Heimskringla - 06.04.1916, Qupperneq 4

BLS. 4.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 6. APRIL 1916.
HELMSKHINGLA
(Stofnuff 1SS6)
Keraur út á hverjum Fimtudegl.
Útgefendur og eigendur:
TIIK VIKING l'HKSS, LTD.
Ver? biatSsins í Canada og Bandaríkjun-
um $2.00 um árið (fyrirfram borgab). Sent
til íslands $2.00 (fyrirfram borgab).
Allar borganír sendist rábsmanní blab-
sins. Póst eba banka ávísanir stýlist til. The
Viking Press, Ltd.
M. J. SKAPTASON, Ritstjóri
H. B. SKAPTASON, Rábsmabur
Skrifstofa:
729 SHRRBROOKK STREET., WIXSIPEG,
I’.O. Boi 3171 Taisíml Garry 4110
Bending til lesendanna.
—o—
Út af deilumálum Lögbergs og Heimskringlu
viljum vér benda mönnum á greinina eftir Mr.
Árna Sveinsson i Argyle, sem prentuð var i
seinasta blaði. Hann skrifar um þetta mál með
skynsemd og stillingu; og það er því meira var-
ið í orð hans, sem hann er öllum lslendingum
kunnur að því, að hann er ekki bundinn á
klafa nokkurs flokks eða nokkurs manns. Hann
hefir æfinlega verið öllum óháður og æfinlega
fylgt fram sannfæfingu sinni frjálst og einarð-
lega. Hann óttast engan mann og engan flokk.
Hann er eindreginn vínbannsmaður. Óbeðið,
óumtalað sedi hann grein þessa, og oss er eng-
inn efi á því, að orð hans nú muni mikilsmet-
in, sem oft áður. Vér segjum þetta ekki af því,
að vér séum að flýja undir skjöld hans, heldur
af því að vér erum honum þakklátir fyrir grein-
ina og glaðir yfir því, að hann lítur á má'lið
líkum augum og vér.
-----o------
Heimsóknin.
--O--
Seinni part laugardagsins var bar það til, að
sendinefnd frá Goodtemplarastúkunum Heklu
og Skuld kom að finna ritstjóra Heimskringlu.
Það var búið að spyrja oss, hvenær hentugur
tími væri að koma og vér búnir að ákveða það.
Svo komu þeir, sem sendir voru, fjórir saman,
þeir: Guðmundur Sigurjónsson glímukappi,
ólafur S. Thorgeirsson konsúll Dana, Árni Sig-
urðsson leikari og Guðmundur Johnson prent-
ari. Mr. Guðmundur Sigurjónsson hafði orð
fyrir þeim. Vér höfum ekkert að setja út á
framkomu manna þessara. Þeir voru allir kur-
teisir og stiltir. En það var erindið, sem oss
var furða mikil.
Erindi þeirra var, að fá að vita nafn manns-
ins, sem skrifaði greinina í Heimskringlu 16.
inarz: “Til Stórtemplars”, með nafninu “Good-
templari” undir. Þetta sýnist nú í fyrstu vera
ofboð saklaust; en þegar litið er til þess, að
hér er um trúnaðarmál að tala, að maðurinn,
sem skrifaði greinina, treysti ])ví, að vér
myndum þegja yfir nafninu þangað til hann
gæfi leyfi til að opinbera það, — þá snýr má'I-
ið nokkuð öðruvísi við. Hann treystir dreng-
skap vorum, og, ef að vér hefðum brugðist hon-
um, þá hefðum vér verið ódrengur og óheiðar-
legur maður.
En heilar stúkur bindindismanna, sjálfir
musteris-riddararnir, samþyktu þarna að senda
nefnd manna til þess, að fá oss til þess að
svíkja kunningja vorn, eða mann þann, sem
hafði trúað oss fyrir þessu — (“to make us
squeal”, sem Enskir segja). — Vér ætluðum f
ekki að trúa vorum eigin eyrum. Vér horfð- |
um frá einum til annars; en þeim var öllum
alvara. Þeir tóku það vist sem sjálfsagt, að vér
myndum undireins gefa upp nafnið. Og það
var því verra, að öll stúkan (eða stúkurnar)
hafði enga hugmynd um, hvað ærlegheit voru.
