Heimskringla - 19.09.1928, Side 1

XLII. ÁRGANGUR.
WINNIPEG, MAN., MIÐWKUDAGINN 19. SEPT. 1928.
NÚMER 51
“Þegar tjöldin verða dregin frá”
I.
I Lögbergi 6. þ. m. er birt löng
ádeilugrein á Heimfararnefndina, en
varnargrein fyrir “sjálfboðana,” eft-
ir Hjálmar A. Bergman. Hann er
nú áöur kunnur af ritgerðum um
þetta efni, og er þetta þriðja grein
hans á sumrinu. Ekki er ósenni-
legt að við þá tölu kunni að bætast
áður en að veturnóttum dregur,
verði árangurinn minni en vonast er
«ftir. Þetta sumar hefir verið hon-
um og félögum ’hans mæðusamt.
Hófu þeir voryrkju snemma, með
nægum áburði samandregnum undan
vetrinum. En sprettan hefir orðið
rýr. Bæta myndi það þó úr ef
haust yrði hagstætt, og nýting góð!
i
Þessa þriðju ritsmíð sína nefnir
hö.f. “Á bak við tjöldin.”— frum-
leg og fáséð fyrirsögn í íslenzku
blöðunum. Að efni og orðalagi er
grein þessi svipuð hinum fyrri,
nema hvað hún gengur öllu leng'ra
i ófrægingar áttina. Er nú ekið
fram nýjum sakaráburði til reynslu
og vonar um að betur takist til og
eitthvað kunni undan honum að
spretta. Fyrirsögnina skýrir höf.
með löngum inngangi, og lýsingu á
athöfnum nefndarinnar, og vitnar ti!
sinna fyrir orða, er sízt ber að
rengja. “Nefndin ber sig aö,’’ seg-
ir hann, “eins og hún skoðaði sig
sem einskonar leynifélag.” Hún læt-
ur almenning ekkert vita um gjörðir
sínar. “Það hefir verið talsvert rót
á nefndinni út um bygðir og bæi —
en öllum þessum miklu starfskröftum
er varið til þess að auglýsa nefnd-
ina sjálfa, en alls ekki til að varpa
neinu ljósi á nokkuð i sambandi við
hátíðina á Islandif !) eða fræða
fólk um það, hvað þessir miklu menn
eru að gera í sambandi við ráðstöf-
un á sjálfri. heimförinni. Ferðalög
þessi líkjast herför, virðast gerð í
þeim tilgangi að leggja bygðir og
bæi undir nefndina, — til þess að
leggja skatt eða toll á þessa undir-
gefnu þegna sina, sem samþykkja
traustsyfirlýsingar, án þess að fá
nokkra opinberun á hinum leyndar-
dómsfullu gjörðum og ráðstöfunum
nefndarinnar.”
Þetta er tilefni fyrirsagnarinnar.
Þessvegna heitir ritgerðin “A bak
við tjöldin.”
Nefndin starfar sem “leynifélag”—
með öðrum orðum hún starfar sem
nefnd. Hún boðar ekki til almenns
fundar er hún ræðir fyrirætlanir
sínar eða ákvarðanir, fremur en aðr-
ar nefndir, — fremur en hinir svo-
nefndu sjálfboðar, sem þó ekki eru
nefnd. Hún opinberar almenn-
ingi ekki ráðagerðir sínar, meðan hún
veit sjálf ekki hvort unt er að
koma þeim í framkvæmd, og fylgir
að því fordæmi allra nefnda er
fram til þessa hafa skipaðar verið.
A engan hátt starfar hún frábrugðið
því sem nefndir almennt gera og
ekki er heldur á það bent. En samt
sem áður fyrir þá skuld er hún
tortryggileg. Og fyrir þá skuld er
hún sek um myrkraverk, “fjárdrátt,”
“tolltöku,’’ landráð við sæmd og
heiður Islendinga, og allt það, sem
auðkent getur sjálft drengskaparleys-
ið. Væri hún ekki sek um þetta,
myndi hún naumast hafa kosið sér
að vinna að málum sínum í kyrþey
og auglýsingalaust, opinberunar-
laust, — eins og aðrar nefndir!
