Heimskringla - 25.03.1925, Page 4

4. BLAÐSlÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 25. MARZ 1925.
Itieimskringla
(Stofnu« 188«)
Kenor ðt A hverjnm mlttvlkndegrL
EIGENDUR:
VIKING PRESS, LTD.
853 og 855 SARGENT AVE., WINNIPEO,
TuUimii N -6537
VerTl blatislns er »3.00 árgangurinn borg-
ist fyrirfram. Allar borganir sendist
THE VIKING PRESS LTD.
SIGPÚS HALLDÓRS frá Höfnum
Bitstjöri.
JAKOB F. KRISTJÁNSSON,
Ráðsmaður.
UtanANkrlft tll blalinlnii:
THE VIKING PRESS, Ltd^ Box 3105
UtanANkrlft tll rltMtjOrantit
EDITOit HI2IMSKRINGL.A, Box 8105
WINNIPEG, MAN.
“Heimskringrla ls pobllshed by
The Viklnx Pre»* Ltd.
and printed by
CITY PRINTING tfc PUBLISHING CO.
853-S55 Sarjcenl Ave., Wlnnlpeff, Man.
Telephone: N 6537
í i ........
WINNIPEG, MANITOBA, 25. MARZ 1925.
Sjötta Ársþing
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ISLENDINGA
1 VESTURHEIMl.
—i-----
Frh.
Næsta dag, föstudag 27. febrúar, var fundur
settur á sama stað og áður, kl. 10.05 f. h.
Ritari las upp fundargerð siðasta þingfund.
ar og var hún samþykt í einu hljóði.
Ingólfstnálið var þá næst á dagskrá. Las
framsögumaður nefndarinnar, Árni iögmaður
Eggertsson upp nefndarálitið, og gerði því næst
grein fyrir því í all-langri og ítarlegri ræðu.
Spunnust töluverðar umræður út úr því, og ekki
allar hitalausar. Var skotið á frest að ræða á.
litið unz embættismannakosningum væri lokið.
Var það í 4 liðum:
1) Nefndin leggur til, að nefndin er kosin
var 19. des. á alm. borgarfundi í Winnipeg, haldi
, áfram að starfá, unz hún sé leyst frá starfi sínu
á alm. fundi í Wpeg., þar sem þeir einir hafi at-
kvæðisrétt, er gefið hafa í varnarsjóðinn. —
2) Ennfremur, að frekar sé reynt að fá Ing.
ólf Ingólfsson fluttan til Stony Mountain, svo
hentugra yrði að halda sambandi við hann, og
gera fyrir hann það, sem nauðsynlegt væri í
framtíðinni og kringumstæður leyfðu.
3) Að þar sem gögn þau er nefndin hefir
benda á það, að maðurinn sé ekki með fullri
rænu, þá leggur nefndin það til, að gengið verði
úr skugga um það sem fyrst eftir að hann hefir
verið fluttur til Stony Mountain.
4) Ennfremur, að afgangur varnarsjóðsins sé
geymdur á Provincial Savings Bank, í sérstök.
um “trust account”.
Að loknum kosningum var Ingólfsmálið tekið
fyrir á ný. Kvað forseti stjórnarnefndina vilja
gera þinginu reikningsskil fyrir samskotafénu, en
tii þess þyrfti hún að ganga af þingfundi fáein.
ar minútur. Var samþykt að málið skyldi ekki
frekar rætt, unz stjórnarnefndin hefði skilað af
sér. Tók sira Jónas A. Sigurðsson- forsetastól-
inn, meðan. fráfarandi stjórnarnefnd gekk af
fundi.
Að því loknu, las forseti, síra Albert E. Krist.
jánsson upp skýrslu um samskotin, en gjaldkeri
Hjálmar Gíslason lagði fram sundurliðaðan
reikning. Safnast hafði alls $4,111.50, útgjöld
alls orðið $3.228.83, og því skilað í félagssjóð
afganginum $882.67. Voru þessar skýrslur forseta
og gjaldkera samþyktar, sem lesnar, með öllum
greiddum atkvæðum.
