Heimskringla - 26.10.1927, Qupperneq 2

2. BLAÐSIÐA
HEIMSKRIN GLA
WINNIPEG 26. OKTÓBER 1927
Hlæjandi skal ég deyja
Það mun vera almennt álit
manna, að stofnun trúarbragða
og trúkerfa, sérstaklega hinna
kristnu trúarbragða, sé orsökin
til trúar manna á lífið eftir dauð
ann, segir blaðið “Two Worlds’.
En það er svo fjarri því að svo
sé. Menn óttuðust dauðann.
Hann hefir ætíð verið grýla á
mannkynið, og mesta grýlan er
hann þó hjá hinum kristnu þjóð-
um. Það dynur einlægt í eyr-
um manna boðskapurinn um
hinn eilífa eld, sem aldrei
slokknar; eldinn, sem bremnír
sálir syndaranna í eilífum vítis-
kvölum. Menn og konur voru
hrædd með þessum eilífu kvöl-
um, sem aidflei áttu að linna
um eilífal' tíðir. Og það er víst,
að kenningar þessar hafa átt
mikinn þátt f stofnun trúar-
bragða, hvar sem er, og þó sér-
staklega hinna kristnu.
En aftur hefir verið bent á
það, að þar sem engin trúar
brögð eru, eins og vér skiljum
þau, þar hvílir engin dauðans
ógnun yfir mönnum og menn
óttast ekki dauðann. Yfir höf-
uð má segja að menn óttist ekki
dauðann, nema þar sem hin
kristnu trúarbrögð eru.
Margir ferðamenn, sem farið
hafa um meðal viltra þjóða og
kynkvísla, hafa sagt að villi-
mennirnir séu alveg óhræddir
við dauðann. Þeir hvorki ótt-
ast hann eða hika við að ganga
út í hann, ef þörf gerist. Og það
er áreiðanlegt að sárfáar villtar
þjóðir hafa haft nokkurn efa um
annað líf. Þeir tóku það sem
sjálfsagt.
Margir menn hafa nú sagt, að
þétta hafi komið af menntunar-
skorti þeirra, af skilningsleysi
þeirra og vitskorti. En það er
svo ósköp létt að benda á það,
að áður en hin kristna trú hófst,
var það almenn skoðun og sann
færing manna, að menn lifðu
eftir dauðann, og það hjá hin-
um mentuðu þjóðum heimsins.
Hómer skáld (um 850 f. K.)
lætur kappann Akkilles segja:
“Það er satt og áreiðanlegt, að
þó að maðurinn deyi, þá heldur
hann minni sínu, hinum ódauð-
lega parti af sjálfum sér. Þetta
kvöld sá eg vin minn, sem eg
missti í orustunni. Hann stóð
við hlið mér, hugsandi með
þungum, mæðulegum svip.”
Á áttundu öld fyrir Krist seg-
ir gríska skáldið Hesiódus, en
hið enska skáld Milton á 17. öld
staðfestir það, að miljónir and-
legra vera fari um jörðu þessa,
bæði þegar vér sofum eða vök-
um. Yfir höfuð hafa sögur þess-
ar verið ríkjandi á hverri ein-
ustu öld. Bibh'an sjálf staðfest
ir þetta, þa“r sem hún lætur
Jesús Krist tala við þá báða,
Móses gamla og spámanninn
Elías á fjailinu, sem báðir voru
dauðir fyrir mörg hundruð ár-
um.
Aftur sjá menn hjá hinum
norrænu þjóðum bardagamenn-
ina ganga fagnandi og hlæjandi
á móti dauða sínum í orustun-
um. Þeir köstuðu stundum
skjöldunum á bak sér og rudd-
ust fram móti óvinunum; stund
um einir og stundum í fylkingu,
og þótti sá ódrengur, sem ekki
dugði, eða undan hörfaði.
