Heimskringla - 11.07.1914, Side 2

Bl«. 2
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, íl. JúLí 1914
PT'
Heimskringla
(Stofna'B 1886)
Kemur út & hverjum fimtudegl.
Ctgefendur og eigendur
THEVIKING PRESS, LTD.
VerTS blatisins i Canada og
Bandarikjunum $2.00 um áritS
(ifyrirfram borgatS).
Sent til Islands $2.00 (fyrirfram
borgatS).
Allar borganlr sendist rátls-
aaanni biatSsins. Póst eía banka
ávísanir stýiíst til The Viking
Press, Ltd.
___ , tr-tr» "j- '
** Ritstjórl
RÖGNV. PÉTURSSON
Rát5smatSur
H. B. SKAPTASON
Skrlfstofa
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
BOX 3171. Talsiml Qarry 4110
Vesalmannleg vörn.
Ekki var við öðru að búast en
svar Lögberg ritstjórans yrði vesa
mannlegt gegn aðfinslum vorum
við hann í 41. tbl. Heimskringlu
Er hann nú allur kominn, svo les
endum Lögbergs gefst nú kostur
að skoða hver höfðinginn er. Síð
asta blaðið er frá upphafi til enda
ein vandræðaleg hártogun og
skrípalæti, öfgar og blástur og
dónaleg klúrviði frá enda til enda
Fram til bessa tíma hafa fæstir
geta skiiið i hvernig á öliu því ó
samstæða dóti gat staðið sem
blaðið flutti, en sérílagi tilhneig
ingu þeirri sem kom þar í ljós, að
seilast með personulegri illkvitni
ritstjóra Heimskringlu. En nú er
frá því skýrt loksins og þá gefin
ástæða fyrir hinum öðrum skoð
unum ritstj. Ástæðan er sú að
vér settum ofan í við ritstjórann
síðastl. haust fyrir skamma fyrir
lestur sem hann flutti um Islenc
hér vestra heima í Reykjavík sið
astliðið sumar, og lét prenta eftir
sig í Lögréttu. Fauk hann upp við
þessar aðfinslur vorar og heimtaði
að vér birtum allann þenna óhróð
urs lestur hans. Er vér ekki vildum
verða við þeim tilmælum snéri
hann sér til þáverandi ritstj. Lög
bergs. En þar fór á sömu leið
Hann hafði ekki heldur lyst á að
láta blaðið flytja þetta erindi. Var
þá búist við er höfundirinn sjálfur
komst að blaðinu myndi hann láta
erindi þetta á “þrykk útganga.’
En það hefir ekki orðið, ekki þor
að það vegna Islendinga hér, né
heldur þorað að sýna sína þjóð-
ernisást svo til fara einsog hún er
þar. Fann hann það til við oss
að vér hefðum slitið úr samheng:
orð þau sem vér tilfærðum úr
fyirlestri hans og því ætti hann
heimtingu að hann væri allur birt-
ur. Sannleikurinn var sá að vér
tókum heilu málsgreinarnar. Var
innan handar að bera á móti því
sem í þeim stóð ef rangt hefði
verið farið með. Að shtið hafi
verið úr samhengi munu fæstir
skoða alvarlega kæru, þar sem
ekki er um nokkurt samhengi að
ræða í flestu af því sem ritstjórin
semur.
En um það skulum vér ekki
ræða. Ástæðan er þá þarna fyrir
öllum þeim árásum sem á oss hafa
verið gjörðar og Heimskringla og
Cnítara kyrkjuna o.s.frv. Meti
þeir sem-vilja það til betra vegar
fyrir Lögberg. Fyrir það að vér
tókum svari Vestur-íslendinga
fyrir það að vér höfum leitast við
að draga ekki íslendinga sem nú
sækja um þingmensku frá hálfu
Liberala inn í æsingardeilur, fyrir
það að vér vildum ekki draga hra.
