Heimskringla - 02.03.1911, Blaðsíða 4

m». 4 WINNIPEG, 2. MABZ 1911.
HEiMSKKlNGLA
Heimskringla
Poblished every Thursday by The
dtiiBskringh News 4 Pnblishing Co. Ltd
VerC blaOsins f Canada o«r bandar
P.00 nm 6ri0 (fyrir fram borgaO).
öent til Xslands $2.00 (fynr fram
horvaOaf kanpendom blaOsins hér$1.50.)
B. L. BALDWINSON
Editor A Manacor
Office:
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
BOl 3083. Talnimi Qarry 41 10.
Ræða Roblin’s yfírráð-
gjafa.
Ræ5an sú hins miMa, sem for-
sætisráðherra Manitobji[ylk.'s hclt
í þinginu á íimtudaginu var í gagn-
skiftamáliau, og sem vakti aðdá-
un allra, er heyrðu, fc'rtist hér á
eítir. þó útdráttur að eins, því
rúmið leyfir ekki að birta hana
alla, því hún myndi taka upp um
15 dálka í blaðinu, en það mundi
lesendum þykja fullm.kið, þó ræð-
an sé snild.
1 upphafi ræðu sinnar .gat Hon.
Mr. Roblin þess, að hann vildi
ekki særa t’ifinningar neins og
forðast persónulegar aðdróttanir.
Hann kvað Canada hafa haft
skrykkjóttan æfiferil, og mintist
fagurlega á ósérplægm og dugnaö
kinoa h-rstu frumbyggenda, sem
Canada ætti að þakka tilveru sína.
Cataada hefði átt skilyrði fyrir
Neíuli að framleiða mikilmenni, —
fcaeði lyndiseinkunntr þjóðarinnar
og lega landsins. Samband milli
fylkjanjia hefði verið árangurinu af
starfsemi hinna beztu manna, sem
Canada hefði alið. þeir hefðu bygt
bofcur, en þeir hefðu gcv séx í hug-
arltmd. Stjórnkænsku O" dugnaði
þessara manna ætti Canada að
þakka fraínþróun þjóðar auðlegð-
ar sinnar, sem væri aflriðing þver-
lands járnbrautakerfislns
Cíinachi hefði auðgast af gagn-
skiftunum við Bandaríkm meðan á
þradastríðinu h<ifði staðið, en að
stríðinu loknu hefði þeim samning-
um verið ryftað aí hálfu Banda-
ríkjanna, og frá þeirn stundu hefði
hið volduga lýðveldi gert alt sitt
ítrasta að hindra fiamfarir og
vöxt Canada. þiegar tin toll-liig
reyndust ekki nóg til að gjöreyði-
lcGK.t3- edna sérstaka framleiðslu-
grein í Canada, voru tollarnr
hækkaðir von úr viti, þangað til
það var lífsins ómögulegt f vnr
Canada, að ábatast á viöskifturh
símitn viö Bandarikin. — lin Can-
ada baíði hag aí þessu engn að
svður. Baráttan og örðugleikarnir,
sem við var að stríða, hertu og
stoeltu þjóðina, og stuðluðu til að
gera, haiui óháða öðrum í verzlun-
arsökum, og nð færa sér auöæfi
laadsins betur í nyt. Gg þaö, hve
Terzlunar og viðskiítalíf Canada
vaeri í góðu lagi núna. væri því aö
þakka, að þjóðdn heíöi lært aö
•standa á eigin fótum. Framfarirn-
ar heföu síöan orðið gríðarmiklar,
— meðal anmirs tva-r þverlands-
•brautir og hdn þriðja á leiðinni.
lín nú, þegar alt léki í lyndi,
ka-mu þessir gagnskiflasamningar,
sem þruma úr heiðskíru lofti. Eng-
inn he-föi. búist við þcim, ekkert
wmboð gefið frá þjóðinni til samn-
mgsumleitunar, og engir ht-fðu
óskað eftir {xíim. þessir samningar
hleyptu öllu á ringulreið í verzlun-
arheimi vorum, næðu j oir fram að
gvuiga, og hefðu bæöi efnalega og
stjórnarfarslega ha-ttu í för með
sér fyrir land, og þjóð.
Ræðumaður kvaðst t' ki efa, aö
þeir, sem samniugana hefðu gert
af Canada hálfu, hefðu gert þaö í
hinum bezta tilgangi, eu þeir hefðu
ekki grandskoðað málið nógu vel.
