Heimskringla - 15.07.1931, Blaðsíða 1

DYERS & CLEANERS, LTD.
SPECIAL /
Men’s Suits Dry Cleaned
and Pressed ... .—.....$1.00
Ladies’ Plain Dresses Dry
Cleaned and Pressed ...$1.00
Goods Called For nnd Delivered
Minor Repairn, FREE.
l'hone 37 0«! (4 lines)
MAKE NO MISTAKES
CALL
DTERS & CLEANERS, LTD.
PHONE 37 061 (4 lines)
XLV. ÁRGANGUR.
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINN 15. JÚLl 1931
NÚMER 42
ÞÝZKALAND
Er það að verða gjaldþrota?
er uppreisn í vændum?
BENNETT ÁFORMAR
AÐ BINDA ENDA Á
ATVINNULEYSIÐ.
Frá Þýzkalandi berast nú held
ur bágbornar fréttir. Er land-
ið talið nær gjaldþroti en nokk-
ru sinni fyr. En ískyggilegast
varð þó útlitið í gær. Eólk
sem fé átti á bönkum þyrptist
inn í þá eftir því af ótta við að
alt væri að kollvarpast. Varð
það til þess, að tveir stórbank-
ar með öllum sínum útibúum
urðu að liætta viðskiftarekstri.
Og þegar svt> var komið, ætlaði
alt í uppnám. Og hvað það
er, sem afstýrir því, að í
Þýzkalandi er ekki nú þegar
skollin á bylting, er flestum
ráðgáta.
iGjaldfresturinn á stríðsskuld-
unum hefir verið veittur Þýzka
landi. Samningarnir því við-
víkjandi voru undirskrifaðir s.
1. föstudag af öllum hlutaðeig-
andi þjóðum. Að vísu þrátt-
uðu Frakkar um það í 11 daga.
En með því að Bandaríkin
lofuðust til að sjá hag Frakka
ekki skertan, varð af samn-
ingum um þennan borgunar
frest.
En jafnvel þó þetta bæti nú
mikið úr skák fyrir Þýzkalandi
var landinu orðið svo nærekið
með borgun stríðskuldanna, að
vafasamt er hvort að það get-
ur haldið áfram ríkisrekstrin-
um.
Er nú sagt, að sjö stærstu
þjóðir heimsins með Bretland
og Bandaríkin í broddi fylking
ar, séu að ráðgera, að veita
Þýzkalandi stórlán til þess að
bjarga því frá gjadþroti.
En Frakkland hefir þverneit-
að að taka nokkurn þátt í því.
Logar þar enn svo í haturskol-
unum til Þýzkalands, að leið-
andi menn þess kváðu það ó-i
gerning fyrir Frakkland, að
veita óvinaþjóð sinni, sem öll-
um árum reri að því að koma
fram hefndum, nokkra ásjá. En
Þýzkaland kváðu þeir gera það
í trássi við alla gerða samn-
inga og að baki Jijóðunum
sem að þeim standa.
í Ruhrhéruðunum kvað æs-
ing ríkja milli íbúanna þýzku
og frönsku. Hafa hvorir í hót-
unum við aðra. Og Frakkar
hafa sent her til landamær-
anna til að vera við öllu bún-
ir.
Nýlega veittu stóriðjuhöldar
á Þýzkalandi ríkinu lán er nam
125 miljónum dala. Virðist
það bera nokkurn vott þess,
að þeir séu ekki á næstunni
hræddir við efnahag landsins,
þó ekkert spursmál sé um það
að mjög kreppir efnalega að
þjóðinni sem stendur.
Hættan sem í bráðina vofir
yfir Þýzkalandi er ef til vill
af pólitízkum ástæðum. Fas-!
cista-flokkurinn undir stjórn j
Nasi, er þar sagður sjálfsagð-1
asti flokkurinn að taka við
völdum verði núverandi stjórn
steypt af stóli. Og komist hann
að, lætur hann allar stríðs-
skuldirr falla niður og öll utan-
ríkislán. Og það atriði er góð
beita til að æsa þjóðina til upp-
reistar. Það mun vera það í-
skyggilegasta við ástandið nú
í landinu.
MANNAFLIÐ ÓDÝRT.
DÝRASTI BÍLL HEIMSINS.
Ef vinnulaun mannsins færu Bíll, sem kostaði $125,000,
eftir líkamsorkunni, sem hann var nýlega sýndur í Kansas
Bennettstjórnin virðist ekki beitir yið vinnuna> bæri hon-1 City, Mo., í Bandaríkjunum. -
ætla að láta neinum steini o-
velt úr vegi, sem hún fær
við ráðið, til þess að binda
enda á atvinnuleysið.
