Heimskringla - 26.12.1918, Qupperneq 7
WINNIPEG, 26. DLS. 1918
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSIÐA
Samkvæmt vitnisburði.
(Framh. frá 6. bls.)
"Eg krefst þess aS fá aS vita,
hvaS alt þetta á aS þýSa,” sagSi
Vilhjálmur byrstur; því nú þóttist
hann vita, hvaSa stórhýsi þetta
var, sem þeir væru komnir meS
!hann inn í. Hann vissi, aS þaS
myndi vera fangahús borgarinnar
og aS stóri maSurinn í einkennis-
búningnum væri lögreglustjórinn.
“ÞaS ætti aS vera þér deginum
ljósara, laxmaSur,” svaraSi stóri
maSurinn í einkennis búningnum.
“Þú ert fangi.”
“FangiJ” spurSi Vilhjálmur.
“Fyrir hverja sök? HvaS hefi eg
gert til saka?"
“Þú hefir gert tilraun til aS
hræSa peninga út úr mönnum
meS nafnlausum bréfum og hót-
unum.”
Vilhjálmur sá nú, aS stóri maS-
urinn í einkennisbúningnum var
aS fletta sundur böglinum, sem af
honum hafSi veriS tekinn og sem
hann hafSi fundiS undir steinin-
um í lystigarSinum. “ÞaS er svo
aem enginn vandi aS þekkja þessa
peninga,” sagSi hann svo, er hann
hafSi flett þeim sundur einum fyr-
ir einn og athugaS nákvæmlega.
“SjáSu tiil, HafliSi, hér eru mörk-
in á seSlunum svo glögg” og hann
sýndi manninum meS silkihattinn
seSlana, sem allir voru merktir
meS bláum krossi efst á horniS til
vinstri handar.
“Þú ert réttur, ka'fteinn,” svar-
aS HafliSi manninum stóra í ein-
'kennisbúningnum, sem viS þekkj-
um hér eftir sem “kaftein". “Þú
og liS þitt hafiS gert undursam-
legt vcrk í þessu sambandi.”
“ViS höfum ekkert gert nema
akyldu okkar,” svaraS kafteinninn
um leiS og hann sneri sér aS Vil-
hjálmi. “HvaS hefir þú aS segja
í þessu máli þér til varnar?”
“Ekkert annaS en þaS, aS mér
er algerlega ofvaxiS aS skilja hvaS
alt þetta á aS þýSa. Eg skil ekki
þenna skrípalei'k. Eg álít aS þú
og þiS hér skuldiS mér aS minsta
kosti útskýringu á öllu þessu,"
sagSi Vilhjálmur einbeittur.
“Já, vissulega er þaS ekki nema
sjálfsagt, aS gefa þér allar mögu-
legar útskýringar, þó þaS í raun
og veru sé einungis tímaeySsla.
Þessi herramaSur, sem þarna sit-
ur, er hr. Tobías HafliSi. Hann
er forseti í stjómarnefnd I. og P.
járnbrautarfélagsins. SíSastliSna
tvo daga hafa streymt inn til hans
nafnlaus bréf og honum hótaS í
þeim aS heimili hans skuli sprengt
í loft upp, ef hann ekki láti til-
tekna peninga upphæS undir stein
sem var tiltekinn í listigarSinum,
fyrir klukkan 9 í kveld. Fylgist
þú meS mér í sögunni?”
Vilhjálmur gat engu orSi upp
komiS í fyrstu. Hann starSi á
kafteininn meS munninn af undr-
un. ÞaS ^r horfinn drotnunar-
og stærilætis svipurinn af andliti
hans, sem einkendi svo mjög Vil-
hjálm dómara SigurSsson. Þú
meinar þó ekki aS segja aS eg—
eg —” stamaSi hann.
"Eg meina, aS þessi peninga-
böggull var skilinn eftir undir
þeim steini í lystgarSinum, sem til-
tekinn var, og voru seSlamir
merktir. Eg lét svo lögregluþjóna
vera í leyni skamt frá steininum,
svo þegar þú í kveld komst og
greipst agniS, þá tóku þeir þig
fastan, og nú ert þú hér. Þetta er
se gan; eg veit, aS þú skilur hana.
