Heimskringla - 31.10.1918, Blaðsíða 3

WINNIPEG. 31. OKTÓBER 1918
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSiÐA
fóru upp í bifreiðina og brunuðu
á stað.
En María stóð upp og hélt á-
fram ferð sinni til læknisins.
Það 8em hann sagði henni og
smásýningin í skemtigarðinum
gjörði þenna fagra sumardag
skuggafullan í sálu hennar. Það
fór alt að sýnast eins og það í raun
og veru gæti ekki verið virkileiki:
dagurinn, sólskinið.Georg, bifreið-
in, stúlkan ástúðlega og það sem
læknirinn sagði. Að eins sumars-
ins heiðblái himinn virtist Maríu
virkilegur og hún starði til himins.
“Eitt ár — að eins eitt ár” -
varir hennar titruðu hvað eftir
annað, rétt eins og af kuldahrolli.
Einn klukkutíma sat hún í litla,
græna skemtigarðinum og reyndi
að fá sjálfa sig til að trúa, skilja.
Svo blikuðu alt í einu augu hennar
af stóru hraustlegu brosi, og hún
sagði viðkvæmnislega: “Ó, —
gott og vel.” Svona fara konur,
sem eru mæður, að hughreysta
sjálfa sig.
Hún var hálft um hálft að hugsa
um, að leigja eina af þessum
skrautlegu bifreiðum, til þess að
fara heim í, því henni fanst hún
hörmulega þreytt. Og það sem
læknirinn hafði rétt áður sagt
henni, gjörði það að eins að afar-
mikilli heimsku að vera að spara.
En hún leigði samt enga bifreið-
ina. Hún vissi það, að eftir það
sem hún hafði séð í skemtigarðin-
um, þá mætti hún ekki gjöra neitt,
sem væri æsandi, ekkert heimsku-
legt eða í geðvonzku. Hún var
roskin kona og átti sex börn, en að
eins eitt ár eftir að lifa.. Hún
mætti ekki spilla þessu stutta ári
sínu með kærleiksleysi.
Svo hún brosti og hló þegar
börnin komu að mæta henni; og
hún lét kvöldverðarborðið standa
óhreinsað. Hún sagði stúlkunum
og drengjunum hlægilegar sögur
og fyndnis-skrítlur og jós yfir
’þau gátum. Þau þektu hana naum-
ast og þverneituðu að fara í rúm-
ið. I staðinn fyrir að sneypa og
krefjast hlýðni, þá hló hún aftur
og lét þau vera á flakki þar til þau
Ný
skáldsaga
Fjölda margir hafa
þegar pantað bókina
Pantið í dag.
Sagan “Viltur vegar”, eft-
ir Bandaríkja skáldið Rex
Beach, er nú sérprentuð
og rétt komin af press-
unni. Pantanir verða af-
greiddar tafarlaust. Sag-
an er löng—496 blaðsíð-
ur—og vönduð að öllum
frágangi; kostar 75 cent.
eint. Þessi saga er saum-
uð í kjölinn—ekki innheft
uieð vír—og því miklu
betri bók og meira virði
fyrir bragðið; og svo límd
í litprentaða kápu. Saga
þessi var fyrir skömmu birt
* Heimskringlu og er þýdd
af O. T. Johnson.
Sendið pantanir til
The Viking Press
IMITtD
O Tox 3171.
Winnipeg, : Canada
gátu naumast haldið uppéttum^
kollunum og þau gátu ekki lengur
haldið sér vakandi.
Þegar þau voru öll sofnuð í
rúmum sínum, fór hún frá einum
koddanum til annars að horfa á
þau. Og þegar varir hennar voru
að svíkjast til að titra, endurkall-
aði hún hið mikla ástúðarbros í
augu sín og sagði viSkvæmt hvað
eftir annað: “Gott og vel — ó,
gott og vel”
Bifreiðin kom með sínum möl-
unarhljóm heim í gegn um nætur-
kyrðina. Það var enn ekki fram-
orðið. María heyrði Georg kalla
upp út af því að borðið skyldi
ekki vera hreinsað. Hún hló hrein-
skilnislega og bað um styrk og
góðsemi — að eins góðsemi.