Ástæðan til þess var sú, að frá
barnæsku höfðu þeir vanist
harðneskju, og þeim var kennt!
að þetta væri hin æðsta dyggð'
að sýna hreysti eða hugrekki
af sér. Ef þeir féllu, áttu þeir|
vísa vist hjá Óðni. Þeir áttu að
sitja með honum og öðrum!
hreystimönnum í stöðugri veizlu
og eta hinar beztu krásir, svína-
flesk og sauðakjöt, en öl og bjór|
á borðum. Þetta dró þá karl-j
ana; þetta gerði þá glaða og!
káta. Þeir gátu þarna fórnað
sjálfum sér og hlotið fyrir það
eilífa sælu. Það var því engin
furða þó að þeir væru kátir og1
glaðir.
Þeir töluðu því oft um dauð-
ann á orustuvellinum, og hefir|
hugsun þessi verið svo rík hjá
þeim sem dagTegt tal. Þeir ortu
ljóð um þetta og sungu þau í
orustunum.
Þeir kviðu ekki dauðanum,
því að hann var byrjun sælu-
stunda þeirra. Þeir voru því
kátir og fjörugir, er þeir gengu
til bardaga; og ekki einungis
sungu þetta í byrjun orustunnar
heldur daglega.
En svo kom þessi kristna hug
mynd, svo hörð og grimm, og
það var eins og helvíti og híð
logandi bál blasti sí og æ við
mönnum, körlum og konum,
þeir þorðu ekki upp að líta, og
ef að þeir litu yfir æfi sína, þá
sáu þeir ekkert annað en synd
og brot og glötun, þegar dauð-
inn tæki við.
En ef vér nú lítum -aftur til
hinna fornu rithöfunda, t. d.
Hesiodusar hins gríska, á átt-
undu öld fyrir Krist, þá segir
hann í einu riti sínu, að miljón-
ir dauðra manna gangi um jörð-
ina, bæði meðan vér vökum og
sofum. En hinn gríski rithöf-
undur Pythagoras (á 6. öld fyrir
Krist), merkastur og vitrastur
maður sinnar aldar, sagði:
“Þegar þú leggur af þér líkama
þinn, þá munt þú rísa upp að
nýju.” En Seneka hinn róm-
verski (58 fyrir Krist) eða á
öldinni á undan Kristi — róm-
verskur heimspekingur — sagði
á þessa leið: Þegar við deyjum,
skilur sálin við líkamann. Eg
skil þá eftir líkamann, en sálin
(eða eg) fer til himna, þar sem
hún á heima og myndi vera, ef
ekki væri líkaminn, sem dregur
hana niður og heldur henni
fastri.
Cato var uppi 243 fyrir Krist;
en Cicero, hinn rómverski rit-
höfunur hefir eftir honum þessi
orð: “Dýrðlegur verður sá dag-
ur, þegar sálin skilur við lík-
amann. Þá skil eg hann eftir,
þar sem eg fann hann, en sálina
fer eg með til himna, og þar
hefði hún nú verið, ef líkaminn
hefði ekki haldið henni niðri við
jörðina. En þangað fer eg úr
þessum ruslheimum jarðar, til
þess að mæta þar miklum og
vitrum mönnum og svo syni
mínum elskulegum. Andi hans
hvarf þangað, því að hann vissi
að eg myndi þangað koma. Og
hann hefir aldrei brugðist mér.”
Spekingurinn þessi, Cicero
sagði 1Q6 árum fyrir Krst:
“Það er skoðun mín, að þessi
heimur, sem vér nú lifum í, hafi
aldrei verið ætlaður til þess að
vera verulegur eða ævarandi bú
staður manna, og eg skoða burt
för mína héðan, sem fari eg
burtu úr gistihúsi einu.”
Hið sama sngir spekingurinn
gríski, Sókrates gamli. Hið
sama, myndu hópar hinna fomu
vitringa segja, löngu áður en
kristin trú var boðuð á jörðu.
