Heimskringla - 26.09.1912, Síða 3

HEIMSKRINGEA
WINNIPEG, 26. SEIT. 1912. 3. BLSj
EMPIR
Navy
Plug
Chewing
Tobacco
/Æl

I
H
vJ

ma
i
r/M.
SKOTFORINGÍNN.
ir^mK Hva5 skoiforinginn segir:
eru tvö tilefni til ánægju
skotforingjans, Annað er þegar
sot hans hittir, hitt er þegar hann get-
ur notið “Empire Navy Plag" munntohaks.
Þeim kemur í kolL
Aukaþinginu á íslandi var slitið
25. f.m., og er þaö almannarómur
að aldrei hafi lélegra þing haldiö
verið á Fróni. óánægjan yfir
störfum þess er megn(og almenn.
Óánægðastir eru þó sjálfstæðis-
mennirnir, sem bandalagiö geröu
við heimastjlóirnarliðið og mynd-
uðu sambandsflokkinn. þeir þykj-
asta hafa verið brögðutn beittir og
hafðir að hornrekum, en höfðu bú-
ist við, að verða lýsandi stjörnur
hans og átrúnaðargoð.
þeir urðu þess fyrst fyllilega á-
skynja, hvað heimastjórnarmenn
möttu þá mikils, er stjórn sam-
bandsflokksins var kosin í þinglok-
in, því í hana eru kos|lir 6 heima-
stjójrnarmenn, en að eins e i n n
fyrverandi sjálfstæðismnSur, Jens
Pálsson Garðaprófastur.
Öllu rækilegri snoppung gátu
liðhlaupararnir ekki fengið.
Svikin eru að koma liöhlaupur-
unum í koll.
En hér er ekki alt búiÖ.
það hafði verið látið í veðri
vaka, er þessi sambandsflokkur
var stofnaður, aö heimastjórnar-
flokkurinn ætti að leggjast niður.
En hvað skeður ? Ileimastjórnar-
flokkurinn er látinn lifa fullu lifi,
og kosin fyrir hann ný 7 manna
stjórn í þinglokin, eins og sam-
bandsflokkinn, og það, sem eft-
irtektaverðast er, er að 5 hinna
sömu manna eru í báðum flokks-
stjórnunum.
það er eins og forsprökkunum
hafi verið ant um, að engum
manni gæti dufist, að alt væri ná-
kvæmlega saffla tóbakiö, flokks-
nöfnin raunar tvö, en stefnan hin
eina og sama. S a m b a n d s -
flokksnafnið að ©ins skálkaskjól
fyrir sjálistæðihflokks liðhlaupar-
ana og bina fyrverandi Valtýinga,
er ekki gá.tu heimastjórnarbrenni-
markið þolað, þó þeir af alhuga
vœru snúnir á skoðtmarband
heimastjó!rnarforsprakkanna.
lín heimastjórnarflokkurinn hef-
ir leikið þessa vipdhana að mak-
legleikum, svo aö nú eru þeir |
farnir að iðrast snúningsins og I
eru sáróánægðir með útreið þá,
■sem þeir hafa fen-gið.
Og gamli Björn Jónsson, fyrv.
ráðherra og Isafoldarritstjóri, er
mi aftur kominn á stúfana, sem
blaðstjóri og húðskammar nú
bandalags bræðinginn og þingið.
Hann hefir gefið lit nýtt blað, !
sem hann kallar vlMagni”, og sem !
á að birtast, þegar brýn nauðsyn J
ber til, og mælir máli lands og I
lýðs, utanbæjar og innað, að
því er blaðíð segir. Blaðið er
smávasiið, en veigamikið, og ber
öll einkenni Ísafoldar-Björns hins
gamla.
Sem flestir munu muna, var'
Björn Jónsson eánn bræðings- j
manna. Nú syngnr hann við ann-
an tón ; augu hans hafa opnast
að nýju fyrir “bræðingspukrinu”.
Hann segir :
það, sem hefir stórspilt fylgi
’ hinna nýju tilrauna til að afla oss !
betri sambandskosta við Dani, er 1
pukrið1 um þá, eins og forgöngu- J
menn þess máls hugsa sér þá.
þtim er haldið leyndum, eigi aö
eins fyrir almenningi, heldur jafn-
vtl Jyrir þingmönnnm, — utan
þeirra einu, er forustu-sveitin er
alveg viss um fyrirfcam, að eigi
muni í aðra skál leggja, en henni
er þóknanlegt.
