | ann,t nm aS hafa íé upp úr
tillieyra og í hv^tða landi sem þeir j jist sinni þ4 mnndu þedr semja
eru. En af hinum einum af hver- lét,t fjörug li>g við fvndnar
ju þúsundi sem t;lja má að heri j kýmnivísur, frumortar, og á ensk-
skyn á tónlistaverk, er þó engin i u málþ þ;in:iig væru lagaðar,
vissa fvr:r að þeim bæri ölluni ag þjj.]- læStu sig inn í huga fjöld-
saman um ágæti eða gildi verks- i ans Slik verk seijast Vel hér í
ins. Enda als enginn viðurkemlur lan(jj gerir höfunda þeirra auð-
i “standard ’ þar eftir að fara s'° | Ug.a a skömmum tima. En Isl.
að ekki verði um dedlt. Hómar hngSUniarh.áttur er of þunglama-
| um slík verk bvg.'jast á sálarl fs- j |eglir( alvarlegur og strembinn til
| tilfmningum einstaklinganna og j ag tónskáld vor leiki þessa
þær eru eins rriiismunandi eins og te„un<i ljstarinnar, þeim er eigin-
-mi—T- —-------------oað er — - - -
menniriiir eru margir.
legra að sökkva sér dv-nra niður
| því engin ástæða fyrir Lamb að yig klassiSk frumverk sem gefi
j linna ritstjórum ísl. blaðauna þaö yQn nm && yer5a varianle,g mes
j að sökstuddum ritdómum um þa" þjóðflokknum, þó ekki bjóði það
i vfni sem þeir hafa ekki meiri þekk- j betri arð en Rrein,t hefir ’verið hér
ingu á en hann hefir sjálfur. það, ! ag framan
að blöðin flytja lögin og leggja Qnnur tegund lista er kýmni-
j þíiu þannig íram >rir °K l,n 'r myndagerðin (Cartoons) sem nú
: álit almennmgs, þa er í raun , i5kug mieðal allra menndngar-
réttri alt sem með sanngyrni ma Vestur ísL ei„a aö minsta
i af þeim heimta og HeimSkr,ngla ; 3 nienn ^ t te sliUar
hefir gert sVyldu sina , þv, efm. I myndir 0j> Heimskringla hefir orö-
I Ilvað viökemur jæmngalegum jð fyrst aJ]ra, ísl bia6a til lþess aö
’ hagnaöi, þá hljóta listamennirnir j jjy^ margar myndir frá þeim
eins og aörir menn að byggja inn- j ónum, Hvaöa aðra viðurkenn-
tektir sínar á starfsemd sinrn. Um ingn Rat b]aðiö hafa ^fjg þeim,
gróöa af þ«m störfum hjá ja n eft þá ag aUgiýsa þa með bvi að
fámennri þjóð eins og Islenditngar flvtja myndirnar þeirra. En svo
hér í landi eru, getur naumast 'er- vorn Lin<Lir VOrir óvanir list þess-
þýðingu slíkra
fékk í íyrstu
ið að ræÖa. En svo er að því
er hljómlistina snertir engin þjóð-
ernis takmörk er hún sé bundin
við. Tónstigin er alheimslegur,
nær jafnt til allra þjóða um vfða
veröld en er ekki háður nokkrum
ari og ókunnir
rnyiula að blaðið
þung áimæli hæöi frá einstökúm
miinnum og blööum og var jatn-
vel hótaö sakamálsókn fvrir bessa
nvlundu í Isl. blaÖamensku. Nú
þjóöernis böndum. En samsetnmg er syo komið að fólk vort er farið
hljótnann»a í lög, fer eingön^u eftir ag la‘ra að skilja slíkar mvndir oj:
sálarlífi hvers sérstaks tóns a s. yfirléitt vel að þei m, og
Sé maðurinn nægilega _ mJklU | vilja meira. Fólkdð er fariðaöláta
liljóm eða tónsnillingur, þá ma o- skiljast að kýmnimynda höf-
efað fullyrða að hann fengi nægi- un<iarnjr ha,fa ait eins mikin rétt
lega fjárhagslega viðurkenningu tjl jx.ss aö koma skáldsk,aparlista-
verka sinna, jwr sem hann hel,r verk„m sínum fram fvrir alþvðu
hér í álfu 100 millión manna mar - i ejng ] jógmærin,„ar eða tónfræð-
að til að ver/.la við, og nái ton- inij,arí sa,jr.na eða kiikritaskáld eða
skáldiö ekki þeirri viðurkeaniingu 1 aSrjr listatnenn.
eöa f járgróða fyrir verk s:n sem j . ... T ,
þa-ð kann að álíta sér bera, þá er I Algerlega er þaö rang hja I.amb
þaö af því að hann svnir ekki aö bloöin hf ekkl a hsta-
hann sé nógu mikill listamaður til menn ' ora fyr en þeir eru dauöir.