Alítur höfundur að almenningi sé
þetta ljóst, og þá eigi síður hitt, að
einkenni ráðvendninnar sé marg-
mælgi. ,
Ur þessum “opinberunar” skorti á
ritgerðin að bæta. Hún á ekki
eingöngu að gera almenningi Ijóst
hvað nefndin er að gera, heldur lika
sýna að þessi grundsemd og sak-
arburður á nefndina sé á rökum
bygður. Höf. hefir komist að
leyndardómi, komist “á bak við
tjöldin,” orðinn þess vís hvað nefnd-
in er að brugga og má í það ráða,
af orðum hans, að það hafi ekki
gerst með vilja eða að vitund nefnd-
arinnar. Sjálfsvirðing ’hans, sið •
ferðisvitund, umhyggjusemi fyrir al-
menningi, lotning fyrir sannleikan-
um, leyfir honum ekki að þegja um
þennan leyndardóm, þó ekki segi
hann það alveg i þessum orðum.
Enda væri hollustu játning við sann-
leikann, af vörum .hans, með öllu ó-
þörf — fram yfir vitnisburð grein-
arinnar sjálfrar. Það vita allir, er
nokkuð þékkja <til, hversu óaflátan-
lega hann hefir virt og dýrkað sann-
leikann árurn saman, ekki einasta i
orði heldur og í verki. Sú vitund
er ekki fyrst að koma í ljós nú hjá
almenningi. Hún hefir þráfaldlega
sýnt sig, með hinu mikla trausti sem
til hans er borið. Að vísu má
segja, ef til vill, að ekkí hafi það
ávalt verið hinir skilningsmeiri, et
fylkt hafa sér undir merki hans —
en svo má að líkindum segja um
margan leiðtogann. En það hafa
verið þeir, sem óskemdir eru af
hugsun, þeir, sem heimurinn metur
allt of litils og sniðgengur, er hann
útbýtir trúnaðarstörfunum, þeir sem
grandalausir eru og auðtrúa og ann-
að þarfara hafa að gera en að vera
að brjóta heilann um hvað sé rétt
eða rangt í lífinu! Og til hvers
ættu þeir að vera að þvi, meðan for-
sjónin hagar því svo til, að þetta er
einhverjum einum gefið'? Ekki
fasta. brúðkaupsgestirnir meðan brúð
guminn er hjá þeim.
Leyndardóminum getur höf. ekki
slengt fram formálalaust. Þó illur
grunur hvíli hjá almenningi á starfi
nefndarinnar, þarf þó að undirbúa
hann betur fyrir þessa opinlærun, svo
ekki verði honum um of felmt við,
er honum að lokum er bent á sjálft
ódáðaverkið. Það þarf að leiða
hann stig af stigi, auka hjá honum
viðbjóðinn á nefndinni svo ekkert
verði það illt sagt um nefndina að
hann ekki trúi. Er fyrst skýrt frá
innræti nefndarinnar, tilgangi henn-
ar og manndómi. Er til skilnings-
auka brugðið upp líkingum og dæmi-
sögum, sumum nokkuð óvenjuleg-
um — en orðhögum! Nefndarmenn
eru allir “spenamenn.” Er með þvi
orði búist við, að hrollur fari um
lesandann. Höf. bjó það orð til í
vor. “Spenamenn” þýðir menn er,
“halda ekki aðeins dauðahaldi í
spena þá sem þeir hafa komist á,
heldur eru á stöðugri leit eftir nýjum
og nýjum spenum’’! Það er tölu-
vert fjör í þessari líkingu og skilj-
anlega eru það samrýmanlegar at-
hafnir, að halda “dauðáhaldi” í
spena og vera líka á þönum í spena
leit. Mætti spyrja höf. að þvi
hvort hann hugsar sér spenan laus-
an þegar á leitimii stendur, en fast-
an þess á rnilli ? Það myndi skýra
orðmyndina að ráði og sýna hversu
nota mætti þetta nýja líkingamál, á
fleiri vegu en þenna.
Þessu næst er bent á yfirlýsingar og
tilkynningar 'er, nefrtdin hefir |birt.