Hún sat við gluggann sinn í litla
ruggustólnum, sem hún hafði ætíð
setið í, til að hlynna að öllum
börnum síunm, ruggað sér í með
þau og þaggaS niður í þeim, þegar
þau grétu. Hún hafSi snúið á
ljósin, því hún þorði ekki að reiða
sig á sínar svikulu varir í myrkrinu.
Og hún hikaði ekki við að horfa í
augu manns síns, þegar hann kom
upp á loftið að leita að henni.
* v *
Hún vissi nokkurn veginn hvað
ske mundi, þegar hún sá Georg
fara með höndina ofan í vasa sinn.
Hægt rétti hún fram ískalda hendi
og Georg fékk henni litla fer-
strenda böggulinn, sem hún hafði
þegar séð einu sinni áður þá um
daginn.
Hún hélt fast um böggulinn í
hendi sinni og þrýsti að brjósti sér,
og svo sem í mínútu áður en hún
opnaði þetta, sneri hún höfði og
horfSi út um gluggann, út í nætur-
kyrðina fyrir utan gluggann sinn.
Svo smeigði hún spottanum af og
opnaði svo skartsmuna-öskjuna.
Georg horfði á hana. Á næsta
augnabliki varð hann að hlusta á
hennar einkennilega hlátur, hlátur,
sem hún var að reyna sitt bezta til
að láta vera sem fegurstan.
“Líkar þér það ekki?” spurði
hann, þegar hún starði á armband-
ið í hinu flauels klædda hulstri, en
hafði ekki enn hreyft hönd til að
| snerta.
“Það er mjög snoturt, Georg—
en varla nógu skrautlegt.”
Hann glápti undrandi.
“Ekki nógu gott? Nú, var það
eitthvað annað, sem þig sérstak-
lega vantaði? Eg get auðvitað
fengið því skift; nú, María, eg
borgaði fimtíu dollara fyrir þetta
armband.
“Já, eg trúi því, Georg. En Ge-
org, eg mundi ekki láta mér einu-
sinni detta í hug, að selja einn koss
þinn fyrir fimtíu dollara arm-
band,” sagði hún brosandi.
Þannig sitjandi í litla ruggu-
stólnum, við hliðina á vöggu
yngsta barnsins sagði María Georg
alt, sem hægt var að segja viSvíkj-
andi deginum; alt, nema þaS sem
gamli, víðfrægi læknirinn hafði
sagt henni. Það sagði hún honum
ekki.
Og þegar hún hafði lokið sögu
sinni, sneri Georg Lennard sér að
henni, í skömm sinni, ógæfu og
gremju, og endursagði henni alla
sögu þessara tólf sárbeisku ára. Og
eftir því sem hann hélt lengra á-
fram sögu sinni óx gremja hans
og endaSi seinast með þessum
beiskju-orðum:
“Það er alt þér sjálfri aS kenna.
Þú hefir sjálf leitt þetta yfir þig.
Hún er svo snotur og ljúflynd og
metur hvert smáræði, sem eg gef
henni. Og eg hefi verið glaður að
hafa hana til þess að eyða pening-
I um mínum fyrir. Eg hefi ekki
gjört þér neitt rangt til. Það hef-
ir hún ekki heldur gjört. Hún veit
alt um þig og börnin. Eg hefi sagt
henni það. Hún er unaðsleg og
góS. Eg hefi heldur ekki gjört
neitt á hluta hennar. En eg — eg
segi þér það, að eg mundi berjast
gegn öllum heiminum hennar
vegna.”
Hann varð næstum því æstur,
en það var hún sem sefaði og
huggaði.
“Þegiðu drengur—þegiðu, eg
veit það—eg veit það. Það er alt
mér að kenna, hvert einasta atriði
af því. Eg er ekki að neinu leyti
að kenna þér um. Og eg trúi því,
að þú trúir því að hún sé góð, trúi
öllu, sem þú segir, og því, að hvor-
ugt ykkar hafi gjört mér rangt til.
