Heimskringla - 31.07.1913, Blaðsíða 5
HEIMSKRINGLA
5. BIvS
WINNIPEG,
31. JÚLÍ 1913.
BYGGINGAVIÐUR
Af öllum tegundum fæst
gegn sanngjörnu verði.
The Empire Sash & Door Co., Limited
Phone Main 2510 Henry Ave. East. Winnipeg
Það má reyna það.
Jjaö er áhugamál allra RÓSra Is-
lending-a, fjarr og nær, áS ísland
'fái stjórn.arrýmkun, eSa aSskilnaS
frá dánska konungsríkinu. j) að’ fyrr
enn síSar.
HiS svokállaSa millilandanefnd-
ar-frumvarp skolaðist næst landi,
og nokkuS í áttina heim á viS. Á
■því voru samt ei litldr agnúar. j>á
stemdu stigu þrætugirni Islend-
inga sjálfra, og llokksstæki inn á
viö Oig út á viS. Nefnt frumvarp
sálaSist hálfskírt í laugartroginu.
Og vor elskulegi Skúli náSi aS
eins í hálfan skírnartoll. En hann
fór allur i RúöuferSar-farganið. —
Nú liggur þaS andvana lík, ógraf-
iS or~ óskirt, því enginn bræSranna
fæst til að grafa þaS, né vekja
þaS upp frá dauSa.
Manni verSur þaS næstum
stundum á aS hugsa þáS sé engin
sönn ættjarSarást til á íslandi,
þegar litiS er á þras og yrringar
pólitisku flokkabrotanna, flækings-
flokka afstyrmanna, og klikkna-
örverpin. AllstaSar er hringlandi
lý&ur í öllum ríkjum og löndum,
og ri'51 í stjórnmálaflokkum ; e.n
Islendingar eru þar langt á undan
öllum þjóSum. þeir geta alt af
snúist, sem sárþjSSar meinakindur
kriingum tjóðurhælinn. þaS er fall-
egt nafn á honum, hælnum þeim.
þaS er veitingarvaldiS á
Islandi. Ilonum er stungiS í flag-
troSinn þala embættismanna vedt-
inganna á íslandi. TTm síSastliöinn
áratug eygist hvergi til þjóSar-
viljans. þaS, sem þjóSin gerir í
dag, er hún látin rífa niSur á
morgun. Samanber tvennar síS-
ustu þingkosningar.
Eg hefi ávalt revnt, í ræSu og
riti, aS hlúa aS íslandi. Hjá nokk-
urum hefi ég fengiS skammir og
lastmælgi í launabætur. Eg ætla
samt ekkf aS hætta eSa gefast
upp meSan ég hefi mál og veld
penna. j>au laun eru ætiS og æv-
inlega auSfengin hjá örkvisum
hverrar þjóSar sem er. Eg hefi
einnig öSlast þakklæti og vinarþel
hjá fjölmörgum, sem unna ætt-
’landi sínu, og eru sómi þess og
sigursveigar í annari heimsálfu.
Hér í Kanada hefi ég átt tal viS
fleira þjóSafólk, af öllum stéttum.
Hefir allur þorri bess talaS hlý-
lega um ísland og íslendinga.
Éíg skrifaði all-sannviarna blaSa-
grein í fvrra, um núverandi ráS-
herra Islands Hannes Hafstein. Viel
má þaS vera, aS Jöldilnn hefSi orS-
að' hana öSruvísi. En ég Ifeld skoS-
un og stílshætti minum fyrir
hverjum sem er. ASrir nm sína
ritfinsku.
Eig vil heldur ofiofa manninn í
eitt skifti, enn sí-lasta hann viS
öll tækáfæri. þaS voru mér marg-
ir þakklátir fyrir nefnda grein. En
svo fór ég ekki al-varhluta af
skömmum og ruddaskap frá fáum.
Allir þeir uppvakningar og send-
ingar, sem mér o.g ráSherra voru
sendar þá, hvurfu út í þokuna, til
sinna upprisu föSurhúsa.
