Heimskringla - 11.02.1925, Blaðsíða 2

2. BLAÐSEÐA
HEIM SKRINGIA
Frá Rússlandi.
HINIR NÝJU ÖREIGAJR.
Fyrir nokkru síSan birtist hér í
blaSinu þýöingar á greinurh um
Rússland, sem A. Karlgren prófesssor
hafði þá nýlega ^ktrifaðf. , Hdfir
hann nú enn skrifaö um líðan ein-
stakra stétta í Rússlandi, og birtist
hér útdráttur úr því, sem hann seg-
ir um “nýju öreigana” í Rússlandi.
En meö þeim á hann viö alla þá, sem
Sovjetstjórnin telur ekki vera af sínu
sauðahúsi.
Karlgren bendir á þaö, aö Sov-
jet.vinir haldi því fram, aö stétta.
greiningin hafi horfið í Rússlandi
með byltingunni, öreigarnir hafi af.
máð sjálfa sig og risið upp á ný sem
önnur stétt.
Ef þetta er satt, segir Karlgren, þá
hefir byltingin sigrað í því, sem
mestu varðaði, þá hefir hún veitt
rússneska borgaranum það, sem að
fullu vegur upp þau óþægindi og þær
hömlur sem hann verður að leggja á
sig í daglegu lífi. En er það rétt? Er
sigur byltingarinnar svona mikill ?
Karlgren svarar nú þessu, og seg-
ir, að hver sem með opnum augum
hafi farig um Rússland, hann hljóti
að verða á alt annari skoðun. Það
sé lanigt frá því, að byltingin hafi
bætt í þessu efni. Því í stað þessa
stéttalausa lands, sem eigi að vera,
þar sem allir borgararnir eigi að
r.jóta sömu réttinda, þar sé í raun og
veru um þjóðfélag að ræða, sem hefir
ákaflega glögt aðgreindar stéttir, þar
sem réttindum sé geisi-ólikt skift. Og
stéttamismunurinn fari stöðugt vax.
andi.
Karlgren bendir á eina stétt, sem
engin réttindi hafi — leyfar af yfir-
og millistéttarinnar gömlu í Rúss-
landi. Þessir borgarar, segir Karlgren,
að séu nú hinir sannkölluðu öreigar
landsins, réttindalausari, kúgaðri en
verkamanna. og bændaöreigarnir hafi
nokkurn tíma verið þar í landi. Sú
skoðun, <em viða hafi rutt sér til rúms
i Vestur-Evrópu, að þessar stéttir hafi
runnið samar. við þá stétt, sem vö'd-
in tók — hún sé ekkert annað en vit-
leysa. Sú stéttabarátta stæði enn,
sem beint hafi verið gegn yfirstéttun.
•jrn, og sé nú á sínu allra versta og
svívirðilegasta stigi. Það séu al: af
notuð ný og ný vopn. Gamla aðferð-
in að setja dauðadæmdan mann upp
við múr, og skjóta síðan áihanu —
hún hafi verið mannúðleg og misk-
unarríkari en þær aðferðir, sem nú
séu notaðar til þess að kvelja línð
úr öllum, sem voru af borgaraættum
og ekki hafa beygt sig undir vald
Eolsjevismans.
Karlgren segir, að það hatur, sem
verkamannastéttin hafi alið til allra
þeirra, sem betur voru settir, það sé
dyggilega nært, og því sé haldið við
eins og heilögum eldi, og sé fengið til
að blossa hærra og hærra með skipu.
lagsbundnu starfi. I ræðum og ritum.
í skólum og með myndum, á leiksviði
og í kvikmyndum — alstaðar sé end-
urtekin áskorunin um að svívirða af-
komendur hinna hærri stétta, fjand-
menn öreiganna, sem nú fái laun sín
fyrir framin verk. Hann segir, að
ekki verði opnað eitt blað án þess, að
þessi áskorun sjáist. Á einum stað
segir hann, að eitt blaðið dragi dár
að gömlu, hungruðu aðalsfólki, sem
gangi með síðustu eigur sínar, silfur.
skeiðar, gamla kniplinga, helgimyndir
og annað þess konar, á torg bæjar-
ins til þess að selja það fyrir brauð-
bita, og tali blaðið með hæðni um
tötra þeirra, tærð andlitin og döpur
augun. Á öðrum stað, er sagt frá
einum manni, af gömlum góðum ætt-
um, sem framdi sjálfsmorð. — Segir
Karlgren, að frásögnin sé eins og
sparkað sé í dauðann htínd, og þau
ummæli látin fylgja, að þetta hafi
víst verið það eina rétta, sem þessi
irannskepna hafi nokkurntíma gert.
