Heimskringla - 02.12.1925, Side 3

Heimskringla - 02.12.1925, Side 3
WINNIPEG, 2. DESEMBER 1925 HEIMSKRINGLA 3. BLAÐSlÐA Islendingar Stgr. M. sem mætan og prýðilega mentaðan lækni, og heima í sínu héraði nýtur hann almennra vinsælda, sakir glaðlyndis og ljúf- mensku' sinnar. Að eins er hon- um áskapað áð ganga með þessa ó- stöðvandi frásagnafýst, þennan nag- andi orm, á svipaðan hátt og marg- ir Austur Islendingar, eftir hans eig- in sögusögn, gan^a með — annan orm, sem honum verður skrafdrjúgt um í áminstri Lögbergsgrein. Eg minnist ekki i svipinn nokk- urs hlutar, sem vér hafa virst Isl. eins hjartanlega sammála um og blaðapistla Stgr. Matth. “Nú, það er hann Steingrímur'’, segja menn brosandi, þega.r þeir líta í blaðið. Það nægir. Og það hefði líka nægt í þetta skifti, ef ekki iiti svo út, sem nýjar stefnur væru að ryðja sér til rúms i rithætti héraðslæknis- ins. Hjann virðist nú brenna af hreinskilnis- sannleikseldi, sem engu þyrmir. Þess vegna er hér loks kveðið upp úr. Hversvegna ekki mæta honum í sama anda ? Þó hefði það samt ekki nægtr ef ekki væri hitt og annað fleira. ný- stárlegt í greininni, sem eg seinna kem að, og sem verður til, að hút' ekki rfeyr á sama kvalaiausa mátann ■og fyrri blaðaskrif héraðslæknisins djúpri gleymskunótt.” Slingur ritdómari hefði nú einhvernvegin á sniðugan hátt komið að i þessu sam- bandi. að hér væri um framför að ræða hjá héraðslækninum. Eg treysti mér ekki til þess. Það fyrsta, sent maður undrast vig yfirlestur áminstrar greinar Dr. er, hversvegna í dauðanunt að hann sendi hana vestur-íslenzku blaði til birtingar. Hefði það verið þakkar- ávarp, var það sök sér. En þetta á að vera fræðigrein athuguls ferða- langs til íhugunar og eftirbreytni aðsl.) Eða þá þrifnaðurinn! Eng- inn fer inn fyrir hússins dyr, nema á sokkaleistunum. Mig ntinnir að eitthvað svipað standi i Gröndals ianda.fræði um Hollendinga. Eg skildi þetta ekki almennilega þá, þvi í æsku var mér bannað að ganga á sokkaleistunum. Það va.r talinn sóðaskapur og óþarfa slit. Nú skil ! eS Þetta náttúrlega og met að verð- leikum. En til þess að ganga ■alveg fram af héraðsl. skal eg hér- með játa, að eg lofa hamingjuna fyr- ir ag þurfa ekki að búa i húsi, þar sem allur þrifnaður er eftir þessu. Eg héldist þar ekki við. Eg hefi ekkert fyrir fundið hér, en nokkur heima, mirabile dictu, og ömurlegri heimili hef eg aldrei þekt. Af tvennu illu stendur mér minni ótti af dálitlum óþrifnaði, en óhemju hreinlæti. Einu sinni var gamall og skrítinn karl fenginn til að berja og bursta legubekk í húsi á Akur- eyri. Það var nú út af fyrir sig, þó hann burstaði allan ganginn í húsinu á eftir, en hann lét ekki þar staðar nutnið, hreinlætið sté honum til höfuðs eins og rautt vín. Hann burstaði stigann og útidynatröppurn- ar, og seinast sáu Akureyringar : fyrsta skifti mann standa og bursta Brekkugötuna með handbursta. — Já, svo er nú þetta með vinnu- konurnar. Þær eru nú bara að verða útdauðar i Canada. (“Oh boy, isn’t that cute!” held eg þær fáu sem eftir Iifa mundu segja.) Það er nú eitthvað annað en heima á Is- landi finst höf. Það er helzt að skilja á honum að vinnukonurnar þar spretti upp af engu, kvikni af sjálfu sér, ein og haldið var um gor- kúlur og lús, og hann hnýtir aftan i þeirri innilegri ósk sinni, að ailar ísl. ógiftar vinnikonur verði — ekki teknar af lífi þó, guði sé lof — held- ur heimilisfastar á Siglufirði ár út og ár inn. Það getur vel verið, að þetta væri boldangs-fyrirkomulag. Samt þori eg ekki að fullyrða neitt um moral- inti í þessari ósk héra.