Heimskringla - 31.10.1918, Blaðsíða 1

VOLTAIC RAFMAGNS ILEPPAR
Opið á kveidin til kl. 8.30
Þeear
Tennur
Þuría
AígeríSar
Sjáiö mig
DR. C. C. JEFFREY
“Hinn varkári tannlæknir”
Cor. Lokrd Ave. Ofc Xaln St.
IȾsrllej(cir og: holllr fleppnr, er vnrna
köldu or kvefi, llnn sÍRtnrverkl
hahla fötnnum Jnfn heitum numnr
vetur, ðrva hlððránlna. Alltr n*tfu að
hrAka 1>A. Ileztn tef(un«lin ko.star 50
eent. — Nrfnið ntirrð.
Peoples Specialties Co.
Dept. 17. P.O. Box is:m. WIN.MPEO
XXXIII. ÁR.
WINNIPEG, MANITOBA, 31. OKTÖBER 1918
NÚMER 6
Fríðar umleitanir
Miðveldanna
halda áfram.
I byrjun þessarar vik.u sendu
MiSveldin aS heita mátti aamtímis
tvö skeyti til Wilsons Bandaríkja-
forseta. Kom skeyti ÞjóSverja þó
ögn á undan, og hljóSar sem fylgir
í íslenzkri þýSingu:
'Stjórn Þýzkalands hefir nú í-
hugaS svar forseta Bandaríkjanna.
Forsetinn veit um þær víStaeku
breytingar, sem hafa átt sér staS
og nú er veriS aS framkvæma á
stjórnarskipulagi þýzkrar þjóSar.
Fyrir friSarumleitunum öllum er
nú staSiS af stjórn fólksins.í hvarr-
ar höndum hvíla, raunverulega og
samkvæmt stjórnskipulagi, völd til
allra ákvarSana. Hermálin verSa
einnig aS hlíta úrskurSi þessa
valds (þjóSarinnsu"). Þýzka
stjórnin bíSur nú eftir tillögum um
vopnahlé, sem er fyrsta sporiS í
áttina til réttláts friSar og sem
lýst hefir veriS af forsetanum í yf-
irlýsingum hans."
Vafalaust hefir vakaS fyrir
stjórnendum Þýzkal. aS forSast
alla orSmælgi í þetta sinn og hafa!
skeyti sitt stutt og laggott. En hætt
er viS aS bandamenn krefjist ein-
hverra ábyggilegri sannana um
stjórnarfarslegar breytingar á
Þýzkalandi, en slíkar staShæfingar
stjórnmeSlimanna þýzku hafa til
brunns aS bera. Framkoma þýzkr-
ar stjómar í liSinni tíS hefir alls
ekki stuSlaS til þess aS glæSa
traust bandaþjóSanna á orSheldni
hennar. — Ekki er haldiS Wilson
muni svara skeyti þessu og þaS
næsta á teningi verSi (vopnahlés-
skilmálar bandamanna. Engir
ganga aS því gruflandi, aS skil-
málar þeir verSi hinir ströngustu
og þannig frá þeim gengiS aS þeir
Hann var sonur þeirra hjóna, Jóns GuSmunds-
sonar og Steinunnar Magnúsdóttur, konu hans, sem
búa í HnausabygS í Nýja Islandi. Var hann fædd-
ur þar og ólst upp hjá foreldrum sínum. GuSni sál.
gekk í 223. herdeildina 13. marz 1916, og var viS
æfingar í þeirri deild þangaS til hann lagSi af staS
frá Wmnipeg 22. apríl 1917. Eftir tæpra tveggja
mánaSa dvöl á Englandi veiktist hann af liSagigt
og lá hann þar á sjúkrahúsi í 5 vikur. ÁSur en hann
kom þaSan út aftur var deild hans skift og nokkuS
af henni sent til Frakklands; varS hann því viSskila
viS félaga sína. Hann var viS heræfingar á Eng-
landi þangaS til í nóvember 1917; þá var hann
sendur til Frakklands meS 78. herdeildinni. 1 þeirri
deild var hann eftir þaS og oftast í skotgröfunum í
næstu 10 mánuSi. Þá særSist hann og dó af sár-
um nokkru síSar.
