Heimskringla


Heimskringla - 04.04.1912, Qupperneq 4

Heimskringla - 04.04.1912, Qupperneq 4
4. BLS. WINNIPEG, 4. APRÍL 1912. HEIMSKRINGLA '"B,saEt' ■* HEIMSKRINGLA NEWS & PUBLISHING COMPANY, LIMITED VerB blaCsÍQS 1 Canada ok Bandarlkjnm, $2.00 nm árift (fyrir fram borgaB). SeDt til Islands $2.00 (fyrir fram borgaB). B. L. BALDWIN80N, Editor <£ Mannger 729 Sherbrooke St., Winnipeg. Box 3083 Phone Garry 4110 veginn átt aS fylla hnpa hans me5 hatri gegn því, en þaö hefir hann bersýnilega látiö í ljósi í oröi og vcrki frá því fyrst ég man eftir. Lansdowne kjördæmið sendir ekki fylgismann minn á fylkisþing- iö, en engu að síður er mér fult Stimir þeirra sögöu, að vér vaer- um að ræna sambandssjóðinn, og | að vér fengjum mikið meir en oss [ bæri. Aðrir sögðu, aö vér íengjum ekki nógu mikið, og að vér vær- I um að gera heimskulegan afslátt ; I vér værum að fley.gja frá oss föð- fyrir þann ! áetta hér brögðæm eins vel til þess og annara hluta urleyfð vorri og leggja framtíðina fylkisins ; og 1 stað þess að refsa Landamerkjamálið. Ræða Hon. R. P. Roblins á Manitobaþinginu 28. marz 1912. Sjaldan mun í Manitoba þingi studdu mig, ef ég ekki gæti um önnur eins snildarræöa haldin hafa þann sannleika, að vér höfum átt verið og ræðan sú, sem stjórnai- ■ við mótstöðu að stríða innan fylk- forihaðurinn su, Hon. R. P. Roblin isins, — sifelt starfandi, óþreyt- íbúum þess með því, að hefta framfarir þeirra, er stefna mín, að styðja þá af mætti, og að vera i samráðum og samvinnu með þeim, og ,ef mögulegt er, vinna vináttu þeirra og hylli, — að minsta kosti gera þeim jafnt und- ir höfði o.g öðrum fylkisbúum. þannig er því ekki yarið með Sir Wilfrid Laurier ; hans stefna heíir frá því fyrsta verið sú, að refsa Manitoba og íbúum hennar. En stefna sú er ógöfug, en hugg- unin er, að valdadagar hans eru liönir, — og koma aldrei aftur, að minni hyggju. Saga málsins. i læðing. þá voru það enn aðrir, ! sem héldu því fram, að oss ætti ekki að leyfast að fá stækkun og nýja fjárhagsskiimála, v.egna þess, aö nokkuð af löndum í hinuni við- {bætta landsauka hefðu áð’ir verið : gefin eða lofuð öðru fylki fyrir ' járnl>raut. — Ég vil minn-st á alt ! þetta síðar meir. Mr. Roblin las ]<.ó næsC upp it- arleg.a skýr.slu yfir fjárhagsvið- ykkur fá fjárgreiðslu ! tima, sem Canada stjórnin opin- í beriega hefir ákveðið landamæri ! fvlkisins, sem var júli 1908 ; en J fr.á þeim tíma skuluð þér fá hana- | Vér féllumst á þetta af tilgreind- j um ástæðum, og frá 1. jiilí 1908 gerðum vér "kröfu til eftirstöðv- anna eða inneigna vorra, sem ; nemur $2,178,648.52, og þá upp- hæð fáum vér. Flóa löndin. liins og þér vitið, eigum vér að afhenda sambandsstjórninni aftur ilóalönd fylkisins, sem óráðstafað er. Öll þau flóalönd, sem til vorra umráða komu og seld hafa verið meö 5 prósent skilmálum, verða | skifti fylkieins og sambandsstjórn- j reiknuð oss til skuldar þannig, að söluupphæðin verður dregin frá ! fjártillagi því, sem vér fáum í arinnar frá upphafi vegar fram a