Heimskringla - 18.02.1925, Page 1

VERÐJLAUN ^ .
COUPONS OO UMBTJÐIR

SendlT5 ©ftlr verHllsta til Royal
Crown 9oap Ltil., 664 Main St.
Winnipeg.

VERÐLAUN GEFIN FYRIR
COUPONS OG UMBUÐIR
ROYAW:
CROWK

SendtS efttr verSllsta tii Royal
Crown Soap Ui)., 654 Main St,
Winnipeg.
XXXIX. ÁRGANGUR.

WINNIPBG, MANITOBA, MH)VI KUDAGINN 18. FEBRÚAR 1925.
NO.MOR 21
CANADA
Sú fregn kom í blööunum hér á
föstudaginn, aö stjórnin myndi ætía
aÖ höföa skaðabótamál á hendur ýms
um mönnum, sem viöriðnir voru kftla
kaupin fyirr Tuxedio harracks )iér
um áriö. Að svo stöddu mun saka-
mál ekki veröa höföaö.
Frá Ottawa er símað 13. þ. m.,
að mikil fundarhöld séu þessa dagana
með stjórninni og North Atlantic
Shipping Combine. Veltur á því
Irvert skipafélögin láta undan og
lækki flutningsgjöldin, eöa hvert þau
mtla sér að keppa við stjórnarskipin.
Mun mest stranda samkomulagið á
O. P. R. Er vonandi að stjórnin láti
ckki undan, heldur reyni að beygja
svírann á North Atlantic svo um
muni.
Prófessor Scott Nearing frá The
Rand School of Social Science í New
^ °rk, frægur mælsku- og vísinda-
maður, hélt þrjá fyrirlestra hér í
Borginni á sunnudaginn var, þá sem
hér segir: “Fjármálasagam eftir ó.
friðinn", “Alþjóðasambandið eða
Iðnaðarsambandið”, og “Hverjar
verða afleiðingar Dawes-samninjgs-
íns?” Þóttu fyrirlestrar þessir af-
burða vei fluttir.
kjördæmi sínu, Morris, segir að marg
ir auðugir bændur frá Bandaríkjun-
um hafi keypt lönd í Kane og Myrtle
héruðunum hér í Manitoba, og ætli
sér að leggja stund á kornrækt. Var
það hin glæsilega uppskera, er
bændur í þessum héruðum fengu síð-
asta sumar, er kom amerísku bænd.
unum til þess að flytja sig norðuryfir
landamærin.
Italir hér i Winnipeg hafa mynd.
að með sér félag, og keypt nokkur
hundruð ekrur af landi hérumbil 15
mílur suður af Winnipeg. Á að
stykkja þetta út í 2—5 ekru lóðir.
Ætla þeir 40 fjölskyldum, er koma
frá Italíu í vor, að stunda þarna garð
rækt. Rækta bæði matjurtir og síð-
armeir ávexti, er þeim vex fiskur um
hrygg. — Þefta geta ítalir, og þetta
gcra þeir. En hvenær koma tslend-
ingar sér saman um að gerai eitt-
hvað líkt þessu? .
Samkomur verða haldnar að • lúterskum sið á Islandi. Verður
Riverton og Árborg » þeirra bókar siðar getið.
fimtudaginn 5. m.arz að River- ----------
ton og föstudaginn 6. marz að j Kenslubók, í hornafræði er nýkom.
Árborg. Hr. Sigfús Halldórs frá | in n markaðinn, samin af doktor Ólafi
Höfnum, segir frá malayiskum Danielssvni, gefin út af Guðmundi
lifnaðarháttum, séra Ragnar E. j Gamalíelssyni. Aður hefir sami höf-
Kvaran les upp, og þeir báðir, á-
samt ungfrú Rósu Hermanns-
son frá Winnipeg, syngja ein-
söng. Sarr.komurnar hefjast kl,
8 síðdegis, og eru menn beðnir
að mæta stundvíslega.
Dr. Tweed tanrilæknir verður i
Riverton fimtudag og föstudag, 26.
og 27. febrúar.
undur gefið, út kenslubók í rúmfræði.
