Heimskringla - 02.03.1911, Síða 7

HEIMSKRIN GIA
WINNIPEG, 2. MARZ 1911. 7
Fangelsi \ saltnámu.
“Kviödómendur, dæmiö þér hmu
ákæröa 9ekan eöa sýknan?”
Kviödómendurnir töluöu hljóð-
skraf um stund, á meðan áheyr.
«ndurnir í dómsalnum biöu eftir
úrskuröi þoirra. Svo hagraeddu
kviðdómendur sér í saetum sínum,
en foringi þeirra stóð upp o<j
maelti :
“Réttarhaldinu er frestað í líu
mínútur”.
þrír dómarar fara inn í afvikið
herbergi til þess aö loma sér sam-
an um dómsatkvæöi sitt. * herr-
endur bíða eftir úrslitunum oj;
tala í hJjóði. Fregnritarnir, sem
-ekki voru búnir að hreinrita ræð-
urnar, settust aö borðinu og tóku
til starfa. Tíu minútur liöa. En
áheyrendum fanst biðin lönv. þeir
böföu kömið þarna til þess að
hafa skemtun af því, sem frain
færi, og nú leiddist þeim, að hafo
ekkert aðdráttarafl, er hrífi hug.i
þeirra. Fanginn stóö niöurlútur 0|»
kaldir dropar angistar op kvíöa
stóöu á enni hans. Siöagœtir liróp-
ar : “þögn", og inn koma herrétt-
ardómendurnir og setjast í sæti
sín Ofr klæðast dómskrúða sinum.
Allra aupru störðu á fang-ann, til
T>ess að sjá, hvernig- honum brijöi
við, er haan heyrði dóminn.
“þú ert dæmdur í lífstiðar betr-
tinarhúss vinnu”.
Fanginn stendur ieitt augnablik
sem sbeini lostinn. Hermennirmr
hnippa í hann og með brugðiti
sverð i höndum banda áhorfendum
frá sér, eg ledða fangann burt. En
áhoríendur hraða sér út úr dóm-
salnum, og gleyma fanganum al-
jyerlega eftir litla stund.
En nú skulum vér fylg.ja hcntim
eftir.
Vér tökum vagnlestina til þorps-
itus Targu Okna, í Balkan fvlkinu
Moldavia, sem er um tveggja klt.
reið frá landamærum IJngverja-
‘lands. þar eru saltnámarnir, sem
eru eign Rúmeníu, og þangað eru
þeir sendir til þrælkunar, sem
dæmdir hafa verið fyrir stórglæpi.
Á vagnstöðinni fáum vér keyrslu
vagn og keyrum út 'fyrir takmörk
'bæjarins. þar komum vér að husi,
sem er umkringt háum garði. A
húsinu eru fádr gluggar og litlir og
varðir með járngrindum. Útsjónin
úr þeim er eingöngu út í vegginn
háa umhverfis húsið.
Við hinar þunglamalegu útidyv
ertt nokkrir alvopnaðir hermenn,
en til hliðar eru nokkrar bænda-
konur með aldinakörfur siuar < g
mjólkurkönnur. Keyrslumaður vor
staðnæmist. “Ég má ekki koma
nœr”, segir hann. Við förum þvi
úr vagninttm og göngum upp nð
fangelsisdyrunum ov íramvísum
■bar leyfisbréfi voru, til þess að
mega skoða ekki eingöngu nárn-
ana, heldur einnig fangelsið. ICu
fyrir þau sérstöku hlvnnindi verð-
tim vér að þakka Dr. Dobrevich,
yfirumsjónarmanni allra fangelsa
landsins. “Eiamitt rétt”, segir
dyravörður, "við höfum verdð að
bíða eftir yður, og ég ræð yður tii
að skoða námana fyrst og síðar
sjálft fangelsið”, — svo mælti h’\
Faearaseaau við oss.
Vdð fórum því í vagninn aftur
°g keyrðum á 5 mínútum að náma
munnanum. þar sáum vér fangatttt
að starfi. En ekkj var það ánægju-
leg sjón, hvorki á vfirborði jarðar
né í undirdjúpinu. þarna eru sam-
ankomnir um 400 h;nna svæsnustu
glæpamanna, sem til ertt í Rúm-
eníu, og þá er langt til jafnað.
