Heimskringla - 25.03.1925, Page 6

(. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 25. MARZ 1925.
A læknisheimilinu.
— E F T I R —
GRACE S. RICHMOND.
Jóhannes Vigfússon þýddi.
V. KAPÍTULI.
Klukkan var 2.30 þegar Burns kom heim
eina septembernótt. Hægindastóll stóð við ofninn
og í honum var útbrunnin glóð, og ljós logaði
á lampanum.
Burns tók af sér hattinn og fór úr frakkanum,
reikaði svo að stólnum og hné niður S hann stynj
andi.
Hann hafði orðið fyrir ósigri, svo auðmýkj-
andi ósigri, er hann aldrei áður hafði reynt. Hann
gerði holdskurð gagnstætt annara ráðum, sem
fyrst virtist ætla að hepnast, en snerist svo til
hins verra.
Hann hafði þekt þessa stúlku frá því hún
var 8 ára — og nú var hún 16; fögur og að-
laðandi — ó, hvað hafði hann gert? Hún hefði
máske getað lifað — án holdskurðar. Þann
mögulegleika hafði hann eyðilagt »— og hún
treysti honum.
Hann hafði verið heimskingi, sérlyndur auli,
sem hélt sig geta sigrað dauðann.
Þegar þessar endurminningar ætluðu að yf-
irbuga hann, stað hann upp og fór að ganga
um gólf.
Stundirnar liðu Hann gat ekki gengið til
hvfldar.
Klukkan var 6. Hann hafði sezt á stólinn
aftur og sofnað órólegum svefni, þegar skrif-
stofudyrnar voru opnaðar og inn kom ungfrú
Mathewson. Það var tveim stundum fyTi, en
hún átti að koma. Hann leit á hana ósegj-
anlega hryggur.
“Eg var hrædd um að þér munduð ekki hátta,
læknir”, sagði hún alúðlega. “Viljið þér nú ekki
hátta og reyna að sofna. Þér vitið, að þér eig-
ið langt dagsverk ógert.
Hann hristi höfuðið. “Nei, ég vil heldur
ltoma út í ferskt loft. Eg hefi mesta löng-
un til að taka bifreiðina og — fara til-----”.
“Nei, nei!” sagði hún fljótlega og nálgað-
ist hann, eins og hún vildi koma í veg fyrir að
hann endaði setninguna. “Eg vissi að þér
munduð taka þessu á þenna hátt, þessvegna
kom ég svo snemma. Eg veit að ég er ekki
fær um að hugga yður, Burns læknir — en einu
megið þér ekki gleyma nú — þér gerðuð alt,
sem er í valdi manneskjanna að gera!”
Hann hristi höfuðið örvinglaður, stóð upp
og starði á öskjuna í ofninum.
Amy Mathewson horfði sorgmædd á hann,
lagði svo hendina á handlegg hans. Hann leit
til hennar og gerði aumkunarverða tilraun til
að brosa.
“Guð blessi yður”, sagði hann með yfir-
hurða hryggri rödd. “Eg held þér munduð
treysta mér, þó alt mannkynið sneri við mér
baki.”
Tár komu fram í augum hennar. “Eg vildi
láta yður gera holdskurð á> minni eigin móður
— í dag”, sagði hún lágt.
Hann horfði lengi á hana, greip svo hendi
hennar og þrýsti hana innilega. Gekk svo inn
í innri skrifstofuna og lokaði dyrunum á eft-
ir sér.
Hálfri stundu síðar kom hann út aftur, og
haðfi nú ná!5 sjálfstjórn sinni. Amy vissi að
þetta mundi verða einn af erfiðustu æfidögum
hans. En hún vonandi að hann mundi komast
að réttum skilningi á þessu — að hann, þrátt
fyrir afleiðinguna, hafði heimild til að gera það,
sem hann hafði gert.
“Cynthia hefir morgunverðinn tilbúinn
handa yður, læknir”, sagði ungfrú Amy Math-
ewson rógleg. Hún leit ekki upp frá skrifborð-
inu, þar sem hún var að skrifa reikninga. En
um leið og hann gekk fram hjá henni, studdi
hann hendinni snöggvast á öxl hennar, og þeg-
ar hún leit upp, mætti hún þakklátu augunum
hans.
Hann vildi einskis neyta nema eins kaffi-
bolla.
Um miðdegið mætti Bums Van Horn.
“Það var leiðinlegt að holdskurðurinn end-
aði þannig”, sagði starfsfélagi hans. “Eg réði
frá honum, af því mér fundust vonirnar litlar.”
“Þær voru það”.
