Heimskringla - 19.09.1928, Síða 5

WINNIPEG, 19. SEPT. 1928.
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSIÐa
bergi!” BlaöiS komst ekki þanga'S
vestur fyr en daginn eftir.
Áleit nefndin að því fyr, sem hún
gæti fenigiS svar upp á þessi satnn-
ingsatriði því betur, áður en eim-
skipalínan með “umboð fulltrúanefnd
ar mikilshluta Islendinga á bak við
ság',” fengi ráðrúm til að mótmæla,
er hún var líkleg til að gera, því ó
sennilega myndi hún te!ja sér haig í
því, að gera afföll á farbréfum, er
hún gæti selt fullu verði, er hún á-
leit að hún væri búin að taka við
“flutningnum.” Þó fresturinn væri
naumur, og sjáanlegt að Winnipeg-
skrifstofur flutningsfélajg'anna gætu
ekki gefið fullnaðarsvar við $200.
gjaldinu á þeim tima ef þeir þyrftu
að vísa því til yfirumiboðsmanna
sinna, eða jafnve! til Norður At-
lanzhafs Eimskipa Sambandsins, þá
voru samt líkur til að þeir myndu
endurtaka tilboðið um hið fyrra lág-
marks fargjald, er nefndin var
búin að fá, og fargjaldið ekki fara
upp úr því, hvað sem Cunard línan
reyndi að gera. Var því þessi kost-
urinn tekinn og kom, sem nefndina
varði, að haldi; fyrri tilboðin voru
staðfest með bréfum til nefndarinn-
ar, án þess henni væri settur tíma-
frestur með að ljúka samningum og
endurtekið tilboðið um hið fyrra
lágmarksfargjald auk ýmissa ann-
ara hlunninda er siðar verða tilkynt.
Þetta lágmarks fargjald fram otg ti!
baka milli Montreal og Reykjavíkur
var $172.00 og mun að þvi vikið
seinna.
ative of the Icelandic residents in
Canada, and assure you that the
Cunard Line will put forth every
effort to co-operate with Dr. Brand-
son and the Icelandic Committee
with this end in view.
Yours very truly,
THE CUNARD STEAM9HIP
LINE
Per J. F. Pratt (Signed)
JFP/NH
Sem nefndina grunaði leið heldur
ekki á löngu að Cunard-línu-félagið
léti til sín heyra með fargjalda verð-
ið. A eftir yfirlýsingunni í “Lög-
bergi” 28. júní, byrjaði það að aug-
lýsa og mælast til að fyrirspurnir
væru sér sendar um hin miklu vildar
kjör, er þeir byðu væntanlegum há-
tíðagestum. Hinn 25. júli er send
fyrirspurn þessa efnis frá manni í
Elfros, Sask., til skrifstofunnar hér
í Winnipeg, og er svar uml)oðsmanns
ins á þessa leið;
“The Curlard Steamship Co., Ltd.
Anchor Line and Anchor Donaldson
Line
270 Main Street,
Winnipeg, Can.
July 27, 1928.
File No. 66408
Mr. S. F„
Elfros, Sask.
Dear Sir; 1
Það er ónauðsynlegt, og eigi nema
til málalengingar, að þýða þetta bréf.
Munu flestir skilja innihald þess.
Kjörin eru þessi: Farbréf á þriðja
flokks farrými frá Montreal ti!
Reykjavíkur eiga að kosta $196.00
eða $24.00 meira en Gufuskipasam-
bandið var búið að ganga inn á og'
nefndin var búin að útvega. Er
þetta hæzta fargjald er gildir til
fjarlægustu hafnarstaða í Evrópu, og
látið var gilda til Islands, áður en
nefndin tók til starfa. Var á þessu
auðséð hvað félagið ætlaði sér. Þrátt
fyrir það að Norður Atlanzhafs Sam
bandið, er félagið stendur i, sem
hin önnur skipafélög, var búið að
leyfa lægra flutningsgjald. byrjar
það “reisuna” með því að fara fram
á hæzta fargjaldið. Var nú að
koma í ljós frumgróði þess fljótræðis
er sjálfboðaliðið hafði drýigt með
því aö afhenda málið skilyrðislaust
línufélaginu. Þó má ef til vill
segja félaginu það til málsbóta, að
umboðsmaður þess hefir að líkindum
ekki haft meiri áhuga fyrir málinu,
eða hagsmunum væntanlegra hátíða-
gesta en svo að hann hafi leitað upp-
lýsinga, eða vitað um, að lægra far-
gjaldið var þegar úrskurðað. . Það
er ekki fyrr en félagið er neytt til
þess, fyrir gjörðir Heimfararnefnd-
arinnar, að það leyfir erindsreka
sinum að geta þess að farbréfið
muni verða fáanlegt á lægra verð-
inu (fyrir $172.00). Ekki hefir þó
umboðsmaður enn sem komið er lát-
ið auglýsa það í um1x)ði sínu eða
félagsins. Ekki hefir umboðsmað-
ur eða félagið heldur gert neinar
ráðstafanir um fargjaldalækkun á
járnbrautum í samlbandi við ferðina.