Árna Eggertsson inn í Gimlikos-
ningar þrefið, fyrir það að vér
höfum komið með rök fyrir mál-
stað Conservativa í stað persónu-
árása, fyrir þetta allt, höfum vér
sætt hnútum og aðkasti sem engin
almennilegur maður hefði álitið
sér sæmandi að gjöra.
Nú síðast er oss fundið það til
foráttu að vér höfum átt að hafa
svikið Onítarafélagið með því að
taka að oss ritstjórn við Heims-
kringlu. Sumum kann nú að hafa
fundist hið gagnstæða, og Únítarar
gjörist helzt til umráða miklir við
blaðið. En kærum þessum svör-
um vér ekki en vísum til Onítara
félagsins sjálfs. Veit það betur
um viðskifti sín og vor en ritstjóri
Lögbergs.
Om virðingu vora ræðum vér
ekki við Lögberg. Það er mál
sem blaðið hefir ekki þekkingu til
að ræða.
Á röksemda færslu blaðsins
mætti aðeins benda.
Vér segjum að Thomas Johnson
sé ekki líkur Jóni Sigurðssyni.
Þetta segir ritstjóri að sé sama og
að segja að T. H. J. sé ekki líkur
manni, sé ekki maður, það höfum
vér aldrei sagt.
Ritstjóri segir að J.J. Vopni, Th.
Oddson, Á Eggertsson séu svívirtir,
þegar um þá er sagt að þeirra hafi
verið lítið getið fyrir 15 árum síð
an og verið þá fátækir.
T. H. Johnson á að vera kallað
ur hundur, af því sögð var dæmi
saga upp á frekju hans í stjórn
deilum.
I stað þess að benda á hvar
rangt sé með farið, er sýnt er fram
á hve lítið sé að byggja á bindindis
loforði Norrisar, kallar ritstjóri alla
andstæðinga hans, leigutói, lygara,
samsærismenn, félaga ólifnaðar
stofnana og spilavíta.
I stað þess nokkru sinm að hafa
rætt mentamálin í fylkinu, lýsir
hann því yfir, skynlaus auminginn,
að hér séu engar mentastofnanir,
er því nafni geta nefnst.
Út frá öllum málum sem til um-
ræðu koma hleypur hann, ræðir
aldrei nokkurt þeirra en einsog
sogfullur tiiberi þeytist og snýst
með ýkjum og þvættingi, er hann
ætlar að drýgja með vitsmuna
mjólk Norriskúnna og auka smjör
forða Liberal þrotabúsins, svo
hann fái frekar sköfu við og við,
við gorinu og blágyrninu er hann
hefir lifað við lengsta æfi.
SKÝRINGAR VIÐ SVAR W. H.
PAULS0NAR.
sam-
er
sér
1 Hkr. frá 2. júlí birtust nokkrar
fyrirspurnir til ritstjóra Lögbergs.
Voru þær aðsendar frá Saskatche-
wan. Þær voru meinlegar að þvi
leyti, sem þær bentu á hugheilindi
mannsins í hans stóra áhugamáli
hér: — bindindismálinu. Þeim fyr-
irspurnum hefir ritstj. svarað
sama hátt og hann hefir öll önnur
mál rætt: með hártogunum og per-
sónulegum slettum, — ekki svarað
þeim, því maðurinn getur enga
sennilega grein gjört fyrir fram
komu sinni nokkra stund
fleytt.
En W. H. Paulson hefir vilst a
þessum spurningum og telur þær
tilraun frá vorri hálfu, að hafa sig
að skotspæni. Það vildum vér leið-
rétta, því engum örvum höfum vér
að honum beint með þessu eða
öðru. Spurningarnar komu frá
manni i hans eigin kjördæmi,
sjálfsagt mun gjöra grein fyrir
við þá þar vestra.