ðslæknisins. En ekki er ólíklegt að einhver vinnur konan hafi eitthvað að segja hon- um þar um. Hamingjan forði hon- um frá því samt! Þorb. Þórðarson álítur Siglufj. eitt af Astralplön- unum, sem viss tegund framliðinna dvelji á. Sumir tala um ólifnað þar. Aðrir unt megnasta óskikk- elsi. Eg skaJ ekkert unt þetta segja, til eða frá. Bara fullyrði eg, eins og stendur í vísunni, að og fátækt tveir ólíkir hlutir i augum milli. Auðvitað hafði hún góðan svo nákvæms rithöfundar, sem hér- ■ hug á að þrifa bæinn, enn svo margt aðslæknirinn er. j kallaði að, og hvað varð að bíða Hvað vestur-íslenzku fátæktina sins tíma. Það er eins og þessir snertir, þá játar höfundur, að hann forarriddarar séu fólreiðir yfir að hafi að vísu séð sáralitið af henni, hver maður ekki samstundis fellur í en það lítið það var, var það virðu-; ómegin, er hann sér forarvtlpu. NAFNSPJOLD leg, nýrökuð og lúsþrifin fátækt. Eg segi fyrir mig, eg hefi aldrei ver- (Lúslaus þarf eg nú ekki að taka fram.) Og hún er fyrirgefin, ef bún stendur að eins skamma stund. Fyrirgefin! En það orðbragð! Það er eins og höf. sé að tala um ið við þær hræddur. Eg stíg yfir þær, ef eg get. eða geng fyrir þær. Detti eg ofan í, bölva eg. Búið. — Anna.rs nenni eg ekki að vera að munnhíjggvast við héraðslæknirinn brek óþekkra krakka, sem oru los-1 um þetta. Læt mér nægja, að uð undan hegningu gegn loforði um j veðja spánýjum "hábrokum móti að vera þæg. En látum nú þetta gamalli karbættri ísl. brók, um að vera. IT= Þá er nú heldur bragð að lýsing- unni á fátæktinni á Islandi: “Hér þykir ekki tiltökumál, þó fátæktinni fylgi sóðaskapur. Vestur-Islendingar, sem koma kynnisför til skyldmenna heima. á Islandi, og spyrja eftir forarvilpunni, slori, dordinglum og Lögbergsþ>a.k!, Að 1 finna þaS ckki. fátæklingar séu alla jafna óhreinir,! Lúsinni hefi eg gleymt. Og nú í óhreinum fötum og karbættum bæði þykist eg vita, að héraðslækninum á bak og fyrir, eða að karlmenn finnist hann hafa verið ansi sniðug- gangi órakaðir hversdagslega, .en ur, þvi hana muni ekki vera hægt aö konur óþvegnar og illa greiddar, og; taka með í brókarveðmálið. Hún að húsakynnin séu mestu sóðagreni.1 sé svo lítil, og fari t felur, og geti Hér er ekki hneykslast á þvi um alstaðar verið, þó gestir ekki sjai kotbæi og heimilí í sjávarþorpum, þó hana. — Jæja, látum hana sleppa að skamt frá bæjardyrunum sé svört undan veðmálinu. Ekki þó af þvi skolpvilpa í hlaðvarpanum, þorsk- hausar og slor kringum húsin, og engin stétt framan við þau, svo að aurinn berst beint inn í híbýlin, en inni bæði daunilt og dhnt, rúmfatn- aður lélegur, bættur og óþrifalegur, en fólkið lúsugt og flóbitið að eg sé þar sammáLa héraðslækn- inurn. Þvi fet fjarri. Eg hefi ferð- ast um flestar sveitir norðanlands og víða um Suðurland, og gist á misjöfnum bæjum að efnum og hýs ingu, og hvergi hefi eg orðið var við Þetta lús, hvorki hjá ríkum né fátækum, sætta menn sig við hér, af gömlum j og þó segir héraðslæíknirinn, a.