Heimskringla - 02.10.1929, Blaðsíða 6

6. BLAÐSÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 2. OKTÓBER, 1929
EKKEHARD
Saga frá 10. öld,
eftir I. von Scheffel.
an fjallstopp, sem með einstæðri tign og feg-
urð hóf sig upp frá ísþöktu umhverfi, “þetta er
hinn hátignarlegi Sentis, og hann er lávarður
fjallanna. Við tökum ofan fyrir honum en
engum öðrum. Sjáðu þarna til hægri; þarna
er hinn bláleiti snjór! Fyr á tímum voru þar
beitilönd og engi. Þar bjó maður mjög ó-
skammfeilinn, hann var jötunn, og jafnhliða
sem fénaði hans fjölgaði, óx hroki hans og
stærilæti að sarna skapi. Hann sagði: ‘Eg vil
vera konungur yfir svo víðlendu svæði, sem
auga mitt eygir.’ Þá var það sem umbrot og
titringur tók að gera vart við sig innst inni í
dulardjúpum Santis. Jörðin opnaðist og aga.
legur ísstraumur braust fram, og rann yfir
risann; hús hans, hjarðir og engi svo allt það
týndist og fórst. Og frá þessum ís sem ligg-
ur þar yfir blæs nístandi kaldur vindur til að
minna okkur á að hér má enginn ríkjum ráða
nema lávarður fjallanna.'
Hjá Ekkehard vaknaði traust til hjarð-
mannsins. Allt tal hans var karlmannlegt og
sjálfstætt en jafnframt hlýlegt og vinsamlegt.
Dóttir hans hafði tínt nokkrar Alparósir, og
búið þær út í blómvönd, sem hún rétti Ekke-
hard.
'‘Hvað heitir þú?’’ spurði hann.
“Benedikta’’ svaraði hún.
“Það er gott nafn,’’ sagði Ekkehard, og
festi blómin við mittisband sitt. “Eg ætla að
dvelja hér.”
“Þá greip gamli hjarðmaðurinn hægri
hönd hans og þrýsti hana svo hraustlega að
Ekkehard kveinkaði sér síðan og tók hann
alpahornið sitt, sem hékk á leðuról um axlir
hans, og blés í það með krafti miklum, er
framkallaði sérkennilegt titrandi hljóð sem
bergmálaði allt í kring. Og eftir stundarbil
komu allir hjarðmennirnir þar í nágrenninu.
Þessir útlitshraustu og stórgerðu menn söfn
uðust kringum gamla hjarðmanninn, sem þeir
höfðu valið um vorið, sökum dygða hans og
hreinskilni, fyrir foringja í Ölpunum og eftir-
litsmann með enginu á Ebenalp.
‘‘Við höfum fengið nýjan fjallaprest,”
sagði hann. “Eg hygg að enginn ykkar hafi
neitt á móti því.” Og þeir réttu allir upp
hendurna sem tákn um það, að þeir voru slíku
samþykkir. Síðan gengu þeir til Ekkehards
og buðu hann velkominn. Hann var innilega
hræpður og gerði krossmark yfir þá.
Þannig varð Ekkehard einsetumaður ör-
æfakirkjunnar, og hann vissi varla hvernig það
alltsaman hafði gerst. Hjarðmaðurinn í Epen-
alp hélt loforð sitt, og hjálpaði honum til að
setja sig niður og búa um sig, og færði honum
þrjár geitur. Hann sýndi honum einnig leið
ina, sem lá niður milli klettanna til Seealpen-
see, þar sem gnægð var af silungi; og sömu-
leiðis benti hann honum á holurnar er myndast
■höfðu í þak Gottskálks, fyrir stöðugan vatns-
leka ojjf óblíða Veðráttu, en sem búið var að
gera við og þekja með nýjum þakspónum.