þeir ertt klæddir í afargrófgerð,
-en þó hlý og endingargóð hvít og
móröndótt föt úr ullardúkiim, og
deðurskó lága hafa þeir á fótum.
þeir voru að hlaða saltköglum á
járnbrautarvagna. þessir saltköi;l-
ar komu neðau úr námanum á lít-
illi og léttri járnbraut, sem lá
þangað niður. Alt þetta svæðd v-ar
nmgirt háum stálgrindum og vopn
aðir hermenn voru á verði alt i
kring um þær, með stuttu mil’.i-
þessir hermenn hafa stranga
skdpun, að skjóta orða og fyrir-
varalaust hvern þann fanga, er
sýni sig líklegan til að vilja
strjúka, og að skjóta svo þeir
drepi. Yfirforinginn opnar þessa
staleirðdngu og vér göngum inn á
svæðið. Vér glápum á alt, * <* u
fvrir attgun ber, og allir glápa á
°ss. Námastjóri Zernoveanu tekur
Mióti oss og verkamenn og fangar
færa oss hressingu o<r regnkápttr,
bvt að í námtinttm er bæði Kalt og
saggasamt. Kuldagusturinn byrjar
strax vlð mynnið á námagöntairi-
um. Litla gufuvélin er sett i
hreyfingu, og á litla vagninum,
sem hún dregur, eru 2 vagnstjórar
með lampa, til að væta að, hvcrt
ekki værtt saltköglar á sporinu,
því oft kemttr fyrir að þeir falla i
þau og geta ollað lestaslysi, ei
ekki er að gætt. Vér höldum áfram
niður, niður, út í niðamyrkur, þar
til vér heyrum allskyns óhljóð, óp
skræki, öskur og vein, — öllu
blandað saman, ekki ólíkt því, sem
mannlegt trúfræðikerfi hefir 1/st
undirheimum. þessi angistar og
kvalakvein læsa sig í gegnum oss,
bau eru bergmál námalífslns þar
neðra. En þegar vér loks nemtun
staðar, þá beyrðum vér ekki ann-
að en lágróma skraf og ltamars-
högg á saltveggdna. Á stöku stöð-
um voru ljós á raflömpum. ett þau
voru lítil og með löngu millibili.
Fangamir vcrit þarna að nöggva
saltbergið, þeir voru að afplána
glæpasekt síita, og þeir vissu allir,
að þeir yrðu að vinna þarna bnr
til dauðinn leysti þá fxá starfinu.
Skyldan er, að losa daglega akv:ð-
inn skamt af salti, frá þvi þetr
koma í námann og þar til þeir
leggjast í gröfina. Utan úr myrkr-
mu heyrist skrölta í járnhlekkjum.
það gefur til kynna, að þar sé
hættulegur glæpamaður, sem h > fð-
ur er í járnum við vinnuna.. < SlíV
hljóð vekja meðaumkvun í hvers
ærlegs manns hjarta. En ef þér
gangið nær maninnum og athugið
hann og grenslist eftir æfiferli
hans, þá komist þér að raun utn,
að hegningin er í raun réttri lítil-
fjörleg í samanburði við það, sem
hann hefir til unn,ið. því flestir ttf
þeim, sem þarna eru, er gegnsýrötr
glæpamenn, sem um langan aldut
hafa unnið þjóðfélagi sínu alt það
tjón, er þeir orkuðu. Og þegar hér
gangið fram hjá röðttm þessara
glæpamanna, þá sézt þar ekki eitt
andlit, er hafi nokkurt einkennt
heiðarlegs manndóms, heldttr eru
þau eitt og ÖIl ímvnd erkidjöfla.
þegar maöttr virðir þessa náunga
fyrir sér þá skilur maður, hvernig
á þvi stendur, að nálega hverju
húsbrotd og þjófnaði, sem framið
er í Rúmeníu fylg.ja fúlmenskuleg
ofbeldisverk, framin á örvasa ga:«-
almennum og varirarlausum kott-
ttm og börnttm. það særir tnig, að
vita til þess, að hjá þeirri þjoð
sem býr yfir svo mörgum einkenn-
um ágætis og mannkosta, skuli
finnast svo margir grimmúðlegir
glæpamenn.