ð t vana: bæði við moldargólf, rusl báðum stöðum sé hún algeng. undir rúmum, ryk á bitum ob sperr- j En það er satt, héraðslæknirinn unt, dordingulsvef í hornum og hefur verið sniðugur þarna. skotum og gisna súð þar sem skin i þessu verður áreiðanlega mark tek- fyrir Austur-Islendinga. Hún skiftist í tvo kafla. Annarsvegar lofs- «! Skínandi silfursteH, og eng- yrði um og velþóknun yfir lifnaðar- háttum V. I. og hins vegar bermælgi •og hrísyrði til A. I. fyrir sóðaskap og skrælingjahátt. En hversvegna þá að fela þessa J)örfu hugvekju sem allra vandleg- L, hinum náttúrlegu les- Ef send væri þangað hver ung stúlka inn, þá yrði nú laglegur fjörðurinn. Og ef að héraðslækninum verður að ósk sinni, get eg ekki óskað Siglu- firði neins betra, en að hann verði svo heppinn að tryggja sér, — Stgr.) M. fyrir læknir. En ekki öfunda eg hann af starfinu. Þá er nú borðbúnaðurinn hér. Þar sjást nú ekki sjálfskeiðingar og ask- inn sleikir hnífinn. Og maturinn kemur soðinn úr höndlaninni. O. s. frv. o. s. frv. o. s. frv — Undur og stórmerki, vissulega! og satt er það, glöggt er gests augað. — En—ósköp er þetta nú alt samau ast fyrir A. I., hinum nátturlegu Jes- ómerkilegt. Finst ykkur ekki? A Eg veit auðvitað, smamuni eins °S stjórnmálastefnur endum hennar ? að hún hefði verið betur geymd í japönsku tímariti, en hvorugt vest- ur-islenzka blaðið getur þykst af eða. talið ýkjur, þó fullyrt sé, að hverf- andi lítill hluti af A. Isl. sjái þau að jafnaði. Areiðanlega. lítill hluti at’ þeim' a. í. blaðalesendum, sem hefðu haft greiðan aðgang að henni í a-ísl. blöðum, og tilætlaða upp- byggingu. Eg skil þetta ekki. En á meðan Stgr. M. ekki opinberlega lýsir yfir þvi, ab öll a. ísl. blöð hafi neitað sér rúins fyrir greinina, verð eg að álita að hann hafi sent hana Lögbergi af einhverri óskilj- anlegri “pervers” hégómadýrð, þo eg geti ekki fyrir mitt lifandi 'lif seð hvar hundurinn ligur grafinn. — Það er fjarska ánægjulegt, að heyra hvað V. I. eiga skra.utlegar eldavélar. Eiginlega líkari dýr- indis “möblum’, en eldavélum. (Eg minnist karlsins i Havsteensbúð, sem sagði, þegar honum va.r bent á nýj- an spýtubakka á gólfinu: “Ö blessað- ir verið þér, gólfið er fullgott handa mér.” Þá er ekki siður lærdómsrikt að vita til, að V. I. láta ekki skegg sitt vaxa, heldur raka sig daglega. (Eg held nú þetta séu ýkjur hjá hér- og strauma, þjóðræknishorfur, ment- utiar- og bókmentaástand og heimil- issiffi er ekki minst einu orði. — Æi, hvað er eg annars að rausa? Þctta cr hann Steingrhmir! Eg hefi einu sinni þekt gamlan einkennilegan karl, sem hét Jón, og var kallaður Jón Dagbók. Hann hafði mestan hluta æfi sinnar skrif að niður dagi. viðburði í heljar stóra skræðu, og hlaut þar af nafn- ið. Karlinn hafði flækst vítt uni land, og margt lifað. Eg fékk einu sinni tækifæri á að sjá dag- bókina, og hugði gott til. Ert eg varð fyrir illum vonbrigðum, því það helzta sent í henni stóð, var upp- talning á góðgjörðunttm, sem hann haföi fengið á bæjttnum. Kaffi og lununur. Luinmur og kaffi. Ut yfir það náði hugttrinn ekki. — “Þá víkur sögunni til Púnverja.’ Nú snýr höf. máli sintt til Austur- Islendinga, og kveður nú við kaldari tón. Þviliku vonleysismyrkri slær yfir er maður byrjar á þeim hluta greinarinnar, að orð mega ekki tjá. Hann byrjar á að bera saman fá tækt nteðal Austur- og Vestur-Islend inga. Sem vænta mátti, er fátækt torfið, en gulnað gras í riftitn, — (ef ekki hefir verið tekið til bragðs að klæða súðina nteð Lögbergi og öðrum fréttablöðum. ’ Sjá Lögb. 22., 10. 1925. já. mikill er andskotinn! Sumt at þesstt eru nu gamlir kunnmgjar, sem eg kannast vel við eins og kaflinn tim torfgólfin og'sveitabæina. Marg- ir af læknum okkar hafa náttúr- lega í bezta tilgangi og óneitanlega að sunut leyti að réttu áratugum saman klifaö á þvi efni sýknt og heilagt. Og mörguni finst þeirn persónuleg móðgun við sig, og lit- ilsvirðing á málefninu, ef ekki hver ma.ður, sem í torfbæjum býr, fær óða tæringu og deyr hið bráðasta. En aftur á móti standa þeir steini lostnir af vísindalegri forundran, ef maður deyr úr cfkælingu í timbur- hús hjöllunum, sern nú, illu heilli, ó- prýða flestar landsins sveitir, óholl- i,- 0g illir í að vera og andstyggi- legir á að sjá, í sætum gantla, reisu- lega sveitabæjastílsins, sent fór svo vel við grænar sveitir. Þá er eg nú málkunnugur forar- vilpunum og ösku og þorskhausa- haugunum. Það hefir nú margur íslenzki frantfarariddarinn “sans gene et sans reproche“ skorað þau stórveldi á hólm. Eg minnist i Mogga okkar fyrir nokkrum árurn að sérstakur partur blaðsins var 'helgaður innblásnum vandlætingar- ^ klausum unt forina í Reykjavik. Eg ; held jafnvel, að það hafi verið sér- stakur ritstjóri fyrir þeim dálkt, þo eg ekki kunni að nefna hann. Stór- menni gleyntast. Forin var kolluö öllurn illum nöfnttm: Heilsuspdhr, )jóðarskömm, skrælingjaháttur. En hvernig sern lmmast var, voru stöð- ugt bara hundrað attrar í krónunm, bæjarstjórnin hafði handa í ið hjá honurn. Það er eitt af þess kyns slúðri, sem festist við, þó vart sé flugufótar_ fyrir, og ekkert bítur á, nema tímanS seinviga tönn. — En rétt til þess, að héraðslæknirinn geti orðið þeirrar nautnar aðnjótandi, að þreifa á áhrifum sinna eigin orða, vildi eg óska að hann mætti vera nærstaddur einhverstaðar þegar ís- lenzk sveitakona tekur á móti göml- um vinum og skyldmennum, sem kornin eru í kynnisför frá Ameríku. Heyra út undan sér nteð henni gest- | ina pískra sín a milli, þegar þeim (Frh. á 7. bls.) KING GEORGE HOTEL Eina íslenzka hótelið í bænna. (A homi King og Alexander). TV BjaraatM RáBsmaður Friðþj. M- Jónasson Teacher of Piano Graduate from Leipziger Conservatory Próf. Teichmuller’s method. 735 Sherbrooke St. Phone N 9230 sent Loðvara og húðir BúiS vtSur snemma undir loívöru- Umann Skrifip efUr 6keypis ver« llsta metS. tnyndum ^yfir^ gildrur^og önnur tækt. Hæsta -“z -■-=— hútiir, hrosshár o. s. borgaö __r o. s. Vér æskj- tæki. fyrir' skinn. frv. SenditS tafarlaust um hréfavitSskifta. . SYDNEY I. ROBINSON AtSalskrifstofa: - 1ÍOIU1 llrond St. Dept. A H<‘g|na Sn»k. +*++*++*++++*+++*+++*+***% JAFN ~ ICAS OC RAFMACN ódyrt | f f f f f f f f ♦!