Heimskringla - 11.06.1919, Blaðsíða 8

I>að borgar sig
/■ að
senda úrið yðar til mín til <
viðgerðar. Fljót afgreiðsla,
sanngjarnt verð.
CARL THORLAKSSON
úrsmiður
676 Sargent Ave. Winnipeg
ur öðrum. Komu þau hingaS sérj ^
til skemtunar og búast viS aS
skreppa norSur aS Gimli áSur en
haldiS er heimleSs aftur.
Úr bæ og bygð.
FriSrik Ólafsson frá
pegosis, var hér á ferS í
Winni
síSustu
viku. Bjóst hann viS aS skreppa
til Gimli og dvelja þar nokkra
daga áSur hann héldi heimleiSis
aftur.
Ágætis gtóSrartíS hefir veriS
hér í Manitoba og vestur um land
undanfarna daga, og líta akrar nú
ljómadi vel út, þó væri þörf á
nokkru meira regmi bráSlega á
sumum stöSum. Hitar hafa ekki
veriS mjög miklir og því minni
þörf á regnfalli aS svo komnu.
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAG ÍSLENDINGA í VESTURHEIMI
P.O. Box 923, Winnipeg, Manitoba.
f Mtjórnarncfml félagsins eru: Séra KiiKnvaldur PéturMMon, forseti.
650 Maryland str., Winnipeg; Jón J. Bildfell, vara-forseti, 2106 Portage
ave., Wpg.; Jðl. JóbanneM.Hon, skrifari, 957 Ingersoll str., Wpg.; Amr. I.
Iliöndahl, vara-skrifari, Wynyard, Sask.: S. IJ. B. ^tephanMon, fjármála-
ritari, 729 SiieÝbroóke «tr., Wpg.; Stefán J>iharMMon.: vara-éjár.málaritari,
Arborg, Man.; At»m. P. JóbannMMon, gjaldkeri, 796 Victor str., Wpg.; séra
\ Ihert KrlMtján.HMoa, vara-gjaidk., Lundar, Man.; og Siaurbjarn Signr-
jón.MMon, skjalavört5ur, 724 Beverley str., Wpg.
FaMtafundi heflr nefndln fjórba föMtudaaMkv. hvera aaánabar.
Um 30 ungmenni voru fermd í
Fyrstu lút. kirkju á hvítasunnudag
viS morgunmessuna, er var mjög
fjölmenn. * Ferminguna fram-
kvæmdi prestur safnaSarins, séra
Björn B. Jónsson. Um kvöldiS
aSstoSaSi séra Rúnólfur Mar-
teinsson prestinn viS mjög fjöl-
menna altarisgöngu.
Steinþór Vigfússon, frá Lund-
ar, kom snögga ferS til borgarinn-
ar í lok síSustu vku. SagSi alt
gott aS frétta.
Einar Sveinsson, frá Gimli. kom
til borgarinnar fyrir helgina. Hann
hélt heimleiSis á hriSjudaginn.
Áframhald af “Tuxedo Piano"
list anum kemur í næsta blaSi.
Séra Adam Þorgrímsson legg
ur af staS í dag meS fjölskyldu til
heimilis síns viS Hayland P. O.,
Man. £éra Adam tók viS presta
kalli sínu þar nyrSra strax eftir
vígslu í vor, og þjónar þar einum
fimm söfnuSum, sem höfSu sent
honum köllun. Hann dvaldi og
á þeim slóSum í fyrrasumar sem
sendiboSi kirkjufélagsins. Presta-
kall þetta er æSi víSlent og all-
ÖrSugt yfirferSar, einkum þegar
vætusamt er.
Til Winnipeg komu síSustu
viku þessir Islendingar, er komu
frá Islandi meS seinustu ferS Lag-
arfoss: /
Kona séra Adams Thorgríms-
sonar ásamt móSur sinni og fjór-
um börnum.
Halldór SigurSsson og kona
hans.
Jón Árnason.
Elzabet Bjamadóttir, ásamt
dóttur sinni.
Ámundi Jónsson, frá Húna-
vatnssýslu.
Fjórir farþegar urSu eftir í New
York.
MeS skipínu “Megantic” komu
þessir íslenzkir hermenn:
B. Hjörleifsson, 48 Lily St.
J. Sigvaldason, 804 McDermot.
S. Sölvason, 797 Simcoe St.
MeS skipinu “Adriatic” komu:
R. SigurSsson, Lipton St.
K. Baldwinson, Otto, Man.
G. A. Ólafsson, Brandon.
' V. Grímsson, Reýkjavík, Man.