þau tvö atriði, sem t:l grundvall-
ax lægu fj’xir gagnskiíl asamningun-
um, væru, hiö fyrra, uð þeir ht-föu
efnalegan hagnað í för með sér fyr-
ir þjóðina, og hitt atriðið væri, að
þegar það tækifæri blðist, þá að
samningarnir væru að eins gerðir
samkvæmt almennum verzlunar
meginreglum, án þess að (þeir gætu
fcaJt áhrrf á sjálfstæði þ,óÖarinnar.
Hvað vcrða afleiðin; arnar fyrir
járnbrautafélögin og samgöngur,
<ef að verzlun og iðnaður Vestur-
•fylkjamna dregst suður yfir landa-
íliærin, sem alt bendir til ?— Ilinn
háttvirti þmgmaður fyrir I.ans-
dowjie (Norris) mintist á verð C.
f’. R. hlutabréfanna, og að hlut-
liafanidr væru fullvissir um, að fé-
lágið mundi að engu skaðast og
hlutabréfin halda sínu háa vcrði.—
Minn háttvirti vinur ristir hér
ekki dijúpt. Illutabréf C.P.R. lækka
ekki í verði ifvrir þá sök, að C.P.
R. félagið á meira en C.P.R. járn-
brautarkerfið. Félagið á hina svo-
kölluðu Soo Line jár.ibraut, sem
"hefir aðal skrifstofu í Minneapolis.
Fyrir tveimur árnm ktypti fclagið
Wisconsin Central brautakerfið,
*em gefur því braut héðan fráWin-
nipeg til Chicago. Er. alt, sem C.
P. R. félagið vanhagar um. er að
fá 250 mílna járnbraut milli Chi-
cago og Detroit. þa hefir fólagið
fullkomið brautarkerfi tim Banda-
ríkin samantvinnað við Canada,
alt til Toronto. Vest/lun Vestur-
fylkjanna, sem búist er við að
mikiu leyti fari suður yfir landa-
mœrin, fær miðstöð sina í St.Paul,
Minneapolis og Duluth C.P.R. fé-
lagið á hægra með að flytja af-
urðir Vesturfylkjanna þangað, en
austur til Port Arthur eða Fort
William. Ilver einii einasti mílu-
spotti af brautum félagsins milli
Moose Jaw og Minueapolis, eða
milli Winnipeg og Minneapolis, —
margborgar sig. fyrir félagið. —
Aftur á aðra hönd vitum við vel,
að frá Winnipeg til Port Arthur er
500 mílna braut, sem veitir þeim
sáralítið í aðra hönd, en kostnað-
ur er stórmik 11 al starfrækslu
hennar. þess vegna er hætt viö, að
inntektir félagsins rýrni,hvað Mon-
treal viövíkur, en aukist stórum
aö Minneapolis, og liiuthöfum fé-
lagsins er sama um, hvaðan þeir
fá sínar árlegu inntektir, ef þeir
fá þær í fulltim tnæli. E:i það er
ekki sama fyrir Canada.
Hvað C.N.R. félaginu viðvíkur
getum vér ekki annað en harmað,
að Manitoba, Saskatchewan og
Alberta, ásamt sambandsstjórn-
inni, hafa gefið peninga og trygg-
ing til þess að íá þær brautir í-
búunum til hagnaðar, — að þá,
þegar það er fengið, skuli viðskift-
in, sem áttu að vera brautunum
til framfara, vera hrií- nð frá þeim
af öðru óviðkomandi l’Kj. — Ilvað
Grand Trunk brautin .: viðvíkur,
hvar verður þöríin fyiir liana ? —
Ilvergi. Ilún verður aö eins minn-
isvarði heimsku, liirðuleysis og ó-
þjóðrækni hinnar canadisku þjóð-
ar.
Ilvaða afleiðingar samningarnir
gætu haft á lánstrai st Canada,
læt ég ósagt. — IIv iða. áhrif þeir
gætu haft á tryggingil þá, sem á
brautunum hvílir, c-r enginn fair
um að segja, því enginii getur sagt
hvað inntektirnar vei'ða, þegar öll-
um verzlunarvegum þjóðarinnar er
breytt. — í fám orðum, ég get
ekki annað en látið i l'ósi, ekki að
eins ótta, heldur og inína óbifan-
legu sannfæringu, að flutningur
ver/lun ir Canada vfir í Bandaríkin
verði bæöi fjárhagslega og þjóð-
ernislega okkur til óhamingju.