Þvínæst var nefndarálitið rætt lið fyrir lið.
U,m fyrsta lið urðu nokkrar umræður, unz
tillaga kom frá síra Rögnvaldi Péturssyni, studd
af Dr. Sig. Júl. Jóhannessýni, þess efnis, að
fella liðinn burtu. Var sú tillaga samþykt með
öllum þorra atkvæða.
Um annan lið urðu töluverðar umræður.
Fanst fljótt að mprgum þótti æði varhugavert
að binda hendur stjórnarnefndarinnar,, að
nokkru sérstöku leyti, í þessu máli, vegna þess
að mjög-væri þá hætt við, að með því væru
Þjóðræknisfélaginu sköpuð vandræði, í við.
skiftum við stjórnvöld þessa lands. Var bent á
að nefndinni hefði þegar borist fremur kulda.
legt svar, frá fangelsismála.yfirvöldunum, og
hefði það um Ieið verið fremur nöpur fyrir.
spurn í þá átt, hvernig félagið hugsaði sér að
endurhæta meðferð stjórnarinnar á þessum
fanga. Eftir nokkra stúnd bar síra Ragnar E.
Kvaran fram rökstudtía dagfskrá, ,með aðstoö
dr. Sig. Júl. Jóhannessonar og hljóðaði hún á
þessa leið:
“I þvi trausti að stjórnarnefnd félagsins
reyni að afla sér upplýsingar um hvert ekki
megi létta frekar raunir Ingólfs IngólfsSonar,
og í því trausti að hún verji ekki fé úr sjóði
þeim, er við nafn hans er tengdur í öðru skyni,
til næsta þings, tekur þingið fyrir næsita mál á
á dagskrá”.'
Þessi dagskrá var samþykt með öllum þorra
atkvæða og þetta mál þannig afgreitt af þinginu.
Kl. 1.30 sama dag var fundur settur aftur.
Fundargerð síðasta fundar lesin og samþykt og
siðan gengið til embættismannakosninga.
Árni lögmaður Eggertsson stakk upp á síra
Jónasi A. Sigurðssyni, sem forseta. Einnig var
tilnefndur J. J. Bíldfell, en hann dró sig úr kjöri.
Þá var og tilnefndur fráfarandi forseti Albert E.
Kristjánsson, og útnefningum þvínæst lokið.
Forseti var kosinn síra Jónas A. Sigurðsson,
með rúmum 50 atkvæðum. Síra Albert E. Krist-
jánsson hlaut 22.
Varaforseti var kosinn síra Ragnar E. Kvaran
gagnsóknarlaust, þar eð hr. J. J. Bíldfell baðst
undan kjöri.
Ritari var kosinn í einu hljóði Sigfús Hall.
dórs frá Höfnum, án gagnsóknar.
Vara-ritari var kosinn Árni Sigurðsson, frá
Wynyard, í einu hljóði.
Féhirðir var kosinn í einu hljóði Hjálmar
Gíslason.
Vara-féhirðir var kosinn Páll Bjamarson,
frá Winnipeg í einu hljóði.
Pj&rmálaritari var kosinn í einu hljóði Klem.
ens Jónasson frá Selkirk.
Vara-fjármálaritari var Páll S. Pálsson kos.
inn í einu hljóði.
*SkjalavörðuA var kosinn Arnljótur B. Ölson,
í einu hljóði. \
Yfirskoðunarmcnn voru kosnir í einu hljóði
Björn Pétursson og Halldór S. Bárdal.
Meðan fráfarandi stjórnarnefnd gekk af
þingfundi var Tímaritsmálið tekið fyrir. Las
framsögumaður Timaritsnefndarinnar, síra
Ragnar E. Kvaran upp álitið, og var það í fjór.
um liðum. Lagði nefndin það til:
1) að framkvæmdarnefnd fél. sé falið að gefa
út Tímaritið á næsta ári, með sama sniði og áður.