þrá'tt fvrir alt og alt, þá ætla
ég aS minnast á eina leið, setn ís-
landi er fært aö fara, til a-S losna
úr klónum á Dönum. í þaS minsta
þeir mundu losa á tökum. Aldrei
hafa Danir fástara svívirt Islend-
inga, sem um daginn, þá þeir réS-
ust aS varnarlausum manni og
kúguSu af honum flaggduluna. þar
sýndu þedr sína auvirS.ilegustu lít-
ilmensku, en heift og fjandskap og
kúgun. Alt í senn. þess ættu þeir
aS fá hefnt, svo aldrei gleymist,
meðan dönsk jörð stendur ofan
sjávar.
Um ledS og é,g las um þetta fána-
ofbieldis-athæfi, barst mér smá-
fundarfregn frá SauSárkrók á ís-
landi. þar héldu þingmenn Skag-
ftrSinga þingmálafund, kringum
þann 7. júní síSastliðinn. Á téðum
fundi var staddur íslendingur iir
Kanada, sem ég nefni ekki að
þessu sduni. þar voru rædd ýms
mál til undirbúnings á Alþingi í
sumar. Jjessi Katiada Islendingur
gerSi skriflega fvrirspurn ti.l fund-
arins á ]>essa leiS : “Vill ekki
fundurinn fara þess á leit viS Al-
þinoi, a6 þaS leiiti til Friðarþings-
ins í Haag um álit, tillögur eða
lirskurSár þess í skilnaSarmáli Is-
lands viS Danmörku?”
Séra Hallgrímur Thorlacius i
Glaumbæ las nefnda fyrirspurn upp
í heyrandi hljóSi. Ilann mælti
einnig allfast fram með;, aS fund-
urinn og þarvarandi þingmenn
tæku nefnda fyrirspurn til um-
ræSu og fundaráli'ts. Var lnin
rædd dálítiS. Mest fyrir ötulleik
séra Hiallgr. Thorlaciusar. En aS
ööru levti var heldur tómlega tek-
iS í þessi stórræði. —
Annar þingmaSur Skagfirðinga
hitti Kanada Islendinginn eítir
fund, og hjalaSi um máliS viS
hann um stund. KvaS þaS hafa
komið til or'Sa hjá þingmönnum
fvrir nokkru, en lítinn byr fengið.
Og fanst á, aS þingmanninum
þót.ti ekki árennilegt. I.iklega ekki
viljaS ergja Dani á svo miklum
djarfieika.
Ef Islendingar hafa eins gó’Öian
málstaS við Dani og skriffinnar og
ræðumenn láta yfir, hví þá að
hlífast viS að ganga djarft og
baint aö beiim? Hví ekki aS leita
ás jár FriSarþingsins ? Jafnvel þótt
það. tæki fálega undir, þá er þaS
tilraun, sem sýnir albeimi, aS Is-
lendingar þora aS leita réttar
síns. Sú aöferð mundi þó heldur
drana úr þrælahöftum Dana viS
Islendin-ga. 1 gamla daga þótti
forfeSrum okkar engin stór
minkun aS leita sér liðs góöra
manna, jafnt utan þings sem inn-
an. J>ei r voru einbeittir og þoldu
CANADA FuRNITUReMaNUFACTURERS
■ ■ Limiteo
PORTAGE AVE.
Hin árlega ágiist sala yor er sú þýðingarmesta í húsmunakaupum,
og það er ósk vor að þér gerið yður heimakomna hjá oss hvort sem
þér kaupið nokkuð eða ekkert. Það er æfinlega ángægjuefni tyrir
yður, að verzla við oss. C.F.M. ábyrgðin fylgir hverjum hlut, er
þér kaupið hér. Munið að vér höfum þá stærstu húsgagna verk-
siniðju undir brezkum fána. Kaupið hjá íramleiðendum.
