Heimskringla - 19.09.1928, Blaðsíða 6
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 19. SEPT. 1928.
PLÓGSÖNGVARINN
(NiSurl.)
“Kvennmaður getur ómögulega gengið
yfir þessa bleytu,” kallaði hann. Skórnir
yðar festast í henni ungfrú Anstis. Heyrið
þér þarna — þér eruð svo stór og sterkur —
látið þér hann bera yður út að girðingunni
ungfrú Anstis. Þér þurfið ekki að vera
feiminn hr. Whereat. Þér megið vera viss
um, að væri ég yngri og sterkari—”
“Má ég?” sagði John.
“Já, þökk fyrir,” svaraði hún.
Hann lyfti henni upp eins liðlega og létt,
og hún hefði verið barn. Hjarta hans sló við
herðar hennar. Presturinn gekk á undan þeim
og varaði þau við slæmum blettum. John
Whereat andaði þungan.
“Eg er líklega of þung fyrir yður,” sagði
hún og leit í augu hans.
“Nei, nei, það er ekki af því,” svaraði
hann, þó sjáanlegt væri að honum féll þetta
erfitt.
“Jú, ég er,— það er ég viss um.”
“Nei, nei!”
“Þér eruð eklci sterkur — það hafið þér
sjálfur sagt. Þér eruð orðinn svo fölur.
Setjið þér mig niður. Eg get vel gengið.”
“Nei, nei,” sagði hann, laut niður og
starði í augu hennar. “Það er af því að ég
hefi yður í faðmi mínum.”
Hún hreyfði sig og sagði ekkert. Það
var eins og augu hans héld J^hennar föstum
og að hún sæi í gegnum hann og langt í
burtu.
“Svo nú er það búið. Þetta var vel
gert!” kallaði séra Campbell. “Nú getið þér
látið ungfrú Anstis niður á jörðina.”
Ungfrú Anstis tók upp pyngjuna sína og
opnaði hana.
“Þökk fyrir,” sagði hún.
John Whereat tók á móti peningnum, og
lyfti hendinni upp að gagnauganu.
“Þökk fyrir ungfrú,” sagði hann auð-
mjúkur.
“Það er af því að ég hefi yður í faðmi
mínum.” Þessi orð grömdust henni afar-
mikið.
Þar á móti var endurminningin um hina
sáru sorg í augum hans, þegar hún rétti hon-
um peninginn, henni sönn ánægja. Hann
verðskuldaði þetta og meira enn. Það var
aðeins af því hann var svo fallegur, og söng
yndislegar en nokkur annar, sem hún hing-
að til hafði heyrt, að hann notaði sér hina
vingjarnlegu varðveizlu hennar. Það var ó-
svífni. Hún roðnaði af vanvirðu við að
hugsa um þetta. Hún ætlaði aldrei að tala
við hann oftar. Hún ætlaði að hugsa um
það, hvort það væri ekki hyggilegast að Iáta
eins og hún þekkti hann ekki, ef hún skyldi
mæta honum aftur, eða hún liti til hans lítil-
látum og miskunnsömum augum.
— — “Ungfrú! Einu sinni, þegar Vic.
toria drotning var til staðar við liðskönnun,
var þar hermaður sem, þegar hann sá þessa
drotningu, sem hann hafði þjónað og virt mik-
ils, féll í yfirlið við skrúðgönguna-----John
Whereat.”
Hvorki tilviljanina eða bréfið var með
einu orði minst á af þeim, þegar þau fundust
á brautinni tveim dögum seinna. En hún
brosti, og John sagði “irrr!” við Remus og
Prins.
“í næsta mánuði ætlum við að halda sam
söng, til inntekta fyrir að útvega nýtt organ,
hr. Whereat,” sagði hún. “Viljið þér þá
syngja fyrir okkur?”
“Þá verð ég ekki hér, ungfrú,” sagði
hann. “Eg ætla að fara héðan.”