þ.ss að knvja fram hjá þ.jóðinni V*n þetta satt þa mundi enn ek-
þá viöurkenningu sem hann þykist ki hafa verið minnst a marga
veröskulda, og ritstj. ísl. blaöanna Þ«rra- Þvl eru.
er aö engu levti um þaö aö kenna, í>a llfand' a aídri að ætla
og vér sjáum ekki aö um þann ma aö llestir , l>''irra *****
viðurkenningarskort sé nokkrum lramt,ð og taki ennþa talsverðum
sérstökum að kentia nema tón-
þjóðar, sem skarað hafa íram úr
! öðrum í íjárgróða, og það án
nokkurs tillits tdl þess hve ráð-
j vandlega auðurinn er fenginn og
hve vel honum er varið.
Hieimskringla getur ekki sam-
sinnt þeirri staðhæfingu I.amb, að
j “listin. hjá oss Vestur Islendingum
sé heldur höfö í lágu gildi.” þvert
| á móti er það skoöun vor að
! Vestur ísl. hafi hana í háu gildi og
! kunni vel aö meta hana og af því
sé það sprottdð hve miklu fleiri
jVestur Isl. leggja stund á hæna
1 heldur en, Austur ísl. í tiltölu við
fólksfjölda þeirra beggja megin
mogin haísins, og hve miklu lengra
| Vestur Isl. eru komnir ii þá átt í
sumum greinum en ættmenn þeirra
austan hafs.
I.ítum á söngi og Jiljóöfæraslátt-
i arhstina, á Islandi, eru nú, svo
! oss sé kunnugt aðeins 6 eða 7
mans, sem fiást við söngfræðd og
hljóöfæraslátt, svo orö sé á, ger-
andi, þeir Bjarni borsteinsson,
j bigfús Einarsson, Magnús Einars-
son, Jóa I-axdal, Árni þorstedns-
son, Brynjoliur þorláksson og ung-
frú Kristín Hallgrímsson og Björn
Kristjansson. Hinsvegar eru hér
vestra, svo vér grípum til þess
aöeins sem næs-t er minninu, S. K.
Hall, Jónas'Pálsson, Pétur Th.
Johnson, Hjörtur Lárusoa, Fred
iDalman, Stefan Sölvason, Sigurö-
ur Helgason, Helgi Helgason,
Thorsteinn Johnson, Jón Friðfins-
son, Louisa Thorlakson, Johanna
Olson, Sigrún Baldwinsoa, Sigríð-
ur Thorgeirson, Lína Thomas og
mesti fjöldi annara karla og kven-
na sem vel eru á veg komnir í
listdnnd að ógleymdum öllum þeim
mikla fjölda karla og kvtnna í
Bandarík junum sem, söngfræöi
stunda og eru sjálfsagt eins langt
komnir og þeir sem nefndir bafa
! verið, þótt vér þekkjum ekki að
nafngreina þá. það er víst ó-
hætt að segjia, að meðal Vestur
tsl. séu 20 manns sem söngfræði
stunda íyrir hvern 1 sem það
gerir á Islandi, og engin ástæða
er til að ætla að þeir hér vestra
1 séu ekki alt eins langt komnir í
List þessari og að þeir hafi eins
mikla söngfræðilega þekkingu eins
og þeir eystra, og hvað hljóðfæra-
sLáttin sérstíiklega áhrærir þá er
oss svo sagt, af skynsömum og
skilríkum mönnum, sem á siðari
árum hafa hlustað á hann í báð-
um heimsálfum, að hann séi kák
eitt hjá þeim þar eystra við það
sem hann er hér, eins ogilika geéur
að skilja, þar sem hvorki eru eíni
til að kaupa n,é húsakynni til aS
gevma önnur eins hljóöfæri oins o r
hér eru víöa í húsum Isl. svo sem
t. d. Pianos, sem kosta hartnœr 2
þús. krónur hvert, og í einstfiKU
tilfellum nokkru meira. þar
eynstra eru víst mjög fáit ælðir
kennarar í hljóöfærasláttarhstinni,
en hér í
Vorblóm eg kýs að vaka með þér
Vornóttin felur mig örmum sér,
Djúp rfkir kyrð um lög og láð
Ljóðstiltar gígjur hljóma.
Hásumarsró hefir hámarki náð
Huldra marghreyttra óma.
