Heimskringla - 15.03.1933, Blaðsíða 2

2. StÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 15. MARZ 1933
FJÓRTANDA ARSÞING
Þ JÓÐ RÆKNISFÉLAGSI N&
Frh.
ttgáfa tímaritsins'
Bergþór E. Johnson gerði tillögu, er
Asgeir I. Blöndahl studdi, að forseti
skipi 3ja manna nefnd i Tímarits-málið.
—Samþykt.
Skipaðir í nefndina:
Bergþór E. Johnson.
Séra Guðm. Ámason.
Ásm. P. Jóhannsson.
Sjóðstofnanir.
Séra Guðm. Amason gerði tillögu, er
Ásm. P. Jóhannsson studdi, að forseti
skipi 3ja manna nefnd í Málið. — Sam-
þykt.
I nefndina vom skipaðir:
G .P. Magnússon.
Jón Asgeirsson.
Guðm. Eyford.
Bókasaf nsmál:
Séra Ragnar E. Kvaran gerði tU-
lögu, er Ásgeir I. Blöndahl studdi, að
skipuð sé 3ja manna Bókasafns-nefnd.
Samþykt.
Skipaðir voru:
Bergþór E. Johnson.
G. P. Magnússon.
Jónas Þórðarson.
Ný Máli
Forseti vakti máls á því, að Norð-
menn og aðrir Skandinavar í Banda-
ríkjum hefðu áformað að reisa Leifi Ei-
ríkssyni minnisvarða næsta sumar.
Kvað þá hafa leitað styrks í Bandaríkj-
unum og Noregi til stuðnings þessu
máli. Islendingar í Chicago komu sér
saman um, að taka þátt í þessu starfi,
og á síðastl. vetri átti hr. Ami Helga-
son, frá Chicago, tal við stjómamefnd
Þjóðræknisfélagsins um þetta efni. Leit
nefndin svo á, að viðeigandi væri að hún
legði málið fyrir þetta þing.
Lýsti forseti nú gerð hins fyrirhugaða
minnisvarða, og kvað svo verða gengið
frá þessu verki, að það yrði engum vafa
bundið, að minnismerkið sé reist Islend-
ingi, þvi plata verði greypt á styttuna,
með kafla úr sögu Leifs og föður hans,
Eiriks Rauða, letruðum á íslenzku.
Séra Ragnar E. Kvaran gerði tillögu,
er séra Guðm. Ámason studdi, að for-
seti skipi fimm manna nefnd í málið
— Samþykt.
I nefndina skipaðir:
Ásm. P. Jóhannsson.
Séra Guðm. Amason.
Miss Elin Hall.
Jón Asgeirsson.
Ámi Eggertsson.
Tónlistarfélag Jóns Leifs:
Séra Ragnar E. Kvaran rakti sögu
málsins frá byrjun, tildrögum þess,
stofnun og starfsemi fram til þessa.
Taldi hann málið þess virði, að þingið
veitti þvi athygli og góðar undirtektir,
■ og óskaði að svo yrði. — Gerði séra
Ragnar svo tillögu, er Mrs. Ragnheiður
Daviðsson studdi, að forseti skipi 3ja
manna nefnd í málið. — Samþykt.
I nefndina vom skipaðir:
Séra Ragnar E. Kvaran.
Bergþór E. Johnson.
Jón Ásgeirsson.
B jargráðsmál:
Séra Ragnar E. Kvaran skýrði frá
því, að ekki hafi verið unt að koma í
framkvæmd hjálparstarfsemi, sem nægt
hefði til aðstoðar líðandl fólki af þjóð-
flokki vorum og þeim, sem enn þá em
að berjast gegn þvi, að leita opinberrar
hjálpar. Gat hann þess, að menn úr
stjóraamefnd Þjóðræknisfél., ásamt
mönnum frá hinum ýmsu stofnunum
meðal vor, hefðu haft fund með sér á
siðastl. hausti, til þess að ræða þetta
mál, en komið hefði þeim saman um, að
slík starfsemi yrði ekki hafin, án þess
að nokkm handbæm fé væri til að
dreifa. Hefði þá komið til orða, að nota
hinn svo nefnda Ingólfssjóð I þessu
skyni, ásamt því er á annan hátt kynni
að safnast til slíkrar starfsemi. En
þótt viðeigandi hefði talist, eða vel verj-
andi, að nota Ingólfssjóðinn á þenna
hátt, væri þó svo gengið frá þessu sjóðs-
máli af Þjóðræknisfél., að ekki hefði
álitist heppilegt að nota þessa peninga,
án samþykkis þessa þings. Þess vegna
væri málið nú komið á dagskrá þings-
ins, til álits og úrræða, ef nokkur sýnd-
ust fær í þessu efni. Lagði séra Ragn-
ar svo til, að forseti skipi fimm manna
nefnd í málið. Var það stutt af Mrs.