Og menn geta sagt, að Kristur
hafi staðfest það sjálfur. Fyrst
þegar hann talaði við Móse og
Elías á fjallinu, og svo þegar
hann birtist lærisveinum sínum
eftir dauða sinn; og svo lýsing
hans á hinum mörgu bústöðum
í ríki síns himneska föður.
Eða hvað ætti að vera á móti
því? Ef það er satt að maður-
inn lifi eftir dauða sinn á jörð-
unni, þá verður líf hans í öðr-
um heimi náttúrlegt og eðlilegt
eins og gangur tungls og sólar.
En þrátt fyrir þetta allt sam-
an, þá liggur einhver þyngsla
skuggi yfir öllu þessu komandi
lífi, og jörðin er full sorgar og
saknaðar yfir dauða manna;
ræður harms og veina eru flutt-
ar yfr dauðum mönnum; allir
klæðast svörtum búningi; allir
hafa sorgarsvip; skyldmenni og
vinir gráta leynt og ljóst. Það
er eins og maðurinn, vinurinn,
elskhuginn, sé þeim tapaður, og
þeir eða þær sjái hann aldrhi
aftur, hvorki í þessu lífi eða
hinu tilkomandi. En þetta er
ekki samkvæmt kenningum
kirknanna, en það er eins og
það sé sannfæring syrgjéndanna.
Ef að vér höfum nokkra veru
lega trú á h'finu eftir dauðann,
þá ætti þetta allt að vera öðru-
vísi. Hínn liðni ástvinur vor ev
nú orðinn laus við þrautir og
mæðu, sem vér þekkjum; og
vér trúum því ekki að verra líf
en þetta eða erfiðara taki við
eftir dauðann. Vér ættum einn
ig að hugsa oss hið mótsetta,
að nú væri það versta búið; nú
tæki við annar betri heimur en
þessi, sem vér þekkjum, og vera
glaðir yfir því að vinur vor sé
þangað kominn. Eg sagði í upp-
hafi greinar þessarar: “Hlæj-
andi skal eg deyja”. Það voru
orð víkinganna fornu, sem
brostu við dauða sínum. Eg er
nú ekki viss um'að eg geti það;
eg kann að vera svo veikur og
sjúkur, að eg geti það ekki, og
komi stuna í stað hláturs; en
það vildi eg að eg gæti brosað,
og mætt dauðanum brosandi,
ef svo væri af mér dregið að eg
gæti ekki hlegið.
M. J. S.
Skarphéðinn.
Þetta nafn vekur svo undar-
legar tiffinningar, veldur ’;svo
djúpum áhrifum. Hljómur þess
er harður sem stormbylur þjóti
eða steinum tveim væri lostiö
saman, en á bak við er þó senr
ómi í veikum, grátklökkum
streng. Það leiðir í hugann á-
hrifamiklar, örlagaþrungnar
myndir, fagrar og glæsilegar, en
um leið svo sársaukablandnar.
Yfir þessu nafni hvílir í senn
sólskin og drungi; heiðríkja,
vor, skuggar og skammdegi.
Þegar eg var svolítil telpa og
las Njálu í fyrsta sinn, þótti mér
undireins vænst um Skarphéð-
inn af söguhetjunum.
Að vísu dáðist eg mjög að
Gunnari og Njáli og órjúfan-
legri tryggð þeirra og vináttu.
En til Skarphéðins tók mig
langsárast. Eg hágrét yfir af-
drifum hans.---------Að hugsa
sér þenan stóra, stælta, vopn-
fima og glæsilega mann brenna
inni, vera svældan inni sem
melrakka í greini, án þess dð
fá nokkurri vörn fyrir sig kom-
ið, það var nóg til að gráta yfir
heitum reiði- og harmatárum.
Og mér fannst hann standa.
þar svo einmana. Njáil og
Bergþóra gengu út í dauðann
hlið við hlið með litla dóttur-
soninn, sem ekki vildi við þau
skiljast, á milli sín. i
En Skarphéðinn stóð einn
“Aleinn örlögum ofurseldur,
horfðist í augu við eld og dauðá.’
