Heimskringla - 08.08.1928, Page 6

WINNIPEG 8. ÁGÚST 1928.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 8. ÁGÚST 1928.
um gleymdi sjálfum mér, og breytti eins og
þeir myndu hafa breytt. Afleiðingin af
•
þessu er sú, að ég verð þess vísari, að varð
mennirnir, sem ég skipaði að taka þessa 3
menn fasta, gátu engu fram komið. Þeir
fengu ekkert svar, og ætla því að hús yfir-
mannsins sé tómt og mannlaust, og halda því
vörð fyrir utan það; — flónin, þeir sendu mér
orð og auðmjúkar afsakanir. En ég varð
að segja þeim að ég léti þá hafa 24 klukku-
tíma til þess að ná þessum þremur sökudólg-
um, eða koma með skrokka þeirra.”
Hann virtist nú vera í vandræðum mikl-
um og hikandi, er hann gekk til og frá um
herbergið. Hann átti erfitt með, að kasta frá
sér sínum gamla vana, að vera óafgjörandi,
og draga allt á langinn.
“Eg vildi að ég hefði ekki verið svona
fljótráður. Því í dauðanum fór ég að segja
þeim að guðinn myndi tala. Mér fannst þá
að ég vafalaust gæti brotið niður þessa bylt-
ingu, en nú er ég hræddur. í rauninni veit
ég ekkert hvað ég á að gera. Það er orðið
of seint að kalla það aftur, og menn búast
ekki við því að sjálfur guðinn breyti skoðun-
um sínum og boðum á hverjum 15 mínútum.”
Eg bjóst ekki við öðru en að hann myndi
koma næsta dag, en hann kom ekki fyrri en
á þriðja degi að kveldi, einmitt þegar boð guð-
anna áttu að framkvæmast. Þá sá ég stein-
inn færast til, sem lokaði leynigöngunum, og
sá þá út á vatnið og ströndina umhverfis það,
og fjöllin, gróðurlaus og há, sem gnæfðu þar
hátt fyrir ofan skógarlínuna, og brá mér við
er ég sá kæruleysi hans, og snéri mér fljótlega
við, er ég sá hvað hann var óvarkár. En
Morgano iæknir stökk fljótlega inn og hvísl-
aði:
“Ytri dyrnar! Ytri dyrnar! Eru þær
lokaðar? Er óhult að tala saman?”
“Eg skyldi halda það. Rétt eins og
vanalega. En hvaða flýtir er á þér? Hvað
stendur nú til?”
“Kondu fljótlega hingað,” tautaði hann,
og þegar ég gekk með honum inn í her-
bergið, þá var hann fljótur að loka dyrunum,
og stóð með bakið við hurðina, og fór að
segja mér söguna. En var þannig:
Þeir Pozocan, Azani og Zujil hafa fund-
ist dauðir í húsi yfirsjónarmannsins. Og
þetta er nú ekki allt, því á enni hvers þeirra
hefir fundjst merki guðsins lcopan. Mér’
hefir verið sagt að um háls hvers þeirra hafi
verið blá lína, sem bendir til þess að þeir
hafi verið kyrktir á einhvern ókennilegan
hátt. En þessu er ómögulegt að halda
leyndu, því það voru þeirra eigin menn sem
fundu þá, og þeir eru hræddir við aðfarir þess-
ar, og hika sig ekki við að segja frá þessu,
hvar sem þeir koma. Þetta getur orðið
byrjun á blóðsúthellingu, og trúarstríði. Þeir
eru vísir til að sópa öllum burtu úr landi
þessu, sem ekki eru af þeirra kyni.”
Eg varð svo hissa við að heyra þetta, að
það tók mig tíma nokkurn að átta mig á því,
og áður en ég gat tekið til máls var hann bú-
inn að ná sér nokkurnveginn, og hélt áfram
í flýti, eins og hann mætti engan tíma
missa, og sagði:
utan, og stökk þá læknirinn í gegnum dyrnar
og lokaði þeim, rétt í því að ytri dyrnar opn.
uðust og Ixtual kom inn, og leit liann vand -
ræðalegar út en ég nokkurntíma hafði séð
hann.