Byron og samþykt af þinginu.
1 nefndina voru skipaðir:
Jónas Jónasson.
Ari Magnússon.
Guðjón Friðriksson.
Mrs. Bergþ. E. Johnson.
Stephan Stephensen.
Safnsmál:
Séra Ragnar E. Kvaran gerði til-
lögu, er séra Guðm. Ámason studdi, að
forseti skipi 3ja manna nefnd i málið.
—Samþykt.
Skipuð í nefndina:
Dr. Rögnv. Pétursson.
Séra Guðm. Arnason.
Mrs. Ingibjörg Goodman. t
Endurskoðun grundvallarlaga:
Séra Ragnar E. Kvaran gerði til-
lögu, er Mrs. Ragnh. Davíðsson studdi,
að forseti skipi 3ja manna nefnd i mál-
ið. — Samþykt.
Skipuð i nefndina:
Bergþór E. Johnson.
Bjarni Dalmann.
Mrs. Gísli Johnson.
Vakti forseti nú athygli á því, að
næsta sumar séu liðin 60 ár frá því að
fyrstu þjóðemisleg samtök hefðu átt
sér stað meðal Islendlnga vestan hafs,
en það var með Islendingadags-haldi, er
fram fór í bænum Milwaukee í Banda-
rikjum, árið 1874. Hafði og bréf borist
séra Ragnari E. Kvaran þessu viðvíkj-
andi, frá séra N. Steingr. Thorlákssyni,
í því skyni að vekja athygli þingsins á
málinu. Fanst forseta vel viðeigandi,
að minnast þess atburðar, í sambandi
við Islendingádagshald hér, á komandi
sumri. Séra Guðm. Ámason gerði til-
lögu ,er séra Ragnar E. Kvaran studdi,
að í málið sé skipuð 3ja manna nefnd.
Samþykt.
Skipuð í nefndina:
ö. S. Thorgeirsson
Mrs. Gísli Johnson.
Sigurbj. Sigurjónsson.
Bókasafnsnefnd hafði nú lokið störf-
um og lagði fram svohljóðandi álit:
Nefndin, sem skipuð var á Þjóðrækn-
isþingi þann 22. febrúar 19333, til að
athuga Bókasafnsmálið, leyfir sér að
gefa eftirfarandi skýrslu:
Nenfdin hefir athugað samþyktir
þingsins í fyrra, þar sem ákveðið var
að félagið leiti samkomulags við deild-
ina Frón í Winnipeg, að taka við bóka-
safninu til umráða og starfrækja það,
og finnum, aö því ákvæði hefir verið
fullnægt og að safnið er nú starfrækt
af deildinni Frón með góðum árangri.
Nefndin leggur til, að Þjóðræknisfé-
lagið heimili deildinni Frón að fá bækur
frá Islandi í skiftum fyrir Tímaritið, er
væntanlega seljist á Islandi á árinu.
B. E. Johnson.
G. P. Magnússon.
Jónas Thordarson.
Um álit nefndarinnar urðu nokkrar
umræður. Bar Ásm. P. Jóhannsson
fram breytingartillögu við álit nefndar-
innar, að tilvonandi stjórnamefnd sé
falið að skera úr um það, hvort verja
megi peningum, er fást fyrir sölu Tíma-
ri ;ins á Islandi, til nýrra bókakaupa
fyrir safnið. Breytingartill. var studd
af Asgeiri I. Blöndahl, og síðan borin,
upp til atkvæða og feld, en álit nefnd-
arinnar samþykt.
Þá hafði nefndin i Kveðjumálinu lokið
störfum og lagði fram svo hljóðandi
álit:
Nefndin í Kveðjumálinu leyfir sér að
leggja til, að þingið sendi eftirfylgjandi
hraðskeyti:
To the Right Hoíiorable,
R. B. Bennett, Prime Minister,
Ottawa, Canada.
The Icelandic National League, in its
14th annual Convention assembled, on
February 22, 1933, at Winnipeg, Man.,
desires to extend to you its sincere ap-
preciation, for your kindly interest
manifested in our people, both in Can-
ada and the homeland, en asks per-
miasion to express to you, its sincere
good wishes, for your continued vigor
and wisdom in your arduous labors, in
the service of the Country.
