Heimskringla - 29.09.1920, Qupperneq 5

WINNIPEG, 29. SEPT. 1920.
HEIMSK.RINGLA
5. BLAÐSIÐA
Gas og Rafurmagns-
áhöld
Yið lágu verði.
FjöIgiÖ þægindum á heimOum yÖaur.
Gashitunarvélar og ofnar áhöld til vatnshitunar.
Rafmagns þvottavélar, hitunaráhöld, kaffiköniiur,
þvottajám o. fl.
Úr nógu a8 velja í húsgagnabúíS vorri á neðsta gólfi
ELECTRIC RAILWAY CHAMBERS,
(Horni Notre Dame og Albert)
Winnipeg Eíectric Raitway Go.
Gas í Maganum
er hœituiegL
Vftal oi'Mökin til moltiuKnrleyNlN.
Þeir sem þjást af meltingarleysi og
annari óregrlu i maganum, ættu aö
muna, at5 gas eíia vindur í maganum
b^ndir æfinlega til at5 maginn sé sýkt-
ur af of miklu húrefni.
í>esi súr ýldir fæt5una, og af því
kemur gas og vingangur í magann og
tefur fyrir náttúrlegum ganga allra
meltingarfæranna. Orsakar þetta svo
sá’ran höfut5verk, veikir hjartat5, fyllir
blót5æt5ar met5 banvænu eitri, sem met5
tímanum eyt5ileggur heilsuna alveg.
Læknar segja at5 fljótasti vegurinn
til at5 eyt5a þessu gasi, sé at5 taka
eitthvert þat5 lyf, sem vinni á móti
súrnum — og ekekrt lyf sé eins áreiti-
anlegt og Rimurated Mngneíila—tekit5
í vatni á eftir máltít5. — t>etta eytSir
súrinum, kemur í veg fyrir ýldu og
gerir maganum mögulegt at5 vinna
verk sitt náttúrlega. Bisurated Mag-
nesra fæst í plötum et5a duftformi í
öllum lyfjabút5um, og vegna þess at>
margar tegundir af Magnesíum eru á
markat5num, þá er árít5andi atS bit5ja
æfinlega um Ilinurnted Magnesíu, þvi
bat5 er tegundin, sem læknarnir rát5-
1 c gg j a.
Huthenian Booksellers & Publishing
iCo. Ltd., 850 Main st., Winnipeg.
En nú aetla eg aftur meS fá ein-
um orSum aS snúa mér aS á-
minstri grein.
"Aumingja fósturjörSin kæra!”
stendur Iþar. En vegna hvers er
hölf. aS aumkva fósturjörSina? Jú,
vegna þess aS "óhamingju Islands
verSi alt aS vopni". Og meS því
á hann viS trúmálaástandiS í land-
iS, og komumst vér aS raun um,
aS ekki er ofsögum sagt af tiguleik
og alúSlegu viSmóti hennar.
1 nafni allra Vestur-lslendinga
bjóSum vér ySur, frú Stefanía,
ivelkomna hingaS. og óskum þess
aS þér megiS sem lengst dvelja á
meSal vor, og hafá sem mesta á-
nægju af förinni hingaS og dvöl-
inni hér.
“Kvar stöndum vér?”
I Lögbergi 2 3. sept. er grein
meS þessari fyrirsögn, eftir eitt-
bvert skélfing lítiS “s”. En þó
aS s-iS væri lítiS, þá var þó
nu
. ÞaS var svo sem auSvitaS, aS
s-iS geri þaS, því sennilega er þaS
skott eSa eyra af einlhverjum
kirkj ufélagslim; en kirkjufélagiS
íslenzka og sumir álhangendur þess inga-kreddum, seim hann ekki get
Jæja, svo þaS er vopn óham-
ingjunnar, aS lslendingar -heima
eru orSnir svo þroskaSir, aS þeir
vilja leyfa einstaklingunum aS
hugsa fyrir sig sjálfÍT? Þá verSur
nú Plest aS óhamingju. — En aS
s-iS skuli dirlfast aS koma meS
slíka staShæfingu. Því hefSi ver-
iS betra aS (þegja heldur en aS
segja þetta, svo hörmulega
heimskulegt er þaS.