Ærlegheitin voru stúkunum sem kínverska eða
arabiska. Þeir þektu ekki þetta. — Eru þetta
virkilega afkomendur manna, sem heldur vildu
lifið láta, en reynast ódrengir? Er þetta hinn
íslenzki arfur, sem þeir flytja með sér hingað
til lands? Lítil furða, þó að þeir vilji tung-
unni halda og ekki við Enska blandast-Eru
þetta kennngar hins nýja postula þeirra, post-
ula friðarins og kærleikans, sem á að umskapa
heiminn?
Þeir töluðu um, að greinarhöfundurinn
hefði brotið lög Goodtemplara og þyrfti að fá
liegningu fyrir. Það kom oss ekki vitundar-ögn
við. En vér ætlum mann þenna vera betri
Goodtemplara en nokkurn þeirra, og langt yfir
J)á hafinn, og svo langt frá að hann leggi þung-
an dóm á þá, að það vantar stórmikið til.
Og það, að ala hina ungu, uppvaxandi ls-
lendinga hér, konur sem karia, upp með þess-
um hugmyndum um það, að standa ekki við
loforð sín og telja þau einskisvirði, — að venja
þau við, að bregðast og svíkja vini sina, það
er svo einkennilega þýzk hugmynd, að það er
eins og hún sé komin frá mönnum, sem hafa
tekið það eftir Þjóðverjum, að svíkja orð og
eiða, og níðast á vinum sínum, ef að svo horfir
við, — ef að “nokkuð er í því”. Það er sorg-
legt að vita þetta, sorglegt, að þeir menn skuli
ráða í stúkunum, sem þessu halda fram. — Á
sliku og þvílíku má ekki liggja, því að þetta
verður stórum hóp manna til bölvunar. Það
er nóg til af þessu og alt of mikið; það veit
hver einasti maður, sem nokkuð er mannlifinu
kunnugur; hann sér og reynir þetta dags dag-
lega í kringum sig. Vér vildum óska, að stúk-
urnar og allir íslendingar hyrfu frá stefnu þess-
ari. Og ef að línur þessar yrðu til þess, þá tök-
um vér fúslega á herðar vorar alla J)á óþökk,
sem vér vitum að af J)ví leiðir, að benda mönn-
um á J)etta.
Ærlegheitin eiga að vera fijrst cn ekki síð-
ast í lestinni!
------o------
Jakobína Klúbbarnir.
—o—-
Þeir voru á Frakklandi á dögum stjórnar-
byltingarinnar miklu fyrir meira en 100 ár-
um. Það voru leynifélög i fyrstu og börðust
fyrir frelsinu á móti óstjórn og yfirgangi hinna
æðri stétta. Enginn maður, sem nokkuð þekk-
ir til mannkynssögunnar, er ófróður um J)á. —
Þeir voru í París, og kölluðu félagsmenn sig
“Jakobins”, eða seinna “Sauscoulottes” eða
“Rauðkolla”, því þeir einkendu sig með rauð-
um skotthúfum. En brátt varð félag þetta æs-
ingafélag og þaðan komu mennirnir, sem byltu
um stjórninni á Frakklandi og slátruðu mönn-
um þéim, er voru á móti þeim. Voru þá skelf-
ingar á Frakklandi, og var enginn maður ó-
hultur um sig. öxin var alblóðug frá morgni
til kvelds; konum og börnum var slátrað eins
og karlmönnum. Þeir Robispierre, Marat, Just,
Collot de Herbois og Santerre komu þaðan, og
fjöldi þeirra og annara morðvarga fóru um alt
Frakkland, og drógu þeir menn úr sængum sin-
um til að höggva þá, skjóta eða drekkja. En í
Jakobína klúbbunum í París var lægsti skríll-
inn i borginni og óþokkamenn, sem komið
höfðu utan úr sVeitum. Það var því ekki við
að búast, að þaðan kæmi gott, þegar fram í
sótti; og þó að málefnið væri göfugt í fyrstu,
J)á fór svo að störf J)eirra hafa verið til hryll-
ingar og skelfingar og viðvörunar öllum heimi
í meira en hundrað ár.