Og þú skalt hafa hana. Ó, hún er
ástúðleg, ástúðleg, og þú skalt
hafa hana—ó, þú skalt hafa hana,
eg lofa þér því — eg lofa—”
Hún var nú næstum ofsahrygg,
og þannig sátu þau nú, þessi Vesal-
•Fyrir Sjúkleik Kvenna
Dr. Martel’s Female Pllls hafa v«r-
115 eefnar af læknum og seldar hjá
flestum lyfsölum J fjóröung aldar.
TakiS engar eftlrllklngar.
ings maður og kona, en í kring um
þau sváfu börnin þeirra og ná-
búarnir.
Eftir stund, sem virtist eins löng
og klukkutímar, sagði María:
"Heyrðu Georg! Vegurinn út
úr þessu er léttur og auðveldur —
svo léttur. Þessi gamli læknir seg-
ir eg muni lifa að eins eitt ár—að
eins eitt ár. Og einn dagur er þeg-
ar liðinn. Hann lofar mér ári —
og auðvitað geturðu beðið svo
lengi — auðvitað muntu gefa mér
þetta ár líka. Eg hefi verið svo
grimmúðug í garð barnanna, eins
og eg hefi verið við þig. Gefðu
mér bara heimilið og börnin eitt
ár; gefðu mér tækifæri til að sýna
þeim þá ást, sem eg hélt að eg
hefði engan tíma til að sýna — og
gefðu mér að eins þetta eina ár, og
þá lofa eg þér lausn—eg lofa þér
—ó, eg lofa”
Nú grét hún og Georg var aS
reyna að skilja þessa nýju opin-
berunarbók.
“María—þú ert brjáluð ! Nú—
þú munt ekki deyja. Þessi gamli
auli—” Rödd Georgs hljómaði
grimdarlega, var höst og hann tal-
aSi eins og í andköfum, en þó
efablandinn.
Harðneskjan í rómi hans skáru
í hjarta Maríu, og sómatilfinning-
in, sem góðri 'konu er eiginleg,
veitti henni kjark og þerraði tárin
í augum hennar. Hún stóð upp og
horfði beint framan í mann sinn.
“Georg Lennard, ef eg dey ekki
innan eins árs, þá lofa eg því og
legg þar við drengskaparorð mitt,
eins og drottinholl kona, að eg
skal gefa þig lausan. Eins og drott-
inholl kona,” endurtpk hún og var
sem orðin slitnuðu sundur í geSs-
hræringunni. “Drottinhollusta,
það var það sem eg ætíð hélt að
ást þýddi. Að vera drottinholl,
að þjóna, að ala og annast börn
mannsins. En það sýnist sem eg
sé of gamaldags, alt of langt á eft-
ir tímanum.”
Svo blossaði alt í einu hennar
úttaugaða móðurhjarta, í næstum |
því ökyndilegt ofsaæði, af lengi
niðurbældri geðshræringu.
"Georg Lennard,” hrópaði hún,
“þú ásakar mig fyrir óánægju, ei-
lífa óánægju. En horfSu á mig, j
horfðu að eins á mig. Eg er þrjátíu j
og tveggja ára gömul. Eg á sex j
börn, og eftir eitt ár verS eg að j
deyja. Hefir það nokkurn tíma
komið í huga þinn eða nokkurs af j
ykkur karjmönnum, að ef við kon-
ur ættum færri börn, mundum við
síður vera hugsjúkar—síður út-
slíta okkur með þrældómsvinnu,
og myndum þá viðhalda okkar
litlu fegurð ófurlítið lengur?
Heldur þú að mér þyki ekki vænt
um fagra hluti, geti ekki metið
næði? Og veiztu hver kendi mér
þessa beisku sparnaðar aðferð,
brennimerkti inn í mig þessa voða-
hræðslu við ’fátæktina? Móðir
mín — vesalings móðir mín, —
þessi kona, sem var haldiS við svo
mikið annríki, kona, sem átti
sjálfselskufullan mann; hún hafði
sannarlega engan tíma til að vera
móðir sinna tólf barna. Eg var
hið fyrsta af þeim tólf, og beiskja
alls hennar lífs lenti í það að skapa
sál mína. Móðir mín dó ung, svo
ung, að hún skildi mér að eins eft-
ir minninguna um þreytulegt von-
arsnautt andlit og hræðsluna aS
erfðum.