Höf. auimkvast yfir "vesalings
fósturjörSina”, vegna glundroSans
sem þar sé í trúmálunum.
Þeta sýnir hvaS aumingja maS-
urinn er kunnur ástandinu heima
— Eg held mér sé óhætt aS full-
yrSa aS hvergi í heiminum sé friS-
samara kirkjulíf en einmitt heima
á Islandi. Og eg get ful'lvissaS s-
iS um þaS, aS Islendingar yfirleitt
eru ekki ver kristnir en aSrar þjóS-
ir. En þeir álíta, aS þaS sé sam-
vizkumál hvers einstaklings, hvaSa
hugmyndir hann gerir sér um guS-
dóminn. Og eins sé hann frjáls
aS því, aS hafna öllum þeim kenn-
syni Diskupsins er honum til iots er.
ekki lasts.
Enn eitt finnur hann biskupnurr
til foráttu. En þaS er, aS hann
(biskupinn) haífi haldiS því fram
í Skírni, aS séra Jón heitinn
Bjarnason haíi veriS þröngsýnn í
trúarskoSunum. Hann virSist jafn-
vei teija þetta ódrengilegt. — En
þar sem menn nú vita, aS séra Jón
heitinn var einmitt mjög þröng-
sýnn á þessu sviSi, þrátt fyrir sína
miklu andlegu liæfileika, þá fer um
þessa ásökun s-ins, sem aSrar, aS
hún fellur ómerk og óhelg.
En höf. gerir sig sekan í óviSur-
kvæmni, þar sem ’hann segir, aS
um all-'langt skeiS hafi skipaS
æSsta emhætti kirkjunnar heima
menn, sem, vægast sagt, héfSu
ekki veriS til þess hæfir. — Þetta
er ekkj meira virSi en svo, aS eg
ætla ekki aS svara þvf einu einasta
orSi. —
AS endingu óskar höf. þess, aS
IþröngsýniS vélti aftur víSsýninu
af stóli heima á gamla Fróni; og
hann telur þaS bráSnauSsynlegt.
— Ojæja, “hverjum þykir sinn
ifugl fagur, þótt hann sé 'bæSi rýr
og magur”!. — En þess get eg, aS
mörgum Islendingnum heima
þætti ekki þröngsýniS neinn au-
fúsugestur, ef þaS ætlaSi sér aS
setja3t aftur í valdastólinn þar.
J. T.
Lokljóð.
(Til O. T. J.)
“--------------h vað
tryggir bróður-griðinn,
mefan þjóðum þóknast að
þvo í blóði friðinn.
VoröUI.
Tryggvi lýftir oki aldar,
anda frjálsum kveSur ljóS;
sæmdum borinn sverSsog skjaldar
sigutboSi víkings þjóS!
jnnihald greinarinnar ennþá minna
og væskillegra; enda er auSséS aS
höfundurinn hefir hálft í hvoru
skammast sín fyrir hana, því hann
setur þetta aumingja "s” undir,
svo ómögulegt væri aS átta sig á,
hvaSan þessi óþverri kæmi.
ÞaS sem valdiS héfir því, aS
hiíf. ifór á stúfana, er þaS, aS hann
hefir lesiS í einhverju íslenzku
bJaSi, að biskupinn okkar Islend-
inga, dr. Jón Helgason, hefir hætt
viS aS sækja íbiskupafund á NorS-
urlöndum sökum hinar væntanlegu
konungsheirnsóknar. Ekki skal
þrátta um þetta viS s-iS, því ekki
skal því neitaS, aS meir viSeigandi
hefSi veriS af þiskupnum, aS láta
kirkjumálin sitja í fyrirrúmi fyrix
hinu. En hnsvegar er þó ekki nein
ástæSa til aS óskapast yfir þessu,
því hafi nokkuS þaS gerst á fundi
þessun^ sem uppbygging var aS
fyrir æSsta kennimann‘Islands, þá
mun hann hafa haft tækifæri til
þess á annan hátt, því eg geri ráS
fyrir aS gerSir fundarins hafi ver-
iS skráSar. Og eg ímynda mér,
aS biskupinn háfi notaS þaS tæki-
faeri, úr því hann ekki sótti fund-
eru álkunnir aS því, aS leggja
meáta ástundun á aS Ifeta í spor
Faríseanna og hinna skriftlærSu,
um aS vflja korna fyrir kattarnef
öllu því, sem stríSir á móti þeirra
eigin kenningum. Allir vita, hvaS
þeir unnu til þess, aS fiá kæft kenn-
ingar Krists, og hvernig þaS tókst
til fyrir þeim. Og állir vita einn-
ig, hve mikiS hiS vestur-íslenzka
lúterska kirkjufélag, og aSrir alft-
urhaldsseggir í andlegum efnum,
hafa gert og gera til þ'ess aS vinna
bug á andlegu frélsi manna og
setja þaS í hnappheldu úreltra og
einkisverSra kenninga, sem miS-
aldirnar háfa vafiS utan um kenn-
ingar Krists, svo aS klerkar þeirra
tíma gætu náS sem föstustu haldi
á huga alþýSunnar, og varna^
Eitt mér þykir síSur sóma,
—sízt þá skoSun dreg í leynd-
þaS, aS félla þunga dóma
þegar brestur sannleiksreynd.