“Eg gerði alt hvað ég gat til að fullvissa
fjölskylduna um, að þér höfðuð fulla heimild til
að breyta eins og þér gerðuð”.
“Þökk fyrir”.
“Eg skil svo vel að þetta hryggir yður”,
sagði hinn huggandi. “En við verðum allir að
læra af reynslunni”.
Red varð svipþungur og hélt áfram án þess
að segja eitt orð.
Við eitt götuhornið hitti hann Grayson.
“Þetta var afarleitt, Burns”, sagði hann. “Eg
vonaði til síðustu stundar að þér hefðuð rétt
fyrir yður, en við órétt. En ég var æstur í
skapi, þó ég vissi að þér voruð það ekki”.
“Nei, það var ég ekki”.
“Já, það gagnar nú ekki að gráta yfir fram
kvæmdu starfi. Þér gerðuð alt sem þér gát-
uð”, sagði Grayson huggandi. “Yndisleg stúlka
— h'ka djörf — það var leiðinlegt að sjá hana
hverfa.” »
Allir þessir læknar og fleiri, voru til stað-
ar við hinn óheppilega uppskurð.
Burns kinkaði kolli og flúði. Reyndu þeir
allir að gera þetta ennþá verra fyrir hann? Við
sjúkrahússdyrnar mætti hann Pields.
“Góðan morgun, læknir”, sagði Pields hlý-
lega. “Mig langar til að lá|ta samhygð mína í
ljós, yfir þessum sorglega endir í gærkvöldi.
Snildarlegur holdskurður, — ef hann hefði end-
að vel. Betri heppni í næsta skifti”. Það lá
við að Bums langaði til að snúa hann úr háls-
liðnum , svo sjálfstreystandi og mikillátur var
hann. Burns flýtti sér inn.
Seinna um daginn mætti Burns Buller, það
var nú nokkuð annað.
“Piltur minn, ég er svo leiður að ég gæti
grátið, ef ég aðeins gæti hjálpað þér”, sagði
Buller, og leit í sorgbitnu augu vinar síns, með
sínum hreinskilnu. Red reyndi að svara, en gat
ekki. Hvernig hann þrýsti hendi Bullers, var
nægilegt svar.
“Eg vissi að þér mundi falla þetta mjög erf-
itt, og ég skil það svo vel. Þú hefir enga á-
stæðu til að ásaka þig, hún hefði ekki getað
lifað á*n uppskurðar, og það sama heldur fjöl-
skylda hennar og ber hið sama traust til þín og
áður. Eg fór þangað í morgun, til þess að
skýra þetta fyrir þeim.”
Burns beit á vörina, þangað til hann gæti ráð
ið við sig og sagt nokkur þakklát orð.
“Nú vil ég biðja þig bónar”, sagði hinn.
“Eg vil biðja þig um aðstoð þína — það er lík-
legt að holdskurð þurfi að gera, að einum
tveim dögum liðnum.”
Bums hikaði augnablik og roðnaði. “Ertu
viss um að þú viljir nota mig?” spurði hann
lágt.
Buller leit í augu hans. “Eg þekki engan,
sem er duglegri en þú. Hættu öllum sjáQfsá-
sökunum. Viltu koma til mín í skrifstofuna kl.
4? Þá getum við orðið samferða til Arnolds,
og á leiðinni get ég sagt þér frá ásigkomulag-
inu.”
Þegar Burns hélt áfram með græna tröllið,
var hann léttari í skapi. Stór meðaumkun með
litla sjúklingnum, sem hafði þótt vænt um hann
og treysti honum, eyddi smátt og smátt örvfln-
aninni yfir því sem skeð hafði. Hann kom að
blómabúð, gekk inn og valdi ótal hálfþroskuð
fögur blóm, sem hann sendi til heimilis henn-
ar nafnlaust. N
Svo ók hann til næsta sjúklingsins síns, þar
sem gæfurík fjölskylda gladdist yfir því, sem
hún áleit áreiðanlega frelsun frá hinum yfirvof-
andi dauða, og honum varð enn þá hughærra
við alt það þakklæti, sem mætti honum.
“Eg verð að halda áfram eftir megni”, sagði
hann við sjálfan sig. “í gærkveldi hélt ég mig
ekki geta það. Guð veit, að ég vinn með hrein-
skilni. En ó, — Lucile litla — Lucile litla!”
“Winifred”, sagði Burns og kom inn í Chest-
ers sólauðgu dagstofu kaldan októbermorgun,
“ég ætla að halda kvöldverðarsamsæti í kvöld.
Fyrir Grant frá Edinborg — sá maður í heim-
inum, sem ég hefir lært mest af. Hann hefir
verið hér í bænum í tvo daga, og fer á morg-
un”.