Vér viljum minna almenning á
samkomur þær er haldnar verSa
um næstu helgi { sarribandi viS
uppsögn sjötta kensluárs Jóns
Bjarnasonar skóla; fara samkom-
ur þær fram í Fyrstu lút kirkju
svo sem auglýst er á öSrum staS í
þessu blaSi. Til þeirra eru allir
boSnir og velkomnir aS vanda og
ættu menn aS fjölmenna og sýna
meS því hinni einu mentastofnum
er vér Vestur-lslendingar enn eig-
um, verSuga viSurkenningu. ViS
samkomuna á mánudagskvöldiS
verStrr leitaS samskota og gengur
arSurinn til bókasafns skólans.
J
Athugasemd.
I Hkr. frá 1 4. maí sé eg, aS J.
Pálmi heldur aS eg skilji ekki
Giftingar framkvæmdar af
séra Rúnólfi Marteinssyni aS
49 3 Lipton str. —
7. júní: Tryggvi Benediktsson
Arason frá Kjalvík og GuSlaug
ísfeld frá Hólmi, bæSi í grend viS
Húsavick, Man.; og
9. júní: Jón Markússon John-
son frá BalduY Man., og Kristín
Magnússína Johnson frá Selkirk.
Jón J. Melsted, sem áSur bjó
í ÁrnesbygSinni en flutti til Ebor
Station, Man., fyrir rúmu ári síS-
>rétt tildrög vísunnar eftir Bólu- an> hef,r nú se t bu sitt þar og er
Hjálmar: "ViS Tinda aldrei aS ^6® meS busIoS s,na a
trygSir bind” o.s.frv. Af vissum ,and s,“ 1 Arnes' Hann sepr
ástæSum vil eg ekki útskýra b,,rbat>'S vestur fr* og töluyerSar
vísuna í Hkr. En ef Pálmi vill skemd,r a ökrum manna af ormi
gefa mér áyitun sína, skal eg gera
þaS bréflega, ef hann óskar þess.
Mér er kunnugt.úm, aS í vísunni
^feíast ekki öfgar og ekki heldur
hjátrú.
VirSingarfylst,
M. Ingimarsson.
þeir hj.álpi stjóminni til þess aS
koma á reglu í landinu. Njí sem
stendur eru þar óeirSir miklar.
Bolshevikar vaSa þar uppi, ræna
og grenna og myrSa fólk í hundr-
aSatali.—Morg.bl.
| -------o-------
Bætiefni fæðunnar.
( Vitamin-efni.)
Sjúkdómur er nefndur beriberi,
Hann hefir frá ómunatíS veriS
landlægur í Japan og víSa anpars
staSar í heitu löndunum, svo sem
í Kína, Indlandi og Brazilíu. Legst
hann sérstaklega á taugakerfiS og
lýsir sér í lömunum, vöSvarýrnun
og vöSvakreppu, en einnig önnur
Iíffæri sýkjast. Hann er ban-
vænn, ef ekkert er aS gert. ÞaS
hefir vakiS eftirtekt manna, aS
sjúkdómur þessi kemur óvíSa
annars staSar fyrir en þar, sem
hrísgrjón vaxa, og þar sem lands-
lýSur lifir aSallega á hrísgrjónum.
ÁSur möluSu íbúarnr hrísgrjónin
í svo ófullkomnum handkvörnum,
aS hýSiS skildist ekki vel frá
kjarnanum, en á síSari tímum
hafa NorSurálfumenn flutt inn í
lönd þessi fullkomnar hrísmyllur,
sem hreinsa hrísgrjónin svo vel,
aS hýSiS og yzta lag kornsins frá-
VERZLUNIN
PrentuÖ ritfæri
Lesendur Heimskringju geta
keypt hjá oss laglega prentaða
bréfhausa og umslög, — 500 af
hverju — fyrir $7.00. Skrifið
nöfn og áritun o. s. frv. skýrt og
sendið peningana með pöntuninni.
TheViking Press, Ltd.
Box 3171 Winnipeg
Bókabúðin,
REYKJAVÍK
tekur íslenzkar bækur, ga.ml-
ar sem nýjar—gefnar út í
Ameríku, — í umboSsaolu
eSa kaupir, ef um semur.
GUÐM. DAVÍÐSSON.
G. & H. TIRE SUPPLY CO.
McGee og Sargent, Winntpeg
PHONE. SHER. 3631
Gera við Bifreiða-
Tires -- Vulcanizing
Reireading.
FóSrun og aðrar riðgerðtr
Brúkaðar Tíres til sölu
Seidar mjög ódýrt.
