Heimskringla - 05.07.1933, Qupperneq 7

WINNIPEG, 5. JÚLÍ 1933
HEIMSKRINGLA

7. SlÐA.
RÍKISLÖGREGLAN
Frh. frá 3. bls.
kröftum lögreglunnar í hlutfalli
við framlag.
StarfsviS ríkislögreglunnar.
Lögreglumenn ríkisins skulu
m. a. starfa að undirbúningi
sakamálsrannsókna, eftirliti
með umferð á þjóðvegum, út-
lendingum, áfengislöggjöf og
hví að halda uppi reglu á mann-
fundum utan bæjanna.
Lögreglumenn ríkisins skulu,
þegar lögreglustjórar telja þess
þörf, aðstoða lögreglu bæjanna
til að halda uppi löggæzlu og
Teglu. Ef lögreglustjórar óska,
er ríkisstjóminni heimilt að
skipa þeim fulltrúa eða yfir-
lögregluþjón til að stjórna lög-
Teglumönnum ríkisins.
Lögregluna má ekki nota til
þess að hafa önnur afskifti af
vinnudeilum en að halda þar
egg enn fimm cent tylftih, fyrir íslendingadags hátíða hald- um, auk þess sem hann stund-
rjóma fita hæðst 14 cents, hveiti inu var svo forsjál að byrja á há- aði nokkuð tilrauna-sálarfræði.
frá 34 til 41 cents, hafrar 10 til *r ísiendingadags hátíða haldinu
... var svo forsjál að byrja á há-
13 cents, barley 16 til 18 cents J
lærðum, reyndum og ráðsett-
mælirin, svín 3.45 til 4.45, upp- um kennimanni, og enda á pró-
fituð naut hámark 4.50, feitai fessor f söngfræði, er var hér
kýr 1.50 til 2.75. Heilsufar sta(t(jur j bygðinni, einn af
fólks og fénaðar ágætt. Engin belztu rithöfundum, hagyrðing-
dauðsföll né slysfarir hér meðal um> ætti að segja skáiaum,
íslendinga. | Winnipegborgar, hr. Jónas Páls-
Laugardagurinn 17. júní rann son er hafði sína ræðu ritaða.
upp með skýjafar og vindblæ, er Á milli ræðanna voru ýmist
greiddi úr flókum klakkanna; enskir eða íslenzkir söngvar og
er að hádegi leið, streymdi fólk hljómsveitin að skemta fólkinu
hvaðanæfa að lystigarði Marker og svo dans að kveldinu. Land-
ville, því nú var íslendingadags- námsmaðurinn Ófeigur Sigurðs-
hátíð haldin að fornum sið. Von son var forseti Islendingadags-
allra var mikil um fagurt veður, nefndarinnar bæði í fyrra sum-
fjörugar ræður. Knattleiki leik- ar og nú í ár, en yngri kyn-
list unglinga og margbreyttar slóðin er aðallega búinn að taka
veitingar, er íslendingar stóðu það mál að sér og mun gera
fyrir, en landinn er hægfara og það um ókomnar aldir. Virðið
aðrir þjóðflokkar munu hafa öll þetta hrafl á hægra veg.
verið nær 70 prósent. Eftir kl.
eins og annarstaðar uppi friði 1. setti Tómas Sigurðsson, for-
og afstýra skemdum, meiðslum , seti dagsms mót þetta með
eða vandræðum. | snjallri ræðu; bauð alla vel-
Skipshafnir varðskipanna telj- \ komna. Kallaði upp séra P.
ast til lögreglumanna ríkisins;
heimilt er ráðherra að ákveða
hið sama um tollverði, þó ekki
núverandi tollverði, ef þeir eigi
óska þess.
Hjálmsson að halda ræðu er
kendi margra grasa í um forn-
aldar nöfn og heiti vikudag-
anna. Nú voru
þrumur og eldingar
Ykkar velunnari.
J. Björnson
DR. GUÐM. FINNBOGASON
landsbókavörður sextugur.