þetta hefir atiglýst veriö fyrir
skemstu i að'aj-hjálpræðistóli
þeirra félaga, sambandsflokkshöfð-
ingjanna, því er áður var lífsakk-
eri heimastjórnarlýðsins.
það er gert með svofeldum orð-
um :
‘ Samko.m,ulags9»triöin verða eigi
birt, fyr en ráðherra hefir gefist
kostur á, að bera þau frarn i
IJanmörku”. Og er það borið fyr-
ir, að ella væri mótstöðumönnum
málsins í Danmörku gefið fœri á,
að afflytja málstað okkar í
dcnskum blöðum, áður en fulltrú-
um alþingis veitist kostur á, að
flvtja málið fram þar með þeim
skýringum, sem nauðsynlegar eru.
Hver trúir nú ?
Munu ekki flestir átta -sig von
bráðar á viðmótsmarkinu garnla :
yfirþjóðin á undan ?
þannig segist B. J., karlsauðn-
um, hefir runnið allmjög í skap
við bandanuenn sína, og nú segir
luinn þeim og öðrum blákaldan
sannleikann.
Betra að sro hefði verið fyrri ;
en hetra er seint en aldrei.
Og sú yfirlýsing B.J., &ð al-
menningur og þing hafi ekká þekt
bræðinginn, ekki vitað hvað sam-
komulíig'stillögurnar höfðu imni að
halda, — kemtir heim við orð Ein-
ars Hjörleifssonar á Reykjavíkur-
fundinum, er hann sagði : ‘‘Vér
erum alt af að breyta, — enga.
fasta ákvörðun tekið, — alt aif að
breyta”. —
1 blindni hafa því menn halast
að bræðingnum, vegna fagurgialu
Einars Hjörleifssonar og annara
slíkra ; án þess þó að hafa hs»g-
mynd um, hvað eiginlega lægi á
bak við.
Ekki er að undra, þótt hátt léti
í tálknum þeirra brxðinglsmianna.
En Björn Jónsson er reiður yfir
fleiru en bræöing'ssvikurunum. —
Aukaþingið fær margt óþvegíð
orð hjá lionnm í ‘‘Magna”, og
mun karl þar vafalaust réttur í
dómum sinum. Hann segir :
“Kauphækkunar Þingið Þunna.
það heiti er því alment valið,
hinu nýlokna alþingi, sem ætlað
var ósmá afrek að vinna, bæði í
stjórnmálum' og fjármálum.
Stjórnmálaafrekið mikilfengleg-
asta er það, að það kom stjórnar-
skrárfrumvarpinu frá síðasta al-
þingi fyrir kattarnef, — málinu,
sem því var sérstaklega ætlað að
bjarga til lands.
Og annað afrekið í þeirri grein
er bræðingnrinn.
Kauphækkunarattknefnið hefir
þing þetta hlotið fHrir það, að
það, sjálfsagt hið 1 ng-lélegasta í
allri þingsögu vorri hinni nýju,
hefir látið það vera eitt hiðjhelfcta
verk sitt, að hækka daglaun al-
þingismanna um ýmist 2 eða 4
krónur, eða úr 6 krónum upp í 8
og 10 krónur, eftir því, hvort
þingmaðurinn á heima innan
Reykjavfkur eða utan.
Fjárhag landssjóðs var því ætl-
að að rétta við með undirbúningi
glæsilegrar milliþingia-höfðingja-
nefndar og eftir því kostnaðarsaimr
ar. En þingið brytjaði niður öll
hennar efnilegu börn, að einu und-
anþegnu og því líklega einna ófé-
legasta af öllum hópnum : um
sildarlýsistoll, sem er þó. í lögum
áður, en nefndin vissi ekki af því!
Loks klykti það út með lotterí-
lagafrumvarpi, til þess að gera
hér íkitdan einhvern hinn háska-
legasta viðskiftaspillingar ósóma,
seim til er með öðrttm þjóðum! ”
þannig dæmir B. J., hinn fyrver-
andi ráðherra, þetta nýafstaðna
attkaþing, og munu fáir mótsegja
þeim dómi með nýtilegum rökum.
En skrítið er, að elzti og helzti
blaðám iður þjóðarinnar ískn/.kti
þttrfi að gefa út sérstakt smáblað
til að tilkvnna skoðanir sinar. —
ísafold, blaf.ið sem hann á og
stofnaði, og gerði að stærsta
blaffi landsins, er lokað fyrir hon-
nm, — svo rígbundin er hún á
bræðinjéskbitfann. Hijörleifssynir
ráða þar nú og hafa bægt gamla
manninum frá, að því er séð
verð'ur.