Hvað þvi viðvikur, að stjórnin í
Saskatchewan sé ekki i vinfengi við
vínsala, þá verður það tæpast með
sanni sagt. Var það fyrir þörf Wyn-
yard búa, að hótelshaldara Bronf-
man var leyft að setja upp brenni-
vinssölu, eftir að hótel hans brann,
eða var það af vinsamlegum tilmæl-
um stjórnarfylgjenda? Hótels eig-
endurnir í Foam Lake fylgdu Scott
stjórninni að málum, og nokkru eft-
ir kosningar fengu þeir stórsölu-vín-
leyfi í Yorkton. Stóð það í engu
sambandi hvað við annað, og það
aótt Yorkton bær færðist undan
)eim hlunnindum, að fjölgað væri
vínleyfum þar i bænum?
Það, sem vér sögðum um Jón Ví-
um, eigum vér ekki ervitt með að
standa við, einsog líka Mr. Paulson
viðurkennir. Og reiðubúnir erum
ér til þess, að unna honum allra
sannmæla i framtíðinni, einsog
hverjum sönnum og góðum íslend-
ingi, hvaða stöðu og stétt sem hann
skipar.
þessar skýrslur eru. Mun því hér átt
við einhvern kosninga bækling Lib-
erala. En fáir munu álíta, að þess-
konar rit sanni mikið um þau mál,
sem verið er að ræða.
* * *
Eiríkur á Brúnum talaði alt af um
“skriftina”, — “það stendur i skrift-
inni”. Sigurður er með “skýrslurn-
ar”, — “lesið skýrslurnar”. Margt
er líkt með skyldum.
Illa gengur þeim á Lögbergi með
dæmið, sem vér fengum þeim síð-
ast, í rentureikningi. Gjöra þeir
þrjár tilraunir, að reikna það, en
útkoman alt af skökk. Vér áttum
ekki von á því, að Sigurður gæti
reiknað það; en vér héldum, að Jón
og Bjarni myndi kannske geta
hjálpað honum. Það, sem ritstj. ekki
skilur er, að 50 prósent einhverrar
upphæðar, er helmingur þeirrar
sömu upphæðar, sem miðað er við.
Þess vegna, ef renta er hækkuð um
50 prósent við það, sem hún áður
var, er bætt við upphæðina helm-
ingi upprunalegu upphæðarinnar.
* * *
1 hverju eru þeir svivirtir J. J.
Vopni og Árni Eggertsson og Th.
Oddson, þótt sagt sé, að enginn hafi
heyrt getið um auðæfi þeirra fyrir
fimtán árum síðan.
* * *
Vér eigum að hafa óvirt Th. John-
son með því, að neita að hann sé
líkur Jóni Sigurðssyni, og sé það
sama sem að segja, að hann sé ekki
líkur manni! — Ekki vantar nú við-
leitnina, að leggja öðrum ilt til.
* * *
Ekki minnist Lögberg neitt á
landsölu uppboð Norrisar.
* * *
Mun vegur Lögb. ritstj. vaxa við
það, að ófrægja stór-heiðvirða
menn einsog Skapta Brynjólfsson?
— Fari svo, að hann vaxi við það,
þá veit almenningur, hvað manna
þeir eru, sem að Lögbergi standa.
* * *
Vér eigum sök á því, að Árni Egg-
ertsson náði ekki kosningu í fyrra,
segir Lögberg. Sama sanngirnin og
auðkennir .allan rithátt ritstjórans.
Árni sækir í Nýja íslandi í maí,
en vér tókum við Heimskrnglu í
október.
* * *
Manitoba búar hafa víst ekki haft
hugmynd um, að nýr spámaður er
hér upprisinn, sem fyrirbauð þeim
að halda stjórninni við völdin. •
Annars hefðu þeir sjálfsagt steypt
stjórninni, þvi spámaðurinn talar
af svo mikilli mælsku og röksemd,
og er þessutan svo hreinhjartaður,
að hann vill ekki afvegafæra eitt
einasta orð, sem sagt er, — að það
hefði hlotið að koma við hjarta
kjósendana, ef þeir hefðu mátt
heyra bænarorð hans.
Karluk skipshöfnin.
Kringlur.