Greinarhöfundurinn segir, að eins
og leyfum yfirstéttanna sé bægt frá
líkamlegum gæðum, eins sé þeim
bægt frá þeim andlegu. Mikið kapp
er Iagt á það, að bægja þeim frá
mentastofnununum, bæði þeim hærri
og lægri. Stúdentum, sem eru af
borgaraættum, er gert mjög erfitt fyr
ir að dvelja í háskólunum, og barna-
skóiar eru helst ekki til fyrir önnur
börn en þau, sem eru af verkamönn-
um komin. En þó segir Karlgren, að
þetta sé ekki nema sýnishorn þeirr-
ar stefnu, sem ráði bjá Sovjetstjórn-
inni, að hindra hinar borgaralegu
stéttir í því að vinna sér brauð, og
svelta þær með því í hel.
Á sama hátt segir höf. greinarinn.
ar að kúgunin sé, þegar um vernd
lagana er að ræða. Hvað eftir ann.-
að lesi maður í dagblöðunum dóma
sem séu hlægilega vægir, ef þeir sem
dæmdir eru hafa verið í “öreiga”.
íiokknum og glæpurinn hefir verið
framinn á borgarastéttunum.
Einn úr borgarastéttinni var
myrtur. — Glæpamaðurinn var dæmd
ur, að því er látið var heita, í 5 ára
fangelsi, en með tilliti til þess, að
hann var af “öreigpim” kominn var
hegningartíminn færður niður í 2 ár,
og þegar þar að auki var tekið hæfi-
legt tillit til góðrar þjónustu hans í
rauða hernum, þá var rétturinn á-
sáttur um það, að láta eitt ár nægja.
Borgarastéttin, sem áður var, seg-
ir Karlgren, er orðin að öreigastétt,
og líf þessara manna er grátleg
harmsaga. Eg heimsótti í smábæ ein-
um nokkra vini mina frá gamalli tíð;
þeir voru af einni þessari gömlu,
gagnmentuðu og ástúðlegu ætt, sem
voru svo margar í Rússlandi á sínum
tíma. Fjölskyldufaðirinn var lækn-
ir. Eg hitti hann fyrst fyrir mörgum
árum í borg einni, og vann hann þar
aðdáunarvert verk til) hjálpar gegn
hungursneyð, sem þá var í bænum.
Sömuleiðis var dóttir hans þar og
vann sömu miskunarverkin. Nú var
hann og kona hans látin, því eftir að
byltingin braust út, voru laun hans
tekin af honum, og svalt hann þá
bókstaflega í hel og kona hans. Dótt-
ir þeirra átti við sárustu neyð að búa.
Hún hafði um nokkurn tíma unnið
í verksmiðju, og átti óskift traust
bolsjevika þeirra, sem stjórnuðu stofn
uninni. En hún varð að fara —
verkafólkið krafðist þess. Bróðir
hennar, ágætur listamaður, var kenn.
ari. en hafði líka verið sagt upp. Nú
hafði 'hann ofan af fyrir sér i bæj-
arholu í Suður-Rússlandi með þvi að
vinna algeng ve'k við uppskipun og
fermingu vara. Dóttir þeirra var orð-
in stúdent í Leningrad, og kom inn í
háskóla þar. en var rekin sökum ætt-
ernisins. Hún stytti sér aldur í ör.
væntingu sinni.
Þetta er eitt dæmi af fjöldamörg.
'um, segir Karlgren.
>Hér er aðeins tekinn útdráttur úr
greininni. En næst, segir Karlgren,
að hann ætli að snúa sér að verka.
mönnum, og leitast við að sýna, að
stéttamismunurinn hafi heldur ekki
horfið meðal þeirra.
— Isafold.
------0-------
Sanocr y sin - berkla-
iyfið nýja.