Smám saman vandist Ekkehard þrengsl-
unum, sem bústaður hans var í, og næsta sunn-
udag bar hann trékross inn í hellinn, vafðan
blómsveigum, og hringdi bjöllunni sem á dög
um Gottskálks hafði verið fest upp við inngang
inn. (Hún hafði á sér merki Sanchos, hins
illa þokkaða bjöllusmiðs í St. Gall). Þegar
bjarðmennirnir og skyldulið þeirra höfðu safn-
ast þar saman, flutti hann ræðu yfir þessuno.
fáu áheyrendum um ummyndunina, og talaði
um það, hvernig sérhver, sem með hinu réttá
hugarfari færi upp á fjallatoppana, hlyti einn-
ig að ummyndast. Og þó Móses og Elia
komi ekki niður til vor,” sagði hann, “þá
standa þeir Sentis og Kamor stöðugt hjá oss!
l>eir eru líka tilheyrandi gamla sáttmá'anum’,
«) ggott fyrir oss að njóta nálægðar þeirra. Orð
hans voru djörf og vekjandi, og hanh var sjálf-
or undrandi er þau liðu af vörum hans, svo
mikil villutrú var í þeim, aldrei hafði hann lesið
neitt þvílíkt hjá kirkjufeðrunum. En hjarð-
mennirnir voru ánægðir og fjöllin líka; þar
var enginn, sem hreyfði mótmælum.
Um hádegið kom Benedikta, hin æsku-
|>rungna hjarðmær. Silfurfesti skreytti
sunnudagsupphlut hennar, sem lagðist að lík-
ama hennar líkt og brynja. Hún flutti með
Sör vel gerða mjólkurfötu úr askviði, og á hana
vax klunnalega skorin kýrmynd.
■“Faðir minn sendir þér þetta,’’ sagði hún.
"Ræðan þín var svo góð, og þú talaðir svo vel
om fjöllin. Og er einhver skyldi leitast við
að gera þér metn, þa minnstu þess að Ebenalp
er nálægt.
Hún kastaði nokkrum handfyllum af helsi-
viðarhnotum úr svuntuvasa sínum niður í
mjólkurfötuna. “Þetta tíndi ég handa þér,’’
bætti hún við, ‘‘og ég veit hvar hægt er að fá
íneira ef þér þykir þær góðar.” Áður en
JEkkehard gat þakkað henni var hún horfin inn
B jarðgöngin.
Þunglyndisbros kom á varir Ekkehards.
Ofviðrinu í hjarta hans hafði ekki algerlega
slotað. Einhver daufur hvínur kvað þar við
enn eins og þrumugnýr í í Alpastormi endur-
ómaði frá hinum fjarlægu hæðum.
Um vorið í leysingunum hafði snjóvatnið
grafið undan stórum flötum steini, sem fallið
hafði niður rétt við hellinn. Hann var í lögun
ekki ólíkur legsteini, og Ekkehard skoðaði með
sjálfum staðinn sem hann lá á gröf ástar sinn
ar. Hann settist ofan á hann og lét ímynd-
unaraflið fást við það, að hann og hertogafrú-
in lægju þarna í hinum köldu örmum dauð-
ans. Einnig starði hann stundum á hinar
f jarlægu skógi klæddu hæðir þar sem Constanz
vatnið glampaði, og lét sig dreyma. Það var
ekki holt fyrir hugró hans að hann gat komið
auga á vatnið frá hellinum, því það vakti sí-
felt hjá honum sárar endurminningar. Stund-
um eins og ósjálfrátt rak hann upp vilt reiði-
þrungið óp, og stundum á kveldin hallaði hann
sér fram á klettana, sem vissu í áttina til
Untersel og hvíslaði hlýjum kveðjuorðum. Til
hvers skyldi hann hafa sent þau?
Draumalíf hans var ofsafengið og ruglings
legt. Honum fanst hann vera kominn aftur í
kastalakapelluna. Hið sílogandi ljós blakti
yfir höfði hertogafrúarinnar eins og það hafði
gert hinn eftirminnilega eftirmiðdag, en þegar
hann þaut til húsmóðirinnar varð andlit henn
ar kuldalegt eins og ís, með háðglott á vörun-
um. Og þegar hann snemma á morgnana
reis úr sinni hvíldarsnauðu hvilu gat hann
heyrt hjartasláttinn í brjósti sér, og þau orð frú
Heiðveigar: “ Ó, skólameistari, hví varstu ekki
hermaður,” hljómuðu fyrir eyrum hans og
ásóttu hann unz sólin var komin hátt á loft,
eða Benedikta hafði fjarlægt þau með návist
sinni. Auk þess kastaði hann sér stundum
niður á hið lágvaxna en þétta gras fjallshlíðar-
innar, og lét hugann fást við það, sem á daga
hans hafði drifið síðustu mánuðina. í hinu
hreina skarpa Alpalofti stóðu allar myndir og
öll atvik skýrt fyrir hugskotssjónum hans.