Maðurinn þarna hinumegin, sem
vinniur á hnjánum, er þrefaldui
morðingi. Næsti maðttr við hann
er ræningijaforingi. Stórglæpir hans
eru þanndg V’axndr, að jtað er ekki
sæmilegt, að lýsa ]>e.’tn á nrentt.
Og manninn þarna sá ég siáltui
rista sttndur nábúa sinn úti á
miðri götu, af því þeim varð litil-
lega sundurorða út af smávævil-g-
ttm ágreindngi mn rétta skiftingu
milli þeirra á 3 frönkum.
þessir glæpamenn vinna í nám-
ttnttm frá kl. fi á morgnana á
sumrum og kl. 8 á vetruin til
síðla á kveldin, uppihaldslaust, að
tindauteknum fáeiiutm mínútiim
ttm miðjan daginn, meðan J;eir eru
að éta þurt rúgbrauð meö lauk
eða osti.
mílur inn í fjallið, og það er búið
að oora niður þúsund yards, án
þess komist hafi verið gegnum
saltlaigið. Salttekjan úr þessuui
náma er 20 þúsund ton á ári, seni
næigir til allra nota fyrir þrjú ríki,
] Búlgaríu, Serbíu og Rúmeníu.
Stjórnin í Rúmeníu hefir boðið,
að gefa hverjum þeim manni eina
milíón franka í peningum, sem
finnur nýjan saltnáma j>ar í landi.
þegar vér göngum um ltámann
o.g virðum fyrir oss fan.gana, þá
sjáum vcr hér og hvar stóra salt-
kletta, sem losaðtr hafa verið úr
námanum. þeir eiga að sendast tsl
Congo ríkis.
iEfi fanganna í.náma jæssttm vai
að öllu leyti hin hræðilegasta J>ar
til árið 1845. I>eir, sem eitt sinn
len-tu í nátnanutn, komu þaðatt
aldrei aftur, nema þer hefðu svo
hrausta byggin.gu, að saltið heföi
engin veikjandi áhrif á þý. Varta-
lega þoldu menn ekkj veruna þar
lengur en 10 ár. Fangarnir tirðu að
búa — vaka og sofa — í námanttm
og borða þar alla mata. j>eir lágu
í fötunum og sátt aldrei annaðliós
en af kertatíru. þó kom ]>að fyrir
uin þá, sem voru sérlega þægtr og
j dttglegir, aö þeir íeng.u að koma
upp úr námanum einti sinni í mán
ttði, til j»ess ’að anda að sér liretnu
lofti og njóta sólarljóssins tttn
nokkrar klukkustundir. Vanalcga
urðu fangarnir blindir undir bess-
ttm krin.gumstæðnm eftir nokkttr
ár. En það var ekki álitið neitt
böl fyrir þá. Margdr fengu þeir og
voðaleg gigtarfiog, saltið komst
inn í blóð j»eirra og ]»eir dóu í
| hrönnum. Ilegningar fyrir óhlýðnt
!-eða fyrir ]>að, aö geta ekki náð
I eins mikltt salti úr námanunt
I daglega, eins og var fyrirskipað,
| voru hræðilegar. Menn voru barð-
j ir meö hnútasvipum, reyrðir satn-
J an með járnkeðjum, bundnir við
staur, og járnkeðjur settar um
ihálsinn á föngunum svo þun.gar,
að þeir gátti ekki rétt úr sér. Og
svo voru þeir sveltir 5 daga í eintt
án þess að fá að bragða nokkuö,
þurt eða vott.
Árið 1845 heimsótti Grigorie
Checa, prins frá Moldavia, náma
j>ennan og sá ástand fauganna.
Ilann var maður vel mentaður og
góðigjarn. Svo þótti honttm ástand
fanganna dlt, að hann lét setj.t
nefnd manna tif þess að rannsaka
meðferðina á þeim til hlvtar, og
hann lagði frain fé frá sjálfum sér
til þess að byggja fangelsi bað,
sem nú er vdð námann, svo aö
fangarnir gætu liaft viðunanlegt
heimkvntti, í stað þess að verða að
ala allan aldur si:tn ncðanjarðar.