Menn geta sagt, hvað þeir vilja
um heilsufar Björns Jónssonar, en
engin vegsummerki ber ‘‘Magni”
þess, að geðsmunaveill maður hafi
skrifað.
Vér erum þess vissir, að nú fari
augu íslenzku þjóðarinnar að opn-
ast fyrir því, hvaða friðarins
djásn(! ) bræðinguTÍnn var, og
hversu heillavæ'Tegur fyrir frelsis-
kröfur þjcðarinnar, og ekki mun
á löngu líða, þar til svikin kom i
sjálfstæðis liðhlaupurunum í koll.
þjóðin trúir þeim aldrei framar.
Steinolíueinokun.
Eitt hið allra síðasta afrek
kauphækkunarþingsins þunna var
að lögleiða einkasölu-heimild til
handa landsstjórninni á steinolíu.
það .hratt öllum einokunarlög-
um öðrum.
En þessi fengu að lifa, með því
slægðar-yfirskini, að það væri eina
ráðið til að verjast aðsteðjandi
okurverði á steinolíu.
Lög þessi, sem var flaustrað
gegnum þingið í dauðans ofboði
og þingskapalaust sjálfan þing-
slitadaginn, eiga að öðlast gildi
þegar í stað, þ. e. undir eins og
þau hafa hlotið konungsstaðfest-
intr, og fvlgir þeim takmarkalaus
lántökuheimild til handa stjórn-
inni til steinoliukaupa.
Bezt að láta lesendur “Magna”
sjá lögin tafarlanst, og má næst
benda frekar á voða þann, sem af
þeim stafar.
1. gr. Landsstjórninni veitist
heimfld til, að kaupa svo mikla
steinolíu, sem henni þurfa þykir
til að birgja landið, og selja hana
kaupmönnum og öðrum (kaupfé-
löip-um, sveitarfélögum o. s. frv.),
fyrir það verð, er liðlega svari
kostnaði og vöxtjim.
í þessu skyni veitist stjórninni
heimild til, að taka það lán, sem
á barf afS halda.
2. gr.
Meðan stjórnin notar
þessa heimild, er engum öðrum
levfiliegt að flytja hineað tfl lands
steinolíu en stjórnifni.
3. gr. Stjórninni er heitnilt, að
fela einstökum menntim eða hluta-
félögum innlendum, að standa fyr-
ir kaupum og sölu á oliunni, og
hún má einnig framselja í þeirra
hendur heimild sína og einkarétt
til olíuinnflutnings eftir lögum
þessum, með þeim skilyrðum, er
hún telur hvggtleg og nauðsynleg,
þó ekki lengur en 5 ár.
4. gr. Brot gegn 2. gr. laga þess-
ara varða sektum alt að 100,000
kr., og skal ólöglega innflutt olía
upptæk, og andvirðið renna í
landssjóð. Með brot gegn lögum
þessutn skal farið sem með al-
menn lögreglumál.
5. gr. Lög þessi öðlast gildi
þegar í staC.
— (“Magni”, 28. ág. ’12).
Föt sem ekki brenna.
Dr. Wflliam Henry Perkin, pró-
fessor í lyfjafræði við Victoria há-
skólann í Manchester, hefir upp-
götvað aðferð til þess, að gera
allan baðmullarfatnað óbrennan-
legan. Hann hélt nýskeð fyrirlest-
ur í New York borg um þessa
uppfynding sína og áhrií hennar á
dúka-iðnað.