Til þess að sannfæra yftur, að þér Retið sparað peninga, meðan þessi sala stenduryfir, þá gefum vér
hér með \ erð á fáeinum munum: —
PuIIman Davenpðrt svefnrúm.
Það eru mörg svo kölluð Davenports, en
Pulman hefir reynst langbest. Það er svo
einfalt og vel bygt að ekkert getur bilað.
Þau byrja á 35.00 hvert, eru úr eik og mahóni
og fóðraðir alskonar efni.
$32.00
LEGUBEKKUR.
Sterkleg eikar umgerS, ‘Golden
Finish’. Stórt sæti. FóSr.aSur mcð
tneö bezta spænsku leSri.
VirSi $45.00.
SöluverS .....
LEGUBEKKUR.
Mjög þægilegur. Prýddur skúfum
F'óðraSur mcö • be.zta ‘Denim’.
VirSi $25.75. <Í1C fiA
SöluverS............ipIO.UU
LEGUBEKKUR.
FóðraSur meS ágætfs ‘Velours’.
VirSi $13.25.
SöluverS ......
$9.00
DAGSTOFU MUNIR.
3 stykki. UmgerS úr birki, lítur
út eins og mahóni. Mjög laglegir.
FóðraSir með ágætu rósuSu silki.
VirSi $62.50.
SöluverS ....... .
$43.50
DAGSTOFU MUNIR.
3 stykkt. UmgerS úr birki, líta
út sem mahóní. FóöraSir meS
rósuðu silki. Viröi $28.25
SöluverS
$19.75
SÉRSTAKT PULLMAN DAVENPORTS.
Sterkleg eikar umgerS, ‘Mission Style’, ‘Early Bnglish
Finish’. Vel stoppaS og klætt röndóttu, rós- i
ofnu Florida áklæSi. VirSi $70.00. Selt íyrir
$42.00
Meðan salan stei dur yfir er hver einas i hlutur í búð vorri á niðursettu verði, stm er hér um bil einn
þriðji afsláttur Allskonar munir fyrir borðstofur, svefnherbergi, forstofur, foid^ri, eldhús og svaliu —
Stólar, boið og ruggustólar fyrir börLÍn. Alt þetta ber Ágúst Sölu miðana.
aö láta svínbeygja sig
mönnum.
næstu Alþingiskosningar
illa,
minni
Við
ætti aS láta þjóðina skera úr,
hvort hiin vildi leita trausts og
halds hjá neíndu Friðarþingi. þar
væri stefnt aS ítrasta takmarki.
Sýndi þjóSin þaö einróma, er
varla hinn minsti efi á því, aö
Friöarþingið gæfi henni gaum.
J>etta mál er sérlega vel falliö
og fýsilegt fyrir Ungmennafélögin
á íslandi tíl aS gangast fy.rir, og
koma þjóðinni að sem beztri
skilningu.
það má vel vera, að flokka-
dreifingin og fiokkshatrið í sumum
hornum sé máli þessu andvígt.
Vilji epgar tilslakanir frá Dönum,
og envan frið innbyrðis né út í
frá. Sé svo ekki, þá ætti að stað-
festast og blómgast friður og
af milli íslendinga og Dana, el ís- sér. -ullhamra og telji ritsmíðar
lendingar búa sig undir og sýma sinar snjallastar allra, er í Ilkr.
einbeittan vilja á, að útkljá hafa birst um íslandsmál, þá get-
Jirætumál sín við Dani.
Að síðustu bendi ég máli þessu
S'érstaklega til hr. Helga Valtýs-
sonar, kennara í Hafnarfirði.
Hann er einn stofnandi Ungmenna-
félaganna og hinn mesti ættjarð-
arvinur. Ennfremur hinn nuesti
eljumaöur nú á dögum, og vel viti
borinn, og góður drengur.
Kr. Asg. Benediktsson
um vér ekki verið aS gera honum
gramt í geði meS því, að mót-
mæla því og spilla þannig ánægju
manmsins. Vér erum brjóstgóðir
aS eölisfani, og svo er þaS lesend-
anna að dænia um þá hluti.
uiAlU liiiuiui
ATHUGASEMD RITSTJÓRA.