Vér kaupum gamlar Tires.
Utanbæjar pöntunum sint
tafarlaust.
(cut worm). Komi ekki rigning
þar bráSlega hljóta aS verSa stór-
skemdir af þurki.
---——o--------
Frakkiand og Ukraine.
ÞaS þykir tíSindum sæta, aS
GuSsþjónustur nálægt Langruth Ukrainestjórn hefir boSiS Frökk-
í júnímánuSL i * . ,
, ... 4 lL Q .. . um ao gera viS þa bandalag, bygt
I. juni viS Westbourne, 8. juni /
aS Wild Oak, ferminé og altaris- a grUndyelI. hms gamla bandalags
ganga; þ. 15. aS Beckville. Föstu-1 milli Rússlands og Frakklands.
daginn þ. 20. verS eg staddur viS Vilja Ukrainebúar taka aS sér
Grass River. Þ. 22. viS ísafoid( töluverSan hluta af skuldum Rúss-
og aS Langruth aS kvöldinu.
Sig. S. Christopherson.
anna og þegar í staS byrja aS
gjalda Frökkum vexti og afborg-
Á þriSjudaginn komu í bifreiSi amr af lánunum. Enn fremur
hingaS til bæjarins frá Argyle-
bygS Mr. og Mrs. Th. GuSnason,
ásamt tengdasyni sínum og tveim-
HVER ER
TANNLÆKNIR
YÐAR?
Varanlegir <Crowns,
og Tannfyllingar
—búnar til úr bezfcu afnum.
—sterklega bygðar, þar aem
mest reyntr 4.
—þægilegt að bífca með þeim.
—faguríega tilbúnar.
—ending ábyrgsk
$7
$10
HVALBEINS VUL-
CWITE TANN-
SETTI MlN, Hvert
—gefa afbur uoglegt útlit.
—T&tt Oir vístinrlttLvír^
— p*m* rel I munni. ~
—þekkjast ekki frá yðor olgln
tönnum.
v.þægi'Iegar til brúks.
—ljómandi vel smfðað&r.
—ending ábyrgst.
DR. R0BINS0N
Tannlaknlr og TiIagar hans
BIRKS BLDG, WXNNIPEO
skuldbindur landiS sig til þess aS
sjá Frökkum fyrir nægilegum
kornvörum.
Þessu tiIboSi hefir veriS tekiS
mjög vel í Frakklandi, svo sem
viS er aS búast. Frakkar voru
orSnir hræddir um aS þeir muúdu balda svo og svo mikiS af fosfór.
tapa mestum hluta þess fjár, semj MáliS er þó ekki þannig vaxiS.
þeir hafa lánaS Rússum. En meS Á síSustu árum hafa menn komist
því aS gera bandalag viS Ukraine ag raun um, aS í hrisgrjóneihrat-
er þeim trygSur nokkur hluti af
lánunum.
Ukraine er sem kunnugt er eitt-
hvert frjósamasta héraSiS í Rúss-
landi, SvartahafslandiS eSa Litla
Rússland, sem þaS var nefnt áS-
ur. Ibúar þess eru 33 miljónir,
sem flestir lifa á akuryrkju. En
auk þess freimleiSir landiS mikiS
af sykri, tóbaki, salti og kolum, og
námur eru þar miklar og auSugar.
Skoropodski landstjóri eSa “het-
man,” sem hann er kallaSur í
þurrabúSarmanna er nýmeti vant-
aSi, mjólk og jurtafæSu. Enn
kemur hann stundum fyrir, sér-
staklega í löngum sjóferSum, þar
sem maturinn er gamall, saltaSur,
þurkaSur eSa niSursoSinn. Hann
læknast meS nýmjólk og græn-
meti, sérstaklega meS safamiklum
ávöxtum, svo sem sítrónum. Bæti
efnin þola ekki langvarandi suSu
eSa langvarandi geymslu í salti,
eSa þurkun.
