Heimskringla - 31.05.1933, Side 6

6. SlÐA,
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 31. MAÍ 1933
JON STRAND
Saga eftir
PAUL TRENT.
Þýdd af
G. P. MAGNÚSSON.
Aumingja drengurinn. Eg gæti bara best
trúað, að þér væruð ástsjúkur,” sagði hún í
þeim róm, að Cranston vissi ekki hvernig hann
átti að skijja orð hennar.
“Já, eg jer ástsjúkur. Stórþjáður af ást-
sýki, og þessvegna vantar mig að geta orðið
maður — sannur maður. Ekki vegna þess, að
eg ali nokkra von í hjarta mínu um, að mér
auðnist að ná ástum stúlkunnar, heldur svo
hún megi sjá, að eg er ekki með öllu einskis
virði. Eg veit, að mér auðnast aðeins að
líta á hana úr fjarska og tilbiðja hana og
dýrka sem gyðju. En það yrði mín lífsgleði að
sjá og vita af henni glaðri og ánægðri með
þeim manni, sem hún elskar.”
“Svo þessi stúlka elskar einhvern annan?”
“Já, það hygg eg. Og þó svo væri ekki,
þá hefi eg enga von um að mér takist að vinna
ást hennar. Mín liðna æfi er slæmt vitni á
móti mér, og svo, þar fyrir utan ’’
“já, hvað er svo þar fyrir utan?”
“Hún er svo langt fyrir ofan mig í öllum
skilning. En samt, samt mundi eg reiðubúinn
að gefa líf mitt fyrir hana,” sagði hann af
mikilli geðshræring.
“Ef til vill kýs hún mikið heldur að þer
lifið fyrir hana,” sagði hún með hægð.
Roði færðist í andlit hans og hann reis úr
sæti sínu aðeins til að setjast aftur. Hún
veitti honum nána eftirtekt og er hún sá
breyting þá sem á honum varð, sneri hún frá
honum með þýðingarmiklu fasi. Svo varð
þögn — þreytandi þögn fyrir bæði. Sylvía
auf fyr þögnina.
“Mun eg þekkja þessa stúlku? Ef til vi
;et eg gizkað á hver hún er. — Á eg að
eyna?” spurði hún góðlega.
Áður hann gat svarað, var dyrunum lokið
,pp og hr. Mason kom inn. ,
“Þjónninn sagði mér að þér væruð her,
agði hann og hnikti ögn höfði í áttina til
jranstons. En til Sylvíu sagði hann: Það
,æmi sér mæta vel að fá bolla af te.”
“Hafið þér séð skjölin sem eg kom með
rá hr Strand? Þau voru lögö á borðið i
estrarsalnum yðar,” spurði Cranston og var
jáanlegur óstyrkur á honum.
“Já þau virðast vera öll rétt og ie ra
ieim gengið. Eg hefl hén skjöl sem egJarf
lS fi undirrituð at hr. Strand. Þer meglð
ins vrl taka þau með yður nú og fá þau und-
rrituð strax.” /■ *
“En hr. Cranston bíður og hefur te meö
ikkur,” sagði Sylvía glaðlega.
Hr Mason svaraði á þá leið, að það væn
iálfsagt Þau fóru svo þrjú að tala um pohtik
ig íanSmdl i heild sinni. En Sylvin tokst
iráðlega að koma samtalmu 1 >að horf, ,sem
,ana vantaði.
“Pabbi, míg vantar að þú genr eitthvað
ia$ fýrir hr. Cranston, sem hjálpar honum til
ð áfia' sér þeninga,” sagði hun.
’ Það vildi svo vel til, að hr. Mason var i
llra bezta skapi. Hann brosti blíðlega til dott-
ir sinnar og leit góðlátlega til Cranstons er
Svlvía hélt afram talinu. _
“Hr Cranston hefir verið að segja mei
vo undur skemtilegt æflntýri - mér er um-
tugað um, að -það fái góðann enda. Það
erður ekki mikið tækifæri fyrir hann — að
riinsta kosti fyrst um sinn — að afla fjar með
innu sinni hjá hr. Strand. Mig vantar að þu,
aðir minn, hugsir upp einhver ráð til þess, að
ann komist að vellaunaðri stöðu.”