2) ennfremur, að sömu nefnd sé falið að ráða
ritstjóra með sömu kjörum og áður.
3) vill nefndin benda á að tillögur endurskoð.
enda síðasta árs um meðferð á eldri árg. Tima.
ritsins hafa enn ekki verið tekin til greina, nfl.,
því nauðsynlegra, sem erfitt sé ii fljótu bragði að
átta sig á því hve mikið sé útistandandi óselt af
ritinu.
4) virðist nefndinni óheppilegt að dreift sé á.
byrgð á ýmsa útsölumenn, en fél. eigi ekki að.
gang að neinum sérstökum. Vill nefndin leggja
til, sé það lögum samkvæmt, að valinn sé aðal.
útsölumaður er trygður sé með hæfilegu veði.
Annist hann útsölu og ábyrgist, enda hljóti hann
sanngjarna þólcnun fyrir.
Álitið var rætt lið fyrir lið.
Fyrsti liður samþ. í einu hljóði.
Annar liður sömuleiðis.
Þriðji liður sömuleiðis.
Fjórða lið dró nefndin til baka, þar eð hann
kom í bága við stjórnarskrá félagsins.
Var alt nefndarálitið þvínæst samþykt með
þeirri breytingu að 4. liður félli í burtu, og mál.
ið þannig afgreitt.
Þá lagði fram álit sitt nefnd «ú, er kosin
hafði verið til þess að gera tillögur um þátttöku
dcilda i fimdarhöldum, og um fulltrúakosninga/r.
- Lagði nefndin það til:
að fulltrúar heimadeilda utan Wpg. hafi
hlutfalls atkvæðamagn við Wpg. deildina, sem
lögð sé til grundvallar, t. d.:
a) Ef 1/3 löglegra fél. þeirra deildar sé
mættur í þingbyrjun, skal erindreki hverrar ut.
anbæjardeildar geta greitt 1/3 atkv. löglegra fél.
úr sömu deild.
*
b) Söm skulu hlutföll hve margir, sem mæta
frá Wpg. deild.
c) Tala löglegra fél. skal ákveðin með nafna.
kalli í byrjun hvers þingfundar.
d) Fjölgi eða fækki fél. á fundi skulu atkv.
þeirra bætast við, eða dragast frá, og eykst þá
eða minkar atkvæðamagn utanbæjarfulltrúa að
sama skapi.
Sitji einstaklingar úr utanbæjardeild þingfund,
dragist atkvæðamagn þeirra frá atkvæðamagni
fuíltrúans úr sömu deild.
Þar sem tillögur nefndarinnar fóru fram á
lagabreytingu var samþykt að láta málið bíða
næsta þings, en að senda öllum deildum afrit af
nefndarálitinu fyrir næsta þing, svo að þær gætu
tekið afstöðu til þess. —
Þá hóf dr. Sig. Júl. Jóhannesson máls á því
að æskilegt væri að fá frekari vitneskju um bók
ungfrú M. Ostenso, sem sagt væri að snerti ó.
þægílega Islendinga hér í Manitoba.
J. J. Bíldfell gat þess að ungfrú Qstenso hefði
fengið blað það, er ummælin fluttu í garð Islend.
inga, til þess að leiðrétta þau. Eftir nokkrar
umræður var samþykt till. frá dr. Sig Júl. Jóh.
annessyni, studd af A. B. Ölson, um það, að
Þjóðræknisfélagið fari þess á leit við félag það
sem væntanlega gefur út hók ungfrú Ostenso, að
fá að lesá handritið. Kosin var nefnd til þess: dr.
Sig. Júl. Jóhannesson, síra Jónas A. Sigurðsson
og Páll Bjarnarson.
Þessu næst bar Arni Sigurðsson frá Wyn.
yard fram þá tillögu, að stjórnarnefnd Þjóð-
rækisfélagsins skyldi senda áskorun til voldug.
asta menningarfélagsins í þessu landi, United
Church of Canada, er hún héldi árþing sitt í
sumar, þess efnis, að það kirkjufélag beitist fyt.
ir því, að líflátsdómar hér í Canada verði úr lög.
um numdir.