Járnbrautarfargjöld eru auglýst frá
Winnipeg ti! Montreal, fram og til
baka, á $82.80 auk 80c. skatts til
stjórnarinnar, sem er hámarksverð.
Munu sjálfboðar ánægðir með það,
er fæstir að sögn.hafa hinn minsta á-
setning að fara. Hafa þeir látið þess
[getið í fyrstu ritgerðunum, að engu
| skifti hvort fargialdið yrði hærra
Referring to your merno of the eöa 1®?ra- hvort færi maréir eða fá-
25th inst. regarding rates, etc., appli- ir' Þeim sem þá ræktarsemi bera
cable to the Icelandic excursion that fil 'W()ðar sinnar og söguminninga
will be operated by the Cunard Line °S hafa ákveðið að fara, er ekki of-
in conjunction with Dr. Brandson’s Rott a® »>°rga stóreignafélögum ofur
Committee. At this early date we litinn to11 fyrir Þa heimsku sina.
shall be unable to give you full par-
Til skilningsauka mætti geta þess
ticulars’of rail fares, etc. that williag verð gufuskipa farbréfa á þriðja
be put into force and effect for the 0g ferðamannafarrými er skift i 4
flokka. Lægst er það til Bretlands
$155.00 á þriðja farrými, til Frakk-
lands $172.00, til Norðurlanda $186.
00 og til hafna á meginlandi Evrópu
Icelandic Excursionists, train arr-
angements, etc., but we can definitelv
state at this time that we will have
a steamer sailing from Montreal dir-
ect to Reykjavik on or about the ' $1%.00, fram og til baka, og er Is-
first week in June, 1930. This
steamer will carry Cabin, Tourist
3rd Cabin, and Third Class pass-
engers. Returning we will have
á steamer calling at Iceland some
six weeks later for the purpose of
picking itp Icelandic excursionists
desirous of returning direct to Can-
ada.
The Third Class Round Trip fare
from Montreal to Reykjavik will be
$196.00; Tourist Third Class Cabin,
around $218.50; and Cabin, around
$310.00. To these fares must be
added an additional $5.00 to cover
the Government War Tax, also ex-
cursion fare on the railway from El-
fros to Montreal and return. We
shall be glad to send you our ad-
vertising matter that is now beinig
prepared for distribution as soon as
it is received from the printers, and
if there is any further information
that you would like to have with re-
gard to the excursion arrangements,
etc., please let us hear from you and
we shall be only too pleased to write
you more fully on the subject.
We are hopeful that this excursion
will have the full support of the Ice-
landic citizens tihroughout Western
Canada so that the excursion will be
a huge success and fully represent-
land flokkað þar með. Ræður eft-
irspurnin þessari flokkun og inn-
flutningsleyfi hinna ýmsu þjóða til
Canada og Bandaríkjanna. Ekki
var það fyrirhafnarlaust að fá
þessa sérstöku ferð til Islands 1930
undan'þegna, og .færða ofan i næst
lægsta flokkinn. Var nefndin við
það, meðan dylgjurnar gengu mestar
um það að hún væri ekkert að gera,
og greina fá. Hefði hún byrjað
með því að auglýsa fyrirætlanir sín-
ar, eru líkur til að hún hefði engu
orkað. Hefði hún þá rokið til og
gert samninig við “eitthvert flutninga
félagið,” áður en frá fargjaldinu
vár gengið, er nú fengin vissa fýrir
því, að fargialdinu hefði aldrei
verið þokað niður um einn eyri.
Hvort sem alnienningur vill nú álíta
það gjörræði eða einþykkni að haga
þannig verkum, fór bezt sem fór.
Eru hverjum austurfara sparaðir
með því $24.00 á sjóleiðinni.
Til þess að lengia þetta mál ekki
um of, með því að birta bréfin er
nefndinni höfðu borist ásamt tilboð-
um flutningafélaganna, er hún hafði
til hliðsjónar, er hún tók saman upp-
kastið, verður að láta nægja að vísa
til ritara nefndaritinar hra. J. F.