“Vissulega er þaS ekki meining
ySar, aS segja, aS eg hafi skrifaS
þessi nafnlausu hótunarbréf?
spurSi Vilhjálmur, sem ögn var
farinn aS ná sér aftur, og sem sá,
aS hér dugSi ekki annaS en vera
rólegur og taka hlutina meS still-
mgu.
“Hér þarf engra vitna viS,
maSur. Þú varst hjá steininum á
tilteknum tfma og tókst pening-
ana. ÞaS eru nægar sannanir
gegn þér.”
“En nú á eg eftir aS segja mína
sögu,” sagSi Vilhjálmur. “Eg
heiti Vilhjálmur SigurSsson og er
dómari í B......... héraSi. Eg er
hér aS eins sem gestkomandi í
þessum bæ; /ór aS heiman til aS
taka mér hvíld 'frá hversdagc-
störfum og áhyggjum.”
Kafteinninn brosti hæSnislega.
“Hefir þú nokkuS til aS sanna
sögu þína meS, herra dómar frá
B........?"
“Því er nú ver, aS eg hefi þaS
ekki hér. Vasar mínir voru rænd-
ir fyrir nokkrum dögum síSan, hér
í borginni. Veski mitt var tekiS
meS öllum peningum mínum í,
og þar voru einnig ýms bréf og
skjöl, sem hefSu getaS orSiS til
þess, aS sanna mál mitt. I morg-
un var eg kallaSur aS talsímanum
og reyndist þaS þá vera þjófurinn,
sem viS mig talaSi. Hann játaSi
aS hafa tekiS, veski mitt meS pen-
ingunum í og lét í ljós vilja sinn
og ósk aS skila peningunum aftur,
því hann hefSi aldrei tekiS þá
nema sem lán. Hann sagSi mér,
aS eg fyndi þá undir steini í lysti-
garSinum í kveld kl. 9. Þegar
þangaS kom og eg hafSi fundiS
peningana, stukku þessir tveir
msenn á mig, eins og köttur á mús
eSa lögregluþjónar á sökudólg, er
þeir hafa lengi leitaS aS.”
Kafteinninn og HafliSi skiftust
á gletnisfullu augnaráSi. “Þekkir
þú nökkurn hér í borg, sem gæti
sannaS hver þú ert?” spurSi kaf-
teinninn.
“Nei, hér þekki eg enga og eng-
inn þekkir mig, þaS eg til veit.”
"ÞaS sem þú hefir nú sagt,
sannar alls ekki neitt," sagSi kaf-
teinninn. “Saga þín mundi
trauSlega sannfæra kviSdóminn
um sýknu þína. Líkurnar eru svo
ster'kar á móti þér. Þú náSist
meS peningana þar sem hr. Haf-
IiSa hafSi veriS sagt í hótunar-
bréfinu aS skillja þá eftir, og
merktu seSlarnr sýna og sanna, aS
þetta eru sömu peningarnir, sem
hr. HafliSi lét setja undir steininn.
HvaSa meiri sannanir viltu fá.
“En þetta er sú stærsta heimska
og ifjarstæSa, sem hugsast getur.
Þú skalt fá aS gjalda, þó síSar
verSi, fyrir þetta gönuhlaup þitt
og flónsæSi, eSa nafn mitt er ekki
Vilhjálmur SigurSsson. Þú skalt
ek'ki hugsa, garmurinn, aS þér
haldist uppi aS fara svona meS
sáklausa og heiSvirSa menn, og
sízt áf öllu einn af dómurum hans
hátignar konungsins.” Vilhjálm-
var nú kominn í æst skap og nærri
búinn aS tapa valdi á tilfinningum
sínum. Þetta var alt saman svo
óvanalegt og óvænt, aS hans
gamla stilling varS álveg yfir-
buguS.
“Heldur þú þaS?” spurSi kaf-
teinninn meS hæSnisglotti, svo
gekk hann yfir aS talsímanum og
gaf einhverjar fyrirskipanir, sem
Vilhjálmur heyrSi ekki hverjar
voru. Svo sneri kafteinninn sér
aS hr. HafliSa: “Eg hygg, aS viS
höfum allar þær sannanir, sem
viS þurfum g^gn þessum manni,
sagSi hann; “þaS er því óþarfi
fyrir þig, aS bíSa hér lengur. Ef
etthvaS nýtt kemur fyrir, þá læt
eg þig vita."