Þeir er “Hvítra-'hvatir” bera
háum rómi um vora strönd,
vilja ei meS “voSa” skera
viSleitninnar frelsis-hönd.
samvizku hennar frá aS komast aS
í því efni, sem þó ætti aS vera
helgasta sérmál hvers einasta
ur félt sig viS.
ÞaS er líklega þetta, sem höif.
kallar glundroSa. Og frá sjónar-
miSi þeirra, sem ekkert vilja ann-
aS en blinda bókstafstrú, og ekki
vilja sleppa neinu af því, sem ein.
ihverjir og einíhverjir hafa á liSnum
öldum bætt viS kristnu trúna sem
óhrekjandi sann'leika, en sem þó
hefir ékki viS nein skynsamleg rök
aS stySjast né neitt gildi, — frá
sjónarmiSi þeirra er þetta auSvit-
aS glundroSi, En látum þá segja
hvaS sem þeir vilja, því allir
hugsandi menn taka ekjcert mark á
orSum þeirra.
Höf. áfellir Jón Helgason bisk-
'Up fynr þcS, aS bann dansi eftir
(þýzkri ný-guSfræSis hljóSpípu.
Vera má aS biskupinn hafi nánara
samþand viS þyzka guSfræSinga
en enska. En þaS gerir engan
Þeir, sem góSum vilja vígja,
verk sín öll og sannleiks-rök,
mundu ei dæma dagsins nýja
drengilegu framgangs-tök.
mismun, þvi se eitthvaS gott. þa er
— -En þaS er óhætt aS isama hvaSan þaS kerr.ur; og þaS
fullvissa hina háu herra — aftur-
haldsseggina — um þaÖ. aS hve
mikiS sem þeir hamast, o-g þó þeim
virSist stundum veita betur í bar-
áttunni, — þá muni þeim þó ekki
verSa sigurs auSiS aS leikslokum.
Nei, ifrelsiS og réttlætiS mun sigra,
og merki þess einhverntíma blakta
yfir ö'lluim heiminum-
Margir munu kannast viS sög-
um SvartfjalIa-feSgana sjö.
Þúsund Bretar Búa “greyi”,
byrgSu í eldi friS og sátt.
Bolsheviki var þaS eigi!
Var þaS?—Hér þú svara mátt.
Eldri tíma glapa gríma,
glottir þar viS blóSug spor,
þessar sögur Iþeirra tíma,
þaS eru ljós sem ná til vor!
Rússar djarfir römum lyftu
rándýrs-hrammi af píndum lýS,
viS þaS ei þeir glöpum giftu
gamalt heimsins frelsis-stríS.
una
,nn.
En
í greinmm,
viljaS gera
þaS er annaS
tem eg hefSi gjarnan
d.álitlar athugasemdir viS, og þaS
er. aS s-ið hamast aS trúarskoS-
unum biskupsins, eSa þlhi heldur
skoSunum frjálstrúarmanna yfir.
leitt, og svo kirkjulega ástandinu
heirna á Fróni.