Á síðastliðnu sumri bárust fregnir
hingað til lands um nýtt berklalyf, er
prófessor Möllgaard í Kaupmanna.
höfn hafði fundið upp. Gerðu menn
sér góðar vonir um það fyrst í stað,
en það reyndist svo hættulegt, að
bráðlega var hætt við það aftur. Pró-
fessor Möllgaard hefir síðan haldið
áfram rannsóknum sínum og hefir nú
fundið upp nýtt lyf, er hann nefnir
sanocrysin. Það er gullsalt, hvítt að
lit, auðleyst í vatni, svo hægðárleik-
ur er að spýta því inn' í dýr og menn.
Það er langt síðan menn vissu, að
gullsölt voru trtjög skaðleg berkla-
sýklum, en sá var hængur á, að þau
voru jafnskaðleg mönnum. En próf.
Möllgaard tókst að finna gullsalt, 9em
er ekkert skaðlegt líffærum manna,
og það er sanocrysin. Þegar því er
spýtt mn í berklasjúkling, deyðir það
berklasýklana á skömmum tima, ef
skamturinn er nógu mikill, en þá,
kemur annað til. Berklasýklarnir
sjálfir hafa mikið eitur í sér fólgið,
og það losnar, þegar sýklarnir deyja
og valda alvarlegri eitrun í líkama
sjúklingsins, ef ekki er að gert. Þess
vegna þurfti próf. Möllgaard líka að
finna lyf til þess að eyða eitri hinna
deyddu berklasýkla og það hefir hon.
um tekist. Er það blóðvatn (serum)
úr kálfum, sem marksýktir hafa ver.
ið með berklasýklum.
Sanocrysin hefir sem von er vak-
ið hina mestu athygli og allir læknar
staðið á öndinni af eftirvæntingu um
góðan árangur. Það virðist svo sem
árangurinn sé mjög góður, ef ekki
ágætur. I októberlok var búið að
reyna lyfið á hér um bil 300 sjúkl-
ingum, og öllum þeim læknurn, i er
reynt höfðu það, kom saman um að
hér væri fundið ágætt lyf, sem mundi
vinna ómetanlegt gagn öllum heimi.
Það virðist geta læknað að fullu alla
þá sjúklinga, sem hafa veikina á
byrjunarstigi, allan þorra þeirra, sem
eru á öðru stigi veikinnar og marga,
sem hafa hana á þriðja stigi. Auðvit.
að gengur verst með þriðja stigið,
þegar veikin er langt á veg komin, en
líkaminn orðinn veiklaður, þolist þá
lyfið misjafnt, eins og við er að bú.
ast. Þegar berklarnir eru inniluktir
í beinum, þéttum bandvef eða kalk
er farið að setjast í þá, á lyfið örð.
ugra með að neyta sín, en virðist
þó geta gert mikið gagn. Það er
langt frá því að þetta sé reynt að
fullu enn þá, en þó er óhætt að
segja að ekki mundu merkir og gætn.
ir læknar láta hafa eftir sér þau um.
mæli, sem dönsk blöð hafa flutt, ef
ekki vjéri hér um stórmerkilega upp-
götvun að ræða.
Ekki mun vera hægt að nota lyf_
ið, svo að um muni, nema i heilsu-
hælum og sjúkrahúsum. Vandi er
að ákveða hæfilegan skamt handa
hverjum sjúklingi og svo- þarf að
hafa hina mestu nákvæmni og eftir-
lit með eitrunareinkennum þeim, er
fram koma, þegar berklasýklarnir eru
deyddir. Þarf t. d. að mæla sótt-
hita sjúklingsins annan hvern klukku.
tíma og skoða þvag hans fvisvar á
dag og haga eftir því innspýtingunni
af blóðvatni til þess að kæfa eitrun.
irra jafnóðum sem hún kemur i ljós.
En hvað um það, — þetta eru hin
mestu gleðitíðindi, sem um langan
aldur hafa borist í þessum efnum og
vonandi, að við Islendingar fáum
fljótlega að njóta góðs af sanocrysini.
— ísl.
------0------
Vesturheimsferð
Pistlar frá Stgr. Matthíassyni.
Hjá Stephan G. Sltephanssyni.