Vér erum ekki að segja það, að slíkir klúbb-
ar séu hér meðal vor Islendinga, eða Robes-
pierrar eða Marats. En eitt og annað er það
nú að koma fyrir, sem veldur óhug manan á
Goodtemplara-stúkunum, og er leitt, því að þær
hafa barist fyrir góðu má'lefni, og vér vitum að
fjöldi manna í þeim eru beztu menn og konur.
En nú er sem óöld sé þar upp komin, og er
ljósasti votturinn um það, að einhver elzti og
bezti Goodtemplarinn í stúkunni Heklu neydd-
ist til að segja af sér öllum störfum eða em-
bættum í stúkunni af óánægju yfir framferði
stúkunnar. Þetta er maðurinn, sem borið hefir
stúkuna á herðum sinum í 25 ár, hinn heiðar-
legasti maður af öllum Goodtemplurum, —
maðurinn, sem æfinlega kemur fram sem hinn
hreinasti snyrtimaður og er virtur og elskaður
/af öllum, eins þó að það séu menn andstæðir
honum í fleirum eða færri skoðunum. Það er
Mr. Bergsveinn Long, sem vér hér eigum við.
Þetta er bautasteinn, sem stúkan hefði ekki
átt að reisa sér, og of seint munu Goodtempl-
arar sjá, að þeir hafa fengið kött í bólið bjarn-
ar, þar sem Bergsveinn er farinn. En vanþakk-
lætið við manninn, sem stúkan og bindindis-
félögin ciga alt gott upp að unna, er svo yfir-
gnæfandi, að oss skyldi eigi furða, þó að ilt
færi á eftir. — Og annað: leynifélögin hafa
sjaldan reynst blessunarrík til lengdar.
------o------
Strtfskostnaður Bretaveldis.
—o—
Hvernig eða hvenær geta Bretar borgað allan
stríðskostnaðinn? Geta þeir það nokkurn-
tíma? Þannig spyr margur maðurinn. Geta
þeir nokkurntíma borgað allar þessar voðalegu
skuldir, sem eru svo voðalegar, að mannsheil-
inn er ekki fær um að grípa það, eða gjöra sér
hugmynd um það. Því að ætlað er á, að þegar
stríðinu er lokið, verði skuldin komin upp í
$10,000,000,000, eða tíu bilíónir, sem er sama og
tíu þúsund milíónir. Af því yrðu rentur og
afborgun 600 milíónir dollara á ári.
Með því að kalla inn auðinn, segja nú fjölda
margir hagfræðingar, geta þeir bórgað þetta;
og þeir fara einlægt fjölgandi, sem segja þetta.
Skuldirnar geta menn borgað, þó að miklar séu,
á tveimur eða þremur árum, með því að taka
peningana þar sem þeir eru til, með því að
láta hvern J)ann, sem nokkuð á, borga sinn
hluta, þá má sópa J)eim öllum burtu, eða að svo
miklu leyti, sem menn vilja. Þetta þarf svo að
borgast hvort sem er, og öllu því, sem óum-
flýjanlegt er, því er bezt að afljúka sem a-Ilra
Tyrst.
Það yrðu náttúrlega og óumflýjanlega mikl-
ar umkvartanir og margir J)eir, sem nú lifa í
auði og a'llsnægtum og neita sér ekki um nokk-
urn hlut, sem hugur þerra hégómagirni og
flónska heimta, — þeir yrðu að fara að spara,
yrðu að fara að vinna; þeir, sem í leti hafa
legið, yrðu að breyta öllum venjum, skemtun-
um og lifnaðarháttum sinum. En mikill fjöldi
þeirra, eða menn og konur með viti, myndu
komast að því að þetta væri þeim margfalt holl-
ara og betra, þó að það kunni að verða hart á
þeim fyrstu mánuðina. En þetta yrði að ganga
jafnt yfir alla, æðri sem lægri.