Var gerður ákafur rómur að þessari tillögu,
og samþykti hana allur þingheimur með þvi/að
standa á fætur.
Var fundi þá frestað, þar til síðar um kveld.
ið.
Kl. 8 um kvöldið bauð stjórnarnefnd Þjóð-
ræknisfélagsins til samkomu í Goodtemplarahús.
inu.
Fyrst söng Sigfús Hplldórs frá Höfnum tvö
lög’eftir próf. Stgr. Hall. Lék próf. Hall sjálfur
undir á píanó, og var honum mjög vel fagnað
af þingheimi, er vildi heyra 3. lagið eftir hann.
Að því búnu gaf fráfarandi vara.forseti, Gísli
Jónsson, er samkomunni stýrði, síra Albert
Kristjánssyni orðið. Talaði hann ákaflega snjalt
og áheyrilega. Nefndi hann erindi sitt “Dag-
drauma”.
Efni ræðu sinnar kvað hann vera hið sama
og í fyrra, og vonir sínar og bjartsýni hið sama.
Að sínu áliti væri heimurinn eirni, og mannkyn-
ið eitt. Stefndi alt að sama brennipunkti, þó nú
væri þangað stefnt eftir mörgum fjarlægum og
ólíkum brautum; að hinum alfullkomna sam.
hljóm og samræmi, sem væri á hinum efsta íull.
komna stað. En hvernig gæti hann þá samrýmt
þjóðræknisviðleitnina þessari trú sipni?
I byrjun værú einstaklingar. Nú hefðu menn
skipað sér í þjóðfélög. En þau væru lifandi
sýnilegur vottur um vaxadi vilja til fullkomins
samræmis, þó skamt væri að vísu á veginn kom.
ið. Kæmi sér farin og ófarin leið mannkynsins
svo fyrir sjónir, sem sæi hann hana í tvennskon.
ar ljósi: Ijósi sólar, er lýsti framtíðarveginn til
draumalandsins, sem vér á trúarbragðamáli köll.
um Guðsríki; og stjörnuljósi, er lýsti með vt-ik.
um bjarma farinn veg, og sýndi og aðeins allra
siðustu sporin, er að baki lægju og vörpuðu skímn
á næstu sporin, framundan. Það ljós stafaði
frá liðnum menningartímabilum, í því Ijósi lifðum
vér og myndi það heppilegast vorum tímum; því
hefðu augu vor vanist.
En stafaði oss þannig birta af fortíðinni, og
væru fornbókmentir vorar sá gimsteinn, sem al.
ment væri álitið, þá myndi saklaust að -leita
þangað eftir dæmisögum. Las hann síðan kafla
þann úr Gylfaginning, er Þriði og Hárr skýra
Ganglera frá hinum ýmsu heitum Óðins Alföð.
urs og orsökum þeirra: “at svá margar sem eru
greinir tungnanna í veröldinni, þá þykkjast all.
ar þjóðir þurfa að breyta nafni hans til sinnar
tungu til ákalls og bæna fyrir sjálfum sér”.
Spurði ræðumaður síðan hvert ekki myndi vera
hægt fyrir, Vestur.Islendinga að taka leiðbein.
ingu af þessu dæmi. Væri það framtíðardraum.
ur sinn, að allir Islendingar mættu bera gæfu til
þess, að sameinast í einum kirkjulegum félags.
skap, þar sem skoðanafrelsi væri svo mikið, og
umburðarlyndi; þar sem svo vitt væri til veggj.
anna og hátt til hvolfþaksins, að hún gæfi öllum
kristnum mönnnm skjól undir þaki sínu. Bað
hann innilega þá menn, sem hér væru staddir 5
kvöld og orða sinna mundu geta, að mis.
skilja sig ekki eins ákaflega, og færa ekki orð
sín til leturs með eins gagnstæðri meiningu þeirri,
sem þau hefðu haft, og annað íslenzka blaðið
hefði af vangá gert í fyrra. Þvi vissulega hefði
ihann aldrei sagt neitt þvílíkt, og aldrei dottið
það í hug, að menn ættu að verða stefnulausir
í trúmálum, heldur þvert á móti. Væri heldur
engin þörf á því, að menn yrðu stefnulausir, þó
menn gætu tilbeðið í sama húsi, og greindi á í
smærri atriðum, því drottinn væri þó alstaðar
hinn sami, hvað sem menn kysu að kalla hann.