Lögberg er alt af að stagast á
skýrslunum’ í síðasta blaði. “Lesið
skýrslurnar!” hrópar ritstjórinn. —
Það eru fáir vissir um, hvaða skýrsl
ur hann á við. Vér höfum flutt les-
endum upplýsingar um skólana,
talsímann og fleira, upp úr skýrsl-
um fylkisdeildanna. Auðsjáanlega
eru það ekki þær skýrslur, sem hann
á við. En hann er merkilega var-
kár með að nefna ekki, hverjar
Það er loksins nú nýlega, að
skýrari fréttir eru komnar af skips-
höfninni á Karluk, skipinu, sem
hraktist í isnum frá Vilhjálmi Stef-
ánssyni austan við Barrow tanga.
Þegar fyrstu fregnirnar komu af
Karluk og Bartlett kapteini, þá
héldu menn, að öll skipshöfnin
hefði komist til Wrangel Island; en
það var ekki, sem nú skal frá skýrt,
og vantar enn eina 8 menn, sem ekki
hafa komið til skila.
Einsog áður var sagt, sökk Kar-
luk í ísnum, eitthvað 50 til 60 milur
frá W’rangel eyju 11. janúar i vetur
sem leið. Skipverjar komust allir
á ísinn og björguðu furðu miklu af
matvælum úr skipinu áður en það
sökk; en þarna voru þeir langt frá
landi, og sjálfsagt var að reyna að
komast af ísnum. Herald eyjan var
nær en Wrangel, en ekki hægt að
komast til hennar fyrir auðu hafi.
Þeir skiftu sér i þrjá hópa.
Fyrsti hópurinn, undir forustu
Andersons, lagði þarna úr ísbúðun-
um 21. janúar. Annar hópurinn fór
þaðan 5. febrúar, undir forustu
Dr. Mackay. En hvorugur þeirra
hefir komið fram ,svo menn viti.
Báðir höfðu þeir nægan vistaforða
og voru vel út búnir. Fjórir menn
voru í hvorum þessara hópa.
Þriðji hópurinn var með kap-
teini Bartlett og komust þeir heilu
og höldnu upp á Wrangel eyju.
Bæði Bandaríkjastjórn og Rúss-
ar senda nú skip þarna norður að
leita þeirra við Wrangel og Herald
eyjar, eða hvar sem þeim þykir
liklegast.
Sagan um þetta er á þessa leið:
Þegar skipið brotnaði 11. janúar,
segir Bartlett, og við sáum að það
hlyti að sökkva, þá rukum við til
og náðum úr þvi matvöru allri og
því, sem oss var nauðsynlegast, og
bjuggum okkur skýli eða búðir
þarna á ísnum. Engin sást sólin og
aldrei rann dagur; alt var einlæg
nótt. Þótti okkur þá áhætta, að leita
brottferðar fyrri en sól færi að
koma upp yfir sjóndeildarhring-
inn.
En við vissum af landi og sáum
móta fyrir því og héldum að það
væri Wrangel eyja. En þar vorum
við skakkir, því að það var Herald
eyja, skamt frá Wrangel. Urðu nú
margir óánægðir að biða þarna að-
gjörðalausir, og vildu leggja á stað
til að leita landsins; og loksins fóru
þeir á stað fjórir hinn 21. janúar.—
Það voru þessir: Fyrsti yfirmaður
Anderson, annar yfirmaður Baker
og hásetarnir King og Brady. Höfðu
þeir með sér fæði fyrir 3 mánuði.
Með þeim fór hópur nokkur til
fylgdar undir forustu Mamen. Þeir
höfðu 3 sleða og 18 hunda.
Þegar Mamen kom aftur frá því
að fylgja þeim, sagði hann að þeir
hefðu stefnt að landi þessu, sem
þeir sáu; en þegar þá vantaði að
eins 3 mílur til landsins, kom fyrir
auður sjór. Þarna voru þeir að
flækjast i isnum i fulla tvo daga, að
leita þess, hvort þeir kæmust á
land, en komust hvergi. Urðu þeir
Mamen þá að skilja við þá, þarna
eftir á ísnum, með öllum vistum og
farangri þeirra, og bjuggust þeir við
að geta bráðlega náð landi, þegar
ísinn færðist nær eða frysi vökin.