Peningarnir eru eyddir og tapaðir, og þjóðm
öll, Bretaþjóð, er Orðin fátækari sem því svar-
ar, sem eytt hefir verið í stríðinu. Eina, aðal-
spurningin er um það, hvað hver skuli bera,
og hvort hepplegra sé, að borga þessa voðalegu
rentu á hverju ári, — eða J)á að sópa skuld-
inni burtu á tveimur eða J)remur árum.
Hvað mikið þyrfti að leggja fram af öllum
hinum samansafnaða auði Breta er. enn sem
komið er ómögulegt að segja. En J)að eitt er
víst, að Bretar myndu standa á tveim fótum
eftir sem áður. Að sópa skuldinni burtu á
tveimur eða Jjreimir árum hefir ákaflega mikla
þýðingu. Fyrst og fremst yrði hver einasti
borgari ríkisins stoltur af J)ví, — J)að sýndi svo
mikla karlmensku og svo mikinn drengskap.
Það væri svo eftirminnileg aðvörun og áminn-
ing til óvna Breta á komandi tímum; og þriðja,
— hinar vanalegu tekjur og tekjugreinar ríkis-
ins væru óskertar og störf öll gætu haldið á-
fram sem áður, eins og ekkert hefði í skori :t.
Rudyard Kipling hefir komið með aðra
uppástungu, en J)að er, að safna fénu með sain-
skotum, og gefa aðalstign þeim, sem mest legðu
til. — Svo hefir H. G. Wells, skáldið og sögu-
höfundurinn ritað um þetta, og byrjar g! ein sú
í næsta blaði.
-----o------
Akærurnar á hermálaráðgjafa
Canada.
—o---
Sir Sam Hughes, hermálaráðgjafi Canada,
hefir nú verið á Englandi og Frakklandi. En
heima í Ottawa hafa Liberalar hlaðið á hann
sökum: Að hann hafi verið meðsekur í ótil-
hlýðilegum samningum við verksmiðjumenn
um skotfæra- og vopnasmíðar. Þingmaður
einn af flokki Liberala, bar á hann þungar sak-
ir: að hann hefði gjört samninga vði þá Alli-
son, Joakum og Lignanti, sem hefðu verið ó-
hæfilega háir. Þingmaður þessi var Mr. Ivyte,"
og las hann upp skjal á þingi með samningum
þessum.
Nú greip Laurier tækifærið og hleypti af
stað öllum Liberal þingmönnum, að gjöra
harða hríð á stjórnina, og hafa þeir víst talið
sér sigurinn visan, og heimtuðu rannsókn.
Mr. Borden brást þannig við, að hann hét
J)ví undir eins, að setja konunglega rannsókn-
arnefnd í málið og skyldi engum hllíft. Vor-u
siðan kvaddir i rannsóknarnefndina: Sir Wil-
liam Meredith, chief justice of Ontario, og
Hon. Justice Duff, of the Supreme Court. Kon-
servatívar greiddu undir eins atkvæði með
rannsókninni á þinginu. En þegar Laurier og
Liberalar sáu, hvernig málin gengu, þá fór
þeim ekki að litast á blikuna. Þeir höfðu hald-
ið, að stjórnarflokkurinn myndi berjast á moci
allri rannsókn og fella hana með atkvæða-
greiðslu, og svo vildu þeir kjósa nefndina a.
þinginil, og ætluðu að fá þarna fyrirtaks kosn-
inganesti. Þeir fóru því að spyrna á móti og
foringi þeirra þó mest af öllum. Og svo þegar
fram í sótti fór það að kvisast, að samningarn-
ir, sem Kyte las upp, voru allir falskir, höfðu
aldrei verið skritaoir eða gjörðir af mönnum
þessum.
En Sir Robert Borden sendi óðara skeyti til
Englands til General Sir Sam Hughes, og bað
hann að koma að standa fyrir máli sínu, og
var hann fús á þaö.