Flutningur verzlunar Vesturfylkj
anna suður, helir jiað í för með sér
að flufcningsfélög Bandaríkjanna
verða hlaðin ,ýmsum aiurðum frá
canadiskum jarðvegi. þaö meiriáí,
að hundruðum þúsiinda dollars
verður varið, til að íiamleiða okk-
ar afurðir, sem flutta:- eru um
Jx-irra vegi, og sem hin canadiska
þjóö fer jxir af leiðan h á mis við.
þetta meinar j>að, að allar þær
milíónir dollars, sein það kostar
að vinna afnrðirnar ,g flytja á
heimsmarkaðinn, hí't gieysimiklu
vcr/lunarstörf hér, -- alt þetta
lendir hjá franiandi jijóö. Er þetta
til hagsmuna fyrir Canada ? Rr
þetta dranmtir Sir |rhr. A. Mac-
donalds og Alexandeis Macken/.ie
oj annara mikilmcnna i crra, sem
böröust fvrir al-fylkja verzlun ? —
Minnecipolis, St,. l’aul og Duluth
þjóta up-p á kostna'ð Winnipeg,
•Brandon, Regina, SasV atoon, Cal-
garv og annara miöstöðva ver/.l-
unar í Vesturfylkjunum.
þessu næst sneri Mr. Roblin aö
því, hvaða afleiðingar sammnga,
i,r hefðu á bre/.ka peningamarkað-
inn í sambandi viö Canada, og
sýndi fram á það, að örðugt
mundi verða að láiia peninga ii
Englandi, eí samninga'tir tækjust.
Hann las upp bréf frá Sir A. M.
Gr-enfell, tengdasyni Greys laud-
stjóra, sem var skrifaÖ í Iamdún-
um 5. febr., og Jiar iem jiað er
skýrt fram tekiö, aÖ bein afleiðing ;
samninganna veröi að stöðva pen- ’
ingarásina frá Euglandi til Can- j
ada. Mr. Grenfell getur þess í bréf-
inu, að á hinum þremur síðusti
árutn hafi Canada jægiö frá Eng-
landi 101,000,000 s< crlingspunda,
móts viö 71,000,000 stc rlingspunda
frá Bandaríkjunum, þrátt fyrir
j>aö, þótt tryggingu:, sem þeitn
var veitt, væru mun betri. Ensku
þjóöinni hefði verið gefinn for-
gangsréttur til canadiskrar ver/.l-
unar, og Canada forgaugsréttiir aö
enskri verzlun ; en nú, cf samning-
arnir kæmust á, mundi fjárstr?.um
urinn frá Englandi þverra. Einnig
harmaði bréfritarinn, að Mr.Field-
ing hefði ekki, eftir að skilmálar
Bandaríkjanna voru honum kunn-
ir, beðið og ráðfært sig við með-
bræður sína í I/undúnum, áður en
þeirri stefnu var umsteypt, sem
gefist hafði Cauada svo vel.
þetta, sag-ði Mr. Boblin, sem
einn af bezt kunnu verzlunarfræð-
ingtim Englands hér segir, er þý'ð-
ingarmikiö, — svo þýðinigarmikið,
að seint mun bætanlegt, ef til
framkvTæmda kemur. þetta eru
stór atriði. Hér er ekki um það
að ræða, hvort einhver karl eða
kerling fái einu centi meira fyrir
tylftina af eggjunum, eða einum
dollar meira fyrir uxana sína, nei,
það skiftir minstu. En liittjvarðar
meiru, að missa af hinum enska
peningamarkaði. það yrði oss ó-
bætanlegt.
þá gat ræðumaður þess, að
verzlunar samkundurnar í Mon-
i treal og Toronto hefðu andmælt
samnings-up.pkastinu, og einnig
þess, að 18 nierkustu vtrzlunar og
fjármálamcnn Toronto borgar, með
forstjóra Commerce bank-ans i
broddi fylkingiar, hefðti kröftuglega
mótmælt gagnskifta frumvarpinu.
