Heimskringla - 15.08.1918, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 15. ÁGÚST 1918
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSIÐA
Stjórnarbyltingin mikla
á Rússlandi
(Framh. frá 3. tols.)
indi lcvenna og losa bændur og
verkamenn við hégiljur og hleypi-
dóma með því að kenna þeim ýms
nytsöm fræði, en stjórnmál og breytr
ingar á stjórnlögunum létu þeir
framan af lítið til sín taka. Þeir
voru yfirleitt ósérplægnir menn og
hreinsklnir, en -vanstiltir og hroka-
fullir og áttu iþvf ekki miklum vin-
sældum að fagna hjá öllum þorra
frjálslyndra manna, er liöfðu ímu-
gust á öfgum þeirra. Ríkinu virt-
ist þvf ekki vera nein sérleg hætta
búin af starfsemi þeirra, og það því.
síður sem sumir mestu atkvæða-
menn ifrjálslynda flokksins, svo sem
Alexander Herzen og Turgenjew,
voru þeim andvígir. En afturhalds-
stjórnin beitti nihiiista miikilli harð-
ýðgi í stað þess að láta þá að mestu
leyti afskiftalausa, og gerði iþá með
því mófci, er fram iðu stundif, að
heiftúðugum samisærismönnum, er
svifust einkis, þegar því var að
skifta. Árið 1866 veittu menn úr
þeirra flo’kki keisara tilræði. Stjórn-
in lét reiði sína bitna á blöðunum,
lærðu skólunum og háskólunum, er
töldust höfuðból nihilistahreyfing-
arinnar, enda tókst henni og að
ráða niðurlögum þeirra um stund-
arsakir.
Margir rússneskir m'entamenn og
konur, er sárgramdist ástæðurnar
heima fyrir, tóku, þegar hér var
komið, að iðka nám við háskóla í
Vesturlöndum og Mið-Evrópu, einik-
Ufin við háskólann í Zurich í Sviss.
Þar urðu þau fyrir töluverðum á-
hrifum ýmiissa ákafra jafnaðar-
manna og stjórnleysingja, er höfðu
sig injög f frammi þessi ár og áttu
meðal annars mikinn þátt í hinni
svonefndu ‘‘kommunarda”-uppreisn
í Parfs vorið 1871. Nú tóku rúss-
neskir nihilistar, sem höfðu hingað
til staðið lítt í stórræðum, að hneigj-
ast til ofbeldisverka og byltinga að
dæmi útlendra og innlendra bylt-
ingapostula; gengust þeir bylting-
argarparnir Miehael Bakunin og Lav-
ron mest fyrir þvf að beina löndum
sínum inn á þá braut. Bakunin var
meira eða minna riðinn við margar
byltingar, er áttu ’sér stað hér í álfu
fyrir og um miðja nítjándu öld.
Hann stofnaði með Kaifl MarX, hin-
um nafnkunna þýzka höfundi jafn-
aðannenskunnar, féiagsskap þann,
er “Internationale” nofndist. Sakir
öfga og ofsa Bakunins skildi þó
brátt með þeim Marx. Síðustu æfi-
ár sfn sfcarfaði Bakunin af miklu
kappi að því að gera kenningar
stjórnleysingja kunnar á ættjörðu
sinni. Hann er holdtekja rússnesiks
byltingarhugar.
Þótt nihilistar færu misjafnlega
lang.t, voru þeir samt allflestir á eitt
sáttir um ]jað, að ungir mentamenn
og konur ættu að samlagast alþýðu,
fræða hana og starfa að útbreiðslu
jafnaðarstefnunnar meðal hennar.
Að hugur fylgdi máli, má marka af
því, að margt manna gekst með eld-
legum áliuga undir þetta starf og í
þeirra tölu voru menn og konur, er
voru af tignustu höfðingjaættum og
töldust til æðstu stétta þjóðfélags-
ins. Stjórnin greiddi óviljandi fyrir
þessum æsingamönnum og kenning
um þeirra með því að láta það boð
út ganga milli 1870 og 1880, að allir
rússneiskir nemendur skyldu hverfa
aftur heim til Rússlands. Stjórnar-
náðstöfun þossi var upphaf ákafra
ofsókna á hendur nihilistum. Þeir
stofnuðu hins vegar til samsæra f
því skyni að kodlyarpa einveldinu.