Lauk hann ræðu sinni með því að hvetja menn
með heitum orðum til meira frjálslyndis, meira
umburðarlyndis, meiri samúðar og meiri kærleika.
Þakkaði allur þingheimur honum fyrir erindið
með lófaklappi og með því að standa á fætur.
Samkomunni var lokið með þessu erindi, og
settust þá báðir forsetar, hinn fráfarandi og hinn
nýkjörni, í forsetasæti, er þingfundur var sett..
ur aítur.
Var fundargerð síðasta fundar lesin og sam.
þykt í einu hljóði.
Þá lagði síra Rögnvaldur Pétursson fram álit
nefndarinnar, er sett var til þess að athuga Stú-
dentagarðinn og samvinvumálið. Var það í tveim
liðum:
I. Leggur nefndin tH, að endurnýjað sé á-
kvæði þingsins í fyrra, að vekja alm. áhuga á
stúdentagarðsmálinu, og beiti frkv.nefndin sér
fyrir samskot, fyrirtæki þessu til eflingar, og sé
fénu komið til hlutaðeigenda um eða fyrir ára.
mót.
II. Nefndin treystir sér ekki að gera ákveðn.
ar till. í samvinnumálinu, sem í raun réttri er
mörg mál. Enda virðist nefndinni að þingið sé
búið að binda sig svo með fjár.veitingu, að ekki
muni mikið afgangs. En eitt mál vill nefndin
þó biðja þingið að athuga og gera tillögur um
það, er mætti verða til nytsemdar í framtíðinni.
Þetta mál er verzlun með íslenzkar bækur,
sem er aðalviðskiftagrein Islands og Canada.
Samkvæmt verzlunarskýrslum 1921, eru fluttar
út bækur frá Islandi til Canada fyrir 13,200 kr.
En allur annar útflutn. til Canada þaðan, nam
aðeins 500 kr., það ár.
Væri því góð samvinna nauðsynleg
í þvt efni. En nú sé svo komið að
íslenzkar bækur séu orðnar svo dýr.
ar hér, að alm. þykist) ekki geta keypt
þær. Þar að auki virðist ekki mikið
gert heimanað til þess að dreifa út
bókum sem séu gefnar út með styrk
heiman, t. d. Bókmentafél., Sögufél.
og Þjóðvinafélags.bókum. Þá sé og
söluskattur hér, og sá galli með flutn-
ing að bækur frá íslandi séu sendar
hingað um 2000 mílna krók, yfir
New York. Er þarna kostnaður auk.
inn að óþörfu, svo tíðar ferðir sem
eru á milli Englands og Canada. En
þc þetta sé slæmt, þá séu kjör þau,
sem bóksalar heima setja bóksölum
hér ennþá verri. Hér verða þeir að
borga flutningsgjald, tolla og skatta,
og ábyrgjast bækurnar og fryir alt
þetta fái þeir aðeins 20—25% áf
nafnverði eftir bóksöluskrá í Reykja.
vík. Gildi ekki sömu skilmálar um
sölu þeirra rita er hér vestra séu gef.
in út og seld heima.
Hér sé því ekki um jöfnuð að ræða
og myndi heppilegast að slíta’ við-
skiftum þessum.
Alitið var rætt lið fyrir lið og 1.
liður samþ. í einu hljóði.
Um 2. lið urðu nokkrar umræður
Kvað Einar H. Kvaran sig langa til
að segja nokkur orð, því að sig skifti
málið einna mestu íslenzkra manna.
