Heimskringla - 09.04.1930, Blaðsíða 1

Pétursson *
45 Homie St. — CITY.
DYERS & CLEANERS, LTD.
Sendit5 fötin yt5ar meft pósti.
Sendingum utan af landi sýnd
somu skil og úr bænum og á
»ama verðí.
W. E. THURBER, Mgr.
324 Young Str., Winnipeg.
XUV. ARGANGUR
Þessi einstæði sögnlegi atburður, minningarhátíð þúsund ára
þings á Islandi, dregur nú hvervetna að sér athyglina, ekki ein-
Dngis í Canada og Bandaríkjunum, heldur og víðsvegar um veröld.
Stórkostlegur fjöldi manna hefir þegar gert ráðstafanir til þess
að geta verið staddir á hátíðinni til þess að lofa minningu og
afrek þeirra manna, sem settu lögskipað lýðveldi á fót fyrir þús-
und árum, og þar með komu á friði og reglu er ófriður og rán
sótti á ýmsar aðrar þjóðir heims.
BROTTFÖBIN t!K CANADA
Stór flokkur manna frá Vestur-Canada fer frá Winnipeg 12.
júni næstkomandi með sérstkri lest Canadian Pacific félagsins,
kemur til Montreal að morgni þess 14., en þar mun bætast i
hópinn menn frá Bandaríkjunum og Austur-Canada.
Kiukkan 10 árdegis þann 14. siglir eimskipið “Montcalm” frá
Montreal og heldur ofan hið fagra S. Lawrence-fljót, þræðir
hugður þessa vatnavegar, er náttúran hefir lagt en Canadian
Racific félagið varpað frægðarorði á með skipum sínum, alt til
hins stórfelda Atlantshafs. Einkennileg og söguleg þorp eins og
hjúfra sig á hæðunum beggja megin og á báðum bökkum eru
mörkin sýnileg, sem bera þögult vitni afrekum þeirra manna, sem
gert hafa Canada að því sem landið nú er. .
A SKIPI tm.
Mönnum veitir örðugt að gleyma þeim stundum ,er þeir eyða
á skipsfjöl nýtísku-farartækja um norður hluta Atlantshafsins um
Þetta leyti ársins. Farþegar fá ekki eingöngu að njóta óvenju-
langs dags, er veita mun nægan tíma til allskonar skemtana, er
raeðal annars verða fólgnar í fyrirlestrum, er fjalla um hið sögu-
lega viðhorf islenzku hátíðarinnar, í hljóðfæraslætti, í íslenzkum
Þjóðlagasöng, í dansi og leikjum á þilfari, heldur blasir og við
raönnum ein fegursta sjón jarðar, miðnætursólin sjálf, mikinn
hluta leiðarinnar í tæru og blíðu veðri norður-náttanna.
MIÐNÆTUR SÓLIN A ISLANDI
KOMIÐ TIL REYKJAVIKUR
Island kemur í ljós á morgni sjöunda dagsins. Fyrst koma
* ljós snæviþaktir kollarnir á fjöllum sögulandsins, þá strand-
'engjan, þá fagrar bygðir, bæir og firðir og að lokum sjálf höfuð-
horgin, er hafskipið rennir sér inn á hina lokuðu Reykjavíkurhöfn.
AÐBCNAÐUR A ISLANDI
Aðkomumönnum mun verða vel fagnað á Islandi. Lands-
sljörnin og Hátíðanefnd Alþingis lætur gestunum í té veglega ný-
tízku byggingu með því að gistihús nægja ekki til þess að sinna
°hum þeim þúsundum manna er til hátíðarinnar leita. Ferða-
raennirnir eiga kost á að fá mat og húsnæði í stórhýsi þessu gegn
sanngjörnu verði.
Er menn hafa hvílt sig fáeina daga i höfuðstaðnum halda
REYKJAVIK
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 9. APRÍL, 1930.
♦—
gestirnir í bifreiðum til Þingvalla, sem er í c. 30 mílna fjarlægð.
Þar munu þeir hafast við í tjöldum á sama blettinum, er vagga
freisisins i Norðurálfunni var fyrir þúsund árum síðan. Lands-
stjórnin á Islandi leigir tjöldin gegn mjög smárri þóknun. Matur
verður þar framreiddur og séð verður fyrir hentugum hvílutækjum.
A ÞINGVELLI
Hátíðin, sem fer fram á Þingvelli, hinum forna þingstað Is-
lands, hefst 26. júni með guðsþjónustu og stendur yfir í þrjá daga.
Er guðsþjónustu er lokið er þingið kallað saman og fulltrúar þings
og stjórnar fagna gestum. Fulltrúar erlendra ríkja og þjóðþinga
bera fram kveðjur sínar, en þvínæst verða fornir þingsiðir Islands
sýndir með skrúðsýningu. Söng flokkur, er landstjórnin hefir
kvatt saman, flytur hátiðasöngva. Allskonar íþróttir fara fram.