Hr. HafliSi þakkaSi svo kaf-
teininum fyrir duglega og fljóta
frammistöSu í málinu; kvaddi og
fór út úr herberginu, en um leiS
og hann fór fram hjá Vilhjálmi,
leit hann til hans sigrihrósandi og
hæSnislega.
“TakiS þenna mann burt héS-
an og geymiS hann þangaS til eg
geri boS eftir honum síSar,” sagSi
kafteindinn til manna sinna, sem
komiS höfSu meS Vilhjálm og
beSiS höfSu þar inni.
Vilhjálmur gat naumast trúaS
aS hann væri meS öllu ráSi og aS
þetta væri virkilegleiki, sem væri
aS ske í kring um sig, er hann var
leiddur inn í fargaklefa og hruS-
inni læst aS baki hans. AS hann,
Vilhjálmur SigurSsson, dómari,
skyldi verSa hneptur í fangelsi
eins og stórglæpamaSur. ÞaS
var, aS honum fanst, alveg ófyr-
irgefanlegt. Og blóSiS ólgaSi í
öllum líkama hans eins og hver
taug ætlaSi aS springa. Hann gat
ekki skiliS hvaSa samantvinnuS
atvik þaS voru, sem komu honum
í þessar kringumstæSur. En svo
viS nánari athugun sá hann, aS
þetta var í raun og veru eSIileg af-
leiSing af atvikunum. Hann náS-
ist meS merkta peninga, er hann
hafSi sókt þangaS, sem manni var
meS hótunarbréfi nafnlausu skip-
aS aS setja þá. ÞaS, aS honum
var sagt í gegn um talsímann, aS
vitja sinna peninga á þenna staS
gat í raun og veru ekki réttlætt
hann í augum laganna. Hann
sá, aS afstaSa sín var örSug og
aS í augum laganna var hann sek-
ur samkvæmt vitnisburSi og at-
vikum og aS hver kviSdómur
myndi dæma hann sekan.
“VitnisburSirnir," tók hann
upp eftir sjálfum sér. “Vitnis-
burSirnir," þaS var aSal nótan,
sem hann hafSi spilaS á, í gegn
um allan sinn lagaferil og þaS,
sem hann hafSi bygt alla sína
dóma á. Ef nú aS dómari sá, sem
dæma átti í hans máli nú, fylgdi
sömu reglu og hann sjálfur hafSi
alla tíma fylgt, þá þurfti hann ekki
aS vera í neinum efa um, afdrif
sín, allar hans varnir myndu á-
rangurslausar; hann var sekur
samkvæmt vitnisburSum; hlaut
aS meStaka sinn dóm og sína
hegningu. Og hans lagavit sagSi
honum, hver hegnngin myndi
verSa. Hann var ófrjáls maSur í
mörg ár upp frá þessari stundu,
þrátt fyrir sakleysi sitt. "ÞaS er
hægt aS nota atvik og líkur á
þrælmannlegan hátt til aS vefja
manna netum, sem maSur losnar
aldrei úr." Hann mundi nú eftir
þessum orSum Margrétar dóttur
sinnar. Þau flugu eins og leiftur í
gen um huga hans og brendu sig á
sig á hjarta hans. Hann varpaSi
öndinni mæSilega. “Og þetta hef-
ir veriS mín atvinna í mörg und-
an farin ár.” Honum hnykti viS
hugsan sinni.
HurS á klefa hans opnaSist nú
meS braki og skrölti, sem vakti
hans af þessum hugleiSingum.
Frammi fyrir honum stóS stór og
illilegur lögregluþjónn, er skipaSi
honum aS fylgja sér eftir. Þeir
fóru inn í herbergi kafteinsins, hiS
sama og Vilhjálmur hafSi komiS
í fyrst.
Kafteinninn sneri sér aS Vil-
hjálmi meS harSneskjusvip og
maelti 'hárri raustu: "Þú ert nú
búinn aS leika lausum hala nægi-
lega lengi í bili og því ekki úr vegi
aS réttvísin haldi sinni verndar-
hendi yfir þér nokkurn tíma.
Hvert er nafn þitt?”
"Eg heiti Vilhjálmur Sigurðs-
son, eins og eg sagSi þér í fyrstu.”
"En þú Iaugst aS mér þá, og
lýgur aS mér enn þá. Eg hefi
símaS heim í héraS þaS, sem þú
sagSist eiga heima í, og kom
svariS rétt áSan. Mér er sagt, aS
Vilhjálmur dómari SigurSsson sé
á ferSalagi um þessar mundir í
Evrópu og geti því ekki veriS
hér.”