Eru báðar miðaðar við þarfir Menta-
skólans. Er það mjög ánægjulegt að
fá bæktir þessar á íslenzka tungu og
virðist allur frágangur vera í besta
lagi. Rétt er að taka það sérstaklega
franr, höf. til heiðurs, að mikla vinnu
hefir hann i það lagt að fá góð is.
lenzk orð yfir stærðfræðrRjálið. Væri
betur að allir sem kenslubækur gefa
út, legðu á það jafnmikla áherslu.
Heirn til Islands fór á miðviku-
daginn i síðustu viku, síra Friðrik
Friðriksson, frá Wynyard. För þessi
er aðeins stutt skemtiferð, og býst
séra Friðrik við að koma aftur um
mitt sumar.
Hon. W. R. Clubb, ráðherra opin-
berra verka, sem nýlega kont frá
Á laugardaginn var byrjaði "The
Western Canada Flour Mills” í St.
Boniface, að ntala hveiti til þess að
geta afgreitt það, sem Rússland;hef.
ir beðið um. Fjórar mylntir félags-
ins hafa skift verkum jafnt á milli
sín og hefir St. Boniface mylnan nóg
að gera í heilan mánuð nótt og clag,
að mala fyrir Rússann.
Hér var staddur i bænum um
helgina póstmeistarinn frá Reykjavík
P, O., Mr. Ingvar Gíslason eldri.
Mr. Guðrn. Gíslason, frá Elfros,
sem hér var staddur i fyrri viku, fór
heim til sín um helgina, sent leið.
Hér var staddur um helgina, Mr.
Kristján Indriðason frá Mountain, N.
Dakota.
Frá Reykjavík á íslandi er símað
16. þ. m., að óskaplegur blindbylur
æ®i yfir alt landið. Kona og tvö
t>örn hafa orðið úti. Sex menn af
strönduðum mótorbát hafa týnst í
veðrinu, það menn vita til, og ýmsir
botnvörpungar er uenrt ekki komnir
íram.
daglega líðan sjúklinganna, nota
Sanocrysin verður hjá þvi komist, að
um afturkipp sé að ræða..— Þegar
best hefir gengið, hefir Pétri yfir.
lækni Bogasvni tekist að gera sjúkling
sjúkdómseinkennalaúsan (symptomfri)
eftir liðlega 50 daga.
Feykilegur eldsvoði varð i Kansas
i City, Mo. á laugardaginn var. Meðal
; annars brunnu 350 bilar. Menn úr
brunaliðinu fórust og skaðinn er met-
inn meira en $2,000,000. —
Frá Berlín er simað 12. þ. m., að
afskapleg námusprenging hafi orðið
í Dortmund rétt fyrir miðnætti, þá
um kvöldið. Fórust 131 verkamenn
þar við sprenginguna, og í eldslogun-
! Um. Er kent um hirðuleysi for.
j stjóranna, og er afskapleg æsing gegn
þeim á ferðinni.
Símað er frá Osló, að “Stats-
advokaten” hafi höfðað mál gegn
þremur “Moskva”-kommunistum fyr.
ir land áð. Eru það þeir Reider
Manseth, Christian Hilt og Johan
Peterson og eru þeir i leiðtogahópi
kommunista, Málshöfðunin er gerð
vegna áskorunar, sem Ungmeruiafé-
lög kommunista lét birta i siðustu prá London er símað 12. þ. m., að
kosninguninni að kollvarpa stjórnar- einn aldurhniginn og sprengvirðuleg-
skipun ríkisins. Síðan stjórnarskip- ur 0fursti hafi hneykslast svo ákaf-
unarlögin gengu í gildi hefir grein su jeg.a ^ þv; að ungfrú Ellen Wilkin.
í hegningarlögunum, er kveður á um
landráð, ekki verið notuð fyrr en nú.
Vitamálastjóri Krabbe hefir fyrir
hönd Dansk-Islandsk Samfúnd á-
kvarðað ásamt leikaranum A. Poulsen,
að hann komi hingað i april og
leiki hér frá 9. april til 4. maí. M. a.
hugsar Adam Poulsen sér, að reyna
að koma þvi til leiðar, að “Der var
engang” verði leikið hér með aðstoð
islenzkra leikara.
