Heimskringla - 02.10.1929, Side 3

WINNIPEG, 2. OKTÓBER, 1929
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSÍÐA
Framtíð landbúnaðarins
Of tnargir bændur
Landbúnaöur á nú erfitt uppdrátt-
ar um allan heim. Fáar eöa engar
stéttir eiga við eins mikla erfiöleika
að stríSa, eins og bændur, þó aS starf
þeirra sé mjög mikilsvert fyrir af-
komu þjóSanna og fyrir menning-
una. Og margra ráSa er leitaS til
bóta víSa um lönd. Lögrétta hefir
áSur sagt nokkuS frá gangi þessara
mála vestur í Bandaríkjum, suSur á
Frakklandi og austur í Kína. All-
staSar sama sagan. LandbúnaSur-
inn stendur á merkilegum en hættu-
legum tímamótum. Merkur Breti,
Sir Daniel Hall, hefir nýlega flutt
eftirtektarvert erindi um þessi efni.
Hann heldur því fram aS sífellt séu
verkefni landbúnaSarins vaxandi.
Hann segir aS þörf hvítra manna á
matvælum og hráefnum satnsvari því
aS hagnýta þurfi 2 eSa 2ekru á mann
En þar sem fjölgun hvitra manna
nemur c. 5 miljónum á ári, sam-
svarar áukin framleiSsluþörf c. 12
miljón ekrum á ári. MikiS af
þessu kentur í hlut búnaSarstarfsins
og á þá af því aS mega marka þörf-
ina á aulínum búskap. Því þar sem
landrými er ekki fyrir hendi til auk-
innar ræktunar, þarf bætta ræktun á
því landi, sem þegar er hagnýtt,
samsvarandi eySslu fólksfjölgunar-
innar.
En því fer fjarri, aS allstaSar sé
litiS svona stórt eSa svona bjart á
framtíSarmöguleika landbúnaSarins.
I Bandaríkjunum er hljóSiS allt ann
aS nú á síSkastiS. ÞaS hefir reynd-
ar ekki vantaS þar, fremur en ann-
arsstaSar, aS talaS hafi veriS um
nauSsyn þess, aS fólkiS færi í sveit-
irnar, um nauSsyn þess, aS hverfa
aftur til landbúnaSarins. Hoover
forseti hefir veriS ákveSinn talsmaS-
ur þessarar stefnu. En hvaS segja
svo tölurnar ? Frá því er sagt (í
Nature) eftir ágætum amerískum heim
ildum, aS í Bandaríkjunum sé nú svo
komiS, aS bændur séu orSnir of
margir og framleiSsla búnaSarafurSa
komin hættulega úr hófi fram.
Svo er taliS, aS í Bandaríkjunum
starfi nú um miljón bænda aS
landbúnaSi. En einungis áttundi
hluti þessara bænda (c. 800 þúsund)
rekur búskap sinn á nýtízku vísu, svo
aS þeir hagnýti sér þekkingu og
vinnubrögS vísindanna og beztu vél-
ar. í>essir bændur hafa fullkominn
arS af búskapnum og nota landiS
fullkomlega, en skynsamlega og lifa
sjálfir góSu lífi í sveitunum. Allir
hinir, eSa yfirgnæfandi meirihluti
bændanna, lifir meira eSa minna basl-
lífi eSa jafnvel vesældarlífi.
* En hvernig getur þá staSiS á þessu j
sleifarlagi, þrátt fyrir alla þá bú-!