Sama daginn sem negrinn stal budd
unni minni kom ég til skáldsins. Það
var talsvert úr vegi að koma til hans
og fyrirhöfn nokkur, en af því ég
hafði kynst honum áður hér heima
og fengið þá miklar mætur á honum,
þótti mér sjálfsagt að taka á mig
krókinn. Ekki víst að fljótt gæfist
tækifæri aftur og svo hugsaði ég, að
samfundir seinna — í eilifðinni —
gengu máske greiðara ef við hefðum
enn kynst *nokkuð betur. Ef til vil!
sáluhjálparefni — hreint og beint á
við sum náðarmeðul, að kynnast
klettafjallaskáldinu. Og ég er nú eft-
ir á farinn að halda að svo hafi ver.
ið. Þegar ég fyrst kyntist honum
persónulega, varð ég að játa fyrir
honum, að hvorki hefði eg nent að
lesa nema fáein kvæði eftir hann né
fengið verulegan smekk fyrir nema
sumum (eins og t. d. kvæðaflokkin.
um “Á ferð og flugi”). En við að
kynnast honum hef ég fengið vakn.
andi lyst á að lesa kvæði hans, og
sama munu flestir reyna sem einu
sinni komast á spenann.
Nú ætla ég ekki að fara að skrifa
um skáldskap Stefáns, enda hafa aðr.
ir gert það svo vel eins og t. d. Guð-
mundur á Sandi, Guðm. Finniboga-
son og Ág. Bjarnason. Hér vil ég
aðeins leiða lesarann heim í kot Stef.
áns, því það er kot í samanburði við
hallir auðkonunganna í Ameriku, en
Stefán er konungur i andans heimi,
“Því er engin hirð um slíkan mann”?
sagði pabbi um Hallgr. P. Eins mætti
segja um Stefán — en þó samgleðst
ég honum að hafa enga hirðsnápa
né hirðfífl í kringum sig og heldur
ekki miljónir af dollurum úr að spila.
Þegar við komum til Innisfail, sem
ér næsta brautarstöð við bygðina, þar
sem Stefán býr — þá var kominn
Stefán og sonur hans Guðmundur
(en hann er kaupmaður í þorpinu
Markerville). Mér þótti skáldið frem-
ur fátæklega klæddur, en þetta gerði
hann íslenzkari í minum augum og
þar að auki var svipurinn og viðmót.
ið al.íslenzkt og minti mig á gaml-
an góðkunningja framan úr dölum
sem væri í kaupstaðarferð. Og þeg-
ar við vorum seztir í vagninn barst
samtalið um heim og geima, við fór.
um á “hugskíðum til iHindarfjalla”
og stikluðum á stjörnum og vetrar.
brautum eftir tilvísun Helga Péturss.
Yfir hæðótt Iand, kjarrivaxið og
strjálbygt ókum við á annan klt. þar
til við komum í hlaðií^ hjá Stefáni.
Á leiðinni mættum við nautahjörð,
sem ríðandi smalar eða kúasmalar
(cowboys) ráku til markaðar. Þeir
voru allir með barðastóra hatta og í
ferlegum skinnbuxum eins og allir
þekkja úr Bíó. — við áðum stundar.
korn hjá síra Pétri Hjálmssyni ná-
granna Stefáns, sem er gamall kunn.
ingi minn og skólabróðir. Hann er
prestur landanna þarna í bygðinni
þegar þeir þurfa á að halda, en ekki
nema þegar honum sýnist og ekkert
bundinn við messur. Hann er með
öðrum orðum praktisérandi prestur,
en aðallega bóndi. Og í þetta skifti
var hann að bryrma kúm sínum og
var svo fjósamannslegur að mér var
ómögulegt að grilla neitt prestlegt í
hans fari. En þegar ég fór að spjalla
við hann einkum seinna um kvöldið
er við heimsóttum hann rækilega, þá
sá ég að þetta var gnðdómlcgur
fjósamaður eins og Hómer kemst að
orði.
Hjá Stefáni gistum við tvær nætur
og fanst mér ég hvergi vestra vera
eins heima í sveit á íslandi eins og
þar. Var það meðfram fyrir það
hve alt var óbrotið og íburðarlaust á
heimilinu og fremur gamaldags, hús
in tvö timburhús (líkt og á Skipalóni,
nema málað), lágt undir loft í stof-
unum og fremur skuggsýnt, íslenzkar
myndir á veggjunum, margar ís-
lenzkar bækur, en húsbóndinn aust-
ur-íslenskastur allra Vestur.lslend-
inga og konan lika ramm-íslenzk, góð
búkona, síúðrandi við búverkin og þó
hin gestumglaðasta. Ein dóttir er eft.
ir heima, sú yngsta af stórum hóp,
geðug og gáfuð stúlka. Tel ég senni-
legast að gömlu hjónunum haldist
ekki lengi á henni í heimahúsum. Og
þá verða þau að flytja heim til Is-
lands. Gerir ekkert — bara betra. —
I litlu skrifstofunni Stefáns, sáust
margir skrautgripir eftir listamenn
vora, gefnir Stefáni í heimferðinni
hér um árið.