FaSirinn var merkiéberi í liSi
Svartfellinga á móti Tyrkjum. I
orustu einni fé’ll hann, en elzti son-
ur hans greip merkiS og bar þaS
fram. En hann féll einnig og sá
næsti tók viS af honum. Og svona'
gekk þaS koll af kolli, þar til þeir
voru allir fallnir feSgarnir, nema
sá yngsti. Hann greip síSastur^
merkiS og stakk því niSur þar,
sem Tyrkir fengu ekki felt þaS, og
Svartfellingar unnu sigur í orust-
unni. — Eins mun fara um merki
réttlætisins; þótt merkisberarnir
falli hver aif öSrum, iþá koma altaf
nýir í þeirra staS, unz sigur er
fenginn. —
eru ekki nema þröngsýnar smásál-
ir, sem ekki láta sér á sama standa
hvaSan gott kemur. — Þessi hnúta
jhans til biskupsins ifellur því um
sjálfa sig og því ekki frekar svara-
verg. — Eins er uim þaS, þar sem
jþöf. nefnir andatrú og guSspeki;
um þá hluti veit hann sennilega
ekki meira en maSurinn í tunglinu.
ÞaS hneykslar og s-iS mjög, aS
biskupinn lætur þá í friSi, sem
fremur hallast aS eldri trúarskoS-
unum, og telur þaS vott um ósam-
ræmi í skoSunum hans. En þessi
ásökun er, eins og annaS hjá þess-
um manni, sprottin af ósanngirr.i
og illvllja.
Jón biskup er of vitur maSur o?
víSsýnn til þess, aS vilja þröng .
skoSunum sínum upp a nokkurn
mann- Hann veit, aS hiS ret>
sigrar hvort sem er á endanum
ÞáS ber því ekki neinn vott um ó-
samræmi, því biskupinn heldur
samt sem áSur fast viS sínar skoS-
an;r — og þaS viSurkennir s-iS
ósjálfrátt — þó. hann amist ekki
viS éldri skoSunum. — Þetta víS-
Leiðbeining.
/i’ii Jioirar eru 'Pétur JolNison
íimlbnrkaupmaður í Mozart, Anna
gift W. H. Paulson í Leslie; ólavía,
i’>gi'l il heimilis í Leslie; bigríður,
AliheimsfriSur! AlheimsfriSur ’
Þpíta orS hefir veriS og er enn ffift Hallgrfmi G- ‘SigurfSssyni kaup-
á vörum .almennings, en samt má anT\’ 1 Laslie; Aðalbjörg, gift
segja, aS fjö'ldi fólks reyni ekki aS
hugsa sér fulla meiningu þess.
A3 Vi'su. á meSan á styrjöldínni drengskaparmaður og munu fáir
stóS, var 'friSurinn þaS, sem allir pinsælli verið hafa í sinni sveit en
þráSu mest, og þaS er einungis
í LöSlÍO;
Sveini Thorvaldsyni fyrv. banka-
stjóra í Mountain N. D.. nú ves.ur í
California. Nikufás var liinn m-esti
tíínaeySiála, bæSi fyrir lesandann
og mig, *aS skýra greinilega frá á-
stæSunni fyrir þessu, þar sem öll-
um er hún nú augljós.
En nú mlá spyrja: “Hvernig á
koma alheimsfriSi
sem einungis búa syndugir menn,
eins og þú og eg?” En þá munu
srumir svara þeirri spurningu imeS
annari
þann- Hann var jarðsunginn af séra
Haílldóri Jónssyni presti í Leslie,
sunnudaginn þann 19. þ. m..
1 öldungurinfi Márteinrí Jónsson
andaðist að heimili somar síns, séra
/Bunólfs Marteinwsonar, 493 Lippju
á jörSu, þar þt-, 22. þ- in., eítir iangvarandi veik-
indi. Marteinn heitinn bjó áður að
^iilsárteigi í Eiðaþinghá í Suður-
Múlasýslu, og var hreppstjóri þar í
. # aJlmörg ár. Hingað til lands koin
Hvers vegna viljum ver jhann árið 1883 ásAmt konu sinni
ekki allir hafa friS, þar sem vér! Guðrúnu, sem látin er fyrir nokkr-
vitum allir, aS þaS er oss fyrir Uln árum. Pyrst settust ]>au hjónin
beztu?” Já, flestir af oss höfum aÖ^hér í IVinnipeg, en fluttust síðar
i (niour til Nýja Islands og bjuggu þar
lært að sia, að það er stort tjon i t , _ , . 1
... j1 nœríelt fjórðung aldar- Marteinn
baráttu, en alls enginn groði. j heitinn var fróður maður og spakur
ÁstæSan fyrir flestum stríSum og vel Játinn af öllnm sein hann
er sú, aS einhver konungur eSa \ pektu. Lík hans var ílutt niður til
þjóS vildi verSa ölllum öSrum
meiri, eSa réttara sagt voldugri, og
vildi ná á sitt vald eiríhverri ann-
ari þjóS.