þennan dag. Hér er ekki rúm fyrir hg til að sýna, hvers konar og mótspyrnu hann beitti í Ottawa til þess að fylkið J okkar fengi ekki jafnrétti við fylk- ið hans, Alberta. Mr. Roblin hélt því næst áfram að rekja stjórnmálaferil Mr. Frank Oliv.ers og afskifti hans af Mani- toba, og vnr þar fátt um hróss- yrðin. Sýndi hann berlega, að Mr. Oliver hafði gert alt, sem í hans valdi hefði staðið til að stemma stigu fyrir réttmætiekröf- um íylkisins; í hvívetna komið fram sem illkvitnis smásál í við- skiftum sínum við fylkið. Loforð Bordens. Nú — hélt Mr. Roblin áfram — vil ég enn á ný minnast á flóa- löndin. því hefir verið haldið fram í Ottawa þinginu, að Manitoba ana í heild sinni ; en sýna viljum greiðslu ;if löndum vorum frá sam-,%ldi ekki fá jaf’nrttti *.vis Sas. flutti þar fyrra fimtudag, er landa- ' andi mótstöðu og illvilja frá aðal- merkjamálið var til fyrstu um- ræðu. Hún var þrungin af efni, dómgreind og sögulegum sannind- um, og flutt af slíkum krafti og með þeirri málsnild, að Mr. Rob- lin mun sjaldan hafa tekist betur, og er þar með mikið sagt. Eu ræðan var löng ; stjórnarformað- urinn talaði í fullar 2 kl.stundir ; vér gétum því ekki birt hana hér alla, hvað fegnir sem vér vildum, en all-ítarlegan útdrátt birtum vér lesendum Hkr. til fróðleiks og nytsemd'ar. Þýðingar mesta málið í fjórðung aldar. Ilon. R. P. Roblin hóf ræðu sína með svofeldum orðum : ‘‘ það eru nú hartnær 25 ár síð- an ég fyrst tók sæti á Manitoba þingi. Á þessu tímabili hefi ég haft af fjórum stjórnarformönnum að segja, og átt samvinnu við þá, og sjálfur hefi ég verið stjórnarfor- maður talsverðan hluta þessa tímabils. Vitanlega hafa mörg mikilsvarðandi mál komið fyrir þingið á aldarfjórðungnum, en ég hika mér ekki við að segja, að frumvarpið, sem ég hér í dag bið þingið að vísa til annarar um- ræðu, er ekki að eins það þýðing- armesta og víðtækasta í öllum greinum, sem fyrir þingið hefir verið lagt á þessum 25 árum, sem ég hefi á þeesu þingi setið,— held- ur það lang-þýðingarmesta mál, sem nokkru sinni hefir hér hreyft verið síðan Manitoba varð fylki árið 1870. Ég þarf að eins að tilgreina eitt atriði, til þess að sanna þessa staðhæfing mína, sem er, að frum- varp það, sem hér liggur fyrir, veitir Manitoba í fyrsta sinni í sögunni jafnrétti í fylkjasamband- inu. Ég ætla ekki, að útskýra þessa staðhæfingu frekar að sinni, en mun gera það síðar í ræðu minni, þegar ég drep á önnur at- ! riði, sem þar að lúta. Ég dreg engar dulur á það, að það er mér ósegjanlega mikið á- nægjuefni, að geta borið frumvarp þetta hér fram. það er árangurinn af fjölda ára óþreytandi baráttu og erfiði, o<* ég er þess fullviss, að enginn enginn af íbúum hneykslast á því, lireykinn af því, et nú komið. málgagni Liberal flokksins hér i fylkinu, blaðinu Winnipeg Free Press. Og það, að vér höfum verið megnugir að yfirstíga . allar til- raunir þess til að halda Manitoba í undirlægju-stöðunni. Mér hefir alt af verið það óskiljanlegt, og er það ennþá, hverjar ástæður hlaðið og