“Viiíur minn,” sagði hann; mér þykir
það.leitt að vera neyddur til að flytja þig í
önnur herbergi. Get ég hjálpað þér við að
taka saman dót þitt?”
“En hvernig stendur á því, Ixtual,”
spurði ég, og lézt verða hissa, því ég hélt að
það myndi vera betra að látast ekkert af
þessu vita.
“Það kemur af því, að það er algerlega
nauðsynlegt,” svaraði hann stuttlega.
Við tókum nú saman þetta dót, sem ég
hafði, og komu þá varðmenn tveir til þess að
bera það — menn sem ég aldrei hafði áður
séð, og litu þeir forvitnislega til mín. En
auðsýnilega voru þeir trúnaðarmenn Ixtuals,
því þeir spurðu engra spurninga, og hurfu
þegar.
Við Ixtual lituðumst nú um í herberginu,
og bað hann mig að bíða þar stundarkom, og
sá ég hann ganga út í ganginn, og hlustaði
hann þar og skygndist um hornin hvort hann
| sæi nokkum, rétt eins og hann engann láta
vita það, að hann tæki mig þaðan, en svo
kom hann aftur til að fylgja mér burtu. En
ég tók eftir því þegar ég gekk um göngin með
honum, að við færðumst nær herbergjum
læknisins, og að hin nýju herbergi mín voru
nálægt herbergjum hans. En svo gleymdi
ég öllum getgátum, er ég fann þá þar báða
Wardrop og Benny. Þeir biðu mín þar.
Wardrop leit hálf kvíðafullur út, en Benny var
rólegur, rétt eins og trédrumbur. Hann hafði
cigarettu í munninum og var að tína dót War-
drops upp úr bögglum, rétt eins og þeir væru
þama nýkomnir í eitthvert nýtt hótel.
“Hinrik! hvað gengur að þér Þú hef-
ir meitt þig?” spurði Wardrop og hljóp til
mín, en ég hneigði höfuðið til samþykkis. Og
fór ég þá að skýra frá þessu, en Ixtual stöðv-
aði mig, er hann sagði í flýti miklum:
“Eg verð að fara undireins. Setjið þið
slagbranda fyrir dyrnar, og opnið þær ekki
fyrir neinum nema þeim sem klappa svona á
þær.” Og nú barði hann einkennilega með
báðum hnefum á borðið. “Látið engann ann
ann koma inn en þann sem þannig ber,” og
um leið og hann sagði þetta var hann horf-
inn.
Wardrop festi nú hinar stóru slár fyrir
hurðina og sagði um leið:
“Það er ekkert sem getur opnað þessar
dyr nema dynamite, því að þær eru fullt fet
á þykkt, og þessar slár eru svo sverar, að
það gerir ekki betur en ég ráði við þær, og er
ég þó enginn vesælingur.” Svo kom hann
til mín og sagði: “En segðu mér nú, hvað
hefir komið fyrir þig?”
Eg gerði það í fáum orðum og lauk frá--
sögninni með því, að segja að ég væri því
sem næst alheill orðinn, nema það, að ég gæti
lítið brúkað vinnstri hendina.
R/ • / \'
aisjoða-
hellrarnir.
Séra Magnús J. Skaptason, þýddi.
Og þegar hann hafði sagt þetta, þá var
hann horfinn um leið, en ég var þar einn eft-
ir. Eg fór nú að búast til svefns, og var
nú vonbetri en ég hafði verið í marga daga,
og áður en varði var ég steinsofnaður.
Eg held að klukkan hafi verið nálægt
því að vera 4 um morguninn, og það var eitt-
hvað farið að birta þegar ég vaknaði við það
að rjálað var við ytri hurðina, rétt eins og
einhver væri að ljúka henni upp, en færi þó
varlega. Það er einkenni þeirra manna, sem
lifað hafa breyttu og misjöfnu lífi, að þeir
vakna algerlega af þungum svefni, og eru
strax glaðvaknaðir ef eitthvað kemur fyrir.
Eg vaknaði þarna allt í einu og stökk úr
rúminu ofan á gólfið. En þá var innri dyr-
unum hrundið upp,og komu þar menn inn, og
reyndu að láta sem minnst heyra til sín. En
við ljós luktarinnar þekkti ég manninn sem
fyrir þeim var. Það var morðinginn Juarno.