Sjiálfselskan og þjóSemisdramb-
iS var svo mikiSf aS þeir gleymdu
aS hin þjóSin var bróSir þeirra.
Nýja íslands og jarðar í BreiðaHkur
kirkijugarði.
Laugardagsmorguninn andaðist að
heimili Mr-yog Mris. Sígurðssón, á 40
Agnes St., Sigurður Tómas Thomp-
son, ungtiarn tæpra þriggja ára gain-
i alt. Poreldrar hams ibúa út við
Reykjavíkur pósthús Man. Móðirin
Konungurinn gleymdi kenningu kom inn mieð barnið liann 29. ágúst
Krists, aS elska náungann sem s-J. til að leita honum lækninga, og
sjálfan sig og hjálpa þeim, sem | 'Vfrtist drengurinn vera á batavegi
vei'kari var en hann sjálfur.
MikiS héfir veriS rætt um þjóS-
rækni í íslenzku blöSunum. En
mér hefir stundum fundist þaS
jiokkrum dögym fyrir andlátið.
Jarðaiförin fór fram frá útfarar-
stofu Bardals mánudaginn 27. þ. m.
Sorgiegt slys vildi til á mánudags-
kvöldið. Unglingspiltur, Philip að
nafni, sonur Magnúsar Markússonar
skálds, var að handleika byssu, er
skot reið af og gekk kúlan inn í
höfuðið rétt við hægra augað, og dó
pilturinn litlu sfðar. Philip heitinn
var 20 ára gamall og hinn efnilegasti
að
vera meira dramlb en nokkuS ann-
aS. Sumir vilja ifara helzt of
l'angt meS þessa þjóSrækni. Ef
nokkur íslenzkur maSur er gáfaS-
ur á einn eSur annan hátt, þá sfær-
ast þeir, hinir Islendingarnir, aí
honum, eins og þeir hafi gefiS hon.' 0g er föður hans mikill har ir
um gáfumar, og líka er hætt viS hinu svipiega frófalli hanis.
aS þeir gleymi gáfum og göfug- ...........
lyndi innlendra manna.
Eru íslendingamir þá einu
mennimir, sem eru göfugir og
drenglyndir? Eru þeir ekki aS-
eins menn meS löstum eins og hin-
ir? Eftir alt saman er þetta þjóS-
DANS
og
Whist Drive.
Mrs. Hooper hefir ibyrjaS sínar
ardramb, alveg sama og sjálfselsk- Mans- og ^ ist-drive-samkomur.
an og drambiS í konunginum, sem VerSa þær haldnar framvegis í
vildi berjast einungis til þess aS ná iGoodtemplarahúsinu íslenzka, á
valdi en ihinn. ÞaS getur hverju laugardagskvöldi og byrjar
meira
því ekkert gott haft í för meS sér.
b>aS er engin ástæSa til fyrir þess
dramibi, vér erum öll skýW frá
Adam og Evu, og er eg þess full
viss aS þau voru ek'ki íslenzk.
Eg er sannarlega viss um, aS
þaS er ómögulegt aS koma krist’
kl. 8.30. Þriggja hljóSfæra Or-
Idhestra spilax.
I KomiS og skemtiS ykkur.
Sfaíroískver.
legu samioandí og bræSralagi milli Sérstaklega ætlaS íslenzkum börn-
Geyma sögu gyltir stafir
goSum vígSan sannleiks-yl:
aS viS þrældóms grimdar grafir
guSir frelsis urSu til!