“Er það Red! Heldur þú það í einum af gild
isskálum bæjarins?”
“Það er nú vanalegt, og þess vegna geri ég
það ekki. Grant er blátt áfram, sem hatar alla
tilgerð og stáss. Hann fær mörg heimboð, og
verður að þiggja þau, og þegar ég sagði hon-
um, að ég vildi fá hann hingað til algengs dag-
verðar, varð hann léttbrýnn”.
“Eg efast ekki um að hann muni njóta til-
breytingarinnar með áægju. En matinn færðu
að líkum frá einhverju matsöluhúsi í bænum?”
“Nei, Cynthia býr til góðan mat og ég veit
hvað Grant þykir bezt. En ég ætlaði að
spyrja hvort þú og Marta vilduð taka að ykk-
ur að búa út borðið, því við slíkt er Cynthia
ekki fim, og ungfrú Amy hefir frí. Eg skal
senda nokkur blóm. Borðbúnaðurinn minn er
ekkert úrval, en það er þýðingarlítið þegar mat-
urinn er góður.”
“Þú veizt að bæði Marta og ég viljum gera
þér þenna greiða með mestu ánægju, Red. Við
ft
“Þökk fyrir. Chester og Jim eru auðvitað
boðnir. Hinir eru læknar. Nú verð ég að
fara”.
Hann var að hálfu leyti kominn út, en Wini-
fred elti hann.
“Nei, hinkraðu við, Red — ég verð að fá
að vita meira. Nær á kvöldverðurinn að eiga
sér stað? Hve margir koma? og hverjir? Hve
marga rétti skal á borð bera? Hefir þú fengið
nokkura skutilmey?”
Red varð allvandræðalegur. “Þarf að hugsa
um svona margt?” spurði hann. Hvernig get
ég vitað hve margir réttirnar verða. Um það
verður þú að spyrja Cynthíu. Við neytum mat-
ar kl. hálf átta, ég get ekki komið fyr heim.
Gestirnir eru Van Horn og Buller og Fields og
Grayson og Grant og Chester og Jim og — og
— ég sjálfur. Eg mun hafa boðið ',einum eða
tveimur í viðbót, en ég man það ekki áreiðan-
lega. Það er bezt að búast við einum fleira að
minsta kosti”.
Hann ætlaði að þjóta af stað, en Winifred
hélt honum kyrrum. “En skutilmeyjan?”
“Eg held að Cynthia geti hjálpað okkur”.
“Það getur hún ekki, ef hún á að annast
allan matinn alein”.
“Máske þú gerir svo vel að annast um þetta
líka, Win. Nú verð ég að fara”.
Hann sneri sér við og brosti til hennar —
enginn gat staðist bros Reds. En hvað það er
líkt honum, að bjóða mönnum til kvöldvreðar,
og hugsa svo ekki meira um undirbúninginn;
— hann hagar sér ekki þannig við holdskurði,
því þá man hann eftir öllu.
Winifred og Marta fóru strax að finna Cyn-
thíu. Þær urðu glaðar að því er matinn
snerti. Cynthía var dugleg matreiðslukona, og
vissi mjög vel hvað karlmönnum líkaði bezt.
Þessar tvær ungu húsfreyjur sóttu falleg-
asta borðdúkinn og silfur borðbúnaðinn henn-
ar Mörtu, og fallegustu diskana, bollana og glös-
in hennar Winifred. Þegar búið var að láta
mataráhöldin á borðið í borðstofunni hans
Burns, litu þær á það með áhægju.
“Það lítur ágætlega út, Marta”.
“Já, en kl. er fimm, og blómin, sem hann
talaði um, eru ókomin enn. Hann hefir líklega
gleymt þeim.”
“Auðvitað. Við megum ekki búast við meiru
af honum, en að hann muni að hann aðtlar að
halda kvöldverð. En það gerir ekkert. Það er
nóg af blómum úti í garðinum, og þau tökum
við”.
Dóra, stofustúlka frú Macauley, átti að
ganga um beina. Kl. var rúmlega 7, og Red var
enn ekki kominn. Macauley hafði ekið til
stöðvarinnar að sækja gestina, sem þær bjugg-
ust við á hverju augnabliki, svo Winifred þaut
inn til manns síns, sem var að fara í sparifötin
ofur rólegur.
“Arthur, þú verður að fara yfir og taka á
móti gestunum, þangað til hann kemur. Hann
verður líka að hafa fataskifti fyrst.”