“Það er slæmt. Verið þér sæll.”
Hún hélt áfram. Þau mættust seinna
mörgum sinnum, sem sveitafólk getur ekki
forðast.
“Góðan daginn!” sagði hún, þegar þau
fundust síðdegis einn daginn.
Hann nam staðar.
“Á morgun fer ég burt, ungfrú,” sagði
hann.
“Þá vil ég segja, verið þér sæll!”
“Þökk fyrir ungfrú,” svaraði hann, og
bætti svo fljótlega við: “Eg hefi verið að
hugsa um hvort ég gæti ekki sungið fyrir yð-
ur einu sinni enn, áður en ég fer.”
“Eg er hrædd um að það verði ekkert
tækifæri til þess.”
“í kveld—”
Hún hnyklaði brýrnar.
“Eins og áður,” sagði hann.
“Nei, það væri ekki viðeigandi,” sváraði
hún. “Mér þykir það annars leitt, því þér
hafið ágæta rödd. Eg vildi fegin — en ég
held það sé ómögulegt.”
“Þökk fyrir, ungfrú — jæja, verið þér þá
sælar, ungfrú.”
“Já, en ef þér hefðuð hálfa stund, sem
þér mættuð missa, og kæmuð af tilviljun í
nánd við hljóðfærastofuna og sæjuð þar ljós.”
“Já, ungfrú, ég vil bíða og — vona.”
Hann gekk hratt áfram svo að hún
hefði ekki tíma til að skifta um skoðun. Hún
hafði nú ráðgert einskonar leynifund með
John. Það væri skrítið, ef hún áliti þetta
ekki minkun fyrir sig. Nú — en hún þurfti
alls ekki að láta neitt ljós í stofuna, þá væri
úti um allt.
Þar var ljós, og Joyce Anstis var þar,
þegar John kom inn. Aftur söng hann og
töfraði hana. Hún var ekki lengur ungfrú
Anstis að Crutchley Hall. Hún fann það og
það skelkaði hana. Hið ómótstæðilega vald
söngvarans vakti bæði gremju og hræðslu hjá
henni. Hann lék eins vel á tilfinningar henn-
ar og pianoið. Hún titraði þegar hann snerti
hana.
Með því að nota alla sjálfstjórn sína, gat
hún hrakið á brott áhrif söngs hans á sig, og
vakið sjálfsálit og mikillæti, sem hún var svo
hreykin af að eiga.
“Þökk fvrir, herra Whereat,” sagði hún.
“Nú verð ég að fara. Þér hafið sungið mjög
vel. Eg held að núverandi starf yðar eyði-
leggi yður.”
Hann stóð upp og gekk hægt til hennar.
“Viljið þér hjálpa mér að yfirgefa það?
Hjálpa mér að komast hærra upp?” spurði
hann. “Já, ég get sungið, það er pláss fyrir
mig efst uppi.”
Hún stóð upp og leit á hann.
“Eg skal með ánægju gera það sem ég
get. Eg skal skrifa—”
Fasta augnatillitið hans, olli henni vand-
ræða, hún varð að líta niður.
“Það er yðar hjálp sem ég þarfnast.
Lítið þér á mig. Já, nú vitið þér það.”
Hún vissi það, og skorti kjark til að
neita mótstöðu. Hann tók hana í faðm
sinn og þrýsti henni að sér, og hún titraði við
snertingu hans.
En nú kom mikillætið aftur til hjálpar
henni. Hún rétti upp hendurnar og hrinti
sér frá honum.
“Eg hefi fengið mína hegningu,” sagði
hún másandi, því nú rak reiðin hræðsluna á
brott, “af því ég hef treyst manni, sem ekki
er neitt göfugmenni.”
“Kveifin þín litla!” sagði John Whereat,
snéri sér við og gekk hlægjandi út.