GuSni sál. var góSur sonur foreldra sinna og
ástríkur bróSir systkina sinna, var vonin og tilhlökk-
unin sæl aS fá aS sjá hann aftur, og þá bjargföstu
trú hafSi hann, aS hann aetti afturkvæmt til for-
eldra-húsanna. En vonbrigSin urSu sár, þegar sorg-
arfréttin barst um fráfall hans. Hann var 26 ára,
þegar hann lézt; hinn mannvænlegasti maSur og
drengur hinn bezti; þrekmikill og kappsamur viS
skyldustörf sín öll. Hann tók mikinn þátt í félags-
málum og er því sárt saknaS af mörgum í bygSinni.
Auk hinna saknandi foreldra syrgja hann einnig
5 systkini, 2 bræSur og 3 systur. BæSi foreldrarnir
og systkinin biSja blöSin aS flytja séra Jóhanni
Bjarnasyni þakklæti fyrir hina ágætu minningar-
raeSu, sem hann flutti í Hnausa kirkju 6. október.
SömuleiSis þakka þau öllum þeim, er meS bréfum
og sendingum vörpuSu ljósi á leiS hans í fjar-
laegSinni.
fyrirbindi alla sviksemi frá hálfu
þýzku stjórnarinnar.
Skeyti Austurríkis er lengra og
ítarlegra. Af mörgum skoSast
þaS sem tilboS frá hálfu stjórnar-
innar austurrísku aS gefast upp
skilmálalaust. AS minsta kosti
hikar hún ekkert aS samþykkja
allar tillögur Wilsons og lýsir yfir
sterkum vilja aS stofnaS sé til
vopnahlés á öllum svæSum. Er
því haldiS fram, aS ekkert sé
þessu til fyrirstöSu lengur, þar
sem stjórn Austurríkis hafi viSur-
kent réttindi allra þjóSa, er undir
Austurríki og Ungverjaland koma,
sérstaklega Czecho-Slovaka og
Jugu-Slava. AS endingu er lagt
fastlega aS forsetanum aS hrinda
af stokkum friSar umræSum þaS
allra bráSasta.
Austurríki er nú án vafa aS
þrotum komiS í stríSinu, og þar
sem Tyrkir biSja nú um sérstakan
friS, eru fylstu líkur til aS óSum
fari úr þessu aS þrengja aS ÞjóS-
verjum og þeim aS verSa nauSug-
ur einn kostur aS gefast upp. Eins
og nú horfir virSist næst aS halda
aS friSur eigi ekki langt í land.
Enn er þörf fyrir peninga ySar.
— KaupiS Victory Bonds.
hafa bandamenn komist áfram
meir og minna.
ÚtlitiS er því alt anaS en glæsi-
legt, hvaS ÞjóSverja snertir. All-
ar tilraunir þeirra aS stemma stigu
fyrir áframhaldi bandamanna hafa
mishepnast aS svo komnu og ein-
lægt koma yfirburSir hinna síSar-
nefndu betur og betur í ljós.
Þýzka þjóSin heima fyrir er nú
vafalaust aS fyllast af óhug mikl- 1
um og henni aS verSa augljósar|
þær tálvonir, sem hún hefir veriS
dregin á frá því fyrsta. Séu þær (
fréttir sannar, aS hún hafi, undir
hinu nýja skipulagi á Þýzkalandi, J
meiri völd en áSur, ætti þetta áS
koma af staS röggsamlegum at-1
höfnum hennar áSur langt líSur. I
Sízt væri þá fyrir aS synja, aS
alger stjórnarbylting ætti sér staS
á Þýzkalandi.
Almennar fréttir.
CANADA.
Tilkynt var á laugardaginn aS
uppskeruvinnu - leyfi hermanna
hér í Canada hefSi veriS fram-
lengt til 15. nóv. næstkomandi.
Var leyfi þetta áSur takmarkaS
viS 31. þ.m. Um 1,500 hermenn
eru nú viS uppskeruvinnu. Sagt
er, aS hin hagstæSa veSrátta og
hve mikil vinna á ökrum er enn
möguleg, sé orsök þess aS leyfi
þeirra hefir veriS framlengt.
ingi leit út um tíma sem þau
myndu hafa alvarlegustu afleiS-
ingar.
-----o------
Stórsigur Itala.
Sókn mikil er nú hafin á her-
svæSum Itala og vinna banda-
menn hvern sigurinn af öSrum.