Þótt þeir legðu óspart fé, sæmd og
fjör í isölurnar, bar viðleitni þeirra
að svo komnu lftinn árangur: allur
almenningur skildi ekki, hvað menn
þessir voru að fara, og gaf þeim l.ít-
inn gaum.
En þá urðu afleiðingar styrjald-
arinnar 'milli Rússa og Tyrkja og
vonbrigði þau, er Berlínarfundur-
inn 1878 varð æðri sem lægri á Rúss-
landi til þess að ala á óánægjunni
heima fyrir og glæða frelsisþrá
manna og byltingarhug. Þótt Rúss-
ar bæri hærra hlut í styrjöldinni,
leiddi hún samt áþreifanlega í Ijós,
að uimboðstjórnin hafði breyzt lítið
til batnaðar síðan Kríim-istríðinu
iauk, og embættismannastéttin varð
ber að margvíslegum fjárdrætti og
megnri spillingu. Óx frjálslyndum
mönnum við það hugur og dugur.
Sum umdæmaráðin dirfðust jafnvel
að senda keisara bænarskrá um
stjórnarbót en um sama leyti sýndu
nihilistar honum enn banatilræði.
Afturhaldsstjórnin gerðist nú enn
harðráðari en áður og lét höfða mál
gegn fjölmörgum mönnum og færa
þá í ifangelsi, en þar voru þeir sumir
liverir beittir miskunarlausri harð-
ýðgi. þá var það, að rússneskur
kvenstúdent, Yera Sassulitch, iskaut
með marghleypu á Trepow lögeglu-
Stjóra í Pétursborg, af því að hann
hafði látið hýða fanga þvert ofan i
lög. 'Síðan var höfðað má.1 á inóti
lienni fyrir tilræðið, en kviðdómur-
inn sýknaði hana. Panst mörgum
mentuðum mönnuim mikið koma til
djörfungar og varnar Veru og ann-
ara nihilista fyrir kviðdóminum.
Jafnvel Turgenjew, isem var annars
enginn vinur nihilista, hefir í kvæði
einu í óbundnu máli, sem nefnist “Á
þröskuldinum”, vegsamað hugsjóna
trúfesti þeirra:
“Eg kem auga á mikið stórhýsi,
mjóar dyr á múrveggnum eru gal-
opnar, fyrir innan þær tekur við
niðamyrkur. Ung stúlka stendur á
þröskuldinum .... rússnesk stúlka.
Draugaleg rödd skýrir henni frá
skelfingum þeim og hættum, er bíði
hennar fyrir innan þröskuldinn, en
hún svarar: “Eg veit það .... eg er
viðbúin.”
“Ertu líka við því búin að drýgja
—glæp?” Hún hneigir höfuðið:
“Líka við því.” — “Veiztu að þú get-
ur týnt trú þinni og komist að raun
um, að þér hefir iskjátlast og þú hef-
r til einskis lagt líf þitt í sölurnar?”
“Það veit eg líka. En samt sem áð-
ur ætla eg inn.”
“Flón!” ihvæsti einhver fyrir aiftan
hana.
“Helga mær!” kvað við einhvers-
staðar upp f loftinu. •
Nú fóru hinir svæsnustu nihilistar,
er vér köllum byltingamenn, að láta
miklu meira til sín taka en áður.
Varð stefna þeirra því næst ofan á
um langt skeið, þótt þeir væru fá-
liðaðir. Þeir vildu skjóta stjórn-
endum skelk í bringu með illræðis-
verkum og morðvígum og þröngva
þeim til þess að verða vð þeim kröf-
um byltingamanna, að einvalds-
stjórnin yrði afnumin og tekin upp
þingbundin stjórnarskipun. Fram-
kvæmdarnefnd, er nefndist “Þjóð-
viljinn”, hafð á hendi forustu þess-
ara samisærismanna og hryðju-
manna. Hún annaðist um allan
undirbúning tilræðanna, kvað upp
dauðadóma og hélt samsærismönn-
um til að fullnægja þeim. Árin 1878
—81 rak hvert tilræðið og morðvíg-
ið annað, er nefnd þessi lét vinna.