* * *
“Áritun John Whereats, hvað vilt þú með
hana, góða Joyce mín?”
Það var Sir Philip, elzti og bezti vinur
föður hennar, sem fyrstur ráðlagði henni að
kaupa Crutchley Hall, og það var hann sem nú
neitaði hlægjandi að gefa henni áritun plóg-
mannsins, ef hún vildi ekki segja honum hvers
vegna hún vildi fá hana. Joyce hætti að
tala um þetta. En um kveldið skrifaði hún
langt bréf.
— — “Afi minn var járnsmiður, og
pabbi bar meiri virðingu fyrir honum en nokk-
urri annari manneskju, sem hann þekkti. Og
þess vegna, — þó enginn muni þetta um ung
frú Anstis að Crutchley Hall — og þess vegna
— égskammast mín fyrir að segja, og þó er
það satt — ég held ég hafi reynt að gleyma
því sjálf — er það ekki svo einkennilegt, að
ég elska John Whereat. Það er gagnslaust
að hlægja að mér. Eg hefi sjálf reynt það.
Það er gagnslaust að verða reiður, æstur, eða
koma með skynsamlegar ástæður. Enginn
getur orðið reiðari, eða fundið fleiri ástæður
en ég hefi sjálf gert, gagnvart mér. En það
er þannig — ég elska John Whereat. Eg
hefi verið kveif. Eg var hrædd við að taka
á móti minni eigin gæfu, þar sem ég gat
fundið hana. Eg hefi verið tilgerðar drós.
Dóttir auðugs og gæfuríks mannvirkjafræð-
ings, sonardóttir járnsmiðs, hefir felt ást til
John Whereat. Eg er mjög auðmjúk nú.
Eg elska John Whereat--------”
Þannig skrifaði hún Sir Philip, og hélt
áfram að endurtaka síðustu setninguna.
Daginn eftir átti samsöngurinn að fara
fram, sem hún hafði minst á við John. Þegar
hún ók í gegnum þorpið, furðaði hana að sjá
auglýsingar á húsum og plankagirðingum,
sem sögðu að hinn nafnkunni söngvari, Mar-
cus Massey ætlaði að taka þátt í samsöngn-
um.
Það var John Whereat — snoðrakaður,
sem Sir Philip kynti henni. John Whereat
hneigði sig kurteislega, en kuldalega, og
sagði fáein kæruleysisleg orð. Það var rödd
Johns, sem mest bar á I samkomuhúsinu, og
leiddi tár fram í augu hins velæruverða séra
Felix Campbell.
Hann sat í fremstu röð, en uppi á áheyr-
endapallinum, sat Sir Philip og Joyce bak við
grænt tjald, og hann hvíslaði að henni:
“Hvar hefir þú kynst unga John. Hann
er sonur framliðnu ráðskonunnar minnar, frú
Whereat. Faðir hans var ágætur söngmað-
ur, en hann tók að sér lögmanns störf. John
hefir tekið sér gerfinafnið Marcus Massey,
sökum vináttu hans til hins mikla söngvara
Massey, sem hann lærði sönglistina hjá. En
síðastliðinn vetur varð hann mjög veikur af
meltingarleysi. Nei, það er ekki neitt róm-
antiskt. Hann fór til sérfræðings, sem
sagði honum að ef hann vildi lifa, þá yrði
hann að fara út í sveit og vinna, helzt sem
plógmaður.
John fór að ráðum hans, og þessvegna
kom hann til mín, þar sem hann vissi að
hann var alltaf velkominn. Við skoðum það
sem heiður, að hann vill koma hingað. Og
nú er mér sagt að hann hafi unnið við plæfe-
ingu á meðan ég var fjarverandi frá heimili
mínu, en ég skil ekki, að undireins og ég
kem heim, vilt þú fá að vita áritan hans—”
Húrraóp komu í veg fyrir að hann heyrði
svar hennar. John Whereat kom niður af
söngpallinum.