aðstandendur þess hafa getað {haft fyrir afstöðu þeirra í þessu máli. Blaðið nýtur þó hylli fjölda margra fylkisbúa og það lifir á fylkisbúum, — en þó hefir það aldrei fyr eða síðar barist fyrir neinu því, er verða mætti fylkinu til hagsbóta og framfara, eða hefja það til vegs meðal systurfylkj- anna. þetta mun undra fleiri en mig ; en þetta er satt. Skoðið dálka blaðsins á undanförnum ár- um, skoðið þá nú og þér munuð hvervetna sjá þar, eftir að é.g tók við stjórnartaumunum, sömu við- leitnina til að spilla fyrir, rang-'! færa og fótumtroða réttlætiskröf- I ur fylkisins, og tilraun til að aftra því, að Manitoba j’kist að áhrif- um og ve,xti sem fylki. En vér höfum sigrað. Vér höf- um yfirb.ugað óvini vora útí frá og svikarana í heimahögum, og nú blasir björt og fögur. framtíð oss í móti. Með nýjum kröftum leggjum vér aftur hönd á verkið, og færum okkur sem bezt í nyt þau gæði, sem frumv., er liggur hér fvrir hefir að geyma. Manitoba er hólpið héðan af. Framfaraskil- yrðin eru ótæmandi. Áhrif fylkis- ins útífrá aukast stórfeldlega. Fvlkisbúar hafa fylstu ástæðu til að vera ánægðir. Fylkið þeirra er ekki lengtir olnbogabarnið. Eg get ekki farið lengra, án þess aö snúa máli mínu til hinna háttvirtu andstæðinga. Eg hugsa, að í dag getum við tekið höndum satnan og gleymt því, hvaða fiokki við tilheyrum. Við getum í t.'ag látið hinar misjöfnu skoðttnir a ýmsum málttm liggja milli hluta, og fagnað einróma þvi, að inark- intt er náð að lokum, — markintt, sem ég er sanntærður urn, að við höfttm allir þráð að ná og barist ósleitilega fyrir. Okkur k«>m tkkj ætíð saman um aðferðina til að ná þeesu takmarki ; en það gleður mig að geta *þess hér, að þings- Ég4 vil nú drepa á nokkur sögu- leg atriði, sem snerta fylki vort. Ég þarf ekki að fara langt aftur í tímann. þó skal þess getið, að alt Vestur-Canada var eitt sinn kallað Ruperts Land, og var leigt Iludsons flóa félag'inu, samkvæmt tilskipunarbréfi frá Karli Eng- lands konungi árið 1666. Árið 1870 kaupir svo Canada þing Ruperts- land fyrir 300,000 sterlingspund, : eða hálfa aðra milíón dollars, og gaf Iþudsons flóa félaginu sem næst tvær “sections” af landi í hverju “township”, sem endur- i gjald eða ívilnun fyrir afsal rétt- j inda sinna. Af þessu landflæmi ! þannig fengnu, var svo Manitoba fylki myndað. þetta var 1870. | Ibúar þessa nýmyndaða fylkis ! voru þá áætlaðir að v,era nálægt 17,000. En þess skal getið, að þeir | frekar en afkomendur þeirra voru J ekkert kvaddir til ráða, eða höfðu , nokkuð að segja um skilmála þá, j sem fylki þeirra var stoínað und- ! : ir. Teir voru samdir og þröngvað upp á fylkið að fylkisbúum forn- J spurðum. É.g hvgg ég íari ekki of langt, þó ég segi, að Manitoba væri þröngv.að inn i fylkjasambandið, og að skilmálarnir, er þar að lutu, væru að öllu leyti satndir í , Ottawa Og gerðir án þess að taka j nokkuð tillit til vilja fólksins, kringumstæða, skoðana eða lands- llátta, verzltmar eða framfara- mögulegleika. það var sem hinir liáu herrar í