Ilvað verðlagi á afurðum bœnda
viðvíkur, hélt Mri. Roblin áfram,
þá skal ég taka öt. Paul og Winni-
peg til samanburðar. Ég læfi í
höndum eina morgunblaðið, sem
út ,.er gefið í St. Paul, írá 20. febr.
og Winnipeg Free I’ress frá sama
degi, og eru þar t vohljóðandi
ský'rslur : — Nautgripir í St. Paul
$5.25 til $6.50, móti Winndpeg $5.25
til $6.60. Svín í St. l’aul $7.10, en
í Wfnnf'peg $8.00. Lömb í St. Paul
$5.00 til $5.65, í Winnipeg $5.00 til
$6.00, — hver hundrað pund. þetta
sýnir, að Winnipeg hefir mikið
betri markað fvrir pessar bæ-nda-
afurðir en St. Paul.
Svo cg snúi mér aö okkar aðal-
afurö, hveitinu, þá vil ég jægar í
upphafi geta þess, að í staö þess
að ha-kka í verði meö gagnskiftun-
urn, eins og haldið hefir verið
fram, þá cr þaö áreiöanlegt,' aö
svo veröur ckki, og fult eins lík-
legt, aö þaö lækki í vcrði. Ástæð-
nr mínar fvrir þessum staðhæfing-
um t-ru jxcr, að fvrsc og fremst er
rúmtak hveitimillannj' í Mirinea-
polis og Duluth hundrað þúsund
tunnur á dag. þeir þuría því 150
inilíónir bushela árlega til aö
halda þeim starfandi. JaJnaÖarlega
kcmur frá millunum 50,000 tunnui
daglega, eöa réttur heimiugur af
rúmtaki þeirra. Ástæðurnar fyrit,
að eigendurnir 'getiv ekki starfrekið
þær til fullnustu, er sú, a'ð tiltölu-
lega engan hagnað vav hægt að
fá af jiar tmnu, útfluttu hveiti ; og
ekk,i er það lengra eu ár síöan, aö
ein stærsta millan i Minneapolis
fór á höfuðið. Nú hefir það vertð
fullyrt, áö millii-þörfin mundi
auka veröiö á hveitinu okkar, en
þessu er ekki svo var’ð. Jiað liefir
verið staðhæft, að Bandaríkin
börfmiðust okkar hvcitis, vegna
jvess, að uppdráttarsýki hefði fariö
í þeirra hveiti gróöui En þetta er.
ekki hteldur rétt, því að á síðast i
ári gáfti Bandarikin af sér tijtn
700,000,000' btishels, óg '200,000,000
þusliels voru flritt ú: ú>' láiidimi.
f>ess vegria er sú stiðhæfing, aö
Randaríkin jmrfi hvciti þéðan til
heint'lisnota á ■engum tölcurh bvgð,
og Jtaö, a'Ö hveitiö j-ækki í veröi
af þeim ástæðúm, ér því einber
goluþytur.
Kn hvers vegna vjlja þeir fá
hveitið okkar ? ]>eir vilja fá }>að í
þeim tilgangi, að þtvega flutninga-
félögum sínum viðskifti, atvinnu
lianda verkalýð sínum og h'Lnar ó-
tinnu afurðir fvrir verksmiðjur sin-
ar að vinna, og þeit vilja mala
hveitið okkar í stór.ikömtúm, og
þeir ætla sér ' a'ð nota arðinn af
okkar eigin hVfciti t:1. að þrýsta
niður verðinu vor á meðal. Hvern-
g jætta megi verða ? nun margur
sýyrja, — eu ekkert er auðveldara.
Setjum t.d. svo, að Washburn
Crosby kanpi milíói bushels af
hveiti frá Moose Jaw. þeir flj'tja
]>að til miUunmar í Minneapolis,
sem }>eir oiga, og mala það þar.
Úr því verða svo 250,000 tunnur af
hveitimjöli í Bandarikiunum. j>esf/i
milíón bushels af okkar hveiti,
verðnr seld í Bandaríkjunum, en
þriingvar um leið oðmrn milíón-
um bushels af Bandaiíkja hveiti,
sem vaxið hefir í S rðurríkjimum
og er verra en okkar, til útflutn-
ings. j>etta lakara hveiti veiður
svo selt á brezka markaðnum.
j>eir selja 200,000 turnur af góða
hveitánu okkar (No. I hard) sam-
löndum sínum, og ábalast 10 cts.