“Nú, Joyce, nú verður þú að fara og lesa
fyrir,” sagði Sir Philip. “Þú ert nú næsta á
skemtiskránni. En góða barnið mitt — þú
skelfur eins og strá í vindi.”
“Ó, ég er svo viðkvæm. Eg er —
kveif,” svaraði hún og fór ekkert.
“Það hefðir þú átt að hugsa um, áður en
þú lofaðir að lesa fyrir,” sagði Sir Philip.
“Nú er það of seint, er það ekki satt John?”
Hann leit upp til söngvarans.
“Jú, of seint,” svaraði hann.
* * *
Hugsunin um bréfið, sem nú var á
leiðinni, ætlaði að gera út af við hana. Henni
fanst að augu John Whereats horfðu háðslega
til hennar.
Raðirnar af skínandi andlitum horfðu
upp á við. Hnén skulfu undir henni, og hún
féll niður — aftur í faðm John Whereats.
¥ ¥ ¥
Hin heyrnarlausa frænka hennar heyrði
ekki pianosönginn, en út yfir slétturnar, sem
nú voru í hálfmyrkri ómuðu tónar “Storm-
söngsins.”
Á þessu augnabliki rétti þjónn bréf að
Sir Philip, þar sem hann var beðinn um að
senda bréf ungfrú Anstis óopnað til hennar
aftur.
Síðasti tónninn ómaði út í garðinn og
þagnaði. Joyce lokaði pianoinu, studdi oln-
bogunum á lokið og huldi andlitið í höndum
sínum.
“Mér þykir það mjög leitt; það kom með
síðasta pósti, og ég hefi lesið það,” sagði Sir
j Philip.
Og John Whereat hafði lesið það —lesið
það tvisvar og borið það að vörum sínum.
Eftir það hafði hann þotið út, þvert yfir akra
og engjar, án þess að skeyta um vegi, hafði
stokkið yfir blómareiti, yfir girðingar —
hlaupið beinustu leið til Crutchley Hall.
Hún heyrði ekki komu hans. Hún hafði
leyft örvilnaninni að sigra sig og grét háum
og stjórnlausum gráti. Höfuðið lá á piano-
inu, en annar fóturinn kom fram bak við
stólinn.
Það var hann sem John Whereat kysti,
þegar hann féll á kné við fætur hennar.
AF TILVILJUN
“Hamingjan góða, vertu ekki svona
sorgþrunginn,” sagði ungfrú Alice Worth.
Eru það peninga kringumstæður, eða er það
meltingin? Þú lítur út eins og þú sért við
jarðarför.”
Reginald Thorne, vanalega kallaður
“Reggi,” stundi þungan — máske um of við-
kvæmur.
Alice Worth stundi líka af uppgerðar
meðaumkun. “Vesalings gamli maðurinn,”
sagði hún; “það er þá meltingin! Eg hefði
líka átt að vita það. Eins mikills eins og
þú neyttir hjá ofurstanum í gærkveldi. Það
var nóg til að trufla hinn stærsta og dugleg-
asta maga.”
“Mér finnst að þú ættir að vera sú síð-
asta, sem skopaðist að mér,” sagði Reggi og
stundi.
“Eg? En hamingjan góða, hvers vegna
einmitt ég? Eg borðaði ámóta mikið og
hænuungi í sambandi við suma aðra af gest-
unum.”
“Ó, góða Alice, vertu róleg og skynsöm.
Þú veizt mjög vel, að ég er ekki að hugsa
um hvað við átum eða ekki átum í gærkveldi.”
“En um hvað hugsar þú þá? Það virðist
að minsta kosti vera eitthvað mjög alvarlegt!”
Um þig auðvitað.”
“Sjá þú nú Reggi,” sagði hún ákveðin.