Þann 5. febrúar lögðu aðrir fjór-
ir af stað úr ísbúðunum. Það voru
vísindamennirnir MacKay, Murray
og Beuchat og Morris háseti. Fóru
þeir slóð þá, er Mamen hafði farið,
og drógu sleðana með mannafli.
Þeir höfðu allan útbúnað til að bú-
ast uin á ísnum, og inatvæli fyrir 20
daga.
Þann 7. febrúar var Mamen send-
ur á stað með tveimur Eskimóum
og 3 sleðum hlöðnum með vistum,
og skyldi hann koma þessu á land á
Herald eyju og koma svo aftur. En
rétt i þvi þeir áttu að fara, þá slas-
aðist Mamen, svo að hnéð gekk úr
liði. Varð hann því eftir, en Chafe
fór í hans stað. Þeir komu ekki aft-
ur fyrri en hin'n 16. og höfðu hvergi
getað komist á land, því allstaðar
var auður sjór út frá ströndinni.—
Enga sáu þeir menn á eyjunni og
höfðu þeir þó kíkir að horfa með,
og voru þar fulla tvo daga, til þess
að reyna að finna stað, er þeir
gætu í land komist. Cha'fe sagði og,
að hann hefði mætt þeim MacKay
og hinum 3, sem með honum fóru,
15 eða 20 mílur frá eyjunni, þegar
þeir voru á heimleið til búðanna.
Hafði Beauchat kalið á höndum og
litu þeir illa út. Buðu þeir þeim
hjálp til þess, að komast til búð-
anna aftur, en þeir vildu ekki
þiggja.
Þann 17. febrúar kom stinnur
austanvindur, og fór þá ísinn að
hreyfast í vesturátt.
Leggja á slað til Wrangel eyjar.
Þann 19. febrúar lögðu enn 8
menn á stað úr búðunum, undir for-
ustu yfirvélamanns Munro og ætl
uðu að komast til Wrangel eyjar,
Fóru þeir fyrst slóðann, sem hinir
höfðu farið til Herald eyjar. Höfðu
þeir með sér tvo sleða og átta
hunda. Hinn 24. febr. fór Bartlett
á stað úr búðunum með þá Memen
McKinlay og einn Eskimóa.
Hinn 28. febr. náði Bartlett þeim
Munroe; höfðu þeir stansað við is
garð einn mikinn, er þeir komust
ekki yfir. En garðar þessir eru
þannig, að ísinn hefir brotnað upp
og standa jakarnir á endann og er
þá ísinn illfær yfirferðar. Þessi
ruðningur var 3 mílur á breidd og
svo langt út, sem augað eygði.
Þarna urðu þeir þvi yfir að fara.
Daginn eftir sendi Bartlett jiá
Chafe og Mamen til hinna sjottu
búða, eða áfangastaðar, til að sækja
það, sem þeir höfðu skilið þar eftir
af matvælum. En sjálfur var hann
kyr þarna og lét alla fara að ryðja
veg i gegnum ruðning þenna hinn
mikla. En svo sendi hann þá lika
þá McKinlay, Hadley og Cliafe aftur
til fyrstu búðanna, að sækja meira
af vistum þeirra og öðru, sem þar
var eftir. Loksins gátu þeir komið
öllum flutningnum yfir braut þá
sem þeir höfðu gjört um ruðnings-
ísinn.
Við búðirnar norðan við íshröngl
þetta skutu þeir birni 3 og meðan
þeir voru að koma farangri sínum
nær landi, eftir hinum slétta ís, sem
þeir nú komu á, þá sendu þeir Eski-
móa og tvo menn aðra eftir bjarn i-
slátrinu og komu þeir með þa5 á
tveimur sleðum, en skildu skrokk
inn af einum birninum eftir við
slóðina.