Nú eru reglurnar bær, að fang-
arnir fara á fætur kl. 6 á morgn-
ana, byrja vinnu í námanum kl. 7
og vinna til kl. 5 að kveldi. þá fá
; þeir máltíð í fangelsinu og fara
j svo að sofa. Maturinn er baulta-
j súpa cg önnttr svipttð fæða, og
j kjöt þrisvar í viku. Hver fangi fær
12 pund af svartabrauði á dag. Og
svo hafa fa.ngarnir nú levfi til þess
að neyta hvers annars ]>ess matar,
sem þe.ir hafa ef'.vi á að kattpa fvr
ir eigin fé. þeim er jafnvel leyft að
reyþja í hófi.
Varla kemur það fyrir, að mað-
ttr finni vopnlausan gæzhimann
með jvessum náungum. Ekki fvrtr
það, að þedr hafi svo mik.ið að ótt
ast, ai þeirri einlföldu ástæðu, aö
hin minsta tilraun til ]>ess sv >
mdkið sem að hika við að hlýða
skdpunum þeirra, kæmi í veg fyrit
alla mögiilegleika fanganna til að
öðlast nokkur hlynnindi, svo sern
meðmæli, stytting iá hegningar-
tímaibilinu eða lausn úr fangelsinu.
— það er siður Rúmeníu konungs
á fæðingardegi hans, að náða fá-
eina af þeim föngum, sem fá ni .íS-
mæli fangavarðarins fyrir sérstaka
hlýðni og góða hegðun í fangels-
inu. Og það er sá eini möguleg-
ledki, sem þessir saltnáma fattgar
hafa fil að losast úr helgreipum
æfilangrar þrælkunar.
Úr fjarlægasta horninu blossar
bjart ljós nokkur augnablik. Yfir-
maöurinn hefir sent mann þangað
til þess að setja nokkra dropa aí
napta í ker og kvedkja á þvi. Sá
blossi lýsir upp allan námann, sco
vér sjáum hann. Að innan er hann
etns og flöskulagaður og svo sem
400 feta hár. Breiðnr svalir ertt
ttmhverfis hann alt um kring og
hverjar upp af annari, svo að unt
sé að gera við hliðarveggina, ci
þeir kynnu að springa einhverstað-
ar. Efst ttppi í hvelfingutini er eins
og skini dauft stjörnuljós. það er
dagsljósið, setn kemur inn um of-
tirlftið gat, sem þar var gert í
gamla daga ; — í raumnmi er bað
gat 8 fet ummáls. Allstaðar lela
stórir vatnsdropar niður á tnatin,
frá hliðunum og úr bakinn.
þessi námi hefir verið starfrækt-
ttr í 200 ár. það vildi svo heppi
lega til, að hann fanst um sam.i
leyti og aðrir saltnámar landsins
voru ttppunndr og yfirgefnir. Nátni
þessi virðist hafa óþrotlogar salt-
bdngðir. Saltgöngin ná nokkrar
Ilver fangi verður að losa úr
námanum að minsta kosti þúsund
pund á dag, og fær hann 30 pró-
sent af ágóðanum af starfi sírtt.
Sumir losa alt að 4 þúsund pd á
dag, en það er sjaldgæít og cr
gert að eins af duglegustu mönn-
ttm. ]>ieir sem mest vinna íá auð-
vitað liæstar prósentur ai verki
sínu. það getur litið einkennilega
ú't í vorttm augum, að föngttm sé
bcrgað fyrir vinnu þeirra. En til
|>ess liggja tvær ástæður. Fyrst
sú, að örfa til sem mestrar fiatn-
leiðsltt fyrir ríkið, og í öðru lagi
til þess, að maðurinn, þó hann sé
í fangelsi, geti unnið fyrir skyldu-
liði sínu, í stað þess að það burfi
að fara á vonarvöl eða verða hald-
ið við á kostnað almenndngs.
'þietta fyrirkomulag hefir einnig
það til síns ágætis, að j»að örfar
manndnn til vinnu og veitir hon-
um £é, sem hann getttr notað til
að byrja með nýtt líf, ef hann
skyldi verða náðaður, svo haun
komist í frjálsra manna tölu. það
hefir komið fyrir, að menn, sem
hafa verið lengi í fangelsinu, hafa
haft nær 70 pund sterling í sparifé,
j>egar þeir hafa losast úr náman-
um.