Einhverja fleiri samninga voru þeir að saka
stjórnina um. En þegar svona fór um aðal-
sakargiftina, þá fór að verða lítið háld í hin-
um, og stórsjá Liberalar nú, að sagt er, eftir
öllu saman, og vildu nú miklu heldur hafa þag-
að. — En nú eru dómarar seztir á röikstóla, og
General Hughes er á leiðinni til Canada, og
verður þetta fram að ganga.
Þykir Borden hafa vaxið ákaflega af þessu,
og er nú vegur hans miklu meiri en áður.
-----o------
Hon. Robert Rogers.
Það glumdi heilmikið i Liberölum um, að
Hon. Robert Rogers væri riðinn við mútumál-
in í Saskatchewan. Þingmaðurinn í Wadena,
Mr. H. C. Pierce, talaði mikið um “stuttan, digr-
an mann”, sem hefði ætlað að leggja til 500,000
dollara eða hálfa milíón, til að niúta þingmönn-
unum, og átti það að hafa verið Mr. Rogers. En
nú kemur það upp, að þessi “stutti, digri mað-
ur” er alt annar maður en Mr. Rogers. Sjálfur
er Pierce sakborinn um mútur, sem hann hafi
þegið, og margt annað.
En svo var annar maður, leynispæjari frá
Thiel-félaginu, sem átti að hafa fundið Mr.
Rodgers og tatað við hann og keyrði svo í
vagni Mr. Roblins. Þetta gekk um tíma fjöllum
hærra, — en — þegar til kemur er hvert ein-
asta orð lýgi frá upphafi til enda.
-----o------
Það hafa verið að koma fyrirspurnir um
það, hvort vér séum að fara frá Heimskringlu,
úr ýmsum áttum, frá vinum vorum. Vér vit-
um ekkert um það, og enginn af stjórnendum
blaðsins, og enginn eigandi þess veit nokkuð
um það. Það er kanske ráðlegt, að spyrja Lög-
berg um það; þeir Lögbergingar kunna að vita
meira um þetta en vér.
Hvers vegna Egyptar
eru Bretum tryggir.
Það eru einstöku menn, sem eru
að blása um það, að Bretar séu svo
dlaþokkaðir um heiminn. Heilar
jijóðirnar eiga að hafa skömm á
'oeim eða hata þá. En þessir men i
þekkja vanalega litið til málanna.
og J)á er, eins og æfinlega er, að þeir,
sem minsta liafa Jiekkinguna, blása
mest um það, sem þeir kunna ekki
grein á. Og svo er um þetta.
Þess vegna setjum vér hér skoðun
soldánsins á Egyptalandi, Hussein
Kamel, um Breta, og hugarþel það,
sem Egyptar bera til þeirra.
Fréttaritari einn ameríkanskur
kom til soldánsins nýlega og fékk
að tala við hann.
Soldáninn segir: Eg hefi aldrei
komið til Ameríku, en eg þekki Ame-
ríkumenn. Eg hefi hitt þá hér og
hvar um alla Evrópu, og marga
þeirra hefi eg séð á Egyptalandi.
Mér falla þeir vel í geð og hin frjáls-
lega framkoma þeirra, og eg dáist
að framkvæmdum þeirra og þraut-
seigju. Af þeim hæfileikum höfum
vér aldrei of mikið hér á Egypta-
landi. — Þvi lengur, sem þér dveljið
hér á Egyptalandi, því meir munuð
þér elska landið. Það mun heilla yð-
ur og töfra, svo að þér sjáið, hve
feikna mikið auðmagn er í landinu
fólgið. Eru það einkum 4 hlutir, er
gjöra Egyptaland að hinu blessunar-
ríkasta landi undir sólunni: Einn
þeirra er áin Níl, annað er hiii sí-
skínandi sól, þriðja er hinn undur-
frjósami jarðvegur og hið fjórða eru
hinir sistarfandi bændur vorir (fel-
lahin).
Bændurnir (fellahin) eru einstak-
ir og þeir vinna með náttúrunni til
þess að hún Ijúki upp og útbýti fjár-
sjóðum sínum og gjöri alt landið
auðugt. Þegar eg var að eins Hussein
prins og bjó á landi úti sem landeig-
andi, þá lét eg mér mikið ant um
bændurna og varði bæði fé og tíma
til þess að reyna að bæta kjör þeirra.