Samkvæmt fréttum frá Ot-
tawa, ætlar stjórnin að byrja
eins fljótt á Canada-þjóðveg-
samt af því gert sér nokkrar nema því vanari séu. Ef allir
vonir hér um batnandi hveiti væru jafnfljótir og Friðrik að
sölu. j læra að vélrita, væri þrautin
að skrifa, fyrir þeim sem sjón
hafa tapað með auðveldu
RÚSSAR EINS OG AÐRIR
MENN.
Sú frétt barst nýlega frá
inum og því verður mögulega ins 0g orku véla. vindmylna og
komið við. Er hugmyndin meðlro+„„______ , ... .
, ö J vatnsmylna með þar til gerðu
þvi, að reyna að gefa sem flest! ,,
. , . .. ,i ahaldi. Vmnuaflið er ekki að
um einhleypum monnum at- j
vinnu yfir veturinn, sem í hönd j ver®a mjög dýrt með vélunum.
fer. Verða “camps’’ reistiri
til og frá þar sem vegurinn WILLIAMS-RANN-
liggur um í Ontariofylki og SÓKNINNI LOKIÐ
sjávarfylkjunum. og þar liggja ----
verkamennirnirr við. Er þessu Rannsókn þessari sem skip-
fyrirtæki feykilega mikil at- uð var af Bracken-stjórninni
vinna samfara. Og með því að tii þess að komast a5 raun um
ógftir menn eiga hægra um hvort kærur j R Murray um
hönd með að taka þessa vinnu þag, að vigt Qg f}okkun á hveiti
er svo til ætlast að þeir njóti hjá hveitisamlaginu í Mánitoba,
hennar, en það verði til þess, væri ónákvæm og bændum í
að giftir og búsettir menn óhag hefir nú lokið gtarfi
njóti vinnunnar í þeim bæjum yoru kærur Murrays í fjórum
eða sveitum, sem þeir eiga hgum. Hafa þrír af þeim ver-
heima í. ið funhnir á rökum bygðir af
Ennfremur er hatfin sam- rannsóknarnefndinni, en um
vinna við fylkisstjórnirnar um einn þeirra er óvíst.
að færast í fang alla þá vinnu,! Fyrsti nður kærunnar var ^
semhægter. Leggur sambands Rð Samlagið hefði ráðist f að
stjórnin fram mikið af því fe,jreisa ofmargar kornhiöður, og
sem til þess þarf. Verður sveit- j tahð bændum trú um> að því
unum hlíft við þeim kostnaði | {ylgdi hagur fyrir þá> en gem
um í kaup eitt cent á klukku- Hann var smíðaður til minn-
stund. Það er niðurstaðan, sem. inSar um 50 ára afmæli vissrar
William Boss, prófessor Viö j stotnunar> en fréttin segir ekki Rúsglandi ð josenh stalin for
’ * ! hver hún er. Bíllinn er allur , uusslanai. aö josepn btann tor
Minnesiota haskolann, koimsr. i . , .. , ! seti hefði orðið að taka til
| skreyttur srifn og demontum ,,
nylega að, eftir að hafa mælt og öðrum dýrindissteinum —1 þeSS braSðs> að senda nokkra
Hann er hiklaust talinn dýr-1þegna SÍna 1 fangelsi °s Sib‘
asti bíll heimsins. í eríuvist- veSna leti &irva eða
óhlýðni að vinna. Ekki getum
móti yfirstigin.
og borið saman vinnuafl manns
að mjög miklu leyti.
Ireynst hefði í þess stað byrði á
Annar liður var sá, að til þess
að mæta kostnaði öllum við
starf og rekstur samlagsins.
NÝIR EFRIMÁLSTOFU-
ÞINGMENN.
P. Búrns frá Calgary, Alta.,
og A. Marcotte frá Pontiex,
Sask., hafa nýlega verið skip-
aðir efrimálstofu-þingmenn.
Á síðast liðnu ári hefir Can-
ada náð í nokkur ný hveiti-
viðskiftalönd, auk þess, sem
sum lönd er áður keyptu hér
hveiti, en hætt voru því, hafa
einnig byrjað aftur. Suður-
Afríka hefir s. 1. ár keypt drjúg-
um af Canada. Nam salan
þangað fjórfalt meiru en
nokkru sinni áður.