Er varið til þess löngu máli. Allar
fela þær í sér annaðhvort óljósar
bendingar um hinar eigingjörnu £yr-
irætlanir hennar, eða þær fara með
fals og undirferli. Engar lýsa
þær hinum sanna ásetningi nefndar-
innar eru þær í þvx beinn vitnisburð-
ur um blekkingar tilraunir hennar og
ódrengskap, einskonar skikkja sem
nefndin varpar yfir lævísi sína og
svikráð gegn óvörum almenningi, en
klæðir með ágirnd sína og aurafýkn,
sem sögð er að vera með þeim en-
denntm, að hún sé “óseðjandi.” Þar'f
nú ekki lengur að fara læknahönd-
um um nefndina. Meinin orðin
nteiri en það, að þau verði læknuð,
afbrotin stærri en það, að þau verði
fyrirgefin. Verður og’ alvaran að
koma einhversstaðar í ljós, en rödd-
in innra fyrir að láta til sín heyra
— hin særða réttlætistilfinning. Kem-
ur þetta fram i rithætti og orðalagi
er lýsir þeirri heiptúð og óvild til
nefndarinnar, að þeim mun koma
ókunnuglega fyrir er ekkert þekkja
til, en kunnugum vera með öllu ó-
skiijanlegt, er ekki hafa athugað all-
ar aðstæður, en minnast hins að fyr-
ir rúnxum mánuði síðan lýsti höf. á
prenti, á svo göfugmannlegan hátt,
hinni einlægu og fölskvalausu vin-
áttu sinni til nefndarinnar, en þó
sér i lagi til þriggja leiðandi manna
nefndarinnar, er hann nafngreindi
og hafði gert sitt vinarbragðið hverj-
um þeirra hvert öðru meira og ó-
eigingjarnara. Sjálfur hafði hann
setið silfurbrúðkaup eins og ekki
sagt aukatekið orð í hans garð með-
an á veizlunni stóð, ritað smágrein
um annan og látið hann njóta sann-
mælis; leyft “Lögbergi”, að flytja
átölulausan greinarstúf um hinn
þriðja, í launaskyni fyrir það að
'hann hafði stutt blaðið í auglýsinga-
söfnun sömu vikuna!
Nú sleppir höf. því alveg er hann
áðttr hefir tekið fram i ritgerðum
sinutn, að ásakanirnar á nefndina
megi ekki skoðast sem persónuleg á-
rás á nefndarmennina. Gerir hann
engan greinarmun nefndarinar og
nefndarmanna, sem hann þó hingað
til hefir gefið til kynna að væri að-
skilið í huga sínum. I sjálfu sér
þarf þetta nú ekki að vera sprottið
af öðru en því, að hann álíti það
ónauðsynlegt, þar sem hann hafi
tekið þetta fram áður, en svo hefir
hann ef til vill vonast eftir að rit-
gerðin myndi í þetta sinn taka af
öll tvímæli í þessu efni. Þegar
þannig er gengið frá nefndinni, er
vonast til að íesarinn sé~undir það
búinn að táka á móti “opinberan-
inni.”
Með örfáunx orðum er þess getið
að nefndin hafi verið “að reyna að
gera “samning” við eitthvert gufu-
skipafélag um flutning á Vestur-Is-
lendingum til Islands 1930.” Henni
ha.fi gengið tregt að komast að samn-
ingunum, og margur furðað sig á
því. En þeim hafi lika verið ó-
kunnugt um hversu þessum samning
um hafi verið háttað, samningurinn
hafi verið svo ágengur í garð flutn-
ingafélaganna að ekkert gufuskipa-
félag hafi getað að honum tgengið
nema sér í stórskaða. Telur höf.
að með þessu hafi Islendingum ver-
ið gerð meira en lítil skömm, að í
þeirra nafni skyldi nefndin hafa ætl-
að sér að þrengja svo kosti þessara
æfðu og slungnu stórgróðafélaga, að
þau biðu heldur halla en hag af
flutningunum. Hitt sé aftur ljóst,
hvað nefndin hafi ætlað sér, —að
græða stórfé á þeim sem heim kynnu
að fara, og hún var að reyna að fá
sem ódýrast flutningsfargjald fyrir,
—svo lágt að flutningafélögin gátu
ekki gengið að þvi! — Að því búntt
er ljóstað upp leyndarmálinu og
lagt fram eftirrit af þessum samning-
um senx nefndin á að hafa gert seint
í júlímánuði.
Er birt frumritið, á ensku og svo
í íslenzkri þýðingu. Er þýðingin
fölsuð, líklega óviljandi, en um þau
atriði snúast þó ummælin að mestu
leyti það sem eftir er 'greinarinnar.
Niðurlagsorðin í 6. grein "to be re-
taincd by the Committeev leggur
höf. svo út: "áskilur nefndin sjálfri
sér.” 8. gr. “Company to extend
courtesies to members of the comm-
itlee in matter of free trip passages
from time to time during the period
of organization in Canada,” leggur
höf. út: “Félagið sýni nefndinni þá
kurteisi að veita henni ókeypis far-
seðla, er hún noti eftir þörfutn með-
an ferðin er undirbúin í Canada.”