“Eg álít það mjög eðlilegt, að þú viljir tala
um mig. Annað meira áhugavert umtalsefni
get ég ekki hugsað mér — en ég mótmæli al-
varlega öllu hátíðalegu. Eg er ekki hið
minsta hátíðleg, hefi aldrei á æfi minni verið
það, og vona að verða það aldrei.”
“Mér þykir það leitt,” sagði Reggi afsak-
andi; “ég er fremur þunglyndur í dag. Sann-
leikurinn er, að ég hefi í dag heyrt leiðinlega
nýung — niðri í gildisskálanum, og hún hafði
—hum—mikil áhrif á mig.”
“Því verður ekki neitað,” sagði ungfrú
Worth. “En hvaða leiðinleg nýung var það?”
bætti hún við með sannri samhygð.
“Ó engin — alls engin í rauninni. Að
minsta kosti ekkert, sem myndi vekja áhuga
þinn. Þegar ég sagði leiðinlega nýung, átti
ég við samkvæmt minni skoðun. Þú mynd-
ir að líkindum hvorki álíta hana leiðinlega né
sorglega.”
“Reggi, þú ert sannarlega fremur espandi.
Þú vekur mína mókandi forvitni, þú hefir
dularfullan, hátíðlegan svip, og þú neitar
samt að segja mér nýungina. Þú getur að
minsta kosti sagt mér um hvað hún snýst.”
“Um þig, auðvitað. Hvað myndi ann-
ars — Eg á við, það snýst um þig.”
“Um mig! Góði Reggi, segðu mér nú allt
undireins. Eg krefst þess.”
Regi hristi höfuðið.
“Það gagnar ekki neitt. Eg — ég
kem hingað til að flytja þér — hamingjuósk-
ir.”
“Flytja mér hamingjuóskir?” spurði Al-
ice undrandi. “Nú já, það er vel gert af
þér, og ég býst við að það sé máske margt
að óska mér til hamingju með. Á mínum skyn-
sömustu augnablikum viðurkenni ég, að ég er
mjög öfundsverð ung stúlka.”
Regi leit á hana og roðnaði.
“Þú álítur líklega að ég sé eyðsluseggur
— og einn af þeim iéttúðustu, hugsunarlausu
letingjum,” sagði hann strax á eftir.
“Auðvitað,” svaraði Alice glaðlega. “Hið
gagnstæða myndi ekki eiga við þig. Eg
kann vel við að hugsa mér þig færann um, að
gera hvaða heimsku sem er, án þess að láta
þér detta í hug komandi iðran.”
“Eg er ekki líkt því eins svartur og þú
málar mig.”
“Það sama er sagt um einn af kunningj-
um þínum, held ég,” sagði Alice kæruleysis-
lega.
“Ó, hættu þessu,” bað hann alvarleg-
ur.” Eg þoli ekki að heyra þig tala um
mig, eins og þú álítir mig vera alveg ómögu-
legan mann.”
Alice ógnaði honum með fingrinum og
hló um leið og hún sagði:
“Eg get alls ekki þolað að mínar tál-
vonir séu hrifnar frá mér. Eg vil helzt álíta
að þú sért stór syndari,” bætti hún við fljót-
lega,” og með nokkurar líknandi dygðir, en
samt syndari.”
Reggi stóð upp. Það var óþægilegur
kökkur í hálsi hans, sem hann árangurslaust
reyndi að gleypa. Hann vildi helzt verða
afarreiður — en gagnvart hverjum? Að reið-
ast við Alice Worth, væri bæði heimskulegt
og óviðeigandi. Eina úrræðið var því að
fara.
“Ætlar þú að fara strax.” Það vottaði
fjrrir vonbrigðum í rödd hennar.
“Já,” svaraði hann þungbúinn. “Eg—■
—ég hefi lofað að mæta manni. Vertu sæl.”
Hann rétti henni hendina og snéri sér
við til að fara út. Um leið og hann gekk
(Frh. á 7. síðu)