Enn þá myndi eg kjósa það freinur
öllu öðru, að vera aReins Hussein
prins. Og þó að eg sé nú soldán orð-
inn, þá hefi eg tekið þessa stöðu af
því ég fann það skyldu mína, að
neita ekki kallinu, sem til mín kom,
að taka við tign þessari, ef að eg
með því gæti hjálpað til að bæta
kjör bændanna og landsins, sem eg
elska svo mjög, miklu meira en eig-
inn hag minn eða velferð.
Það hefir oltið á ýmsu fyrir mér,
mælti hann. Eg var útlægur um tíma.
En eg hefi aldrei fárast yfir J)ví, en
borið það með ró og stillingu. Með-
an eg var að eins Husein prins, þá
var eg miklu frjálsari og ánægðari.
Eg hafði þá engar þessar byrðar að
bera, sem aldrei ætla enda að taka,
eða áhyggjur og ábyrgð, sem nú
hvílir á mér. En þegar Tyrkir fóru
í stríðið, þá gat eg ekki skorast und-
an kvöðinni. Hvernig gat eg, sem
konungborinn maður, af ætt Múha-
mets Ali, staðið hjá og neitað að
vinna skyldu mína, neítað að reyna
að varna því, að eyðilagðar yrðu
allar tilraunir að endurskapa alt
Egyptaland og egyptzka þjóð, sem
hinn nafnkunni faðir minn hafði
byrjað?. Áður en Múhamet Ali kom
til sögunnar, voru yfirráð Tyrkja
yfir Egyptum landi og þjóð ,til stór-
kostlegrar bölvunar. Eins og yfirráð
þeirra ætíð hafa reynst, hvaða þjóð
sem þeir hafa náð valdi yfir. Litum
á löndin Rúmaníu, Grikkland og
Búlgaríu og berum þau saman við
Tyrkland. Og þó að þau séu íátæk,
þá stingur samt feykilega í stúf, þeg-
ar þau eru borin saman við Tyrkja-
löndin. Til þess að gjöra það, þú
þarf ekki annað en fara með járn-
brautinni frá Vínarborg til Mikla-
garðs. Menn fara þá í gegnum Ung-
arn, Serbiu og Búlgariu, sem öll hafa
brotið af sér ánauðarok Tyrkja. Og
á þeirri leið geta menn séð rikar og
skrautlegar borgir, blómgandi akra,
snotur bændabýli, þó að smá séu og
fólkið farsælt og glaðlegt.
Óbeit Egypta á Tyrkjum.
En þegar kemur yfir landamærin
inn á Tyrkland, þú fara menn undir
eins að sjá muninn, í óþrifunum og
saurnum, óræktuðum ökrum og
ljótum hiisum og lélegum; suin af
þeim þannig gjörð, að þau eru sleg-
in saman og þakin af tinplötum úr
oliukönnuin og öðrum blikkplötum.
Ef að menn fara frá Alexandríu á
Egyptalandi til Smyrna í löndum
Tyrkja í Litlu-Asiu, þá geta menn
séð feykilegan mun á þessum borg-
um.
Og vissulega eru Þjóðverjar viti
sínu firtir, ef að þeir i alvöru trúa
þvi, að Egyptar muni taka þvi feg-
ins hendi, að ganga undir Tyrki aft-
ur; eða að vér munum taka þeim
sem frelsurum, Þjóðverjunum, þeg-
ar þeir koma með söfnuð alls J)ess
óþjóðalýðs, sem þeir hafa saman
dregið til að ráðast á oss. Þýzku
blöðin segja reyndar, að Egyptar
vilji sárfegnir losast við Englend-
inga, síðan þeir slógu vernd sinni
yfir landið, og að alt landið sé sund-
urgrafið af uppreistaranda, og hver
einasti Múhametstrúar-maður muni
taka með fögnuði liersveitum tyrk-
neska kalifans.
Bretar eru blessun Egypla.