Hann kvaldist af þeirri hugsun að hann hafði
hagað sér heimskulega sem barn eða bjálfi og
ekki lokið sínu verki,og sagt sögu eins og herra
Spazzo og Praxedis. ‘‘Ekkehard, þú hefir
gert sjálfan þig að athlægi!” muldraði hann í
sárri gremju, og hefði getað lamið höfði sínu
við klettinn við slíka umhugsun.
Hinn þunglyndi hugsar ávalt lengi um
yfirsjónir sínar og þrautir. Hann gleymir
því jafnan, að eina leiðin til að fá lastverðar
athafnir burt úr huganum, er það, að sækjast
eftir því gagnstæða, að gera það sem er lofs
vert.
Vegna þessa var Ekkehard ekki móttæki-
legur fyrir hina heilsusamlegu og glöfgandi
gleði fjallalífsins. Hin kveljandi minning liðna
tímans gat aldrei horfið, og hafði mikil og
undarleg áhrif á hann. Þegar hann sat aleinn
í sínum þögla helli, heyrði hann raddir sem
töluðu hæðnislega til hans og barnalegar von-
ir og blekking þessa heims. Honum virtist
flug og kvak fuglanna óp illra anda, og bænir
hans voru ekki þesss megnugar að hjálpa hon-
um. Þegar skelfing villunnar hefir einu
sinni náð tökum á sálinni, blekkjast augu og
eyru auðveldlega og eru reiðubúin að trúa
gömlum .helgisögnum, sem segja frá því
hverrtig loftið og afskektir staðir eru fullir af
ódauðlegum andaverum.
Það var eitt hlýtt og fagurt sumarkveld,
að Ekkehard var að búa sig til að ganga til
hvílu. Tvö hvít ský liðu ofur hægt yfir him-
ininn, og honum fanst hann heyra hvað þau
ræddust við. Annað skýið var Heiðveig her-
togafrú, en hitt var Praxedis. “Eg vildi gjarna
sjá hvernig bústaður strokufíflsins lítur út,”
sagði fremra hvíta skýið, og það hraðaði sér
yfir hina háu hamra og staðnæmdist gegnt
hellinum uppi yfir Kamor. Síðan seig það
hægt og hægt niður unz það staðnæmdist við
furuviðarskóginn í dalnum. “Þetta er hann,”
hrópaði skýið. “Takið þið guðlastaranum!”
og furutrén breyttust í munka, þúsundir og
þúsundir munka. Með sálmasöng og sveifl-
andi kylfum byrjuðu þeir að klífa upp til Ör-
æfakirkjunnar. Titrandi af ótta stökk Ekke-
hard upp og greip spjót sitt — en í sama mund
þaut fram úr fylstnum hellisins sægur af
öndum, er hrópuðu: ‘‘burt, burt úr Ölpum okk
ar.” Með ólgandi hita í hverri æð, hentist
hann út úr hellinum, yfir gjána, á hinni mjóu
furustofnabrú, meðfram hengifluginu út í nátt
myrkrið líkt og vitstola maður! Hitt skýið var
enn hjá mánanum. “Eg get ekki hjálpað
þér,” kallaði það með rödd Praxedis; “ég
þekki ekki veginn.”
Hann brunaði niður brattann. Dífið
var honum logandi kvöl, en samt greip hann
um klettasnasir og studdi sig við spjótið svo
hann hrasaði ekki og félli í hendur vofanna
er eftir honum sóttu.
Að ganga niður Hohentwiel að nætur-
lagi var barnaleikur samanborið við þessa
ferð. óvitandi um hættuna fór hann niður
ægilega hæð og lenti með heilu og höldnu á
sléttum grundvelli. Geiturnar féllu oft nið-
ur þetta gil og hálsbrotnuðu,
yrði þeim það að lyfta höfð-
inu frá hinni grösugu hlíð,
og líta niður þessa óttalegu
hæð.
Hann stoppaði við hið dul-
arfulla, töfrandi græna See-
alpsee, þar sem mánageisl-
arnir léku sér fagurlega. Frá
hrörlegum tréstofnum, sem
lágu á bakkanum lagði draugs
legan glampa. Ekkehard
sortnaði fyrir augum. “Tak
mig í arma þína,” kallaði
hann. ‘‘Hjarta mitt þráir
hvíld.”
Hann hljóp niður bakkann
og út í hið slétta kyrra vatn.
Ennþá náði hann botni, og
hin svala hressing fjallavatns
ins sló á hitann sem hafði
gagntekið líkama hans. Það
var komið honum í brjóst og
hann stanzaði og leit í kring
um sig hálf ruglaður. Hvítu
skýin voru horfin, og í dapur
legum mikilleik blikuðu
stjörnúrnar á himinhvelfing-
unni.