Stundum birti hún all-löngu áður
dauðadóma þá, er hún kvað upp yf-
ir mönnum, er höfðu svikið byltinga
menn í trygðum, og ýmsum æðstu
emibættismöhnum ríkisins, er hún
þóttist eiga söikótt við. Stjórnn lét
hart mæta hörðu. Hún lét her-
manna dóma, sem voru henni miklu
auðsveipari en kviðdómarnir, dæma
byltingarmenn, og þeir voru svo
þúsundum skifti dæmdir í útlegð í
Sfberíu og annara fjarlægra ríkis-
h'luta eða til lífláts. Loks sneru
byltingainenn reiði sinni á keisara,
hryðjuverkanefndin lýsti yfir því,
að hann hefði verið dæmdur til
dauða. Síðan gaf hún út aðra yfir-
lýsingu þess efnis, að hann mundi
fá að hartfa lífi, ef hann gæfi þjóð-
inni frjálsa stjórnarskipuo. Á
nokkurra mánaða fresti gerðu bylt-
ingamenn þar næst þrjár árangurs-
lausar tilraunir til þess að ráða keis-
arann af dögúm.
Alexander keisari 2. fól árið 1880
Loris M^likow hershöfðingja eins-
konar alræðiismanns-vald. Hann
bældi tilræði byltingarmanna niður
með harðri hendi, en sá þó, að óhjá-
kvæmilegt mundi vera að skerða
einvaldstjórnina eitfchvað til þess
að friða þjóðina og til þess að geta
notið aðstoðar hennar f viðureign-
inni vð byltingamenn. Fyrir fortöl-
ur Melikows félst keisari á að setja
ráðgjafarþing í Rússlandi, er skyldi
kosið sumpart af umdæmaráðum og
borgarráðum (duma), sumpart af
keisara. Sama daginn sem hann
bauð að birta frumvarpið í blaði
stjórnarinnar, ók hann út til þess
að vera viðstaddur við herskoðun.
Var þá sprengikúlu varpað að
vagni hans. Hann muldist og margt
manna beið bana eða særðist, en
keisara sakaði ekki. Hann mælti:
“Látið mig líta á hina særðu.” En í
sama vetfangi var annari sprengi-
kúlu varpað að fótuhi hans; hún
sprakk og reið keisara og ýmsum
“Austur í
blámóðu fjaila”
jtwMna* «r ttl aorn
A nlnttlwfti Retn»-
1 hrtad*. Kwtar $l.m.
wa< tUMII, FUwM
est aiutm s. r». n.
STRFHJkJIBMIf, 729
Sharteaaka «.,
Wte
$1.75 bókin
■W...I 1.1.111 ' " ■ ■ ■■■ I
öðrum mönnum að fullu 13. marz-
mánaðar 1881.
Æfi Alexanders 2. lauk, eins og nú
var sagt, er hann var í þann veg að,
gefa Rússum vísi til stjórnarskipun-
arlaga. Víg hans var til mikllar ó-
gæfu fyrr land og lýð.
Alexander 3. (1881—1894) sonur
hans var vitgrannur maður og fá-
fróður, heldur einþykkur, en laut
þó tíðum áhrifum sér fastlyndari
manna. Hann stakk frumvarpi föð-
ur síns undir stól og gat þess í á-
varpi sínu til þjóðarinnar, að sér
væri skylt “að treysía og halda uppi
einveldi því, er hann hefði þegið af
guöi.” Loris Molikow fór nú frá en
ákveðnir afturhaldsmenn og ein-
valdssinnar tóku við stjórninni og
náðu brátt föstum tökum á keisara.