All-margt er þaS í grein hr.
K.Á.B., sem vér erum honum ó-
sammála um. Til dæmis eru um-
mæli hans um Skúla Thoroddsen
ómakleg og stráksleg. Skúli Thor-
þjóðáreining með tíð og tírna, ef I oddsen er einn af allra mætustu
áöurnefnd > I ngmennafélög vinna mönnum islenzku þjóðarinnar, og
ÞAKKARAVARP.
en ég fór suður,
Fvrir alla þessa kærleiksríku
hjálu og hluttekningu og framan-
taldar gjafir þökkum við hjónin
af hrærðu hjarta og bi'öþim gjafar-
ann allra gó'tjra hluta, að lautia
beim öllum, og hverjum einstök-
um á þann hiátt, sem hann sér
beim he/.t henta.
Edinborg, N. Dak., R.F.D. Np.3
iSveinn Johnson,
Kristjana Johnson.
örugg að því markmiði, sem þau
segjast hafa í framstafni á stefnu-
byrðing sínum.
Eins og kunnugt er, er veriö að
stofna til alþjóSaþings áriS 1915
í San Fracisco. þar á aS ræða mál
allra þjóSa, öll mál, sem aö friSi
og samhvgö lúta. AlþjóiSaþinjgiS
4 aS verSa fyrirmynd réttvísi
allra heimsins þ jóða.
þar mun verða lagt til mála
þegar ég undirskrifaSur snemma
á síð'astliðnum vetri varS mjög
snögglega veikur, og eftir nærri
tveggja miánaða meiri og minni
veikindi varS að yfirgeifa hieimili
mitt og fara suður. til Grand
Forks til Dr. G. J. Gíslasonar,
leirgjast þar á sjúkrahúsið og
p-anga undir uppskurð, o,g lá þar
í fimm vikur, — þá sýndu bygðar-
verið vanheill um ‘ búar mér inniltga hluttekningu og
samt m.eð allra at- ' veittu mér drengilega hjálp.
J>eir herrar S. R. Tohnson, Sv.
Thorwaldsson, G. A. Christjáns-
son, Kristján Geir og S. J. SAg-
fússon gengust fyrir frívdljugum
samskotum að upphæð $282.75.
þess utan urðu ýmsir til þess, aS
þó hann hafi
tíma, er hann
kvæðamestu islendingum, sem nú
eru uppi, og hefir ekki, sem marg-
ir aðrir, fariS í hrossakaup meS
frelsiskröfur þjóöarinnnr og veriS
aS hnoða bræðing og bræSa grút
sem þeir. Hann er sá stjórnimála-
maður, sem virSingarverSastur er
með íslenzku þijóðinni.
• veita heimili mínu margvísfaga
I hjálD oe aðstoö í f jarveru minni ;
þó að hr. K.Á.B. slái sjálfum | og kvenfélagiS á Eyford gaf kon-
ATVINNA.
Stúlkur, sem vanar eru aS
leggja á borS Og bera fram mat
geta feggiS vinnu á ísfandingadag
inn 2. ágúst í Winnipeg hjá undir-
rltaðri.
Gerða Halldórsson,
23 Steele Blk. Talsími Main 7723
Til sölu á Gimli.
Kjötmarkaður með öllum til—
hevrandi verkfærum. i
Lágt verö. Góðir skdlmiálar.
Eftdr lrekari upplýsingum snúið
vöur til
B. TIIORDARSÖN,
r.imll P n AT
D o 1 o r e s 275
byssu úr brjóstvasa sínum, spenti gikkinn og miðiaSi
á Lopez, en Lopez sfapti um leiS hendi Katie og
fleygði sér flötum á gólfiS.