♦ ÓKEYPIS INNLEIÐING Á GASI I HOS YÐAR. Við höfum ágætt úrval af gaseldavélum, sem við ábyrgjumst að þér verðið ánwgðir með. Gefið auga sýningu okkar á Ga»-Vatnshitunar. tgskjum og öðru Winnipeg Electric Co. ELECTRIC RAILWAY CHAMBERS (fyrsta gólfi.) • HEALTH RESTORED Lækningar án lylji Dr- S. G. Simpson N.D., D-O. D.O, Chronic Diseases Phone: N 7208 Suite 207 Somerset Blk. WINNIPEG, — MAN. TH. JOHNSON, Ormakari og Gullamiftui Selui glftlngaleytlsbrát HnretakL atnygll veltt pöntuDU* og vlt/gJ8r75um útan af l&ndt. 364 Main St. Phone A tllt. Dr. M. B. HaUdorson 401 Boyd BI4(. Bkrifstofusiml: A 3674. Stundar sérstaklega lungnasjúk- dóma. Kr aS ftnnu & skrlístofu kl. li—11 f h. og 2—6 e. h. Helmlll: 46 Alloway Ave. Talalml: Sh. 3.\6< Dr. B»H. OLSON 216-220 Medical Arts Bld*. Cor. Graham and Kennedy St. Phone: A-7067 ViBtalstimi: 11—12 og 1—B.tO Helmill: 921 Sherburn St. WINNIPEG, MAN. ARN I G. EGERTSSON íslenskur lögfrœffingur, hefir heimild til þess að flytja mál bæði í Mankoba og Saskatchewan. Skrifstofa: WYNYARD, SASK. W. i. Lindal J. H. Línda’ B Stefánsson leienzkir lögfræðingar 708—709 Great Weat Permanent Building 356 MAIN STR. Talami A4963 Þeir hafa einnig skrifstofur aB eru þar tímum: að hitta á eÞirfylgiandi Riverton: Fyrsta fimt>’dag un? mánuSL Gimli: Fyrsta MitJvtkudj mánaðar. Piney: Þriðja föstudag i hverjum. Stefán Sölvason Teacher oí Piano Ste. 17 Emily Apts. Dr. K. J. Backman Specialist in Skin Diseases 404 Avenue Block, 265 Portage Phone: A 1091 Res. Phonc: N 8538 Hours: 10—1 and 3—6 J. H. Stitt . G. S. Thorvaldson Stitt & Thorvaldson Lögfr. og málafærslumenn. 807 Union Trust Bldg. Winnipeg. Talsími: A 4586 | f f f M.A., M.D., L.M.C.C. Skrifstofa: 724]/2 Sargent Ave. Viðtalstímar: 4.30 til 6 e. h. og eftir samkomulagi. HeimasUni: B. 7288 Skrifstofusími: B 6006 MltS B. V. ISFEliD. Plantat & Tencher STlDIOt 66fi Alveratone Street. Phonet B 7020 EMIL JOHNSON — A. TH< Service Electric 524 SARGENT AVE- undum. Viögerðir á Rafmagnsáhö fljótt og vel afgreiddar. Talsími: B-1507. Heimasími: A 11 DK. A. BLÖPÍDAL 818 Somerset Bldg. Talsiml N 6410 Stundar sérstaklega kvensjúh- dóma og barna-sjúkddma. At( hltta kl. 10—12 f. h. og 3—6 e. h. Helmili: 806 Vlctor St.—Siml A 8180 R —■ ,1 — Talifmli 1888» DR. J. G. SNIDAL TANNKKKIVIR 814 fiomercet Blmck Port&gc Ato. WINNIPBU — 8 DR. J. STEFÁNSSON 218 NBDICAL ART9 BLS8k Hornl Kennedy og Gr&htm. Stondar elngðnfn iDfm-, eynui-> ■ ef- og k verka-nj Akdémna. V» kltta f>« kL 11 tll 11 L k of kl. 8 tfl 5 •* k. Talafml A 8521. t Hlrer Are. W. M8l DR. C- H. VROMAN Tannlæknir Tennur yðar dregnai eða lag- aðar án allra kvala Talsími A 4171 505 Boyd Bldg. Winnipog . ■ ~ J. J. SWANS0N & C0. Taisihii A 6340. 611 Paris Building. Bkteábyrgðarumboösmesw Sdja og annast fasteignir, él- ▼ega pemngalán o. s. frr. DA/NTRY’S DRUG STORE Meðala sérfræðingw. “Vörugæði og fljót afgreitala" 1 eru einkunnarorð vor. Horni Sargent og Liptm. Plione: Sherb. 1166. MRS. SWAINSON 627 Sargent Avt. Hefir ávalt fsrnrliggjandi úrvak- II birgðir af nýtízku kvenhöttum. || Hún er eina íslenzka konan •em l| / sllka veralun rekur f Wtnnlpe*. Islendingar, iátið Mrt. Swafn- | son njóta viðskjfta yðar. A. S. BARDAL eelur llkklstur og r.nnMt um *t- fartr. Allur úlbúnahur ■& btitl Ennfremur selur hann alukonar mlnnlsvarha og leg«telna t_: f 848 SHERBROOKE ST. P»omi K «607 WIIIS1PB6 Arthur Furney Teacher of Violin 932 Ingersoll Street PHONE: N 9405. .S Professor Scott. Sími N-8106 g. Nýjasti vals, Pox Trot ofl. Kensla $5,00 m, 290 Portage Ave., Yfir Lyceum. 86

x

Heimskringla

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.