Ottawa álitu þetta fylkisbúum algerlega óviðkomandi. Nú, í fyrsta sinni á þessum fjöru- I tíu árum, sem Manitoba hefir ver- ið í fylkjasambandinu, er tekið til- ; lit til vilja íbúanna. Á fyrsta fjárhagsári fylkisins J námu tekjurnar 67,000.00, svo smátt hefir búið verið í fyrstunni. En framfarirnar fóru hröðum fet- um, og nauðsyn krafði, að fá auk- inn fjárafla og meira landrými. Fylkisstjórnin fékk því þá til leið- jsamþvkti ar komið við sambandsstjórnina seJn knúði vér hvað sambandsstjórnartillagið nam miklu tíunda hvert ár. Fyrsta árið, 1870—71, nam það $67,204.50, og voru þá fylkisbúar 17,000, svo sem áður er getið. — Árið 1881, var tillagið $100,653.04, — Árin 1891—92 nam það $437,- 600.54. — Árin 1901—1902 var tii- lagið $533,115.86. Og árið 1911 nam það $838,247.06-. — þannig var það ttndir gamla fyrirkomtt- laginu, en eftir því nýja, sem í fyrsta sinn verður greitt oss þetta árið — 1912 — kemur tillag- ið til að nema $1,349,345/39. Sas- katchewan fylki fær $1,551,820.00, og Alberta $1,260,105.40. — þetta sýnir, að Manitoba hefir náð jafn- rétti við systurfylkin að v.estan. Eftirstöðvanna krafist. á móti landamerkjafrumvarp- ratnninga bægi hann Manitoba Nú — liélt Mr. Roblin áfram — kem é.g að öðrum lið, sem áður J mun öllum þykja miklu skifta, og ! það eru eftirstöðvarnar, eða skuldakröfur vorar á hendur sam- bandsstjórninni. Manitoba stjórn- in fékk fyrir ellefu árum síðan fast ákv.eðið loforð frá Sir Wilfrid ÍLattrier um, að jafnróttiskröfum Manitoba, hvað stækkun og fjár- mál snerti, skvldi fullnægt, en þó i ekki fyr en að ltann hefði ráðstaf- j að Norðvesturlandinu. Vér tókum ! þetta loforð sem gott og gilt — og biðum. þegar hann svo árið 1905 lagði frumvarp fyrir þingið um sjálfræði sléttufvlkjanna tveggja, mintum vér hann á loforð hans. j H'ann neitaði að kannast við ann- i að þeirra, en hitt kvaðst hann þttrfa að bera undir Quebee, Sas- katchewan og Ontario, og vita, hvað þau værtt viljug að láta veita fylkinu. Ilonum var snúið frá, að taka Quebet til samráða, j og vortt því að eins Ontario og j Sask atchewan spurð til ráða. Út- j koman varð, að ekkert skyldi gera. En vér héldum kröfum vor- um á loft engu að síðtir og lögð- um okkur alla í frammi til að fá þær barðar í gegn. En Sir Wilfrid Laurier skelti skolleyrunttm við bænttm vorttm og kröfum. þá varð það, að Ottawa þingið þingsályktunartillögur, hann til að gera eitt- bandsstjórninni. þannig er það J einnig með háskólalöndin, sem nema 150,000 ekrum, og reiknuð ertt til innstæðu á 2 dollara “b'as- I is”. Veröa þar 15 þús. dollars, sem dragast frá. Flóalönd afhent ; Manitoba til 1. jan. 1912 eru um 5,010,000 ekrttr, og hafa þar af seldar verið 838,500 ekrur. Verða því sambandsstjórninni aftur af- lientar 1,170,000 ekrur. Hon. Frank Oliver. Sérhver Manitoba bút, sem lesið hefir ttmræðurnar í sambandsþing- inu og ,er kttnnugur málefninu, lilýtur að undrast stórum afstöðu sumra þeirra manna, er barist J hafa intt. ICinn, sem öðrttm fremur hef- ir barist