fræSi, alla þá mentun, allt þaS fjár- J
magn og allan þann búnaSaráhuga, j
sem stjórnmálamennirnir láta í ljós ? j
Já, sannleikurinn er blátt áfram sá, |
segja Bandaríkjamenn, aS bændurnir
eru of margir, framleiSa of mikiS,
lækka þar meS verSiS á afurSum sín- l
um og spilla lífskjörum sjálfra sín. |
Samt er framleitt í Bandaríkjunum til
tölulega minna af til dæmis hveiti
af hverri ekru en bæSi í Bretlandi
og Danmörku, eSa 13 bushels af
ekru í Bandarikjunum móts viS 32 í
Englandi og 41 í Danmörku. Árleg
hveitiuppskera Bandaríkjabænda er
nú kringum 800 miljón bushels og
af þessu eru 200 miljón bushels út-
flutningsvara. Af þessu leiSir þaS,
aS ef ræktun Bandaríkjanna yrSi
tvöfölduS, eins og sumir telja aS unt
sé, svo aS hún komist í afrakstri
eitthvaS í námunda viS þaS, sem er
hjá Bretum og Dönum, þá myndi út-
flutninglsafgangurinn af innanlands-
þörfunum aukast gríSarlega, svo aS
nú er ekki sjáanlegt aS nokkur markaS
ur yrSi fyrir hann. I Indlandi og
Kína eru aS vísu víSáttumikil hung-
urhéruS, sem þarfnast aukinnar fraip
leiSslu, en þau eru svo bláfátæk, aS
ekki er taliS líklegt aS þau gætu
keypt korn viS því verSi, aS Banda-
ríkjamönnum þætti borga sig aS fram
leiSa fyrir þau. Og heima fyrir get-
ur neyzlan ekki aukist svo neinu veru-
legu nemi, enda hvetur heilsufræSi
nútímans fólk til þess aS borSa frem-
ur minna en meira en þaS gerir.
Út úr þessari kreppu er ekki sjáan-
leg önnur leiS en sú, aS fækka fólki
stórlega í sveitunum, þó aS þaS kunni
aS hljóma eins og öfugmæli í margra
eyrum. EithvaS flelri bændur en
þær 800 þúsundir, sem góSu lífi lifa,
gætu sennilega þrifist í sveitum Banda
ríkjanna, svo sem 100 þúsundir.
Þessir bændur gætu svo meS fullkomn
um vísindalegum búskap fullnægt
framleiSsluþörfinni. Alla hina, c.
5 miljónir bænda, þyrfti þá aS flytja
úr sveitunum í bæina — eSa alls um
14 miljónir manna. Þetta mætti
virSast hrossalækning aS því leyti, aS
í bæjunum gætu tekiS viS ný vand-
ræSi — og vandræSin eru þó víSast
ærin fyrir í bæjunum meS atvinnu og
afkomu. En, sem sagt, ýmsir
Bandaríkjamenn telja aS þessa leiS
verSi aS fara og reynsla síSustu ára,
einkum síSan á kreppuárunum 1920—
21, hefir sýnt aS fólkiS flykkist i
bæina. Um 4 miljónir manna hafa
flutzt úr 'sveitum í bæi Bandaríkj-
anna á þessum árum. ÞaS er sama
sagan og víSa annarsstaSar. —Lög-
rtta.
Kyrrahafsþingið síðasta
í júni í sumar var fjórSa Kyrra-
hafsþingiS haldiS. ÞingiS, sem er
í raun og veru þing vísindamanna
nvaSan sem vera skal á hnettinum,
dregur nafn af þeim tilgangi sínum,
aS koma á og auka samvinnu vísinda
manna á rannsóknum Kyrrahafsins og
vísindalegra efna yfirleitt. Þingin
eru haldin þriSja hvert ár og verSur
hiS næsta haldiS í Kanada 1932.
AS þessu sinni var þingiS haldiS
á hollensku nýlendunni Java. —Hafa
Java-búar hingaS til fylgst allvel meS
framförum menningarþjóSanna. A
þinginu var rætt um ýmis mikilsvar-
andi málefni, en mestur timinn fór þó
í umræSur um apamenn, eldgos og
hrisgrjón, og svo KyrrahafiS sjálft.
Öll þessi mál hafa sérstaka þýSingu
fyrir Javamenn, en jafnframt þvi eru
þau öSrum fróSleg og eftirtektar-
verS. «
Skamt frá Java, milli Java og Sum-
atra, er hin alkunna Krakatau eyja.
Fyrir 46 árum urSu þar ógurleg elds-
umbrot og sökk þá mestur hluti henn
ar í sjó. SíSan hefir hún látiS
litiS á sér bæra þar til fyrir tveim
árum. Þá byrjaSi hún aftur aS
gjósa. Og nú í vetur myndaSist
lítil eyja viS hliS hennar, eyja, sem
er alveg gróSurlaus, og sem hlotiS hef
ir nafniS “litla” Krakatau. Um eyju
þessa fóru vísindamenn þeir, sem á
þinginu voru, og var hún þá aSeins
þriggja mánaSa gömul.