á hverri tunnu, sem gerir $20,000
ágóða. ]>eir senda þv ínæst hinar
50,000 tunnurnar til Liverpool og
selja þær hverja 10 centum fyrir
neðan kostnað, sem gerir ' tap
þeirra $5,000 ; en þegar }>að er
dregið frá $20,000 ágóðanum, verð-
ur eftir $15,000, sem lireinn gróði.
þess utan munu þeir grœða; á úr-
ganginum, sem svarar einu oenti á
bush., svo alt í alt hafa þeir grætt
2J4 cent á hverju buslieli. sem þeir
keyptu í Moose Jaw. — Verðið á
hveitinu í Moose Jaw er miðað
við vierðið á jtessum 50,000 tunn-
um, sem Bandaríkjaniaðurinn seldi
í Iáverpool. j>ess vegiia verða Og-
ilvies og Lake of the Woods mill-
urnar nauðbeygðar að greiða
sama verðið fyrir það, svo þær
geti selt það í Liverpool ; en Iáv-
erpool hveitið seldi Bandaríkja-
maðurinn sér í óhag, og hið sama
verða millur vorar i auðfcevgðar
að gera. Bandaríkjamatininum
gerði það ekloert til, hann græckli
nóg samt, en hjá millum vorum
verður það beint tjón.
Ef þið haldið, að þessar stað-
hæíingar mínar séu orðum auknar,
eða ímyndun ein, þá pekkið þið
ekkert inn í viðskíftajífið, og þið
hafið enga hugmynd um, hvaða
ráð malarar og kornkaiipmenn eru
neyddir til að viðltafa. En setjum
nú samt svo, að þessi staðhæfing
mín væri röng, hvaða önnur á-
stæða getur aflt með suðurflutn-
ingi hveitisins úr því atí flutnings-
gjaldið er hiö sama til Port Ar-
thur og. suður ? Jú, ístæðan væri
blöndunin, mundu margir segja. —
Já, jxið er að vísu satt, að lögin
heimila mölurum, at' hreinsa,
blanda og fara hvernig með korn
sitt sem þeim likar i jjtirra eigin
kornhlöðum, en nú hefir hrópið
geiigið um Canada bvcrt og endi-
langt hin síðustu árin • “Hættið
að blanda hveitið í kornhlöðun-
um”. Og einmitt um j.'ssar mund-
ir hefir Sir Cartwnght frum-
var)) á prjónunum, scm bannar
blöndun misgóðra korntegunda. —
Eg held að blöndunin ein tryggf
flutningafélögunum fyrir sunnan
höndlitn afurða vorra Kúmtak
kornhlaðanna í Minnrapolis, er
meir en 40 milíónir bushels. Meir
en 15 milíónir af þessu rúmtaki er
prívat kornhlöðut, — kornhlöður
einvörðungu í blöndiu ar tilgangi.
Svipað er því liáttað > Duluth. —
Með tilliti til jtessa ]>ætti mér
gaman að hitta jxinn bónda eða
framleiðara í ]>essu lamdi, sem
segði mér, að hann c æri gagn-
skiftasamningunum meðmæltur, —
vegna ]>ess j>eir styddu að verð-
hækkun á hveitinu liins, og gæfi
því hærra sæti á lieimsmarkaðn-
utn en það hefir nú. Slíkt væri
fjarstæða. Eg er annars hiss á, að
ba'ndur þessa lands skuli ekki
flykkjast til Ottawa, ekki 500 eins
og ]>eir gerðu fyrir i>* kkrum vik-
tim síðan, heldur í þú.ivndatali, og
ekki að eins mótmæltu, heldur
krefðust þess, að einhver fcreyting
yrði gerð, svo hagsmuna J>eirra
yrði gætt, en þeir vrðu ekki leik
soppar til ágóða fvr:r Bandaríkja-
þjóðina.
Ilvað höfrum viðvík.ir, þá liggja
byrgðir í Chicago af sömn gæðum
o^ okkar, ii!" ekki betri, svo milíón
um bushela skiftir, og setn seljast
lji—2 centum lægra. hvert bushel,
en í Fort William. — Ilvað bvggi
viðvíkur, j)á er ég ckki fær um aö
ncita ]>ví, að mögule.i'ar séu j>ar
til hagnaðar meö gagiiskiftunum,
um stundarsakir, vegna þess, aÖ
bjórevðsla í Bandaríkjunutn er
damafá. j)aö gieti ver'ð heþpilegt,
})ó óg viti það ekki með vissu, fvr-
ir Canada fcita, að fara að rækta
bvgg af kappi, í jieim tilgangi, að
fcúa til fcjór handa Bandaríkja-
möniium að drekka.