"Það var grimm og sárbitur
gjöf, það fullvissa eg þig um, og
eignarhald mitt á þeim arfi hefir
valdið þér sorgar. En, Georg
Lennard, þessi sama móðir gaf
mér aðra dýrmæta gjöf; það var
drottinhollusta og trygð. Trygð
við sannleikann, trygð við skyld-
una og trygð við ástina. Þú hafS-
ir rétt til, eða fyllilega ástæðu til
að hafa óbeit á mér, fyrir mitt þó
aumkunarverSa hugleysi — en
hvernig vogaðir þú að gleyma
mínum beztu hliðuml
“En—ó, jæja", og María brosti
alt í einu og talaði aftur viðkvæmt
og blítt við manninn, sem sat
þarna sundukraminn fyrir framan
hana. "Ó, gott og vel—látum
það koma. Hvað sem kemur, á-
lykta eg, að það verði alt rétt og
gott fyrir mig. Og eg lofa þér
sannarlega, kæri — að eftir ár frá
deginum í dag, skalt þú vera frjáls
— algjörlega frjáls.”
Hún strauk viðkvæmri hendi
rétt í augnablik yfir hans niður-
lúta höfuð, og fór svo frá honum.
* * *
Þetta ár var hið undraverðasta
ár, sem húsfrú María Lennard
hafði lifað. Hún tók við öllum
þeim peningum, sem Georg gaf
henni og bað oft um meira. Hún
bara hló og hvíldist og horfði á
krónur rósanna og í fyrsta sinni
gaf sér tíma til að horfa á leiki
barnanna. Hún fékk sér kennara
til aS kenna sér að leika á slag-
hörpuna og var ifrið kát, þegar
hún fann aS hún gat leikið söng
barnanna á hljóðfærið.
Vegna frelsisins.
TIL YÐAR, er hafið til Canada
leitað eftir atvinnu og heimili,
kemur nú tækifæri til að sýna, í
verkinu, hversu mikið þér metið
þetta, yðar fósturland.
Canada er í stríði — hjálpandi til að reka til baka villimenn þá,
sem komu frá Þýzkalandi og ætluðu sér að verða drotnar heimsins og
þrælka íbúa hans. Peningar eru nauðsýnlegir til þess að kaupa fyrir
fæði, fatnað, byssur og skotfæri handa hermönnum Canada, svo þá
megi ekkert bresta til að geta unnið algerðan sigur yfir óvinunum, sem
nú eru allareiðu hálf-sigraðir.
Yðar peningar, borgaðir fyrir Victory Bonds, bætast við þær
stórkostlegu upphæðir, sem brúkaðar eru til að borga fyrir alt það,
er hermennirnir þurfa að hafa.
Þér eruð ekki beðnir að gefa eitt cent—stjórnin tekur við pen-
ingum yðar að eins sem láni.
Og hálfs-árslega borgar stjórnin yður rentur — góðar prócent-
ur — á þeim peningum, er yður veitist nú tækifæri til að lána henni.
Og á gjalddaga borgar stjórnin yður að fullu alt það fé, er þér
hafið lánað henni.
Þetta er því tækifæri fyrir yður til að sýna vilja yðar til aðstoð-
ar, þótt þér getið ekki barist á vígvelli fyrir Canada, sýna að þér séuð
viljugir að leggja eitthvað í sölurnar fyrir það eina, sem stríðandi
eða lifandi er fyrir — Frelsið.
Kaupið því Victory Bonds — sparið peninga til að kaupa fleiri
Victory Bonds — etið minna, kaupið minna af fatnaði, hættið við
sumar skemtanir yðar — og látið hvert cent, er þér getið sparað, í
Victory Bonds.
Til að sanna, að þér hafið trú á Canada —
Til að sanna, að þér viljið leggja eitthvað í sölurnar fyrir það
frelsi, sem þér njótið í Canada.