'Góðar voru veitingar hjá þeim
hjónum — að ég ekki tali um drjúga
sopa af Suttungsmiði bæði af vörum
skáldsins og við að lesa kvæði hans á
kvöldin. Við Gunnar sváfum upp á
lofti. Á kvöldin laumaði Stefán upp
á borðið hjá okkur dýrum drykk í
glasi og var lán að hér var bæði
læknir og lyfsali sem kunnu með að
fara.
Við gengum daginn eftir um ná-
grennið — og akra Stefáns — fylgd-
um honum í fjós og hlöðu. Hann var
þá klæddur samskonar búningi og
vinur hans presturinn og álíka guð-
dómlegur. Eg var sóttur á tvö heim.
ili í nágrenninu sem læknir. Annað
var heimili Jónasar bónda Húnfjörðs
— kona hans öldruð mjög þungt
haldin. Landið fanst mér hrjó^tugt
og lítt girnilegt — og við horfðum til
Klettafjallanna langt burtu, sem
sýndust aðeins eins og lágir hálsar og
fell úti við sjóndeildarhringinn, þar
sem sléttunni víðu voru loksins tak.
mörk sett. Og mér fanst það aðeins
fært arnfleygum anda líkt og Stef.
áns, að geta flogið, jafn duglega og
hann hefir gert, “heimleið” yfir slik-
an óravöll, og vesturheimskast aldrei,
svo nokkru nemi, en enginn sleppur
algerlega — “öll erum við brotleg”,
sagði abbadisin.
•
Hjá Gimnari bróður í Seattle.
Það var komið nærri jólum, þegar
við Gunnar komum til Seattle, þar
sem hann á heima. Við höfðum kvöld
ið áður komið til borgarinnar Van1.
couver við Kyrrahafsströndfna og
tekið þar far með þægilegu hrað-
skreiðu gufuskipi suður Puget Sound
eða flóann sem Seattle liggur við.|
Alla nóttina vorum við á leiðinni suð-
ur flóann og kormim i býti til borgar.
innar. Flóinn er breiður eða til að
sjá líkt og Húnaflói, en sjálfsagt
miklu breiðari.
Útsýnið er fagurt frá Seattle. Á
nesinu hinumegin við flóann eru
snæfiþakin fjöll (um 12000 fet) en í
baksýn er háreistur hluti af hinum
samhangandi fjallarana, sem liggur
eftir endilangri heimsálfunni. Eitt
fjallið gnæfir þar hærra öllum öðr-
um og prýðir útsýnið. Það er gamla
eldfjallið Mount Rainier, eitthvað
16000 feta hátt. Hjér fanst mér
landslagið vera orðið hverjum Islend-
ingi nokkurn veginn til hæfis. Og
hér bættist það úr skák frá kuldanum
í Kanada, að veðrið var álika milt
eins og í góðum septembermánuði
heima á Islandi, þó nú væri hávetur.
Rafmagnsporvagninn þaut með
i

af bakverkjum, höfuðverkjum, bólgn
um liðamótum og öðrum merkjum
nýrnar-, eða blöðru-sjúkdóma, eyða
Gin Pills vissulega þjáningum þin.
um. 50/ hjá öllum lyfsölum og
kaupmönnum.
National Drug & Chemical Company
of Canada, Umtied.