óaflátanlega gegn kröf- um þessa fylkis, er Ilon. Frank Oliver, fyrrtim innanríkisráðgjafi. Hann talaði svo klukkustundum skifti <>g hvatti þingmenn til að hafna frumvarpinu, vegna ]>ess, að Manitoba væri að Aeygja frá sér $800,000 í sðmáandi við landa-hlið málsins. Meiri fjarstæðu hefir ald- rei verið haldið fram. Ég* hygg, að enginn annar maðttr muni finnast i ölltt sambandsþinginu, sem er svo ]>röngsýnn, en þó nógtt bíræf- inn til að gera aðra eins staðhæf- iugu og þessa, sem bæði er heimskuleg og hlægileg og fjarri öllum sannt. Ég vil sýna hér, hve mikið þetta fylki hefir fengið af landi síðan samningarnir frá 1885 til 1886 vortt geröir, er ákváðu, að Manitoba skyldi fá flóalöndin til eignar og umráða, og skyldi fvlkinu afhenttir viss ekrttfjöldi á ári nverjti. Fylkið hefir tekið á | katchewan og Alberta að þessu sinni, heldur skyldi beðið, Og> fylk- ið látið fá full umráð landskosta sintta og landa. Og þessir hinir sömu haia einnig haldið því fram, að vér ættum ekki að taka við ueinu öðru en þesstt ; það væri hinn eini rétti grundvöllur til samninga. Nú vil ég benda á, að 111. Ilon. K. L. Borden hefir sagt, að kröfur Manitoba fylkis í meira en 42 ár sétt fyllilega réttmætar, og nauðsyn að tir þeim væri bætt hið bráðasta. Hann hefir þegar gert það með því að gefa oss jafn- rétti við hin tvö sléttufylkin að vestan. Mr. Borden segir enn- fremttr, að með því að gera þessa lárið 1881, að fylkið var og fjárhagsskilmálarnir j en þetta átti að eins að I bráðabýrgða, og þeim kröfum var j loKu j brátt haldið fram af fylkisstjórn- i t°ba. stækkað hvað, og þann 13. dag júlímánað- bættir ; ar 1908 lagði hann fyrir sam- vera til bandsþingið þingsályktunar til- viðvíkjandi stækkun Mani- þar var raunar engan v,eg- meðlimur þessa þings og : ályktunartlllaga sti, sem samþykt inni, að iá landamærin færð til {'nn fafiö jafn langt og vér óskuð- Hudsons flóans, og að fylkið fengi !nrn' en ver sanm magnleysi vort fylkisins mun þó að ég sé málunum hvernig var hér 21. marz fyrir ári síðan, og borin var fram af mér, var srudd af míntim liáttvirta and- stæðingi Mr. Valentine Winkler, og i að hún var samþykt í einu hljóði. i Tillagan fór fram á jafnrétti við Saskatchewan og Alberta, eða yfirráð yfir löndurn vorum og landskostum. Vér höfum fengið jafnrétti við Saskatchewan og Al- berta, og ég hygg, að hinn hátt- virti vinur minn (Mr. Winkler) og ég, megum vera hróðugir yfir málalokunum. Ég býst þess vegna við, að frumvarpinu verði vísað til annarar umræðu í einu hljóði. Ég vonast eftir, að allir þing- mennirnir taki þátt í umræðun- ttm og lýsi velþóknttn sinni yfir, hvernig málunum er komið, og að þeir strengi þess heit, að vinna sem ótrauðast fyrir heill og vel- ferð fylkisins ttndir hinttm bættu fyrir miklum endur- | kjörum og innan hins aukna v,erka- framförum í þarfir j hrittgs. Fylkið þarfnast þess. fjárhagslegt jafnrétti við hin önn- jt;l að £á meira og samþyktum, og móti því sem nú skal greina : Ár. F 'iir. 1888 112,935.68 1891 1893 82,720.00 1892 1896 314,747.03 1897 151,985.39 .1898 3,120.00 1899 148,811.39 1900 33,315.56 1902 1903 112,434.32 1904 77,721.01 1905 , 16,445.00 1907 , 603,001.10 1908 , 18,669.70 1909 . 