Engin vinna fer fram í námau-
um' á laugardögum, sönnudögum
og aJmennttm heJgidögum. Faug-
arnir eru látnir baða sig úr heitu
vatni á laugardögum. Á pessttm
dögum búa og fangarnir til vmsa
hluti fyrir sjálfa sig, úr beini, leðrt,
alabastri eða öðrum efnum. En
stjórnin selur þá og fangarnir
njóta ágóðans, að tindanteknuin
lágttm sölulaunum. Til þessaraf
sölu er notað sérstakt umgirt
svœði. Faingarnir fá sjálfir að ss'na
og selja j>að, sem þeir búa til, en
ekkí mega þeir taka við borgun,
heldur er sérstakur yfirmaður haíð
ur til þess. Ilaitn bókar alt hjá
sér og lieldur nákvætna reikninga.
Margir }>essir hlutir eru sérlega
íagrir og lýsa miklu hugviti.
1 sjálfu fangelsinu eru viss hcr-
bergi ætluð fyrir vinnustofur, sitt.
herbergi fyrir hverja iðngrein, og
fangarmr eru örfaðir t:l þess að
vera iðjusamir. þeir eru hlýðnast-
ir, sem ern starfsamastir.
þegar klukkan var nær því 5
fórum við upp úr námanum, og
skömmu síðar komu ftr.tgarn.r
þaðan, og er þeirra vandlega gætt
af hermönnum, sem mynda. 2 raöú
og milli þeirra ganga fangaruir
samhliða, 4 í einu. Varla Ventur
það fyrir, að nokkrir geri tilrauti
til að strjúka á leiðinnd frá nám-
anttm til fangahússins. Enda væri
j>að ómögulegt, því sá yrði tafar-
laust skotinn, sem reyndi það. Við
dvr fangelsisins eru jafn-an nokkrir
vörttmangarar, og þar er föngvu-
um leyft að kaupa j>að, sem þeir
geta borgað fyrir. — Að eins eittn
maðttr hefir getað strokið úr fang-
elsintt. Verðir eru á ákveðnum
stöðum, og svo hátt settir, að
þeir sjá yfir alt fangasvæðið. Skip-
un hafa þeir til að skjóta tafur-
laust ltvern þann er reyni til að
strjúka. Fj’rir nokkrum áruin
struku 8 menn úr fangelsintt gegn-
ttm neðanjarðar skurð. þeir náð-
ust allir innan scltrhrings. Eftir
það var skurðinum lokað. Ettt
sinn faldi fangi sig í skurðdnum og
neitaði að koma íit úr honutn, og
var han.n þá svældur inni með
brenuisteini, þar til hanin kafnaðt.
Síðar komst j>að upp, að hann
hafði fest sig í sktirðinum, svo að
Itonttm var ómögulegt að komast
úr honnm, þó haan liefði viljað.
Komið hefir það fyrir, að menn
hafa reynt að fela sig í sjálfri salt-
rtiámunni. Kn þeir hafa ednatt orð-
ið að gefast ttpp eftdr 2—3 daga,
sökum hungurs og kulda. Nú er
haft nafnakall við ttiámamunnann
kveld og morgttn, og komi það fvr-
ir, að einbver finnist ekki, er hans
tafarlaust leitað. Kveldverð b«rða
fangarnir í svefnherbergjum sinum.
en morgttnverð í þar til gtitðum
skála. vel lýstttm c g þœgilegum cg
skreyttum með myndum ti veggj-
ttnttm. Myndirnar eru jtaitnig vald-
ar, að þær sýrta skaðsemd ofáts og
ofdrykkju, og vdrðist j>a5 éniauð-
synlegt i þeim stað, því iæði er
þar af skornttm skamti, og vin
ekki nema fyrir þá, sem get a
kieypt það á eigitt reikning, og þá
nð ei'is leyft litið glas með máltið
á sttnntt- og helgi-dögum.
í hverju svefnh.erbergi eru 6. 8
eða 10 fangar, eftír stærð berbergj-
anna. Rútnin eru hrednleg og rúm-
fötin eru tilbúin af konum í fang-
elsinu í Bucharest. þar er hitað
ttpp á vetnvm, svo föngunttm gcti
lið:ð þolanlega vel.