Dr. Guðmundur Finnbogason
komnar landsbókavörður er sextugur í
er yfir dag. Hann er fæddur á Arnar-
gnæfðu ræðumanns rödd. Næst staPa ' Ljósvatnsskarði 6. júní
Varalögreglan. kom dómsmálaráðherra Linburn 1^73. V oru foreldrar hans Finn-
I>egar sérstaklega stendur á frá Edmonton var aðeins byrj- b°gi bóndi Finnbogason og kona
og ráðherra telur nauðsynlegt aður er haglél og.eldingar ráku hans Guðrún Jónsdóttir. Þaðan mund við hlið mér við hinn
öryggi bæjar, að lögregluliðið alla í bifreiðar, er stóðu sem
sé aukið enn meir, getur hann, skialdborg kringum leikvöll,
að fengnum tillögum bæjar-1 söngpall veitingaskálana og
stjórnar, bætt við varalögreglu- ræðupall. Var þá frestað ræðu-
mönnum, og greiðir þá ríkis- (höldum stundarbið meðan élið
(Mr. Jónás Pálson
fluttist hann 11 ára í Möðrudal
á Fjöhum og ólst þar upp í fá-
tækt og bókaleysi. En 17 ára
að aldri fluttist hann að Kirkju-
bæ í Hróarstungu til séra Ein-
ars prófasts Jónssonar, er kendi
sjóður alt að helmingi þess stóð yfir.
kostnaðar, sem af aukningunni fæst ekki til að senda sína honum svo rækilega undir
leiðir, en þó ekki hærri fjárhæð, góðu ræðu með þessu bréfi.) jskóla, að hann gat sest í 3. bekk
en nemur 14 kostnaðar af hinu | Höglin voru sem litlar gler-, latínuskólans haustið 1892. I
venjulega lögregluliði. — Vara-, kúur um 2 þumlunga þykt lag
lögreglumenn fá þóknun fyrir fell þar niður, en ekki nema mjó
æfingar og kvaðningar. ræma, um 2 mílur á breidd;
gerði engan skaða; innan stund
Vernd lögreglumanna. ar var komið glaða sólskin. Var
Lögreglumenn ríkisins, hvort' þá tekið til óspiltra mála er
sem er í föstu starfi eða kvadd- áður var frá horfið og dóms-
ir lögreglunni til aðstoðar, eru málaráðherra hélt langa og
sýslunarmenn ríkisins. Bannað snjalla ræðu, meðal annars
er að tálma því, að maður gegni mintist hann á ættjarðarást
lögreglustörfum og varðar það hinna ýmsu þjóðflokka, : feg-
sektum frá 100 til 1000 kr., urð ættlands síns Skotlands.
nema þyngri refsing liggi við að Þótti mér það rökfræði og snild
lögum. arlegasti kafli ræðuhans, flutn-
Lögreglumenn ríkisins og ingur móðurlandsástarinnar til
varalögreglumenn eiga rétt á fósturlandsins. En oflof um forn-
bófcum fyrir meiðsli og tjón, sem aldar frægð íslendinga og nú-
þeir verða fyrir vegna starfsins. tíðar löghlýðni og alla aðra
Lögin öðlast gildi þegar þau þátttöku sem bændaþjóðar og
sama mund sigldi sá, er þetta
ritar, og líkt var ástatt fyrir, til
Kaupmannahafnar til þess að
stunda skólanám og ljúka því á
áem stystum tíma. Árið 1896 út-
skrifaðist Guðmundur með á-
Þegar hann kom heim aftur,
flutti hann hér fyrirlestra um
hina nýrri heimspeki við mikla
aðsókn, en upp úr þeim fyrir-
lestrum samdi hann bókina
“Hugur og heimur” (Rvk.
1912). Um líkt leyti tók hann
og sá, sem þetta ritar, að búa
sig undir doktorspróf og sigldu
báðir til K.hafnar sumarið 1911.
Var þá nokkuð kapp í báðum,
því að prófessorsstaðan í heim-
speki við Háskóla Islands blasti
við framundan.
Reit dr. Guðmundur þá bók,
er nefnist “Den sympatiske For-
staaelse” og Courmont ræðis-
maður þyddi á frönsku (1913).
En eg reit um líkt efni og þó
nokkuð víðtækara, um rit Jean-
Jacque Guyau’s, glæsilegs
fransks heimspekings, er dó í
blóma aldurs síns.
Dr. Guðmundur var nú skip-
aður 1. bókavörður við Lands-
bókasafnið og var það 1911—15.
En jafnframt tók hann að vinna
að hagnýtri sálarfræði, er hann
nefndi “vinnuvísindi” og reit á
þeim árum ýms smárit þess
efnis: “Vit og strit” 1915, “Þörf-
in á vinnuvísindum” 1916 og
“Vinnan” 1917. Þar eð nú eg og
ýmsir aðrir vildu hafa dr. Guð-
aá* N a fi ÍS PJ ol Id * III

Dr. M. B. Halldorson
401 B«rd BM«
Skrlfstofusíml: 23674
Stundai sérstaklega lungrnasjúk-
dóma.
Er atS flnna & skrlfstofu kl 10—13
f. h. ogr 2—6 e. h.
Helmlll: 46 Alloway Ave.
Talilmlt 331SN
G. S. THORVALDSON
B.A., L.L.B.