llvaða áhrif þessir samningar
gætu haft á sjálfstæði vort og rétt
vorn á fjármálalöggjóí vorri, vildi
ég athuga lítillega. Eg sé. að bæði
Washington og Ottavv . eru því
samþykk, að ekkert a.iiði í samn-
ingunum sé breytanle^t. ncma með
samþykki beggja malsaðilanna, —
nema að allur satnnmgurinn sé úr
gildi numinn. Mr. Fitlding segir :
annaðhvort alt eða ekkert, og hið
sama segir Mr. Knox i Wasliing-
ton. ]>ess vegna gefur Canada upp
sjálfstæði sitt, erlendu valdi í hend-
ur, hvað uppkasti þessu viðvíkur.
J)ví ekki má það gleymast, að það
var Washington, sem tendi fulltrúa
sina fyrst til Ottawa, til að leita
hófanna. Canada bað tkki um það,
og Canada, eftir mmu áliti, vill
ekkert hafa meö sati’liingana að
gera. Með þessu sa.mnings-upp-
kasti bíður sjálfstæði vort stóran
hnckki. — Bændumir, viðarkaup-
mcnn, iðnaðarmenn og allir, sem
hagsmuna Iiafa að gæla í sam-
bandi við samnings-uppkastíið,
verða í framtíðinni, í staðinn fyrir
að fara til forsætisracherra Can-
ada með kvartanir sínar, jtcgar
skórinn tekur að krepfia að starf-
semi þcirra vegna sa.r.ninganna,—
þá verða l>eir að fara til Washing-
ton og sitja ]>ar vit> dyr Banda-
ríkja ]>ingsins, bíðandi eftir inn-
gónguleyfi og tækifæri lil að leggja
fratn beiðnir sínar uni hjálp. For-
sætisráðherra Canada og sam-
handsþingið verður máttvana, sem
urLgbörn, að hjálpa fratn úr }>eim
málum, fvrir þá sök, að engu at-
riði má breyta, nema lrteð sam-
þykki beggja málsaðila, eða upp-
hafning samningsins.
Eigum við sem frjáls þjóð að
undiigangast slikt ok, sem santn-
ingarnir leggja oss á herðar ? Net,
þúsund sitmum nei. — Sem frjáls
þjóð eigttm við að hafa rétt til að
hækka eða lækka tollo vora árlega
eftir því sem okkur bezt hentar.
En nndir þessum samttingum er-
ttm við bnndnir á klafa og getum
ekkert pert, nema mcð samþykki
Wa'hinTton stiórnarinnar. — Eg
skírskota til þingsiris, ég skír-
skota t l fciitnar canadisku þjóðar,
hvort h>'>n vill gefa ttpp réttindi
fiHTUU-GASADA tí 1 Æi.iii -i HHÆUUS
Mc ENZIE’S
FRŒ
BEZT FVRIH VESIRIÐ
KŒKTAB FVRIR VESTRIÐ
VALlfl FVRIR VESlRlö
’PTI sÖI 1 T HJÁ SÉRHVERJUM DCG-
iLl ANDi KAUPMANNl
U'l’Iíl li'kTlk FRŒKASSA VORUM
* L<r lllt I HVERKI B(jfl.
HEIMTIÐ McKENZIE FRŒ,
TAKIÐ EKKERT ANNAÐ.
Ef kaupmaður yðar hefir það ekki
pantið það fr& okkur.
VIÐ gefum út hinn vandaðasta fr»
bækling 1 Canada. Sendið bréf-
spjald til okkar og fájð hann
A. E. McKenzie Co., Ltd.
BRANDON, MAN.4.
CALGAKY, ALTA.
FltÆMENN V EtiTU it-C'AA ADA
olti, Q
-ac.t>'N for fram á.
Ég hika mér ennfrennu ekki við
að segja, að míit sannfaring er sú,
aö sainningarnir hafi afar hættu-
| lcgar afleiðingar fyrir canadiskt
þjóðerni. Tíminu og revnslan hafa
sýnt Jmð og sannað, að verzlun-
inni fylgir flaggið. Er það mögu-
| legt, að við getum látið verzlun
| vora fara aðra brautina og flagg-
iö hina ? Ég giet ekki haft þá skoð-
[ tin. Toronto búar halda j>að ekki,
hinir beztu menn Liberal flokksins
, halda það ekki, og ég er þess full-
! viss, að Manitoba búíit eru sömu
i skoðunar. f>ess vegna segt ég : Viö
höfuin fulla ástæðu t.l að hefjast
| haiida og mótmæla, þcj.ar slíkt til-
5 boö, sem j>etta er borið undir
okktir til umsagnar, og líkurnar
I benda til aö verði að lögttm.