Fundir og mót allskonar fara fram í- sambandi við hátíðina, þar á
meðal samkunda fulltrúa frá þjóðþingum Norðurlanda, en sú
samkunda er deild af alþjóða þinga-samkundu veraldar.
C. P S.S. “MINNEDOSA”
EFTIR HATIÐINA — FERÐIR OG SKEMTANIR
Margskonar mót fara fram í Reykjavík að hátíðinni lokinni.
Skal í því sambandi sérstaklega bent á íslenzku lista og iðnaðar-
sýningu.
Með því að langsamlega meiri hluti gestanna mun dvelja áfram
á Islandi að hátíðinni afstaðinni, til þess að geta átt kost á að sjá
fagra og markverða staði, skal hér bent á eftirfarandi smáferðir:
1. Frá Reykjavík um Þingvelli og Laugardal til Gullfoss og
Geysis. (Við Geysi eru, eins og kunnugt er, allir heimsins hverar
kendir. Þessi leið er um sjötíu mílur.
2. Frá Reykjavík um Kolviðarhól og Kamba (þar sem yfir
Suðurlands-undirlendið þvi nær alt fram hjá Heklu og að Hlíðar-
enda, stað Gunnars, og Bergþórshvoli, þar sem fyrum bjó einn hinn
vitrasti og áhrifamesti maður sinnar tíðar — Njáll Þorgeirsson.
Er flestum kunnug saga hans og F óru konu hans, er bæði fór-
ust í brennunni, er Flosi og menn hans sóttu að þeim árið 1011.
Þessi leið nemur um hundrað mílum.
3. Frá Reykjavík uro Vifilsstaði, Besststaði (hið fræga
fræðimannasetur, Hafnafjörð (annan stærsta kaupstað landsins),
Keflavík og fram á Reykjanes. Þetta er um 90 mílur.
4. Frá Reykjavík fram hjá Korpólsstöðum, Gufunesi, Esjunni
og á Saurbæ, þar sem hið fræga skáld Hallgrímur Pétursson bjó.
Þetta er um 60 mílna leið.
Þessar leiðir má aliar fara í bifreið, en þeir sem kynnu að
vilja fara inn í afdali eða afrétti verða að nota hesta. Þá er hægt
að útvega með stuttum fyrirvara gegn sanngjarnri borgun.
FARGJÖLD A SJÓLEIÐINNI
Eimskipið “Montcaml” annast flutning á farþegum með þrem-
ur farþegarúmum: Cabin, Tourist Third Cabin og Third Class.
Fargjöldin frá Montreal til Reykjavíkur og til baka til Canada eru
á þessa leið:
Cabin ......................................... $295.00
Tourist Third ..................................$207.00
Third Class ......................................$172.00
Verðið $295.00 á Cabin er lægsta fargjald á þvi rúmi. Þeir
sem kynnu að vilja fá herbergi með sérstökum útbúnaði, eiga þess
kost gegn lítið eitt hærra gjaldi.
FERÐIN TIL BAKA
Canadian Pacific félagið hefir ákveðið að senda eimskipið
“Minnedösa” frá Glasgow til þess að sækja ferðamennina. Skipið
fer frá Glasgow 1. ágúst, kemur til Reykjavíkur 4. ágúst, en þaðan
verður haldið til Quebec og Montreal.
En fargjöldin, sem þegar hafa verið tilgreind gilda fyrir eftir-
farandi ferðir, hverja sem menn kynnu að velja:
BORÐSALURINN
1. Montreal til Reykjavíkur og til baka með “Minnedosa” 4.
ágúst til Canada, eða —
2. Montreal til Reykjavíkur — Reykjavíkur til Leith (með
Eimskipafélagi Islands) — úr breskri höfn til Canada, eða —
3. Montreal til Reykjavíkur — Reykjavík til Kaupmanna-
hafnar (með Eimskipafélagi Islands) — úr breskri höfn til Canada
— (ferðamaðurinn greiðir þá sjálfur fargjaldið frá Norðurlöndum
til burtfararstaðar á Bretlandi), eða —
4. Montreal til Reykjavíkur — Kaupmannahöfn (eða annar-
staður á Norðurlöndum, sem sömu fargjoldum lýtur) til Canada
— (ferðamaðurinn greiðir þá fargjald milli Reykjavíkur og hafn-
arinnar á Norðurlöndum). I
Framhald á 8. síðu.
<------------—------------*
KANADA
*-------------------------«.