Á | næsta augnabliki hej'rSust tvö skot úr skam-
byssu Harrys, hvort á eftir öSru. Strax þaut Lop-
ez á fætur og réöist á Harry, og nú geröust harSar
sviftingar. Harrv fleygSi Lopez á gólfið, en þá komu
liSsmennirnir og gripu Harrv. þedr, sem voru
framimi í ganginum, komu einnig inn, þegar þeir
heyrðu hávaSann. Ilarry barSist sem tryltur væri
gegn þessu ofurefii, en loks gátu hermennirnir haldiS
honum kyrrum og ætluSu að drepa hann undir eins.
‘Bindið þiS hendur hans aftan viS bakiö’, kallaSi
Lopez hátt. ‘Látið hann vera hér og geriS honvim
ekkert mein. þetta var ekkert ; þaS voru að eins
misgrip’,.
I miSja þvöguna, sem lá ofan á Ilarry, liafSi
Katie fieygt sér, og þegar hermennirnir sleptu hon-
um og stóSu upp samkvæmt skipun Lopez, faSmaSi
hún Harry að sér og féll í ómegin. Lopez dró hana
hörktilega burtu og Haxry stóS upp meS bundnar
hendur og leit vonlausum auguítj í kringum sig.
Á meSan þessi hávaði stóS yfir hafSi Talbot
vaknaS af hiuum þungu hugsunum, sem þjáSu hana.
Hún leit upp, og sér þá Harry Rivers vera aS standa
upp fyrdr framian sig. Hún þekti hann strax og varS
sem stieini lostin ; í samanburöi viS þetta fundust
henni fyrri sorgirnar sinar smávaxnar.
því þetta var Harry Rivers, maðurinn,, sem bað
hana að koma til Spánar og giftast sér, og sem
hún kom til Spánar í því skyni að finna og giftast.
276 Sögusafn Heimskringlu
48. KABITULI.
Lopez biiS: ur presti nin á S g i f t a
sii g , e n h a n n n e i t a r.
Alt var á ringulreið.
Katie var í yftrliöi og Rita var áö reyna að
vekja hanja til meSvitundar. Russell stóS þar alveg
ruglaður. Nú var hann hræddur við, aS hann yrSi
bendlaSur við atferli Ilarrys, af því Harry hafSi
komiS meS honum og verið hjá honum í borginni
sem vinur hans.
Talbot stóð og starSi á Harrv, án ]>ess eiginlega
aS vitsl af sér, en Harry sá hana ekki, þvi hann
hugsaSi að eins utn Katie, sem honum mistókst að
frelsa.
Brooke tók eftir svipnum á andliti Talbots og
furSaSi mjög, hve elnkennilegur hann vajr, en áleit
það væri mieðaumikun með þessum ógæfusama
manni, sem fleygSi sér beint í gin ljónsins.
Ashby stóS kyr og rólegur, hann skildi ásig-
komulag þeirrla Ilarry og Katie, og furSaÖi sig á
því, hve ást þeirra var orðin sterk á jafn stuttum
tímia ; en jafnframt var hann þeim reiSur fyrir
pretti þedrra — Katie hafði veriS heitmey hans, en
Harry vinur — og horfSi því með kulda og fyrirlitn-
ing á þjáningar þeirra. Samt leit hann svo a, aS
bæði fengi svo harSa hegningu, að 'hann þyrfti ekki
aS hugsa um lvefnd.
þiegar T.opez sá, að hendur Harrvs voru trdust-
faga hundnar, sneri hann sér aS Katie, sem var búin
D o 1 o r e s 277
að íál meSvitund sína, og horföi í kringum sig með
hrj-llingi. Hann vildi umfram alt hugga hana, svo
presturinn gæti gift þau.
‘Verið þér nú rólegar’, hvíslaði hann, ‘hans
vegna. Ég get ennþá frelsað hann, það sver ég. Ef
þér efndð loforð yðar, þá fyrirgtf ég honurn, og ef
þér virðið líf hans nokkurs, þá verðið þér að stjórma
yður. Ef þessir menn vita, hvernig sakir standa, þá
drepa þeir hann. undir eins’.