Þeir neyttu allra bragða til þess að
reisa rönd við byltingamönnum,
enda tókst þeim um stundarsakir
að sundra félagsskap þeirra og af-
stýra illræðisverkum. En jafnframt
hófst hin ríkasta og háskalegasta
einvalds-og afturhaidsstefna, er tók
sér fyrir hendur að samþýða keis-
araveldið og grísk-kaþólsku kirkj-
una og þröngva með oddi og egg
ráði þeirra þjóða og þjóðflokka i
rfkinu, er voru hvorki Rússar að
þjóðerni né töldust til hinnar sann-
helgu grísk-kaþólsku ríkiskirkju.
Bæði Pólverjar Finnar, þjóðirnar i
Eystrasal'tslöndunum og þó einkum
Gyðingar og nokkrir grfsk-kaþólsk-
ir sértrúarflokkar fengu að kenna á
hinni nýju stefnu, eins og síðar skal
vikið að. Einhver helzti forkólfur
hennar var Pobjedonostzew, er i 25
ár var formaður ihinnar helgu
“synodu”, en svo kallast nefnd skip-
uð æðstu 'höfðingjum rússnesku
kirkjunnar; hefir hún æðsta vald í
öllum málum hennar undir forræði
keisara. Skal hér sagt Jítið eitt frá
þesisum einkennilega manni og skoð-
unum hans:
Pobjedonostzew hafði verið kenn-
ari Alexanders 3. og bræðra hans.
Hafði hann á þá mikil áhrif og héld-
úst þau við, er þeir voru orðnir full-
ornir. Pobjedonostzew var stórvit-
ur imaður og hámenfcaður á flestum
sviðum, þrekmikill með afbrigðum
og kunni hvorki að ihræðast menn
né mótblástur. Hann hafði allnáin
kynni af mcnning og bókmentum
Vesturevrópuþjóða, en fyrirleit þær.
Hann kvað heill ríkisins undir því
komna, að náið samband og sam-
vinna væri milli ríkis og-kirkju.
Þjóðfélaginu væri einu sinni svo far-
ið. að þar þyrfti að vera eitthvert
vald er allir lyti möglunarlaust, og
styrkti hins vegar einstaklinginn í
baráttunni við sínar holdlegu fýsn-
ir; en þessi barátta ein gæti gert
menn farsæla. Rússland stæði að
því leyti miklu betur að vígi en
Vosturlönd að það hefði aldrei haift
neitt að segja af baráttunni mil'Ii
ríkis og kirkju eða af skynsemistrú-
ar-menningu Vesturþjóðanna. Þess
vegna bæri því að leiða hjá sér allar
nýjungar þessarar menningar, svo
sem istjórnskipunarlög, þingræði,
stéttabaráttu og forræð borgara-
stéttar. Þær vrori hvort sem er skil-
getin börn sjáHsclskunnar, og af
þeim hlytist ilt eitt. Aftur á móti
ætti keisaraveldi og kirkja að taka
höndum saman og láta allar stéttir
ganga sér á hönd til iheilla og hags-
muna öllum aimenningi.
Skulu þar nsest taldar nokkrar
ráðstafanir stjórnarinnar er gerðar
voru f anda þessa manns og annara
afturhalds'sinna.
Vald umdæmaráða (semstvóa) var
töluvert’skert. Ritvarzlan var hert
og tekið uiip strangt og smásmug-
legt eftirlit með háskólakennurum
og stúdentum. Lögregluþjónum var
fjölgað að miklum mun og valda-
svið þeirra ,svo stórlega aukið, að
eignir manna, velfcrð og lff voyu að
heita mátti ofursold geðþótta þeirra.
Á hinn bóginn lót lögreglustjórnin
sig litlu skifta siðspiilling og mútu-
girni rússneskra embættismanna.
svo að lestir þessir ifóru í vöxt í stað
þess að þverra. Lotos skerti stjórn-
in á ýmsan hátt rébtindi einstakra
þjóða og þjóðflokka í rfkinu og
bygði út tungu þeirra og trú, en
þröngvaði þeim aftur á móti til þess
að taka upp rússnoska tungu og
grískkaþólskan sið. Verstu meðferð
sættu þó nokkrir grísk-kaþólskir
sértrúarflokkar bg Gyðingar.