Og á honum hvíldi öll ábyrgð
þessa hermdarverks. — En
framhjá því vildi eg alltaf
hlaupa. Eg vildi ekki hugsa um
það að þessi “örlög hans” voru
bein afleiðing af illri breytni,
hinu soralega, skugga,fulla vígi
fóstbróður hans, Höskuldar
Hvítanesgoða.
Mér fannst alltaf að á bak
við þessa breytni lægju einhver
hulin rök, sem gætu afsakað
hann. Eitthvað, sem hefði hiot-
ið að koma, orðið að brjótast
fram.
Eg gat þó ekki kert mér neina
ljósa grein fyrir í hverju þetta
lá, heldur lagði aðeins bókina
frá mér, hrygg og reið í huga
yfir endi hennar og úrslitum.
Síðan eg stálpaðist og hefi
lesið Njálu oftar og með meiri
gaumgæfni, hefir mér æ virzt
hið sama, aö í skapgerð og lífi
Skarphéðins hafi verið mis-
ræmi.
í sálarlífi1 hans hafi ver-
ið eins og spenntur bogi, sem
atvikin hafa alltaf meir og meir
harðspennt, unz að lokum örin
flaug af — en hitti illa og ó-
gæfulega.
Hin djarfa, þóttafulla, ástríðu
þunga skapgerð hans, þoldi ekki
þau borTd, sem vitur og holl föð-
urhönd ætlaði að færa hana í.
Ekki þegar til lengdar lét. Ein
endurtekin, stingandi snerting á
vðkvæmasta blettinum, sjálfs-
metnaðinum, og böndin hrukku
af.
Þegar sterkur, vígreifur val-
ur brýzt að síðustu úr gullna,
þrönga búrinu, er hann hefir
setið í árum saman, hver undr-
ast þá, þótt vængjatökin verði
þung og ógnandi, hugurinn
harður og æstur, móða í augum
eftir að hafa mænt lengi og á-
kaft út í sólskin og frelsi gegn-
um gler, kröftunum verði lítt í
hóf stillt og hann velji sér svo
þá bráðina er sízt skyldi, hina
hvítu, friðsömu, saklausu systur
sína, rjúpuna?
* * #
Líf manna er ofið af tveim
meginþáttum, ívafi og uppistöðu.
í uppistöðunni felast erfðimar,
kynfylgjan, meðfæddir hæfileik-
ar og ósjálfráðar tilhneigingar.
En í ívafið er spunnið upp-
eldi, venjur og atvik.
Til þess að dúkurinn sameini
fegurð og styrkleikf þarf gott
samræmi ývafls og uppistöðu.
Þræðirnir þurfa að leggjast siétt
og vel eftir föstum ákveðnum
lögum. Sumum tekst að vefja
h'fsvoð sína þannig, en öðrum
ekki. Það er gæfumunurinn. —
Foreldrar Skarphéðins, Njáll
Þorgeirsson og Bergþóra Skarp-
héðinsdóttir, voru mjög ólík að
eðlisfari, þótt hin hreina og
djúpa ást þeirra brúaði að
nokkru leyti það djúp, er á milli
lá. Njáll, þessi djúpsæi vitring-
ur og réttdæma góðmenni.
Frður og sátt var sú hugsjón,
er hann vissi fegursta og henni
helgaði hann líf sitt. Honum
auðnaðist að vinna margt í þjón
ustu hennar og naut aðdáunar
og hylli fjöldans, sem eigi skildi
hann til hlítar, en leit þó upp
til hans og virti speki hans og
víðsýni. Úr Hliðskjálf vizku
sinnar sá hann vítt um heima
alla. Margir leituðu hjá hon-
um styrks og hollra ráða og
fengu allir úrlausn nokkra. —
Hann leitaðist við að beita á-
hrifum vitsmuna og víðsæis til
góðs, en um leið varð það hon-
um aðeinskonar yndi, nautn að
líta á menn og málefni sem tafl-
menn á skákborði og leika að
þeim. Leik, sem miðaður var til
góðs, en gat orðið hættulegur.