Hverju hallað er hér í báðum þess-
um greinum munu víst flestir sjá,
er bæði málin skilja. Þegar það
er tekið til greina, að nefndin er kos-
in af þjóðræknisfélaginu, til þess að
starfa að undinbúningi heimfarar-
innar 1930, — er þvi almennings-
þjónn, — verður það ekki alveg víst
að orðin “to be retained by the
committee,” þýði: “áskilur nefndin
sjálfri sér.” (Er hér átt við um-
boðslaun á ferðseðlum). Öllu lík-
legra að öil fjárvarzla nefndarinn-
ar verði yfirskoðuð, og lagðir fram
staðfastir reikningar til Þjóðræknis-
félagsins og almennings yfirleitt. Ef
nú greinarnar þýða ekki þetta sem
höf. lætur þæt tákna, verður ekki
annað séð en að allar staðhæfingar
er hann gerir um fjárdráttar ásetn-
ing nefndarinnar og byggir á þýð-
ingunni, falli þá líka, og hann til-
neyddur að leita nýrrar opinberunar
til að finna þeim stað.
Unt samningsatriðin i heiid, segir
höf.: “Mér finnst það fremur bág-
borin auglýsing út í frá fyrir Vestur-
Islendinga, að nokkur nefnd sem
þykist hafa umiboð frá þeim og
starfa í þeirra nafni, skuli láta sér
hugkvænxast að leggja annað eins og
þetta fram.”
Að hverju leyti er það bágborin
auglýsing ?’’ Er það “bágborin aug-
lýsing” að nefndin skyldi hafa þá
sinnu, að vilja ganga frá þessu máli
með bindandi samningum, og • eiga
einhvern tillögu rétt um hvernig þeir
væru, í stað þess að varpa málinu
skilyrðislaust, i skaut einhvers stór-
gróðafélagsins og láta það ráða
kjörum og kostum, er menn yrðtt
r.eyddir til að ganga að, eða sitja
kyrrir? Er það “'bágborin aug-
lýsing” að nefndin fór fram á lág-
marks fargjald — $200.00 fyrir
manninn, fram og til baka frá Win-
nipeg, og jafnframt að tryggja heim
farendum hinn bezta aðbúnað, bæði
á lestum og skipum, er fáanlegur
væri? Er þatv “bágborin augilýs-
ing” að nefndin vildi tryggja þeim,
er þess kynnu að óska, að farbréTTn
væru látin gilda til árs i staðin nokk-
xtrra vikna, að skipið kæmi við á út-
leið á fjórum höfnum landsins, til
að spara mönnum ómak og kostnað
suður til Reykjavíkur; að allur far-
angur yrði veginn í einu lagi, svo
það sem við það sparaðist mætti
færa yfir á annan flutning er ferða-
bópurinn kynni að vilja hafa með
sér? Hefði nefndi nekki tekið
neitt af þessu fram, hefði hún svikið
það umboð er henni var fengið, þvi
það var eitt af höfuð verkefnum
hennar, að leita9t við að komasú að
sem hagkvæmustum samningum fyr-
ir hönd þeirra er fara hygðust. Það
þykir ekki “bágborin auglýsing”,
þegar iðnrekendur eða verzlunarmenn
reyna að komast að sem -hagkvæmust
um samningum, eða er hér um eitt-
hvað annað en algengt viðskiftamál
að ræðá ?
Annars er höf. fáorður utn öll
þessi atriði samningsins, — vill eigi
um þau tala. En með niðurlagi
6. greinar og hinnar 7. og 8. vonast
hann til að geta hnekt áliti nefnd-
arinnar í augum almennings. En
það er eins og honum hafi ekki hug-
kvæmst, fyrr en of langt var kom-
ið og afturhvarfs var eigi auðið, að
hann héldi þar á tæptxm málum, sem
varnaraðili og málsvari sjálfra ltntt-
félaganna, gegn almenningi og það
myndi ekki vekja tilætlaða samúð,
með þeim lofsverða tilgangi, í hjört-
um lesendanna. Snýr hann sér að-
allega að þeirri ósvífni nefndarinnar
að krefjast þess að umboðslaunin á
sölu farbréfanna skuli afhent henni.