þegar Katie heyröi þessi orS skalf hvin sem
lirísla í vindi, en gerði alt livaS hún gat til að sýn-
ast rófag. Hútl stóS npp, mikiö vedklulegri en áöur,
og studdi sig viS Ritu, án þess aS lita þangaS sem
Harrv stóS.
Giftiinigarathöfnin á nú fram að fara’, sagöi
r.opez hátt. ‘þessi fíflalæti skulu ekki hindra hana’.
‘VeriS þér rófagar’, hvíslaði hann að Katie. ‘þaS
er undir ySur komiS mi, hvort hann fæ,r að lifa.
Harrv stóS enn á meSal liSsmannanna meS hend-
urnar, bundnar fyrir aftan bak, hvítur sem snjór í
framan, en angun blossandi eins og í brjáluðum
manni.
‘JHerra’, sagöi Lopez rólegur, ‘mig grunáði ekki,
að þér >-æruS brjálaSur, en mi veröiS þqr aS sæsta
vöur viS að vera fangi um stund.
Harrv svaraöi engu, en leit kringum sig í her-
berginu á þá, sem inni \ oru. eins og hann væri að
leita eftfr samhvgð. Hann sá háðiS á svip Ashbys,
vesalings, Russell og kvíðann hjá Brooke, en seinast
hörkuna og beiskjuna í útliti I.opez, hræösluna hjá
af öllu sá hann Talbot.
þetta var ífyrsta sinni, sem hann sá andlit henn-
ar, og þrátt fyrir dularbúninginn þekti hann hana
strajx og jafnframt skildi hann, hverndg á stóS, að
hún hefSi' vilst, verið tekin herfangi og klæSst þess-
um dtilarhúningi. Um leiS og hann gerði þessa upp-
278 Sögusafn Heimskrixtglu
gÖ'tvan, urðu tilfinningar hans og hugsanir algerfaga
'inagnl'ausar, og alt sem hann gat, var að segja hálf-
hátt : ‘Sydmev’.
I/opez heyrði þetta, en skildi ekki. Hánn furSaöi
á þ'í, aS ILarrv skyldi komast i slíka geðshræringu
af að sjá prestinn, en hélt aS það væri að eins ný
hlið á ofsanum og bræðdnni, sem í honum bjó.
Brooke hevrSi þetta líka, og utan viö sig af
undrun starSi hann á þau á víxl.
Tal'bot stóS kyr eins og áSur. Hún hrevfði sig
ekki, hún talaðf ekki, en stóö þar sem stieánlíkneski,
°g ný hræSsla sást á svip hennar, eáns og hún helði
séð vofu.
þetta var voðalegt augnablik fyrir þau, — þau
þektu hvort annaS, en voguðu ekki að tala saman.
þetta var samfundur þeirra, sem ei«u siuni höfðu
elskaS hvort annaS og heitbunflist, — sem höfSu lið-
ið og glaSst í sameiningu — skiliS með sorg og liugs-
aS meS glöSum vonum til samfundanna. þetta voru
samsamfundirnir og undir þessum kringumstæSyTH —
þegar ást þeirra hvors um sig til a.nnara stóS á
hæsta stigi.
HefSi Ilarry þekt hana fáum mímútum fyr, þá
hefSi hann að líkindum ekki ráSist á Lopez. En
mú var hann rófagur og þaS geröi kaptieimninn sig á-
nægSan meS.
‘Herra’, sagði hamj, ‘]>ér verðskuldiS aS vera
skotinn, án nokkurrar tafar eða miskmnnsemi, en af
tilliti til þessarar stúlku, og Erir bœnir hennar,-
læt ég ekki gera þaS. Og nú, mánn góöi prestur,
látiS þér nú vígsluna eiga sér staS undir eins, þar
eS stúlkan sýnist ekki vera hraust’.
Stundarkorn beiS Lopez, se.m ætlaSist til, að
Brooke þýddi orð sín fyrir Talbot.
Brooke stóS efablandinn.
il.L 11H 1 ;■ f l :