Evrópu löndin mörg hafa
heldur lækkað tolla sína á inn-
fluttu hveiti vegna þess að upp
skera er ekki talin þar meira
en í meðallagi, svo þar hefir
einnig nokkuð selst af hveiti
á s. 1. ári. Bretland er þar auð
vitað aðal viðskifta nautur
Canada. Keypti það s. 1. ár
um 132 miljónir mæla af Can-
ada. Innan Brezkaríkisins hefir
einnig Egyptaland og New-
foundland keyi)t hér meira
hveiti s. 1. ár en þau hafa gert
áður á s. 1. 10 árum. Nýja-
Sjáland og Vesturheimseyjarn-
ar brezku halda áfram að
kaupa héðan, en tæplega eins
mikið og þau áður gerðu.
En í Suður-Ameríku hafa
, ... ... , . _.* -_______aftur ríkin Bolivia og Venez-
Levinson, loðskinna-1 vei 1 s* °s ,on’’ r V 1 ‘ uela byrjað að kaupa Canad-
kaupmaður frá Kenora, Ont„! k°ratf!°S kf™,lskt hvelti, er Þau hafa altlrei
áður gert. Þá er Peru-ríki
einnig að verða viðskifta naut-
ur Canada. Á þessum Suður-
Ameríku markaði stendur
þannig, að þegar Argentínar-
ríkið tók að selja Bretlandi
hveiti sitt, hafði það ekki nóg
til að selja þessum ríkjum rétt
í kringum sig það sem þau
þörfnuðust.
1 Kína og Japan er von um
nokkra sölu. Segja hagfróðir
menn, að hrotta-viðskifti væri
hægt að gera við þessi lönd, ef
Sambandsþingið er ekki bú- herðum þeirra. Var rannsókn-
ið að ákveða hve mikið fé að arnefndin samþykk þessari
veita skal til þessa alls. En kærU-
það er búist við að það verði
alt að því hundrað miljónir
dala.
Umsjónarmann ætlar sam-
bandsstjórnin að skipa í hverju | hefði orðið að sera af fyrir ÞV1
fylki til þess að líta eftir á-!bæði f vist °s flokkun hveitis-
standinu í atvinnumálum og | ins, bændum í ohag. Urðu félag
tilkynna stjórninni jafnharðan'ar að sætta siS við Þetta veSna
hvað gerist í því að efla at-1 **™to8* Þeirra um að selja
vinnuna ekki bveiti sitt öðrum en felag-
V' Vonar sambandsstjórnin, að inu- Þessi kæra var rétt fundin
með þessu verði bætt svo úr af rannsóknarnefndinni.
atvjinnuleysinti, að bæir eðia Þriðji liður kærunnar var um
sveitir þurfi ekki að sjá mörg- það, að félögum hefði aldrei
um fyrir framfærslueyri á | verið frá því skýrt í reikningum
komandi vetri. | Samlagsins, hve mikill kostnað-
Ennfremur vonar sambands-! ur legðist á hvern mæli hveit-
stjórnin, að fylkin, sveitirnar1 ins er hefði gert þeim óhægt
og hver einasti þegn landsins ^ fyrir að sjá, hvort þeir væru að
taki saman höndum við hana | fá eins góð kaup hjá Samlag-
um að koma þessu áformi lnu og öðrum kornfélögum. —
hennar í framkvæmd, svo að Þessi kæra var staðfest.
það megi koma að sem mestu Qg syo gr fjórg. liðurinn> _
Hann var í því fólginn, að fé-
lagar Samlagsins hefðu ekki
fengið eins mikið verð fyrir
gagm.
MORÐ LEVINSONS.
NÝ UPPGÖTVUN.
vér litið á þetta sem neina op-
inberun, þótt blaðið “Wieekly
Maður að nafni William! News” 1 Winnipeg virðist gera
það, vegna þess að vér höf-
um ávalt haldið. að Rússinn
væri rétt eins og# aðrir dauð-
legir menn, með einhverjum
kostum, auðvitað, en einnig
með nokkrum göllum.
ER ÞETTA FRÍVERZLUN?
Schergen í St. Louis, Mo., hef-
ir uppgötvað áhald. sem svarar
talsímanum, ef enginn er í hús
inu til þess. Ef maðurinn talar
í þetta áhald áður en hann fer
út, t. d.: “Jón er ekki heima;
hann kemur heim kl. 8 í kvöld’’
— þá endurtekur áhaldið það
í símann við þann sem talar
Eins tekur það á móti því er Bteðið London Daily Express
maðurinn talar, ef hann æskir á EnSlandi seSir: “Hverjum
að láta orð liggja fyrir þeim. hefði getað dottið það 1 huS að
sem ekki er heima, svo sem stj°rnin a Bretlandi veitti sex
nafn sitt, símanúmer eða þess hundruð Þusund dali til sjóðs-
háttar, og getur sá, er að heim !stofnunar 111 Þess að bjálpa
an var, tekið við því frá á- !bændum 1 Áustur-Evrópu til að
haldinu, er hann kemur heim. Iretta við landbúnað sinn, og á-
Oft geta mikil þægindi verið í
þessu.