Messttr ertt hafðar í fangelsinu á
stinnudögum. Meðal fanganna var
einn ttngttr maðttr, sem bar það
með sér, að hann hefði notið góðs
uppeldis. Hann hafði verið írjáls
maðttr fyrir tveimur árum, k\ nst
lækn.isdóttttr einni cg elskað ltana.
En er faðirinn komst að því, bantt-
aði hann dóttur sinni, að hafa
nokkur mök við piltinn, og hélt
henni heima, svo að ekki yrði al
ftindum ]>eirra. þessi ttngi tnaður
skr faði þá lækninum, og bað að
mega kvcngast dóttur ivtns. Eu
þeim hréfum var ekki svarað. ]>á
ritaði hann hótunarbréf, og sagði,
að ef hann fenpi ekki að njóta kon-
unnar, þá skyldi cngifln ttnnar ná
ástum hennar. Nokkru síðar stakk
hann stúlktnia með rýting i hjarta
stað, þegar hún var á ferð í borg-
mni með foreldrum sinum. Stúlk-
an beið bttna af hnífstungnnni og
pilturi.nn var dæmdur i lífstíðat
fangelsi. Hann var eini fanginn,
sem vér sáum þar, með unglegt og
hrukkulaiist andlit. Allir hintr, án
tdliits til aldurs, voru lotuir í herð-
ttm, með djtipar rákir sorgar, á-
hvggju og vonleysis á análltunum.
En ]>a.ð er ekki elldn, heldur saltið,
sem þannig verkar á þá. Fertmuí
menn svnast sextugdr. Engir 'ifa
þar lenigttr en 10 til 15 og mest 20
ár. — Yfirleitt kemur föngtmttm
vel saman. Vilji ]>að til, að þeir
verði ósáttdr, bá eru j»eir s\ eltit
og barðir til óbóta.
í sjálfu faagelsinu eru yfirmenn-
irnir allir vopnlausir og umgang-
ast fangana eins og hverja aðra al
getiiga verkamenn. — Á 60 ára
tímabili, síða:i þetta fangelsi vat
bygt, hefir að eins eitt stórræði
verið unnið þar. Einu fanganna
var svo illa lyntur, að félagar
hans þoldu hann ekki. þedr réðust
því á hattn og börðu hann til bana
1 sjúkrastofunni sáum vér ijóra
menn, aðframkomna af sjúkleik.
Yfirmaðurinn sagði að ]>að væri
ellilasleiki, sem að ]>eim œngi. j ó
var ednn þedrra að eins 45 ára að
aldri, og hinir ennþá vngri. En
fyrir augum okkar litu þeir út
eins og áttræð gamalmenni.
Vér sáum þá áþreHaulega, að
gjöld syndarinnar er dauðinn.
Bókalisti.
N. OTTENSON’S,- River Par. W’p’£.
Lj^ömæli Páls Jónssonar i bandi (8) 85
Sama bók (aö eins 2eint. (8) 60
Jökulrósir 15
Lalarósir (3) 20
Hamlet (3) 45
Tíðindi Prestafélagsins í hinu forna
Hóiaskifti (2) 15
(Tr&nt skxpstjón (2) 40
Börn óveönrsins (3) 55
Umhverfis jöröina é éttatlu dögum (8) 60
Blindi maöurinn (3) 15
Fjórblaöaöi smérxnn (3) 10
Kapitola (1II. Bindum) (3) 1.25
Eggort Ólafsson (B, J.) 15
Jón Ólafssonar Ljóömæli 1 skrautbasdi (8) 60
Kristinfræöi (2) 45
Kvæöi Hannesar Blöndal (2) 15
Mannkynssaga (P. M.) í^bandi (5) 85
Mestur í heimi, 1 b. l5
Prestkosningin, Leikrit, eftir P.E., 1 b. (3) 30
Ljóöabók M. Markússonar 50
Ritreglur (V. Á), I b. 20
Sundreglur, 1 b. 15
Veröi ljós 15
Vestan hafs og anstan, Þrjér sögur eftir
E. H., 1 b. 90
Vtkingarnir éHólogandi eftir H. Ibsen 25
Þorlékur£helgi 15
Ofurefli, skélds. (E. H.) 1 b. 1.50
Ólðf 1 Ási (S) 45
Smælingjar, 5 sögur (E. H.), í b- 85
Skemtisögnr eftir S J. Jóharnesson 1907 25
Kvæöi eftir sama fré 1905 25
Ljóömæli eftir sama. (Meö mynd höfnnd-
arin^ fré 1897 25
Safn tíl sögu og tsl. bókmenta í b., III.