Icelandic National League.
To the Right Honorable
William Lyons MacKenzie King,
Leader of the Opposition,
Ottawa, Canada.
The Icelandic National Leagpie, in its
14th annual Convention assembled on
February 22, 1933, at Winnipeg, Man.,
desires to express to you its apprecia-
t^on of your valued assistance in co-
operating for the consummation of the
Icelandic Memorial Foundation of the
Caradian Parliament.
Icelandic National League.
Major W. W. Kennedy, K.C., M.P.,
House of Commons,
Ottawa.
The Icelandic National League, in its
14th annual Convention assembled on
i ’ebruary 22, 1933, at Winnipeg, Man.,
bf to acknowledge your telegram re-
cieved this momlng, re Icelandic Mem-
orial Foimdation, and asks you to ac-
cept its sincere thanks for your splendid
achievements. Kindly convey our
grateful acknowledgement to the Prime
Minister of Canada and assure him of
our appreciation of his manifested good
will in the disposition of this matter.
Icelandic National League.
Rögnv. Pétursson.
Jónas A. Sigurðsson.
Ami Eggertsson.
22. febr. 1933.
Séra Ragnar E. Kvaran gerði tillögu,
er Guðjón Friðriksson studdi, að þess-
ar kveðjur. séu sendar tafarlaust. Sam-
þykt.
Var nú mjög á daginn liðið, og frest-
aði forseti fvrndi til kl. 10 f. h. næsta
dag.
Kl. 8 að kveldi safnaðist saman mikill
mannfjöldi í Goodtemplarahúsinu, til að
hlýða á skemtiskrá dagsins. Hvert sæti
var skipað i húsinu. Skemtiskránni
stýrði forseti, Jón J. Bildíell. Karlakór
Islendinga í Winnipeg, undir stjóm hr.
Brynjólfs Þorlákssonar, söng nokkur lög
við ágætan orðstír. Séra Ragnar E.
Kvaran flutti snjalt erindi, um þjóðsög-
una af “Galdra Lofti”. Var að þvi gerö-
ur hinn bezti rómur. Loks sýndu ungar
stúlkur frá íþróttafél. "Fálkinn”, lík-
amsæfingar undir stjóm Mr. Geo. Ack-
land, og reyndist það ágæt skemtun.
Lauk þannig hinum fyrsta degi þings-
ins, er sýndi óvenju góða aðsókn og
áhuga fyrir málefnum félagsins.
Fimtudaginn 23. febr. setti forseti
fund á ný, kl. 10.30 f. h. Las ritari
fundargerð síðasta fundar, og var hún
samþykt.
Nú hafði Tímaritsnefndin lokið störf-
um og lagði fram svohljóðandi álit:
Tímarits nefndarálit—
1. Nefndin leggur til, að framkvæmd-
amefnd Þjóðræknisfélagsins sé falið að
hálda áfram útgáfu Timaritsins, svo
framarlega að sjáanlegt verði að næg-
ar auglýsingar fáist til að standast
kostnað.
2. Nenfdin vill brýna fyrir fram-
kvæmdarnefndinni og væntanlegum rit-
stjóra, að hafa innihald ritsins eins fjöl-
breytt og við alþýðu hæfi eins og unt
er.
3. Ritið hefir fengið talsvert meiri
útbreiðslu en að undanfömu, hvað sölu
viðvíkur, og leggur nefndin til að því
útbreiðslustarfi sé haldið áfram, og end-
urbætt og aukið, ef unt er.
4. Nefndin telur óþarft, að 24 blaö-
síðum sé varið til að birta fundargem-
inga þingsins og allmiklu rúmi fyrir
nafnaskrá, og mælir þvi með að aðeins
útdráttur úr fundargjömingum sé birtur
í ritinu og nafnaskrá sé slept, og að það
rúm sé notað fyrir lesmál.
B. E. Johnson.
Asm. P. Jóhannsson.
Guðm. Ámason.
Ari Magnússon gerði tillögu, er séra
Guðm. Amason studdi, að nefndarálitið
sé tekið fyrir lið fyrir lið. Samþykt.
Um fyrsta lið álitsins spunnust tölu-
verðar umræður, út af oruðunum: “ef
sjáanlegt er að nægar auglýsingar fáist
til að standast kostnaðinn”. Kom fram
breytingartillaga frá séra Jóhanni P.