Issued by Canada’s Victory Loan Committee
in co-operation with the Minister ot Finance
of the Dominion of Canada.
Og nú klæddi hún sig ekki í
dauflitaða ódýra klæðnaði. “Á
morgun máske dey eg,” söng hún,
þegar hún opnaði stóreflis vöru-
kassa, sem hún hafði pantað frá
borginni.
“Ó, María, hvað það er skemti-
legt að sauma fyrir þig,” sagði
smávaxna saumakonan inni borg-
inni við hana. “Og þú klæðist
líka svo vel.”
“Eg verð að gjöra það. Eg er
að klæða mig fyrir ömmu mína og
móður, og uð vet fyrir hvað
margar dauðar sálir,” svaraði
María smávöxnu konunni, sem á-
leit, að María væri hreinasta
ráðgáta.
Fyrir Georg voru dagarnir eins
og nætur-martraðar draumur, með
svörtum útþöndum köflum svefns
og vöku. Það fyrsta, sem hann
framkvæmdi, eftir hina umgetnu
voðanótt, var að fara til gamla
læknisins. Læknir þessi hafði
verið hreinn og beinn við Maríu,
en um leið innilegur. En hann
var bæði hranalegur og ómannúð-
legur við Georg.
“Já—ár. Auðvitað—æfinlega
möguleiki, ef hún vildi vera róleg
og gjöra ekkert. En hún er ein af
konum þeim, sem ekki getur verið
kyr, eða setið auðum höndum.
Hvar varst þú, þegar síðasta barn-
ið fæddist? Hví var ekki betur
um hana hugsað? Og hví léztu
hana fara á flakk? Hvers vegría
léztu hana ekki koma fyr til mín?
Henni að kenna—henni að kenna.
Engin kona, sem er nokkurs virði,
gáir að sjálfri sér. Hún veit ekki
hvernig á að fara að því. Mundi
ekki gjöra það, þó hún vissi það.
Hvílíkt flón ertu, að vita þetta
ekki? Vertu sæll.”
konu, sem var skynsöm, sístarf-
andi; konu, sem hafði fyrir löngu
gleymt, hvernig ætti að setja upp
ólundarsvip og hverrar hugmyndir
um ást voru öðruvísi. Georg var
hissa á ólundarsvip ástúðlegu
stúlkunnar. Eftir nokkurn tíma
varð hann þreyttur á því að horfa
á hann. Og smátt og smátt fór
hann að skoða stúlkuna með öðr-
um augum. I fyrsta sinni fór hann
að hugsa um hana á heimili, með
börnum hangandi í hennar fína
klæðnaði. Georg fyltist' efa og
löngun eftir friði og einveru náði
haldi á honum.
Hann fór að verða seinn að
mæta henni á tilteknum tíma og
var stúlkan þá ekki einungis með
fýlusvip, heldur rigsaði svo að
kembdi aftur af henni; ekki eins
og kona, sem hafði orðið fyrir
rangindum, heldur eins og krakki,
sem búið væri að spilla með of-
miklu dálæti. Georg datt í hug
andlitið á Maríu framan af árun-
um, sem æfinlega var svo ánægju
legt, jafnvel þó hann væri sjálfur
leiðindafullur. Og hann var hvata-
maður að þeirra næstu fyrirtekt.
Hún kom aldrei. Og hann lét
fremur reka á reiðanum, heldur en
hitt; svaraði stundum bréfum
hennar, en stundum lét hann það
misfarast, af ásettu ráði.
Og heimilið fór að verða svodd-
an ánægju og huggunarstaður um
þessar mundir. María var nú slík
fíninda kona og svo elskuverð og
hugljúf og fram úr skarandi móðir.
Hann sat oft í sérstöku horni með
fréttablaðið sitt, og horfði meira á
hana út undan því, heldur en hvað
hann las í blaðinu. Stundum var
unaðsblærinn á andliti hennar,
þegar hún brosti að yngsta barn-
inu, orsök þess, að hann fékk sting
fyrir hjartað og meðaumkvun —
meðaumkvun með henni eða sjálf-
um sér, hann vissi ekki hvort held-
ur var.