115,922.71 1910 . ekkert 1911 . ekkert engan veginn fr.á því, aö fá lands- kosti sína og lönd, og að hann skuli veita fylkinu það, og upp- fylla öll sín loforð, er hann gaf fylkisbúum á fundum sínitm í fyrra symar. Mr. Borden er ekki sá maður, herrar mínir, sem gengur á bak orða sinna. Manitoba á ein- lægan vín þar sem hann er. Hvað hin fylkin hafa fengið. það væri ef til vill rétt fyrir mig, að sýna hér, hvað hin eldri fylki sambandsins fengu fyrir landskosti sína og lönd árið 1910> þar sem ég hefi ekki í höndum skýrslu fyrir 1911. É!g vil raunar ekki þreyta hina liáttvirtu þing- menn ; en ég álít, að almenningur I ætti að £á nokkurnvegin ljósa hug- mynd um, hversu mikils hlunnindi þessi eru virði, og af eftirfylgjandi skýrslu geta imenn gert sér það í hugarlund ; New Brunswick Nova Scotia .....' Quebec! ......... British Columbia Ontario ......... $ 2,005,439.96 Fyrsta ræðan fyrir 30 árum. það eru nú þegar þrjátíu ár síð- an, að ég hélt hina fyrstu ræðu mína viðvíkjandi stækkun fylkis- ins og járnbraut til Hudsons fló- ans. Var það í bæ þeim, sem þá var kallaður Nelson, í Suður-Mani- toba, og var ég þá að aðstoða hinn nú látna fylkisráðgjaia, Hon. H. J. Clarke og héldum við fundi víðsvegar og börðumst þá fvrir hinu sama og nú hefir fengist. — þrjátíu ár í lífi einnar þjóðár er að eins smáræði, en þrjátíu ár i Hfi einstaks manns, starfaridi að opinberum málum, taka því ii.tr yfir þann tíma, sem starfþolið leyfir. það er ekki ætíð, að þeir, sem berjast bótum eða lands síns og þjóðar, fái að njóta uppskerunnar, eða fái verk sitt krýnt sigri. Ég er sér í lagi hepp- inn í þessu tilliti, því alt, sem ég hefi fylgt fram og barist fyrir í þesstt sambandi, hefir nt't náð fratn að ganga. Þakkar öðrum. Ég verð að þakka öðrum og það einlæglega, sem aðstoðað haia mig í baráttunni, bæði hinum mörgu einstaklingum o,g almenningi í heild sinni, sem örugglega hefir j staðiö að baki mér og stutt mig með fylgi sinu og trausti, þegar , óyfírstíganlegar torfærur vir.tust á veginum. Ég hefi haft fylgi margra Liberala jafnt og Conservatíva; en ég hélt, að á þessari stundu sigursins, gerði ég þeim, íréttj sem Landamærin og fjárhagsskil- málarnir. ur fylki sambandsins. Hon. John Norquay . heitinn, fvrrttm stjórnarformaður þessa fylkis, barðist drengilega fyrir, að Manitoba fengi fafnrétti við Aust- urfylkin. í ræðu, sem hann hélt 16. apríl 1884, fyrir 28 árum síðan, segir hann meðal annars : “Fylk- isbúar héldu, að með því að kom- ast í fylkjasambandið, mundu þeir °g fylkið njóta réttlætis. Loforð leiðandi stjórnmálamanna voru fyrir því. J>eir bjuggust því við, að sér yrði skipað á sama bekk og íbt'tum hinna fylkjanna. þetta j hefir brugðist enn sem komið er. Alt, sem vér krefjumst, er það, að loforðin, sem oss voru gefin, séu uppfylt, — að því marki stefnum