Og mennirnir, sem með honum voru, voru
aiiir klæduir búningi varðmannanna. En til
þess að láta ekki heyrast út hvað fram færi
þarna inni, þá lokuðu þeir dyrupum. Eg
var búinn að taka eftir því, að þeim kom það
alveg óvart, að ég væri vakandi, og kominn
úr rúminu.
“Grípið hann,” sagði presturinn Juarno
á spánskiá tungu; “en fairið varlega: viið
megum ekki láta blóðslettur sjást á gólfinu;
Grípið hann.”
“Engar blóðslettur!” hrópaði ég háum
rómi, og hörfaði undan út í horn eitt, og
greip þar kaleiks bolla stóran úr steini, sem
smyrsli höfðu verið geymd í. “Eg skal sýna
ykkur hvað blóðslettur eru, morðvargarnir
ykkar.” Og þegar ég sagði þetta, þá hörf-
uðu þe*ir undan í fyrstu, því þeir sáu að ég
myndi engum hlífa. En svo réðust þeir
að mér, en ég sló þáfrá mér með steinkal
eikinn fyrir kylfu. Og þakkaði ég guði fyr-
ir að líkami minn var vel æfður, og vel hæfur
að mæta mönnum og dýrum. En fimleiki
minn og áræði hjálpaði mér, og loks hrukku
þeir undan, og stóðum við þar blásandi og
horfðumst í augu. En þá sá ég handlegginn
á Juarno hreifast upp á við og áfram, og
vissi hvað koma myndi, og skaut mér til hlið-
ar. Kom þá hnífur fljúgandi og smaug odd-
urinn í vegginn þar sem ég hafði staðið, og
brotnaði oddurinn af hnífnum. En nú var
ég orðinn æfareiður og hrópaði um leið og ég
stökk að honum, og sagði:
“Þetta skal ég launa þér,” og reiddi upp
kaleikinn af öllu afli og sló hann með honum,
en hinir hrukku allir frá, en á sama augna-
bliki sá ég allt sem fram hafði farið. Æðsti
presturinn Júamo, sem hataði þá báða War-
drop og Benny^. og mig ekki sízt, lá þarna
flatur á gólfinu í dauðateygjunum. Það var
nóg af blóði þarna á hvíta gólfinu, — en það
var blóð hans en ekki mitt.
En kyrðin var ekki löng, því mennirnir,
sem með honum höfðu verið urðu nú band-
óðir og réðust á mig, en ég hörfaði undan
og varðist sem ég gat, því að nú var um
lífið að tefla. En þrótturinn var á förum
og ég var að gefast upp, en þá glumdi í
húsinu öllu, er kallað var með dimmri röddu:
“Hættið!”
Og þessari þrumandi röddu hlýddu allir
sém inni voru. Oddar spjótanna sigu nið-
ur, en í dyrunum sá ég kunningja minn Morg-
ano, og var hann klæddur búningi hins
æðsta prests þjóðarinnar, og var nú svo reið-
ur að það var sem eldur sindraði úr augum
hans, en annari hendi hélf hann á iofti.
Mér fannst hann standa þannig stund nokkra,
og á meðan hreyfði sig enginn maður þar
inni. En sfvo gekk hann þangað sem
Juarno lá, lyfti lítið eitt upp höfði hans, leit
svo fyrst til mín, svo á hvern einn sem þar
var inni. Og tillit hans var svo hart, að
enginn þorði að líta í augu honum, en sumir
Indíánamir misstu mátt allan og hnigu til
jarðar. En eftir stund nokkra kallaði hann
til þeirra:
“Standið upp!” En þeir Mýddu honum
skjálfandi og nötrandi af ótta. En þegar
þeir voru allir npp staðnir, þá benti hann
fingri sínum til þeirra og sagði í grimmum
rómi:
“Flónin ykkar! Haldið þið að guð
ykkar sofi?”