Bergþóra, þessi harðlyrida, táp-
mikla, sköruglega húsfreyja,
sem þó átti svo mikið af yl og
viðkvæmni, sem þurfti til að
skapa slíkt heimilislíf, sem hún
gerði. Trygglynd og óskift í
ástinni til manns og barna og
langrækin og brennandi í hatri
sínu til óvina. Hatur og ást.
harka og mildi, hefnd og fyrir-
gefning stríddu um völdin í sál
hennar. Hún var blendin kona
í skapgerð, engu síður en Hall-
gerður, en það er lyfti henni
J þangað, er hún nú horfir við
; okkur, var hin fölskvalausa ást
. hennar til Njáls. Hún gaf h'fi
j hennar gildi og gerði úr henni
heilbrigða, þroskaða konu, sem
að síðustu fylgdi manni sínum
og sonum á bálið, einhuga og
óskelfd. Móðurást hennar hef-
ir verið áköf og þróttmikil.
Elzta syninum eru líkur til að
hún hafi unnað mest, a. m. k.
hlýtur hann föðurnafn hennar
og ber skýr merki svips hennar
og áhrifa. Það er líka vel skilj-
anlegt. Slík kona sem Berg-
þóra hlýtur að gefa fyrsta barn-
inu djúpan, óskertan hlut sálar
sinnar. Djarfir hafa draumar
hennar verið, þegar þessi efni-
legi sonur var lagður við brjóst
henni. Frá móðurbrjóstinu hlaut
hann hreysti, stórlyndi, eggjanir
til afreksverka. — En Njál!
kenndi skjótlega hina þver-
brotnu, ógætnu Bergþórulund) í
fari drengsins, og til að firra
ógæfu vildi hann leggja á hana
hömlur nokkrar.
Njála hefur frásögu sína af
Skarphéðni með lýsingu hans:
“Hann var mikill maðr vexti ok
styrkur, vígr vel, syndur sem
selr, manna fóthvatastr, skjót-
ráðr ok öruggr, gagnorðr ok
skjótorðr ok skáld gott, enn þó
löngum vel stiltr. Hann var
jarpr á hári — ok sveipr í hár-
inu, — eygðr vel, fölleitr ok
skarpleitr — liðr á nefi ok lá
hátt tanngarðrinn — munnljótr
nakkvat ok þó manna hermann
legastr.” Þetta er gagnorð og
tæmandi mannlýsing. En um
leið stingur hún nokkuð í stúf
við aðrar lýsingar á fornköpp-
unum, t. d. Gunnari á Hlíðar-
enda eða Kjartani Ólafssyni.
Yfir lýsingum þeirra er eitthvað
svo bjart, létt og leikandi, en
yfir þessari öllu þyngra. Þó er
hún eigi að síður glæsileg og
einkennandi, en það verður und-
ireins Ijóst, að úr þessari átt er
allra veðra von. Hversdags-
gæfnin og .stillingin aðeins sterk
og harðfengin átök geöríks of-
urhuga til að halda sér í skefj-
um.
Og enn ljósara verður þetta,
þegar lýst er svipbrigðum Skarp
héðins við skapraun og eggjan-
ir. Þegar Bergþóra móðir hans
kemur gustmikil og skapsár til
þeirra bræðra og segir þeim frá
gjöfum þeim, er varpað hafi ver
ið til þeirra úr dyngju Hallgerð-
ar á Hlíðarenda, hinum verstu
hrak- og smánaryrðum, segir
hann aðeins: “Ekki höfum vér
kvennaskap, at vér reiðimst við
ölIu,”og þegar móðir hans held-
ur svo áfram að láta eggjanir
og hæðiyrði dynja yfir þá fyr-
ir tómlyndi það og hæglæti, er
þeir sýni í málum þessum og
kveður þá “aldrei muni neins
réttar reka, ef J>eir eigi reki
þessarar skammar”, þá segir
Skarphéðinn og glotti við:
“Gaman þykkir kerlingunni at,
móðir vorri, at erta oss.” “En
þó spratt honum sveiti á enni,
ok kvámu rauðir flekkar í
kinnr honum; enn því var ekki
vant.”