vér, og mín einlæg sannfæring er, að ósk sérhver fylkisbúa sé, að Manitoba nái jafnrétti við hin önnttr ívlki sambandsins, en sé ekki sett skör lægra, — eins og nú standa sakir —” ,þá gerðttm vér kröfttr til skilmál- [ anna. Ilann sendi oss frumvarp, eb lét vera eyðu, þar sem tilgreina ! skvldi fjárgreiðsluna fyrir löndin. Eftir tveggja eða þriggja ára þref og saimningstilraunir, bauð hann að lokum $200,000 fvrir löndin öll og landskosti í norðurlandintt. Fylkisstjórnin hafnaði þesstt boði. Ilið sama gerði fylkisþingið í einu hljóði, — Liberalar jafnt sem Con- servatívar. það var vafalaust á- setningnr hans, að gera oss þann- ig lagað tilboð, sem hann vissi, að vé.r mttndum hafna, því hann ætl- aði sér aldrei, að Manitoba fengi stækkun þá, sem hann hafði verið j knúðtir til að samþykkja, með j kjörttm, sem nýtileg væru ; þess i vegna, að bjóða fratn það, sem j hann var viss um, að vér vildum j hvorki heyra né sjá. þannig gekk það í þrefi og brasi þangað til 21. sept. 1911, að hann var hrakinn úr þetta gerir samtals ! ekrur. Hér sést, að vér höfum fengið eina ekru af landi árin 1910 jog 1911, þrátt fyrir það, þó sum : af blööum þessa lands útbásúnuðu ! þær fréttir, eftir Hon. Frank 01- jiver, að Manitoba ætti að fá 8 milíónir ekra samkvæmt llóa- landalögunum. þegar stjórnarfor- maðurinn Sir Wiifrid var svo spurður um ]>etta, sagðist hann ekkert vita, og þetta fyrirheit inn- anríkisráðgjafans kæmi sér alger- lega að óvörum. Með öðrum orð- um ; Sir Wilfrid Laurier lét þenna sama Mr. Oliver, sem nú berst á móti Manitoba, gefa falska stað- hæfingu eða loforð til þess að tál- draga Manitoba búa. Nú leikur þessi heiðursmaður sarna leikinn í þinginu, til þess að reyna að aftra því, að Manitoba nái rétti sínum, — fái jafnrétti við fylkið hans, Al- berta. Nú er Mr. Oliver ekki að 494,491.64 662,710.00 1,332,879.00 3,212,600.00 ............ 2,951,428.00 i En þr.átt fyrir þessar geysiháu i upphæðir, sem fylkin hafa fengið á i þennan hátt, vilja þeir herrarnir,. Laurier, Oliver, Lemieux og Pugs- ley og aðrir þeirra fylgifiskar snuða Manitoba um það, sem henni ber, og það eftir að margar milíónir ekra af fylkislöndum hafa verið gefnar Canada í hendur til hagnaðar fyrir þjóðarheildina. Ég þykist ekki þurfa að fara út í þá sálma frekar, að 'vér séum réttifega komnir til þessa nýja fjártillags — $1,250,000 — né það, að st't upphæð sé 'Vel viðunanleg þar til vér fáum yfirráðin yfir landskostum og löndum fylkisins, sem verður ekki langt að bíða ; ekki | þv' ég er þess fullviss, að Borden- stjórnin fær oss eignarforráðin í hendur eins fljótt eins og því verð— ur við komið. (Framhald), Sambandsþingið í Ottawa hefir fallist á hinar einróma kröfur fylk- isþingsins. Landamærin hafa verið fa*rð út og fjárhagsskilmálarnir eru hartnær hinir sömu og Sas- katchewan og Alberta hafa. En j var þetta náðist ekki með góðu. Sir Wilfrid Laurier og flokksmenn hans í Ottawa þinginu börðust með hnúum og hnefum gegn frum- varpinu. Ég hefi aldrei getað