“Ef piltuiinn er ástfanginn þá er honum
ezt að gleyma því. Hann er langt of ungur
nnþá til þess, aö hugsa um þesskonar hluti,’
agði Mason í'lvgilegur á svipinn. Það hafði
Lla jafna verið þrá hans og vilji, að gera að
skum dóttur sinnar. Hann setti því hugsi að
þessu sinni.
Hún veitti honum nána eftirtekt og beið
þolinmóð eftir svarinu. Hún þekti hans vegi og
hans skaplyndi.
“Eg hugsa mér, að hr. Strand vilji síður
tapa honum úr þjónustu sinni. Eg reit að hann
hefir mikið álit á honum,” sagði hann hægt,
eins og hann væri að vigta og mæla hvert orð
“Eg er sannfærð um, að hr. Strand mun
aldrei standa í vegi fyrir því, að hr. Cran-
ston fáfi betur launaða stöðu,” sagði Sylvía í
flýtir.
Hr. Mason sneri sér að Cranéton og
spurði:
“Væru þér reiðubúinn að fara til Banda-
ríkjanna og lifa þar, ef það væri nauðsynlegt
í þessu sambandi?”
“Það er eg til með að gera. Þó yrði eg að
vera viss um það, að það væri ekki hr.
Strand á móti skapi. Sylvía veit í hversu stórri
skuld eg stend við hann.”
“Þetta er ekki nema eðlileg tilfinning hjá
%
yður gagnvart hr. Strand, en svo er eg sann-
færður um, að hann gæfi sitt samþykki. Aí
hvaða fólki eruð þér komnir, hr. Cranston?”
“Eg er er kominn af Cranstons ættinni frá
Cumberland,”
“Hver er sú ætt?” spurði hr. Mason.
“Ein af elstu ættum Englands,” svaraði
Cranston en Sylvía bætti við:
“Já ein sú ætt, sem getur verið stolt af
því, að hafa lifað sjálfstæðu lífi og aldrei þegið
neina titla eða nafnbætur.”
“Það er ágætt. Mér fellur bezt að hafa
þessháttar fólk í kringum mig. Ekki sízt þar
sem eg á ekki til neinnrar stórrar ættar að
telja sjálfur og aldrei fengið neina auka titla
við nafn mitt. Þér ættuð að tala um þetta við
hr. Strand þegar tækifæri gefst, og láta mig
svo vita hver niðurstaðan verður. Eg er sann-
færður um, að mér tekst að greiða götu þína
á þann hátt, sem Sylvía talaði um áðan. Nú
ætla eg að fara, og yfirlíta þessi skjöl ögn
nánar.”
“Eg er yður mjög þakklátur, hr. Mason.”
“Það er of snemt, að þakka mér fyrir
nokkuð enn sem komið er, hr. Cranston. Þér
gerið svo vel og komið ofan í lestrarstofu mína
eftir svo sem hálfa klukkustund.”
“Það var sannarlega velgerningur af yður
til mín ungfrú Mason, að færa þetta í tgl við
föður yðar.” sagði Cranston er þau voru orðin
tvö ein eftir.”
“Eg var að hugsa um stúlkuna, Sem þér
elskið. Mér þykir æfinlega mikið til ástar-
æfintýra komið,” sagði Sylvía og leit til hans
kýmin.
“Þrátt fyrir það, á eg ekki von á, að það
geti orðið til að hjálpa mínu máli mikið.”
“Svona má enginn karlmaður hugsa.
Stúlkur henda gaman að mönnum, sem eru
vonlausir, veikhjartaðir og úrræðislausir.”