Sir Wilfrid I,aurier, forsætisráð-
I herra Ca'.tda, gat bess nýverið, að
hann byggist ekki við, að Canada
yröi alt af hluti af h nu brezka
velili. Hann hefir sagt, að Canada
mundi, líkt og fulIþrosl.a ávöxtif.
falla frá móðurtrénu og verða ó-
háö ríki, op viö munc'.um fá sögu
j*í j>essu satnbandi, sem bæri af öll-
S um öðrtim. ViÖ finnum Sir Wilfrid
j I.aurier og fylgismen t hans ári'Ö
1891 cg 1892 mæla fra-m meö
I stefuu, s?m átti að gt ra veggina
i svo hia, aö engirr.i T'uglendingur
j kæmist ]>ar yfir, — vuta alfrjálsa
j vcrzlim, ótftkmarkaöa gagnskifta-
j og verzlunar-sa'mniitga við Kaitda-
; ríkin, sem settu okkur á sama
b'kkinn, og Canad i væri einn
hluti sambandsins.
Svo vissir voru leiötc garnir, setn
enskir voru með hup- og hjarta, á
skoöun almettnings og úrslitumtm,
I þegar til |>ess kæmi, að Edward
| Blakie, þáverandi leiötogi Liberal-
1 flokksins í Ottawa, neitaði aö
taka þátt í þeim kosr.ingttm, setn
þá fóru í ltönd, og skrifaöi brcf,
i |>ar scm hann gat j>e. s, að setn
j Breti vildi hann engan þátt taka í
' þessat'i. stefnti, sem irnðaði að því
' að slíta bre/.k tengsli. Jiessir hinir
| siiniu titenti, scm fvli't u Sir Wil-
| fritl þá, fylgja hontim enn, og þess
vegtta getum við tkki búist viö,
I að þeir sétt eins kvfðatdi að slíta
| bre/.kit tengslin, sent viö erum,
sem höldum meö saitihandinu við
[ Bretl md og vonum að það aldrei
! slitni.
Sir Wilfrid heíir vcrið borið }>að
á brýn, af Mr. Boura: sa, setn um
eitt skeið var einm h nn mest-
metni inaðttr Liberal iiokksins, að
hann væri eftir Band-ir’kja dollain-
unt. — Str Wilfrid h,:fði sagt um
Nationalistana, í samsætinu hintt
mikla, setn honum var haldið í
Montreal ekki alls fvrir löngti, að
þegar til stríðs kættti mundu |>eir
; (Natio-nalistarnir) ltv.Tgf láta á
! sér bæra ; þeir væt u raggeitur,
[ sem mundu sit ja heima hjá konum
j og krökkum. — þá var það, sem
Bourassa sagði þesst eftirmiuni-
legu orð um Laurier “j>egar ráð-
ist er á Canada og l’ejfar nrezka
flnggiö er í hættu — s;.ma flíiggið,
sem við vildum ekki stlja Banda-
ríkjamönmtm fyrir gnll, eins og
Sir WilMd var reiðubrinn til að
gera áriÖ 1892 —, þa mumim við
(Nationalistarnir) fy) k ja. okkttr
sem einn maðttr bví til varnar”.
Jietta samtengt við Sir Wilfrids
marg-ítrekuðn orð, — samtengt
við Mr. Fieldings útskýringar, —
samtengt við orð Sír Richards
Cartwright — og samtengt við
hdna alkunnu ræðu Camp Clarks
og ýmsar blaðagreinar Randaríkj-
anna, — þá finst mér full ástæöa
tyrir hvern þann, sem er e.inlægur
Breti í þessu landi, ekk: að eins að
vera órólegur, heldttr ttppvægur
yfir jæsstt samnings-itppkasti. Can-
ada þjóðin hcfir alt ;if sýnt, að
hún væri sjálfstæð og rctthugsandi
— verðttgur afkomandl verðugra
fon''eðra, og sem jtœ1 ti vænt um
land sitt ocr flagg. — Nú .er tíminn
fvrir hendi að sanna, að vorri kyn-
slóð sé ekki í ætt skotið, og að
hver og einn af mætti geri sér far
trm, að aístýra þeim voða, sem
landi og ]>jóð tr búiun, með van-
hugsuðum samninga tilraunum,
sem meðal.annars stela undir sig
til atmarar þjóðar ágóðanum af
vorri útlendu verzlun, sem ætti að
vera variö til hagnaðar þjóðinni
vorri, flagginu voru og hinni
brezku rikisheild’.