Á síðustu stjórnarárum Alexand-
ers 2. höfðu rússneskir bændur og
borgarar kpmið af sfcað Gyðinga of-
sóknum hér og hvar f ríkinu. Voru
þær oftast sprottnar af þjóðarhatri,
af hleypidómum og fáfræði, eða þá
af því að mönnum lók öfund á dug-
naði Gyðinga og velgengni. En nú
tók tjórnin að snúast gegn þeim, og
skömmu eftir 1890 voru þeir að und-
irlagi stjórnarinnar reknir svo þús-
undum skiifti miskunarlaust burt úr
mörgum borgum. Auk þess nutu
þeir í mörgum greinum ekki sömu
réfctinda sem aðrir rússneskir borg-
arar og ekki alllsjaldan lögðust yfir-
völdin á eifct með fáfróðri alþýðu
að leika þá sem sárast.
Það var því engin furða, þó þjóðir
þær og trúarflokkar, sem voru svo
grátt leiknir af ' istjórninni, fyltust
gremju og hatri til ihennar. Það
jðk á óánægju manna með stjórnina,
að henni fór illa úr hendi að ráða
bót á ýmsum vandkvæðum og vand-
I ræðum er leiddi af uppskerubresti
og hallæri. Margir Rússar, sem far-
ið höifðu af landi burt, blésu eldi að
kolunum með æsingaritum, er voru
flutt inn á laun frá öðrum löndum
eða preníuð f leynprentsmiðjum
byltingamanna í Rússlandi. Alt
þetta varðxtil að magna mikla mót-
spyrnu á hendur stjórninni, og bylt-
ingamenn fcóku aftur að færast i
aukana, og vinna stöku vfg. Mark-
mið þeirra var í öllum höfuðatrið-
um hið sama og frjálslyndra manna,
—að fá stjórnarskipunarlög og þjóð-
kjörið þing. Meðal hinna mentuðu
stétfca fór að bóla á þeim hinum
sömu kröfum og einstaka umdæma-
dirfði-st jafnvel að bera þær fram.
Jafnvel sumir slavofilar voru á því,
að æskilegt væri að taka upp ráð-
gjafarþing, svipuð þeim, er átfcu sér
stað fyr á tímum.
Nikulás 2. (1894—1917) tók við ríkj-
um eiftir dauða föður síns, Alexand-
ers 3. Vonir þær, sem frjálslyndir
monn gerðu sér um ríksstjórn hans,
brugðust skjótt, því að keisari tók
iað fram í svari sínu til fulltrúa
umdæmanna, er í konunghoGlum
bænarskrám höfðu látð í ljós, að
>eir vonuðust eftir umbótum á
stjórnarfarinu, að slík umimæli um-
mæli væri heimskulegir draumórar
og að hann væri fastráðinn í “að
halda uppi friðhelgi alveldisins að
dæmi hins ógleymanlega föður
síns.” Pobjedonostzew og alvalds-
sinnar úr flokki slavofiJa réðu sem
áður lögum og lofum. Annars er
>að enn sem komið er miklum erfið-
leikum bundið, ef ekki alyeg ókleift
að gera^sér rétta og glöggva grein
fyrir lyndiseinkunn Nikulásar og
hvern þátt hann muni hafa átt i
ýmsum stjórnarráðstöfunum, sem
honum eru eignaðar. En óhætt mun
að fullyrða, að hann hefir frá upp-
hafi vega sinna verið taugaveiklaður
maður og draumlyndur, ístöðulaus
og kviklyndur og hneigður til anda-
trúar og allskonar hindurvitna. Fór
því sem oft vill verða, að “alvald-
inn” varð leiksoppur í höndum óbil-
gjarnra og harðvítugra misindis-
nnanna. Stjórnin varð jafnvel gjör-
ræðisfyllri en á stjórnarárum föður
hans og á öllum sviðum drotnaði
megn áþján og mitoið skrifstofurlki.