Ættu rithöf. heima mjög erfitt með
að fá bækur útgefnar sökum dýrtíð.
ar, enda væri hljóðið í bóksölum
helzt þannig, að loka bókaútgáfu,
nema fyrir einstökum mönnum. Væri
kostnaðurinn vafalaust gífurlegur. En
á hinn bóginn bersýnilega bóksölun.
um í hag að þetta kæmist i lag.
Kvaðst hyggja, að ef Þjóðræknisfe*.
lagið beitti sér fyrir það að fá betri
sölukjör hér vestra, þá myndi það
fá allar mögul. leiðréttingar hjá bók.
sölum í Rvík.
Gerði og síra Ragnar Kvaran þá
brtt. þannig, að nefndin leggi til að
málinu sé vísað til stjórnarnefndar.
innar, að hún hafi allgr þær íram.
kvæmdir, sem hug|anlegar séu á
næsta ári.
Einar H. Kvaran kvaðst fús að
liðsinna í öllu því er hann gæti, t. d.
taka við þeim plöggum, er stj.nefnd
Þjóðræknisfélagsins hefði tilbúin, ef
hún vildi, um það leyti er hann færi
heim í haust, og tala við bókaútgef.
endur það er hann mætti, er heim
væri komið.
Var þessu tilboði tekið með lófa.
klappi, og brtt. sr. Ragnars Kvaran
samþ. í einu hljóði og kvaðst nefndin
fús til þess að breyta niðurlagi álits.
ins samkvæmt henni. Var nefndar.
álitið því næst samþykt alt, með þeirri
breytingu, í einu hljóði.
Þá stóð upp fráfarandi vara.for.
seti, Gísli Jónsson, og gat þess að
stjórnarnefndin hefði komið sér sam.
an um að leggja það til við þingið,
að gerður yrði heiðursfélagi Þjóð.
ræknisfélagsins skáldið og rithöf.
undurinn Einar Hjörleifsson Kvaran,
sem mestum Ijóma hefði varpað á
íslenzkar bókmentir út um heiminn,
núlifandi íslenzkra manna og væri
mæringur íslenzkra bókmenta.
Var þessi til-laga samþykt með
miklum fögnuði, og stóð allur þing.
heimur á fætur.
Þakkaði Einar H, Kvaran þann
sóma er félagið hefði sýnt honum.
Þá tók tii máls fráfarandi forseti,
síra Albert E. Kristjánsson, og þakk.
aði þingheimi og meðnefndarmönn.
um þann heiðuí, velvild og Ijúfu sam
vinnu, sem sér hefði verið sýnd i
2 ár Ávarpaði svo hinn nýkosna
forseta og óskaði honnm af alhug til
hamingju og gengis í embættinu.
Kvaðst hann skila honum þvi aftur
með jafnljúfu geði og hann hefði
vig því tekið fyrir 2 árum síðan.
Og vildi hann feginn aðstoða félag.
ið framvegis eftir megni.
!H:inn nýkosni forseti, síra Jónas A.
Sigurðsson, þakkaði þvínæst þing.
heimi kosninguna og fráfarandi for.
seta hans mikla og góða starf og hin
hlýju orð í sinn garð. Fór hann
skáldlegum orðum um hug sinn til
íslands og hvatti menn að ganga í fé.
lagið. Kvaðst hann sjálfur og nefnd-
in myndi reyna með aðstoð félags.
manna og guðs hjálp að gera sitt
bezta fyrir Þjóðræknisfélagið á kom.
andi ári.
' Elutti hann þvínæst snjalt kvæði og
var gerður að því hinn bezti rómur.
Þá bað forseti þingheim að syngja
Eldgamla Isafold og God save the
King.
Að því búnu sagði forseti þingi
DODD’S nýrnapillur eru bezta
nýrnameðalið. Lækna og gigt,
bakverki, hjartabilun, þvag-
teppu, og önnur veikindi, sem
stafa frá nýrunum. — Dodd’s
Kidney Pills kosta 50c askjan,
eða 6 öskjur fyrir $2.50, og fást
hjá öllum iyfsögum, eða frá.