Blærinn er léttur sem barnsins tal,
Berst þungt að eyra fossins hjal
Höngfuglin hvflir á blómskrúðisns beð
Við barm hinnar stóru móður
Og hver hefir meiri sælu s<-ð
En sumarsins akra gróður
Mér finst eg vakandi falla f draum
Þvf fjær er dagstritsins hringlaudi glaum
Mig hrg júfir þankar hefja langt
Um hugværðnr dulda vegi
Og lengur ei finst m<’r lífið strangt
Því liðin er sérhver tregi.
Eg sé standa opið algeimsins hlið,
Og eilífa sólin ]>ar Ijómar við,
Ó, mikil er frumlind að aflstraumsins æð,
Er öllu lífsmagnið gefur
(Jg hver getur litið þar hæztu hæð,
Því hjarta guðs alla vefur.
Eg lít þar máttarins mikla spil
Og mund þá sem að bjó heilan til,
Þar hver ein tálvon og hver ein þrá,
hefir sitt mót og gildi
Hún finnur hver hjörtu heitast slá
Af hreinum kærleik og myldi.
Því ekkert laufblað og engin rós,
Og ekkert sandkorn við fljótsins ós
Engin þruma f andrúmsins sæ
Ber útlit og lögun sama
Hvert andvarans hljómbrot f aftanheiðblæ
Jí(, alt rómar lífgjafans frama.
Himininn faðmvefur fagra jörð,
FjóJurnar dofna um hól og börð,
Lífsstrauminn teigar hver liljurein
Ei lokað er svefnsins auga.
Eg heyri ei stunu mfn hugsun er ein,
Mitt hjarta í nnaði’ að langa.
JÓHANNES STEFáNSSON
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
f
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
#
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
*
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
ast hafi á, viö hami. þegar þess er landssjóösstyrkurinn þanndg til
er nú gætt aö vér hér vestra erum oröinn að fjárbænirnar til þingsins
ekki mikið fleiri en einn fjórði a.f eru bygðar á því að alþýðan meti
tölu heima þjóðarinnar, þá virðist verk þessara maUna SVO I/ÍTILS
1 andf meÖ þes.-,ar;* mik 1 u’ l>llS auösætt aö vér erum ekki að- að þeir fái ekki alið sig sæmilejna
fra'mförum. Heimskringla hefir
t. d. gefið út heila skraut litgáfu,
til þess að sýna myndir Vestur
Isl. skálda og sýnishorn af
■ , T,_ 1 verkum þeirra, gerðum sérstaklega
Evolfsson, Jon Fnðhnnson og Jon- TT „ . .
J ,, ’ v , fynr þa utgafu. Hvað meira gat
skáldinu sjálfu.
Að minsta Vosti 3 Vestur Is’
tónfræðingar, þeir Gunnsteinn sál.
as Pálsson hafa gefið út sönglög
og sönglaga heiti, «g. þó ekki verði
blaðið gert fyrir þessa menn ? það
eitt 'vantar á að vel sé aö sýnd sé
sagt aö þ«,r haíl halt. belttlin fÍar- I mvn<1 a,; “þORSKABÍT,” sem
hagslejfan groða af þeim utgafum, )n- telja j allra fremstu röö
þa ma þo fullyröa að þe.r hafa j Vegtuhr lgl gkálda þaö VOUar
féngiö af þeun pennij-a inptektir, Heimgkri la ag Keta%,ert ein.
setrv meir en borga útgáfu kostn-
aöinn. Jin enginn þeirra mun
baéa grætt svo aö telja mejfi sæm-
hverntíma.
það kennir ekki kurteisis
hjá
ileg laun fyrir samning laganna Lamb, aö nefna þá menn “Lúa-
eöa undirbúning þeirra til prent- j lubba” sem meö yfirburða vits
unar. Að þetta sé illa farið, því munum og óþreytandi elju og
neitar enginn. En hinsvegar er, dugnaði og fjár ojr starfsmáL.Lgri
af þeiim fámennis ástæðum sem að j þekkingu haía orðið auðugir hér
framan er getið, ekki hægt að vestra, eöa hvers vegna finst hon-
vænta mikillar útsölu slíkra bóka um þeir menn verðskulda fyrirlitn-
meðal Vestur Islendinga. Fru ! ingar nöfn. Að kenna þá við
I.ára Bjarnason gaf og út söng- j lúa getur að vísu verið vel við
laga heíti (Laufblöð) fyrir nokkr- j edgandi—ef lubba hedtinu heíði ver-
um árum, og svo er oss sagt aö j ið sleppt, því enginn vafi er á því
sú ú'tgáfa hafi mcira en borgaðút-jað þeir af Vestur Isl. sem mest
gáfu kostnaðinn. j fjármagn hafa grætt hér, hafa gert
Herra Hjörtur Lárusson í Min- I 1»8 1 sveita sins andUtis, og með
neapolis hefir og gefið út nokkur I Því e,nKonKu að ieggja svo hart
sérstök lög eftir hann sjálfan, þan j a« ®*r a« hafi luSst v,ð starf
hafa mætt miklum vinsældum m, ð sitt- Aö l>«ir menn *** meS at
eins jafnokar þeirra heima, heldur
langt á undan þeim í listum, og
þetta sannar að vér hér vestra
meturn listir og höfum þær í
meira gildi en heima þjóðin.