Enn má nefna hinn svo kallaSa
barnaskyfbjúg (Barlows sjúk-
dóm). Hann kemur stundum
fyrir í börnum, sem ekki eru
skilst, og eftir verSa hin svoköll- brjósti, en fá aS eins soSna mjólk,
uSu “fáguSu” hrísgrjón, sem eru' þurmjólk eSa bamamjöl. Vissast
hin venjulega verzlunarvara. Núj þykir því aS dauShreinsa
þótti þaS undrum sæta, aS ber-j barnamjólkina viS Iágan hita (svo
beri jókst feykilega mikiS einmitt sem 60 gr. í /i kl.stund), ef menn
eftir aS fariS var aS nota þessarj e.ru hræddir viS aS nota hana
nýtízku hrísmyllur og geysaSi. nú hráa. Beinkröm ætla sumir aS
sem landfarsótt. Læknar komust einnig aS standi í sambandi viS
loks að þeirri niSurstöSu, aS hin' bætíefnavöntun.
fáguSu hrísgrjón ættú þátt í veik-j
inni, og hægt væri aS Iæknaj----------—-----
hana meS hrísgrjónahratinu. Hol-j
lendingurinn Eijkmann fann, aS ,
hænsni fengu sjúkdóm, sem líktist j
beriberi, ef þau fengu ekki annaS J
en fáguS hrísgrjón aS eta, en þrif-
ust vel af heilum hrísgrjónum.
Hann gerSi einnig tilraunir á
mönnum, — japönskum glæpa-
mönnum ---- og alt bar aS sama
brunni: Menn og skepnur fengu
beriberi af því aS liía á fáguSum
hrísgrjónum einum saman, en ekki
ef hratS var etiS meS. Nú vissu
menn, aS í hratinu var miklu meira
af lífrænum fosfórsamböndum og
eggjahvítu en í hinum fáguSu
grjónum, og var þess því getiS til,
aS hin fáguSu hrísgrjón hefSu of
lítiS af þessum efnum. Var þessi
tilgáta ekki ólíkleg, því hrísgrjón
hafa allra korntegunda minst af
þeim, svo þaS var ekki af miklu
aS taka. Þessi skoSun var tilefni
til þess, aS Bandaríkjamenn, sem
sjaldan eru lengi aS hugsa sig um,
settu lög fyrir Philippine eyjar, er
bönnuSu aS nota hrísgrjón til
manneldis nema þau hefSu inni aS
Enn fleiri sjúkdómar, sem líkj-
ast þeim, sem þegar hafa veriS
nefndir, hafa komiS í ljós á þess-
um síSustu og verstu tímum, sér-
staklega í fangbúSum og meSal
ungbarna í ófriSarlöndunum, og
koma þeir af óhentugri, tilbreyt-
ingarlausri fæSu, en ekki beint af
því, aS fæSan sé ónóg, mæld í
hitaeiningum.
ÞaS hefir og komiS í Ijós, aS
bætiefnalaus fæSa dregur úr vexti
og þroska ungra og vaxandi dýra'.
ÞaS er ekki nóg aS dýrin fái nægi-
lega mikiS af hreinni eggjahvítu,
kolvatni, fitu og steinefnum puk
vatns. Þau vaxa ekki og fá brátt
uppdráttarsýki; en ef þar aS auld
fá örlítiS af nýmjólk, eSa mjólk, c„*. , .. , ,
sem eggjahvituefnin eru tekm ur. komiS til ^ og verSur tafar|aU3t
þá vaxa þau og þroskast. ÞaS j sent til allra keupenda . Og nú
þarf ekki nema örlítiS af mjólk-|vil eg biSja þá, sem ekki hafa
inni, svo lítiS, aS hiS eiginlega I borgaS þennan árgang, a8 bregS-
næringargildi hennar er =hverf- V* VC‘ VÍ* mér andvirSí
. argangsms (SI.5U), svo eg geti
andi. Amenski vismdamaSunnn gert fuH skij ti\ útgefenda um
Collum ætlar, aS í mjólkinni sé’næstu mánaSamót. Eg hefi íá-
tvennskonar bætiefni. Hann nefn-lein eintök af þessum árgangi ó^eld
ir þau M-efni og B-efni í mjólkur-! °S er hann a,,s 328 bls- af fraeS'
IÐUNN.
vatninu (mjólkurserum). B-efniS
i andi og skemtilegu efni.
. , . Byrjun næsta árgangs kemur
er emnig í geri og plötnufræi, en, ag aflíSandi sumri, þá tvö þefti í
A-efniS einnig í eggjarauSu og í senn.
þorskalýsi, en
plöntufeiti. —
ekki í venjulegri
» (Meira.).
Magnus Peterson,
247 Horace St.
Norwood, Manitoba.
Til Kaupenda
HEIMSKRINGLU.