ByrjuSu Italir fyrstu áhlaupin á
all-stóru svæSi meSfram Piave
ánni og þrátt fyrir ilt veSur og öfl-
uga vörn óvinanna vanst þeim
mikiS á strax í fyrstu. ÁSur langt
leiS, voru Austurríkismenn svo
hraktir yfir á þessa á eithvaS tíu
mílna svæSi til aS byHja meS og
mörg vígi tekin af þeim á austur-
bökkum hennar. Komust Bretar
yfir hana í grend viS Valdobia-
dene og fengu þar brotist gegn um
öll varnarvirki austan megin. Tóku
þeir Conegliano vígiS og í alt hafa
þeir tekiS fleiri þúsund fanga síS-
an sókn þeirra byrjaSi. ítölum
hefir einnig gengiS vel og er sagt
sex stórdeildir (divisions) á hliS
Austurríkismanna hafi mist um
helming manna sinna. Þegar þetta
er skrífaS segja fréttirnar um 16
þúsund fanga tekna í alt og sömu-
leiSis hafa Austurríkismenn mist
fjölda af stórbyssum , stórar birgS-
ir af skotfærum og öSru. Italir
sækja nú gegn þeim á 37 mílna
svæSi, frá Mont Spinoncia og Ro-
candelle og á öllu því svæSi verSa
Austurríkismenn aS hrökkva und-
Enn er þörf fyrir peninga ySar.
— KaupiS Victory Bonds.
Fallnir:
Arngrímur Grandy, Wynyard.
S. J. Eiríksson, Otto, Man.
E. Thorbergsson, Baldur, Man.
SærSir:
P. J. Bjamason, Winnipeg.
S. Bjömsson (sjúkur), Cold Spr.
R. Johannsson, Wynyard, Sask.
B. SigurSson, Winnipeg.
G. Reykjalín, Churchbridge.
K. Klemen3son, Silver Bay.
T. J. F. Johnson, Winnipeg.
F. H. Krístjánsson, Mozart.
Corp. GuSm. GuÖmundsson, Wpg
S. P. Tergesen, Gimli.
Ámi Bjömson, Baldur.
E. M. Olafson, Winnipeg.
Enn er þörf fyrir peninga ySar.
— Kaupið Victory Bonds.
Á vígsvæSum Frakklands og
Belgíu gengur viS sama, aS band.a-
menn sækja og hafa’yfirhöndina í
öllum viSueignurn. AS svo komriu
hafa ÞjóSverjar ekki getaS veitt
þeim viSnám aS neinu ráSi. Þeg-
ar þetta er skrifaÖ, eru Frakkar a*5
sækja fram hægra megin viS Lys
ána og hafa komist til járnbrautar-
innar milli Preteghem og Waereg-
hem og virÖist sem ÞjóSverjar séu
þarna á hröSu undanhaldi. Milli
Oise og Serre hafa Frakkar sömu-
leiSis veriS aS brjótast áfram í
seinni tíS og óvinirnir þar litla
vörn getaS veitt. Alt bendir því
til þess, aS mótstöSukraftur þeirra
þýzku sé nú óSum aS þverra og
þeir eigi ekki annars úrkosta en
reyna aS forSa sér sem bezt
þeir geta.
ViS Valenciennes hafa átt sér
staS orustur miklar og hefir banda-
mönnum orSiS þar töluvert á-
gengt. Mótsókn ÞjóSverja á
þessu svæSi hefir engan árangur
boriS aS svo komnu, og haldiS aS
þeir muni þarna neySast til aS
leita undan áSur langt líður. Fyr-
ir norSvestan Verdun hafa Banda-
ríkjamenn veriS aS sækja síSustu
daga og þótt ÞjóSverjar hafi viS-
haft allan þann kraft til varnar, er
þeir eiga völ á, hafa þeir þó orSiS
að lúta í lægra haldi í öllum aSal-
viSureignum. Fyrir austan Meuse
ána eru þeir fyrnefndu líka stöSugt
aS þokast áfram og hafa þar tekiÖ
mörg vígi á sitt vald.
Nú síSustu daga hafa staSiS yf-
ir þrjár aSal orustur og sem allar
hafa snúist bandamönnum í vil.