I ágúst i sumar' er búist við að
læknafélagið brezka heimsæki Winni-
peg. Er nefnd lækna hér að undir-
búa fyrir komu þess. Verða læknunum
veislur haldnar meðan þeir standa
hér við og leiða hesta sína saman
um málefni sitt. En alt kostar
nokkuð. Telst nefndinni hér svo til
að læknaþing þetta muni kosta $60,
000. En yfir svo miklu fé hefir
nefndin ekki að ráða. Sambands-
stjórnin hefir veitt $20.000. Einnig
er ráð gert fyrir að Manitoba fylki
veiti $10,000 og Winnipeg borg
aðrar $10,000. Eigi að síður
er gert ráð fýrir $20,000 halla
við veisluhöldin. A því ennþá að
knýja á sambandsstjórnina um veit-
ingu, er þessu nemur. Hvað hún
gerir, er ekki kunnugt. Hitt er þó
ekki ólíklegt, að ýmsum íslendingum
komi þetta betl læknafélagsins um
fjárstyrk af opinberu fé til eintómra
skemtiveislu halda einkennilega fyrir
sjónir, er þess er gætt, að framarlega
í þessu læknafélagi stendur Dr. B. J.
Brandson.
Bæjarráðsmenn Winnipeg borgar
létu það á sér heyra nýlega, að ekki
yrði komist hjá þvi, að hækka skatta
á árinu 1930. Hve mörg mills, að
skatturinn hækkar frá því sem hann
var s. 1. ár, en þá var hann 33 mills,
er enn óráðið. Orsökin til hækk-
unarinnar er aukinn kostnaður í
ýmsum deildum bæjarráðstns, svo
sem í eldliðs-deildinni, lögreglu-
deildinni o. s. frv.
Tvö ungböm fundust nýlega dauð
er grafin höfðu verið í snjóskafli, á
Charleswood stræti í Winnipeg. Lík-
in voru freðin. . Ætla menn að
bórnin hafi verið tvíburar. Talið er
víst, að þau hafi bæði fæðst andvana.
Voru þau ofin í dagblað, sem dagsett
var 27 febrúar. Er lögreglan að
leita að móðurinni.
Síðastliðin föstudag bar Col. F. G.
Taylor, leiðtogi íhaldsflokksins upp
tillögu um það í Mánitoba þinginu
að banna vínauglýsingar í blöðum.
í fylkinu. Urðu snarpar umræður
um tillöguna. Héll Hon. W. J.
Major, dómsmálaráðherra uppi vörn
fyrir hönd stjórnarinnar og vínliðs-
ins og mælti faátlega á móti tillög-
unni. Stóð þófið um þetta yfir lengi,
og þegar til atkvæða kom, var tillag-
an feld. Þeir sem voru móti tillög-
unni, voru: Berry, Bracken, Clubb,
Gavin, Griffiths, Hryhorzuk, Mac-
kenzie, Major, Montgomery, Mooney.
Muirhead, McCarty, McCleary, Mc-
Kenzie, McKinnell, McLeod, Poole,
Prefontaine, Queen, Mrs. Rogers,
Sigfússon, Wolstenholme. Með til-
lögunnivoru: Bernier, Breakey, Cott-
er, Haig, Lusignan, McLenaghen,
Newton, Schultz, Taylor, Tobias og
Welsh. (
Farmer og Ivens voru á þinginu, en
greiddu hvorugur atkvæði.
I ræðu sinni gegn tillögunni hélt
dómspiálaráðherra þvi fram, að vín-
auglýsingar gerðu börnum eða ung-
lingum ekkert til.
Von nýrrar bókar
Innan skamms kvað vera von nýrr-
ar bókar á markaðinn hér vestra.
Er hún um Island og Islendinga að
fornu og skrifuð á ensku. Höfund-
urinn er prófessor Sveinbjörn John-
V son.
Að því er innihaldið snertir, er oss
sagt að það sé um landuámsár og
lýðveldistíma þjóðar vorrar eða um
tímabilið frá 874 til 1262—4. Ilæð:r
þar um uppruna Islands, landnam,
stjórn, lög, réttarfar, heiðni, hjátrú,
kristnitökuna, um réttindi og með-
ferð kvenna og barna, skáldskap og
sagnagerð, siglingar og viðskifti við
aðrar- þjóðir, þjóðhætti, veislur og
félagslíf, giftingar, heimilishætti o. s
frv. I bókinni er einnig uppdrátt-
ur af Lögréttu og myndir af bænda-
býlum og landslagi.
Nafn bókarinnar er “Pioneers of
Freedom” eða Frumherjar frelsisins
og er hún um 300 blaðsiður að stærð.
Höfundurinn segir í bréfi til Heims-
kringlu, að fyrir sér hafi vakað, að
auka skilning enskumælandi manna
DYERS & CLEANERS, LTD.
Er fyrstír komu upp met5 at5
afgrei?5a verkiti sama daginn.