Sólmundssyni, studd af Guðm. Eyford,
að I stað fyr getins orðalags komi: “að
henni sé falið að sjá um útgáfuna, ef
hún sjái sér fært.” — Var breytingar-
tillagan siðan samþykt.
Lá þá fyrir annar liður álitsins.
Séra Jóhann P. Sólmundsson lagði á
móti því, að Timaritinu sé breytt frá
því formi, er nú hefir það, sem bók-
mentalegt rit. Aleit að eins vel færi á
því, að hætta nú þegar útgáfu þess,
fremur en að breyta því i form, er gerði
það að því sem kallað er "Popular
Magazine”. Séra Guðm. Ámason kvað
aðeins hafa vakað fyrir nefndinni, að
ritið væri sem fjölbreyttast að efni, án
þess að form þess yfir höfuð misti
gildi, er gefið hefði þvi bókmentasnið.
— Var nú gengið til atkvæða um þenna
lið, og hann samþyktur.
— Hér gat forseti þess, að komnir
væm til þings: Guðmundur Grímsson
dómari frá Rugby, N.D., og Mr. G. J.
Oleson frá Glenboro, Man. Fagnaði
þingheimur þeim með lófataki. —
Við þriðja lið nefndarálitsins gerði
séra Guðm. Árnason tillögu, er Mrs.
Halldóra Gíslason studdi, að hann sé
samþyktur óbreyttur. Samþykt.
I sambandi við fjórða lið, benti Asm.
P. Jóhannson á, að með því að fella
burt nafnaskrá meðlima fél. og draga úr
fundargemingnum þingsins, við prentun
Tímaritsins, rýmaði gildi þess sem
fræðirits. Mælti eindregið með, að slikt
sé prentað í ritinu framvegis, eins og að
undanföriiu. Séra Guðm. Ámason taldi
fundargerðir og nafnaskrá svo langt mál,
að það tæki óhæfilega mikið rúm frá
öðm nauðsynlegra lesmáli. Dr. Rögnv.
Pétursson kvaðst hvorki geta verið sam-
mála nefndarálitinu né heldur séra Guðm.
Arnasyni, í þessu efni. Taldi hann óvið-
eigandi ef ekki mætti birta fundargerðir,
eins og þær kæmu frá hendi ritara. Sagði
hann ýms félög óska þess, að auglýsingar
frá þeim séu prentaðar í ritinu, þar sem
samhliða væri um einhverjar upplýsingar
að ræða, viðvíkjandi félaginu. Taldi það
ósanngjarnt gagnvart félaginu, ef ekki
mætti birta í Timaritinu, það sem gert
er á þingum félagsins. Ennfremur benti
Dr. Rögnv. Pétursson á, að Sögufél. og
Bókmentafél. á Islandi hefðu þá reglu, að
birta i ritum qinum meðlimaskrár og
aðrar skýrslur. Á móti 4. lið mælti og
séra Jónas A. Sigurðsson. Taldi hann
það menningarmál, að fólk hefði nöfn
sín prentuð í ritinu, sem meðlimi Þjóð-
ræknisfélagsins. Væri það einnig ákjós-
anlegt að prenta fundargerðir í ritinu,
svo sem venja hefir verið.
Gerði nú Guðjón Friðriksson tillögu er
Dr. Rögnv. Pétursson studdi, að 4 liður
nefndarálitsins sé feldur. Var þessi til-
laga samþykt. Þá var nefndarálitið I
heild borið undir atkvæði með áorðnum
breytingum og samþykt.
Nú var liðið að hádegi, og frestaði
forseti fvmdi til kl. 2 e. h.
Næsti fundur var settur kl. 2.30 e. h. af
forseta. Skrifari las fundargerð síðasta
fundar, og var hún samþykt.
Framh.
NÝ HÆTTA.
eftir Yaffel.
Eftirfylgjandi grein er tekin
úr blaðinu “The New Leader”.
Ótti og skelfing fylla huga
minn og hjarta, þegar eg les
yfirskriftirnar í stórblöðunum:
“Stóru bankamir hafa kömið
sér saman um almenna launa-
lækkun. Bankaþjónamir til-
búnir að veita harða mót-1
stöðu.”
Sú tilhugsun ein, að verkfall
í bönkum geti komið fyrir, er
útaf fyrir sig of hræðileg til
þess að hugsa um; en það er
þó líklega bezt fyrir oss, að
horfast óhræddir í augu við
hættuna, eins og forfeður vor-
ir gerðu á undan oss — að
minsta kosti er oss sagt að
þeir hafi gert það.