Hann var farinn að kenna í
brjósti um sjálfan sig. Fallega
stúlkan, það sá hann nú, var að-
eins skemt barn, sem í iðjuleysi og
af eyðslusemisnáttúru hafði þó í
sakleysi sínu og af meðaumkvun
látið honum í té sína óþroskuðu
ást. Hennar meðskapaða fegurð
og blíða og hans eigin velsæmi,
hafði verndað barnið frá mann-
orðsmeiðsli. Hann var lánsamur,
að hún var að eins barn, en ekki
hyggin og slungin veraldar kona.
Hann ætlaði að sleppa henni í
kyrð og vinsemd að lyktum. Hann
framkvæmdi þann ásetning gæti-
lega og gjörði það svo vel, að sá
j dagur kom ,að hún henti sér út úr
; bifreiðinni án þess að segja svo
! mikið sem vertu sæll. En í því
flaustri skildi hún eftir kápuna sína
í a'ftursætinu og hann komst í svo
mikla gleði-geðshræringu yfir því,
að vera laus við hana, að hann ók
bifreiðinni andvaralaust beint
heim í húsið, sem hann geymdi
hana í á bak við íbúðarhúsið sitt,
án þess að taka eftir kápunni.
(Nðurl. næst.)
Svo að Georg fór til baka til
lagsstúlku sinnar sér til huggunar,
og sagði sjálfum sér, aS það væri
von og möguleiki — jafnvel þessi
hræðilegi gamli grimdarseggur
hefði kannast við það. Stúlkan vaí
eins ástúðleg og sæt og nokkurn
tíma áður. En Georg var svo
sokkinn niður í áhyggjur um þess- j
ar mundir og ekki æfinlega vel
unplífgandi félagi. Fór þá stúlkan j
r\8 verða kenjafull. Það er eitt af
“inkaréttindum ástarinnar. En
Georg hafði verið giftur í tólf ár,
NÝTT STEINOLÍU UÓS FRfTP
BETRA EN RAFNIAGN EÐA GASOLÍN OLIA 1 111 * 1 *
Hér er tækifæri at5 fá hinn makalausa Aladdin
Coal Oil Mantle lampa FRITT. Skrifit5 fljótt eftir
upplýsingum. I>etta tilbotS vert5ur aftilrkallatS
strax og vér fáum umbotSsmann til at5 annast söl-
una í þínu hératSi. t>at5 þarf ekki annat5 en sýna
fólki þennan Aladdin lampa, þá vill þat5 eignast
hann. Vér gefum yt5ur einn frltt fyrir at5 sýna
hann. Kostar ytSur lítinn tíma og enga peninga.
Kostar ekkert at5 reyna hann.
BRENNUR 70 KL.ST. MEÐ EINU GALLONI
af vanalegri steinoliu; enginn reykur, lykt né há-
vafSi, einfaldur, þarf ekki a« pumpast, engin hætta
á sprengingu. Tilraunir stjórnarinnar og þrjátíu
og fimm helztu háskóla sanna aó Aladdin gefur
JrrtMvar MÍnniim melra IJóm, en beztu hólk-kveiks-
lampar. Vnnn Gull Medaltu á Panama sýning-
unni. Yfir þrjár miljónir manna nota nú þessa
undra lampa; hvít og skær ljós, næ»t daígsljósi.
Abyrgstir. Minnist þess, aS þér getiti fengió lampa
án þeMM n« bnrgn etlt einnMta cent. Flutningsglaldtó Vér nslrnm n n n
- - ‘ SpyrjitS um vort fría 10- OSKUmaOta
er fyrlr fram borgaó af ou.HpVi
daga tilboS, um þaS hvernig þér getiS fengiS einn af
þessum nýju og ágætu steinolíu lömpum ókeyptn. —
MANTLE LAMP COMPANY, 30« Alnildln Bnlldlng
Stærsta Stetnoliu Lampa VerkstæSi í Heimi
UMBOÐSMENN
WINNIPEG