En þeir stóðu þarna hríðskjálfandi af
ótta. En hann sjálfur var að hlusta, eða
hugsa um dauða prestinn, sem lá við fætur
hans. Hann virtist standa þarna milli
tveggja afla, sem toguðu í hann sitt í hvora
áttina, en svo kallaði hann upp með hárri
röddu:
“Líf yðar er komið undir þessum ástæð-
um, sem ég nú skal skýra fyrir yður. Þið
skulið nú fara til hýbýla yfirmannsins. Zujil
undireins, og taka þar Azani, sem hefir fal-
ið sig þar, og koma með hann hingað til
nún, dauðann eða lifandi, og Zujil með hon-
um, því að þeir hafa bakað sér reiði mína.
Einnig skuluð þér koma hingað með Pozocan,
liúsbónda yðar, dauðann eða lifandi, en síð-
an skulið þér ganga um borgina helgu, og
boða fólkinu að Guð sjálfur ætli að tala til
þeirra, — hinn mikli og voldugi guð þeirra,
Icopan, um náttmál á hinum þriðja degi, og
þá verða allir menn í borginni að hlusta á
hann, því að þá mun hann gefa út skipanir
sínar. En ef að þið hlýðið ekki því, sem
ég nú segi yður, þá skulið þér deyja, allir
yðar vinir, óg allt það sem yður er kært skal
sópast út í hin yztu myrkur. En á þessari
jörð skal bölvunin hvíla á yður, en í öðrum
heimi skulið þér kveljast um alla eilífð. ----
Farið þið nú og gerið strax, það sem ég hef
boðið yður.”
Látbragð „hans var mjög tígulegt, er
hann veifaði hendinni til dyranna. En
mennirnir brugðu skjótlega við, og flúðu á
burtu, svo fljótt sem þeir gátu. Við vorum
nú einir, og dyrnar stóðu opnar og seinasta
hljóðið af fótataki þeirra var að deyja út,
þegar hann mundi eftir því að ég var þar.
Hann einblíndi á*mig og svo á dauða mann-
inn, sem lá við fætur hans, og var að
stirðna. En þá tók ég fyrst eftir því, rétt
«eins og ég vaknaði af martröð einni, að
ég hélt í hendi mér hinum þunga og svera
steinkaleik, og svo hinu, að ég var þreyttur
orðinn og blóðstraumur hafði runnið niður
treyjuna og buxurnar mínar. Eg heyrðí
læknirinn segja eitthvað langt í burtu, og svo
gleymdi ég því hver ég var, og fór
að hugsa um, hvað ég myndi hafa gert, ef
ég hefði verið einn hinna fyrri æðstu presta;
ég myndi þá hafa gefið út skipanir, sem
hefðu gert út um örlög hinnar helgu borgar.
og máske örlög Mayakynflokksins líka [—
en nú get ég ekkert meira munað af þessu.
“Eg riðaði á fótum, og fannst herbergið
hringsnúast með mig, en einhvernveginn fann
ég til þess að ég rétti út hendurnar, þegar
mér fannst herbergið rísa upp og slá mig.
11. KAPÍTULI.
Þegar ég raknaði við úr óvitinu var Ix-
tual að beygja sig yfir mig og rannsaka
þessi fjögur sár, sem ég hafði fengið, og var
eitt þeirra hættulegast. Það hafði einhver
stungið mig spjóti í hjartastað, en oddurinn
hafði komið á rif eitt, og fór ekki lengra.
“Hvernig komst þú hingað?” spurði ég.
“Það var hinn innblásni Quano sem
bjargaði lífi þínu; hann kallaði á mig. Svika-
hundurinn Juarno er dauður, og er ég þakk-
látur fyrtr það. Mér þykir það mjög illa
farið að þú skulir vera særður, því að ég
vildi gjarnan vera vinur þinn, — við höfum
báðir liðið og þolað svo mikið. Mér þykir
það mjög leitt að við skulum ekki báðir geta
litið sömu augum á hlutina, en þú ert svo
blindur að það er ómögulegt. En nú verð-
ur þú að vera rólegur, svo að sár þessi geti
gróið sem fyrst.”
Hann kom nú með einhver Mayasmyrsli
sem áttu að græða sárin, snéri sér við og
kallaði á varðmanninn og sagði við hann:
“Þú verður að líta eftir manni þessum og
sjá um það að hann vanti engan hlut, og ef
hann kallar á þig þá verður þú að koma und-
ireins og sjá hann.” Og svo létu þeir mig
vera einan, og var ég þá vakinn aftur, er
maður einn færði mér kveldmatinn.