I viðUli við “Nationaltidende” skýr
ir yfirlæknir Pétur P.ogason frá til-
raunum á Sölleröd Sanatoriun! með
minkaða skamta af Sanocrysin, er
sprautað var inn í sjúklingana með
mislöngum millibiíuim, eftir sjúlc-
dómsástandi sjúklinganna. Með þvi aö
láta sérfræðinga, er vita gerla um ég fer”, segir sálmaskáldið.
son, jafnaðarmanna.þingmaður frá
Middlesbrough skyldi ávarpa neðri
málstofuna berhöfðuð, að hann gerði
fvrirspurn til forseta (The Speaker)
hvert slik goðgá væri leyfileg. For.
seti kvað það í alla staði réttmætt.
— Það er mörg heims.mæðan fyrir
vesalings afturhaldsmennina á þessum
tímum.
Mr. Ármann Magnússon frá Við.
ir, kom hingað til bæjarins í vikunni
sem leið, til uþþskurðar, og liggur
hann á Almenna spítalanum.
-------------,, ) _
Að Hensel, Norður Dakota, lézt á
laugardagskvöldið var ungur maður,
Stefán, næst-yngsti )íonur Matúsal-
ems Ólasonar og konu hans. Bana-
meinið mun hafa verið lungnabólga.
Hann miur verða jarðsettur um
næstu helgi.
Hér i lxenum hefir dvalið um 2.
vikna tíma, Mrs, Matthildúr Fred-
erickson, frá Kandahar, til þess að
heimsækja ættingja og vini.
Mr. Guðmundur Lambertsen gtit-
smiðurl frá Glenboro. hefir dvalið
hér um vikutíma i heimsókn til syst-
ur sinnar, ■ Mrs. T. Hianson, 564
Simcoe Str.
“Sameinuðu islenzku verslanirnar”.
Það er löngu kunnugt að rekstur
þeirra hefir gengið treglega. Aðal-
lánstraust sitt áttu þær í Disconto-
bankanum í Kaupmannahöfn. en nú
er honum lokað og verður þá eitthvað
að gera. Aðalfundur verslananna á
að vera í Kaupmannahöfn 20. þ. m.
og verður þar borin upp tillaga eins
hluthafa urn að félagið ákveði þrota-
búsmeðferð. og verði kosin nefnd til
að ráðstafa búinu. Talið er víst að
hnigið verði að þessu ráði. Eru
verslanir þessar siðustu stærstu leyf.
arnar af einokunarverslun Dana hér
á landi.
Síra Friðrik Friðriksson hefir
stofnað fjölment Kristilegt félag
ungra ntanna i Vestmannaeyjum.
Guðmundur Kamban hefir samið
nýtt leikrit. er hann nefndir á dönsku
“Örkenens Stjærner”. Sagt er að það
verði leikið á konunglega leikhúsinu i
Kaupmanpahöfn i þessúm mánuði.
Síma.kappskák þreyttu skákmenn í
Reykjavík og á Akureyri aðfaranótt
sunnudagsins. Voru keppendur 11 úr
hvorum flokki. Lauk viðureign
þeirra undir morgun, og urðu þessi
úrslit: Norðlendingar unnu sex skák-
ir, Reykvíkingar tvær, en jafntefli
varð með þremur.
Mr. Sam. J. Samson hefir nýlega
keypt billiardstofu á Portage Avenue,
rétt fyrir autan Sherbrooke stræti,
að 629 Portage Ave.
Séra Eyjólfur J. Melan, frá Gimli,
var staddur hér í bænum vikuna sem
leið. Frá Gimli var og hér á ferð
um sama leyti, Mr. Andrés J.
Straumland.
Inflúertzan geisar nú enn i London
og dóu þar 76, vikuna frá 7. 14. þ.
m. Breiðist veikin óðum út um Eng-
land og Skotland. Er nú komin
fram sú tilgáta frá frægum enskum
lækni, að sýklarnir sem menn hósta
eða hnerra frá sér á götum úti, muni
geta smitað gegnum augnaveginn, og
ráðleggur öllum að nota hornspanga-
gleraugu. — (ÍI-1? jgcnfg i hættu hvai
Mr. Nikulás Snædal frá frá
Reykjavik, Man., kom hér til bæjar.
ins í byrjun fyrri viku, og dvelur hér
eitthvað fram í næstu viku.