NÝ HVEITI-VIÐSKIFTA LÖND
Abie
var myrtur úti ( skógarrunna i <*ki staðfest. ■» j***
hér skamt (rá Winnipeg i gær. kð t>esslt vtévfkptnd,
Morðinginn er talinn Indíáni,
Alfred Henderson að nafni.
veiðimaður frá Savanne, Ont.
voru engar ábyggilegar til.
Aðallega eru það kornhlöð-
urnar, sem Samlagið ko'm upp,
Til Winnipeg komu þessir og útbreiðslustarfið, sem jók
menn hvor í sínu lagi nýlega, | kostnað félagsins svo, að það
en hafa eflaust þekst. Hender- fékk ekki undir risið.
son kvaðst hafa loðvöru að | ------------
selja, en hún væri geymd úti i
skógi einar þrjár mílur frá
bænum. Og þangað lokkaði
hann Levinson. En þar var um
enga loðvöru að ræða, heldur
CÓÐ HUGMYND.
bjó það aðeins undir að ræna
Levinson þeim peningum, sem
hann hafði á sér, og það var
stundum mikið fé. En sá leik-
ur endaði með því að Levin-
Tveim atvinnulausum drengj
um í Los Angeles, Cal.,datt
það snjallræði í hug nýlega,
að það greiddi fyrir þeim, sem
um strætin ækju, að fiinna
húsnúmerin, að mála númerið
í stórum stöfum á steinbrún-
inni út við strætið fram af hús-
son var skotinn til bana. Einn- ^ lnu. Fóru þeir á fund bæjar-
ig særði Henderson ökumann- j ráðsins með þessa hugmynd
inn, J. L. Copelad, er þeir, sína og fengu strax leyfi þess
höfðu fengið til að flytja sig til að framkvæma hana. Staf-
út á þennan stað. miklu sári irnlr eru hvítir á svörtum
í handlegginn. Að því búnu' grunni og auðlesnir fyrir þá,
flýði Henderson, en náðist þó
eftir nokkra leit á Frontenac-
hótelinu í Winnipeg. Bíður
hann nú dóms og laga.
byrgðist tólf og hálfrar miljón
dala lán, til þess að hressa upp
á akuryrkjuna í Palestínu* á
sama tíma og hún getur ekkert
gert fyrir bændurna heima hjá
sér, eins og hag þeirra er nú
komið?. Tollfrír innflutningur
hveitis þessara landa er nógu
affaraslæmur fyrir brezka bónd
ann. En hér er gengið feti
lengra. Á oss er lagður skatt-
ur til þess, að geta hjálpað
þessum löndum til þess að
pressa verð á vorri eigin vöru
svo niður, að vér getum ekki
lifað af framleiðslu hennar. —
Er þetta fríverzlun?’’
ATVINNUBÆTUR f QUEBEC
Fylkisstjórnin í Quebec er í
undirbúningi með að setja um
250 fjölskiyldur atvinnulausra
niður á jarðir út um fylkið.
Jarðirnar á stjórnin eða getur
með auðveldu móti veitt sér,
en til þess að byrja búskapinn
með, kaupir hiin kýr og
hænsni handa nýbyggjunum.
Kveður hún þá geta komið ti!
með að hafa ofan af fyrir sér
með þessu. Líklegra telur stjórn
in þetta spor til að bætavaran-
lega úr atvinnuleysinu, en
mörg önnur, sem nú séu stig-
in í þeim tilgangi. — Eru eng-
ar jarðir til í Manitoba?
STÚDENTAR HEIMTA SKILN-
AÐ RÍKIS OG KIRKJU
Alþýðublaðinu
eftirfarandi:
hefir borist
Félag íslenzkra stúdenta í
KaupmannahÖfn.
Herra ritstjóri!