Toronto — — — Canada.
okkur frá hafnargarðinum gegnum
miðja borgina um fjölförnustu göt-
urnar. Mér varð starsýnt á það, að
þvert yfir göturnar héngu einlægir
lauffléttingar milli húsanna (líkt og
upp í hvelfingunni á Grundarkirkju,
nema ekki úr pappír) og gluggar stór
verzlananna sitt til hvorrar handar
voru alprýddir laufuim og blómum og
allskonar glysvarningi. — Allur var
sá viðbúnaður vegna jólanna og ein-
lægur iðiskriði af vögnum og fólki
fram og aftur. Það var auðséð, að
maður var kominn til stórborgar. En
við héldum leiðar okkar unz við kom.
um í útjaðar borgarinnar, þar sem
Gunnar á hreiður sitt — timburhús
með kvisti og laglegum grænum bala
í kring, rétt við ströndina. Þóra og
Matti, yngstu börn Gunnars (10—12
ára) komu hlaupandi á móti okkur
þegar við nálguðumst húsið, því viö
höfðum símað hvenær við mundum
koma, svo þau vissu hvað klukkan
sló. Það sauð á katlinum hjá Guð-
nýju og vantaði ekkert á viðtökur
góðar. TTjerbergi fékk ég út af fyrir
mig og var nú eins og heima hjá mér
næstu 31—4 vikurnar, hjá al-íslenzk-
um bróður og vestur.íslenzkri mág-
konu, fæddri í Argyle-bygð, en eigi
að síður talandi ágæta íslenzku.
Fanst mér nú ekkert að vanbúnaði á
þeirra góða heimili nema það, að
börnin kunnu ekki íslenzku. Eldri
dæturnar, Elín og Unnur (13—16 ára)
'höfðu að vísu lært málið í æsku, en
voru búnar að “brjóta og týna”, og
var það engin furða, því lítið var um
landa i nágrenni Gunnars fram til
síðustu tíma, eni krakkarnir altaf með
enskutalandi krökkum og í barna-
skóla. Mér fanst ég þyrfti úr þessu
að bæta og byrjaði á að kenna Matta
“móðurmálið vort kæra og mjúka og
ríka”. Eg Iét hann fyrstu dagana
hafa eftir mér íslenzk orð yfir alls.
konar hluti, en ég gafst fljótt upp
á þessu, þar eð Matta leiddist ítroðn-
ingurinn — og mér líka. Og við það
sat. Eg “speakaði” svo ensku við
krakkana og lærði margt í viðbót við
það sem ég kunni. Mér var farin að
verða enskan svo töm og mjúk í
munni að við sjálft lá að hún Uka
yrði “ástkæ>-a ylhýra málið”. Var það
talsvert stryk í reikninginn í minum
þjóðræknislegu hugleiðingpim.
Gunnar kynti mig simásaman við
helstu kunningja sína bæði meðal
landa og innfæddra manna. Þeir
buðu o(kkur til sín og tóku mig hing-
að og þangað um borgina i bifreið-
um sínum til að sýna mér hennar
dýrð. Meðal þessara kunningja Gunn
ars voru ýmsir málsmetandi læknar.
Þeir sýndu mér sjúkrahúsin, tóku mig
með sér á fundi í læknafélaginu og
greiddu götu mína til að fræðast í
læknislistinni eftir föngum. Þannig óx
frændgarður minn í Seattle hröðum
fetum þann stutta titna, sem ég dvaldi
þar. Hefði ég haft löngun til þess
og þörf, sá ég það nokkurnveginn auð
gert að setjast þarna að sem læknir,
og hafa ekki minni útkomu upp úr
krafstrinum en á Akureyri. En hvort-
tveggja vantaði mig, löngunina og
og væskill í samanburði við hann.
Sá af vinum Gunnars, sem var mér
einna hugljúfastur var Mr. Jakob
Bjarnason hinn sterki. Hann er lög-
regluliðsforingi þar í borginni og
imikils metinn fyrir ýmsa mannkosti,
og þó einkum þann, að hann er ekki
einasta höfði hærri en aðrir menn
líkt og Sál konungur, heldur a. m.
k. tveimur höfðum hærri en góður
meðalmaður. Gunnar bróðir, sem þó
WINNIPEG, 11. FEBRUAR 1925.
er næstum höfði hærri en ég, var eins
og væskill í samanbuiði við hann.
Jakob er söngmaður góður og hef-
ur eins og Gunnar getið sér góðan
orðstír í Síattle fyrir söng sinn. Rödd
Jakobs er afar kröftug og hljómmik-
il með afbrigðum, þegar hann beitir
henni af alefli. Enda vantar ekki
sterkan hljómgrunninn, þar sem er
hans þrekvaxna brjóst og bolur allur.