Þarna er gott skygni inn í
lyndi og skapferli Skarphéðins.
Þegar mest hafrót hefndar og
reiði býr í hug hane, hraðar
hann sér að hylja það með
blæju kæruleysisins. Honum
er ljós brestur sinn og vanmátt-
ur til yfirráða á skapsmunun-
um, en það er honum fullt
kappsmál að fela annara sjón-
um. Engan má gruna, að skap-
gerð hans er oft sem opin
kvika* sem kippist við undan
hverri ómjúkri snertingu. Því er
honum állt um, að mynda á sig
harða skel til varnar. Einn þátt
ur hennar er glottið. Þetta
blendna bros, sem svo oft sést
leika um varir hans, ímynd
þreks og veikleika, hótana og
hefnda. Eins er það með gam-
ansemi þá og kaldhæðni, sem
oft bryddir á hjá honum, undir-
aldan heyrist æ hin sama, ef vel
er hlustað, beiskjublandinn,
ógnandi þungi. —
Frá kvonfangi Skarphéðins
eru litlar sagnir. Hann hlítti
þar ráðum föður síns, fékk Þór
hildar dóttur Hriafns úr Þór-
ólfsfelli. Hún mun hafa verið
góð og gegn kona, en hennar er
þó að litlu getið, svo að ekki
virðist hún hafa borið neitt af,
hvorki að fríðleik né gáfum.
Ekki tók Skarphéðinn við búi
eða mannaforráðum, þá er hann
kvæntist, heldur var jafnan vist
um með föður sínum, og er
sh'kt þó harla einkennilegt, þar
sem slíkir höfðingjar áttu í hlut
sem þeir feðgar. Virðist svo,
að Njáli hefði ekki átt að verða
skotaskuld úr því, jafnvel metn-
um og vinsælum manni, að veita
þessum glæsilega, hrausta, elzta
syni sínum virðingar nokkrar.
Enisvo er að sjá, að honum hafi
alls ekki leikið neinn hugur á
því. Hefir ef til vill fundist
Skarphéðnn bezt geymdur undir
handarjaðri sfnum, og svo var
nú alltaf gott að eiga hreysti
hans og harðfengi vísa, þegar
meira lá við. Hvort Skarphéð-
inn he|ír verið föður sínum
samdóma í þessu efni, getur sag
an ekki um. TJm það niá hver
ímynda sér það sem hann vill.
í viðskiftum þeirra Bergþóru
og Hallgerðar er það augljóst,
að hann stendur þétt við hlið
móður sinnar, og hefði hann
þar fylgt frjálsu geði, er enginn
vafi á, að málin hefðu þá snú-
ist til enn meiri storms en raun
varð á, en hann fer þar að föð-
ur síns vilja. Það gægist stund -
um fram hjá honum sem fögn-
uður öðrum þræði yfir krit
þeirra húsfreyjanna. I>egar
horium berast firégnir á þing
milli þrælanna á Bergþórshvoli
og Hlíðarenda, segir hann:
“Miklu eru þrælar atgerðameiri
en fyrr hafa verit. Þeir flugust
þá á — ok þótti það ekki saka
-— enn nú vilja þeir vegast,” ok
glotti hann við.” Honum flýgur
að líkindum í hug, að brátt
hljóti að því að draga, að fleiri
fái að reyna með sér, sýna
hreysti og vinna frægð, en þræl-
ar einir.