Faðir þessa manns, Sir Wflliam
Perfcins, var einnig uppfyndmga-
eða hugvitsmaður ; hann uppgötv-
aði aðferðina til þess að gera lít-
unarefni úr koltjöru. En sonurinn,
sora fundið hefir þessa nýju eld-
varuaraðíerð, kveðst haia varið
mörgum mánuðum og miklu fé í
þiisundir tflrauna, áður en hann
hefði getað fullkomnað uppgötvun
sína. En aðaltflgang smn með
verið þann, að fá fatadúkana svo
þessum tilraunum kvað hann hafa
eldvarða, að vinnendur þyrftu eigi
að brenna upp til ólífis, þó eldur
kæmi upp í verkstæðum, sem þeir
ynnu á, eða hvar annarstaöar,
sem eldur kviknaði. þessi hugsjón
um, að gera fatadúka, sem ekki
gætu brunnið, sagði hann að væri
göfmul. Fyrsta tilraun i þá átt
var gerð árið 1638 af Nicolas Sa-
hattini. En hann fann ekki að-
fcrðina, og svo liðu árin, að lítið
varð ágengt. þó voru gerðar
tnargar tilraunir í þá átt, og í
lok nitjándu aldarinnar var fundin
aðferð, sem varnaði að fatnaður
gæti brunnið. En sú uppgötvan
var ónóg, því að þegar fötin
höfðu verið þvegin úr vatni, þá
var úr þeim komið efni það, sem
áður gerði þau eldheld. það vant-
aði eitthvað það i þetta efni, sem
héldi því föstu í fötum og fata-
dúkum, þó það væri þvegið. Svo
var það, fyrir meira en 10 árum,
að fatagerðarfélag eitt í Manches-
ter á Knglandi kijði mann þenn-
an til að halda áfram þeim til-
raunum, sem fram að þeim tíma
höfðu verið gerðar, í þeirri von,
að honum mætti takast að full-
komna verkið. Hann átti að finna
efni, sem svo sameinaðist fataefn-
unum, að það héldlst í þeim, þó
í \ atni væru þvegin, og sem ekki
gæfi frá sér neina lykt, þó dúkarn-
ir væru soðnir í vatni. þetta var
vandasamt starf, því efnið varð
að fá, — efni, sem svo þrengdi sér
inn í vefnaðinn, að engar sáputeg-
undir eða afl þvottavéla eða nún-
ingur þvottakvenna hefði nokkur
áhrif. á það. Hann vann uppihalds-
laust að þessu, þar til að lokum,
að honum tókst að finna þetta
efni. Uppfyndingunni lýsir hann á
þessa leið :
Baðmullarefnið er ble\-tt í legi,
sem nefnist ‘‘sodium stannate’’,
og'er scm næst 45 gráðu styrk-
leika. Dúkarnir þ#rfa að verða
gegnblautir ; eftir það eru þeir
undnir, svo að sem mest af vökv-
, anum sígi úr þeim. því næst er
það þurkað með þvi að vinda það
ntan um gildan koparhólk, sem
svo er hitaðúr, að hann þurki
[ dúkana algerlega, án jessaðsvíða
þá • eða brenna. Næst eru þeir
gegnsýrðir í ‘‘ammonium sul-
phate” legi af 15 gr. styrkleika,
og svo aftur undnir og þurkaðir.
Nú er í dúkunum “sodium sid-
phate” efni, sem haft er úr þeim
með því að þvo þá úr vatni. Svo
■ eru þeir þurkaöir og síðan fágað-
ir á vanalegan hátt.
Ýtarlegar tilraunir hafa ljóslega
: sýnt, að með þessari aöferð eru
dúkarnir óbrennanlegir og enginti
þvottur, hversu hei'tt sem vatnið
er og hvers kyns sápa sem notuð
er, hefir nokkur áhrif á dúkana ;
eldvarnar-efr.ið í þeim endist með-
an dúkarnir endast.
Svo sýndi prófessor Perkins
þeeta á ræðupaillinum, þar sem
hann htK fyrirle»stur sinn, og santt-
aöi áhevrtndum, að hann fór með
rétt mál. Fínustu lérept, svo sem
þau, sem notuð eru til barna og
kvenfatnaðar að sumrinu, voru
sett á eld og brunnu ekki. þó
vildi ræðumaður ekki staðhæfa,
I neitt ttm, að slík fataefni gætu
ekki brunnið, ef þau væru lengi í
eldi, því að jafnvel ‘‘asbestos”
væri ekki óskemt, ef það væri
lengi í loga. En hann hélt því
fram, að þó eldur kæmi við dúk-
ana um stundarsakir, þá skemdi
hann þá ekki ; hins vegar mundi
: það funa upp við sama hita, ef
efni þetta vaErri ekbi í því.
I lok fyrirlestursins dró Perkins
gamlan pflsræfil upp úr tösku
sinni, gulleitan að lit. Pils þetta
kvað hann hafa marga hiídi háð.
jivottakona ein í Manchester hefði
átt það og brúkað í full 4 ár.
það heföi síðan hann hefði gert
|það eldhelt verið hartdþvegið 25
sinnum og vélþvegiö 35 stnnum,
og allskyns sáputegundir hefðu
verið notaðar við það. Svo bat
hann kyndil að pilsgarminum og
hélt honum að því nokkra stund,
en gat ekki látið kvikna í því.
Uppgötvunin hefir vakið mikið
athygli og þykir mjög markverð.