Ilvað sérstaklega snertir ljóða,
leikrita og skáldsagnagerð, þá
bera landar vorir heima frægan
sigurkrans af hóltni. A íslandi er
að minsta kosti 2 leikrita skáld,
hér vestra ekkert. Á íslandi eru
4 skáldsagna höfundar, Einar
Hjörleifsson, Guðm. Magnússen,
öéra Jónas Jónasson og Jón Stef-
ansson, hér vestra er J. Magnús
Bjarnason eini teljandi skáldsagna
höfundurinn, og hefir hlotið góðan
orðstýr fyrir verk sín. Á íslandi
er fjöldi af ágætum Ijóðskáldum á
mótí örfáum hérna er jafnist á við
þau. En hinsvegar eÍTiim vér hér
nokkra menn sem g.ert geta snotur
| kvæöi svona í viðlögum. En svo
! er hér ógrynni af miðlungi og af
I lélegum hagyrðingum sem bœði
1 skortir anda og mál,'og rímfegurð-
1 ar tilfinningu, þó þeir séu að gutla
I við að hnoða saman hendingum.
! þeir menn vinna hvorki sjálfum
sér frægð né þjóðflokki sínum
neina sæmd eða gagn með ljóða-
; gerð sinni. Li.stin er ekki á þeirra
valdi.
þegar um það er að ræða hvort
vér hér vestra metum ljóðskáld
vor eins vel og Austur Isl. meta
sín, þá ern kaup á bókum þeirra
eku mælikvarðinn setn hægt er eða
! réttlátt að fara eftir. Nú er það
al hérlendra manna og genglð vel
út. Alt þetta er viðurkennmg
írá hálfu alþýðu þótt ekki sé hún
eins peningalegia arðvæn eins og I
orku og skynsamlegri fyrirhyggju, 1
hafa aflað þess fjár er nota megi j
til upphyggingar því landi og arðs
þeirri þjóö sem þeir 'búa með skuli
þjóð eru heilir hópar ágætra kenn-
ara sem stundaö hafa list sína við
! beztu stofnanir stórþ jóöanna í
Evrópu, þar sem listin cr lergst á
veg komin og selja kl. stundar
lexiur sínar frá 10 til 20 krónur.
þaÖ er þvi óhærtt að fullyrð/. aö
hljóöfærasláttarlistin sé hér í
miklu meiru gildi en hún sé á ís-
landi og hér miklu fullkomnari en
þar. *
Góðdr málListamenn eru 3 á ís-
lalidi,.þeir Ásgr. Jónsson, þórarinn
B. þorlakssoU' o,g Einar Jónssou.
Pestur þeirra er Ásgrímur talinn.
Hér vestra liöfum vér einungis 'nr.
Friörik Swanson,, svo kunnugt :é,
en samanburð á verkum hans cg
þeirra heiima getur Heimskrin-þi
ekki gert, nema ef deema má ai
málverkum þeim £rá btista As-
grims sem send voru vestur hing-
að til sölu íyrir nokkrum árutn,
en gengu ekki út af því að þau
þóktu ekki eins góð og málverk
þait sem landar vorir hilfðu van-
ist frá herra Swanson. Vér
hvggjuni því að landar vorir séu
engir éftirbátar þieirra á tslandi í
málara listinni og sízt ef, miöað er
við tölu landa vorra hér og þar.
þá eigum vér og nokkra drátt-
listamenn svo sem P. M. Clemens
og Sigurð Vigfússon, o. fl. Herra
CLemens heúr hlotið verðlaun fvrir
uppdrætti sína í samkejipni við
hérlenda viðurkenda dráttlistar-
menn. Á Islandi er einn drátt.
listarmaður, Rögnvaldur Olafsson.
1 þessari gredn þola Vestur íslend- ! víst nð í tiltölu við fólksfjölda,
ingar samanburö við Austur tsl. j kaupa Vestur ísl. langtum meira
og meir en það.