Vex 'honum sú frekja i 'augum
“Hvaða lagalagan eða siðferðislegan
rétt hefir Heimfararnefndin til þess
að heimta eða þiggtja þóknun frá
gufttskipafélögum eða járnbrautarfél
ögum á farbréfum sent Vestur-íslend
ingar kaupa,” spyr hann. Engann
má svara. Nefndin hvorki heimtar
né þiggur þóknun. Reiknar hann
nti saman hvað mikið fé þetta mun:
verða er nefndin ætli sér að draga
undir sig. Er hann ekki ánægður
með smáupphæðir, setur því dæmið
upp þrisvar, eykur stöðugt við tölu
farbréfanna unz þau eru komin upp
í 3000, hækkar verð þeirra til móts
við það sem Cunardlínu-félagið
heimtar, — svo flutningafélögin verði
ekki fyrir tapi! — því lágntarks-
verð samninganna nái ekki nokkurri
átt, — eru þá umboðslaunin orðin
allt að $82,200. Þessari smáu upp-
hæð ætlar hann nefndinni að stinga
í vasann. Byggir hann þá ályktan
á fölsuðu þýðingunni sem að ofan
er nefnd. “Er unt að verja þetta?”
spyr hann svo. Naumast. En
hverskonar varnarþörf er fyrir þvt,
sem eigi er annað en heilaspuni og
ósannindi, nema ef vera skyldi þeirr-
ar, að -bera eitthvað í bætifláka fyrir
manninn sem lætur sér slíkt um
munn fara, svo sem, til dæmis, að
hann geti ekki að því gert, að hann
sé svona gerður.
Höf. er of lengi búinn að fást við
viðskiftamál hér í landi, til þess að
ætla þurfi honum, að ekki þekki hann
inn á umboðslauna ákvæði gufu-
skipafélaganna. Hafi hann ekki
kynt sér það áður, má að sjálfsögðu
ganga út frá því sent vísti, að hann
hafi fengið einhvern grun um það,
um það leyti er hann jindirritaði hina
itarlegu símskeytasamninga við Cun-
ardlínu-félagið í sumar. Hann er
svo hyglS'inn ntaður og bragðvás.
Hann veit að í ákvörðun gufuskipa-
félaganna sjálfra eru ákveðin sölu-
laun á hverju farbréfi sem selt er.
Munar þeim eftir verði farrýma frá
$12 á þriðja farrými og upp í $15
á öðru farrými þegar farbréf er
selt báðar leiðir, fram og til baka.
Umboðslaun þessi eru greidd far-
bréfasölum járnbrauta nema öðru-
vísi sé um samið. Aldrei getur
einstaklingurinn orðið þeirra áðnjót-
andi, 'er farbréfið kaupir og œtlar
að nota; vcrður hann að grciða hið
uppsetta verð, afdráttarlaust. Ekki
ntega heldur farbréfasalar gefa far-
þega þessi umboðslaun, því það væri
santa og setja niður farbréfin frá
ákvæðisverði, sem harðlega er bann-
að af Eimskipa Sambandinu mikla,
The North Atlantic Steam-
ship Conference, er öll flutninga-
félögin heyra til. Nefndinni var
boðið að hún mætti halda eftir þess-
um umboðslaunum, strax á fyrstu
fundum er hún átti með umboðs-
mönnum gufuskipafélaganna, sem
siðar mun sýnt verða. Héldi nefnd-
in þeim voru skipafélögin leyst frá
því, að greiða þau öðrum. Ein-
hverjum varð að greiða þau, ein-
hver átti heimtingu á þeim, aðrir
en farþegar sjálfir.
Atti nefndin að varpa þessu til-
boði frá sér? Ætli hún hefði ekki
fengið orð í eyra fyrir það, og að
maklegleikum ? Líklega vildi eng-
inn halda því fram nema höf., er
tekið hefir sér fyrir hönd að vernda
smælingjana, stórgróðafélögin gegn
ágangi Þjóðræknisfélagsins, þessa
meinvættis, í augum hans og félaga
hans. Hefði nefndin gert það,
hefði að einhverju leyti rnátt segja
að hún hefði verið að leggja skatt
á Islendinga. En henni kom það
ekki til hugar. Henni þótti nóg
sem komið var og halli væntanlegra
austurfara ærið nógur, þó ekki væri
því bætt ofan á að þetta fé nýttist
Islendingum ekki, sent boðið* var.