Munið eftir leiknum “Danslíf’.
sem sýndur verður í G. T. húsinu
mánudags og þriðjudagskveldið í
næstu viku 23. og 24. þ. m.. leikur-
inn er frumsaminn og leikendur góð-
ir. — Inngangur 50c ,fyrir fullorðna
og 25c fyrir hörn. Hljóðfæraslátt-
ur á milli þátta. — Byrjar kl. 8.15.
John William Loftus heitir enskur
skipstjóri, sem sýivrli stírartdvama-
skipinu “Þór” þrjósku og ofbeldi i
fyrra. Þessi maður er nú hér kom-
inn, — var á skipinu, sem Geir dró
hingað frá Miðnesi nýlega, — og
hefir játað þetta brot sitt. Situr hann
i gæsluvarðhaldi og verður mál hans
rannsakað í dag eða næstu daga.
Grunur leikur á, að hann hafi og
beitt ofbeldi við strandvarnabátinn
F.nok, en synjað hefir hann fyrir það.
Myndarleg gjöf. Alþýðumaður í
Reykjavik afhenti dómkirkjupresti
nýlega 1000 kr. gjöf til Hallgríms-
kirkjunnar.
Mentamál. Mentamálablað, imeð
því nafni er byrjað að koma út,
Ritstjóri Ásgeir Ásgeirsson kennan
og alþm. Afgreiðsla er i Laufási.
Úr bænum.
Leikmannafélag Sambandssafnað-
ar heldur kosningafund með sér mánu
dagskvöldið 23. febrúar i samkomu-
sal Sambandskirkjunnar. Ungmenna-
félag Sambanjdssafnaðar stofnar til
samkomu 21. marz, og verður
nánar auglýst síðar.
hún
Hér í bænum hafa dvalið um nokk.
ra daga, til þess að heilsa upp á kunn.
ingjana, Dr. og Mrs. Sveinn E.
Björnsson frá Árborg, og faðir frú-
arinnar, Mr. Grímur Laxdal. Sagði
læknirinn yfirleitt vera góða heil-
brigði meðal manna, þar nyrðra.
íslenzka taflfélagið hefur getið sér
þann heiður að bera sigur úr býtum
í borgar-samkepninni, og framtiðar.
horfur taflmenskunnar á meðal ls.
•lendirtga eru miklit glæsilegri en ver.
ið hefur nú um langan tima.
Mannheimar.
— Vísur til vina minna —

Eg syng þér enga söngva
Þú Sviphillinga-bygð!
Þar uni — innflutt héðan —
Hver útaf-blásin dygð.
Því heimsbamanna hérna
Mér höndin reyndist góð,
Með lokkandi ljóðstafi
Og lifandi blóð.
Á marbotn dýpstu muna
Mér myndi ei heldur tjá.
Að krafsa í kafi tómhent,
En kallast perlum ná!
Við gimsteinum gríp ég
Á götu hér sem finn,
Sem jörðin lagði í lófann
Þann lángefna minn.
Þó vitrir þykist vita,
Hvar veröld betri skín
Og bíræfnin mJn blöskri,
Að brjóta goðin sín:
Eg þeim hef’ það að segja,
Að það sem ræður, er,
Að öndvegið mitt eina
Eg eignaðist hér!
Frá þessum heimi, í hjarta
Nú húsfylli ég á,
Svo inngengt verður engum
Þar öðrum heimi frá.
Þið veraldlegu verur!
Er viðstyrks þurfti ég mest,
Var höndin ykkar hlýja,
Sem hjálpaði beztt
Og það ég veit, með vissu,
Ef vona-framtíð í
Að veröld þessi vaankar,
Þið valda munið því!
Og það var hér í heimi,
Að hlutu samastað
Þeir menn, sem með mér glöddust
Á meðan ég kvað.
Og því er það til vona,
Að þegar út ég fer,
Eg kveðji heim, sem hér varð
Svó hugumleikinn mér —
Og heimafólkið hérna,
Þá húmnótt mín að fer,
Til rekkjunnar í rökkri
Mun ratlýsa mér!