Eftir eldsumbrotin miklu var
Krakatau allsnakin og ber um nokk-
urt skeiS. Nú er hún vaxin skógi
milli fjalls og fjöru. ÞaS er aS vísu
ekki fráleitt aS hugsa sér, aS eitthvert
líf hafi þar leynst eftir gosin miklu,
en allar líkur mæla á móti því, aS
svo hafi veriS, heldur mun aS minnsta
kosti meginhluti þeirra planta, sem
þar lifa nú, hafa borist þangaS, ým-
ist meS vindi eöa meS hafstraumum
og fuglum. Enda benda skýrslur
þær, sem geymst hafa, og sem greina
frá breytingum á Krakatau allt frá
því nokkrum mánuSum eftir gosiS og
til þessa tíma, á þaS, aS svo hafi
veriS. En þar sem nú þetta er ekki
víst„ en hinsvegar er fullvissa fyrir
því, aS hin nýja eyja er nýmyndun,
og því ekki um neinar gamlar líf-
verur aS ræSa þar, mun athygli vís-
indatnanna og jarSfræSinga beinast
mjög aS litlu Krakatau.
NokkuS var rætt um hrísgrjón á
þinginu. Eins og kunnugt er, fram-
leiSa Java-búar ógrynnin öll af hrís-
grjónum. Nemur uppskeran ekki
minna en 6 milj. tonnum árlega. Um
3,000 ár hefir uppskera þessi blómg-
ast og dafnaS, án þess aS íbúar eyjar-
innar hafi þurft aS leggja annaS á
sig, en aS sá og uppskera. Akrarnir
hafa sjálfir lagt sér til áburS, ef úr-
kotnan var nægileg. Og jarSvegur-
inn er svo frjór aS hann gefur alltaf
tvö- eSa jafnvel þrefalda uppskeru.
Og þýSing þessarar miklu uppskeru
er líka geysileg. Miljónir manna
eiga heill sína og hag undir því, aS
hún bregSist ekki. Og þó aS engin
ástæSa sé til þess aS ætla, aS nokkur
breyting verSi á frekar nú en hing-
aS til, er þó sjálfsagt aS vera viS
öllu búinn. Og hinsvegar fjölgar
munnunum, sem hrísgrjónanna njóta,
meS ári hverju, og er því nauSsyn-
legt aS gefa öllum framfaraskilyrSum
ræktunarinnar gaum. Á þinginu
voru haldin 229 erindi um þetta efni,
og síSan voru frjálsar umræSur. 2-5
hlutar þingtímans fóru þannig í hrís-
grjón.
Loks var mikiS rætt um uppruna
mannsins út af beinagrind þeirri -—
the missing link —, sem í fyrra fanst
skammt frá Peking. Finnandi beina
þeirra, Dr. Black, hefir nefnt þau
Kína-manninn frá Peking (sinantrop-
us Pekinensis), og álítur hann, aS
þar sé um aS ræSa elztu leifar af
mannlegum skapnaSi. KveSur hann
þau eldri heldur en Java-manninn
svokatlaSa og beinagrind þá, sem
fanst í Englandi, sem nefnd hefir ver-
iS Piltdown-maöurinn. Aö vísu treyst
ust vísindamenn þeir, sem þingiS
sátu, ekki til aS fullyrSa neitt um
þennan nýja mann, aS svo stöddu, og
snérust þvi umræSurnar aöallega um
Java-manninn . En hauskúpa og
lærbein Java-mannsins og tennur þær,
hafa veriS í rannsókn síöustu 35 ár-
in, og ætti nú rannsóknum á honum
aö vera lokiö. En hinsvegar vakti
frásögnin um fund Kína-mannsins ó-
skifta athygli.
Dr. Black hafSi fyrst fundiS eina
tönn. Og út frá þessari einu tönn,
sem í flestra augum haföi litiS út
sem lítiö væri á henni aS græöa, lýsti
hann manninum, sem hann síSar fann,
og — lýsingin reyndist rétt.
AuSvitaS uröu aSalumræöurnar á
þinginu um Kyrrahafiö. Raunar
eru rannsóknir á þvi skammt á veg
komnar, til dæmis í samanburöi viS
Atlanzhaf, en þeim miöar mikiS á-
fram, og er nú sem stendur fjöldi
rannsóknarleiöangra úti, frá ýmsum
löndum, sem munu geta haldiö áfram
störfum um mörg ár. Er þaS og deg
iunm ljósara, aS slíkir kostnaöarsam-
ir leiöangrar værp ekki sendir út
hvaS eftir annaS, ef árangurinn svar-
aöi ekki kdstnaöi.—Lesb. Morgunbl.