Þegar útséð var um það, að lág-
marks fargjaldið fengist, er líklega
undantekningarlítiS má þakka dugn-
aði og forsjá fjórmenninganna er
afhentu Cunard linu-félaginu “flutn-
iriginn,’’ í nafni og umboði “ntikils
hluta Islendinga,” nxátti naumast
minna vera en að nefndin reyndi að
varðveita þau hlunnindi er búið var
að veita og ekki urðu aftur tekin.
nema með hennar samþykki.
Þegar þess er gætt að höf. er
öl-lu þessu kunnugur, verða spurning
arnar er hann varpar fram í at-
-hugasemdunum við 6. grein sarnn-
ingsatriðanna all einkennilegar, þó
hinsvegar að tilgangur þeirra sé auð-
sær. “Ef nefndin er ekki að vinna
að þessu máli i neinum öðrum til-
gangi, en að gera sem flestum mögu-
legt að taka þátt i förinni — þvt
þá ekki að fara fram á það, að land-
inn sé látinn fá hvert farbréf fyrir
$187.20 í stað þess að láta hann borga
$200 og af því láta $12.80 ganga
sem þóknttn til nefndarinnar? Þvi
á landinn að þurfa að borga toll til
nefndarinnar fyrir að fá að ferð-
ast með skipi eða járnbraut sem
nefndin hefir santið við?” Vill
höf. lýsa yfir tneð þessu, að hinir
svonefndu “sjálfboðar,” hafi fengið
heimild til að slá af farbréfunum sem
svarar umboðslaunum, og því sé
nefndin aS leggja toll á “landann,”
að hún geri ekki slíkt hið sama? ESa
hvað er með uniboðslaunin á far-
seðlum Cunard-línunnar ? Umboös
rnaður línunnar tók það fram við
nefndina, í marz í vor, að þau væri
hin sömtt og veitt væri alment. Eða
er spurningunum slegið fram til þess
að vekja grunsentd á nefndinni, hjá
þeim, er ekki þekkja til, og ntyndi
því álíta að nefndin ætti að geta gert
þetta? Benda ekki orðin í niöur-
lagi athugasemdarinnar eitthvað í þá
átt, þótt komast hefði mátt kænlegar
að orði og dylja betur gremjuna ti!
nefndarinnar fyrir að reyna að ná
þeim kjörum fyrir almenning er
“sjálfboöum” hafði ekki til hugar
komið og eru ekki líklegir að ná?
Það er Vestur-Islendingum til srnán-
ar, að nokkur nefnd, sem í þeirra
nafni þykist starfa, skuli hafa farið
fram á slika skilmála,” segir höf.
Það er meira en lítil “smán,’’ að
nefndin skyldi sýna viöleitni til að
vernda hag og réttindi væntanlegra
austurfara, skyldi hafa farið fram á
lágmarksfargjald, og tekið því, að
halda eftir umhoðslaunum á farbréf-
unum er annars yrðu öðrum greidd
er engan rétt höfðu til þeirra, skyldi
hafa revnt að áskilja þau hlunnindi
fyrir feröahópinn er frekast var unt!
Hverjum vex sú “smán” t augum?
Tæplega þeim sent hlunnindanna eiga
að njóta, Islendingum naumast, eng-
um rétthugsandi mönnum, engum
nema ef vera skyldi “sjálfboðunum”
og linufélögunum, sem höf. er að
vernda.
Um 7. grein er höf. orðfár, þykir
óþarfi að flutningafél. sem nefndin
semji við setji untboðsmann, er eigi
sé til annars en aö auka félaginu
kostnað. Þá sýni sig ósanngirni
nefndarinnar í því aö heimta að
flutningafélagið borgi “fyrir allar
auglýsingar og undirbúningskostnað.”
Auðvitað er ekkert sagt um það í
þessari grein, en athugasemdin getur
eins koniið að haldi fyrir því. Höf.
fjær ekki slitið úr huga sínum hinn
væntanlega gróða nefndarinnar. Það
væri afsakanlegt, ef nefndin hefði
verið búin að tilkynna að hún “á-
skildi handa sjálfri sér,” umboöslaun
in, ef hún hefði verið búin að gera
áætlan með ferðakostnað, og auglýsa
hann, en það hefir hún ekki gert og
fyrir þá einföldu ástæðu að hún hef-
ir alltaf gert sér vonir um að geta
komið ferðakostnaöinum niður.
(Frh. á 4. bls.)