Á fundi Félags íslenzkra stúð
enta í Kaupmannahöfn 29. apr-
íl s. 1. var gerð eftirfarandi
samþykt:
“Félag íslenzkra stúdenta í
Kaupmannahöfn ályktar að
skora á öll íslenzk stúdentafélög
og nemendafélög íslenzkra
mentaskóla að hefja baráttu fyr
ir skilnaði ríkis og kirkju á ís-
landi, afnámi trúarbragðakenslu
í skólum og afnámi guðfræði-
deildar við Háskóla Islands.”
Leyfir stjórn félagsins sér
hér með að fara þess á leit,
að þér birtið ofanritaða sam-
þykt í blaði yðar.
Virðingarfylst.
Kaupmannahöfn, 12. maí 1931
F. h. Félags íslenzkra stúdenta
í Kaupmannahöfn.
Jakob Benediktsson
(form.)
Björn Franzson
(ritari.)
Gísli Gestsson
(gjaldkeri.)
—Alþbl.
SIG. SKAGFIELD SYNGUR f
MUENSTER, HUMBOLDT OG
BRUNO.
silfur-dalurinn þeirra væri
verðmætari en hann er, eða ef
silfur væri gert að mælikvarða
FRIÐRIK GUÐMUNDSSON
frá Þórshöfn á Langanesi, sem
lengi hefir nú dvalið vest'an
hafs og er orðinn háaidraður
maður, er að skrifa Endur-
minningar sínar í Heimskringlu,
segir frá æsku sinni og upp-
vexti í Norður-Þingeyjarsýslu,
og er þar frá mörgu sagt, sem
bæði er skemtilegt og fróð-
legt, m. a. er þar langur kafli
mn Kristján Jónsson skáld, og
sagt er þar frá fleiri þjóðkunn-
um mönnum, svo sem séra
Halldóri á Hofi, Páli skáldi
ólafssyni o. fl. — Friðrik er
nú blindur og verður því að
. „ . lesa fyrir og láta aðra skrifa.
verðmætis (standard) ems og ^ hann gegir vfil frá
gul1' Lögr.
Hér eru ekki nema fáar upp-
ihæðir til færðar. En hvað
þessum nýju viðskiftum er nú
Það þótti heldur nýnæmi á
ofangreindrum þremur stöðum,
að heyra slíkan söngmann.
Margir eru hér söngmenn góð-
ir, margir lærðir menn og vel
fróðir um söng og örinurr list-
ræn efni. Bar öllum sman um
að ekki hefðu þeir heyrt annan
söngmann betri. Heyrði eg alla
þó, sem best gátu dæmt söng
hans ljúka einróma lofi á hljóð
hans, söng kunnáttu og með-
ferð efnisins. Þegar við þetta
bætist gervilegur maður, tign-
leg og hæversk framkoma, þá
verður þar skiljanlegt, hve sárt
menn fundu til þess að Mr.
Skagfield hefði ekki tækifæri
til að standa eins lengi við og
þeir æsktu.
Mér er óhætt að segja að
aldrei hefir ísland eða íslend-
ingar verið kyntir á slíkri svip-
stundu um jafnstórt svæði og
Skagfield gerði með komu
sinni hingað. Eftir að hafa
heyrt Mr. Skagfield, getur
maður ekki annað en dáðst
að sönghæfileikum þess fólks
sem söng í Kantötu Björgvins,
ef felstir, eða allir liafa verið
honum líkir.
Væri þess kostur að Mr.
Skagfield syngi hér í annað
skifti mundi fólk vera miklum
önnum kafið ef það slepti tæki-
færinu.
B. J. H.
—Humboldt, 9. júlí 1931.
Aths. ritstj: Friðrik færir í
letur þessar Endurminnlirigar
sínar þannig, að hann vélritar
þegar komið, sézt á því að
s. 1. ár nam salan héðan á! þær sjálfur þó blindur sé.
ihveiti , 80 miljónum mæla ; Kendi dóttir hans honum það
sem aka eftir strætinu. Hafa! meira, en árið áður. Þó það s. 1. haust. Og vétritun hans
drengirnir ekki aðeins aflað hrökkvi ekki langt til þess að I er góð og ekki með öllu meiri
sér atvinnu með þessu, heldur ^ selja alt það hveiti, sem hér villum, en genfeur og gerist hjá
einnig talsverðs fjár. er fyrirliggjajidi, geta menn ,þeim sem fulla sjón hafa
SMÆLKI
Hnattflug? Ung hjón amer-
ísk, Day að nafni, ætla að
fljúga um hverfis jörðina í flug
vér, sem þau sjálf hafa smíðað.
Þau ætla að leggja upp frá
París. Hafa þau áætlað að
ferðin kosti 700 sterlingspund.
Hvað skyldu þau komast langt?