Einhver í hópi áheyrenda spurði,
hvort ekki myndi tfltækflojjjt, að
gera fatadúka þannig, að þeir ekki
gætu sokkið í vatni, sem
væru í fötum, gerðum úr þesskon-
ar efni ; en enga von gaf prófes-
[ sor Perkins um að það mundi tak
ast, að minsta kosti treystist
j hann ekki að færast í fang að gera
| nokkrar tilraunir í þá átt.
C. P. I!. LOl
C.P.R. Lflnd til sflln, 1 town-
ships 25 til 82, Ranges 10 til 17,
aö báðuui meðtöldum, vestur af
2 hádgisbaug. Þessi lönd fást
keypt með 6 eða 10 ára borgnn-
ar tfma. Vextir 6 per cent.
Kanpendum er tilkynt að A. H.
Abbott, að Foam Lake, S. D. B.
Stephanson nð Leslie; Arni
Kristinsson að Elfros; Backland
að Mozart og Kerr Bros. aðal
sölu umboðsmenn.alls heraðsins
að Wynyard, Susk., eru þeir
einu skipaðir uinboðsmenn til
að selja C.P.R. lörid. Þeir sem
borga peninga fyrir C.P.R. lönd
til annara en þessara framan-
greindu manna, bera sjálfir
ábyrgð á þvf.
Kaupið pessi lönd nú. Verð
þcirra verður brdðlega sett upp
KERR BROTHERS
QENERAL SALES AÖENTS
WYNYARD :: :: SASK.
Borgið Heimskringlu!
Thor. Johnson
RAKARA STOFA
Selur vindla, sætindi og
svaladrykki.
POOL ROOM
í sambandi.
m mm ave. mmm
Ég undirritaður hefi, til sölu ní
lega allar isfenzkar bækur, sem til
eru á markaðinum, og verð afi
hitta að I.undar P.O., Man.
Sendið pantanir eða finnið.
Neils E. Hallson.
GREED BRO’S.
Ellice Ave.

Sérstakt verð á laugardag:
Mntton Stew 9c pd.
“ Roast l5c “
Shouldes Beef Roast 14c “
ii st Steak 15c “
Round U l6c “
Berloin “ u 22c “
Rib Roast 15c “
AUar tegundir af kálmeti og
fiski.
ééééééééééééééé
>
t
RODAK
>
#
é
é
§■
>
>
♦
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
Í
>
>
Vér höfum stærstu
byrgðir myndatöku-
tækja f vestur Cansda
og seljum eftirpöntun-
um hvervetna frá Vest-
urlandinu.
Sendið oss pöntun
til reynslu.
Skýring myndanna,
fyrir viðvaninga, veitt
sérstakt athygli.
Döfflíí & Co1,1
472 Maia St. Winnipeg.
1003 lst West Calgary.
™ DOMINION SHOE CO.
318 Marn St.
V éi‘ seljwni skó og stígvél,
og kistur. — Vörur vorar eru
VerSið er sanngjarnt,-
REYMD
tösk r
góðar,
afgreiðsla ágæt.
V/ ■ v. • •
D0MINI0N SH0E C0- -- 313 MAIH ST. WIMKIFEC

Hver er skreðari þinn?.
Fyrir bczt gerð föt úr ke:tu efnum
sem hægt er að fá frá utlöndum
eða hérlendis
FINNIÐ MIG
W. ROSEN, 483 Notve Dnme
SImi Gakby 4186.

WIVI. BOIVD,
High Class Merchant Tailor. |
i
Aðeins beztu efni á boðstólum.—Verknað-
ur og snið eftir nýjustu tísku. | !
VKHÐ SANNGJARNT. J
Í VERKSTÆÐI; R00M 7[McLEAN|BLK., 530LMain St. |
wm»i'A(■■((■■■ ■»■■)'» ■ ... m
Fæði og húsnœði Sjj
---selur-- ! t
Mrs. JÓHANNSON,
794 Victor St. Winnipeq
New & Seeond Hand
Furniture Store.
Nú er tfmi til að kaupa eldvélar og hitunarofna.
Vér höfum fullar byrgðir af alskyns nýjum og brúkuðum
húsgögnum, og verðiö á þeim mun áreiðanlega þóknast yður,
Munið að finna okkur ef þér eruð að hyggja eftir kjör-
kaupum.
482 NOTRE DAHE AVE, WINNIPEQ.
VÖRUR KEYPTAR SELDAR OG SKIFT.