“Ó, er hann svona seinn”, sagði Chester og
I fór að flýta sér. “Gestirnir taka því naumast
illa. En ég vona að hann komi bráðum. Mér
líkar ekki að vera gestgjafi jafnmargra lækn-
ira”.
“Rugl, Arthur, þeir eru vanalega viðfeldn-
j ustu mennirnir. Flýttu þér nú — ég heyri til
! Jims.”
Chester hljóp í gegnum eldhús Burns, og
kom mátulega snemma út í stóra sólbyrgið til
að heilsa gestunum, sem komu hlæjandi og
spjallandi upp garðstiginn.
“Burns hefir tafist, en ég er viss um að
hann kemur bráðlega”, sagði hann og þrýsti
innilega hendur mannanna.
Kl. var hálfðtta — enginn Red. Vantaði 15
mínútur í átta — varð átta — og ennþá var
hann ókominn — og það sem erfiðast var að
skilja — engin boð heldur. Hvers vegna fón-
aði hann ekki? Þeir gátu ekki beðið lengur, því
Cynthía sagði, að ef þeir neyttu ekki matar,
eyðilegðist hann.
Kvöldverðurinn var á borð borinn. Chester sat
við annan borðendann, Macauley við hinn, og
báðum fanst þeim á- sér hvíla mikil ábyrgð. Það
voru tveir aukagestir í stað þess eina, sem
Burns hafði nefnt. Svo Winifred varð að hraða
sér að láta borðáhöld handa þessum eina, því
lteds pláss varð að standa autt.
“Eg held hann hafi gleymt þessu”, hvíslaði
Marta að Winifred infti í dimmu skrifstofunni,
þaðan sem þær gægðust inn til gestanna.
“Nei, hann hefir ekki gleymt því, þegar dr.
Grant er hér, hann talar svo oft um það, hve
mikið hann eigi honum að þakka. Og hann
lítur líka ágætlega út, með kraftalega, óreglu-
bundna andlitið. Og hinum finst sjáanlega heið
ur að því, að hafa hann á milli sín, Van Hom
sýnist. jafnvel ekki liafa jafn ftiikið sjálfstraust
og hann er vanur”. ,
“Það lítur út fyrir að þeir skemti sér vel.
Og þeir éta eins og þeir hafi aldrei séð mat fyr.
Kvöldverðurinn hefir hepnast eins vel og hugs-
ast getur — þegar gestgjafinn sjálfur er ekki
til staðar. ó, hvers vegna kemur ekki Red?”
“Hann vildi heldur missa af tylft af kvöld-
um, en að bregðast sjúklingi, sem þarfnast
hans”.
“Já, en hann hefði getað sent boð”.
Klukkan tíu settust gestirnir við kaffi-
drykkju og til að reykja hina ágætu vindla, sem
Macauley hafði útvegað. Allir voru kátir; Gray-
son og Buller sögðu skemtilegar sögur, og jafn-
vel Ronald Grant, sem annars var fá*mæltur, lét
í té sinn hluta til skemtunarinnar.
Alt í einu sá Macauley Burná standa í dyr-
unum á milli skrifstofunnar og borðstofunnar.
Hræðslan á andliti hans vakti eftirtekt Chest-
ers, svo hann stökk á fætur, en Grant sá hann
um leið, og kom fyrstur til hans.
“Hvað er að þér, piltur minn?” spurði hann,
og tók til starfs án þess að bíða svars. Hann
lagði handlegginn um axlir Burns, og fór með
hann inn í skrifstofuna, þar sem loftið var
betra.
Þeir sáu strax að Burns var mjög magnvana;
hægri handleggurinn hékk máttlaus niður við
hlið hans; á enninu var stór, svartur blettur og
fötin rifin og leirug.
Grant hjálpaði vini sínum. Handleggurinn
var svo illa brotinn að það varð að svæfa Burns,
og það gerði Van Horn. Á meðan Grant lag-
aði beinbrotin og batt um handlegginn, horfðu
hiinr læknarnir á hann, undrandi yfir því hve
fljótur hann var.
Chester var inni, en Macauley þoldi það ekki
og fór út. Hann sá græna tröllið standa á
brautinni og flýtti sér þangað. Mínútu síðar
voru hinir gestirnir þar líka og skoðuðu bifreið-
ina við birtu ljósberanna.
“Hann hafði orðið fyrir stórslysi”, var
álit þeirra. Græna tröllið var stórskemt og
víða brotið.
“Hann hefir ekið minst sjö kflómetra. Lítið
langt hefir hann ekið?”
“Hann hefir ekki getað farið langt, því hann
hefir orðið að stýra með vinstri hendi og ekki
haft mikla krafta eftir fallið”.