Þegar þeir komust í gegnum
brotísinn, komu þeir á sléttan, fast-
an ís, og lá hann alla leið upp að
landi, en það voru 35 mílur.
Komu til Wrangel eyjar.
Þann 12. marz komu þeir til
Wrangel eyjar og lentu í odda ein-
um. Fundu þcir þar mikið af reka-
við og fóru strax að búa um sig og
gjöra sér byrgi. Daginn eftir sóttu
þeir mikið af farangri, sem þeir
höfðu skilið eftir á isnum 10 mílur
í burtu.
Þann 17. marz var Monroe og 2
menn aðrir sendir aftur til fyrstu
búðanna, þar sem Karluk sökk, og
skyldu þeir sækja vistir þær, sem
jar voru enn eftir, og koma þeim
að minsta kosti á landfasta ísinn.
En daginn eftir lagði Bartlett á
stað til meginlandsins og hafði einn
Eskimóa með sér, og hélt til suðurs
frá W’rangel eyju. Fór hann einlægt
með landi fram á eyjunni, alla leið
til suðurodda hennar; en hvergi sá
mikil og storma og lenti oft í ruðn-
ingum og brotísum, og oft hitti
hann fyrir vakir og ála, sem hann
þurfti að krækja fyrir, og varð leið-
in býsna krókótt. Á þessu ferðalagi
voru þeir í 17 daga, og lentu þeir
svo loksins 50 mílum vestan við
North Cap hinn 4. apríl.
Á ferð sinni þaðan til East Cape
hitti hann nokkur Eskimóa-þorp og
tóku þeir við honum ágætlega. Við
East Cape hitti hann yfirmann
Rússa yfir austur Síberiu, Barón
Kleist. Hann tók honum mætavel og
bauð honum að heimsækja sig í
Emmu-höfn, og þangað kom hann
16. maí.
Þaðan sendi Bartlett orð til allra
bygða Eskimóa við ströndina, að
láta alla hvalveiðamenn, eða þá
kapteina, er kæmu í verzlunarerind-
um, sem þeir sæju, vita hvar hann
væri niður kominn.
Fluttur til Nome.
Skömmu seinna kom þar Peter-
son kapteinn á hvalveiðaskipinu
Herman, þvi hann hafði fengið orð
þessi. Fann hann Bartlett að máli,
og erhann heyrði um vandræði hans
og manna þeirra, er eftir voru á
til
Wrangel eyju, þá bauðst hann
þess að fresta hvalveiðunum,
taka Bartlett og koma honum á land
þar sem hann gæti komist í sam-
band við umheiminn.
Svo sigldu þeir til Nome, en þar
bannaði ísinn þeim að lenda, og
loks kom hann Bartlett á land í St.
Michaelis. Og þaðan var það, sem
hann sendi fréttina til Ottawra.
EG GEF ÞÉR ALT.
(Þytt).
Þér helga ég ált, sem ég get veitt
þótt ærið fátt það sé.
Ein gígja—og hjarta aðeins eitt
er alt mitt gjafafé.
Já, gígja, er syngur sætum róm
og sálu vængi ljær—
og hjarta þrungið unaðsóm,
sem engin strengur nær.
Þótt söng og ást sé kanske ei kleyft
lífs kylju að vísa á bug,
þau geta á veg þinn geislum dreift
og gefið þrek og dug.
Ef önn með hjáræmt urg og suð
þinn unaðs truflar hreim,
lát ástar-knýja gígju guð;
þá glóir sól um heim.
í síðustu Hkr. var þetta kvæði
fult af meinlegum prentvillum.
Er það því endurprentað.
Myndaði samvinnufélag með sinni
eigin familíu.
Einn af hinum ráðkænu Skotum
hefir fundið upp ráð til þess, að
halda drengjunum sínum heima hjá
sér við búskapinn, með þvi að
koma hinum 9 sonuin sínum og
dætrum til þess að mynda sam-
vinnufélag, og skifti hann milli
þeirra allri áhöfn á 1800 ekra jörð
sinni, — rétt einsog það væri stór-
félag í borg einni, eða verksmiðja,
búð eða mölunarmylna.