Ef að banka verkfall kæmi
fyrir, þá hefðum vér enga pen-
inga. Hefirðu hugsað út í hvað
það þýðir? — Auðvitað hefirðu
ekki. — Eg vil biðja lesendur
þessarar greinar, að verjast því,
að láta illgirnislegar ályktanir
mgla skilningi sínum og dóm-
greind á þessu þýðingarmikla
máli.
Ef slíkt kæmi fyrir, mundu
öll viðskifti stöðvast undir eins:
öll skifti á vörum og vinnu
yrðu ómöguleg, — eða, að
minsta kosti skilst mér, að það
sé skylda vor að ímynda oss,
að svo mundi verða. Vér verð-
um að setja sjálfa oss í líka
skilningslega afstöðu til þess-
ara mála, eins og konan á
stríðsámnum; henni var sagt,
að mikið af þeim níðingsverk-
um, sem Þjóðverjar væru sak-
aðir um, væri blátt áfram lýgi.
Hún svaraði: “Já, en það er
þjóðræknisleg skylda vor, að
trúa því, heldurðu ekki?”
Til allrar óhamingju em nær
þrjár miljónir manna í Banda-
ríkjunum teknar upp á því, að
skiftast á varningi og vinnu, án
hjálpar frá bönkunum; þeir
Þér fáið beztu og hreinustu mjólkina og gerilsneydda
til fullkominnar varúðar, þegar þér kaupið MODERN.
SÍMI 201 101
MODERN DAIRIES LIMITEDl
Eigendur og stjórnendur heimamenn
þessa bæjar, einnig féð í fyrirtækinu
“Þér getið slegið rjómann en ekki skekið mjólkina”
hafa þegar komist á lag með
það, að afla sér yfirfljótanlegs
forða, til fæðis og klæðis, án
; þess að hafa nokkra peninga
frá bönkunum, því bankamir
bafa bókstaflega hætt að láta
út peninga; og til þess að bjarga
sér frá hungri og kulda, hafa
1 nú á þriðju miljón manns tek-
ið upp á því, að skiftast á lífs-
nauðsynjum og vinnu, “barter”.
Og er ekki annað sjáanlegt, en
þetta fyrirkomulag sé nú þeg-
ar að ná útbreiðslu.
Læknar taka bæði svín og
hænsni fyrir þjónustu sína.
Louisiana háskólinn tekur nú
nautgripi og bómull, og aðra
góða vöru í staðinn fyrir banka
ávísanir. Patnaði, skótaui og
ýmsum áhöldum, er skift fyrir
mjólk og aðra bændavöru. At-
vinnulaust fólk, af öllum stétt-
um, skiftir á vinnu sinni fyrir
matvæli, sem bændur geta ekki
selt, vegna þess að þeir geta
ekki fengið peninga fyrir það,
— það eru engir peningar í
umfreð. — Maður í New York
bauð fimm byggingarlóðir sem
borgun fyrir að fá grafinn
brunn.
Það hræðilega við þetta er
það, að afkoma þessa fólks, [
sem tekur þátt í þessu við-
skifta fyTÍrkomulagi, hefir þeg-
ar stóram batnað. Það er því
engin furða, þó blöðin segi:
“Finance Alarmed”.
Hvað er líklegt að verði úr
þessu, ef þessar tiltektir verða
ekki stöðvaðar í tíma?