!>ó kastaði fyrst tólfunum, þegar
Plehve varð innanríkisráðherra 1902
Hann hafði áður verið emættismað-
ur í lögregluliðinu og í innanríkis-
ráðifheytinu og síðar ráðherra fyrir
Finnland. Hann tók sér fyrir hend-
ur að treysta einveldið og brjóta
á bak aftur með ósvegjanlegri harð-
ýðgi alt sem því gat staðið einhver
ótti eða háski af. Hann taldi sér
skylt að kúga á allar lundir þjóðir
þær og trúarflokka, er virtust sízt
gefa samþýðst rússnesku þjóðerni
og grísk-katólskum sið, og komu því
margar * stjórnarráðstafanir hans
einkar hart niður á Finnum, Arm-
enfumönnum og Gyðingum Skal
því næst drepið lítið eitt á atferli
Rússastjórnar við þessar lýðskyldu
smáþjóðir.
Frelsi og sjálfstæði Finna hafði
lengið v-erið Plohve og öðrum aftur-
haldsmönnum þyrnir í augum. Ár
ið 1899 hafði ikeisari að undirlagi
þeirra, en þvert ofan í stjórnarlög
Finna, gefið út opið bréf, sem kvað
svo á, að lög sem vörðuðu alt ríkið
og þar á meðal Finnland, skyldu
sett, án þess að lögjafarþing Finna
hefði þar hönd f bagga með Kom
það fyrir ekki, að þingið mótmælti
þessari lögleysu og þjóðin sendi
keisara 500 manna sendinefnd með
ávarp, til þess að fá hann til að
taka aiftur opna ibréfið, en meir en
520,000 Finnar höfðu skrifað undir
ávarpið. Síðan færði Rúfesastjórn
sig upp á skaftið og svifti þingið að
kalla mátti lögjafarvaldi í málum,
sem að einhverju leyti snertu “hags-
muni ríkisins”, þó að þau væru í
raun réttri finsk sérmál. Næstu ár
þar á eftir var Finnland svift hinum
þarlenda her, sem þar hafði verið til
þessa, og jafnframt settar nýjar regl-
ur um liðsútboð; fundaifrelsi manna
var skert og kveðið svo á, að stjórn-
arerindi og emibættisbréf skyldu
skráð á rússnesku og rússnesk
tunga kend í skólunum. Loks var
Bobrikoff landstjóra á Finnlandi fal-
ið alræðlsman nsvakl. Hófst nú
mesta harðstjórn þar í landi: fjöldi
dómara og annara embættismanna
voru reknir frá embætfcum, menn
voru fyrir litlar eða engar sakir
færðir í fangelsi eða gerðir landræk-
ir, bréf manna voru hremd, blöð og
tímarit gerð upptæk og skólum lok-
að. Rlestiir Finnar andæfðu stjórn-
lagarofinu og lögleysunum með
staðfestu og stillingu, en varaðist
ofríkisverk.
Kákasuslönd byggja au.k Tattara
og Rússa allmargir kristnir Armen-
fumenn. Sumir þeirra höfðu lagt lag
sitt við rússneaka byltingamenn, en
í .hefndarskyni svifti Rússastjórn
kirkju þe&sara Ainneníumanna eign-
um sínum og amaðst við tungu
þeirra á ýmsan hátt og lét loka skól-
um þeirra.
Árið 1903 og næs*w ár á eftir gengu
miklar Gyðinga ofsóknir og mann-
dráp í ýmsum borgum Suður- og
Vestur-Rússlands. Fjöldi manna
\
misti þar líf sitt og aleigu og aðrir
flýðu allslauisir til Ameríku. ■ Það
varð aldrei uppvíst, hverjir voru
frumkrvöðlar þessara illræðisveka,
en ýmislegt bendir á, að rússneskir
embættismenn og leynilögreglan
hafi verið við þau riðnir. Það er
víst, að keisari veitti mönnum oft og
einatt uppgjöf saka, er voru dæmdir
fyrir Gyðingamorð og ofóknir.
(Framh.)
-------o------
Fróðleiksraolar
(Eftir “Heimilisblaðinu.”)
f Kína koisfcar 1 kg. af góðu te-
grasi 10 aura.