Djörf og draumlyndisleg að
útliti teigðu Moglisalpar hina
grasi vöxnu tinda sína í átt-
ina til mánans. Til vinstri
lyfti hinn alvarlegi öldunguv
upp sínum hrukkóttu brám;
en til hægri, gnæfandi yfir
jökulbungurnar var hinn tign
arlegi Sentis; og allt í kring
voru skörðóttir klettar og
gnýpur, sem svartar vofur næturinnar.
Ekkehard kraup niður á hinn grýtta botn
vatnsins, svo að það huldi hann allan. Síðan
reis hann upp og stóð hreyfingarlaus með
uppréttum höndum eins og hann ætlaði að
fara að biðja. Máninn hvarf á bak við fjail-
ið Sentis og bláleitt ljós titraði á hjarnfenni
jökulsins. Stingandi verkur fór gegnum höf-
uð Ekkehards; fjöllin tóku að iða og dansa
fyrir augum hans, og drynjandi hávaði kom frá
skógunum. Vatnið byrjaði að bylgjast og
ólga, og þúsundir svarta froska syntu í öld
um þess....... Því næst steig upp úr vatninu
yndisfögur kona, og sveif upp á hátind Möglis-
alpa. Þar settist hún á hið silkimjúka gras,
og hristi vatnið úr hinum rennvotu hárlokk-
um sínum, og fléttaði sér sveig af alpablóm-
um.
Dunur og brestir tóku að berast frá fjöll-
unum. Sentis réttir úr sér eins og hann gat
og hið sama gerði Öldungurinn á hægri hlið
honum— hinar tröllslegu vættir réðust hvor
að annari. Sentis greip klettaveggi sína og
einhenti þeim. Og Öldungurinn sleit af sér
hausinn og kastaði honum á Sentis. En
þegar Sentis hafði náð stöðu hægra megin,
flýði öldungurinn til vinstri. Á þetta ógurlega
grjóteinvígi horfði drottning vatnsins í djúpri
ró. Hún vatt hinar gulu fléttar sínar, og
vatnið Streymdi frá þeim í freyðandi fossa-
föllum, er juku hraða sinn meir og meir, og
þyrluðu að síðustu hinni voteygðu mey út í
vatnið aftur. Uppþot fjallanna hætti; Öld-
ungurinn náði aftur í höfuð sitt Og setti það
á hinn rétta stað, og raulandi þunglyndislag
tók hann sér stöðu, þar sem hann var áður, og
Sentis stóð einu sinni enn á sínum gömlu
stöðum með glitrandi jökulbungurnar eins og
fyr.
Þegar Ekkehard vaknaði næsta morgun,
lá hann í helli sínum nötrandi með sóttveikis-
köldu, og kné hans voru helaum sem brotin
væru.
Sólin var komin hátt á loft.
Benedikta læddist framhjá og kom auga á
hann skjálfandi í fleti sínu með úlfhéðinn sinn
yfir sér. Úr fötum hans, sem breidd voru til
þerris á klettinn, lak vatnið og streymdi.
‘‘Næsta sinn er þig fýsir að veiða silung
í vatninu,” sagði hún, ‘‘þá láttu mig vita, ég
skal vísa þér á veginn. Kúasmalinn sem
mætti þér fyrir sólaruppkomuna sagði að þú
hefðir skjögrað upp hæðina eins og maður,
sem gengur í svefni.”
Hún fór og hringdi fyrir hann hádegis-
hringingunni.
23. KAPÍTULI
Á Ebenalp
í sex daga lá Ekkehard veikur. Hjarð-
mennirnir hjúkruðu honum, og seyði af Maríu-
stakki dreif burtu sótthitann, með hjálp há-
fjallaloftsins. Stórt bindini þurfti til þess
að reisa hann við, bæði líkamlega og andlega.
En hann náði heilsunni aftur og heyrði nú
ekki lengur neinar dularheimsraddir, né held-
ur sá hann yfirvenjulegar sýnir. Þægileg til
finning, rósemi og komandi hreysti fór um
huga hans og æðar. Hann var í notalegu aft-
urbataástandi, svo hugþekku og heillandi fyrir
þá, sem eru að ná sér upp úr tryllandi og
þvingandi þunglyndiskafi. Þó voru hugsan-
BEZT
því það er
ofn-þurkað
Robin Hood
Rdpid Oats
þegar þér hafið furdið <íOFN-ÞURKUNAR,,
bragðið af Robin Hood haframé)i þá verður
þú aldrei ánægður með aðra tegund.
ir hans enn óglaðar og alvarlegar, en öll
beiskja var rokin burt.