FRÁ íSLANDi
Dansk-íslenzka nefndin hefir á fund
um sínum undanfariö einkum rætt
um forngripaskifti. Islendingar
hafa fyrir löngu fariS fram á þaö,
aö fá ýmsa gamla muni úr dönskum
söfnum, tréskurS, vefnaö og ýmsa
kirkjugripi. Dönsk nefnd, sem haft
hefir máliö til meöferöar mælir meS
þvi, aS gripunum verSi skilaö.
Hin nýjasta allra rafhljóm
véla — Victor Radio með
Electrola, nýfundin upp
er eitt hið merkilegasta á-
hald nútímans og ári á
undan öllu öðru á markað-
inum. Þú þarft að heyra
hana til að geta öðlast
hugmynd um hina óvið-
jafnanlegu hljómfegurð.
$375.00
$25.00 niðurborgun og 20
mánaða afborganir
Vægustu skilmálar
í Canada
SMd'ttÐ.
gai^ent A.ve. at gherbroofe
HÁTÍÐAFERÐIN TIL ÍSLANDS 1930
Nú er búið að ákveða HÁTfÐISDAGANA Á ÞINGVÖLLUM fyrir Alþingishátíðina, —
26. TIL 29. JÚNf að báðum meðtöldum.
ÞAÐ ER ÞVf MINNA EN ÁR TIL STEFNU OG SÁ TÍMI LÍÐUR FLJÓTT, ÞANGAÐ TIL
LAGT VERÐUR AF STAÐ FRÁ WINNIPEG TIL REYKJAVfKUR. Það veitir því ekki af
að fara að búa sig undir ferðina. Hin hagkvæmustu kjör viðvíkjandi fargjöldum, fyrir
væntanlega heimfarendur, með hinum ágætu járnbrautarlestum og skrautlegu skipum
CANADIAN PACIFIC
félagsins, fást nú með örlítilli niðurborgun er menn ættu nú að tryggja sér sem fyrst.
$245.80 FRÁ WINNIPEG TIL REYKJAVÍKUR OG TIL BAKA AFTUR. Fyrsta farrými á
járnbrautum en þriðja á skipunum. Farbréfagildi til árs.
ÞETTA VERÐUR EINA TÆKIFÆRI ÆFINNAR fyrir fjölda marga íslendinga að
heimsækja æskustöðvar, frændur og vini, og samfagna með þjóðinni á þessum einstak-
asta og söguríkasta hátíðisdegi hennar. Húsnæði, fæði og þjónustu, hefir Heim
fararnefnd Þjóðræknisfélagsins samið umfyrir ferðahópinn þegar heim kemur.
NEMUR SÁ KOSTNAÐUR AÐEINS $52.80í HÁLFAN MÁNUÐ meðan á hátíðahaldinu
stendur á Þingvöllum og í Reykjavík.
Skrifið yður fyrir farbréfi sem fyrst og sendið niðurborgun. Peningarnir verða
geymdir og afhentir yður ef eitthvað kemur fyrir svo þér getið ekki farið.
Eftir kaupum á farbréfum, upplýsingum og öllu
aðlútandi ferðinni snúi menn sér til
W. C. Casey, General Agent, Canadian
Pacific Steamships.
R. G. McNeillie, General Passenger Agent,
Canadian Pacific Railway.
Eða
J. J. Bildfell, formanns Heimferðarnefndarinnar,
708 Standard Bank Bldg., Winnipeg.
Canadian Pacific
Umkringir jörðina
NAFNSPJOLD
| DYERS & CLEANERS CO.f LTD. j
g’jöra þurkhreinsun samdægurs
Bæta og gjöra vltJ
Sfmi 37061 Wlnnlpesr* Man.
Björgvin Guðmundson
A. R. C. M.
Teacher of Mutsic, Gomposrtion,
Theory, Counterpoint, Orchet-
tration, Piano, etc.
555 Arlington St.
' SIMI 71621
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja.
DR. S. G. SIMPSON, N.D., D.O., D.C. 1
; Chronic Diseases
( Phone: 87 208
{ Suite 642-44 Somerset Blk.
{WINNIPEG —MAN. j
I
Jacob F. Bjarnason
—TRANSFER—
Bassace and Fnrnltnre Movlnff j
( (KIN ALVEIiSTONE ST.
{ SIMI 71 898
| Eg útvega kol, eldivitS met I
| sanngjörnu veröl, annast flutn- i,
lng fram og aftur um bæinn.