En þetta er raunar það bezta fyrir
okkur, að Þjóðverjar villi þannig
um, bæði fyrir sjálfum sér og Tyrkj-
um. Því að það rekur þá áfram og
flýtir fyrir falli þeirra. En af því,
að þér eruð fréttaritari eins af stór-
blöðum Ameríku, þá er eg fús til að
láta i ljósi, að Egyptar skoða Eng-
lendinga sem vini sina og verndar-
menn. Vér hefðum nú verið glatað-
ir, ef Bretar hefðu ekki komið oss
til hjálpar. Á undanförnum árum og
Enn í dag hafa Englendingar verið
til blessunar fyrir Egypta, og það
gleður huga minn að vita um alt sem
þeir hafa gjört til þess að verja
landið fyrir árásum ómildra þjóða.
Og eg er einnig viss um, að þessar
varnir duga. Engin þjóð getur brotið
þær niður.
Og þér getið verið vissir um, að
sökum nýlendueigna sinna muni
Bretar i það ítrasta verja Suez skurð-
inn og Egyptaland. Þeir munu ekki
sjá í neitt til að gjöra það svo að
dugi. Þér þurfið ekki annað en að
sjá herlið Breta á Egyptalandi, og
hugsa yður, hvaðan þeir hermenn
komu (frá Ástralíu), til þess að sjá,
hve traustum böndum Bretaveldi er
reyrt og samanbundið. Og þegar
Bretar, að stríðinu mikla loknu, eru
búnir að sýna það, að þeir með
kostnaði miklum á mönnum og fé,
geta haldið hinu afarstóra Breta-
veldi saman, þá er lítill efi á því, að
þeir munu telja Suez skurðinn og
Egyptaland sér nauðsynlegra, en
nokkru sinni áður.
Og eg hefði aldrei tekið við sol-
dáns tigninni undir vernd Breta,
hefði eg ekki verið trúr meðhalds-
maður þeirra og samhuga þessari
voldugu, frjálslyndu þjóð. Og sann-
arlega er eg glaður að vinna með
þeim, að andlegum, siðferðislegum
og efnalegum framförum þjóðar
minnar. Eg er búinn að læra það af
langri reynslu, að Englendingar eru
sannir vinir þjóðar minnar og ættar.
0r bréfi til Hkr.
Foam Lake, 28. marz 1916.
Ef J)ú hefir þér að skaðlausu ráð
á plássi í þeirri kringlóttu, vildi eg
biðja þig að smella þar í innlagðri
ritgjörð, og helzt ef þér sýndist það
viðeigandi, að benda ritstjórnarlega
á félagið (Búnaðarfélag íslands),
sem um er að ræða. Þetta er vitan-
lega ekki peningaspursmál fyrir þig
né mig, en eg held við gjörum rétt,
að vekja eftirtekt á þessum þarfa
félagsskap á ættjörðinni. Það gæti
ekki spilt fyrir blaðinu.
Slæmar þóttu mér fréttir þær, að
þessir tveir búfræðingar hætta að
rita i blaðið, því á stutta tímanum,
sem þeir unnu að þvi, hafa þeir
marga góða bendingu gefið, og sum-
ar óefað teknar til greina af þeim,
sem það var ætlað; en ef til vill
hafið þið annara völ í skarðið.
. Greinin um daginn, sem kom í
Hkr. með fyrirsögninni: “Hvert
stefnir?” er, eftir mínum smekk, ein
hin bezta, er blöðin hafa flutt um
það efni, og væri gott, að sjá fleira
eftir höf. þann (Mr. Frímann). Og
óvanalega vel rituð er stutta greinin
til hans, sem svar, frá Jóhönnu Ingi-
mundardóttur. Það er of fátt af
kvenfólkinu, sem reynir að rita
nokkuð, og vegna óvanans verður
það ólögulegra en annars yrði það.
J. Einarsson.
* * * *
Aths.—Greinin, sem bréfritar-
inn minnist á, birtist hér í blaðinu
undir yífirskriftinni “Búnaðarrit
íslands.—Ritstj.