Heimskringla - 11.06.1930, Qupperneq 7

WTNNIPEG; 11. JONt, 1930
HEIMSKRINGLA
15. BLAÐStÐA.
Einmitt afstaða landsins á
komandi þjóðhátíð, en hvort það verð-
ur, skal engum getum leitt að nú um
sinn.
Enski stjömufræðingurinn James
Jeans hefir valið þessa likingu, til að
gera grein fyrir framtið mannkynsins
framan á hraðar framfarir íatidbún-
aðarins og hina sívaxandi ræktun.
^ikill hluti tslands er að visu öræfi
°S öræktanlegt heiðarland En þó
er talið að um miljón hektarar af auð-
r®ktanlegu landi bíði þar eftir orku
°S framtaki framtíðarinnar. Þegar
■haður ferðast um Flóann og Hoitin,
^odrast maður að sjá allar þessar 6-
r*ktuðu hálfdeigjumýrar meðfram
Ve&inum, sem þó hafa öll ræktunar-
skilyrði, biða ávaxtalausar ár eftir ár.
Þarna gæti heii þjóð búið og lifað
góðu lifi. Mýrarnar þarf aðeins að
r*sa fram og slétta og er þá gnótt
frjóefna i jarðveginum. En holtin og
ór*ktarmóamir og mosamýramar
munu smám saman hverfa og breyt-
ast í blómlega velli. Jafnframt því
frikka sveitimar og byggjast upp að
aýju. Ekki meira en þrítugasti og
fimmti hluti af ræktanlegu landi á
Islandi er ennþá komið í rækt, og
telst mönnum til, að ef landið yrði
s*milega ræktað, myndu þar geta lif-
4 aðra miljón manna á Iandbúnaði
einum.
Þannig blasir þá framtiðin við: Um-
hverfis landið sækir fiskiflotinn ó-
grynni af björg i skaut sjávarins.
Kaupstaðimir hyggjast upp af vel-
stæðri sjómannastétt og mennta-
mönnum. Landið verður innan
skamms miðstöð milli hins nýja og
gamla heims. Athygli manan er að
vakna fyrir því, að Island er þægileg-
asti áfangi á beinustu flugleið milli
Norðurálfunnar og helztu stórborga
Norður-AmeríkU. Sömuleðis eftir
að siglingar hefjast frá Churchill til
Evrópu, verður Island eðlilegasti við-
komustaður á þeirri leið. Ekki er
auðvelt að segja fyrir hvaða áhrif
þetta kann að hafa á framtíð lands-
ins. Að sumu leyti kann landinu
að stafa hætta af ofmiklum um-
ferðarstraum. En hagnaðurinn er
lika auðsær. Landið dregst inn í
miðja heimsmenninguna, þar sem
það áður var á hjara veraldar.
Réttara sagt, það stendur á mótum
austrænnar og vestrænnar menning-
ar, verður einskonar Alexandria
milli Evrópu og Ameríku. Jafnframt
þessu greiðast samgöngurnar óðum
um Iandið, svo að fara má um það
þvert og endilangt á nokkrum
klukkutímum. Islenzku sveitirnar
blómgast og verða reisulega hýstar,
raflýstar og komast í samband við
fræðandi útvarpsstöð og önnur ný-
tizku tæki. öll erfiðisvinna verður
unnin með afkastamiklum vélum, er
í senn gera mönnum fært að hagnast
af landbúnaðinum, og gefa tima af-
lögu, til að sinna andlegum hlutum
og félagsskap. Jöfnum höndum þró-
ast menntalífið, hagnýt vísindi, í-
þróttir .samkvæmislíf. Deyfðin og
drunginn, sem æfinlega hvilir yfir
vötnunum áður en nokkrum hug-
kvæmist að segja: Verði ljós, hverf-
ur eins og þoka, eins og hin “húm-
köldu hrynjandi tár morgunsins, sem
hitna við skínandi sól”.