‘‘Fjöllin hafa gefið mér lexíu,” sagði hann
við sjálfan sig. “Að æða og óskapast stoðar
ekkert, jafnvel þó hin fegursta mær sé fyrir
framan mann. Maður verður að vera harður
eins og fjallið Sentis og þekja hjartað með ís.
Meir að segja drauma næturinnar má varla
gruna um eldinn, og logar og brennir liið
innra.”
Smátt og smátt fór hann að sjá and-
streymi hinna síðustu mánaða í sannara ljósi.
Hann hugsaði um hertogafrúna, og allt það,
sem skeð hafði að Hohentwiel, án þess að fá
tryllandi hjartaverk. Það er þetta sem er hið
dásamlegasta við mikilleik náttúrunnar,. Hún
gleður ekki aðeins áhorfandann með fegurð
sinni, heldur örfar hún líka hugann og gerir
hann yfirgripsmeiri, seiðir fram hinar löngu
liðnu og gleymdu minningar fortíðarinnar. í
langa tíð hafði Ekkehard ekki minnst æsku-
daga sinna, en við þann tíma dvaldi hugur hans
nú mest, sem einskoÖar paradís, sem stormur
lífsins hafði borið hann til. Hann liafði eytt
nokkrum árum í Torschs klausturskóla við
Rín, og á þeim dögum ekki ímyndað sér hversu
mikill hjartatærandi eldur gæti falist í dökk-
um konuaugum. Hin gömlu handrit voru þá
hans heimur.
Frá þessum típia gægðist þó fram í hug-
ann myndin af bróður Conrad frá Alzey. Við
þennan unga mann, sem var fáum árum eldri,
hafði Ekkehard bundið sinn fyrsta vinskap.
En leiðir þeirra skildu og dagarnir í Torsch
hurfu um skeið í haf gleymskunnar. Nú risu
þeir upp aftur fyrir hugskotssjónum hans
bjartir og skínandi líkt og hæðir sléttunnar
þegar þær laugast geislum.
Mannshuganum er líkt farið og skorpu
þessar jarðar. Ofan á framburð æskunnar
myndast óðfluga ný lög; hamrar og hryggir og
hái rog klettóttir tindar — sem teygja sig til
himins, og rústir fortíðarinnar, er þakið hafa
jarðveginn og þeir hvíla á eru horfnar og
gleymdar. En eins og hinir stoltu háfjalla-
tindar horfa löngunarfullir ofan í dalinn, og
steypa sjálfum sér niður í djúpið, ofan á slétt-
una þaðan sem þeir komu, svo leita minning-
arnar til baka, til æskuáranna, og grafa þar
eftir fjársjóðum, sem skildir voru eftir hugsun-
arlaust meðal gróðurlausra kletta og sandhóla.
Hugsanir Ekkehards svifu oft til baka, til
hins trygglynda vinar hans og félaga. Einu
sinni enn fanst honum hann standa við hlið
hans í hinum bogadregna og súlumstudda for-
sal, og einu sinni enn fanst honum hann biðja
með honum, við grafir hinna fornu kounga, og
við steinkistu hins gamla blinda Thassilo her-
toga. Hann gekk með honum gegnum hin
skuggasælu trjágöng inn í klausturgarðinn, og
hlustaði á orð hans,— því jafnvel þá, á þeim
aldri, voru orð Conrads fögur og sönn. Hann
leit á heiminn með augum skáldsins, blóm virt-
ust springa út meðfram veginum og söngur
fuglanna verða glaðari við hina hugljúfu og
hrífandi ræðu hans.
‘‘Líttu þarna, barn guðs,” hafði Conrad
sagt einu sinni við hinn unga vin sinn, er þeir
stóðu upp í litla turninum í garðinum og horfðu
út yfir landið. “Þarna, þar sem hvítu öldurn-
ar rísa upp frá hinu græna engi var eitt sinn
farvegur Neckar; ásvipaðan hátt kemur fortíð-
arsaga mannkynsins í ljós hjá síðari kynslóð-
um. Þetta er þess vert að menn gefi því
gaum, og leggi það á minnið. Hér á bökkum