Frægðarlöngun, kappgirni og
æfintýraþrá eiga sér jafnan
fasta rót hjá honum, eins og
eðlilegt er um annað eins karl-
menni og hæfileikamann. Hann
ræður vart við þrótt sinn og
hreysti, og vjeröur að fá viðfangs
efni, þar sem hann fær notið
sín.
Ög ekki verður metnaðurinn
og djarfhuginn minni við að
finna það, að faðir hans og
fleiri kenna geigs við hann og
vilja setja honum skorður.
Þegar Njáll fær fregn um víg
S Þórðar Leysingjasonar, fóstra
þeirra Njálssona, gætir hann
: þeirrar varúðar, að láta eigi
syni sína fá njósn af tíðindun-
um, fyr en hann hefir sæzt á
: málið og tekið við fullum vígs-
! bótum af Gunnari, svo að þeir
j fái eigi að gert nema að heita
' griðníðingar. En nærri var
höggvið, enda fellur Skarp-
héðni þungt við að una. sem
| dæma má af vísu þeirri, er hon-
um hrýtur af munni:
“Eigi þótti Ægis
áfestöndum hesta
þurfa þróttar djörfum
þeim lítils við hlíta.
Nær skulum hefja hrærir
handa lögðis branda
—sverð ruðu frægir fyrðar
fyrr — ef nú erum kyrrir?”
i
Þó gerir hann það að bænastað
föður síns, að láta kyrt vera í
þetta sinn, en hefir í hótunum,
að til skarar skuli skríða, ef
| meir verði á hluta þeira gert.
j Það verður einnig. Þegar Sig-
! mundur Lambason kveiður níð-
kviðling um þá feðga að áeggj-
! an Hallgerðar, bíður Skarphéð-
inn eigi boðanna, þótt hann láti
sér allt* tómlega við móður sína,
j og gengur að leiknum með ákafa
, og feginleik, sem lýsir sér á
skemtilegan hátt í viðræðum
þeirra feðga morguninn er þeir
bræður leggja af stað til vígs
I Sigmundar. Njáll spyr þá hvert
[ halda skuli. Skarphéðinn svar-
! ar með vísu, þar sem hann
kveður þá ætla í sauðaleit.
[ “Ekki munu þér þá með vápn-
[ um vega,” segir Njáll, “ok mun
annat vera erindit.” “Laxa skulu
vér veiða, faðir, ef vér rotum
! eigi sauðina," og skildu þeir svo
I talið.
[ Þarna sést, hve létt, en þó á-
kaft er yfir Skarphéðni, þá er
: hann leggur til víga eða stór-
! ræða. Það einkenni helst í
' gegnum allt.
Eitt sinn þá hann er staddur
[ á hestaþingi, þar sem missætti
í varð meðal manna, sem þó að
! lokum var stöðvað eftir þjark
! og þóf mikið, kveður hann:
[
Hér verðr þröng á þingi
þóf gengr langt úr hófi,
síð mun sætt með þjóðum
sett; leiðisk mér þetta.
Rakklega er rekkum
rjóða vápn í blóði;
víst tem ek gráð hinn geysta
gjarna ylgjar barni.”
Hann þráir stórfellt, eggjandi
æfintýralíf, og hann er sem skap
aður fyrir það. Líf, þar sem
stórt er stígið, djarft leikið,
svigrúm nóg og olnbogarými.
Þar hefðu hæfileikar hans
getað náð samfelldum, heilbrigð
um þroska, í stað þess að verða
byrgðir svo niður, að þeir verða
ósamræmir, fá svip gróðursins,
sem í Kyrkri vex og verður að
leggja magn sitt í það eitt, að
teygja sig í átt Ijóss og sólar.
Nær að sönnu háum, stórgerð-
um vexti við þessa þraut, en þol
ir þó ekki áhrif hinnar sterku,
óvæntu birtu, þegar upp í dag-
inn er komið, vegna of snöggra
umskifta og misþroska.
Spekingurinn Njáll hefði átt