!
r~
A. S. BARDAL
Fselur líkkistur og ann&st um útfar- I
! ir. Allur útbúnaöur sá bezti. j
j Ennfremur selur hann allskonar ;
| minnisvaríSa og legsteina.
, 843 SHERBROOKE ST.
í Phone: 86 607
WINNIPBG
j ( Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldfc.
Skrifstofusími: 23674
| Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
I Er aö finna á skrifstofu kl 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Alloway Ave.
Talsfmi: 33158
(
!
( DR. K. J. AUSTMANN
(
j -------
í
j Wynyard —:— Sask.
i
DR. A. BLÖNDAL
602 Medical Arts Bldgr.
Talsími: 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkdóma
og barnasjúkdóma. — Aö hitta:
kl. 10—12 f. h. og 3—5 e. h.
Heimili: 806 Victor St. Sími 28 130
DR. B. H. OLSON
216-220 Medical Arta Illdg.
Cor. Graham and Kennedy St.
Phone: 21 834
Vit5talstími: 11—12 o g 1_5.30
Heimili: 921 Sherburn St.
WINNIPEG, MAN.
ÍWALTER J. LINDAL
BJÖRN STEFÁNSSON
Islenzkir lögfrœðingar
| 709 MINING EXCHANGE Bldg
f Sinti: 24963 356 Main St.
(Hafa einnig skrifstofur aS Lundar,
! Piney, Gimli, og Riverton, Man.
Dr. J. Stefansson
21« MEDICAL ARTS BI.DG.
Hornt Kenneðy og Graham
j Stundar eingöngu augina- eyrnm-
nef- og kverka-sjúkdöma
! Er ab hitta frá kl. 11—12 f h
{ og kl. 3—5 e. h.
Talaiml: 21834
IHeimili: 638 McMillan Ave. 42691
G. S. THORVALDSON
B.A., L.L.B.
Lögfrœðingur
702 Confederation Life Bldg.
Talsími 24 587
Tnlalmt: 28 889
DR. J. G. SNIDAL
TANNLHKNIR
614 Somerset Block
Portafre Avenue
Björg Frederickson
píanókennari
byrjar aftur kennslu 4. sept.
Nemendur búnir undir próf.
PHONE: 35 695
Mrs. B. H. Olson,
TEACHER OF SINGING
í
|5 St. James Place Tel. 35076 ^
Telephonej 21 613
J. Christopherson,
Islenskur Lögfrœðingur
845 SOMERSET BLK.
Winnipeg, :: Manitoba.
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
854 BANNING ST.
PHONE: 26 420
í
{ DR. C. J. HOUSTON
| OR. SIGGA CHRISTIAN-
SON-HOUSTON
GIBSON BLOCK
Yorkton —Sask.
TIL SÖLU
A ÖDÝRU VERÐI
“FURNACE” —bœ«i vilSar og
kola “furnace” litit5 brúkaTJ, er
til sölu hjá undirrttuT5um.
Gott tœkifœri fyrir fólk út á
landi er bœta vilja hitunar-
áhöld á heimilinu.
GOODMAN & CO.
786 Toronto St. Sfml 28847
| i cmi
MESSUR OG FUNDIR j
í kirkju Sambandssafnaðar
Messur: — á hverjum sunnudegi
kl. 7. e.h.
Safnaðarnefndin: Fundir 2. og 4.
fimtudagskveld í hverjum
mánuSi.
Hjálparnefndin: Fundir fyrsta
mánudagskveld í hverjum
mánuöi.
Kver.félagið: Fundir annan þriöju
dag hvers mánaöar, kl. 8 aö
kveldinu.
Söngflokkurinn: Æfingar á hverju
j fimtudagskveldi.
iSunnudagaskólinn:— A hverjum
sunnudegi kl. 11—12 f. h.

( Þorbjorg Bjarnason
L.A. B.
Teacher of Piano
I and Theory
726 VICTOR ST.
SlMI: 23130
|E. G. Baldwinson, L.L.B.
LögfrœíHuKur
Renldence Phone 24206
Offlce Phone 24063
708 Miningr Exchanfe
356 Matn St.
WINNIFEG.
100 herbergi meí e?5a án baö*
SEYMOUR HOTEL
verB sanngjarnt
Slmt 28 411
C. G. HUTCHISON, rlgnndl
Market and King St.,
Winnipeg —:— Man.