skil- ið illvilja þann og hatur, sem Sir Wilfrid Laurier hefir borið til þessa fylkis, meðan hann var for- sætisráðgjafi, eða nú, sem minni- hluta kiðtogi. Fylkið hefir raunar aldrei stutt hann, það er mikið satt, — en slikt hefði þó engan Mér er það ánægjuefni, að geta j tilfært orð eins mikilhæfs stjórn- málamanns og hins látna Johns J febgu Norquay, eða annara, sem sýna, að fyrir þrjátíu árum voru þeir á sömu skoðun sem vér nú, og að iþeir þá sáu, hvaða nauðsyn það valdasessinum. Vér álitum oss eins reiðubúinn til að gefa falskar eiga heimtingu á, að krefjast mála- ! skýrslur og staðhæfingar, heldur fyrir velmegun réttlæti og jafnrétti skaut. — fylkisins, að félli fylkinu í Ottawa. Motspyrnan í Ég vil frekar minnast á hina megnu mótspyrnu, sem réttmætis- kröfur fylkisins hafa orðið að sæta af hálfu Sir Wilfrids Lauri- ers og hans nákomnustu fylgis- manna. Ég vil minnast á stunar af ástæðum þeirra, er þeir tilfærðu í þinginu fyrir mótspymu sinni. loka frá 1905, frá þeim sama dégi og Saskatchewan og Alberta grttndvallarlög sín, því lof- | orð Sir Wilfrids var þannig, og á . því bygðttm vér kröfur vorar. — ! Hon. Borden og stjórn hans vildu j ekki viðurkenna kröfur vorar í ] því efni, vegna þess að Sir Wil- fríd vildi ekki v.iðurkenna, að hann hefði gefið loforð um, að útkljá málin á þeim tíma. Hann kvaðst hafa sagt, að hann skyldi íhuga kröfurnar, en ekki lofað að upp- fylla þær. þér getið því séð, að þetta er undanbragð, óverðugt með öllti manni, sem er í opin- berri stöðu, og sérstaklega stjórn- arformanni landsins. Hin nýja Canada stjórn sagði því : Vér get- ttm ekki af þessum ástæðum látið Og einnig svertir hann o<r svívirðir fylkið, fylkisbúa og fylkisstjórn- J ina viö öll tækifæri. Eitt sem j hann sagði, meðal annars, í vorn garð núna nýverið, var að bændur þessa fvlkis hefðtt tapað milíónum ofan á milíónir doljars ifyrir afglöp þessarar stjórnar. Ekki að eins fer Mr. Oliver hér með rakalaus ósannindi, heldur og einnig glæp- samlegan áburð, — líkt og vit- firringttr, sem enga ábyrgð hefir orða sinna. Ilann segir einnig í sömu ræðunni, að vér höfum þeg- ar eytt tólf miliómtm dollars í talsímakerfi fylkisins, og aS vér nú höfum í hyggjti, að fjórfalda notkunargjöld talsímans. Ilérna hefir maður aðra sannsöglina hjá manninum! Ég bendi að eins á JÖN JÖNSSON, járnsmiður, af* 790 Notre Dame Ave. (horni Tor- onto St.) gerir við alls konar I katla, könnur, potta og pönnur I fyrir konur, og brýnir hnífa og ! skerpir sagir fyrir karlmenn. — Alt vel af hendi leyst fyrir litla ÍSLENZKIR KAUPMENN í Manitoba og Saskatchewan fylkjum, — munið eftir, að nú getið þið fengið frá mér upp- áhalds kaffibrauðið íslenzka — tvíbökurnar og haglda- brauðið. það gefur ykkur aukna verzlun, að hafa þess- ar brauðtegttndir í verzlun yðar. Ég ábyrgist þær eins góðar og unt er að búa þær tif. Allar pantanir afgreiddar fljótt og vel. G.P.TH0RDARS0N 1156 INGERSOLL ST. WINNIPEO

x

Heimskringla

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.