inu eru sérstök, áSur óþekt, efni,
sem lækna beriberi eSa vama því,
aS menn fái hann. Mönnum hefir
enn ekki tekist aS finna nákvæm-
lega hina efnalegu samsetningu
þessara efna, en vita þó, aS þaS
eru ekki eggjahvítu efni í venju-
legum skilningi og ekki heldur
fosfórsambönd. ÞjóSverjinn Cas-
imir Funk nefnir þessi eSa þess-
konar efni Vitamin-efni og gætum
viS kallaS þau bætiefni eSa mat-
bæti. Þessi efni finnast einnig í
Rússlandi, gerSi fyrst nokkurs geri, eggiarauSu, mjólk, kjöti og
konar bandalag viS ÞjóSverja, en
eftir aS MiSríkin gáfust upp, hefir
Ukraine stjórninni þótt hyggileg-
ast aS slíta því sambandi og ving-
ast viS bandamenn. Enda eiga
jurtafæSu, en eru alstaSar í svo
örlitlum mæli, aS örSugt er aS
finna þau.
ÞaS eru fleiri sjúkdómar en
beriberi, sem menn ætla aS stafi
þeir alt undir þeim meS fráflutn-^af vöntun þessara bætiefna. Má
inga á afurSum landsins. j sérstaklega nefna skyrbjúg. Hann
Gangi Frakkar í bandalag viS var áSur algengur hér á landi, sér-
Ukraine, er mjög sennilegt, aS staklega í hallærum og á meSal
Blaðið þarf að lá fleiri kaup-
endur, og mælist nú til að hver
vinur þess reyni að útvega að
minsta kosti eihn nýjan kaup-
anda. Fyrir ómakið skulum vér
senda eina sögubók fyrir hvern
nýjan kaupanda. $2.00 borg-
un fyrir árgangmn verður að
fylgja hverri pöntun; einnig fá
nýir kaupendur þrjár sögubæk'
ur í kaupbætir, ef hann sendii
15c. fyrir póstgjald á bókunum.
Velja má úr eftirfylgjandi lista
af sögum:
“ÆttareinkenniS”
“Jón og Lára”
“Sylvia" “Dolores”
“Ljósvöróurinn"
“Viltur vegar"
“Æfintýri Jeffs Clayton”
“Mórauöa músin’*
“Kynjagull"
“Spellvirkjarnir"
“BróSurdóttir amtmannsins”
Vafalaust eru |)eir margir, sem
Iesa Heimskringlu stöðugt, án
þess að vera áskrifendur henn-
ar. Þeir fá blaðið að láni —
eða í skiftum — og álíta sig
spara fé með þessum hætti. Að
sönnu eru dalirnir ekki úti látnir
—en f^a munar um $2.00 á ári
og skemtilegra er að vera frjáls
að sínu blaði og geta fengið það
strax og pósturinn kemur, og
lesið það í næði eftir hentug-
leikum.
Mikið er nú talað og ritað um
íslenzka þjóðrækni og- viðhald
þess sem íslenzkt er. — Styðjið
Box3171 Winnipeg, Man.
gott málefni með því að hjálpa
gömlu Heimskringlu að halda
áfram að vera til,
S. D. B. S.
THE VIKING PRESS, LTD.
LAND TIL SÖLU
Fimm hundpuð (500) ekrur af landi, 4 mílur vestur,
af Árborg, fást keyptar með rýmilegum skilmálum. Land-,
ið er alt ínngtrt með vir. Iveruhus og gnpahus eru á land-
inu; 40 ekrur plægðar. Land þetta er mjög vel fallið til
griparæktar — eða “mixed farming”. Það liggur að
íslendingafljóti. Skólahús er á álandinu og pósthús kvart-
mílu frá. Söluverði er $15.00 ekran. Afsláttur gefmn
afturkomnum hermönnum.
Skrifið eða finnið
L. J. HALLGRIMSSON,
Phone: Sher. 3949 * 548 Agnes Street.
Winnipeg, Man.
Brantford og Perfect Hjólhestar
m sölu
Allskonar viSgerSir á ReiShjóIum og Motor hjólum
—fljótt og vel af hendi Ieystar — réfct viS Sherbrooke ......
straetL ,
THE EMPIRE CYCLE CO.
641 Notre Dame Ave.
34-37 J. E. C. WiIIakrís, eigandi.
Abyggileg Ljós og
A flgjafi.
Vér ábyrgjumst ySur varanlega og óslitna
ÞJÓNUSTU.
Vér æskjum virSingarfylst viSskifta jafat fjrrir VERK-
SMÍÐJUR sem HEIMILI. Tals. Main 9580. . CONTRACT
DEPT. UmboSsmaSur vor er reiSubúinn aS fmna ySur
aS máli og gefa ySur kostnaSaráætlun.
Winnipeg Electric Railway Co.
A. W. McLimont, Gen'l Manager.