Eg var þá allur stífur og aumur, en var þó
þakklátur fyrir það að sárin voru, ekki mjög
vond. Og leið mér betur þegar ég var búinm
að borða, og beið svo rólegur þangað til
læknirinn kom, en hann kom ekki fyrri en
klukkan var orðin tíu. Hann skoðaði fyrst
sárin og lýsti yfir ánægju sinni, að þau skyldu
ekki vera verri, og svo gekk hann um‘gólfið
óðslega, eins og villidýr, þangað tlil hann
stansaði og sagði:
“Skrambinn hafi það, ég veit ekki hver
ólukkinn hefir komið mér til þess að láta taka
þá fasta, Azani, Pozocan og Zujil! Þú verður
að sjá og skilja það, að í rannsóknum mínum
hef ég svo lengi verið neyddur til þess, að setja
mig í spor konunga þessara, að ég á endan-
“Eg skipaði því, að koma með þá alla
hingað, Wardrop, Benny og Manco, eins fljótt
og mögulegt væri, svo að ég gæti haldið
verndarhendi yfir þeim Wardrop og Benny, en
Manco til þess að ég gæti ráðgast við hann.
Og ef að þeir skyldu gera uppreist, þá var það
betra að þeir væru hér Wardrop og Benny.
Og til enn frekari tryggingar, þá verður þú
að flytja þig í önnur herbergi en þessi.”
En þegar hann sá að ég varð hissa á
þessu og ætlaði að fara að spyrja hann frekar,
þá kom hann nær mér, eins og hann væri
hræddur við, að einhver kynni að heyra til
sín, og sagði:
“Þú fórst einu sinni að hlægja að rann-
sóknum mínum, en hlusta þú nú á mig: Her.
bergin, sem þér verða fengin, hafa bæði leyni-
inngang og leyniútgang, svo að ef að þú þarft
á því að halda, þá hefir þú tækifæri á því
að komast burtu. Og svo er annað, en það
er það, að dyrnar hafa járnslár að innan-
verðu svo að það þarf reglulega múrbrjót
til þess að brjóta þær upp. Þú hlóst að rann
sóknum mínum, en ef að það hefði ekki verið
fyir það, að ég fann allt út um þessi leyni-
göng og leynidyr musterisins, þá hefðir þw
nú verið í meiri vanda staddur. Engin mað-
ur nema ég hef nokkurn grun um þessi leyni-
göng. Ixtual kemur að fylgja þér þangað.
þegar þeir koma hinir og —
Við heyrðum nú hávaða í göngunum fyrir
“Það hefir verið mesti ógangur yfir
þeJm Manco,” sagði Wardrop. “Marzida
sagði mér að þessir þrír samsærismenn hefðu
fundist steindauðir, og enginn vissi hvernig
það hefði að borið. Manco er býsna hjá-
trúarfullur, þó að hann hafi fengið töluverða
uppfræðslu, og hann hefir þá trú, eða rétt-
ara hneigist að því að trúa, að þeir hafi ver-
ið slegnir dauðir af guði sjálfum, og sé það
einskonar guðdómleg opinberun. En þeir,
sem vörðinn héldu, vita ekkert hvað þeir eiga
að halda eða segja. En ég hef þá hugmynd
að þeir séu allir orðnir býsna vonlitlir, mest
þó fyrir það að þeir eru foringjalausir. Mar-
zida lieyrði Tankya segja það, að mikill hluti
varðmannanna hrópaði morð! morð! Og
margir eru nú óttafullir og skjálfandi, og
búist við því að þeir muni bráðum finnast
dauðir, með snöruna um hálsinn og brenni-
merkið á ennum sér. Þannig sýður nú í
þessum potti, en hvað okkur snertir, þá erum
við hjálparvana, sem strá í streng einum, og
verðum að láta berast með straumnum, sem
þyrlar okkur með sér, og vitum ekki hvað
langt, og hvað lengi.”
“Læknirinn sagði mér sömu söguna og
þessa,” sagði ég, þegar hann hafði lokið
máli sínu, og svo sagði ég honum hvers-
vegna við værum látnir vera í þessum her-
bergjum, í stað hinna, sem við áður höfðum
verið í.