Lögfrœðingur
702 Confederation Life Bldf.
Talslmi 97 024
DR A. BLONDAL
602 Medical Arts Bldg.
Talsfmi: 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkdóma
og barnasjúkdóma. — AS hltta:
kl. 10—13 « h. og 3—6 e. h.
Heimlll: 306 Vlctor St. Siml 28 180
Dr. J. Stefansson
216 HBDICAL ARTS BLDO.
Horni Kennedy og Graham
Stnadar elnaónau »uK*na- ryraa-
nef- «K kvrrka-sJOkdóma
Er aB hltta frá kl. 11—12 f. h.
og kl. 3—6 e. h.
Talatmti 21834
Hetmlll: 638 McMlllan Ave. 42691
unga háskóla vorn, stuðluðum
við að því eftir mætti, bæði inn-
an og utan háskólans, að stofn-
að yrði handa honum embætti
við háskólann í hagnýtri sálar-
fræði; hafðist það fram 1918
eftir nokkurt andóf innan há-
skólans og utan, og tjáðu þá
sumir sig móti því, er nú telja
eftirsjá að stöðunni.
Það sama ár gaf dr. Guð-
mundur út bókina “Frá sjónar-
heimi” og tók hann nú að
stunda “vinnuvísindi” af kappi
bæði sumar og vetur. Flutti
gætiseinkunn og sigldi þá til hann fyrirlestra við háskólann
hafa verið staðfest.
Mbl.
BRÉF TIL HEIMSKRINGLU.
mentamanna, og að þeir væru
»hornsteinar í þjóðlífi Canada og
margt annað þessu líkt, hreif
ekki huga minn, né samvinna
Innisfail, Ala. 22. júní og samvinna hinna ýmsu þjóð-
Hr. Ritstj.:
flokka í eina þjóðarheild. Þar
Hér mð sendi eg þér ofurlítið næst talaði háskólakennari frá
hrafl af íslendingadagshátíða- Calgary, Ingvar Gíslason, tungu
haldi íslendinga á Markerville, málakennari. Hélt hann langa
17. júní s. 1. Aðrar fréttir héðan ræðu á ensku og íslenzku. Voru
eru, að þresking á fyrra árs kaflar hennar um lærdóm og list
uppskeru stóð yfir fram á aðra. landnámsmanna Vestur-íslenku
viku júní, vegna óskapa úrfellis alþýðunnar. Rökstuddi hann
þá um tíma. Með harðfengi og það með orðkýngi og fegurð
erfiðismunum var þá búið að sá . íslenzkunnar hjá klettafjalla-
mest öllu hveiti. Síðan hafa skáldinu St. G. St. er yngri
skiftst á vikulega hitar og stór- kynslóðin stæði skör neðar þó
Kaupmannahafnar til þess að
stunda þar heimspeki. Tók hann
próf í forspjallavísindum 1897
með ág. eink., en meistarapróf
í sömu fræðum 1901 með lofleg-
um vitnisburði.
Eftir heimkomuna tók Guð-
mundur að vinna að fræðslu-
málum og reit þá meðal annars
bók sína “Lýðmentun” (Ak.
1903). Kom þá þegar í Ijós, að
Guðmundur var hinn ágætasti
rithöfundur, og að íslenzkt mál
lék þá þegar í höndum hans og
huga, eins og jafnan síðan.
Árið 1907 hlaut Guðmundur
Hannesar Árnasonar styrkinn
og sigldi þá á ný til K.hafnar, en
árin 1908—10 dvaldist hann í
París og Berlín og varð einkum
feldir regnskúrir, svo útlit er nú
fyrir veltiári að heyfeng og
uppskeru. Engar engisprettur
né aðrar pöddur er eyðileggja
akra og garðávexti prísar á
öllum bænda vörum aðra viku
lítið eitt upp, hina niður; ull
komin í átta cent pundið, hænu
farið hefði gegnum skóla þessa
lands, eða íslands, að málfræðis
kunnáttu. Sú ræða var þess virði
að vera prentuð á íslenzku. Næst
hélt þingmaður okkar Mr. Cam-
eron, lofræðu um þetta hérað og
innbyggjara þess, gull falleg
ræða þess efnis. Nefndin er stóð
og veitti tilsögn þar, stúdentum
og öðrum, í samfleytt 6 ár, og
heyrði eg hans að góðu einu
getið.
Árið 1920—21 var hann rekt-
or háskólans og reit þá ritgerð-
ina “iand og Þjóð” í Árbók há-
skólans. En um líkt leyti var
hann skipaður í Mentamála-
nefnd ásamt Sig. próf. Sívertsen
og unnu þeir í henni á annað ár
(Mentamálanefndarálit I—IV,
1921—22).