* * *
í Virgina rfkinu í Ameríku er á
einum stað neðanjarðar járnbraut-
brautargöng, 457 metra á lengd, gerð
af sjálfri náttúrunni. í því ríki er
líka steinbrú, sem liggur yfir stórt
vatnsfall; hún er einnig náttúrunn-
ar smíði.
* * *
Gasnámur miklar eru nýlega
fundnar í nánd við Klausenburg i
fylkinu Siebenburgen í Rúmeníu.—
Hina stærstu þeirra hefir ríkið
keypt. Þar framleiðir jörðin sjálf
gas, sem reynst hefir mjög vel. Þeg-
ar kemur 370 metra niður í jörðina,
streymir gasið fram með öskrum og
ógangr, dunum og dynkjum; á að
gizka 800,000 kubikmetra framleiðir
jörðin þarna daglega og er það
miklu meira en framleitt er í nokk-
urri gasstöð í heiminum á sama
tíma. Gas þetta gefur ágæta birtu
og er hitamikið.
* * *
Læknir einn í Japan er svo skelk-
aður við sóttkvcikjur að hann hef-
ir lá'ýð gera sér hús með tvöföldum
glerveggjum, en á milli þeirra er fylt
með natrónsalti og hitinn í húsinu
er alt af hinn sami. Frá gluggum og
hurðum er eins gengið, og loftið
hefir að eins aðgang að herbergjum
hússins í gegn um haganlega til-
búnar vatnssíur.
* * *
Flugmönnum er það nauðsynlegt,
að vera stöðugt heitir á höndum og
fótum, svo að iþeir með leikni og lip-
urð geti höndum farið hinar vanda-
sömu vélar, s.ein þeir eiga að stjórna.
Nú er það vitanlega ómögulegt fyrir
þá að 'halda á sér hita um hávetur,
hátt yfir jörðu, þar sem loftið er
margfalt kaldara en niðri á jörð-
inni. Til þess^að bæta.úr þessu er
útbúin rafihi'.'a.leiðsla bæði í hend-
ur og fætur fhigmannanna, svo að
þeim er vel heitt.
VINNUFÓLKSEKLA er nú hjá bændum, en t>eir
geta komist af mecS því a8 brúka í stacSinn þær
ágætu vinnuvélar er afkasta miklu meS litlum
mannafla.
Hví ætti bóndinn að vera svo fastheldinn við hest-
ana—seina og kostbæra aðferð
starf srækj endur
(Trucks) og þar með spara kostnað
konar, flýta allri starfsrækslu
manneldis það fóður, sem
Sjálfhreyfi "truck” vinnur
sólarhita og ní
þarfnast hún engan
þá hún vinnur,
THE UNIVERSAL
CAR
One-Ton Truck - "$750
Runabout - - - - $575
Touring........$595
Coupe.........$770
Sedan........$970
Chassis.......$535
vera svo
-þegar allir aðrir
eru farnir að nota sjálfhreyfi-vagna
á flutningi alls-
og um leið spara til
hestar þurfa?
viðstöðulaust í brennandi
standi vetrarkulda. Ólíkt hestunum
hvíldartíma, eyðir aðeins fóðri
og að kveldi þarf hún mjög lítils eftir-
lits og bóndinn hefir meiri tíma til að sinna öðrum
snúningum. Líka má geyma hana í einufn fjórða
hluta þess pláss er hestar, vagn og aktýgi útheimta.
Það er misskilningur, að truck” sé að eins brúkanleg á troðnum brautum.
Ford “truck" má keyra yfir land þitt þvert og endilangt og brúka hana til að
flytja korn, kartöflur, áVexti, garðamat, áburð, eldivið, mjólk og hvað annað,
sem bóndinn hefir með höndum. Ferðhraðinn, tíminn er hún sparar og lágur
viðhaldskostnaður er alt mikið metið af þeim, sem brúka Ford "Truck". Ef
þú þarft hjálpar við, þá pantaðu þína Ford Truck í dag.
Við alla prísa legst stríðsskattur nema á Trucks og Chassis.
Ford Motor Company of Canada,
Limited
Ford - - Ontario
1 SLk Ll—A- IroilPrfjMkl! . <5
s i |H SSSt
s
jjna unn > I