4
Merk kona lézt hér í bænum í
fyrradag, frú Bryndís Zoega, kona
Geirs rektors. Ættufi var hún úr
BreiöafiríSi, fædd í Flatey 1857, dótt.
ir Sigurðar kauptnann9 Jónssonar í
Flatey. Framúrskarandi fríöleiks og
gæöakona var frú Bryndís og óvenju
lega myndarleg húsmóöir
heimili. Eignuöust þau hjón ^x bö n
og Hfa fimrn: Geir landsverkfræöing-
ur, Guörjtn kona Þorsteins hagstofu
stjóra, Sigriður Ijósmvndari, Áslaug
kona Hallgríms Benediktssonar stór.
kaupmanns og Jófríöitr cand phil.
---------------&
Frú Guðr. Sigfúsdóttir,
r / f | Blöndal.
rra lslandi.
Hún andaöist á heimili stnu hér í
Stórmerkilegt visindarit sendir Páll bænum 5. þ. m., eftir lamgvarandi
E. ólason prófessor frá sér enn, veikindi, 77 ára gömul, fædd 27. apríl
fylgirit Árbókar Háskólans. Fjallar 1847 á Auökúlu í Húnavatns.
um fyrsta sálmakveöskap og sálmalög »ýslu, dóttir séra Sigfúsar Jóns-
sonar frá Reykjahlíö, er þá var þar
aöstoöarprestur, en síöar prestur á
Tjörn og Undirfelli, en móÖir henn.
ar var Sigríður Björnsdóttir Blön.
dals, sýslumanns í Húnvatnssýslu.
Guörún giftist 1873 frænda sinttm
Birni Lúðvíkssyni Blöndal og bjuggu
þau um hriö þar nyrðra, en fluttust
1883 til Reykjavikur og var Björn
heitinn hér sundkennari, en drttknaði
af slysi á Rauöarárvík vorið 1887.
Þau eignuðust tvö börn: Sigfús, sem
nú er bókavörður í Khöfn, höfundttr
Dansk-íslenzku oröabókarinnar, og
Sigríöi, konu Jóns heitins Blöndals
læknis í Stafholtsey, en hún andaöist
sumarið 1917. — Frú Guörún var væn
kona og vel metin af öllum, aem
'henni kyntust.
-------0-------
Fyrirlestur Reinhards
Prinz.
Eg er hræddur um, að Reykviking.
um kunni í fjölsinni jólanna aö sjást
yfir fyrirlestur þann eöa ferðasögu,
er stud. mag. Reinhard Prinz ætlar aö
flytja í Nýja Bió i kvöld. En þaö væri
illa farið. Og því rita ég þessar
linur, að ég sæti ekki seinna ámæl
þeirra, er fyrir gáleysi eitt fara s
mis við góða skemtun, aö ég haf
þagað og vitað þó deili á manninum
og málefni hans. Prinz er enginn
hversdagsmaður, þótt ungur sé og ó.
kunnur flestum bæjarbúum. Hann er
glæsilegastur þeirra þýzkra æsku.
manna, er hingað hafa sótt á síðari
árum, tápmikill og drenglegur. Mér
er og nokkuð kúnnugt ferðalag þeirra
félaga þriggja “kringum ísland”, er
hann mun segja frá. Þeir fóru fót-
gangandi og báru tjald sitt og allan
farangur á baki. Áttu þeir við mikla
erfiöleika aö etja. Þarf ekki aö lýsa
því, hve torsótt er gangandi mönnum
yfir ár og sanda Skaftafellssýlu, en
við þetta bættist í sumar hin versta ó-
tiö á Norðurlandi og samgöngúbann
vegna mænusóttar, svo að þeir gátu
ekki notið venjulegs fararbeitfa. Er
öll sú frásaga merkileg, og örvandi
fvrir unga menn. Þeir félagar tóku
öllurn þrautum með glöðu geöi þótt-
ust fá þær ríkulegar goldnar af feg-
urö og hollustu íslenzkrar náttúru.
Var Prinz ekki mæddari eftir sttmar
ið en svo. að hann fór í haust sem
sjálfboðaliði í göngur Holtamanna,
norður á Sprengisand. Og það veit
ég að ekki mun honurn detta í hug
að verja fé því. sem honum vonandi
áskotnast fvrir fyrirlestur sinn, í ann
að en nýjar öræfaferðir og jökulgöng
ur næsta sumar.
Sigptrður Nordal. — “Ví*ir’'.