“Eg hefi blekt yður. Eg hefði átt að segja
yður allan sannleikann. Þá hefðu þér ef til
vill ekki beðið föður yðar, að hjálpa mér.”
“Ef þér hefðuð sagt föður mínum allann
sannleikann, þá hefði hann-----”
“Hvað áttu við?” sagði Cranston af mik-
illi geðshræring og reis úr sæti sínu.
- “Ekkert sérstakt. Eg held að við ætt-
um að breyta til um umtals efni. Eftir á að
hyggja, ykkur viðist vera vel til vina þér og
ungfrú Arnold. Hún er sérlega elskuverð
stúlka?”
“Já, vissulega er hún það.”
“Það er einhver annar, ,sem hefir það á-
lit á henni einnig. Mig undraði ekki þó maöur
heyrði eitthvert ástar æfintýri úr þeirri átt
áður langt um liður.”
“Eg skil yður ekki fullkomlega. Eg er
sannfærður um, að hún -------” Hann þagnaði
alt í éinu eins og hann áttaði sig á því, að
hann væri að segja helst til mikið, svo bætti
hann við: “En það er leyndarmál sem eg
hefi ekki heimild til að. uppljóstra.”
“En ef eg vissi hvert leyndar málið er. Eg
óska þeim allrar hamingju.”
“Hans hugur mun þó hineigjast í aðra
átt. Eg skil það ekki neitt,” sagði hann
vandræðalegur.
Hún hló kæruleysishlátri, en það var
eitthvað í tilliti hennar, sem kom hjarta hans
á hraða hreyfing.
“Það var vel gert af yður að gera mig
að trúnaðar manni yöar og segja mér yðar
sérmál. Það sýnir mér að yður er vel til mín,
og það er þrá hverrar stúlku að karlmönnum
sé vel til þeirra og sýni þeim traust og tiltrú.”
“Eg hefði hugsað mér að þér fengjuð nóg
af því frá karlmönnunum.”
Alt í einu varð hún hugsi, og alger þögn
hvíldi í herberginu um stund. Cranston fanst
það óviðfeldin þögn. Svo tók Sylvía til máls
aftur:
“Eg vil endurgjalda yður hreinskilni yðar
við mig. Kvennmaður í mínum sporum —
erfingi að fleiri miljónum dollara, er mötuð og
alt hennar líf er stimplað doilurum og centum.
Hún tortryggir alla og álítur að ást verði að
miða við peninga. Hana grunar alia um það,
að þeir líti til hennar, sem þeir kalla ástar
augum .einungis sökum peninga þeirra, sem
hún á í vændum. Hún öfundar fátæku stúlk-
urnar fyrir það, að þær eru elskaðar af karl-
mönnunum einungis sökum þeirrar sjálfrar.
Mér finst stundum, sem eg vildi glöð fleygja
frá mér öllum auð og ölium munaði, og fagna
því að öllu mínu hjarta að mega lifa í smá-
hýsi með þeim manni sein eg elska.”
Cranston hafði aldrei fyr fengið tækifæri
til að kynnast hinu rétta eðlilega hugarfari
Sylvíu. Hann varð því algerlega forviða er
hann heyrði það, sem hún sagði síðast. Það
var hennar glaða og alúðlega viðmót og
fegurð hennar, ,sem hafði heillað hjarta hans
við fyrsta viðkynning þeirra. En nú hafði hann
fengi, að vita að hún hafði miklu fleiri kosti til
að bera. Hann hafði fengið að líta sem
snöggvast niður í hyldýpi sálar hennar.
“Ungfrú Mason, þér megið ekki hugsa
fyrir eitt augnablik, að þér séuð ekki elskaðar
einungis sðkum yðar eigin persónu, á þann
sama hátt og hinar fátæku stúlkur sem þér
töluðuð um áðan. Komið með mér og sann-
færist.” Hann tók í hönd hennar og leiddi
hana að speglinum. Honum varð bylt við er
hann sá sjálfann sig hvítan eins og pappírs-
blað í andlitið en hún var rjóð sem vorsins
rós á velli.