Kriátjárissonar 788 Irigersoll stræt'i
er veita mun öllum er þess óska leyfi
til að skoða þau og yfirfara þau
sem þá lystir. Sýna þau að heið-
ur Islendinija er ómeiddur fyrir betli
því er nefndin hefir farið fratn á
við félögin. Liggja þau til grund-
vallar fyrir 1, 2, og 3, og 5, 6 og
7, gr„ þó orðamunur sé nokkur, á
stökum stöðum og ákveðnara til-
tekið í samningsatriðunum, sem
hlaut að vera.
Samningsatriðin eru þá þessi og
óskar nefndin eftir að fólk vildi at-
'huga þau í ljósi þeirra skýringa sem
að framan eru gerðar, segja til, að
hverju leyti nefndin hefir misboðið
sæmd oig virðingu þjóðflokksins með
þeim og hvar þess er getið að nefnd
in ætli að draga sér umboðslaunin.*
Um hinar sérstöku greinar þvðir
ekki að ræða rneir en búið er. Þess
skal aðeins getið að 1, 2, og 3 gr.
eru viðteknar, — hina 4. dró nefndin
sjálf til baka, og tilkynti uniboðs-
mönnum það, er hún afhenti þeim
afritið. Sömuleiðis er hin 5„ 6„ og
7. samþvkt með þeim breytingum að
fargjaldið er nú ákveðið, hvað sem
seinna verður, á $172.00 úr höfn og
í höfri, en ekki er vonlaust um að
'ækkun fáist áður en ferðin verður
hafin. 8. lið er synjað eins óg áð-
ur er tekið fram, en 9. veittur um
að skipið !)íði á Reykjavíkurhöfn
nokkra daga, með þeim skilyrðuni að
farþegar verði ekki færri en 500.
Með 6. grein er nefndinni heimil-
að að veita móttöku sölulaunum. Fé
það verður ekki igreitt fyrr en far-
bréfin eru keypt, eða ekki fyrr en
ferðahópurinn er lagður á stað.
Hvaða upphæð þau kunna að nema
verður ekki sagt að svo komnu, fer
það eftir tölu farbréfanna. Þó þess
*Samningsuppkastið átti að birt-
ast ásamt þessari grein, en verður að
bíða næsta blaðs, sökum þrengsla.
■Ritstj.
verði ekki synjað, að sú uþphæð,
hver sem hún kann að verða, sé Is-
lendingum trygð fyrir aðgerðir nefnd
arinnar þá álítur nefndin ékki að
hún hafi meira en tillögu rétt um
það, hvað gjöra skuli við peningana.
Liggur því ekkert beinna við, en
það verði undir þá borið er fara,
hvað við þá skuli gert. Heppileg-
astur tími myndi vera að gera það,
eftir að allir væru komnir um borð.
Þá væri orðið víst hver upph\ðin
væri, og þægilegt að koma á fundi,
í samkomusal skipsins. Nógir munu
staðirnir fyrir þá, ýmiskonar kostn-
aður í sambandi við ferðina, dvölin
á Þingvöllum meðan á hátiðahaldinu
stendur, flutningur til Þingv. o. fl.
Ekki er óhugsandi að ei'thvað yrði
nauðsynlegt að kaupa hér til farar-
innar, áður en lagt væri á stað.
Vikja mætti að endingu, nokkrum
orðum að hinni miklu launung, er
nefndin á að hafa varpað yfir þetta
mikla verk sitt, Hún á að hafa far-
ið með það eins og mannsmorð. Hin
mikla launung er þá í þessu fólgin:
Strax og frumvarpið var samþykt
lét nefndin gera sex afrit af því, og
fékk þau um’boðsmönnum S'kipafél-
aganna hér í bænum, eins og óskað
var eftir. Létu þeir svo igera afrit
og sendu aðalskrifstofunum í Mon-
treal og New York er enn létu gera
afrit og sendu höfuð skrifstofum
Gufuskipasambandsins í Liverpool og
Brussels. Afrit frumvarpsins hefir
því legið frammi í gufúskipaskrif-
stofunum hér í bænum, hátt á þriðja
nánuð, á yfirskrifstofunum í Mon-
treal og New York og i höfuðskrif-
stofunum í Liverpool á Englandi og
í Brussels í Belgiu. Það hefir því
■tekið töluverða kunnáttu að komast
að þessum leyndardómi. Bak við
nokkur tjöld hefir höf. þurft að laum
ast til að ná í afritið og ekki mót
von að það tæki tíma.
á þeim fundum er nefndin hefir hald
ið í sumar, í Sask., Argyle 0|g N.