Sumir hyggja, að einhverjar stór-
þjóðirnar, sem gráar fyrir járnum
tilbiðja Mammon einan, með hug-
sjónalausum trölladansi samkeppn-
innar, muni eigi geta séð gæfu Islands
í friði, þegar athygli alheimsins fer
að beinast að því fyrir alvöru, og
muni þá slá eign sinni á það og
gera það að stóriðjuveri, og flytja
inn allskonar sótrafta-menningu og
slor-lýð, sem gleypi Islendinga upp
til agna. Þetta er eigi á rökum
byggt.
vegamótum milli margra þjóða mun
tryggja sjálfstæði þess betur en
nokkuð annað. Enginn ann öðrum
yfirgangsins. Auk þess er að þró-
ast i heiminum drengilegri tilfinn-
ing fyrir sjálfsákvörðunarrétti smá-
þjóða, en áður var. Þjóðbandalagið
var meðal annars stofnað til þess að
vernda réttindi og frelsi smáþjóð-
anna.
Allir helztu stjórnmálamennirnir á
Islandi munu vera á eitt sáttir um
það, að æskilegt sé að lsland gangi i
Þjóðbandalagið eins fljótt og hægt er
að koma því við. Verði sjálfstæði
Islands á þann hátt betur varið og
auglýst, en á nokkum hátt annan, og
með þeim hætti komi Island fyrst til
að setjast á bekk með öðrum frjáls-
um þjóðum og efla við þær kynningu
og vináttu. Vel færi á því, ef unnt
væri, að koma þessu í kring nú á
á jörðinni.
“Vér skulum taka frímerki,” segir
hann, “og líma ofan á smápening,
klifra siðan upp Kleópötrunálina í
London og setja peninginn með fri-
merkinu þar ofan á. Hæð óbeliskans
táknar þá aldur jarðarinnar, þykkt
smápeningsins og frimerkisins aldur
mannkynsins, gegnum villimennsku
og siðmenning. Ef vér látum þykkt
frímerkisins tákna þetta 5000 ára
bil, sem hægt er að segja, að ein-
hverskonar siðmeninng hafi við-
gengist hér á jörðu, þá getum vér á
þennan hátt gert oss grein fyrir þeim
tima, sem mannkynið á i vændum:
Leggjum annað frímerki ofan á, er
vér teljum að merki annað fimm
þúsund ára bil, og höldum þannig á-
fram unz kominn er álíka hár stöpull
og fjallið Mont Blanc. iætta gefur
þó ekki nema ofurlitla hugmynd um
þá framtíð, sem mannkynið á fyrir
höndum. Vér getum lika litið á
þetta frá öðru sjónarmiði,” segir
hann. “Fyrsta frímerkið táknar þá
menning eða þær framfarir, sem
mannkynið er búið að ná. Dyngjan,
sem gnæfir jafnhátt og regin£jöll,
sýnir oss menning og framfarir fram-
tíðarinnar.”
Bjartsýnn er þessi spekingur á
framtfílarlíf mannkynsins og mögu-
leika þess. Ef vér rennum sjón-
hending vorri til Islands sérstaklega,
skulum vér vona, að það eigi eftir
að hlaða stórum steini í hinn veglega
varða komandi tiðar. Og að þessi Al-
þingishátíð, sem nú er fyrir dyr-
um, sameini hugi landsmanna allra
til vaxandi trúar á mátt landsins og
megin og veglegt hlutverk i lífs-
sögu framtíðarinanr. Hugir allra
landsins barna sameinast nú á þessu
vori, í þessari innilega fögru bæn
skáldsins:
“Faðmi þig himinn fagurblár
föðurleifð vor um þúsund ár.”
MENNINGARFRÖMUÐIR 0G LISTAVERK
i
I
I
I
I
I
I
I
I
i
I
i
i
i
I
a
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
EINAR BENEDIKTSSON
höfuðskáld Islendinga á síðari áratugum, ásamt St. G. Stephanssyni.
Stytta Jóns Sigurðssonar
eftir Einar Jónsson myndhöggvara
HANNES Þ. HAFSTEIN,
fyrsti ráðherra Islands, skáld og stjórnmálamaður.
“ÞORFINNUR KARLSEFNI”
hin heimsfræga stytta Einars Jónssonar.
I
I
I
I
I
í
i
I
I
I
I
I