Faðirinn var Jón McCallum, og
var hann forseti kosinn í einu
hljóði af hluthöfum öllum; elzti
sonur hans varð ráðsmaður, annar
sonur hans skrifari og féhirðir.
Einn sonurinn var gjörður yfir
umsjónarmaður yfir svínadeildinni,
er öll voru af völdu kyni.
Einn drengjanna skyldi hafa um-
sjón alla og eftirlit með hestum
Tveir aðrir synir hans skyldu
skifta með sér umsjón og eftirliti
með nautgripum og sauðkindum.
Stúlkurnar skyldu gæta heimilis-
ins. Var hverju barni valinn sinn
hluti starfanna, er þau skyldu sjá
um og annast, og fengu þau full
umráð yfir deild sinni hvert.
‘^Eg var lengi búinn að hugsa um
)etta”, sagði bóndinn, “og loksins
fór eg til bæjarins og sagði lög-
manni mínum frá fyrirætlun minni
og stakk upp á nafninu á félaginu.
Hann löggilti félagið og lagði til
grundvallar höfuðstólinn, jörðina
með allri áhöfninni.
‘Nokkrum dögum seinna kallaði eg
börn min saman. Það voru fimm
synir og fjórar dætur. Eg hafði
verðlagt alt saman upp á $100,000,
og skifti því nú upp í hluti og fékk
ieim hlutina hverju fyrir sig; en
hélt þó svo miklu eftir sjálfur, að eg
gat haft meiri hluta atkvæða.
Áttu þau að halda áfram að
vinna og kaupa smámsaman af
hlutum mínum á ári hverju, svo að
?au væru búin að kaupa alla hlut-
ina, þegar eg dæi og hefðu þá al-
gjörð umráð yfir jörðinni og áhöfn-
inni.
Börnin voru öll í sjöunda himni
yfir þessu öllu saman. Þau fengu
nú áhuga að vinna miklu meiri, en
iau nokkru sinni höfðu áður, og
áður en vikan var liðin, var hvert
einasta þeirra að stöðva leka þann,
FLUG YFIR ATLANTSHAF
Flugið sem þeir ætla að reyna yfir
Atlantshafið núna þessa dagana
þeir Lieutenant Porte, enskur mað-
ur og annar með honum.
Flugbáturinn er búinn og þeir
hafa verið að prófa hann. Flugu *
fyrst með tíu farþega og gekk alt
vel. Bótur eða réttara dreki þessi
heitir:—Ameríka.
Hann var búinn hérna um dag-
inn, en þá kom á ofsastormur og
þrumuveður með regni og hagli.
Rafþráðastaurarnir brotnuðu og
þræðirnir lágu á jörðu niðri, en'
vindurinn braut eikurnar í skóg-
inum og hrundu af þeim limarnar.
Þá var bóturinn úti, bundinn að
vísu, en ég gat ekki trúað öðru,
segir Porte en að hann myndi upp
slitna þessi rauði hvalur okkar, og
mér var illa við þá tilhugsun að
þurfa nú að byggja nýjan bát, en
tapa þessum rétt I því að við ætluð-
um að fara að leggja af stað.
Yindurinn kom rétt framan i
nefið á honum, fór undir vængina
og reyndi að lyfta honum upp og
slíta hann af festunum og fleygja
honum út á vatnið. Eitthvað 12
en verkamenn hlupu til og lögðust á
festarnar, en þær héldu. En alt í
einu snörist vindurinn á svipstund-
u og kom þvert á stélið drekanum,
eins og hann ætlaði alveg að fleygja
honum um og stinga honum á nefið
en hann stóð þetta alt saman
“Menn hafa spurt mig” sagði Porfc.
“hvað ég ætlaði að gjöra, ef ég lenti*
í öðru eins óviðri á leiðinni. En<
því er fljót svarað:—ég myndi forð-
ast að koma inn í annan eins þyril,
það má sjá þá og er hægt að forðast
þá. Drekinn hefir nógan flýtir til
þess. (60 mílur á klukkustund).