Vér höfum nú þegar dálítið
dæmi fyrir augum. í borginni
Minneapolis hafa verið gefin
út “scríp”-peningar, trygðir
með hinum feikna fyrirjiggj-
andi byrgðum af bænda afurð-
um, sem liggja óseld og ónot-
uð um alt ríkið. Hættan, sem
af þessu leiðir, verður varla
orðum aukin; skrjáfið í þessum
“scrip”-peningum lætur jafn-
vel ver í eyrum, en skrölt og
skruðningur í byltinga trumb-
um upphlaupsmanna; því þetta
getur, ef ekki er stöðvað í
tíma, haldið áfram þar til fólk-
ið uppgötvar, að mögulegt sé
að skiftast á varningi og vinnu
og framleiða allslags nauðsynj-
ar og skifta þeim á milli sín án
hinnar minstu hjálpar frá
bönkunum. Það má búast við
því, að almenningur fari með
hverjum deginum sem líður, að
gjöra sér þess ljósa grein, að
þessi “scrip” eru að gjöra það
sama, sem peningar hafa gert,
og eru því líkleg til að útrýma
því fjármála fyrirkomulagi, sem
e r, og gæti orðið til þess, að
koma öðru fyrirkomulagi á
fót. — Það nýja fyrirkomulag
mundi hafa þann ömurlega
galla í för með sér, — að þá
mundu verða eins miklir pen-
ingar í umferð, sem jafngilti
sönnu verðmæti, vinnu og fram
leiðslu þjóðarinnar. —- Pening-
ar mundu gefnir út til að mæta
framleiðslu þörfinni — í stað-
inn fyrir það, sem nú er, að
framleiðslan er takmörkuð,
með vöntun á peningum. Eg
geri ráð fyrir, að fólkið mundi
bráðlega komast að þeim stað-
reyndum, sem vér af siðferðis-
legum ástæðum höfum verið
að reyna að dylja, — nefnilega
það, að peningar eru aðeins
viöskifta miðill, sem í sjálfu
sér hefir ekkert verðmæti; og
að þú þurfir ekki að bíða eftir
bankastjóranum til þess að láta
hann ákveða, hversu mikið að
þér skuli borgað fyrir vinnu
þína, eða framleiðslu. Því það
er hann, sem vér berum fult
traust til að sjái um það, að
fólki sé ekki fengnir of miklir
peningar í hendur, sem auðvit-
að er að það kunni ekki að
fara nógu sparlega með þá.
Þegar fólkinu fer að skiljast,
að það þarf ekki að lifa upp á
bankans náð, þá verður mjög
hætt við, ef þeir, sem völd ög
peningaráð hafa, vildu í ein-
lægni og mestu góðvild, segja
fólkinu: “þið megið ekki við
því, að veita ykkur þetta eða
hitt, þið verðið að spara”, —
að fólkið muni svara: “Við
megum við að brúka jafngildi
þess, sem við framleiðum og
vinnum fyrir.” Mér hefir ekki
dottið í hug viðeigandi svar
við slíkri uppástandssemi.
Þetta mundi hrista siðmenn-
ingu vora að grunni niður, því
þá yrði engin ákveðin kenni-
setning, eða rökstudd ástæða,
til að banna fólkinu aðjiotfæra
sér til lífsviðurværis alla fram-
leiðsju sína; en með því móti
hnignuðu þjóðardygðir vorar;
því dygð, eins og mér kemur
hún fyrir sjónir, virðist að vera
að miklu leyti í því fólgin, að
komast af með sem allra minst
sem mögulegt er. Hin eina tak-
mörkun á framleiðslunni mundi
verða miðuð við þarfir fólksins,
en ekki hvað minst væri hægt
að draga fram lífið á.
Það er mjög leiðinlegt, að
þetta skuli hafa komið fyrir í
Ameríku, í landi, sem hefir svo
mikil náttúruauðæfi, að þjóðin
getur algjörlega lifað af gæð-
um landsins og þarf mjög lítið
til annara að sækja. Það er
meira að segja svo mikill forði
í Ameríku, bæði á landi og sjó,
að einhverjum gæti dottið í
hug, að fólkið kynni sér ekki
magamál, ef það fengi óhindr-
að að notfæra sér bjargráð
landsins.
Hingað til hefir oss hepnast
að halda þjóðinni frá því að
nota framleiðslukrafta sína til
fulls, með því að láta fólkið í-
mynda sér, að allir peningar
væru skuld við bankana, sem
trygð væri með öllum bjargráð-
um þjóðarinnar. Fólkið hefir
trúað þessu, af því að það hef-
ir komist að raun um, að það
er enginn gjafa-Gissur til, í lík-
ing við það, sem því er sagt um
Santa Claus; og úr því svo var
ekki, þá var nauðsynlegt að
trúa einhverju öðru.
Þegar einhver þjóð fer að
leggja til grundvallar fulla
framleiðslu möguleika sína,
fyrir kaupgetu sinni, og telur
það eitt auð, sem framleitt er
til notkunar, þá kemst slík
þjóð í það ástand, að geta
aldrei komist í skuldir. — Sú
hræðilega vissa skyldi ávalt
vera höfð í huga — það, að
geta ekki komist í skuldir. Þú
þarft ekki að lána frá öðram
það sem þú hefir sjálfur. Þú
aðeins skiftir á því, sem þú
hefir, fyrir það, sem þú þarfn-
ast af því, sem aðrir hafa, og
í hlutföluum við það sem þeir
þarfnast af því, er þú hefir, og
þá skiftast menn á framleiðslu