The Dodds Medicine Co., Ltd.
Toronto, Ontario.
slitið og óskaði öllum fararheilla.
Á eftir gengu stjórnarnefndirnar,
hin nýja og hin fráfarandi, ásamt ut-
anbæjarþingmönnum til matfagnaðar
í kjallarasal Goodtemplarahússinís.
Kunnum vér það síðast af þessu þingt
að segja.
---------X------------
Lesa Vest.-íslend-
ingar bœkur
Dr. Vilhj. Stefánsonar?
iii.
Frh.
Vilhjálmur Stefánsson er vísinda-
maður og í mörgu langt á undan sín-
um tímá, kenningum þeim, sem hann
hefir ótalsinnum lagt líf sitt í hættu
fyrir ihefir ekki alstaðar verið vel
tekið. Það er enginn efi á því, að
það mundi gleðja hann, ef hann vissi
að Islendingar nokkuð alment læsu
bækur hans. Um nýjar hugmyndir
segir hann meðal annars: “Þar til
reynslan hefir sýnt og sannað nota-
gildi nýrrar eða áður óreyndrar hug-
myndar, þá er æfiulega hægðarleik-
ur að telja öðrum trú um það, að hÚK
sé annaðhvort hættuleg eða vitlaus —
eða hvorttveggja. Á bak við eldri hug
myndir og venjur, er reynsla og hefð
sem ofinn er inni dómgreind og fram-
kvæmdir. Það er algeng reynsla
mannfræðinga að heyra því hátíðlega
lýst yfir, að nýjar hugmyndir séu
oftast til óþæginda. Hugmyndir þess
arar bókar eru svo fáum kunnar —-
svo nýjar og óreyndar\að þær mæta
ekki alstaðar vingjarnlegum viðtök-
um.
Um Eskimóa segir V. S.: “Þeir
eru einstaklega gestrisnir, greiðviknir
og sannorðir, flest allir; en þrátt
fyrir það eru mjög fáir af þeim, seni
geta sagt þannig frá dýraveiðum eða
öðrum algengum viðburðum, að ekki
sé ofið þar inn í mörgu, sem aldreí
hefir átt sér stað. Eg skemti mér oft
við það að aðgreina hjátrúarkreddur
þeirra frá sönnum viðburðum. —
Þeir trúðu því nærri því undantekn-
ingarlaust, að frásagnir þeirra væru
sannar.”
Flestir kannast við, að hafa heyrt
sagt frá hinni einkennilegu aðferð,
sem strúts.fuglinn (ostrich) hafi til
þess að verja sig fyrir öllum hætt-
um, með þvi að fela höfuðið í sand-
inum. V. S. kannast við að hafa trú-
að þessari sögu, en svo kom honunt
til hugar að reyna að leita það uppt
hvar saga þessi var upprunnin.
Fyrir tuttugu og þrem öldum var
rithöfundur á Grikklandi, sem Hero-
dotus hér, er hann talinn að hafa
vc-rið fyrsti maður sem innleiddi
þann fróðleik í Evrópu: “Að fugl
einn ákaflega stór ætti heima suður
í Afríku, sem hefði þann sið þegar
óvinir hans, ljón og tígrisdýr voru i
skreiðarferð í nágrenninu, þá bara
stakk hann höfðimu niður í sand-
inn, faldi hann sig þannig fyrir óvin-
Unum svo ekki sakaði”.
Fyrsti maður til þess að sannfæra
Vilhjálm um það, að þetta var bara
skáldsaga, var hinn velþekti fræði-
maður Carl Akeleyj hafði hann dval-
ið árum saman í Afríku í vísindaleg-
um rannsóknum, hann sagði að
strútsfuglinn væri mjög var um sig,
að hann væri einn sá allra slóttug-
asti, af öllum hinum mörgu fjölkunn-
ugu íbúum dýrarikisins í Afriku.

'

J