Ég er mótmæltur gagnskifta-
samnings frumvarpinu vegna þess
það haggar og skerðii velmegnn
vora.
Ég er mótmæltur þvi vegna ]>ess
að það skerCJLr tryggÍDgu Breta
þeirra, sem variö haía milíónum
sínum Canada til framlara.
Ég er móttnæltur þ /í vegna þcss-
aö ]>að er nógur persónuleiki og
framtakssemi meðal hinttar canad-
isku þjóðar til að halda uppi
]>eirri öftmdsverðu stoðu, sem hún
nú hefir.
Ég er miótmæltur því vegna
jxss, að það skírskol;-r að eins til
saurugu og sérplægnis hliðarinnar í
borgararéttindum vorum.
Ég er því mótmxltur sökum
þess, að það kemur i bága við-
lagasetningar vorar.
Ég er því mótfallmn sökum
jtess, að það eyðiUggur vora
mikhi innbyrðis fylkjaverzlun.
| Ég er því mótmæltur sökum
]>ess, að það mj'rkvar sólu auð-
legðar vorrar, og skyggir framtíð-
ina með óvissu, og snýr, eins og
til var ætlast, ver7lunarvegum
vornm stiður, inn á oss ókunnar
brautir, og endirinn getur orðið'
e:tn óheillavænlegri e.n fjártjón, —-
nefnilega missir sjálfstæðis vors,
sem veldi í liinni brezku ríhisheild..
Á lífsleiðinni.
Jicgar vér leggjum al stað, þá
látum oss vera brosandt. Trúa á
tilgang ferðar vorrar. Trúa á þái
braut, sem vér eigutn að ferðast
eftir. Trúa á sjálfa oss og þá, scm
eiga að verða oss samferða. Lát-
tim oss vera vel undtrbúna, vera
klæddir sjálfsvirðitigu og virðingu
fyrir guði og hafa- nógar fcirgðir af
heilbrigðri skynsemi, kærleika og
hugrekki. — ]*egar vér erum komrt,
ir nokkuð áleiðis, þá látum oss
stansa og líta til baka til einhvers
fcróður vors eða systur, er þarfn-
ast hjálpandi handar ; og er vér
sjáttm. það, þá látum oss fara til
baka, rétta þeim hendina og hjálpa
þeim tipp Og áfram.
Og þegar vér höfutn fundið, að
]>essi hvild hefir h jálj að oss eins
vel og öðrum, þá látura oss halda
aftur af stað, ánægð með þann.
einkarétt að mega ferðast satnan.
—Vera tná, að ferðatálmi verði 4
vegj vorum og hliðarbrautir villi
oss sjónir, en látum oss fcerjast til
að ná hintv' róttu brattt, sem tek-
ttr oss að takmarkinu.
— Og j>egar vér höl írm áfram,
þá látum oss ekki vera bilindir fyr-
ir fegurðinni, hinu brevtilega út-
sýni náttúrunnar, skýjumtm á
degi og nótui, né andlitunum á
samferð;imön,num vornm, ungum'
og gömlum. — Jiegar vér nálæg-
timst ferðalokin., þá ætttnn vér að
mtr.ta eftir “eálifri fraJitfcróun", og
koma oss í fttllkomin skiliting um,
að það .sem vér köllmrt endir , er í
raun og veru byrjun.
— Með þessa htigsun til að gleðja
oss, þá 1 átiim oss ginga hin síð-
ustu spor fagttrlega og glaðlega,
og enn rétta hönd drengilega og
meðtaka hana náðarsíimlega.
— Og þegar vér leggjumst að
síðustu til hinttar velnnnu líkam-
legu hvíldar, þá ættam vér að
ttutna eftir trúnni, sem vér lógð-
ttm af stað með og ver-a brosandi.
(J>ýtt úr ‘Trail Magazine’ aí
T.S.Th.).