þá eigum vér hér einnig nokkra
af arðinum sem útgáfa rita þeirra
færi þeim af frjálsum og óþvinguð-
um kaupum alþýöunnar, þess
vegna sé nauðsynlegt að grípa £é
hennar í landssjóði þvingunar lög-
taki, til þess að styrkja skáldin
til að fyrrast sult og klæðLeysi.
því er stöðugt haldið fram á AI-
þingi, í hvort sinn sem slikar bæn-
ir koma þar fram, að vegna þess
hve íslenz.ka þjóðin sé fámenn og
fátæk, þá geti hún ekki haldið
skáldum síntim við með kaupum
bóka þeirra, og að þess vegna sé
Iandssjóðsst}Trkurinn nauðsynleg
uppbót á því sem alþýðan hefir
viljað leggja til þeirra af frjálsum
vilja. Ixigds.sjóSsstvrkurinn má
því með sanni teljast, miklu frem-
ur gtistukagjöf, en vottur.þess hve
mikils þjóðin meti skáldverkin.
Landssjóðsstyrkurintii má því með
réttu teljast bein afleiðing þess,
og sönnttn, hve lítils Isl. alþvða
metnr skáldlistina þar heima og
hve hún er þar í lágu jdldi. Vcr
leggjum undir dóm óvilhallra les-
enda hvort ekki sé full ástæða til
þess að halda fram því:,
1. Að v,estur íslendingar séu ineð
tilliti til fólksfjölda þeirra, íult
edns langt komnir í listum eins og
Austur íslendiitgar, og
2. Ilvort Vestur íslendingar meti
ekki gildi sdnna Iistamanna alt
eins vel og Austur íslendingar
sinna.
ess að stunda list sina.
Hefir ekki Heimskringla tekið
gins hendi við hverju því Hsta
væði sem blaðintí hefir borist og |
retttað þau, og hafir ekki blaðið f
tfnao gefið verðskuldað lo4 öUum
tónskáldin veröskulda eða gætu Nss ve*na Þnrfa a« saeta Þvi að
kostð sér. Allra þessara verka vera titlaöir fyrirlitningar og o-
hefir verið getið í ísl. blöðtmum kv'*öis n‘>fn"m, þa« skoöar Heams-
og vér fáum ekki betur séð en að j kriaKla 1 fTlsta mata ranKlatt
ámælin á ísl. ritsitjórana og aí- I ósaemilegt.
stöðu þeirra gagnvart Isl. lista- i 54 rangsleitni hugsunarháttur
mönnum sé ekki á rökum bvgð.
Gallin stóri á ísl. tónfræðiugv.n-
um er sá að þeir hafa pukrað með
list síma, gefið sig eingöngu við
virðist vera orðinn alt of ríkjandi
hjá mörgum Vestur 1 sfemdingum
að skoða þá menn varga í véum,
óholla vætti og * óvini lands og
af verkum sinna skálda en heima
þjóðin katipir af verkttm sinna og
, , ,. ,í sumiim tilíellum kaupa Vestur
menn sem draga kymmmyndtr, j tgl mejra af verkum Austnr ísL
.ngtntt s 1 ur er | skal(la, heldur en sjálf heimaþjóð-
in. þetta virðist oss benda til
þess að vér hór vestra kunnutni að
j meta gildi listarinnar engu síður
j en landar vorir heima. Að vísu
hefir einstöku sinnum verið á það
(Cartoosista).
á íslandi svo kunnugt sé, og eng-
ar slíkar myndir hafa blöð þar
flutt er sýndu að þær væru gerðar
af íslendingi. 1 þeirri list eru því
Vestur Isl. tvímælalaust langt á
undan Austur Islendingum.
Einn skrautskrifara eigum vér
hér Vestra svo kunnugt sé, og svo
mikill snillingur er hann i þeirri
list að vcr staöhœfum að ekki
verði sýnt að á íslandi sé eða hafi
nokkru sinnd verið maður er jafn-
bent í blöðunum hér vestra, af
vimtm listarinnar, að heimaþjóðin
ali góðskáld sín á landssjóösíé, og
er það aö vísu saitt, en, ekki getur
þaö komið til greina sem sönnun
fyrir því hve vel íslensk a1' -'ða
meti verk þeirra skálda. Heldur
HvaÖ er að ?
Þarftu að hafa eitthvað til
að lesa? Hver sá er vill
fá sér eitthvað nýtt að lesa
f hverri viku. ætti að gerast
kaupandiað Heimskringlu.
Hún færir lesendum sfn-
um ýmiskonar nýjan fróð-
leik 52 sinnum 6 ári fyrir
aðeins #2.00. Viltu ekki
vera með ?