“Horfið á sjálfa yður í speglinum.”
“En hún sá andlitið á honum í speglinum
fyr en hún sá sitt eigið og henni hnikti við.
“Með sjal á herðum yðar og klædd í ein-
faldan, sléttan hversdagskjól væruð þér samt
fegursta stúlkan sem eg hefi litið.”
“Hr. Cranston! Þér megið ekki hæla mér
svona. Eg fer að halda að eg sé bara fallegust
allra kvenna í heimi,”
“fer það skoðun yðar að eg sé að slá yður
guDhamra og að eg meini ekki það, sem eg
hefi sagt?”
“Eg veit það ekki. Þér eruð eitthvað svo
sérlega einkennilegur í dag, hr. Cranston.”
“Eg viidi að eg gæti opnað hjarta mitt
fyrir yður og sagt yður alt sem mig langar til
að segja yður. Til þess skortir mig djörfung.
Þér talið um tortryggni yðar til allra karl-
manna og hvaða virkileg tilfinning verði að
vera ríkjandi hjá þeim manni sem leitar ástar
yðar. Ef til vill er hann eins fátækur og þér
eruð veikar, ef til vill er ást hans til yðar svo
ofsaleg að hún gengur brjálæði næst; ef til vill
dæmið þér hann eftir framkomu hans, sem
stiórnast af óstjórnlegri ást til yðar. Ef til
vill---”
“Eg kom hér með skjölin, sem eg ætla að
biðja yður að fara með og afhenda hr. Strand,”
sagði hr. Mason, sem opnað hafði hurðina án
þess þau yrðu þess vör og stóð nú í dyrunum
með fyrirlitningar kýmnis svip á andlitinu.
“Hr. Cranston hefir verið að segja mér
eitt af sínum æfintýrum. Það var framúr-
skarandi hrífandi að hlusta á það,” sagði
Sylvía.
Hr. Mason stóð enn í dyrunum og leit
til þeirra með sama svipnum.
NNIX. Kapítuli.
Geðshræring Cranstons hafði vakið grun hjá
hr. Mason um það, áð eitthvað sérstakt væri á
seiði. En Sylvía batt enda á það bráðlega.
“Eg hefi sagt hr. Cranston að orð þín,
pabbi, séu alla jafna góð. Er honum nú hug-
hægra um framtíð sína. Eg hefi ráðlagt
honum að tala vi& hr. Strand sem alira fyrst.”
/ “Hr. Strand bað mig að segja ýður, hr.
Mason, að hann kæmi til að tala við yður svo
fljótt sem hann gæti losnað af þingfundi í
dag,” sagði Cranston og var nú rödd hans
stilt og eðlileg. Þar var engin geðshræring
lengur. Eftirtektasamur maður sem ögn hafði
kynst Cranston, gat þó séð á augum hans, að
eitthvað var að brjótast um inni fyrir. Cran-
ston sjálfur fann, að eitthvað var ekki með
feldu. Hugsunaraflið var eitthvað svo lamað,
að hann gat ekki fengið samhengi í neitt.
Versta viðfangsefnið var honum þó orð þau
er Sylvía -ha,fði talað rétt áður en faðir hennai*
kom inn í herbergið. Gat það skeð, að hún
liefði nieint að auka honum kjark og gefið
honum undirfót? Nei, það var naumast hugs-
anlegt. En samt voru orð hennar og fram-
koma þannig, að honum fanst hann hafa fulla
ástæðu til að ímynda sér að það hefði í raun
og veru verið meining hennar og tilgangur.
“Þú gerir svo vel, að segja hr. Strand, að
eg þurfi sérstaklega að tala við hann í dag,”
sagði hr. Mason.