Einu sinni enn þá fann Vil-
hjálmur til þess hvaS ilt þaS
gerSi sér, aS ferSast undir gervi-
nafni. . "Eg get hæglega gefiS
þér útskýringar á þessu öllu sam-
an,” mælti hann, en fann þó um
leiS og hann talaSi orSin, aS þær
útskýringar myndu ekki koma sér
aS miklu liSi. "Eg var orSinn
yfir mig þreyttur og þurfti aS fá
mér hvíld. Eg vildi komast eitt-
hvaS burt þangaS sem enginn
þékti mig, svo eg mætti njóta
hvíldarinnar í næSi og án nokk-
urrar truflunar. Eg sagSi því
' skrifstofuþj óninrm aí jegja
1 um setn kynnu aS spyría e{tir
, mér, aS eg herSi fciSast -il
Lvropu.
“L.engi getur iit versnaS," sagSi
kafteinninn. “Sagan sem þú getj-
| ir um stolna vesltiS, er nógu síæm
1 þó þú fc—ri' eVki aS sr'?~Tt?> sSra
. sögu enn þá verri. Þú ert ekki
i
einu sinni snjall lygari, hvaS þá
annaS betra.”
Vilhjálmur stokkroSnaSi af
reiSi, en stilti sig eftr mætti, "ÞaS
minsta, sem þú getur þó gert,”
sagSi hann, “er aS viShafa móSg-
unarlaus orS eins og heiSarlegum
manni í þinni stöSu sæmir. Eg
get fulIvissaS þig um, aS þegar
þetta greiSist alt. sem verSur
bráSlega, ef hiS brezka réttlæti
fær fram aS ganga, þá skalt þú
fá makleg málagjöld fyrr heimsku-
pör þín og rangsleitni. Sem bet-
ur fer, ert þú bara aumur þjónn
laganna, en hefir ekkert dóms-
vald.”
“Eg ætla aS eiga á hættu af-
leiSingarnar af framkomu minni
gagnvart þér,” svaraSi kafteinn-
inn kæruleysislega, “en í millitíS-
inni verS eg aS ónáSa þig meS
nokkrum spurningum."
"Þú getur spurt sem þú vilt, en
eg neita algerlega aS svara nokkr-
um þínum spurningum máli mínu
viSkomandi.”
"Ætlar þú aS óhlýSnast lögun-
um, þorparinn þinn? Ertu fallinn
svo lágt í glæpavilpuna, aS þú á-
lítir ekki aS lögin nái yfir þig og
glæpaferil þinn?”
"ÞaS eru engin lög fyrir því, aS
þú, sem lögregluþjónn, getir sett
hér rétt yfir mér og skipaS mér
aS svara þeim spurningum, sem
þú kant aS vilja leggja fyrir mig, í
þeim einum tilgangi aS grafast
eftir sönnunum á móti mér.”
Kafteinninn fann strax, aS hér
var ekki viS neinn viSvaning í
lögum aS etja, hver svo sem þessi
maSur var, hvort sem hann hét
Vilhjálmur eSa eitthvaS annaS og
gat þess því viS menn sína, aS
bezt væri aS ergja ekki skap fang-
ans undir nóttina; skyldu þeir því
fara meS hann aftur í klefa sinn.
Þegar Vilhjálmur var nú orS-
inn einn í klefa sínum, fór hugur
hans aS hvarfla til þessara síSustu
viSburSa í æfisögu hans. Og
eftir því, sem hann hugsaSi mál
sitt lengur, eftir því fundust hon-
um minni líkur til þess, aS hann
kæmist út úr vandræSunum. MeS
sjálfum sér viSurkendi hann, sem
dómari, aS éf hann hefSi svona
bersýnileg sannanagögn í máli
einhvers, eins og nú væru fyrir
hendi á móti honum af atvikum
og líkum, þá myndi hann ekki
vera lengi í efa um, hvernig dóm-
ur skyldi falla í málinu. ÞaS
flaug í huga hans, aS skeS gæti
aS fyrir einhverjum af þeim, sem
hann hafSi dæmt í betrunarhúss-
vist, hefSi staSiS á líkt og fyrir
sér nú, aS þeir hefSu veriS flækt-
ir í neti atvikanna og líkurnar ver-
iS sterkar á móti þeim, en þeir
samt veriS saklausir eins og hann
var nú. Honum datt í hug máliS
hans Páls, sem hann var nýlega
búinn aS fella dóm í. Og svo
komu þessi bitru orS hennar
Margrétar dóttur hans honum í
hug. Já, hann hafSi sagt henni,
aS hann myndi aldrei 'leita skjóls
undir pilsfaldi kvenna, ef svona
kæmi fyrir sig. Nú var fyrir hann
aS standa viS þaS.