bindi og paö sem út er komiö
af þvl fjóröa (53c) 9.4
fslendingasaga eftir B, Melsted I. bindi
bandi, ogþað sem 6t er komiö af 2, b. (25o) 2.85
Lýsing fslands eftir Þ. Thoroddsen t b.(16c) 1.90
Fernir forníslenzkir rlmnaflokkar, er
Finnur Jónsson gaf út, bandi(5c) 85
Alþingisstaöur hinn forni eftir Sig. Guö-
mundson, í b. (4c) 90
Um kristnitökuna ériö 1000, eftir B. M.
Olsen (6c) 90
íslenzkt fornbréfasafn,7. biudi innbund-
iö, 3 h. af 8 b. (1 70) 27.80
Biskupasögur, II. b. innbundiö (42c) 5.15
Landfræöissaga íslands eftir Þ. Th., 4.
b. iunbundiö (55c). 7.75
Rithöfunda tal é íslandi 1400—1882, ef-
tir J. B., í bandi (7c) 1.00
Upphaf allsherjarríkis ó íslandi eftir
K. Maurer, í b. (7c) 1.15
Auöfræöi, e. A. Ól., 1 bandi <6c) 1.10
Presta og prófastatal é íslandi 1869, í b.(9c 1.25
B. Thorarinsson ljóömœli, meömynd, 1 b. 1.50
Bókmentasaga íslendinga eftir F.J.,1 b.(12c)1.80
Noröurlaudasaga eftir P. Melsted, 1 b.(8c) 1.50
Nýþýdda biblían (35c) 2.65
Sama, t ódýru bandi (33c) 1.60
Nýjatestamentiö, í vönduöu bandi (lOc) 65
Sama, í ódýru baudi (8c! 30
Kóralbók P. GnÖjónssonar 90
Sama bók t bandi 1 10
Svartfjallasynir (5) 60
Aldamót (Matt. Joch,) 20
Harpa (4) 60
Peröaminningar, í bandi (5) 90
Bóndiun “ 35
Minniugarit? (Matt. Joc-h.) “ 35
Týndi faöirinn “ 35
Nasreddin, í bandi 35
Ljóömæli J. Þóröarsonar (3) 45
Ljóömæli Gestur Pélssou “ 75
Maximi Petrow (2) 45
Leyni-sambandiö (2) 40
Hinn óttalegi leyndardómr (2) 50
Sverö og bagall (2) 30
Waldimer Nlhilisti 75
Ljóömæli M. Joch. I,-V. bd..I skrautb. (15) 4,00
Afmœlisdagar Guöm Fiuubogasouar 1.00
Bióf Tómarar Sœmundsson (4) 75
Sama bók 1 skrantbandi (4)1.15
íslenzk-ensk oröabók, G. T. Zoega .. (10) 1.80
Gegnum brim og boöa 90
Rlkisréttindi íslands 50
Systurnar fré Grænadal 35
Œtmtýri handa böraum 30
Vísnakver Péls lögmans Vldalins 1.25
Ljóöraæli Sig. Júl. Jóuannesson 1.00
Sögnr frá Alhambra 3*
Minningarrit Templara 1 vðnduöu bandi I.65
Sama.bók, í bandi i>5o
Pétur blésturbelgur 10
Bækur söglufélagsins Reykavlk;
Moröbréfabækliogur 1,35
Byskupasögur, 1—6, 1,95
Aldarfarsbók Péls lögmanns Vídaiin 45
Tyrkjaréniö,I—IV, 2,90
Guöfrœöingatal frá 1707—XH l.io
Jón Arason * go
Skipiö sekkur
Jóh. M. Bjarnason, Ljóömæli 55
Maður og Kona 1,25
Fjaröa mél 25
Beina mél 10
Oddur Lögmaöur 95
Grettis Ljóö. $5
Dulár, Smó’ögur 5o
Hinrik Heilréöi, Saga 26
Andvari 1911 7S
Œflsaga Benjamin Franklins i5
Sögusafn þjóöviljans I—II érg. 35C; III érg. 20c
IV érg. 20c; V.érg. 20; VI. 45; VII. 45: VIII.