“Eg skal fara yfir í þinghús nú þegar, og
ná tali af honum,” sagði Cranston og flýtti sér
af stað, en þorði ekki eingang að renna augun-
um til þeirrar stúlku, er hann elskaði svo
heitt, um leið og hann fór út úr dyrunum.
Hann kallaði á leiguvagn og skipaði öku-
manninum að aka yfir að þinghúsi. Á leiðinni
glímdí hann viðstöðulaust við hugsanir sínar
og iá nærri að hann yrði undir í viðureigninni
hvað eftir annað. “Mér finst alt benda til þess,
að hún elski mig. Nei, það getur ekki verið.”
Þannig þráttaði hann við sjálfann sig alla
leiðina.
í þinghús-biðsalnum náði hann í Jón og skil-
aði til lians boðunum frá Mason.
“Eg hefi ekkert sérstakt viðbundið hér
lengur í dag,” sagði Jón er hann hafði fengið
orðsendinguna. “Hvernig væri að við færum
inn á matsöluhús og fengjum okkur bita,”
bætti hann við, og Cranston furaði sig á hvað
rodd hans var fjörleg og öll framkoma hans
með meira fjöri og lífi en verið hafði um lang-
an tíma.
Þeir óku svo heim til sín og Jón fór inn í
herbergi sitt til að skifta um föt. Er hann
kom inn í daglegu stofuna aftur, var Joyce
með honum.
Cranston left til þeirra. Það þurfti engin
orð, til þess, að segja honum fréttirnar.
“Ungfrú Amold hefir lofast til að verða
konan mín,” sagði Jón formálalaust er þau
komu inn í stofuna. *
Cranston óskaði þeim til lukku og bless-
unar af öllu hjarta, en í huga hans risu upp
undrunar öldur er brotnuðu við strendur raun-
veruleikans: Hann elskaði þá ekki Sylvíu eftir
alt saman. “Eg vona og óska af heilum hug,
að þið verðið lukkuleg,” sagði hann með þeim
ákafa í röddinni, að Joyce gat ekki hjálpað
því, að brosa. Hún vissi, að þetta voru góðar
fréttir til hans. Hún vissi hvaða hug hann
bar til Sylvíu; og hún vissi hvað hann hafði
álitið að þar væri sér til fyrirstöðu. Nú var
hann þess viss, að þeir örðugleikar voru úr
vegi. Hún skildi því vel sálarástand Cran-
stons á þessari stundu.
“Það á engin að fá að vita um trúlofun
okkar að sinni nema þú og hr. Cobden,” sagði
Joyce.
* “Þá dugar ekki að ungfrú Arnold hafi
þennan lying á fingrinum þegar hún er f
fjölmenni,” sagði Cranston í aðvörunarróm.
Þau settust svo öll niður og fóru að tala
saman um heima og geima. Aldrei hafði Cran-
ston séð húsbónda sinn í jafn góðu skapi og
nú. Honum kom í hug, að nú væri tækifæri
fyrir sig að hreifa því við hann, sem hr.
Mason og Sylvía höfðu verið að minnast á.
Hann langaði líka sérstaklega til, a,ð Joyce
væri viðstödd er hann hreifði því máli við Jón.
“Hr. Mason hefir boðið mér góða og vel-
launaða stöðu í sinni þjónustu ef þér gætuð,
yður að meinalaus, mist mig.”
Jón horfði á hann um stund en sagði ekk-
ert. Það var Joyce, sem rauf þögnina.
“Ó, það er svo ánægjulegt,” s^gði hún
glaðlega. ,,
“Eg sagði hr. Mason að mér kæmi ekki til
hugar að þyggja boð hans, nema þér gætuð,
að meinalausu, mist mig, úr yðar þjónustu.”
“Var það tillaga Sylvíu að faðir hennar
skildi gera þér þetta boð?” spurði Joyce.
“Já,” sagði Cranston og roðnaði.
Jón mundi nú eftir hvað Joyce hafði sagt
honum um þann hug sem Cranston bæri til
Sylvíu og skildi því vel af hverju hann skifti
litum.