Það mætti náttúrlega lyfta drekan-
um svo hátt í loft upp, að við yrð-
um uppi yfir storminum, en myndi
heldur snúa úr leið, því að það er
léttara.”
“Hann lyfti okkur 10 með vélum
og gasolín léttilega, er við fyrst
reyndum hann; voru það alls 4,600
pund að þyngd, en hann fór létti-
lega með ]>að upp af vatninu. Við
flugum reyndar lftið í það skiftið,.
aðalatriðið var að vita hvernig
drekanum gengi að lyfta sér upp
af vatninu; þegar hann er laus við
vatnið þó er hann áreiðanlega viss
að flúga. Síðan höfum við dálítið
aukið við vængina og nú lyftir
hann léttilega 5,000 pundum og fer.
60 mílur á klukkustundinni.”
Hinn 16. þessa mónaðar ætla þeir
að leggja á stað frá Nýfundnalandi
og 1 stað þess að flúga beint í aust-
ur, þá ætla þeir að taka strik suð-
austur til Azores eyjanna; þar ætla
þeir að taka við gasolín, vatni og
s.fr., og fara svo til Portugal, standa
þar við klukkustund eða svo og
fara svo beint strik til Plymouth
á Englandi. Aldrei mega þeir á
land koma, eða skipsfjöl stiga aðra
en á drekanum ef þeir vilja verð-
launin vinna—$50,000.
Þetta er miklu lengri leið en beint
austur frá Newfoundland, en þar er
sífeld þoka á ferðum kanske alla
leið til Englands, og hana vilja
þeir forðast.
DÁNARFREGN
hann til manna. Fékk hann veður sem fyrir kemur hjá öllum félögum.
Nýdóin cr að Candahar, Saskatch-
ewan, Kristbjörg Jónsdóttir, Jóns-
sonar, prests Þorsteinssonar að
Reykjahlíð og Jórunar Jónsdóttir.
Fædd að Lundarbrekku í Bárðar-
dal, Þingeyjarsýslu, 1. des. 1864.
Kristbjörg sál var af hinni við-
kunnu Reykjahlíðar ætt. Yar faðir
hennar einn af hinum mörgu Reyk-
jahlíðar bræðrum, sonum síra Jóns
Þorsteinssonar, prests að Reykja-
hlíð.
Hún dó að Candahar Sask. 28.
júlí, þ.ó. hjá Þórviði Halldórssyni
og konu hans, Jórunni frændkonu
sinni, kom til Ameriku 1887. Var
fyrst í Alftavatnsnýlendu, síðan
nokkur ár í Winnipeg, flutti þaðan
með frændfólki sínu til Dakóta,
þaðan til Canada og Winnipeg, og
nú seina.st til Candahar, Sask.
Kristbjörg sál. var ógift kona og
)ó hin gjörvulegasta bæði til sálar
og líkama, en seinni árin var hún
heilsulasin og dugðu ekki lækning-
ar þó að reynt væri. Henni batnaði
kanske um stund en þó sókti í hið
sama aftur. Var hún þó oft á felli
)ó að óhraust væri.
Hún var greind vel og ákaflega
viðkynningargóð, hæglót mjög en
)ó glaðvær. Var sem hún einlægt
vildi úr bæta misfellum eða vand-
ræðum cf einhver voru og bjarg-
vættur var hún fólki sínu með alla
hjálpsemi sem hún gat í té látið.
En það var ekki svo lítið því að
hún var hin færasta til hvers sem
vera skyldi.
Er því öllum mikil eftirsjá að
henni, sem nokkuð þekktu til henn-
ar, þeir hefðu svo gjarnan viljað
hafa hana lengur hjá sér. En þó
að skarð sé hér höggið og sætið
autt sem hún skipaði, þá er þó
huggunin sú að dagur rennur aftur
fyrir henni og þeim og að þetta eru
ekki vorir seinustu fundir.