érg. 55: IX.Órg. 55; X. érg. 55; XI. érg. 55;
XII. órg. 45; XIII. érg, 4$ : XIV. órg, 55;
XV. érg. 30: XVi. érg. 25; XVii, érg. 45; XViii
érg. 55; XiX, érg. 25.
Alt sögusafn þjóöviljan selt é $7.00
Bækar Sögufélagsins fé áskrifendur fyrir
nœrri hélfviröi,—$3.80.
Umboösmenn minir í Selkirk eru Dalraan
bræöur.
Þess skal getið viövíkjandi bandinu é Forn-
aldarsögunum Noröurlanda, aö þaö er mjög
vandaö, handbundiö skrautband, vel fré gengiö
eins er meö Bréf Tómasar Sæmundssonar.
Tðlurnar í svigum tékna buröargjald,er send-
st roeð pðntunum.
V í tii T* TTI 51 íill T* er varkár með að drekka ein,-
T imx lIlcTU IIT HREINT ÖE. þér jjetið
jaitta reitt yður á
DREWRY’S
RHDWOOI) LjKjER
það er léttur, íreyðandi bjór, gerður eingöngu
úr Malt og Hops. Biðjið æ.tíð ura hann.
E. L. DREWRY, Manufacturer, Winnipeg

yj M.OÖ þvl aö biöja æflnlega um “T.L. CIGAR,” þé ertu viss aö fó égætan vindil.
T.L. WML (UNION MADE) Western Cigar Faetory Thomas Lee, eigandi WinnnipeK

STRAX í DAG er bezt að GERAST KAUP- ANDI AÐ HEIMSKRINGLU. — ÞAÐ ER EKKl SEINNA VÆNNA.
Manitoba á undan.
Manitoba hefir víðátturaikla vatnsíleti til uppgufunar og úr-
fellis. þetta, hið nauösynlegasta frjógunarskilyrði, er því trygt. I
Ennþá eru 25 trálíón ekrur óbygðar.
libúatal íylkisins árið 1991 var 225,211, en er nú orðið utn
500,000, sem má teljast ánægjuleg aukning. Arið 1901 var hveiti
og hafra og bygg framleiðslan 90,367,085 busbela ; á 5 árum
hefir hún aukist upp í 129,475,943 bushel.
Winnipeg borg hafði árið 1901 42,240 íbúa, en hefir nú um
150,000 ; hefir nálega fjórfaldast á 8 árum. Skattskildar eignir
Winnipegborgar árið 1901 voru $26,405,770, en árið 1908 voru
þær orðnar $116,106,390. Höfðu meir en þrefaldast á 7 árum.
Flutningstæki eru óviðjaínanleg,— í einu orði sagt, eru l
fremsta fiokki nútiðartækja : Fjórar þverlandsbrautir liggja
um fylkið, fullgerðar og í smíðutn, og meö miðstöðvar í Win-
nipeg, I fylkinu eru nú nálega 4 þúsund mílur aá fullgerðum
járnbrautum.
Manitoba hefir tekið meiri landbúnaðarlegum og efnalegum
framförum en nokkurt annað land í heimi, og er j»ess vegna á-
kjósanlegasti aðsetursstaður fyrir alla, ai því þetta fylki býður
beztan arð ai vinnu og fjáríleggi.
Skrifið eftir upplýsingum til : —
; JOS. HARTNEY, 77 York Street, Toronto, Ont.
i JOS. BURKE, 178 Logan Avenue, Winnipeg, Man.
i A. A. C. LaRIVIERE, 22 Alliance Bldg., Montreal, Quebec*
| J. F. TENNANT, Gretna, Manitoba,
J. J. (IOLDEN,
i Deputy Minister af Agriculture and Immigration, Winnipeg.