“En hann hefir líklega ekki orðið mjög
magnvana, fyr en hann kom inn í hitann og
tóbaksreykinn”.
“Hann hefir ekið minst sjö kíómetra. Lítið
þið á rauða leirinn hérna á hliðinni. H]ann er
aðeins til á einum stað hér í nálægð — hjá
gömlu mylnunni úti á strandbrautinni”, sagði
Chester. “Eg veit það, því ég hefi farið með
honum um alla þessa auðn, afskektu vegi, sem
; til eru hér í bygðinni. Það er verulega vond-
ur bakki þar úti.”
“Sjö kílómetra — með þenna handlegg”,
hrópaði Buller.
“Það er dugnaður” sagði Grayson, og hinir
samþyktu.
Samkvæmt uppástungu Macauley, hjálpuðu
þeir honum með græna tröllið inn í rauða skýl-
ið þess. Svo gengu þeir inn aftur, og um sama
leyti vaknaði Burns af dáleiðslunni, og leit á
gesti sína með stórum umbúðum um höfuðið.
“Mér þykir afarleitt, að ég skyldi eyðileggja
kvöldið á þenna hátt, herrar mínir”, sagði hann
með fölu brosi. “Grayson var að segja skemti-
lega sögu held ég þegar ég truflaði hann. Góði,
komið þér nú með endann”.
“Nei, nú viljum við heyra yðar sögu, ef þér
eruð fær um að segja hana. Hvað skeði úti hjá
gömlu mylnunni?”
Burns horfði fast ár hartn. “Hvernig vitið
þér að það var þar?”
“Vinur yðar, hr. Chester, sá það sökum rauða
leirsins á bifreiðinni. Mistuð þér stjórnina of-
an bratta bakkann?”
“Já, einmitt”, viðurkendi Burns. “Eg misti
stjórnina”.
Chester starði á hann. Það var ómögulegt
að Red hefði mist stjórnina á bifreiðinni, nema
ef eitthvað annað orsakaði það. Hann gaf ekk
ert annað svar við öllum þeirra spurningum. Og
Ioksins fóru gestirnir í burtu.
Aðeins Ronald Grant varð eftir. Hann þáði
hiklaust að vera þar um nóttina, þegar Burns
bauð honum það, og þegar Chester yfirgaf þá,
lá Burns á legubekknum; Grant sat á hæginda-
stól, og þeir voru sjáanlega glaðir yfir því báð-
ir, að geta talað saman áður en þeir háttuðu.
Þegar Chester kom út, rakst hann á per-
sónu, sem kom á móti honum. Hann þekti
hana undir eins við birtuna frá skrifstofuglugg-
unum. Hún stundi og studdi hendinni á brjóst-
ið.
Komst dr. Burns heim?” spurði hún mæðu-
lega.
“Hvað vitið þér um dr. Burns?” spurði
Chester.
“Það skiftir engu hvað ég veit. Segið mér
hvort hann kom heim? Var hann stórskemdur?
Hvers vegna getið þér ekki sagt mér það?”
“Hann er heima og líður nú bærilega. En
hann er ómögulegur til að vitja sjúklinga.”
“Eg veit það. Eg varð að eins að fá vissu
um að hann væri kominn heim. Eg — ”.
Hún hné snöktandi niður á tröppuna. Chest-
er stóð og horfði á hana, hann vissi ekki hvað
hann átti að segja.
Svo lyfti hún upp höfðinu. “Hann frelsaði
líf mitt og misti næstum sitt. Þeir voru að
grafa í bakkanum, og einhverra orsaka vegna
höfðu þeir ekki kveikt í ljóskerunum. Það er
voðadimt í kvöld. Hann sá hættuna nógu
snemma, og ók út á grasið, en varð svo að
fara ofan í skurðinn, til þess að aka ekki yfir
mig — og hinn. Hann flúði. En ég flúði ekki.*
Eg hjálpaði honum með bifreiðina; og hann
sagði mér hvernig ég ætti að koma henni af
stað. Handleggurinn var brotinn; en þar er
ekkert hús í nánd. Mér fanst það hræðilegt,
að vita hann aka heim aleinan — svo elti ég
hann, til þess að vita hvort hann hefði komist
heim. Það er máske heimska af mér, að segja
yður þetta; en þér eruð göfugmenni, og fjasið
ekki, og það gerir hann heldur ekki. Hann
hefir ekki sagt frá því, hvernig þetta atvikaðist,
gerði hann?”
“Nei, hann sagði ekki neitt”, svaraði Chester
alvarlegur.
Þegar hún var farin. Gékk hann hugsandi
heim til sín.