Bretar hafa veriS aS sækja í átt-
ina til Mons og nú á stóru svæSi
komnir aS Valenciennes-Hiram
járnbrautinni og í einum staS yfir
hana. Fyrir austan Laon hafa
Frakkar sótt viS þann árangur, aS
þeir hafa komist þar tvær mílur á-
fram á átta mílna svæSi. ÞriSja
orustan hefir átt sér staS á 17
mílna sVæSi milli Sissones og Cha-
teau-Porcien og á öllu því svæSi
Stærsta sjóslys í sögu Kyrra-
hafsstrandar skeSi á sunnudags-
kvöldiS þann 2 7. þ.m., er skipiS
“Sophia" fórst meS skipshöfn allri
og farþegum í hinu svo nefnda
Lynn sundi, mitt á milli Skagway
og Juneau í Alaska. Var skipiS á
leiSinni frá Skagway og lagSi af-
staS þaSan á miSvikudagskveldiS
hlaSiS fjölda af farþegum, körl-
um, konum og börnum. Hrepti
snjóstorma og ilt veSur mjög í
fjórar klukkustundir og, aS haldiS
er, hraktist þá út frá réttri leiS.
Rak síSan upp á klettarif í ofan-
nefndu sundi, sat þar fast í fjöru-
tíu klukkustundir og þá haldiS ó-
hult, þó laskast hefSi þaS töluvert.
Loftskeyti voru send frá skipinu og
Bandaríkja skipiS "Cedar” var
sent farþegum og skipshöfn til
bjargar, en sökum afskaplegs ó-
veSurs er þá var á skolliS, reyndist
þetta til einskis. SkolaSi óveSriS
skipinu “Sophia” af klettarifinu,
svo þaS sökk meS öllu, sem um
borS var. Um 346 manns fórust.
Þorbergur Eiríluir
Andrésson, Þorbergsson
Þrátt fyrir strangar varúSarregl-
ur heilbrigSisdeildarinnar heldur
spanska veikin áfram aS útbreiS-
ast hér í borginni. Á þriSjudags-
morguninn sögðu skýrslur 1,203
manns hafa lagst í henni í alt síSan
hún fyrst gerSi vart viS sig og 34
höfSu þá dáiS. SömuleiSis held-
ur veikin áfram aS breiSast um
vesturlandiS alla leiS til hafs og
vir,ðist fara hratt yfir. Af síSustu
fréttum aS dæma er hún ögn í
rénun í sumum stöSum austur-
fylkjanna, en yfir heila tekiS er þó
útlitiS þar full-ískyggilegt enn þá.
Verkföllum í korngeymslustöS-
um eystra er nú sagt lokiS. Ekki
hafa verkfallsmenn fengiS kröfum
sínum framgengt aS svo komnu,
en hafa tekiS til starfa aftur gegn
þeim skilmálum, aS skipuS sé
málamiSlunarnefnd til þess aS
ráSa til Iykta þrætumáli þeirra og
verkveitenda. Þar sem verkföll
þessi hnektu svo mjög kornflutn-
Fallin er þessi unga hetja, aS eins 1 8 ára, sem af
sjálfshvötum barSist í þágu frelsisins og lét svo líf
sitt fyrir hugsjónir lýSfrelsis og mannréttinda.
Nafn hins fallna er: Þorbergur Eiríkur, sonur And-
résar Þorbergssonar og Pálínu GuSmundsdóttur frá
Húsavík í S.-Þngeyjarsýslu (nú á Baldur, Man.).
Þorbergur E.iríkur var fæddur á Flúsavík 2 1. maí-
mánaSar áriS 1900, fluttist hingaS meS foreldrum
sínum áriS 1912; gekk í 223. herdeildina 1. marz
1917 og fór meS henni 23. apríl sama ár til Eng-
lands. Fór til Frakklands 8. okt. sama ár og hefir
síSan mest af tímanum veriS í skotgröfum. unz
hann féll 1 0. október 1918. Þorbergur heitinn var
mjög efnilegur unglingur, meS skarpar gáfur, og
líkamsburSi og kjark óbilandi, eins og hann á kyn
til. ÞaS er haft eftir honum, þegar stórskotahríSar
óvinanna stóSu sem hæst: “Nú förum viS aS fá
tækifæri aS mæla þeim í sama mæli, og gaman væri
ef félagar okkar frá Baldur væru nú komnir.”
Þessum og fleiri kjarkorSum mælti hetjan unga,
þegar hættan var sem mest.