Hann sá nú í huga sínum
hvernig snjall málafærslumaSur
myndi meShöndla þetta mál á
móti sér. ÞaS eitt var nóg á-
stæSa til aS sakfella hann, aS
hann hafSi komiS til borgarinnar
ókunnur öllum undir fölsku nafni.
En hann mátti ekki láta hugfall-
ast. Hann varS aS vinna þetta
mál, ef þess var kostur, hvaS mik-
iS, sem þaS kynni aS kosta hann
peningalega.
Um þetta hugsaSi hann aftur
og fram um kvöldiS, og ýmsar
myndir af mönnum, sem staSiS
höfSu fyrir framan hann í réttar-
salnum í B....... héraSi, mönn-
um, sem málaifærslumenn höfSu
ofiS utan um net af líkum og at-
vikum, svo þétt, aS enginn vegur
var sjáanlegur fyrir þá út úr því,
samkvæmt þessum vitnisburSi
hafSi hann svo felt dóm í málum
þeirra, og þaS oft og tíSum harSa
dóma.
"Þegar eg losna úr þessum
vandræSum og kem heim til mín
aftur,” hugsaSi hann, "skal eg sjá
svo um, aS mál Páls verSi tekiS
fyrir a'ftur og vitnsburSimir yfir-
vegaSir á ný.”
Út frá þessum hugleiSingum
soifnaSi hanm, Vilhjálmur dómari
SigurSsson frá B........ héraSi, í
fangaklefa, sem stórglæpamaSur.
(Trsmli.)
Yér óskum Öllum
hagsælt nytt árl
BORÐViÐUR
SASH, ÐOORS
M6ULDD)€S.
ViS höhim fallkomnu báyKr af Sllum tegundum
VerMoi verSuT send hverýum þetm er þess ókkar
THE EMPtHE SASH 4 DOOR CO.f LTD.
Hmry Ave. Eut, Wwnápta. TelepbaMi Maán 2991
The Brunswick
ALLAR HLJÓMVÉLAR í EINNI VÉL
Kostar
$62 til $360
Skilmálar
Rýmilegir
Komið til vor eftir Hljómplötum
(sllskonsr), pörtum og viögerðum,—
Hrsin viöikiftL — Ssnngjsmt verö.
Tímabær Gjöf alt Áríð.
**•»
AFIÐ sönglistina á heimili yðar þessi jól, og
hafið hana á hssta stigi.
Brunswick hljómvélin spilar allar kljóm-
plötur, svo þér hafið ekki að eins ensa sort
til þess að velja úr.
Uhona Repredncer er sá partur af Bruaswick
hljómvélinni, sem fært hefir hana árum á uncian öllum
keppinautum sínum, enda er hún nú viðurkend af
* söngfróðum Winnipegmönnum, sem sú eina sanna
hljómleikavél.
Hljómplötnr — Partar — Viðgerðir
Ef þér eigið litla gamla hljómvél, þá finnið oss
upp á skifti fyrir nýja Brunswick vél.
»r
PHONOORAPH 5H0P
LTD.
323 PORTAGE AVE WINNIPEG.
■ 7Tve> . # phoni •
yjjmJLtigWigk main X)N
Impería/ Bank of Ganada
STOFNSETTUR 1875 — AÐAL-SKRIFSTOFA: TORONTO ONT.
Höfuðstóll uppborgaÖur: $7,000,000 Varasjóður: . .
Allar eignir .... $108,000,000
$7,000,000
125 útibú í Dommion of Canada. Sparisjóðsdeild í hverju útibúi, og má
byrja Sparisjóðsreikning með því atS leggja inn $1.00 eða meira. Vextir eru
borgaSir af peningum yðar frá innlegs-degi. — óskað eftir viðskiftum yðar.
Ánægjuleg viðskifti ugglaus og ábyrgst.
Utibú Bankans er nú Opnað að
KMVERTON, MANITOBA