Dakota, hefir hún getið um þetta
samningsuppkast. I Wynyard var
bygðarnefndinni lesið það og á fund-
inum er þar var haldinn, farið all
ítarlega út í atriði þau er snertu
kostnaðinn. Hið samia var gert í
Leslie, á Lundar, á Garðar, á Moun-
tain, á Akra, og í Up ham í N. Dak-
ota. Launung nefndarinnar var
ekki meiri en þetta. Hún fann ekki
til þess hún þyrfti neitt að fela. Frá
upphafi skoðaði hún það sem eitt
af aðalverkefnum sínum, að ná sem
hagfeldustum samningum fyrir þá er
heim ætluðu að fara. Hún fann ekki
tií þess að það gæti talist svik við
þjóðarsæmdina, eða þá er fólu henni
umboðið, ef henni auðnaðist að
framkvæma það verk. Ef inn á öll
samningsatriðin yrði gengið fanst
henni hún vera búin að því.
En á því stígi sem málið heHr ver
ið, fanst henni ástæðulaust að slenigja
frumvarpi þessu fram, á prenti, fyrr
en búið væri að ganga frá því i
undirrituðum samningi. Það er þá
eina tjaldið sem hún hefir dregið
fyrir þessar gjörðir sínar. Hún
hefir ekki látið birta það í Islenzku
blöðunum. Ekki þarf að taka það
fram, að það ér nokkurnvegin víst
að höf. hefði ekki hvatt til þess, ef
hann hefði verið samningsaðili, látið
sér ant um að fá niðurfærzluna, og
vitað hvílíkum andróðri og rangfærz'.
um nefndarstarfið er látið sæta.
Þyki honum nefndin of sagnafá, gæti
hann kannske ráðið í það, að nokkru
geti það ollað um framkomu hennar,
að hún er óframari að birta fyrir-
ætlanir sínar en vera þyrfti ef allt
væri sem það ætti að vera, að um
hvert hennar verk er setið til að ó-
nýta ef unt er, en i öllu falli að
ófrægja og afvegafæra.
Þá má og ennfremur geta þess, að Með því að sjálfboðum hefir orð-
i ið skrafdrjúgt um það, hvað þeir
Ihafi verið framkvæmdarsamir, en
1 Heimfararnefndin aðgjörðalaus,
mætti það ekki álítast með öllu ó-
þarft að gera örlítinn samanburð á
gjörðum beggja:
Sjálfboðar hafa:
1. Unnið að því að koma þeim
skilningi inn í almenning að ekkert
gjörði til hvað greiða þyrfti fyrir
fargjöld og ekkert gtrði til hvort
margir eða fáir skiftu sér af Al-
þinigishátíðinni.
2. Unnið að því að kljúfa Vest-
I ur-Islendinga i heimfararmálinu og
j með því unnið tjón sem að likindum
er óbætanlegt.
3. Fengið því framgengt við
Cunard-línufélagið að það hefir boS-
ist til að flytja Islendinga fyrir það
hæzta verð sem því var leyfilegt að
'heimta.
Heimfararnefndin hefir :
1. Unnið að því að vekja skiln-
ing almennings í ræðu og riti á þýð-
ingu hátíðarinnar sem og að vekja
athygli hérlendra manna á gildi há-
tíðarinnar.
2. Unnið að því um lanigan tíma,
að koma fargjaldi á skipum og járn-
brautum niður um það sem svaraði
að minsta kosti $56.00; Er ekki von-
laus um að það takist enn, en væri
þegar búin að fá því framgengt, ef
hún hefði fengið að vinna óhindruð.
3. Með starfsemi sinni þrengt
Cunard félaginu, sýnilega gegn vilja
þess til að færa fargjaldið niður í
“Kaupmannahafnarfar” ($172.00).
4. Tryggt það að allmikið fé sem
annars hefði gengið til óviðkomandi
SKv'pafélaga , eða umboðsmanna, gengi
ekki úr höndum Islendinga. Ekki
er óhugsandi að fleira megi tilfæra
áður en verki hennar er lokiðT
I umboði Heimfararnefndarinnar,
Rögnv. Pétursson.
æaefiirijrjniiiiTuninjrjiii^jiííarai.iraiiinifiLn’JiiniJBfninjgjri TJi'raniJiunfiiirjnír.iaraiiUBiiirajnjafniHKHitfiai
VISIT OUR QREAT
Anniversary
Of Hígh Grade
Home Furnishings
Three days Stíll Remain of
This Unprecedented Sale
Which
Closes Saturday September the 22nd
3 Great Sale Days
‘The Reliable Home Furnishers"