Lita og hreinsa fyrir þá sem
eru vandlátir.
W. E. THURBER, Mgr.
Sími 37061
NÚMER 28
á Islandi og Islendingum með því að
gefa 'þeim sem sannasta mynd af
landi og þjóð, en á þa.ð skorti að það
hafi verið gert með ýmsu af því er
skrifað hefir verið á ensku um þau
mál. Verður ekki annað sagt en að
tilgangurinn helgi meðílið og er von-
andi að með útkomu þessarar bókar
verði úr þessu bætt, þvi fremur sem
svo fær maður sem höfundurinn er,
fjallar um það starf.
Skrá yfir gefendur í Minningar-
sjóS Kvennaskólans á
Hallormsstað.
Safnað af Mrs. J. Carson, Winnipeg.
Miss Signý Hannesson .......$10.00
Mrs. Þuríður Björnsson ...... 1.00
Miss Guðný Magnússon ........ 1.00
Mrs. J. Thorpe .............. 2.00
Bjom Stefánsson ............ 5.00
Mrs. J. Carson ............. 10.00
Miss Anna Stefánsson ........ 1.00
Safnað af Mrs. P. N. Johnson, Wpg.
Mrs. Jón Árnason ............ 5.00
Miss ólavía Johnson ....... 1.00
Mrs. Jóhanna Ellis .......... 1.00
Mrs. F. Stewart, Melville Sask 3.00
Safnað af Mrs. Snjólaugu Sigurbjörns-
son, Árnes, Man.
Mrs. Guðrún Johnson ..............50
Mrs. A. G. Martin ................50
Mrs. S. L. Peterson ..............50
Mrs. A. H. Helgason(austfirsk) 5.00
Mrs. J. Jónasson .............. 1.00
Mrs. S. Sigurbjörns. (austfirsk) 1.00
Mrs. K. Magnússon ............. 1.00
Safnað af Mrs. O. T. Johnson, 4250
Fourth St. N.E. Minneapolis, Minn.
Dr. Oliver G. ólafsson ........ 5.00
H. B. Gíslason................. 1.00
Mrs. G. T. Athelstan........... 1.00
Miss Evelyn Athelstan ......... 1.00
The Hekla Club ............... 25.00
O. T. Johnson (Norðlendingur) 1.00
Miss Margrét Oddson ........... 1.00
Mrs. Guðbjörg Tone ............ 1.00
$85.50
Áður auglýst .............$281.75
Samtals ...............$367.25
Athugasemd
Háttvirti Ritstjóri Heimskringlu:
Eg ætla mér ekki að fara í neina
ritdeilu útaf pésa Cunard-línunnar í
tilefni af greininni í blaði yðir 19.
marz, þvi til þess er það mál í raun-
inni altof ómerkilegt. En ég vildi
þó gera dálitla athugasemd við hana.
Mér fanst yður farast nokkuð barna-
lega í fyrstu í þvi að gera bæklinginn
að löngu umtali í blaði yðar. Slíkir
bæklingar eru jafnaðarlegast ekki
mikils virði, þeir eru ekkert annað
en auglýsing og því sjaldnast rit-
dæmdir í blöðunun*, þeir eru dauðir
jafnskjótt og sú ferð er farin sem
þeir auglýsa. En ég tók eftir þvi
að farið var að rita um þenna pésa
í blöðunum á Islandi og var það um-
tal bygt á grein yðar, sem Frétta-
stófa Blaðamanna hafði getið um í
skeyti. Þar var tekinn eftir blaði
yðar misskilningurinn á orðunum
“acting as the king of Iceland,” sem
þér sögðuð að þýddu “nokkurn veginn
nákvæmlega sem settur konungur Is-
lands” (Heimskringla, 6. nóv., 1929,
bls. 4). Þetta er auðvitað alveg
röng þýðing, og þó var hún endur-
tekin í grein í “Visi” þar sem mér
virtist anda eitthvað kalt til þess
fólks sem stóð bak við þenna leið-
angur. Mér fanst það óþarft verk
að vera að veita heim til Islands
úlfúð þeirri sem átt hefir sér stað
meðal Islendinga hér vestra útaf
heimferðarmálinu, og að reyna að
skapa þar flokkadrátt eða óvild útaf
þvi, og þess vegna skrifaði ég hr.
Axel Thorsteinsson og taldi æskilegt
að hann leiðrétti þetta því Fréttastof-
an hafði átt þátt í því að vekja at-
hygli heima á grein yðar.
Mér er að öðru leyti pésinn alveg
óviðkomandi, en ég verð þó að segja
að dómur yðar um hann virðist skrif-
aður meira af græsku en góðvild, eða
þá af merkilegri vánþekkingu á
enskri tungu. s
Læt ég svo úttalað um það mál.
Með virðingu,
Halldór Hermannsson.