“Talaðir þú nokkuð við Sylvíu um--------”
sagði Joyce en áttaði sig á því að þetta voru
einkamál sem henni kom ekkert við og hætti
því við hálftalaða setninguna.
“Eg held hún viti um það alt,” sagði Cran-
ston sem skildi við hvað, Joyce átti þó hún
kláraði ekki setninguna. “Eg sagði henni, hr.
Strand, frá öllu því mikla og góða, sem þér
hafið gert fyrir mig. Eg sagði henni hve ger-
samlega alt mitt líf hefði verið farið í hund-
ana þegar þér funduð mig og tókuð mig að
yður. Hún var ósköp vingjarnleg og góð við
mig.”
“Við hiöfum verið að leika einskonar
blindinga le'ik. Eg stóð í þeirri meining að þú
elskaðir Joyce og þú hefir víst hugsað, að eg
elskaði Sylvíu,’ ’sagði Jón og hló við.
“Já, eg hugsaði að þér elskuðu ungfrú
Sylvíu Mason, og væri því tilgangslaust fyrir
mig að leita þar á garðinn.”
“Það húgsaði eg einnig,” sagði Joyce.
“Það er þo sannleikur að ástin er blind.”
^ “Nú hafið þið tvö öðlast það, sem þið
hafið þráð, en eg——” Hann þagnaði og varp
öndinni mæðulega. “Hvaða tækifæri he.fi.eg?
— Peningalaus og allslaus, og------”
“Fjárskortur gerir ekkert til í augum
Sylvíu,” sagði Jón í ákveðnum róm. “Þar að
auki verður þú að þyggja boð hr. Masons og
mun þér þá bráðlega safnast auður. Þið eruð
bæði ung og ættuð ekki að bíða eftir neinni
óvissu.”
“í millitíðinni hlyti eg aðeins að bíða og
horfa á aðra menn reyna að vinna ástir lienn-
ar,” sagði Cranston og andvarpaði.
“Nú hlýt eg að skilja við ykkur,” sagði
Jón um leið og hann stóð upp. “Eg verð að
fara og finna hr. Mason og vita hvað hann
vantar mig.” Að svo mæltu kvaddi hann og
I fór.
“Mér skilst að þér viljið ná skrifaranum
mínum frá mér,” sagði Jón er þeir höfðu talað
saman nokkra stund, hann og hr. Mason.
“Já, það er að segja ef þér getið yður að
meinalausu orðið af honum. Þetta eru ein-
hverjar kenjar úr Sylvíu, sem kom því til leið-
ar að eg færði það í tal við hr. Cranston í
fyrstu. En svo verð eg að viðurkenna það,
að mér fellur'maðurinn vel í geð. Hvaða álit
hafið þér á honum?”
“Hann er sérstaklega velgefinn að gáfum
til og strang heiðarlegur og í alla staði trú-
verðugur.”
“Það eru fullnægjandi kostir fyrir mig. Við
getum þá litið á það sem afráðið að hann fari
til mín, það er að segja ef þér getið mist hann
úr yðar þjónustu”.
“Mér kæmi alls ekki til hugar að standa
í vegi fyrir því, að^hann fái sem besta stöðu og
að honum megi ganga sem bezt að komast á-
fram í heiminum. Yður vantaði að sjá mig eitt-
hvað í sambandi við frumvarpið sem á að koma
fyrir þing? Eg verð að játa, að eg hefi ekki
getað, anna vegna, sint því máli eins og eg
hefði átt að gera og eins og mér hefði líkað
að gefa gert. Stundum finst mér eins og eg
gerði réttast að hætta starfsemi í yðar þarfir
þar sem tími sá er eg hefi getað gefið því hefir
verið svo lítill. En svo munið þér, að eg tók
það fram strax í byrjun að stjómmálastarfsemi
mín yrði að ganga fyrir öllu öðru starfi.”