Árið 1924 bauðst próf. Guð-
mundi landsbókavarðarstaðan;
hvarf hann þá frá háskólanum
og hefir skipað þann sess síðan.
En árangurinn af fyrirlestrum
dr. Guðmundar við háskólann
varð meðal annars rit hans
Dr. A. B. INGIMUNDSON
Tannlæknlr
602 MEDICAJL, ARTS BLDG.
Siml: 22 296 Heimilis: 46 054
hrifin af Bergson á þeim ár-1 ”Stjórnarbót” (1924), er ræðir
PEUSSIERS
COUNTRY CLUB
J-PECIAL
The BEER that Guards
Q.UALITY
Phones: 42 304
41 111
Prentun
The Viking Press, Limited, gérir prentun smáa og stóra, fyr-
ir mjög sanngjamt verð. Ábyrgjumst að verkið sé smekklega
og fljótt og vel af hendi leysL Látið oss prenta bréfhausa
yðar og umslög, og hvað annað sem þér þurfið að láta prenta.
Bækur og stærri verk gerð eftir sérstökum samingi.
THE VIKING PRESS LTD.
853 SARGENT Ave., WINNIPEG
i? > <Sími 86-537 #
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
ÍSLENZKIB LÖGFRÆÐINGAK
á öðru gólfi
S2S Main Street
Tuisimi: 97 621
Hafa einnig skrifstofur a8
Lundar og Gimli og eru þar
að hitta, fyrsta miðvikudag I
hverjum mánuði.
Teleptione: 21613
J. Christophersoiu
Islenzkur Lógfrœðingur
845 SOMERSET BLK.
Winnipeg, :: Manitoha.
um þjóðskipulag vort og ann-
ara; en rit hans “Land og þjóð”
mun hafa gefið honum tilefni
til þess aðalrits, er hann síðan
hefir haft í smíðum og notið
nokkurs styrks til á fjárlögum
um undanfarin ár. Á það að
ræða um þjóðareinkenni vor ís-
lendinga og mun um það bil
lokið. Loks hefir dr. Guðmund-
ur gefið út litla bók félags-
fræðilegs efnis, er hann nefnir
“Samlíf — þjóðlíf” (1932) og
einnig var ávöxtur iðju hans við
háskólann.
Af öllu þessu sést, að dr. Guð-
mundur hefir ekki setið auðum
höndum um æfina, og er þó
ekki nema helmingurinn talinn
af öllu því, er hann hefir rætt
og ritað. Hann var ritstjóri
Skírnis 1905—7, 1913—20 og
aftur 1933. í stjórn Bókmenta-
félagsins var hann kosinn 1912
og hefir setið þar jafnan ^íðan,
en forseti þess varð hann 1924
og er það enn. x
Þá eru ótaldar allar þær rit-
gerðir, sem dr. Guðmundur hef-
ir ritað í innlend og erlend blöð
og tímarit, svo og smábækling-
ar, sem hann hefir samið, og
munu þessar smáritgerðir vera
um 90 talsins. Auk þess hefir
Frh. á 8. bls.
A. S. BARDAL
selur Ilkkistur og ann&at um útt&r-
lr. Allur útbún&Uur &á beztL
Ennfremur selur h&nn sllikontr
minnisvarCa og legstelna
843 SHERBROOKB ST.
Phenet 86 607 WINIVIPM
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
DR. 9. O. SIMPSON, N.D., D.O., D.O.
Chronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIPEG —MAJV.
MARGARET DALMAB
TEACHRR OF PIAIVO
fUM BANNINQ §T.
PHONE: 26 420
Dr. A. V. Johnson
fslenzkur Tannlæknir.
212 Curry Bldg., Winnipeg
Gegnt pósthúsinu.
Síml: 96 210. Helmllis: SSS28
Jacob F. Bjarnagon
—TRAN SFER—
Baggagf and Fornltnre Moi
762 VICTOR ST.
SIMI 24.500
Annaat allskonar flutnlnga frans
og aftur um bælnn.
J. T. THORSON, K. C.
telemknr IHKfræHitiKDr
Skrlfetofa:
801 GREAT WEST PERMANBNT
BUIU3ING
Siml: 93 765
DR. K. J. AUSTMANN
VVynyard —:— Sask.
Talafmli 28 88§
DR. J. G. SNIDAL
TANNLÆKNIR
•14 Someraiet Blo«k
Portage Areaae WINNIPM
BRYNJ THORLAKSSON
Söngntjérl
StlIUr Planos ng Orgel
Stmi S8S4S. 594 Alveratone St.