Jóhannes kollega Jóhannessson sagði
mér, þegar ég gat þess að mér hefðí
hreint orðið bilt við er ég heyrði Jak_
ob syngja í fyrsta skifti, að hann
hefði oft heyrt innlenda menn i
Seattle dáðst að risa.söngkröftum
Jakobs, “og það er reyndar engin
furða” bætti hann við, því hér vestra
kemur mönnum best að heyra söng-
rödd, sem getur sameinað hvort-
tveggja að nálgast heilt drynjandi
kirkjuorgan að dýpt og krafti annað
veifið, en hitt veifið hvellan hljóm
vel þjálfaðs “orchester.flokks” þegar:
“bumba er knúð og bogi dreginn
blásiun er lúður og málmgjöll slegin
og í básúnum stynur stormsins andi
en stórgígjan drynur sem brimfall á
sandi”.
Jakob sýndi mér vopn sín; ágæta
marghleypu, sem hann geymdi ein.
hverstaðar inn á sér, mesta völundar.
smíði, 'handjárn úr skygðu stáli, sem
hann var leikinn í að smella á hvern
mann að óvörum i einu vetfangi áður
en litið var við, og svo íbenholts-
hnallinn, sem hann lét hartga við belti
niður með lærinu. Er það instrúment
ætlað til þess að handleggsbrjóta með
eða rota erkidóna þegar komið er í
krappan dans. Sagði hann mér frá
mörgum skærum við iljvíga fanta áð-
ur en þeir yrðu að velli lagðir “ok
þótti engum fýsilegt at eiga náttból
undir exi hans” — ég meina, undir
þessu barefli hans.
Einnig sagði hann mér frá æfin_
týralegum eltingaleikum við smyglara
óg aðra bannlagabrjóta. En þó sagð-
ist hann ekki vera neinn bannvinur
sjálfut;, því enn hefði hann ekki séð
nema fátt gott, sem af þeim Iögum
stafaði. Sjálfur er hann mesti hófs-
maður.
Jakob er fyrir vöxt sinn og burði
og sinn karlmenskusvip víðþektur um
alla Seattleborg og nágrennið, og
fanst mér ætíð sómi að fylgd hans.
hvar sem ég fór, en það var algengt,
að hann kom með bifreið sína og ók
með mig hvert á land sem ég vildi-
Fanst mér ég hafa Skarphéðinni við
hliðina á mér og ekki sízt var það »
eitt skifti, sem mér þótti fylgd hans
á við tíu annara. Það var þegar hann
fór með mér til að sækja ferðakistti
mína á járnbrautarstöðina. I henni
var litilsháttar af forboðinni vörtt,
sem tollþjónarnir máttu ógjarna sjá.
Það var Gefjunarvaðmál. En þegar
stóri Jaki (big Jake eins og hann er
kallaður) kom þarna með mér og
krafðist kistunnar og hvesti á þá aug_
un, fataðist þeim öll aðgæzlan, tóku
kurteislega ofan og fetigu, honum kist_
una án þess að láta sér cyetta í hug að
opna hana. Þótti mér svo gaman að
þessu, að ég gleymi því seint.
Jakob og systir hans Grace, sem er
bústýra hjá honum, héldu okkur á-
gæta veizlu. Þar hitti ég Ástu mál-
ara Árnadóttur og bróður hennar
Magnús myndhöggvara Árnason, sem
er að verða frægur fyrir list sína i
Ameríku. Hann hefir þýtt Ljóðfórn.
ir, eftir TagO'e og er vel heima i
skáldskap og listasögu. Verður senni
lega vellauðugur áður en langt um
líður. Út úr þeim hugleiðingum um
Magnús varð mér þess fremur star_
sýnt á hans lítillæti þegar ég sá hann
í veizhilok fara út i eldhús með Grace
til að þvo upp diskana og koma mat-
leyfunum á sinn stað. En Grace átti
það að vísu margskilið, því að hún er
geðug kona og góð íiúsmóðir.
Af öðrum kunningjum Gunnars er
ég umgekkst nokkrum sinnum vil ég
nefna Baldur Guðjohnsen, Benedikt
Sigtryggsson, Jóhannes læknir Jóh-
annesson, frú Ragnheiði Goodman
(fædd Zöega), frú Jakobínu Johnson
skáldkonu, Bjarna Johnson lyfsala,
félaga Gunnars og Steevens, ungan
verzlunarmann, bráðduglegur stráícur
en með bólu í andliti; spái ég samt að
hann verði miljóneri síðar.
(Framh.).
------0-------
s