Rússland þrældóms versta veldi
var á dögum keisarans,
brostiS gátu’ í blóSi og e'ldi
beiskju sárir fjötrar hans. *
Nazaret var nafnfrægt “bæli",
næstum andstygS sérhvers manns,
þaSan skein þó sveit hinn sæli
sannleiks.röSuIl frelsarans.
Sé eg rauSi tlo^únn brennur —
bölráS gamals ''hyggju-vits",
svo aS vanans traustu tennur,
titra í íornum grópum bits.
"Hyggjuvits” und falin féldi,
ifyrrum "Hildur” þótti góS:
þannig rann frá auðvalds-eldi
eldri tíma dauSa-iblóS.
þjóSanna, meSan þær metast á og
hver þjóSflokkur þykist öSrurp
meiri. Oss er kent í biiblíunni, aS
vér séuin allir bræSur, og vér eig-
um allir sama skaparann. Er þaS
þá ekki auSskiIiS, aS ein þjóS er
ékki annari fremri?
Eg vil auSvitaS segjá, aS ls-
lendingar eru alveg í jafnvægi viS
aSra þjóSflokka; en aS segja aS f
þeir séu nokkuS betri, er osann-
gjarnt. Eg skammast mín ekki
f- ;r aS vera af íslenzkum ættum. I
e i aftur á móti finst mér þaS vera
hcimska aS stærast aif því.
MaSurinn skapar sig ekki sjálf-
ur, og getur því ekki kosiS, hverr-.
ar þjóSar hann verSur.
Látum oss því. leggja niSur
þetta drarrib, og taka höndum
saman til aS vera mannfélaginu tfl
gagns, þá fyrst verS.ur alheims-
friSur á jörSinni. %
Hekla.
um í Vesturheimi.
Eftir séra Adam Þorgrímsson.
1 kverinu eru 20 myndir. '
Kostar 50 cent.
VerSur til sölu í öilum byg’Sum
Islendinga hér í landi.
ÓLAFUR S. THORGEIRSSON,
674 Sargent Ave., Winnipeg.
ReiðhjólaaSgerðii
leystar fljótt og vel af hendi.
Höfum til sölu
Perfect Bicycle
Einnig ömul reiðhjól í góðu
standi.
IVLannalát.
Empire Cyde Co.
J. E. C. WILLIAMS
eigandi.
641 Kotre Dame Ave.
‘ Hvíta” alda æsku-dómsins
alla laugi, hrein og frjáls,
svo aS kjarni kristindómsins
krýni efni sérhvers máls!
Elskum hvítir, elskum sanninn,
elskum hugtök kærleikans.
Ef aS Sagl er: ‘‘SjáíS manninn!”
Sjáum lík; hans þyrríukrans.
Pálmi.
Toledo 25. snpt. 1920.
Þann 1 . þ-m. lézt að Loslie, Sask.,
að lieimili tengdasonar síns, herra
W. H. Paulsonar þingmanns, öld-
ungurinn og þjóðhaginn Nikulás
Jómsson. Hann var rúmt níræður
að aldri og búinn að vera blindur í
fleiri ár- Nikulás var hálfbróðir
séra Jóns heitins BJjarnasonar, og
flutti hingað til lands árið 1886.
Kona hans var Pórunn Pétursdóttir
prasts á Valþjófsstað, alsystir
Björns albingismanns Péturssonar
frá Hellfreða rstöðum, föður ólafs
læknis Björnssonar liér í bæ. I>au
hjón bjuggu lengi að Hallson í N.
Dakota, og var heimili þeirra við
i brugðið fyrir gestrisni og greiða.
SkrifiS ertir verSlista vornm. Vér
getum spara'S y'Sur pwiinga.
J. F. McKeazie Co.
Galt Buildiug,
(Gor. Princess og Bannatyne)
Winnipeg, Mjtsu
SpyrjiS um verS vort é þreski-
vélabeltum og áhöldtrm. ‘- Sér-
staklega gerum viS Judscm vélar
og hofum parta í þter. SendiS
I okkur Judson vélarnar yVkar og
j vér munum gera vel v’.S þ«rr meS
i mjög sanngjörnu verði, eSa pantiS
frá oss vélarhlutana og geriS verft-
iS sjálfir.